рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा

рдмृрдЬेрд╢ рдк्рд░рд╕ाрдж

рдмृрдЬेрд╢ рдк्рд░рд╕ाрдж (рд╢ोрдзाрд░्рдеी)

рдоाрд╕्рдЯрд░्рд╕ – рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी
рдПрдо.рдлिрд▓ – рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп
рдкीрдПрдЪрдбी- рдк्рд░ेрд╕ीрдбेंрд╕ी рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдХोрд▓рдХрддा
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 898 114 9833
рдИрдоेрд▓: prasadb045@gmail.com

рддुрд▓рдиा рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЬрди्рдордЬाрдд рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд░рд╣ी рд╣ै। рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдордиुрд╖्рдп рд╡рд╕्рддुрдУं рдоें рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдЕंрддрд░ рдХो рддрдеा рдЙрдирдХी рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдХो рдЬाрдирдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рддा рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд рдЬ्рдЮाрди рдХी рдкрд░िрдкुрд╖्рдЯि рдПрд╡ं рд╕рдоृрдж्рдзि рд╡рд╕्рддुрддः рддुрд▓рдиा рдХे рдмिрдиा рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै। рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рд╡िрдЬ्рдЮाрди, рдХрд▓ा, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЖрджि рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХा рдЕрдиुрд╡ेрдХ्рд╖рдг рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдоाрдирд╡ рдХे рд╕ीрдоिрдд рдЬ्рдЮाрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рд╡िрд╕्рддृрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рднाрд╖ाрдЧрдд, рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдПрд╡ं рдк्рд░ाрджेрд╢िрдХ рдмंрдзрдиों рдХो рдЬ्рдЮाрдиाрд░्рдЬрди рдоें рдмाрдзा рдирд╣ीं рдбाрд▓рдиे рджेрддा, рдмрд▓्рдХि рдЬ्рдЮाрди рдХी рд╕ीрдоाрдУं рдХो рд╡िрд╕्рддृрдд рдХрд░рддा рд╣ै। 
 рднाрд░рдд рдмрд╣ुрднाрд╖िрдХ рджेрд╢ рд╣ै, рдЕрддः рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рдоूрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдПрдХ рд╡िрд╕्рддृрдд рдкрд░िрдкेрдХ्рд╖्рдп рдоें рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрдУं, рд╕ाрд╣िрдд्рдпों, рдХрд▓ाрдУं, рд╡िрдЬ्рдЮाрдиों рдЖрджि рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдордирди рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдХि рдЙрд╕рдХा рдЙрдЪिрдд рдЕрднिрдЬ्рдЮाрди рдпा рд░рд╕ाрд╕्рд╡ाрджрди рд╣ो рд╕рдХे рддрдеा рдЙрди рднाрд╖ाрдУं, рд╕ाрд╣िрдд्рдпों, рдХрд▓ाрдУं, рд╡िрдЬ्рдЮाрдиों рдЖрджि рдХे рдмाрд░े рдоें рдПрдХ рд╕рдоुрдЪिрдд рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ो рд╕рдХे।

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз: рдЕрд░्рде, рдкрд░िрднाрд╖ा рдФрд░ рд╕्рд╡рд░ूрдк 

рдЬ्рдЮाрди рдХी рдХिрд╕ी рднी рд╢ाрдЦा рдоें рдирд╡ीрди рддрде्рдпों, рд╡िрдЪाрд░ों, рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдпा рд╕िрдж्рдзांрддो рдХी рдЦोрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиाрдИ рдЧрдпी рдХ्рд░рдордмрдж्рдзрддा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा ‘рд╢ोрдз’ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै। рд╢ोрдз рдХे рддрдоाрдо рдкрдж्рдзрддिрдпों рдоें ‘рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз’ рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрдж्рдзрддि рд╣ै। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рдЗрд╕े ‘рдХрдо्рдкрд░ेрдЯिрд╡ рд░िрд╕рд░्рдЪ’ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬрдм рд╣рдо рдХिрд╕ी рджो рд╡рд╕्рддुрдУं рдпा рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдоें рд╕ाрдо्рдп рдЕрдерд╡ा рд╡ैрд╖рдо्рдп рдХो рдвूंрдврдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рддुрд▓рдиा рдпा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рд╣рдо рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХी рдмाрдд рдХрд░рддे рд╣ैं рддो рдпрд╣ рджोрдиों рд╢рдм्рдж рдоिрд▓рдХрд░ рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЕрд░्рде рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рддे рд╣ै। рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХрд╣рдиे рд╕े рд╣ी рдкूрд░्рдгрддः рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдХिрди्рд╣ीं рджो рд░рдЪрдиाрдУं, рд▓ेрдЦрдХों, рдХाрд╡्рдпांрджोрд▓рдиों, рдпा рдХिрди्рд╣ीं рдЕрди्рдп рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдкрдХ्рд╖ों рдХो рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рд╣ी рднाрд╖ा рдпा рдХिрди्рд╣ीं рджो рднाрд╖ा рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╢ोрдз рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд рдЬрдм рджो рдХृрддिрдпों, рджो рднाрд╖ाрдУं, рджो рд▓ेрдЦрдХों, рджो рдХाрд▓ों, рдкрд░िрд╡ेрд╢ों рдЖрджि рдХो рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдЖрдзाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рдЙрдирдХा рд╕ाрдоाрдиांрддрд░ рдЕрдз्рдпрдпрди-рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рд╡рд╣ ‘рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз’ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдХे рдордд –
рдмैрдЬрдиाрде рд╕िंрдШрд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ –“рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╢ोрдз рдоें ‘рд╡िрд╖рдорддा’ рдмрддाрдиे рдХे рд▓िрдП ‘рд╕ाрдо्рдп’ рдФрд░ ‘рд╕ाрдо्рдп’ рдмрддाрдиे рдХे рд▓िрдП ‘рд╡िрд╖рдорддा’ рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।’’

рд╕ुрди्рджрд░ рд░ेрдб्рдбी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ – “рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдоाрдирд╡ рдХे рд╕ीрдоिрдд рдЬ्рдЮाрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै। рджेрд╢ рдХी рдПрдХрддा рдПрд╡ं рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬीрд╡рди рдХी рдПрдХрддा рдХे рд▓िрдП рд╡िрднिрди्рди рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУ рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ी рдирд╣ीं рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рднी рд╣ै।’’

рдоेрдХ्рд╕рдоूрд▓рд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ – “All higher knowledge is gained by comparison and rests on comparison.”
рд╣ेрдирд░ी рдПрдЪ. рдПрдЪ рд░ेрдоाрдХ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ –“рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдкрд░िрдзि рдХे рдкрд░े рджूрд╕рд░े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ों рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╕ाрде рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд▓ा, рдЗрддिрд╣ाрд╕, рд╕рдоाрдЬ, рд╡िрдЬ्рдЮाрди, рдзрд░्рдорд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЖрджि рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рдЖрдкрд╕ी рд╕ंрдмंрдзों рдХा рднी рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ै।’’
 рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдкрд░िрднाрд╖ाрдУं рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдпрд╣ рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрдУं рддрдеा рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдоें рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдЧрдд рдПрдХрд░ूрдкрддा рдпा рд╕рдоाрдирддा рдХा рдиिрд░ूрдкрдг рдХрд░рдиा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдЕрдз्рдпрдпрди рдХो рд╡्рдпाрдкрдХ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоिрд▓рддा рд╣ै। рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрднिрди्рди рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХी рд╕рдоाрдирддाрдУं рдПрд╡ं рд╡िрднिрди्рдирддाрдУं рдХा рд╡िрд╡ेрдЪрди рдХрд░рдХे рдЗрдирдХे рдХाрд░рдгों рдХा рдЕрди्рд╡ेрд╖рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╡ рдПрд╡ं рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрдж рдХा рдкुрдиः рд╕ुрджрд░्рд╢рди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрддः рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХрддा рдХे рдЬрд░िрдпे рд╣рдо рдирд╡ोрди्рдоेрд╖рдХ рдЬ्рдЮाрди-рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ोрдХрд░ рдЖंрддрд░िрдХ рднрд╡्рдпрддा рдФрд░ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдЬ्рдЮाрди-рд╕рдо्рдкрджा рд╕े рдЕрд╡рдЧрдд рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ै।

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХो рдоुрдЦ्рдпрддः рд╣рдо рдЪाрд░ рдХोрдЯिрдпों рдоें рдмाँрдЯрдХрд░ рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ै –

рдПрдХ рд╣ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз 
рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЕрди्рдп рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ 
рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди
рд╕ाрдоाрди рдпुрдЧ рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдзाрд░ा рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди

рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП ‘рдиिрд░ाрд▓ा рдФрд░ рдкрди्рдд рдХे рдХाрд╡्рдп рдХी рддुрд▓рдиा’ рд╡िрд╖рдпрдХ рд╢ोрдз рдХो рдПрдХ рд╣ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХрд╣ेंрдЧे। ‘рд╣िंрджी рдХрдеा-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдХрдеा-рд╕ाрд╣िрдд्рдп’ рд╡िрд╖рдпрдХ рд╢ोрдз рдХो рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЕрди्рдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡рдкрд░рдХ рд╢ोрдз рдХрд╣ेंрдЧे। ‘рд╣िंрджी рдФрд░ рддрдоिрд▓ рдоें рд░ेрдбिрдУ рдиाрдЯрдХ’ рд╡िрд╖рдпрдХ рд╢ोрдз рдХो рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХрд╣ेंрдЧे। ‘рд╣िंрджी рдФрд░ рдмंрдЧрд▓ा рдХे рд╡ैрд╖्рдгрд╡рднрдХ्рддि рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди’ рд╡िрд╖рдпрдХ рд╢ोрдз рдХो рд╕рдоाрди рдпुрдЧ рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдзाрд░ा рдХा рдЕрдз्рдпрдпрдирдкрд░рдХ рд╢ोрдз рдХрд╣ेंрдЧे। 
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡िрд╖рдп рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рддрдеा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдПрд╡ं рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХे рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рдЕрдиुрд╕ंрдзाрдирдХрд░्рддा рдХो рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рддрдд्рд╡ों рдХे рдк्рд░рддि рдз्рдпाрди рджेрдиा рдиिрддांрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рддाрдХि рдк्рд░рд╕्рддुрдд рд╡िрд╖рдп рдФрд░ рддुрд▓рдиीрдп рд╡िрд╖рдп рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ो рд╕рдХे, рдЕрддः рд╡े рддрдд्рд╡ рд╣ै –
рд╕рдорддा 
рдЕрднेрдж
рдкाрд░्рдердХ्рдп 
рд╡िрд╖рдорддा рдЖрджि 

рдЕрд░्рдеाрдд рдпрд╣ рддрдд्рд╡ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдЕрдз्рдпेрддा рдХी рдпोрдЧ्рдпрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рджो рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рд╕े рдЬुреЬी рд╣ुрдИ рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ рдкाрддा рд╣ै। 

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╡िрд╡िрдз рдЖрдпाрдо 

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╖рдп рдХा рдЪрдпрди рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै-
рдПрдХ рд╣ी рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рджो рдХрд╡िрдпों, рд▓ेрдЦрдХों, рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рд╡ рдХृрддिрдд्рд╡, рдХाрд╡्рдпों, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдПрд╡ं рдпुрдЧों рдЖрджि рдХी рддुрд▓рдиा। рдЬैрд╕े рдХрдмीрд░ рд╡ рд░ैрджाрд╕ рдХी рддुрд▓рдиा рдпा рджेрд╡ рд╡ рдмिрд╣ाрд░ी рдХी рддुрд▓рдиा। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдПрд╡ं рдпुрдЧों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ ‘рдк्рд░рдЧрддिрд╡ाрдж рдПрд╡ं рдк्рд░рдпोрдЧрд╡ाрдж рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдЪेрддрдиा рдХा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди’ рдЬैрд╕े рд╡िрд╖рдп рдХो рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдПрдХ рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рджूрд╕рд░े рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдЬैрд╕े рд╡िрд╖рдпों рдХो рднी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╡िрд╖рдп рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд░рдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े ‘рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдк्рд░рднाрд╡’।
рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рджूрд╕рд░े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдХृрддिрдпों рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ (рдЬैрд╕े –рд╣िंрджी рд░ाрдордХाрд╡्рдпों рдкрд░ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд░ाрдоाрдпрдг рдХा рдк्рд░рднाрд╡) рдЬैрд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХो рднी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдПрдХ рд╣ी рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХृрддिрдпों рдХी рддुрд▓рдиा, рд╣рдо рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиा рд╕рдХрддे рд╣ै।
рджो рд▓ेрдЦрдХों, рдХрд╡िрдпों, рд░рдЪрдиाрдУं, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдПрд╡ं рдпुрдЧों рдЖрджि рдХी рддुрд▓рдиा рднी рд╣рдо рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। 
рдПрдХ рд╣ी рдХрд╡ि рдХी рджो рдХृрддिрдпों рдХी рддुрд▓рдиा, рдЬैрд╕े –‘рд╕ूрд░рджाрд╕ рдХे рд╕ूрд░рд╕ाрдЧрд░ рдФрд░ рд╕ुрд░рд╕рд░ाрд╡рд▓ी рдХी рддुрд▓рдиा’।
рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рд╢ोрдз рдоें рдмोрд▓िрдпों, рд▓ोрдХрдЧीрддों рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рдЕрди्рдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдЬैрд╕े рд╡िрд╖рдпों рдХो рднी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╡िрд╖рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪुрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े –‘рдмुрди्рджेрд▓ी рдФрд░ рдХрди्рдиौрдЬी рд▓ोрдХрдЧीрддों рдХी рддुрд▓рдиा’ рдПрд╡ं ‘рд╣िंрджी рд╕्рд╡рдЪ्рдЫंрджрддाрд╡ाрджी рдХाрд╡्рдп рдкрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ोрдоंрдЯीрд╕िрдЬ्рдо рдХा рдк्рд░рднाрд╡’ рдЖрджि। 

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдХे рдЧुрдг 

рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╕рднी рдЧुрдгों рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдоें рдХुрдЫ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЧुрдгों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै, рдпрдеा-
рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЕрднिрд░ुрдЪि рдФрд░ рдЙрдд्рд╕ुрдХрддा 
рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рддрдЯрд╕्рдерддा рдПрд╡ं рдИрдоाрдирджाрд░ी
рдмौрдж्рдзिрдХ рдк्рд░ाрдоाрдгिрдХрддा 
рддुрд▓рдиीрдп рднाрд╖ाрдУं рддрдеा рд╕ाрд╣िрдд्рдпों рдХा рдкूрд░्рдг рдЬ्рдЮाрди 
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी рдк्рд░рд╡िрдзि рдХा рдЬ्рдЮाрди
рд╡िрд╖рдп рдХि рдоौрд▓िрдХрддा, рдЙрдкрдпुрдХ्рддрддा рдПрд╡ं рд╕ंрднाрд╡्рдпрддा рдХा рдЬ्рдЮाрди 
рддुрд▓рдиीрдп рднाрд╖ा рд╕рдоुрджाрдпों рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдПрд╡ं рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдПрд╡ं рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा 
рддрде्рдпों рдФрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдХी рдЙрдЪ्рдЪрддрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХी рдпोрдЧ्рдпрддा 
рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдкूрд░्рд╡ाрдЧ्рд░рд╣ рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХी рджृрд╖्рдЯि рддрдЯрд╕्рде рдФрд░ рд╡рд╕्рддुрдиिрд╖्рда рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП... рдЖрджि 

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ

рднाрд░рдд рд╡िрднिрди्рди рднाрд╖ाрдУं рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддिрдпों рдХा рджेрд╢ рд╣ै। рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╡рд╣ाँ рдХी рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдиिрд╣िрдд рд░рд╣рддी рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдПрдХрддा рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╕े рддрднी рдЬोреЬा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬрдм рдЕрдзिрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдЧ рдЙрд╕рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ों। рдЕрд░्рдеाрдд рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХी рдпрд╣ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै рдЬो рдХिрд╕ी рднी рджेрд╢ рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдХрд▓ा, рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рдзрд░्рдо, рдЬ्рдЮाрди-рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╣рдоें рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рджौрд░ाрди рдЙрд╕рдХी рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╕ाрдордиे рдЙрднрд░ рдХрд░ рдЖрддी рд╣ै-
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдж्рд╡ाрд░ा рдХृрддि рдпा рдХृрддिрдХाрд░ рдоें рд╕рдд्рдпाрди्рд╡ेрд╖рдг рдХрд░рдХे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ों рдХा рдирд╡ीрди рд╕рди्рджрд░्рдн рдФрд░ рдирд╡ीрди рд░ूрдк рдиिрдХाрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै, рдЕрддः рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╡िрдЪाрд░ों, рднाрд╡ों рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪेрддрдиा рдХा рджрд░्рдкрдг рд╣ै। 
рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУं рдХे рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХा рдЕрдкрдиा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рднाрд░рдд рдХी рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╡िрд╡िрдзрддा рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣рдоें рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣рдЯा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдкूрд░्рд╡ाрдЧ्рд░рд╣ों рд╕े рдоुрдХ्рддि рджिрд▓ाрддा рд╣ै।
рдПрдХ рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕े рджूрд╕рд░ी рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдПрдХрд░ूрдкрддा, рд╕ाрдо्рдпрддा рдПрд╡ं рд╡ैрд╖рдо्рдп рдХा рдиिрд░ूрдкрдг рдХрд░рдиा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै।
рдЗрд╕рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдПрдХ рд╣ी рджेрд╢ рдХी рд╡िрд╡िрдз рдЗрдХाрдЗрдпों рдХो рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдиिрдХрдЯ рдЖрдиे рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдоिрд▓рддा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡, рдоाрдирд╕िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ, рдПрд╡ं рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕्рдеिрддि рдкрд░ рд╕ाрд░рдЧрд░्рднिрдд рдЬ्рдЮाрдиोрди्рдоेрд╖рдХ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓рддा рд╣ै।
рд╕рдорд╕्рдпाрдоूрд▓рдХ рд╢ोрдз рдоें рднी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд╣ोрддी рд╣ै। рдХिрд╕ी рднी рд╕рдорд╕्рдпा рдкрд░ рдПрдХ рд╣ी рд╕рдордп рдоें рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдХ्рдпा рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं, рдпрд╣ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ी рдЬाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рдЬрд░िрдпे рд╣ी рд╣рдоें рдХिрд╕ी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЕрдерд╡ा рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдЙрдд्рдХрд░्рд╖ рдпा рдлिрд░ рдоाрдирд╡рддा рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рдмेрд╣рддрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕рдордЭ рдкाрддे рд╣ैं।
рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рджो рднिрди्рди рдЖрдпाрдоों рдХे рдмीрдЪ рд╕ाрдо्рдп-рд╡ैрд╖рдо्рдп рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиा рд╣ोрддा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрдЪीрди рдпा рдЖрдзुрдиिрдХ рдХा рдХोрдИ рдЕрд░्рде рдирд╣ीं, рд╡рд╕्рддुрддः рд╡рд╣ाँ рдЬो рднी рддुрд▓рдиीрдп рд╣ै рд╡рд╣ी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрди рдЬाрддा рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╡िрдЪाрд░ों, рднाрд╡ों рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪेрддрдиा рдХा рджрд░्рдкрдг рд╣ोрддा рд╣ै।
рднाрд╖ा рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЧрд╣рди рд╕ंрдмंрдз рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ोрддा рд╣ै। 
рд╣िंрджी рдФрд░ рд╣िंрджीрддрд░ рднाрд╖ाрдУं рдоें рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдЗрд╕рдХी рд╕ाрд░्рдердХрддा рдХो рд▓рдХ्рд╖िрдд рдХрд░рддा рд╣ै  рдЖрджि।

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ 

рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рдЕрдиेрдХ рд╕ैрдж्рдзांрддिрдХ рдПрд╡ं рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдЖрддी рд╣ैं, рдЬो рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै...
рдкрд╣рд▓ी рд╕рдорд╕्рдпा рд╢ोрдзाрд░्рдеी рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╣ोрддी рд╣ै, рдпрджि рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рджो рдпा рджो рд╕े рдЕрдзिрдХ рднाрд╖ाрдУं рд╕े рд╕ंрдмрдж्рдз рд╣ो рддो рд╢ोрдзाрд░्рдеी рд╕े рдпрд╣ рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЙрд╕ рднाрд╖ा рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╢ोрдз рд╡िрд╖рдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдкрд░ рднी рдЙрд╕рдХा рдкूрд░ा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ो।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рднाрд╖ाрдУं рдоें рдпрджि рдПрдХ рднाрд╖ा рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдХी рдоाрддृрднाрд╖ा рд╣ो рддो рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╕рдордп рджूрд╕рд░ी рднाрд╖ा рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рднी рдЙрд╕рдХा рд╕ाрдоाрди рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрдиा рдиिрддांрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рджौрд░ाрди рд╢ोрдз рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдХाрд░्рдп рдХिрд╕ी рдПрдХ рдкрдХ्рд╖ рдХे рдЫोрдЯे рдпा рдмреЬे рд╣ोрдиे рдкрд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рдХाрд░्рдп рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдЙрд╕рдоें рдмिрдЦрд░ाрд╡ рд╕ा рди рд░рд╣े। 
рд╢ोрдз рдХрд░рддे рд╕рдордп рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдХो рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдк्рд░рддि рдкूрд░्рд╡рдЧ्рд░рд╣ рдпा рдкрдХ्рд╖рдкाрдд рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП, рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рд╣ोрдиे рдкрд░ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдоें рдмреЭा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрддी рд╣ै 
рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдоें рд╢ोрдз-рдиिрд░्рджेрд╢рдХों рдХो рднी рдпрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╡िрд╖рдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рджोрдиों рднाрд╖ा рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рд╕ाрдоाрди рдЕрдзिрдХाрд░ рд░рдЦे। рдЕрд░्рдеाрдд рджोрдиों рднाрд╖ाрдУं рдЕрдерд╡ा рдПрдХ рд╣ी рднाрд╖ा рдХे рд╡िрднिрди्рди рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдк्рд░рдХाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╢ोрдзाрд░्рдеी рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рд╢ोрдз-рдк्рд░рдмंрдз рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдХे рд▓िрдП рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдХि рдЙрд╕े рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рднाрд╖ा рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкрд░ рдкूрд░्рдг рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ो, рддрднी рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХे рд╕ाрде рди्рдпाрдп рд╕ंрднрд╡ рд╣ै।
рд╕ाрдоाрди्рдп рджृрд╖्рдЯि рд╕े ‘рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз’ рд╕рд╣рдЬ рдк्рд░рддीрдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдХिрди्рддु рд╕ाрдоाрди्рдп рд╢ोрдзрдХाрд░्рдп рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдЕрдзिрдХ рдХрдаिрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╢ोрдзाрд░्рдеी рдФрд░ рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рджोрдиों рдХो рддрдЯрд╕्рде рдФрд░ рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рднाрд╡ рд╕े рд╢ोрдз рдоें рдЬुрдЯрдиा рдЪाрд╣िрдП।
рдЕрд░्рдеाрдд рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрди рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рд╕े рдиिрджाрди рдкाрдХрд░ рд╣ी ‘рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз’ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╢ोрдз рдмрди рдкाрдпेрдЧा рдЕрди्рдпрдеा рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рджो рдХृрддिрдпों, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпों, рднाрд╖ाрдУं рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдоाрдд्рд░ рдЕрдз्рдпрдпрди рд╣ोрдЧा, рд╢ोрдз рдирд╣ीं।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ 
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рднाрд░рддीрдп рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдоें рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рдеाрди рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХे рд╕рд╣ाрд░े рд╣ी рд╣рдоें рдХिрд╕ी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЕрдерд╡ा рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдЙрдд्рдХрд░्рд╖ рдпा рдлिрд░ рдоाрдирд╡рддा рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рдмेрд╣рддрд░ рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдорд╕рд▓рди рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╡िрдЪाрд░ों, рднाрд╡ों рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪेрддрдиा рдХा рджрд░्рд╢рди рдХрд░ाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рднाрд╖ा рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдЧрд╣рди рдЕрдз्рдпрдпрди рд╡ рд╕ंрдмंрдз рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░ рдЙрд╕рдХी рдХ्рд╖िрддिрдЬ рдХो рд╡िрд╕्рддृрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЕрддः рд╣рдоें рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдПрд╡ं рд╢ोрдз рдХो рд╕्рддрд░ीрдп рдмрдиाрдиे рд╣ेрддु рдЗрд╕рдоें рдЖ рд░рд╣ी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдкрд░ рдз्рдпाрди рджेрдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै, рддрднी рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рдПрд╡ं рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╢ोрдз рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╕्рд╡рд╕्рде рдПрд╡ं рд╕ंрддोрд╖рдк्рд░рдж рд╕ंрднрд╡ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।

рд╕ंрджрд░्рдн

1. рд╢ोрдз рд╕्рд╡рд░ूрдк рдПрд╡ं рдоाрдирдХ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдХाрд░्рдп рд╡िрдзि :- рдмैрдЬрдиाрде рд╕िंрдШрд▓
рд╡ाрдгी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी 
2. рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднाрд░рддीрдп рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп :- рдЗंрдж्рд░рдиाрде рдЪौрдзрд░ी 
 рд╡ाрдгी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी 
3. рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ :- рдПрд╕. рдЧुрд▓ाрдо 
рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднंрдбाрд░, рд▓рдЦрдирдК 
4. рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рдФрд░ рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ :- рдбॉ рд░ाрдЬрдорд▓ рдмोрд░ा рдФрд░ рдбॉ рдн.рд╣. рд░ाрдЬुрдХрд░ 
рд╡ाрдгी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी  
5. рд╢ोрдз рдФрд░ рд╕िрдж्рдзांрдд :- рдбॉ рдирдЧेрди्рдж्рд░, рдиेрд╢рдирд▓ рдкрдм्рд▓िрд╢िंрдЧ рд╣ाрдЙрд╕, рджिрд▓्рд▓ी 
6. рд╣िंрджी рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди :- рд╡िрдЬрдпрдкाрд▓ рд╕िंрд╣, рд▓ोрдХрднाрд░рддी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж 
7. рд╣िंрджी рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди (рд╕िрдж्рдзांрдд рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░):- рдбॉ рд╕ुрд░ेрд╢ ‘рдиिрд░्рдорд▓’, рдЕрдоिрдд рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдЧाрдЬिрдпाрдмाрдж (рдЙ.рдк्рд░.)
 8. рдХрдХ्рд╖ा рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрди: рдк्рд░ो рдЖрд▓ोрдХ рдЧुрдк्рддा, рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЧुрдЬрд░ाрдд 


No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।