'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рдоूрд▓ рд╕ंрд╡ेрджрдиा

рдордиीрд╖ рдХुрдоाрд░

рд╢ोрдзाрд░्рдеी, рдЬाрдоिрдпा рдоिрд▓्рд▓िрдпा рдЗрд╕्рд▓ाрдоिрдпा, рдирдпी рджिрд▓्рд▓ी; +91 956 088 3358

'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рдоूрд▓ рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдЕंрдзेрд░े рдоें рддो рдирд╣ीं рдордЧрд░ рд╡िрд╡ाрджाрд╕्рдкрдж рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡िрд╡ाрдж рд╣ुрдЖ, рдЕрдЪ्рдЫा рд░рд╣ा। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рдЬीрд╡рдирдХाрд▓ рдоें рдЙрдирдХी рдЕрди्рдп рд░рдЪрдиाрдУं рдХी рднांрддि рдЗрд╕ рдХृрддि рдХा рднी рдХोрдИ рдиोрдЯिрд╕ рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЙрдирдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдЙрдХ्рдд рдХрд╡िрддा рд╡िрдЪाрд░-рд╡िрдорд░्рд╢ рдХे рдХेंрдж्рд░ рдоें рдЖрдХрд░ рдпрджि рдЕрдм рддрдХ рдЕрди्рдпрддрдо рдмрдиी рд╣ुрдИ рд╣ै рддो рдЗрд╕ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЙрди рд╡िрд╡ाрджों рдХो рдЖрднाрд░ी рд╣ुрдЖ рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдПрдХ рдЬрдЯिрд▓ рдХрд╡ि рдХी рдЬрдЯिрд▓ рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдкрдЪाрд╕ рд╕ाрд▓ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рдмीрдд рдЬाрдиे рдкрд░ рднी рдпрд╣ рдХрд╡िрддा рдЕрдиेрдХ рд╕ंрджрд░्рднों рдоें рдирдпी рдХрд╡िрддा рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХुंрдЬी рдмрдиी рд╣ुрдИ рд╣ै। рдк्рд░рдХाрд░ांрддрд░ рд╕े 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рдоूрд▓ рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдкрд░ рд╡िрдорд░्рд╢ рдХрд░рдиा рдирдпी рдХрд╡िрддा рдХी рдоूрд▓ рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиे рдЬैрд╕ा рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХुрдЫ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрд▓ोрдЪрдХों рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдордд рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рджेрдЦें рддो-

рдЗंрдж्рд░рдиाрде рдорджाрди рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХो 'рдПрдХ рдЕрдзूрд░ी рдХрд╡िрддा' рдХрд╣ा рд╣ै। рдмाрдд рдХुрдЫ рдаीрдХ рд╣ै рдкрд░ рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░्рдердХ рдирд╣ीं। рдпрд╣ рддो рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╕рдкрдиों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЙрдирдХी рд░рдЪрдиा-рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХा рднी рд╕рдЪ рд╣ै। рдкूрд░्рдгрддा рдХो рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдпिрдд рдХрд░рдиे рдХे рдХ्рд░рдо рдоें рдЗंрдж्рд░рдиाрде рдорджाрди рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдЕрдЬ्рдЮेрдп рд╕े рддुрд▓рдиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рддुрд▓рдиा рдХा рдЖрдзाрд░ рдРрд╕ा рд╣ोрдиे рд╕े рд╣ी рд╢ाрдпрдж рдЗंрдж्рд░рдиाрде рдорджाрди рддрдеाрдХрдеिрдд рдЕрдзूрд░ेрдкрди рдХी рд╡рдЬ़рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдзूрд░ेрдкрди рдХी рд╕्рд╡ाрдпрдд्рдд рдкूрд░्рдгрддा рдХो рдирд╣ीं рджेрдЦ рдкाрддे। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдЬрдЯिрд▓ рдпрдеाрд░्рде рдХो рдиिрд░ूрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХे рдХ्рд░рдо рдоें рдПрдХ рдлैंрдЯेрд╕ी рдХे рднीрддрд░ рджूрд╕рд░ी рдлैंрдЯेрд╕ी рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рднी рднीрддрд░ рдХ्рд░рдоाрдиुрд╕ाрд░ рдЕрди्рдп рдлैंрдЯेрд╕ीрдЬ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рддे рдеे, рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдирдХी рдХрд╡िрддा 'рдЕрдкेрдХ्рд╖िрдд рдкूрд░्рдгрддा' рд╕े рджूрд░ рд░рд╣рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдмाрдд рд░рд╣ी рд╢िрд▓्рдк рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें। рд╡рд╕्рддु рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдпрджि рдЕрдзूрд░ी рдЬाрди рдкрдб़ рд░рд╣ी рд╣ै рддो рдЗрд╕рдХा рдХाрд░рдг рд╡्рдпाрдкрдХ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдЬ़ाрд░ी рд╢ोрд╖рдг рдоें рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рднाрд╖ा рдЕрдиाрдпाрд╕ рд╣ी рднрд╡िрд╖्рдпрдХाрд▓ рдоें рдирд╣ीं рдмोрд▓рддी- 'рдЕрдм рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╕ाрд░े рдЦ़рддрд░े рдЙрдаाрдиे рд╣ी рд╣ोंрдЧे...'

рд╡िрд╢्рд╡рдиाрде рдд्рд░िрдкाрдаी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, "рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЕрд╡рдЪेрддрди рдХे рдЕंрдзेрд░े рд╕े рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рдЬрдЧрдд рдХी рдЧрд▓िрдпों рдоें, рд╕рдб़рдХों рдкрд░ рд▓ोрдЧों рдХी рднीрдб़ рдоें рд▓े рдЖрдиा рд╣ी рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХी рд╕िрдж्рдзि рд╣ै। рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзि рдХेрд╡рд▓ рдоाрдирд╕िрдХ рдЬрдЧрдд рдоें рдШрдЯрддी рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ рд╕ंрдкूрд░्рдг рдХрд╡िрддा рдПрдХ рд▓ंрдмी рд╕्рд╡рдк्рди рдХрдеा рд╣ै।" рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХो 'рд╕ंрдШрд░्рд╖рдкुрд░ुрд╖ рдХी рд╕्рд╡рдк्рдирдХрдеा' рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рд╕े рдЕрднिрд╣िрдд рдХिрдпा рд╣ै। рд╡िрд╢्рд╡рдиाрде рдд्рд░िрдкाрдаी рдХे рдЙрдХ्рдд рдХрдерди рдХे рдЖрд▓ोрдХ рдоें рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдоें рдЪिрдд्рд░िрдд рдХрдеिрдд рд╕्рд╡рдк्рди рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХрддा рдХा рдн्рд░рдо рдЦрдб़ा рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХрддा рдЗрддिрд╣ाрд╕-рдк्рд░ेрд░िрдд рдЕрдзिрдХ рд╣ै, рднрд╡िрд╖्рдпोрди्рдоुрдЦ рдХрдо। рдкाрд╢ рдХे рд╢рдм्рджों рдоें, "рд╕рдкрдиे рд╣рд░ рдХिрд╕ी рдХो рдирд╣ीं рдЖрддे..."। 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХрд╡िрддा рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рд▓ू рдпрд╣ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХो рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╕рдордп рдХे рднрд╡िрд╖्рдпрдХाрд▓ рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рдЗрд╕рдХी рддрд╣ों рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХिрдпा рдЬाрдП; рд╕िрд░्рдл़ рдиेрд╣рд░ू-рдпुрдЧोрдкрд░ांрдд рд╕ाрдаोрдд्рддрд░ी рднाрд░рдд рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рд╡िрднीрд╖िрдХाрдУं рд╣ेрддु рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рдЙрдд्рддрд░ाрдкेрдХ्рд╖ी рдмрдиाрдиे рд╕े рд╣ी рдХрд╡िрддा рдХा рдорд░्рдо рдкрдХрдб़рдиा рдмрд╣ुрдд рд╕рдлрд▓ рд╣ोрдЧा, рдХрд╣рдиा рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╣ै। рд╕ंрднрд╡рддः рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рднी рдХрд╡िрддा рдоें рдЗрд╕ рднрд╡िрд╖्рдп рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЬूрдЭ рд░рд╣े рдеे, рднрд▓े рд╣ी рд╡े рдмेрд╢рдХ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЬ़рдоीрди рдХो рдмрд╣ुрдд рдордЬрдмूрддी рд╕े рдкрдХрдб़े рд╣ुрдП рдеे।

рдоाрд░्рдХ्рд╕рд╡ाрдж рдХो рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдЬिрддрдиा рдЬ़рд░ूрд░ी рдоाрдирдиे рд╡ाрд▓े рдХрд╡ि рд╢рдорд╢ेрд░ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╕िंрд╣ рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХो 'рджрд╣рдХрддा рдЗрд╕्рдкाрддी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़' рдХрд╣ा рд╣ै। рд╢рдорд╢ेрд░ рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХो рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХрд╡िрддा рдоाрдиा рдеा। рдЗрд╕्рдкाрдд рдкрд░ рд▓िрдЦा рд╡ैрд╕े рд╣ी рдЕрдоिрдЯ рд╣ोрддा рд╣ै, рддिрд╕ рдкрд░ рдЙрд╕ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдХा рджрд╣рдХрдиा рдЙрд╕рдХे рдЕрдХ्рд╖рд░ों рдХो рд╕рдХ्рд░िрдп рд╕ाрд░्рд╡рдХाрд▓िрдХрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै। рдпाрдиी рд╢рдорд╢ेрд░ рд╣рд░ рдХाрд▓ рдоें рдХ्рд░ांрддि рдХी рдЕрдкрд░िрд╣ाрд░्рдпрддा рдХा рд╕ंрдХेрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं। рдРрд╕ा рд╕ंрдХेрдд рд╕ंрднрд╡рддः 'рдмाрдд рдмोрд▓ेрдЧी / рд╣рдо рдирд╣ीं' рд▓िрдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рдХрд╡ि рд╣ी рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдиिрд░्рдорд▓ा рдЬैрди рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоेंं' рдХो 'рдЕंрддрд╕्рддрд▓ рдХा рдкूрд░ा рд╡िрдк्рд▓рд╡' рдХрд╣ा рд╣ै। рдХрд╡िрддा рдХे рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХे рдХ्рд░рдо рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे 'рдлैंрдЯрд╕ी' рдкрд░ рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рд╣ै। рдХрд╣рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рдХि рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╢िрд▓्рдк рдХो рд╕рдордЭे рдмрдЧ़ैрд░ рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХो рд╕рдордЧ्рд░рддा рдоें рд╕рдордЭрдиा рдЕрд╕ंрднрд╡-рд╕ा рд╣ै, рдмाрд╡рдЬूрдж рдЗрд╕рдХे рд╕िрд░्рдл़ рд╢िрд▓्рдк рдХी рдорджрдж рдФрд░ рд╕ाрдзाрд░рдг рд╡рд╕्рддुрдкрд░рдХ рдЕрдз्рдпрдпрди рд╕े рдЬрд░ूрд░ी рдирд╣ीं рдХि рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд░рдо рдХрд╡िрддा рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХी рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдоें рд▓े рдЬाрдП।

рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдФрд░ рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдиे рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдкрд░ рдХाрдл़ी рдмрд╣рд╕ рдХी। рдЙрдирдХे рдорддों рдХे рдЙрдкрд░ांрдд рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХा рдорд░्рдо рдЕрдзिрдХ рдЙрдЬाрдЧрд░ рд╣ोрдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рд╣ुрдЖ। рд╣िंрджी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдПрдХ рдоीрд▓ рдХा рдкрдд्рдерд░ рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рдХाрд╡्рдп рдХे рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें рднी рд╕ाрдордиे рдЖрдпा। рдЕрдкрдиे рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рд╕рдЯीрдХ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рдиा рд╣िंрджी рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдХिрд╕ी рднी рднाрд╖ा-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдПрдХ рдЪुрдиौрддी рд╣ै। рдЫाрдпाрд╡ाрдж рдХो рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢ुрдХ्рд▓ рдирд╣ीं рдкрд░рдЦ рдкाрдП рддो рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा-рдиंрджрджुрд▓ाрд░े рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдиे рдЗрд╕ рд╕्рдкेрд╕ рдХो рднрд░ा; рдирдпी рдХрд╡िрддा-рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдЖрдд्рдорд╕ाрдд् рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдП рддो рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдиे рдЗрд╕рдХी рдкूрд░्рддि рдХी।

рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдоाрдирд╕िрдХ рдмुрдиाрд╡рдЯ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдЙрдирдХी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि-рд╢ैрд▓ी рдХो рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рд╕े рдПрдХрдоेрд╡ рдоाрдирддे рд╣ैं। рд╕ंрднрд╡рддः рдХрд╡िрддा рдоें рдЖрдП рдХुрдЫ рджृрд╢्рдпों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рд╕िрдЬोрдл्рд░ेрдиिрдпा рд╕े рдкीрдб़िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдмрддा рджेрддे рд╣ैं। рд╕िрдЬोрдл्рд░ेрдиिрдпा рдпाрдиी рд╡рд╣ рдордиुрд╖्рдп рдЬिрд╕े рд▓рдЧ рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рдЙрд╕рдХा рдкीрдЫा рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं, рдпрд╣ी рдирд╣ीं, рдЙрд╕े рдХрдИ рдмाрд░ рдоाрд░ рдбाрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै। рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рдХрдеाрдд्рдордХрддा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЗрд╕рдХे рдиाрдпрдХ рдкрд░ рдХाрдл़ी рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рд╣ै। рдЕрди्рдп рдЖрд▓ोрдЪрдХों рдиे рднी рдЗрд╕ рдХाрд╡्рдп рдХे рд╡िрднिрди्рди рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдкाрдд्рд░ों рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдХिрди्рддु, 'рд░рд╣рд╕्рдпрдордд рд╡्рдпрдХ्рддि' рдХा рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд╕े рдХिрддрдиा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै; рдпрд╣ рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдХे рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡िрд╡ाрджों рдоें рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд▓िрдпрдЯ рдХे 'рд░िрд▓ेрдЯिрд╡ рдбिрд╕्рдЯेंрд╕' рдХो рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпा рдЬाрдП рддो рдХ्рдпा рдпрд╣ рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдХे рд╕ाрде рдкूрд░्рдг рди्рдпाрдп рдХрд░ рдкाрдПрдЧा? рдЬ़рд░ूрд░ी рдирд╣ीं рдХि рдХिрд╕ी рдХрд╡िрддा рдХे рд╣рд░ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें 'рд░िрд▓ेрдЯिрд╡ рдбिрд╕्рдЯेंрд╕' рдХी рде्рдпोрд░ी рд╣ी рдХрд╡िрддा рдХी рдоुрдХрдо्рдорд▓ рддрдирдХ़ीрдж рдХрд░ рд╕рдХे। рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдиे рдЗрд╕ рдмाрдд рдХे рд▓िрдП рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рдЬ़рд░ूрд░ рд╕рд░ाрд╣ा рд╣ै, "рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рд╢्рд░ेрдп рд╣ै рдХि рд╣िंрджी рдХे рддрдоाрдо рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡िрдпों рдоें рдЬिрд╕ рдирдпे рдЕрд╡рд╕рд░рд╡ाрдж рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ुрдЖ, рдЙрд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкрд╣рдЪाрдиा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрдж рд╕े рдЙрд╕рдХे рд╕ंрдмंрдз рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдПрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдмाрд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рдЧрддिрд╡ाрдж-рд╡िрд░ोрдзी рд╕्рдеाрдкрдиाрдУं рдХा рдЦंрдбрди рдХिрдпा।"

рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХो 'рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдЦोрдЬ' рдХрд╣ा। рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рдЦोрдЬ рд╕े рдЙрдирдХा рдЖрд╢рдп рдХिрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХрддा рдпा рд░рд╣рд╕्рдпрд╡ाрдж рдирд╣ीं рдеा, рдлिрд░ рднी рдпрд╣ рдкрдж рд╡िрд╡ाрдж рдХा рдХाрд░рдг рдЬ़рд░ूрд░ рдмрдиा рдЬो рдХि рдЗрд╕рдХी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯрддा рдХे рдХाрд░рдг рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рднी рдеा। 'рдирдпी рдХрд╡िрддा рдХे рдк्рд░рддिрдоाрди' рдХे рдХेंрдж्рд░ рдоें рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╣ोрдиे рд╕े рднी рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХाрд╡्рдп рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдоें рднी рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣рд▓рдЪрд▓ рд╣ुрдИ рдеी। рд╡ैрд╕े, рд░ूрдкрд╡ाрдж рдкрд░ рд░ूрдкрд╡ाрджी рддрд░ीрдХ़े рд╕े рдк्рд░рд╣ाрд░ рдиे рднी 'рдирдпी рдХрд╡िрддा рдХे рдк्рд░рддिрдоाрди' рдХो рдЪрд░्рдЪा рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиाрдпा рдеा। рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдХि 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें 'рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдЦोрдЬ' рдХो рднी рдХिрд╕ी 'рдк्рд░рддिрдоाрдиी' рдЪрд╢्рдоे рд╕े рджेрдЦा рдЧрдпा рд╣ो। рдмाрдж рдоें рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें : рдкुрдирд╢्рдЪ' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЗрд╕ 'рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдЦोрдЬ' рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХाрдл़ी рдХुрдЫ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рднी рдХिрдпा рдеा। рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, "рдоाрд░्рдХ्рд╕ рдиे рдЬिрд╕े 'рд▓ौрд╕ рдЖрдл рд╕ैрд▓्рдл' рдХрд╣ा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрди्рдп рд╡िрдЪाрд░рдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдпुрдХ्рдд 'рд▓ौрд╕ рдЖрдл рдЖрдЗрдбेंрдЯिрдЯी' рд╣ी рд╣ै рдЬिрд╕े рд╣िंрджी рдоें 'рдЕрд╕्рдоिрддा рдХा рд▓ोрдк' рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।" рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдиे рдоाрд░्рдХ्рд╕рд╡ाрджी рдЯрд░्рдоिрдиोрд▓ॉрдЬी рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд 'рдПрд▓िрдпрдиेрд╢рди' рдФрд░ 'рд▓ौрд╕ рдЖрдл рд╕ैрд▓्рдл' рд╣ेрддु рд╣िंрджी рдоें рдЕрдиूрджिрдд 'рдЕрд▓рдЧाрд╡' рдФрд░ 'рдЖрдд्рдордиिрд░्рд╡ाрд╕рди' рдХा рдЬिрдХ्рд░ рдХрд░рддे рд╣ुрдП 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХी рдоूрд▓ рд╕рдорд╕्рдпा рдХो, рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╕рдордп рдХी рдоूрд▓ рдд्рд░ाрд╕рджी 'рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЕрд╕्рдоिрддा-рд╕ंрдХрдЯ' рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдмрддाрдпा рд╣ै। рдХिंрддु рдЬрд╣ां рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ рдХी рддрд░рд╣ рдк्рд░рдХाрд░ांрддрд░ рд╕े рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡рд╡ाрдж рдХे рд╣рд╡ाрд▓े рд╕े рдХुрдЫ рд╣рдж рддрдХ рдпрд╣ी рдмाрдд рддो рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। рдХрд╡िрддा рдоें рдЖрдП рдХ्рд░ांрддि-рджृрд╢्рдпों рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рднी рдмрд╣ुрдд рд╣рдж рддрдХ 'рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдЦोрдЬ' рдоें рд╕рдоाрд╡िрд╖्рдЯ рдирд╣ीं рд╣ो рдкाрддी।

рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХा рдиिрдЬ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдмाрд╣्рдп рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдХрд╡ि рдХे рдЖрдд्рдорд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХी рдЙрдкрдЬ рд╣ै। рдЗрд╕ рдЖрдд्рдорд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा рдеोрдб़ा-рдмрд╣ुрдд рдЕрдз्рдпрдпрди рдЙрдирдХे рдХृрддिрдд्рд╡ рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдФрд░ рдЬрдпрд╢ंрдХрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХे рд╣рд╡ाрд▓े рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। 'рдоेрд░ी рдоाँ рдиे рдоुрдЭे рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХा рднрдХ्рдд рдмрдиाрдпा' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдк्рд░ेрдордЪंрджीрдпрдд рдХो рд╕рдордЭा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рддो 'рдХाрдоाрдпрдиी: рдПрдХ рдкुрдирд░्рд╡िрдЪाрд░' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЙрдирдХे рдк्рд░рд╕ाрджрдд्рд╡ рдХो। рдпрд╣ां рдпрд╣ рдХрд╣рдиे рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЕрдкрдиे рд╕рдордп рдоें рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдФрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рджो рдзुрд░ рдеे। рдПрдХ рдХी рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓рддा рджूрд╕рд░े рдХे рдкुрдирд░ुрдд्рдеाрди рдкрд░ рдкрдЯाрдХ्рд╖ेрдк рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рдеी рддो рдмрджрд▓े рдоें рдЙрд╕рдХा рдкрд▓рдЯрд╡ाрд░ рднी рд╣ोрддा рдеा। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╣ी рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдЬ्рдЮाрди рдХे рдХिрд╕ी рднी рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдоें рдк्рд░ाрдп: рдк्рд░рддिрднाрдУं рдХी рдиिрд░्рдоिрддि рдоें рдк्рд░ेрд░рдгा рдпा рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд░рд╣рддी рд╣ै। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдЬैрд╕ी рдк्рд░рддिрднा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рднी рдРрд╕ी рднूрдоिрдХा рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдЙрди्рд╣ें рдмेрд╣рддрд░ рддрд░ीрдХ़े рд╕े рд╕рдордЭрдиे рдоें рд╣рдоाрд░ी рдорджрдж рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдХрдИ рд╕ंрджрд░्рднों рдоें рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдкрд░ рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдФрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХी рдоिрд╢्рд░िрдд рдЫाрдк рдоिрд▓ेрдЧी। рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП- рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдпрдеाрд░्рде рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд▓ेрдХрд░ рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдФрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХा рдбिрдмेрдЯ рдорд╣рдд्рд╡ рдХा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЕрдм рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рдоिрд╢्рд░िрдд рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХो рджेрдЦा рдЬाрдП, "рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд╢िрд▓्рдк рдФрд░ рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдоें рдЕंрддрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдХि рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд╢िрд▓्рдк рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд, рдЬो рднाрд╡рд╡ाрджी рд╢िрд▓्рдк рд╣ै- рдЙрд╕ рд╢िрд▓्рдк рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд, рдЬीрд╡рди рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХी рджृрд╖्рдЯि рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд░рд╣ी рд╣ो।" рдпाрдиी рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХे рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХो рддो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рд╣ी рд░рд╣े рд╣ैं рдХिंрддु рд╕ाрде рд╣ी рдк्рд░рд╕ाрдж рд╕े рдпрд╣ рднी рд╕ीрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд╢िрд▓्рдк рд╣ी рдЬрд░ूрд░ी рдирд╣ीं рд╣ै।

'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХे рдмाрд░े рдоें рдХुрдЫ рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं-

'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдЕंрдзेрд░े рд╕े рдЙрдЬाрд▓े рдХी рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрджी рдХाрд╡्рдп-рдпाрдд्рд░ा рд╣ै। рдпрд╣ рдХрд╡िрддा рд╕рдн्рдпрддा-рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рдиिрдЬ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ (рдЬो рдЕрдкрдиी рдиिрдЬрддा рдоें рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рдоूрдЪे рджेрд╢ рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рднी рд╣ै) рдХा рдЖрдкрд░ेрд╢рди рд╣ै। рдХ्рд░рдоाрдиुрд╕ाрд░ рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХा рдХрд╡िрддा рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдХрд╡िрддा рдоें рдЦंрдбिрдд рдиाрдпрдХ рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеिрддि рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЖрдд्рдордоंрдерди рд╕े рдЙрдкрдЬी рд╣ै। рдпрд╣ рдордз्рдпрдорд╡рд░्рдЧीрдп рдж्рд╡ंрдж्рд╡ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै। рдЬिрд╕ 'рдЬ्рдЮाрдиाрдд्рдордХ рд╕ंрд╡ेрджрди' рдФрд░ 'рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдд्рдордХ рдЬ्рдЮाрди' рдХी рдмाрдд рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдХी рдеी рдЙрд╕рдХी рдПрдХ рдЭрд▓рдХ рдпрд╣ां рднी рджृрд╖्рдЯрд╡्рдп рд╣ै। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд░ूрдоाрдиी рдоाрд░्рдХ्рд╕рд╡ाрджी рдХрд╡िрдпों рдХी рднांрддि рдордз्рдпрдорд╡рд░्рдЧ рдХी рдХोрд░ी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдирд╣ीं рдХрд░рддे। рд╣рд░ рдмाрд░ рдЬ़рд░ूрд░ी рдирд╣ीं рдХि рдХोрдИ рд╡ृрд╣рдж рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдЫोрдЯी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдХा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХрд░рдХे рд╣ी рдЕрдкрдиा рдЖрдХाрд░ рд▓े। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдЕрдкрдиे рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рд╕рдкрдиे рдоें рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕ंрдмंрдзрд╢ीрд▓рддा рдХो рдЖрдб़े рдирд╣ीं рдЖрдиे рджेрдиा рдЪाрд╣рддे-
"рд▓ोрдХрд╣िрдд-рдкिрддा рдХो рдШрд░ рд╕े рдиिрдХाрд▓ рджिрдпा,
рдЬрди-рдорди-рдХрд░ुрдгा-рд╕ी рдоाँ рдХो рд╣рдХाрд▓ рджिрдпा,
рд╕्рд╡ाрд░्рдеों рдХे рдЯेрд░िрдпрд░ рдХुрдд्рддों рдХो рдкाрд▓ рд▓िрдпा..."

рдХрд╡िрддा рдХे рдЕंрдд рдоें рдЪिрдд्рд░िрдд рдпрд╣ рд╕ुрдХोрдорд▓ рднाрд╡рдиा рднी рдЗрд╕рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ै- "рдоाрдиो рдХि рдЙрд╕ рдХ्рд╖рдг/ рдЕрддिрд╢рдп рдоृрджु рдХिрди्рд╣ीं рдмांрд╣ों рдиे рдЖрдХрд░/ рдХрд╕ рд▓िрдпा рдеा рдоुрдЭрдХो/ рдЙрд╕ рд╕्рд╡рдк्рди-рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХी, рдЪुंрдмрди-рдШрдЯрдиा рдХी рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै,/ рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै!!"
рдХрд╡िрддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╡्рдпрдХ्рддि рддрдоाрдо рджृрд╢्рдпों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХाрд╡्рдп рдиाрдпрдХ рдХो рд▓рдЧाрддाрд░ рдЖрдд्рдордЪिंрддрди рд╣ेрддु рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╡рд╣ рдЙрд╕े рдПрд╣рд╕ाрд╕ рджिрд▓ाрддा рд╣ै рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣рдиे рдХा рдХ्рдпा рдЕрд░्рде рдЬрдмрдХि 'рдорд░ рдЧрдпा рджेрд╢...'।

рдЬрдм рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд▓िрдЦрддे рд╣ैं-
"рд╡рд╣ рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╡्рдпрдХ्рддि
рдЕрдм рддрдХ рди рдкाрдИ рдЧрдИ рдоेрд░ी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै,
рдкूрд░्рдг рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╡рд╣
рдиिрдЬ-рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं, рдиिрд╣िрдд рдк्рд░рднाрдУं, рдк्рд░рддिрднाрдУं рдХी
рдоेрд░े рдкрд░िрдкूрд░्рдг рдХा рдЖрд╡िрд░्рднाрд╡,
рд╣ृрджрдп рдоें рд░िрд╕ рд░рд╣े рдЬ्рдЮाрди рдХा рддрдиाрд╡ рд╡рд╣,
рдЖрдд्рдоा рдХी рдк्рд░рддिрдоा।"

рдЗрд╕ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдмुрдж्рдзि рд╡िрд▓ाрд╕ рдпा рд╕्рд╡ाрди्рдд: рд╕ुрдЦाрдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╢ुрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдХृрддि рдоाрдирдиा рднूрд▓ рд╣ै। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд╕्рд╡рдпं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рдиे рдХो рдоूрд░्рдЦрддाрдкूрд░्рдг рдоाрдирддे рдеे। рдРрд╕े рдоें рдЗрд╕ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрд░्рде рдХो рд╕рдордЭे рдмिрдиा рдЗрд╕рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рдиा рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╕ाрде рдЕрди्рдпाрдп рд╣ै। рдЕрдкрдиी рдХрд╡िрддा 'рднूрд▓ рдЧрд▓рддी' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХिрдпा рд╣ै-
"рд╣рдоाрд░ी рд╣ाрд░ рдХा рдмрджрд▓ा рдЪुрдХाрдиे рдЖрдПрдЧा
рд╕ंрдХрд▓्рдк-рдзрд░्рдоा рдЪेрддрдиा рдХा рд░рдХ्рддрдк्рд▓ाрд╡िрдд рд╕рд░्рд╡рд░
рд╣рдоाрд░े рд╣ी рд╣ृрджрдп рдХा рдЧुрдк्рдд рд╕्рд╡рд░्рдгाрдХ्рд╖рд░
рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ोрдХрд░ рд╡िрдХрдЯ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा !!"

'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХрд╡िрддा рдХी рдЬрдирдХ्рд░ांрддि рдоें рдмрд╣ुрдд рдмрдб़े рдЕрд╕्рдд्рд░-рд╢рд╕्рдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ैं рдлिрд░ рднी рдЗрд╕рд╕े рдЙрдирдХी рдЖрдХांрдХ्рд╖ा рдХी рдКंрдЪाрдИ рдХा рдкрддा рддो рдЪрд▓рддा рд╣ी рд╣ै-
"рдордХाрдиों рдХे рдЫрдд рд╕े
рдЧाрдбрд░ рдХूрдж рдкрдб़े рдзрдо рд╕े।
рдШूрдо рдЙрдаे рдЦंрднे
рднрдпाрдирдХ рд╡ेрдЧ рд╕े рдЪрд▓ рдкрдб़े рд╣рд╡ा рдоें।
рджाрджा рдХा рд╕ोंрдЯा рднी рдХрд░рддा рд╣ै рджांрд╡-рдкेंрдЪ
рдиाрдЪрддा рд╣ै рд╣рд╡ा рдоें
рдЧрдЧрди рдоें рдиाрдЪ рд░рд╣ी рдХрдХ्рдХा рдХी рд▓ाрдаी।"

рдпрд╣ рдХुрдЫ рдкाрдардХों рдХो рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдоें рдбाрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдоें рдЧांрдзी рдФрд░ рддिрд▓рдХ рджोрдиों рд╣ी рдЖрдП рд╣ैं। рдХрд╡िрддा рдоें рд╢ांрддिрджूрдд рдФрд░ рдХ्рд░ांрддिрджूрдд рджोрдиों рдХे рд╣ी рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдоौрдЬूрдж рд╣ैं। рдЧांрдзी рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा рдмрдЪ्рдЪा рдлूрд▓ рдмрди рдЬाрддा рд╣ै рддो рдмाрдж рдоें рд╡рд╣ी рдлूрд▓ рдмंрджूрдХ рдоें рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рд╕ंрднрд╡рддः рдоुрдХ्рддिрдмोрдз 'рд╡िрд░ुрдж्рдзों рдХे рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп' рдХे рдЪिрдд्рд░рдг рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЕрдкрдиे рд░ाрд╕्рддे рдХे рдЪрдпрди рдХी рди्рдпाрдпрд╕ंрдЧрддрддा рднी рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं।

рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдЕрд╡рд╕рд░рд╡ाрджिрдпों рдХी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдкूрд░्рдг рдк्рд░рдЦрд░рддा рд╕े рдХी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рдпрд╣ рдмाрдд рдмрд╣ुрдд рдЦрд▓рддी рдеी рдХि рдмौрдж्рдзिрдХрддा рдЕрдкрдиी рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдпрддा рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╕ौ рддрд░्рдХ рджे рд╕рдХрддी рд╣ै рдХिंрддु рдЕрдкрдиी рд╕рдХ्рд░िрдпрддा рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╕ाрд╣рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп рдХ्рдпों рдирд╣ीं рджेрддी! рдЬुрд▓ूрд╕ рдХे рджृрд╢्рдп рдоें рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд▓िрдЦрддे рд╣ैं, "рдоेрд░े рдЬाрдиे-рдмूрдЭे рд▓рдЧрддे, рдЙрдирдХे рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдоें рдЫрдкे рдеे/ рдЙрдирдХे рд▓ेрдЦ рджेрдЦे рдеे/ рдпрд╣ां рддрдХ рдХि рдХрд╡िрддाрдПँ рдкрдв़ी рдеीं।/ рднрдИ рд╡ाрд╣!/ рдЙрдирдоें рдХрдИ рдк्рд░рдХांрдб рдЖрд▓ोрдЪрдХ, рд╡िрдЪाрд░рдХ, рдЬрдЧрдордЧाрддे рдХрд╡िрдЧрдг/ рдоंрдд्рд░ी рднी, рдЙрдж्рдпोрдЧрдкрддि рдФрд░ рд╡िрдж्рд╡ाрди"। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рдоें рдЕрди्рдпрдд्рд░ рднी рдмौрдж्рдзिрдХों рдХी рдЗрд╕ рдЪुрдк्рдкी рдкрд░ рд░ोрд╖-рдХ्рд░ोрдз рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै- " рд╕рдм рдЪुрдк; рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЪुрдк рдФрд░ рдХрд╡िрдЬрди рдиिрд░्рд╡ाрдХ्/рдЪिंрддрдХ, рд╢िрд▓्рдкрдХाрд░, рдирд░्рддрдХ рдЪुрдк рд╣ैं।" рдпрд╣ рдЕрдиाрдпाрд╕ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЕрди्рдп рдХрд╡िрддाрдУं рдоें рднी рдЪुрдк्рдкों рдХो рдХрдардШрд░े рдоें рдЦрдб़ा рдХрд░рдиे рдХा рдкैрдЯрд░्рди рдХाрдл़ी рдоिрд▓рддा-рдЬुрд▓рддा рд╣ै- (рднूрд▓ рдЧ़рд▓рддी) " рд╕рдм рдЦ़ाрдоोрд╢/ рдордирд╕рдмрджाрд░, рд╢ाрдЗрд░ рдФрд░ рд╕ूрдл़ी/ рдЕрд▓ рдЧрдЬाрд▓ी, рдЗрдм्рдиे рд╕िрди्рдиा, рдЕрд▓ рдмрд░ूрдиी/ рдЖрд▓िрдоोрдлाрдЬिрд▓, рд╕िрдкрд╣рд╕ाрд▓ाрд░, рд╕рдм рд╕рд░рджाрд░/ рд╣ैं рдЦ़ाрдоोрд╢!" рдпрд╣ी рд╡े 'рдХ्рд░ीрддрджाрд╕' рд╣ैं рдЬो рдЕрди्рдпाрдп рдХी рдФрдЪिрдд्рдпрдкूрд░्рдгрддा рдкрд░ рдЕрдкрдиी рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖-рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд╕рд╣рдорддि рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпрдеाрд╕्рдеिрддि рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдирд╣ीं рдЖрдиे рджेрддे।

рдХрд╡िрддा рдоें рдЧांрдзी рдЬी рдиे рдПрдХ рдмाрдд рдХрд╣ी рд╣ै рдЬो рдЙрдж्рдзрд░рдг рдпोрдЧ्рдп рд╣ै- "рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рд▓ोंрджे рдоें рдХिрд░рдгीрд▓े рдХрдг-рдХрдг/ рдЧुрдг рд╣ैं,/ рдЬрдирддा рдХे рдЧुрдгों рд╕े рд╣ी рд╕ंрднрд╡/ рднाрд╡ी рдХा рдЙрдж्рднрд╡"। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдЕрдиाрдпाрд╕ рд╣ी рдЧांрдзी рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдпрд╣ рдмाрдд рдирд╣ीं рдХрд╣рд▓рд╡ाрдИ рд╣ै। рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдЗрд╕ рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рд╣ीрд░ो рдиे рдЬрдирддा рдХो рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдХे рд╣ी рдоुрд▓्рдХ рдХो рдЖрдЬ़ाрджी рджिрд▓ाрдИ рдеी। рдЗрд╕ рдХाрд╡्рдпाँрд╢ рдоें рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдЬрдирддा рдХी рд╢рдХ्рддि рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं। рдкрд░рд╡рд░्рддी рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдХा рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рдпрд╣ рд╣ै рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХे рд╕рдкрдиों рд╡ाрд▓ी рд░ाрдЬрдиीрддि рдХी рдЬрдб़ें рдЬрдирддा рдоें рдирд╣ीं рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ैं। рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд╕्рдкрд╖्рдЯрдд: рдоाрдирддे рдеे рдХि 'рдоुрдХ्рддि рдЕрдХेрд▓े рдоें рдирд╣ीं рд╣ोрддी'। рд░ाрдЬрдиीрддि рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдоुрдХ्рддि рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдмेрд╣рддрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕ंрднрд╡ рд╣ैं। 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рднी рдХрд╡ि рдиे рдПрдХाрдХी рдоुрдХ्рддि рдкрд░ рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдХिрдпा рд╣ै-
"рд╡िрдЪिрдд्рд░ рдЕрдиुрднрд╡!!
рдЬिрддрдиा рдоैं рд▓ोрдЧों рдХी рдкांрддों рдХो рдкाрд░рдХрд░
рдмрдв़рддा рд╣ूँ рдЖрдЧे,
рдЙрддрдиा рд╣ी рдкीрдЫे рдоैं рд░рд╣рддा рд╣ूँ рдЕрдХेрд▓ा,
рдкрд╢्рдЪाрдд-рдкрдж рд╣ूँ।"

рдоुрдХ्рддिрдмोрдз 'рдкूंрдЬी рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ृрджрдп рдмрджрд▓ рдирд╣ीं рд╕рдХрддा' рдХी рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓рддा рд╣ेрддु рдЗрд╕ рдХрджрд░ рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рд╣ैं рдХि рд╡े 'рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╕ाрд░े рдЦ़рддрд░े рдЙрдаाрдиे рд╣ी рд╣ोंрдЧे' рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдХुрдЫ рдЖрд▓ोрдЪрдХों рдХा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рдХрд╡िрддा рдХे рдЕंрддिрдо рдЦंрдб рдоें рдХ्рд░ांрддि рдХी рдкрд░िрдгрддि рдЧैрд░-рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рдоें рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЗрд╕े рдЙрди рдЖрд▓ोрдЪрдХों рдХी рдХ्рд░ांрддि рд╕ंрдмंрдзी рд╕рдордЭ рдХी рд╡िрдбंрдмрдиा рд╣ी рдХрд╣ा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рджुрдиिрдпा рдХी рдХौрди-рд╕ी рдХ्рд░ांрддि рднрд▓ा рдЖрд╣िрд╕्рддा рдШрдЯिрдд рд╣ोрддी рд╣ै। рд╣ां, рдЙрд╕рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ोрддी рд╣ै рдХिрди्рддु, рдШрдЯрдиाрд╡рдзि рдХी рднрд╡िрд╖्рдпрд╡ाрдгी рд▓рдЧрднрдЧ рдЕрд╕ंрднрд╡।

рдЬрд╣ां рддрдХ рдмाрдд рдХрд╡िрддा рдХे рд╢िрд▓्рдк рдпा рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै рддो рдЬैрд╕े рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдХाрдоाрдпрдиी рдХो (рд╕рдордЧ्рд░рддा рдоें) рдПрдХ рд╡ृрд╣рдж рдлैंрдЯेрд╕ी рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦा рдеा рд╡ैрд╕े рд╣ी 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рдХो рднी (рд╕рдордЧ्рд░рддा рдоें) рдПрдХ рдлैंрдЯेрд╕ी рдоाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХрд╡िрддा рдХी рд╡िрднिрди्рди рдлैंрдЯेрд╕ीрдЬ рдоिрд▓рдХрд░ рднी рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдПрдХ рд╡ृрд╣рдж рдлैंрдЯेрд╕ी рдХा рд╣ी рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рддी рд╣ैं। "рднाрдЧрддा рдоैं рджрдо рдЫोрдб़/ рдШूрдо рдЧрдпा рдХрдИ рдоोрдб़।" рд╕े рд▓ेрдХрд░ "рдХрд╣ीं рдЖрдЧ рд▓рдЧ рдЧрдИ,/ рдХрд╣ीं рдЧोрд▓ी рдЪрд▓ рдЧрдИ!!" рдпे рджृрд╢्рдп рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдЬुрдб़े рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै рдмрд▓्рдХि рдХ्рд░рдорд╢ः рднाрд╡-рд╡िрд╕्рддाрд░ рднी рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпाрдиी рдлैंрдЯрд╕ी рдЕрдерд╡ा рднाрд╡рд╡ाрджी рд╢िрд▓्рдк рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдиे рдЗрд╕рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджाрдп рдХा рд╣ी рдХाрд░्рдп рд▓िрдпा рд╣ै। рдЬाрд░्рдЬ рд▓ुрдХाрдЪ рдиे рдХрд╣ा рднी рдеा, "рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд░ूрдк рд╣ी рдоूрд▓рддः рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।" рдХिंрддु рдпрд╣ीं рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдПрдХ рд╕ीрдоा рднी рдЙрднрд░рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрддी рд╣ै। рдЗрддрдиी рдк्рд░рдЪंрдбрддा рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдЗрддрдиे рд╣ी рд╕рд░्рд╡рдЧ्рд░ाрд╣ी рдХ्рдпों рдирд╣ीं рд╣ुрдП! рдХ्рд░ांрддि рдХी рд╣ी рдмाрдд рд╣ो рддो рд╣िंрджी рдХा рдЖрдо рдкाрдардХ рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд╕े рдЕрдзिрдХ рдзूрдоिрд▓ рдХो рдкрдв़рдиा рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рдк्рд░рд╕ाрдж рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╡े рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХे рдХрд╡ि рд╣ैं рддो рдХ्рдпा рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рдХुрдЫ рд╣рдж рддрдХ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рддрдХ рд╣ी рдорд╣рджूрдж рджेрдЦрдиा рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдХा рд╕ाрдоाрди्рдпीрдХрд░рдг рд╣ै? рдЙрдирдХा рд╢рдм्рдж-рдЪрдпрди рдЙрдирдХी рд╕ंрдк्рд░ेрд╖рдгीрдпрддा рдоें рдПрдХ рдЕрд╡рд░ोрдзрдХ рд╣ै। рдХрд╡िрддा рдХी рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦें рддो рдЬ़рд░ूрд░ी рдирд╣ीं рдХि рдЙрдЪ्рдЪ рдХрде्рдп рд╣ेрддु рдЙрдЪ्рдЪ рднाрд╖िрдХрддा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд░ाрд╕्рддा рд╣ो। рдЬो рднी рд╣ो, рдпрд╣ рднी рд╕рдЪ рд╣ै рдХि рд╕िрд░्рдл़ рдЗрд╕ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╣ी рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХो рджेрдЦрдиा рдмрд╣ुрдд рдаीрдХ рдирд╣ीं рд╣ै।

рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा рд╣िंрджी рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ुрдИ рд╣ै। рдкрд░ рдЬो рдЙрди्рд╣ें рдиाрдкрд╕ंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдЙрдирдХेे рд▓िрдП рд╕рдж्рдмुрдж्рдзि рдХी рджुрдЖ рд╣ी рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдРрд╕े рд▓ोрдЧों рдХा рд╡рд╢ рдЪрд▓े рддो 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдЙрдирдХी рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдХрд╡िрддा рдХी рднी рдоूрд▓ рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдХो 'рдоूрд▓ рд▓ंрдкेрдЯрдиा' рдоें рдмрджрд▓ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рдХी рдХрд╡िрддा 'рд╕рд╣рд░्рд╖ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ा рд╣ै' (рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдмोрд░्рдб рдХे рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рд╢ाрдоिрд▓) рдХी рдИрд╢्рд╡рд░рд╡ाрджी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░ाрдИ рд╣ै। рдкрддा рдирд╣ीं рдоुрдХ्рддिрдмोрдз рд╣ोрддे рддो рдЖрдЬ рдХ्рдпा рдХрд░рддे... рдЙрдирдХी рдпे рдкंрдХ्рддि рдЬ़рд░ूрд░ рдпाрдж рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै рдЬो рдЙрди्рд╣ोंрдиे 'рдЕंрдзेрд░े рдоें' рд╣ी рд▓िрдЦी рдеीं-
"рдкрдерд░ीрд▓ी рдЪेрд╣рд░ों рдХी рдЦ़ाрдХी рдпे рдХैрд╕ी рдб्рд░ैрд╕..."

4 comments :

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।