เคฌाเคœाเคฐ-เคคเคจ्เคค्เคฐ เค”เคฐ เคนिंเคฆी เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ

- เคถोเคญा เค•ौเคฐ


เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธเคฎाเคจांเคคเคฐ เคนैं, เคœीเคตเคจ เคจे เค•เคฅाเค“ं เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆिเคฏा เค”เคฐ เค•เคฅाเค“ं เคจे เคœीเคตเคจ เค•ी เค—เคคि เค•ो เคคीเคต्เคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคฌเคšเคชเคจ เคฎें เคธ्เคตเคช्เคจ เคฒोเค• เคฎें เคฒे เคœाเคจे เคตाเคฒी เค•เคฅाเคँ เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เคเค• เคฆौเคฐ เคฎें เคเค•เคोเคฐ เค•เคฐ เคœเค—ा เคฆेเคจे เค•ा เค‰เคชเค•्เคฐเคฎ เคญी เค•เคฐเคคी เคนैं। เคœीเคตเคจ เคฌเคฆเคฒा เค”เคฐ เค•เคฅाเคँ เคญी। เค†เคœ เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เค•े เคฆौเคฐ เคฎें เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคœिเคธ เคฎोเฅœ เคชเคฐ เคชเคนुँเคšा เคนै เค‰เคธเค•े เคชीเค›े เคเค• เคฒเคฎ्เคฌी เคฏाเคค्เคฐा เคนै – เคœीเคตเคจ เค•ी เคญी เค”เคฐ เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคญी। เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคนเคฎ เคธाเคฎเคจ्เคคเคตाเคฆ, เคชूंเคœीเคตाเคฆ, เค‰เคชเคจिเคตेเคถเคตाเคฆ เค•े เคชเฅœाเคตों เค•ो เคชाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค†เคœ เคจเคต เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคธเคฎเคฏ เค•े เคฌीเคšों เคฌीเคš เค–เฅœे เคนैं। เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคช्เคฐเคคिเค•्เคฐिเคฏा เคธ्เคตเคฐूเคช เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคฎाเคœिเค• เคธंเคฐเคšเคจा เคฎें เค†เคฎूเคฒเคšूเคฒ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค†เคฏे เคนैं।

เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค•े เคšเคฒเคคे เคนเคฎाเคฐे เคธเคค्เคคाเคงीเคถों เคจे เคตिเคฆेเคถी เค†เค•ाเค“ं เค•े เคฒिเค เค…เคฐ्เคฅเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคฆเคฐเคตाเคœे เค–ोเคฒ เคฆिเค เคฅे। เคฌเฅœे เคถॉเคชिंเค— เคฎॉเคฒ, เคช्เคฒाเคœा เค”เคฐ เคฎเคฒ्เคŸीเคช्เคฒेเคธ เค–ुเคฒ เค—เค। เคฏเคน เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคถोเคทเคฃ เค”เคฐ เคฒूเคŸ เค–เคธोเคŸ เค•े เคเค• เคจเค เคฏुเค— เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคฅी। เค•ोเคˆ เคช्เคฒाเคธी เคจเคนीं, เค•ोเคˆ เคฌเค•्เคธเคฐ เคจเคนीं। เคฌเฅœी เคฌेเคถเคฐ्เคฎी เคธे เคจเคต-เคจिเคตेเคถเค• เคธเคค्เคคाเคงीเคถों เค•ो เคฌเค•ाเคฏเคฆा เคนเคฎाเคฐे เค†เคฐ्เคฅिเค• เค”เคฐ เคช्เคฐाเค•्เคฐเคคिเค• เคธंเคธाเคงเคจों เค•ो เคฒूเคŸเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคฎंเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा। เคฏเคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจเคคा เค•े เคฒिเคฏ เคเค• เคชीเฅœाเคฆाเคฏเค• เค…เคจुเคญเคต เคฅा।1 เค†เคœ เค•े เค•เคฅा-เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ा เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคฌเคนुเคตिเคง เค”เคฐ เคจाเคจाเคตเคฐ्เคฃी เคนै। เคฌाเคœाเคฐ เค•े เคฆाเคต-เคชेंเคš เค•ो เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐ เค ीเค• เค ीเค• เคธเคฎเค เคชा เคฐเคนे เคนैं। เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เค•ा เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคญाเคต เคจिเคฎ्เคจเคฎเคง्เคฏ เคตเคฐ्เค— เคฏा เคจिเคฎ्เคจ เคตเคฐ्เค— เคชเคฐ เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคชเฅœ เคฐเคนा เคนै। เค–ेเคคिเคนเคฐ เค”เคฐ เคฆिเคนाเฅœी เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•ा เคเค• เคฌเฅœा เคนिเคธ्เคธा เค‰เคธ เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคธे เคœुเฅœा เคนुเค† เคนै, เคœเคนाँ เคถोเคทिเคค เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคตे เคฎเคœเคฆूเคฐ เคฎुเค•्เคคि เค•े เคฒिเค เคœเคจ-เคธंเค˜เคฐ्เคทों เคธे เคœुเฅœ เคœाเคคे เคนैं। เคตिเคœेंเคฆ्เคฐ เค…เคจिเคฒ เค•ी เค•เคนाเคจी ‘เคตिเคธ्เคซोเคŸ’, เคฎเคงुเค•เคฐ เคธिंเคน เค•ी ‘เคฎेเคฐे เค—ाเคตं เค•े เคฒोเค—’, เคšเคจ्เคฆ्เคฐ เคฎोเคนเคจ เค•ी เคเคนी ‘เคจเค—เคฐिเคฏा เค•ेเคนि เคตिเคง เคฐเคนเคจा’, เค…ंเคœเคจा เคฐंเคœเคจ เคฆाเค— เค•ी ‘เคฎुเค†เคตเฅ›ा’, เคฎเคฆเคจ เคฎोเคนเคจ เค•ी ‘เคฌเคš्เคšे เคฌเฅœे เคนो เคฐเคนे เคนैं’, เคฎिเคฅिเคฒेเคถ्เคตเคฐ เค•ी ‘เคฎेเค˜เคจा เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ’, เคธंเคœीเคต เค•ी ‘เคคिเคฐเคฌेเคจी เค•ा เคคเฅœเคฌเคจ्เคจा’, เคตिเค•्เคฐเคฎ เคœเคจเคฌंเคงु เค•ी ‘เคช्เคฐเคนเคฐी’, เค†เคฆि เค•เคนाเคจिเคฏाँ เค–ेเคคिเคนเคฐ เค”เคฐ เคฆिเคนाเฅœी เคฎเคœเคฆूเคฐों เคชเคฐ เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคค เค•เคนाเคจिเคฏों เคฎें เค•เคนाเคจीเค•ाเคฐों เคจे เค–ेเคคिเคนเคฐ เค”เคฐ เคฆिเคนाเฅœी เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค•ो เค‰เค ाเคฏा เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เคšเค•्เคฐ เคนी เคเคธा เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เคตे เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคคिเค•ूเคฒ เคธ्เคฅिเคคि เค•े เค–िเคฒाเคซ เค•ुเค› เคญी เค•เคฐเคจे เคฎें เค…เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค…เคฎिเคคेเคถ्เคตเคฐ เคจे ‘เคคीเคฒिเคฏों’, ‘เคงंเคงा’, เคธเคคीเคถ เคœเคฎाเคฒे เคจे ‘เค ाเค•ुเคฐ เคธंเคตाเคฆ’, เคธ्เคตเคฆेเคถ เคฆीเคชเค• เคจे ‘เคคเคฎाเคถा’, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เคจे ‘เคœाเคจเคตเคฐ’, เคชंเค•เคœ เคฌिเคท्เคŸ เคจे ‘เคŸुเคจ्เคก्เคฐा เคช्เคฐเคฆेเคถ’, เค•เคฐ्เคฎेंเคฆु เคถिเคถिเคฐ เคจे ‘เคช्เคฐเคคीเค•्เคทा’, เคตिเคจोเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เคจे ‘เคฆेเคตเคฐ เค•े เคœंเค—เคฒ’, เคตिเคœเคฏเคฆाเคจ เคฆेเคฅा เคจे ‘เคกाเคฏเคฐी เค•ा เคชृเคท्เค ’, เคช्เคฐेเคฎเคชाเคฒ เคถเคฐ्เคฎा เคจे ‘เค›ोเคŸेเคฒाเคฒ เค›ोเคŸे เค–ाเคจ’, เคงीเคฐेเคจ्เคฆ्เคฐ เค…เคธ्เคฅाเคจा เคจे ‘เคฌाเคตเคœूเคฆ’, เคจाเคธिเคฐा เคถเคฐ्เคฎा เคจे ‘เคจौ เคคเคชा’ เค†เคฆि เค•เคนाเคจिเคฏों เคฎें เคธ्เคตเคฐोเคœเค—ाเคฐ เคธे เคœुเฅœे เคฒोเค—ों เค•ी เคธเคญी เคคเคฐเคน เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค”เคฐ เค…เคจुเคญเคตों เค•ो เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เค‰เค ाเคฏा เคนै। 
เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เคฎें เคจเคต-เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคฎूเคฒ्เคฏ เคธंเค•เคŸ เค•े เคตिเคฐुเคฆ्เคง เคธंเค˜เคฐ्เคทเคฐเคค เค•เคฅाเค•ाเคฐों เคฎें เค…เค–िเคฒेเคถ, เคชंเค•เคœ เคฌिเคท्เคŸ, เค‰เคฎाเคถंเค•เคฐ, เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคทा, เค‰เคฆเคฏ เคช्เคฐเค•ाเคถ, เค”เคฐ เคฐเคฃेเคจ्เคฆ्เคฐ เค•े เคจाเคฎ เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคนैं। เค…เค–िเคฒेเคถ เค•ी ‘เคœเคฒเคกเคฎเคฐूเคฎเคง्เคฏ เค”เคฐ เคตเคœूเคฆ เค•เคนाเคจिเคฏाँ’, เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคทा เค•ी ‘เคฒाเคฒเคชเคฐी’, เค‰เคฎाเคถंเค•เคฐ เค•ी ‘เคฒเคฒเคฎुเคจिเคฏा’, เค‰เคฆเคฏ เคช्เคฐเค•ाเคถ เค•ी ‘เคตाเคฐेเคจ เคนेเคธ्เคŸिंเค— เค•ा เคธांเคก เค”เคฐ เคชाเคฒเค—ोเคฎเคฐा เค•ा เคธ्เค•ूเคŸเคฐ’ เคœैเคธी เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคจเคต-เค”เคชเคจिเคตेเคถाเคตाเคฆी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•े เคคเคนเคค เค˜เคŸिเคค เคฎूเคฒ्เคฏ เค•ी เคฌเค–ूเคฌी เค–เคฌเคฐ เคฒेเคคी เคนैं। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธों เคฎें ‘เค•ाเคถी เค•ा เค…เคธ्เคธी’, ‘เคฐเคนเคจ เคชเคฐ เคฐเค—्เค˜ू’, เค”เคฐ ‘เค—्เคฒोเคฌเคฒ เค—ाँเคต เค•ा เคฆेเคตเคคा’ เคเคธे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคฎूเคฒ्เคฏเค—เคค เคธंเค•เคŸ เค•ो เค‰เคธเค•ी เคธเคฎเค—्เคฐเคคा เคฎें เคจिเคฐुเคชिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค…เคฌ เคคเค• เคตिเคฐाเคœเคจीเคคिเค•เคฐเคฃ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เคฐाเคœ्เคฏों เค•े เคฆเคฒाเคฒ เคฌเคจ เคœाเคจे เค”เคฐ เคฐाเคœเคจिเคคिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคชเคคเคจ เค•ी เคœो เคตिเคตेเคšเคจा เคนुเคˆ เค‰เคธเค•े เค†เคฒोเค• เคฎें เคจเคต-เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคช्เคฐเคงाเคจ เคฐเคšเคจा ‘เค—्เคฒोเคฌเคฒ เค—ाเคตं เค•ा เคฆेเคตเคคा’ เคนै।2

เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เคœिเคจ เคธुเคตिเคงाเค“ं เค•ा เคช्เคฐเคฒोเคญเคจ เคฌिเค–ेเคฐเคคा เคนै เค‰เคธเคฎें เค…เคชเคจी เคฎौเคฒिเค• เคœเคฐूเคฐเคคों เค•े เคฒिเค เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•เคฐเคคा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคซँเคธเคคा เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै। เค†เคœ เคœเคฐूเคฐเคค เคฌाเคœाเคฐ เคคเคฏ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै।เคฐเคฎाเค•ांเคค เค•ी เค•เคนाเคจी ‘เคคेเคตเคฐ’ เคฎें เคเค• เคฎाเคฎूเคฒी เคธी เคจौเค•เคฐी เคชाเคคे เคนी เคเค• เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคคेเคตเคฐ เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคถेเค–เคฐ เคœोเคถी เค•ी ‘เคฆाเคœ्เคฏू ‘เค‡เคธ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•ो เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคी เค…เคจ्เคฏ เค•เคนाเคจी เคนै।

เคเค• เค…เคจ्เคฏ เค˜เคŸเคจा เคœो เคฌाเคœाเคฐ-เคคเคจ्เคค्เคฐ เค•े เคฆुเคท्เคชเคฐिเคฃाเคฎों เค•ो เคคीเคต्เคฐเคคा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคी เคนै เคตเคน เคนै เคธूเคšเคจा-เค•्เคฐाเคจ्เคคि เค•ा เคธเคค्เคคाเคงीเคถों เค•े เคตเคฐ्เค— เค•ा เค–िเคฒौเคจा เคฌเคจ เคœाเคจा। เคธूเคšเคจा เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคตिเค•ाเคธ เค•ी เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เคนै। เคฎเค—เคฐ เคฏเคน เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เค•ुเค› เคฎुเค ्เค ीเคญเคฐ เคฒोเค—ों เค•े เคนिเคคों เคธे เคœुเฅœเค•เคฐ เค‰เคธ เคธเคฎเคเคฆाเคฐी เค”เคฐ เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคธे เคตिเคฐเค•्เคค เคนो เคšुเค•ी เคนै, เคœो เคœเคจเคคा เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคाเค“ं เค”เคฐ เค•्เคทเคฎเคคाเค“ं เคธे เคชैเคฆा เคนोเคคी เคนै। เค•िเคธाเคจों เค•ी เค†เคค्เคฎเคนเคค्เคฏा, เค—เคฐीเคฌ เคตเคฐ्เค—ों เค•ा เคถोเคทเคฃ เค”เคฐ เคธเคค्เคคा เค•ी เค•्เคฐूเคฐเคคाเคँ เค…เคฌ เคฎเคนเคœ เค–เคฌเคฐ เคญเคฐ เคนैं। เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคฏเคน เคนै เค•ि เค—เคนเคฐाเคคे เคธाเคฎाเคœिเค• เค…เคจ्เคคเคฐ्เคตिเคฐोเคงों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจा เค•ा เคงเคฐाเคคเคฒ เคจเคฆाเคฐเคฆ เคนै।

เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เคจे เค—ाเคตं เค”เคฐ เคถเคนเคฐ เค•ी เคฆूเคฐी เค•ो เค”เคฐ เคญी เค—เคนเคฐा เคฆिเคฏा เคนै। เคตिเคธ्เคฅाเคชเคจ เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ो เค‰เค˜ाเฅœเคคे เคนुเค เคกॉ เคตिเคถ्เคตเคจाเคฅ เคค्เคฐिเคชाเค ी เค ीเค• เคนी เค•เคนเคคे เคนैं, “เคนเคฎ เคฒोเค— เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคตเคœों เค•े เคฒिเค เคœो เคฆिเคฒ्เคฒी เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เคฎเคนाเคจเค—เคฐ เคฅे, เคตเคนीं เค…เคฌ เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคจ्เคฏूเคฏाเคฐ्เค• เค”เคฐ เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคฌเคจ เคฐเคนा เคนै। เคฎाँ เคฌाเคช เคฏเคนाँ เคฐเคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฌเคš्เคšे เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคฎें เคจौเค•เคฐी เค•เคฐเคคे เคนैं। เคนเคฎเคจे เคคो เคฏเคนाँ เคคเค• เคฆेเค–ा เคนै เค•ि เคชिเคคा เค•ी เคฎृเคค्เคฏ เคชเคฐ เคฌेเคŸे เคจे เคฎुเค–ाเค—्เคจि เคฆेเคจे เค•े เคคुเคฐंเคค เคฌाเคฆ เคนी เคซ्เคฒाเค‡เคŸ เคชเค•เฅœी เค”เคฐ เคšเคฒा เค—เคฏा। เคถเคนเคฐी เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•े เคชाเคธ เคชैเคธे เคคो เคนैं เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เคญी เคตเคน เค…เค•ेเคฒे เคนैं เค”เคฐ เค†เคฏे เคฆिเคจ เค‰เคจเค•े เค–िเคฒाเคซ เค…เคชเคฐाเคง เคฎें เคฌเฅोเคคเคฐी เคนो เคฐเคนी เคนै। เคฒूเคŸ เคฏा เคšोเคฐी เค•े เค‡เคฐाเคฆे เคธे เค‰เคจเค•ी เคนเคค्เคฏा เคญी เคนो เคฐเคนी เคนो เคฐเคนी เคนै।3 

เคจเคต-เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏเคตाเคฆ เคฌाเคœाเคฐ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนเคฎाเคฐे เคœीเคตเคจ-เค†เคšเคฐเคฃ เค”เคฐ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เคฌเคฆเคฒ เค”เคฐ เคจเคท्เคŸ-เคญ्เคฐเคท्เคŸ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। เคฌाเคœाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…เคญिเคถाเคช เคนी เคจเคนीं เคจिเคฏเคคि เคญी เคฌเคจเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै। เคนเคฎाเคฐी เคธाเคฎाเคœिเค• เคธंเคฐเคšเคจा เคœो เคฎूเคฒ्เคฏ-เคฌोเคง เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนै, เคฌाเคœाเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคšเคฐเคฎเคฐाเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เคชूंเคœीเคตाเคฆ เค•ी เคฌाเคœाเคฐू เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคนเคฎाเคฐे เคฎाเคจเคตीเคฏ เคธाเคฎाเคœिเค• เคชाเคฐเคฎ्เคชเคฐिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เคธเคซाเคฏा เค•เคฐเคคी เคนै; เคœैเคธे เคตเคน เคช्เคฐเค•ृเคคि, เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธंเคธाเคงเคจ เคธ्เคฐोเคคों, เคฌोเคฒिเคฏों, เค•เคฒाเค“ं เค•ा เคธเคซाเคฏा เค•เคฐเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै।

 เคฐเคฎाเค•ांเคค เคถ्เคฐीเคตाเคธ्เคคเคต เค•ी เค•เคนाเคจी ‘เคšैเคฎ्เคชिเคฏเคจ’ เค•े เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคœाเคฐू เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฏा เค…เคชเคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงी เคชाเคค्เคฐ เคนैं। เค•เคนाเคจी เคตเคธ्เคคुเคคः เค…เคชเคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคฎें เคนै। เค†เคœ เคนเคฎ เคœीเคตเคจ เค•े เคนเคฐ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค…เคตเคธเคฐ เคฌेเคš เคฐเคนे เคนैं। เค‰เคจ เคฒोเค—ों เค•ो เคฆे เคฐเคนे เคนैं, เคœो เค•ेเคตเคฒ เค‰เคจเค•ा เคฆुเคฐुเคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं। เคถिเค•्เคทा, เคฐोเคœเค—ाเคฐ, เคต्เคฏाเคชाเคฐ, เคตिเคตिเคง เคธेเคตाเค“ं, เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคœिเคจ्เคนें เค…เคตเคธเคฐ เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนै, เค‰เคจ्เคนें เค…เคตเคธเคฐों เคธे เคตंเคšिเคค เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै। เคฏเคน เค•เคนाเคจी เคชूเคฐ्เคฃเคฐूเคชेเคฃ เคชूंเคœीเคตाเคฆी, เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคšเคฎเค• เคฆเคฎเค• เคตाเคฒी เคฌाเคœाเคฐू เค…เคชเคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงी เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เค•ा เคฒเค•्เคทเคฃ เคนै เคฅोเฅœे เคฎें เค•ाเคฎ เคšเคฒा เคฒेเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा। เค—ैเคฐ เคœเคฐूเคฐी เคšीเคœों เค•ा เคธंเคšเคฏ เคจ เค•เคฐเคจा। เคฌाเคœाเคฐ เคฎें เคฎाเคฒ เคญเคฐा เคนै เคฎाเคฒिเค•ों เค•ो เค‰เคธे เคฌेเคšเคจा เคนै เค”เคฐ เคฒाเคญ เค•เคฎाเคจा เคนै ‘เคšैंเคชिเคฏเคจ’ เค•เคนाเคจी เคฎें เคเค• เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคชाเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•ी เคญाเคตเคจा เคนै เคกॉ. เคตिเคถ्เคตเคจाเคฅ เคค्เคฐिเคชाเค ी เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ ‘เคฏเคน เคฐोเคฎांเคŸिเค• เคตृเคค्เคคि เคฏा เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคชाเคค्เคฐ เค•ी เคคเคฒाเคถ เคนเคฎाเคฐे เคตिเคทเคฎ เค˜ोเคŸू เคฌाเคœाเคฐों เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฎें เค‘เค•्เคธीเคœเคจ เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนै เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคฒเค•्เคทเคฃ เคนी เคนै เค•ि เคตเคน เคญเคตिเคท्เคฏ เค•ा เคฐाเคธ्เคคा เคฆेเคคी เคนै เคฐाเคธ्เคคा เคตเคนीं เคธे เคจिเค•เคฒเคคा เคนै เคœเคนाँ เคนเคฎ เคนोเคคे เคนैं เคฏाเคจी เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ा เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคตिเคฐोเคงी เคนเคฎें เคฎुเค•्เคคि เค•ा เคฐाเคธ्เคคा เค‰เค ाเคคा เคนै।4 

เคฌाเคœाเคฐीเค•เคฐเคฃ เค•े เคšเคฒเคคे เคจिเคฐीเคนเคคा, เคฌเคšเคชเคจा, เคค्เคฏाเค—, เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคœैเคธी เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เค…เคจाเคตเคถ्เคฏเค• เคธเคฎเคा เคœाเคจे เคฒเค—ा เคนै। ‘เคœเคฒเคกเคฎเคฐूเคฎเคง्เคฏ’ เคฎें เคเค• เคเคธा เคฌिเค–เคฐाเคต เคนै เคœो เคจ เคธिเคฐ्เคซ เค”เคชเคจ्เคฏाเคธिเค• เคฌเคจเคคा เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เค…ंเคคเคคः เคฌाเคœाเคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा, เค…เคจाเคค्เคฎीเคฏ เคจिเคธ्เคธंเค—เคคा, เคธ्เคตाเคฐ्เคฅाเคจ्เคงเคคा เค”เคฐ เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคตिเค˜เคŸเคจ เค•ो เคญी เค…เคชเคจे เคฎें เคœोเฅœ เค•เคฐ เคธเคนाเคฏ เคฌाเคฌू เค•े เค…เคธเคนाเคฏเคคा เคšเค•्เคฐ เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै।

เคเคธे เค•เค िเคจ เคธเคฎเคฏ เคฎें เคญी เคฐเคšเคจाเค•ाเคฐ เค…เคชเคจे เค—ुเคฐुเค—เคฎ्เคญीเคฐ เคฆाเคฏिเคค्เคต เค•ा เคตเคนเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญा เคฐเคนे เคนैं- เคธंเคœीเคต เค”เคฐ เค…เคฐुเคฃ เคช्เคฐเค•ाเคถ เค•ा เคจाเคฎ เค‡เคธ เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคนै। ‘เค†เคฐोเคนเคฃ’ เค•เคนाเคจी เค•ा เคฏเคน เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฌเคนुเคค เคฌเฅœी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆेเคคा เคนै เค”เคฐ เค…เค•िंเคšเคจ เค•ो เคฎเคนเคค्เคค्เคต เคญी। 

“เคญूเคช เคฆाเคฆा เค•े เค†เคฐोเคนเคฃ เค•ा เคฐूเคชเค• เคนै ‘เค—िเคฆ्เคง เคจเคจ्เคนी เคšिเฅœिเคฏा เคธे เค•เคนเคคा เคนै, เคฎैं เคคुเคे เค–ा เคœाเคŠंเค—ा เค•्เคฏोंเค•ि เคฎैं เคคुเคเคธे เคŠँเคšा เค‰เฅœเคคा เคนूँ, เคคू เคฎुเคเคธे เคŠँเคšा เค‰เฅœ เคจเคนीं เคธเค•เคคी। เคšिเฅœिเคฏा เคจे เคชूเค›ा – ‘เค…เค—เคฐ เคฎैं เคคुเคเคธे เคŠँเคšा เค‰เฅœเค•เคฐ เคฆिเค–ा เคฆूँ เคคो?’ เค—िเคฆ्เคง เคจे เค‰เคธเค•े เคฌเคšเค•ाเคจेเคชเคจ เคชเคฐ เคนँเคธเคคे เคนुเค เคฌोเคฒा-‘เคคो เคจเคนीं เค–ाเคŠंเค—ा।’ เคšिเฅœिเคฏा เคจे เคงीเคฐเคœ เคจเคนीं เค›ोเฅœा। เคเคธे เคญी เคฎเคฐเคจा เคนै เคตैเคธे เคญी-เคคो เค•्เคฏों เคจ เคฎौเคค เคธे เคฆो-เคฆो เคนाเคฅ เค•เคฐเค•े เคฎเคฐूँ ... เคœाเคจ เคชเคฐ เค–ेเคฒ เค—เคˆ เคšिเฅœिเคฏा เค”เคฐ เคธाเคฐी เคคाเค•เคค เคฒเค—ाเค•เคฐ เค‰เฅœเค•เคฐ เคœा เคฌैเค ी เค—िเคฆ्เคง เค•ी เคชीเค  เคชเคฐ। เค—िเคฆ्เคง เค…เคชเคจी เคฌेเคนिเคธाเคฌ เคคाเค•เคค เค•े เค—ुเคฐूเคฐ เคฎें เค‰เฅœเคคा เคฐเคนा, เค†เค•ाเคถ เคธे เคญी เคŠँเคšा, เคฒेเค•िเคจ เคšिเฅœिเคฏा เค•ो เค…เคฌ เค•ोเคˆ เคกเคฐ เคจ เคฅा। เคตเคน เคนเคฐ เคนाเคฒ เคฎें เค‰เคธเคธे เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคฅी, เคฎौเคค เค•ी เคชीเค  เคชเคฐ เคœा เคฌैเค ी เคฅी เคตो।” เคœเคฌ เคฎाเคจเคต เค‰เคฆ्เคฏोเค— เค•ो, เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคนी เคจเคนीं เคฎृเคค เค˜ोเคทिเคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ เค•เคฐ्เคฎ เคฏा เค‰เคฆ्เคฏोเค— เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค•เคคा เค•ा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคฌเคจ เค—เคฏे เคนों, เคญूเคช เค•ा เคšเคฐिเคค्เคฐ เค…ंเคงी เค•्เคฐूเคฐ เคญाเค—เคฆौเฅœ เค•े เคตिเคฐोเคง เคฎें เคธ्เคฅिเคฐเคคा เคฒिเค เคนै।

เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค•เคฅाเคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เค•ो เคตिเคตिเคงเคคा เค”เคฐ เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฆेเคจे เคฎें เคฎเคนिเคฒा เค•เคนाเคจीเค•ाเคฐों เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เค…เคค्เคฏंเคค เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै। เคฎเคนिเคฒा เค•เคฅाเค•ाเคฐों เค•ी เคธเค•्เคฐिเคฏเคคा เคจเคˆ เคญूเคฎिเค•ा เค•ा เค†เคน्เคตाเคจ เคนै। เคตिเคทเคฏเค—เคค เคจเคตीเคจเคคा, เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เค•ा เคธाเคนเคธ เค”เคฐ เคตिเคธंเค—เคคिเคฏों เค•ी เคชเฅœเคคाเคฒ เค•ृเคท्เคฃा เคธोเคฌเคคी เค•े เคธाเคฅ เคธाเคฅ เคนเคฎें เคฎเคจ्เคจू เคญंเคกाเคฐी, เค‰เคทा เคช्เคฐिเคฏंเคตเคฆा, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคจเคฎिเคคा เคธिंเคน, เคฎเคฎเคคा เค•ाเคฒिเคฏा, เคฎें เคญเคฐเคชूเคฐ เคฎिเคฒเคคी เคนै। เค•ुเค› เค…เคจ्เคฏ เคฎเคนिเคฒा เคฐเคšเคจाเค•ाเคฐ เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคนिंเคฆी เค•เคนाเคจी เค•ो เคธเคฎृเคฆ्เคง เค•िเคฏा เคนै, เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนैं- เคฎृเคฃाเคฒ เคชांเคกेเคฏ, เคฎैเคค्เคฐเคฏी เคชुเคท्เคชा, เคฐाเคœी เคธेเค , เคšंเคฆ्เคฐเค•ांเคค, เคช्เคฐเคญा เค–ेเคคाเคจ, เค•เคฎเคฒ เค•ुเคฎाเคฐ, เคธुเคทเคฎ เคฌेเคฆी, เคฒเคตเคฒीเคจ, เค—ीเคคांเคœเคฒि เคถ्เคฐी, เคฎเคงु เค•ांเค•เคฐी เค†เคฆि। เคฎเคนिเคฒा เคฒेเค–िเค•ाเค“ं เคจे เคธिเคฐ्เคซ เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคท เคธंเคฌंเคงों เค•ा เคนी เค—เคนเคจ เค”เคฐ เคธूเค•्เคท्เคฎ เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคจเคนीं เค•िเคฏा เค…เคชिเคคु เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เค•ी เคตिเคญीเคทिเค•ा เคชเคฐ เคญी เคฒेเค–เคจी เคšเคฒाเคˆ เคนै। เค•ृเคท्เคฃा เคธोเคฌเคคी เค•ा ‘เคœिंเคฆเค—ीเคจाเคฎा เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ เคธเคฐเค—เคฎ’, เคฎเคจ्เคจू เคญंเคกाเคฐी เค•ा ‘เคฎเคนाเคญोเคœ’, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เค•ा ‘เค†เคตां’, เคฎैเคค्เคฐเคฏी เคชुเคท्เคชा เค•ा ‘เคšाเค•’ เค”เคฐ เค…เคฒเค•ा เคธเคฐाเคตเค—ी เค•ा ‘เค•เคฒिเค•เคฅा เคตाเคฏा เคฌाเค‡เคชाเคธ’ เค•ाเคฒเคœเคฏी เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคนैं। เค—ीเคคांเคœเคฒि เคถ्เคฐी เค•े เคคीเคจ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ- เคฎाเคˆ’, ‘เคนเคฎाเคฐा เคถเคนเคฐ เค‰เคธ เคฌเคฐเคธ’ เค”เคฐ ‘เค–ाเคฒी เคœเค—เคน’, เคตिเคทเคฏเคตเคธ्เคคु เค”เคฐ เคตिเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคง्เคฏाเคจ เค–ींเคšเคคे เคนैं। เคฎเคงु เค•ांเค•เคฐिเคฏा เค•ा เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคชเคค्เคคाเค–ोเคฐ, เค…เคชเคจे เคธเคฐ्เคตेเค•्เคทเคฃ, เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจ เค”เคฐ เคธเคฐोเค•ाเคฐ เคธे เคนเคฎें เคเค•เคฆเคฎ เคธंเคœीเคต, เคธ्เคตเคฏं เคช्เคฐเค•ाเคถ เค”เคฐ เค…เค–िเคฒेเคถ เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค•เคฐเคตाเคคा เคนै। เค•เคนीं เคฏเคน เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฏुเคตा เคฆिเค—्เคญ्เคฐเคฎिเคค เคธเคฎाเคœ เค•ा เค†เค–्เคฏाเคจ เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै, เคคो เค•เคนीं เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคธंเค•्เคฐเคฎเคฃ เคšेเคคเคจा เค•ा เค˜ोเคทเคฃाเคชเคค्เคฐ, เคคो เค•เคนीं เคฆเคฒिเคค เคšेเคคเคจा เค•ा เค‰เคฆ्เค˜ोเคทเค•।

1990 เค•े เคฌाเคฆ เคธे เคฆเคฒिเคค เคฒेเค–เคจ เค•ी เคธुเคฆृเฅ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคी เคนै। เค•เคนाเคจी เค”เคฐ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฆोเคจों เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค—เคค เคตเคฐ्เคทों เคฎें เคฆเคฒिเคคों เคชเคฐ เคนुเค เค…เคค्เคฏाเคšाเคฐों, เค…เคจ्เคฏाเคฏ เคถोเคทเคฃ เค•ी เค—เคฎ्เคญीเคฐ เคชเคฐเค– เคฎिเคฒเคคी เคนै। เคธाเคฅ เคนी เคฆเคฒिเคคों, เคฎเคœเคฆूเคฐों เคคเคฅा เค…เคจ्เคฏ เคชिเค›เฅœी เคœाเคคिเคฏों เคจे เคธाเคฎाเคœिเค• เคจ्เคฏाเคฏ เค•े เคฒिเค เค•िเคคเคจा เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•िเคฏा เค‰เคจ्เคนें เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคฎเคฆเคฆ เคฎिเคฒी เค”เคฐ เค•ैเคธे เค”เคฐ เค•िเคคเคจी เค‰เคชेเค•्เคทा เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจा เคชเฅœा –เค‡เคจ เคธเคฌเค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคฌाเคœाเคฐ เค•े เค—ुเคฃเคฆोเคทों เคธे เคฏे เคฒेเค–เค• เคชเคฐिเคšिเคค เคนैं। เคฌाเคœाเคฐ เคจे เคฐिเคถ्เคคों เค•ी เคนी เคจเคนीं เคœเคฐूเคฐเคคों เค•ो เคญी เคชुเคจ: เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•िเคฏा เคนै। เค“เคฎเคช्เคฐเค•ाเคถ เคตाเคฒ्เคฎीเค•ि, เคคुเคฒเคธीเคฐाเคฎ, เคถ्เคฏोเคฐाเคœ เคธिंเคน เคฌैเคšेเคจ, เค…เคจीเคคा เคญाเคฐเคคी เค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคฌाเคœाเคฐ-เคคเคจ्เคค्เคฐ เค•े เค–िเคฒाเคซ เคธुเคฆृเฅ เคฐเคนी เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เคฒेเค–เคจ เคฎें เคฌเคนुเคฎुเค–ी เคฎोเคฐ्เคšा เค–ोเคฒा เคนै।

เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เคจเคต-เค”เคชเคจिเคตेเคถเคตाเคฆ เค•ा เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคเคœेंเคกा เคนै เค”เคฐ เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค•ा เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคเคœेंเคกा เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคฏเคน เคฐเคนा เคนै เค•ि เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคคเคฎाเคฎ เคฆेเคถों เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคญूเคฒเคคा เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐเค•े เคธाเคฐी เคธंเคธ्เค•ृเคคिเคฏों เค•ो เคจเคท्เคŸ เค•เคฐो। เคฌाเคœाเคฐเคคเคจ्เคค्เคฐ เค‡เคธเคฎें เคฎाเคง्เคฏเคฎ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญा เคฐเคนा เคนै। เคฌाเคœाเคฐ-เคคเคจ्เคค्เคฐ เค•ा เค–ूเคฌเคธूเคฐเคค เคถिเค•ंเคœा เค…เคจेเค• เคจिเคฎเคจ्เคค्เคฐเคฃ เคฆेเคคा เคนै เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ोเคˆ เคจ เค•ोเคˆ เคฎเคœเคฌूเคฐी เคฐเคš เค•เคฐ เค‰เคธเคฎें เคซँเคธเคจे เค•ो เค†เคคुเคฐ เคนै।

เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เคจे เคตिเคตेเค• เค•ो เค‡เคคเคจा เคงुंเคงเคฒा เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै เค•ि เคธเคฎाเคœ เค•ा เคฎूเคฒ เค—ुเคฃ เคธाเคฎाเคœिเค•เคคा เคญी เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคค เคนो เค—เคˆ เคนै। เคฎाเคจो เคธเคฌ เคฐिเคถ्เคคेเคฆाเคฐ เค‡เค•เค ्เค े เคฌैเค े เคนों เค”เคฐ เคซेเคธเคฌुเค• เคชเคฐ เคธंเคตाเคฆ เคฐเคšा เคœा เคฐเคนा เคนो। เคเคธे เคฎें เคนिंเคฆी เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค‡เคจ เค•เค िเคจ เคšुเคจौเคคिเคฏों เคธे เคœूเคเคคे เคนुเค เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เค•े เคฎूเคฒเคญूเคค เค—ुเคฃों เค•ो เคฌเคšाเคจे เคฎें เคฒเค—ा เคนै। เคฌाเคœाเคฐ-เคคเคจ्เคค्เคฐ เค•े เค–िเคฒाเคซ เค•เคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคนเคฐ เคฎोเคฐ्เคšे เคชเคฐ เคกเคŸा เคนै। 

เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคธूเคค्เคฐ: 
1. เค•เคฅाเคฒोเคšเคจा เคฆृเคถ्เคฏ เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เคธंเคชाเคฆเค• เคนเคฐिเคฎोเคนเคจ เคถเคฐ्เคฎा, เคตिเคจोเคฆ เคคिเคตाเคฐी, เคชृเคท्เค  45 
2. เค•เคฅाเคฒोเคšเคจा: เคฆृเคถ्เคฏ-เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ-เคธंเคชाเคฆเค• เคนเคฐिเคฎोเคนเคจ เคถเคฐ्เคฎा, เคชृเคท्เค  139
3. เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคนिंเคฆी เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ –เคธंเคชाเคฆเค• เคจीเคฐू เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ, เคชृเคท्เค  87-88 
4. เค•เคนाเคจी เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ, เคตिเคถ्เคตเคจाเคฅ เคค्เคฐिเคชाเค ी เคชृเคท्เค  137

เคธेเคคु, เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 2020

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।