เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ: เคฎैं-เคคुเคฎ-เคนเคฎ, เคœเค—-เคœเคฒ-เคฅเคฒ เค•े เคฐंเค—ों เค•ा เค…เคจूเค ा เค•ोเคฒाเคœ

เค…เคจिเคคा เคชाเคŸीเคฒ

- เค…เคจिเคคा เคชाเคŸीเคฒ


เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा เค•ो เค•เคˆ เคคเคฐเคน เคธे เค†ँเค•ा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคจเค•ो เคช्เคฐเค—เคคिเคตाเคฆी เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคธे เคœुเฅœा เคฆेเค–, เคถोเคทिเคคों-เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•े เคœीเคตเคจांเค•เคจ เค•ो เคฆेเค– เค‰เคจ्เคนें เคนเคฎ เคช्เคฐाเคฏः เคช्เคฐเค—เคคिเคถीเคฒ เคงाเคฐा เค•ा เค•เคตि เค•เคนเคคे เคนैं। เคถ्เคฐเคฎ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคท्เค ा เคตाเคฒी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เคนเคฎ เค‰เคจเค•ी เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคธे เคฐू-เคฌ-เคฐू เคนोเคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เคจเคนीं เคญूเคฒเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ เคฎें เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคฌเคธे เค…เคนเคฎ เคคเคค्เคต ‘เคช्เคฐेเคฎ’ เค•เคˆ เคฐंเค—ों เคฎें, เค•เคˆ เคธ्เคคเคฐों เคชเคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคนै। เคตे เคถ्เคฐเคฎिเค•-เคถोเคทिเคค-เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•ी เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคญी เค‰เคจเค•े เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เค•ोเคฎเคฒ เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ो เค…เคค्เคฏंเคค เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตैเคธे เคธเคค्เคคเคฐ เคธाเคฒ เค•ी เคฒเคฎ्เคฌी เค…เคตเคงि เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœो เค•ाเคต्เคฏ-เคธृเคœเคจ เค•िเคฏा, เค‰เคธเค•ी เคชเคฐเค– เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เค‰เคœाเค—เคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ा เค•ाเคต्เคฏ-เคธंเคธाเคฐ เค…เคค्เคฏंเคค เคต्เคฏाเคชเค• เคนै, เคœिเคธเคฎें เคธृเคท्เคŸि เค•े เค…เคจंเคค เคฐंเค— เคธเคฎाเคนिเคค เคนैं เค”เคฐ เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ी เค…ंเคคเคฐ्เคตเคธ्เคคु เคชเคฐ เคฏเคฆि เค—ौเคฐ เค•เคฐें เคคो เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนोเคคा เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เค†เคฐंเคญ เค•เคฐเค•े เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœเคจเคตाเคฆी เคšेเคคเคจा เค•ो เค…เคชเคจा เค•เคฐ เคถोเคทिเคค-เคชीเฅœिเคค เคฎाเคจเคต เคธเคฎुเคฆाเคฏ เค•े เค‰เคฆ्เคงाเคฐ เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•े เคฆाเคฏเคฐे เค•ो เคธเคฎाเคœ เค•े เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เค•เคˆ เคตเคฐ्เค—ों เคคเค• เคซैเคฒाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เคนै।

เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ เคฎें เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เคช्เคฐेเคฎ-เคญाเคตเคจा เคชเคค्เคจी-เคช्เคฐेเคฎ เคธे เคถुเคฐू เคนोเค•เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคจुเคฐाเค— เคฎें เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคชा เค—เคˆ เคนै เค”เคฐ เคถ्เคฐเคฎिเค• เคตเคฐ्เค— เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเค•े เคฆिเคฒी เคฒเค—ाเคต เคธे เคถ्เคฐเคฎ-เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคฎिเคŸ เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนुเคˆ เคนै। เค‡เคธी เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ เคฎें เคœीเคตเคจ เค•े เค…เคจเค—िเคจเคค เคฐंเค— เค‡ंเคฆ्เคฐเคงเคจुเคทीเคฏ เค†เคญा เค•े เคธाเคฅ เคฎौเคœूเคฆ เคนैं। เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เค…เคจंเคค เคฐंเค—ों เคธे เคฎेเคฐा เคธीเคงा เคชเคฐिเคšเคฏ เคเคฎ.เค. เค•ी เคถिเค•्เคทा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคนुเค†। เคนाเคฒाँเค•ि, เคคเคฌ เคคเค• เคฎैं เค‰เคจ्เคนें เค•ेเคตเคฒ ‘เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เค•เคตि’ เคนी เคฎाเคจเคคी เคฅी เค”เคฐ ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ (1981), ‘เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें’ (1981) เค•ी เค•ुเค› เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เคฌเคนुเคค เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคญी เคฅी। เคฎाเคจเคจा เคนोเค—ा เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เคเค• เคเคธा เคฐंเค— เคนै, เคœो เคธเคฌเค•ो เค…เคชเคจे เคฐंเค— เคฎें เคฐंเค—เคคा เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคि เคฒเคนเคฐों-เคธा เคจाเคšเคจे-เคुเคฎเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เฅ™ाเคธ เคคौเคฐ เคชเคฐ เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เคจिเคฎ्เคจ เค•เคตिเคคाเคँ เคธुเคจाเคธुเคจी เคฎुँเคน เฅ›ुเคฌाเคจी เคฏाเคฆ เคนो เค—เคˆ เคฅीं - "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ เคธोเคˆ เคธเคฐिเคคा!/เค‰เค ो,/เค”เคฐ เคฒเคนเคฐों-เคธी เคจाเคšो/เคคเคฌ เคคเค•, เคœเคฌ เคคเค•/เค†เคฒिंเค—เคจ เคฎें เคจเคนीं เคฌाँเคง เคฒूँ/เค”เคฐ เคšूเคฎ เคฒूँ/เคคुเคฎเค•ो!/เคฎैं เคฎिเคฒเคจे เค†เคฏा เคฌाเคฆเคฒ เคนूँ!" (เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ เคธोเคˆ เคธเคฐिเคคा, เคซूเคฒ เคจเคนीं, เคฐंเค— เคฌोเคฒเคคे เคนैं, 1981) เค”เคฐ "เค†เคœ เคจเคฆी เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เค‰เคฆाเคธ เคฅी/เคธोเคˆ เคฅी เค…เคชเคจे เคชाเคจी เคฎें,/เค‰เคธเค•े เคฆเคฐ्เคชเคฃ เคชเคฐ -/เคฌाเคฆเคฒ เค•ा เคตเคธ्เคค्เคฐ เคชเฅœा เคฅा।/เคฎैंเคจे เค‰เคธเค•ो เคจเคนीं เคœเค—ाเคฏा,/เคฆเคฌे เคชाँเคต เค˜เคฐ เคตाเคชเคธ เค†เคฏा।" (เค†เคœ เคจเคฆी เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เค‰เคฆाเคธ เคฅी, เคซूเคฒ เคจเคนीं, เคฐंเค— เคฌोเคฒเคคे เคนैं, 1981)

เค”เคฐ เคฎैं เค‡เคจ्เคนें เคเค• เคธाँเคธ, เคเค• เคฒเคฏ เคฎें เค—ाเคฏा เค•เคฐเคคी เคฅी เค”เคฐ เค‡เคจ เค—ीเคคों เค•े เค—ाเคจे เค•ा เคธिเคฒเคธिเคฒा เค†เคœ เคคเค• เคฌเคฐเค•เคฐाเคฐ เคนै। เคœเคฌ เคตे เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं, เคคो เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคนเคฐ เค…ंเค—-เคฐंเค— เค•ा เคฎाเคจเคตीเค•เคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคฏเคน เคฎाเคจเคตीเค•เคฐเคฃ เคœीเคตเคจ เคธे เคฆूเคฐ เคจเคนीं เคนै เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐेเคฎ เคธ्เคŸिเคฐिเคฏोเคŸाเค‡เคช, เคธเคจाเคคเคจ, เคฆเค•िเคฏाเคจूเคธ เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคฎें เค…เคŸूเคŸ เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฐเค–เคจे เคตाเคฒा เคนै। เคฏเคนी เคตเคœเคน เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคช्เคฐेเคฎ เค•े เค…เคจेเค• เคฐंเค— เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนैं। เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เค—ुเฅ›เคฐเคคे เคนुเค เคฏเคน เคธเคนเคœ เคนी เคธเคฎเคा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เคเค• เคเคธा เคคเคค्เคต เคนै, เคœो เคธाเคฐ्เคตเค•ाเคฒिเค• เคนै เค”เคฐ เค•ाเคฒ เคญी เค‰เคธे เคจเคนीं เคœीเคค เคธเค•เคคा। เฅšौเคฐเคคเคฒเคฌ เคนै เค•ि 70 เคธाเคฒ เค•ी เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เคญी เค•ेเคฆाเคฐ เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เค•ो ‘เคคुเคฎ’ เคนी เคธंเคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคคे เคฅे। เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค•ाเคฒ เค‰เคจเค•े เคช्เคฐेเคฎ เคฎें เคुเคฐ्เคฐिเคฏाँ เคชैเคฆा เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•ा।

เค‰เคจ्เคนोंเคจे ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เค•ाเคต्เคฏ เคธंเค•เคฒเคจ เคฎें เคฒिเค–ा เคญी เคนै - "เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ा เคจाเคฎ เคฎैंเคจे ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เคฐเค–ा เคนै। เคฎैं เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เค•ो ‘เคคुเคฎ’ เค•เคน เค•เคฐ เคนी เคช्เคฏाเคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคคा เคนूँ। เค‡เคธीเคฒिเค เคฎेเคฐी เคชเคค्เคจी เคฏाเคจी ‘เคคुเคฎ’ เค‡เคจ เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เคนोเค•เคฐ ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เคนो เค—เคˆ เคนैं। เคญเคฒे เคนी เค•ुเค› เคฒोเค—ों เค•ो เคฏเคน เคจाเคฎ เคตिเคšिเคค्เคฐ เคฒเค—े, เคฎुเคे เคคो เคฌเคนुเคค เคนी เคธเคนเคœ เค”เคฐ เคธเคฐเคฒ เคฒเค—เคคा เคนै। เคฎुเคे เคคो เคเคธा เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคœैเคธे เคฎैं เค…เคจเคจ्เคค เค•ाเคฒ เคคเค• เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เค•ो เคชुเค•ाเคฐเคคा, เคœीเคคा เคฐเคนूँเค—ा เค”เคฐ เค…เคชเคจा เคฎเคจ เคธเคธ्เคจेเคน เค–ोเคฒเคคा เคฐเคนूँเค—ा। เคนเคฎ เคฆोเคจों เค•े เคจ เคฐเคนเคจे เคชเคฐ เคญी เคนเคฎ เคฆोเคจों เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เคœीเคคे-เคœैเคธे เคฌाเคคें เค•เคฐเคคे เคฐเคนेंเค—े เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐे เค˜เคฐ เค•े เคฏे เค•ुเคŸुเคฎ्เคฌी เคชौเคงे เคซूเคฒ เคฒाเคคे เคฐเคนेंเค—े เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐी, เค†เคœ เคœैเคธी เคฏाเคฆ, เคธเคฌ เค•ो เคฆिเคฒाเคคे เคฐเคนेंเค—े।" (เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 7, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เค•ेเคฆाเคฐ เค•े เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคฏเคน เคค्เคฐैเค•ाเคฒिเค• เคฏा เคถाเคถ्เคตเคค เคชเค•्เคท เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคนเคฎ เคœिเคธเคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคตเคน เคธเคฆा-เคธเคฐ्เคตเคฆा เค…เคชเคจी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เคฎें เคฎเคฐเคฃाเคคीเคค เคฌเคจा เคฐเคนเคคा เคนै। เคธเคš เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคฐंเค— เค›ोเฅœे เคจเคนीं เค›ूเคŸเคคा। เคฒेเค•िเคจ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เคชเคฐ เคฒिเค–เคจा เค…เคค्เคฏंเคค เคœोเฅ™िเคฎ เคญเคฐा เค•ाเคฎ เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เค•ेเคฆाเคฐ เคจे เคฏเคน เคœोเฅ™िเคฎ เค‰เค ाเคฏी। เคฆो เคฐाเคฏ เคจเคนीं เค•ि เคœीเคตเคจ เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎोเฅœ เคชเคฐ เคนเคฎ เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•े เคฐंเค— เคฎें เคฌाเคฐंเคฌाเคฐ เคฐंเค—เคคे เคฐเคนเคคे เคนैं। เค‡เคธीเคฒिเค เค•ेเคฆाเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं - "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เคœी เคฐเคนा เคนूँ/เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เค…เคชเคจी/เค”เคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी,/เคเค• เคธाเคฅ,/เคนाเคฅ เคฎें เคฒिเคฏे เคนाเคฅ।" (เคตाเค•्เคฏ เคชूเคฐा เค•เคฐ เคฐเคนा เคนूँ, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 67, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เค…เคฒเคนเคฆा เคฐเคนเค•เคฐ เคฆोเคจों เค•ी เฅ›िंเคฆเค—ी เคเค•เคธाเคฅ เคœीเคจे เค•ा เคœเคœ़्เคฌा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เคจเค เค…เคฐ्เคฅों เค•ी เค…เคชाเคฐ เคธंเคญाเคตเคจाเคँ เคฒिเค เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนुเค† เคฅा।

เคง्เคฏाเคจ เคฆेเคจा เคนोเค—ा เค•ि ‘เคช्เคฐेเคฎ’ เคธे เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เค•ेเคตเคฒ ‘เคฎांเคธเคฒเคคा’ เคนी เคจเคนीं เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคฌिเคจा เคฎांเคธเคฒเคคा เค•े เคช्เคฐेเคฎ เคชूเคฐ्เคฃ เคนो เคเคธा เคญी เคธंเคญเคต เคจเคนीं। เคฏเคฆि เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เค…เคตเคฒเคฎ्เคฌ เคนै เคคो เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เค•ोเคˆ-เคจ-เค•ोเคˆ เคฐूเคช เคญी เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนै। เคฌिเคจा เคฐूเคช เค•े เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคจเคนीं เค”เคฐ เคฌिเคจा เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เค•े เคช्เคฐेเคฎ เคจเคนीं। เคœเคฌ เคฐूเคช-เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ-เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคธीเฅी เคšเฅ เคœाเคँ เคคो เคฎांเคธเคฒเคคा เคธे เค•ैเคธे เคฌเคšा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค…เคถोเค• เคค्เคฐिเคชाเค ी เคจे ‘เคœเคฎुเคจ เคœเคฒ เคคुเคฎ’ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा ‘เค•ैเฅžिเคฏเคค เค•े เคฌाเคฆ’ เคฎें เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•िเคฏा เคนै - "เคช्เคฐेเคฎ เคฎाเคจเคตीเคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคเค• เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคฎूเคฒ เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคนै। เค…เค—เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคนเคฎ เคฎांเคธเคฒเคคा เคธे เคœोเฅœเคจे เค•ा เคฆुเคธ्เคธाเคนเคธ เค•เคฐें เค”เคฐ เคœो เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคฎांเคธเคฒเคคा เคธे เค‰เคชเคœเคคा เคนै, เคคो เคช्เคฐेเคฎ เคฐोเคŸी เค•ी เคญूเค– เค•ी เคคเคฐเคน เคเค• เคญूเค– เคญी เคนै, เคœिเคธเค•ी เคคृเคช्เคคि เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนै เค…เคจ्เคฏเคฅा เคœीเคตเคจ เคฎें เค…เคธंเคคुเคฒเคจ เค…เคชเคฐिเคนाเคฐ्เคฏ เคนै।... เคช्เคฐेเคฎ เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคนृเคฆเคฏ เคธे เคœोเฅœเค•เคฐ เคฆेเค–เคจा เค‰เคธे เคถुเคฆ्เคง เคญाเคตเคจा เค•ा เคต्เคฏाเคชाเคฐ เคฌเคคाเคจा, เค›เคฒ เค•เคฐเคจा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฏเคน เค•เคฆाเคชि เคจเคนीं เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เค•ेเคตเคฒ เคฎांเคธเคฒเคคा เคธे เคนी เคนै। เคชเคฐเคจ्เคคु, เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎांเคธเคฒเคคा เคธे เคญी เคนै, เค‡เคธเคฎें เคญी เคถंเค•ा เค•ी เค—ुंเคœाเค‡เคถ เคจเคนीं เคนै।" (เคœเคฎुเคจ เคœเคฒ เคคुเคฎ, เคชृ. 6, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เคฆेเค–िเค เค•ेเคฆाเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ - "เค‰เคธเค•े เค…ंเค—ों เค•े เค›ूเคจे เค•ी/เค…เคฌ เคตिเคฆ्เคฏुเคค เคฆौเฅœेเค—ी เค‡เคจเคฎें/เค‰เคธเค•े เค“เค ों เค•े เคšुเคฎ्เคฌเคจ เค•ी/เค…เคฌ เคฎเคฆिเคฐा เค‰เคคเคฐेเค—ी เค‡เคจเคฎें/เค‰เคธเคจे เคฎेเคฐी เคธेเคœ เคธเคœाเคฏी/เคธेเคœ เคธเคœाเค•เคฐ เคธंเค— เคธुเคฒाเคฏा/เคธंเค— เคธुเคฒाเค•เคฐ เค…ंเค— เคฎिเคฒाเคฏा/เค“เค ों เค•ो เคฐเคธ เคชाเคจ เค•เคฐाเคฏा।" (เค‰เคธเค•े เค…ंเค—ों เค•े เค›ूเคจे เค•ी, เคœเคฎुเคจ เคœเคฒ เคคुเคฎ, เคชृ. 47, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เคœीเคตเคจ เค•ी เคฏเคนी เคธเคš्เคšाเคˆ เค•ि เคช्เคฐेเคฎเคชाเคถ เคฎें เคฌँเคง เค•เคฐ เคนी เคธुเค•ूเคจ เคฎिเคฒเคคा เคนै। เค†เฅ™िเคฐ เคฏเคน เคฎाเคจ เคฒेเคจे เคฎें เค•्เคฏा เคนเคฐ्เคœ เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคฌुเคจिเคฏाเคฆ เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคนै เค”เคฐ เคฏเคน เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคนी เคนเคฎें เคฌाँเคงे เคฐเค–เคคा เคนै। "เค†เคฆि เค•เคตि เคตाเคฒ्เคฎीเค•ि เคธे เคฒेเค•เคฐ เค•เคตिเคคा เคฎें เค˜ोเคฐ เคถ्เคฐृंเค—ाเคฐिเค• เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคตाเคธเคจा เคธे เคฐเคนिเคค เคฎाเคจी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคธूเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा เคคเคฅा เคฎเคฐ्เคฏाเคฆिเคค เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคช्เคฐเคคीเค• เคคुเคฒเคธी เค•ी เค•เคตिเคคा เคคเค• เคฎें, เคช्เคฐेเคฎ เค•ा เค‰เคฆ्เค—เคฎ เคธ्เคฐोเคค เคฐूเคชाเค•เคฐ्เคทเคฃ เคนी เคฐเคนा เคนै।" (เคœเคฎुเคจ เคœเคฒ เคคुเคฎ, เคชृ. 6, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เคตเคฐเคจा เคคुเคฒเคธी เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เคธे เคฎिเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค…ंเคงिเคฏाเคฐी-เคฌเคฐเคธाเคคी เคฐाเคค เคฎें เคฌाเฅ เค†เคˆ เคจเคฆी เคชाเคฐ เค•เคฐ เค•्เคฏों เคœाเคคे?

เคฒेเค•िเคจ เคง्เคฏाเคคเคต्เคฏ เคนै เค•ि เค•ेเคฆाเคฐ เค•ा เคช्เคฐेเคฎ เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐेเคฎी-เคฎिเคฒเคจ เคคเค• เคธीเคฎिเคค เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เค‡เคธ เคช्เคฐेเคฎ-เคšिเคค्เคฐांเค•เคจ เคฎें เคธृเคท्เคŸि เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค…ंเค— เค•ा เค…ंเคคเคฐ्เคธंเคตाเคฆ เค”เคฐ เคšเคฐिเคค्เคฐांเค•เคจ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคตिเคถ्เคตเคจाเคฅ เคค्เคฐिเคชाเค ी เคจे เคฒिเค–ा เคนै - "เค•ेเคฆाเคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคตिเคถेเคทเคคः เคฌाเคฆเคฒ, เคชเคค्เคฅเคฐ, เคชाเคจी, เคนเคตा, เคฎिเคŸ्เคŸी, เคตृเค•्เคท เค•े เค”เคฐ เคซเคธเคฒ-เค•ृเคทि เคซเคฒ เค•े เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•ा เคšिเคค्เคฐเคฃ เคฎเคจ เคฒเค—ा เค•เคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं, เค•ृเคทि เคซเคฒ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคถ्เคฐเคฎ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ा เคฐूเคชांเคคเคฐเคฃ เคนै। เคซเคธเคฒ เคนै เคคो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เคถ्เคฐเคฎ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•िंเคคु เคตเคน เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคนी เคฐूเคช เคฒเค—เคคी เคนै - เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคเคตं เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•ी เค…เคจ्เคฏोเคจ्เคฏाเคถ्เคฐเคฏเคคा เค•ा เคธเคฐ्เคตोเคค्เคคเคฎ เคฐूเคช।" (เคตिเคถ्เคตเคจाเคฅ เคค्เคฐिเคชाเค ी, เคชेเฅœ เค•ा เคนाเคฅ, เคชृ. 16, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2002) เคฏเคน เคญी เค•ि เคœเคนाँ เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคนै, เคตเคนाँ เคธुंเคฆเคฐเคคा เคญी เคนै। เค”เคฐ เคœเคนाँ เคธुंเคฆเคฐเคคा เคนै, เคตเคนाँ เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคช्เคฐेเคฎ เคนै। ‘เคช्เคฐेเคฎ’ เคเค• เคชเคฐिเคฎंเคกเคฒ เคฎें เคธंเคฒिเคช्เคค เคนोเค•เคฐ เค…เคจेเค• เคฐंเค—ों เคฎें เค…ंเค•िเคค เคนोเคคा เคนै।

เคฆो เคฐाเคฏ เคจเคนीं เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•े เคฆो เคเคธे เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคคเคค्เคต เคนैं, เค‡เคจเค•े เคฌिเคจा เค•ोเคˆ เคฐเคšเคจा เคธंเคญเคต เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคी। เค‡เคธเคธे เคชเคฐे เคฐเคนเค•เคฐ เค•ोเคˆ เคฐเคšเคจा เคœीเคตเคจ เค•े เคฎเคฐ्เคฎ เค•ो เคœ्เคžाเคชिเคค เคญी เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคी। เคธเคฐ्เคต-เคธ्เคตीเค•ाเคฐ्เคฏ เคนोเค—ा เค•ि เคœीเคตเคจ เค•ा เคฎूเคฒ เค†เคงाเคฐ ‘เคช्เคฐेเคฎ’ เค”เคฐ ‘เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ’ เคนी เคคो เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคนเคฎ เคฎाเค•्เคฐ्เคธเคตाเคฆी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เคญी ‘เคช्เคฐेเคฎ’ เค•ी เคนी เคฌाเคค เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं। เค•िเคธी เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจเคค्เคต เค•ा เคญाเคต เคนी เคคो เคช्เคฐेเคฎ เคนै। เคฎाเค•्เคฐ्เคธ เค•ो เคถोเคทिเคคों เคธे เค…เคชเคจเคค्เคต เคฅा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เคœेเคจी เคธे เคช्เคฐेเคฎ เคคो เคฅा เคนी เค”เคฐ เค‡เคธ เคช्เคฐेเคฎ เคจे เคนी เค…ंเคคเคคः เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เคเค• เคจเคตीเคจ เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคฆी, เคœो เคนเคฎेเคถा เคฌเคฒเคตเคคी เคฐเคนेเค—ी। เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคฒिเค เคซुเคฐ्เคธเคค เค•े เคชเคฒों เค•ी เฅ›เคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคนोเคคी। เคฌाเค—-เคฌเค—ीเคšे เค”เคฐ เคนोเคŸเคฒों เคฎें เคธเคœाเคตเคŸ เคญเคฐे เค•เคฎเคฐे เค•ेเคตเคฒ เคœि़्ाเคธ्เคฎाเคจी เค”เคฐ เค‡เคถ्เฅ˜िเคฏा เคฎिเคœाเฅ› เคตाเคฒों เค•े เคฒिเค เคนो เคธเค•เคคे เคนैं। เคช्เคฐेเคฎ เคฌेเฅžिเค•्เคฐों เค•े เคฒिเค เคจเคนीं เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เค•ोเคˆ เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคญी เคจเคนीं। เคนै เคคो เคฌเคธ เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เคฒिเค เฅžिเค•्เคฐ เคฏाเคจी เคšिंเคคा। เคฏเคนी เคšिंเคคा เคช्เคฐेเคฎी เค•े เคšिเคค्เคค เค•ो เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เคธाเคฅ เคฌเคจाเค เคฐเค–เคคी เคนै। เคฎเคœเคฆूเคฐ เคญी เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी-เคช्เคฐेเคฎिเค•ा เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคธเคฆा เค•े เคฒिเค เค•เคฐเคคा เคฐเคนเคคा เคนै। "เคถोเคทिเคค เค”เคฐ เคฎเคœเคฆूเคฐ เคญी เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै, เค‰เคธเค•ी เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เคญी เค—ाเคนे-เคฌเค—ाเคนे เค•ोเคฎเคฒ เคญाเคตเคจाเค“ं เค•े เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เค•्เคทเคฃ เค†เคคे เคนैं, เคœเคฌ เคตเคน เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी-เคช्เคฐिเคฏा เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ-เคธिเค•्เคค เคนो เค‰เค เคคा เคนै।" (เคœเคฎुเคจ เคœเคฒ เคคुเคฎ, เคชृ. 7, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เค•ेเคฆाเคฐ เค•ा เคช्เคฐेเคฎ เคชเคฐเค•ीเคฏा-เคช्เคฐेเคฎ เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เคธ्เคตเค•ीเคฏा-เคช्เคฐेเคฎ เคนै, เคœो เคšिเคค्เคค เคฎें ‘เค…เคชเคจเคค्เคต เค•ी เคšिंเคคा’ เคฒिเค เคนुเค เคšिเคฐเค•ाเคฒीเคจ เคนै เค”เคฐ ‘เคคुเคฎ เคฌिเคจ เคฎेเคฐा เค•्เคฏा เคนोเค—ा’ เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें ‘เคฎैं เคคुเคฎ्เคนें เค…เค•ेเคฒा เคจเคนीं เคนोเคจे เคฆूँเค—ा เค”เคฐ เค…เค•ेเคฒे เคนी เคฆुःเค– เคेเคฒเคจे เคจ เคฆूँเค—ा’ เค•ी เคญाเคตเคจा เคธे เค“เคคเคช्เคฐोเคค เคนै। เคตเคน เคธाเคฅ เค”เคฐ เคนाเคฅ เค›ोเฅœเคจा เคจเคนीं เคšाเคนเคคे, เค‡เคธीเคฒिเค เค•เคนเคคे เคนैं - "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เคœी เคฐเคนा เคนूँ/เคœि़्ाเคจ्เคฆเค—ी เค…เคชเคจी/เค”เคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी,/เคเค• เคธाเคฅ,/เคนाเคฅ เคฎें เคฒिเคฏे เคนाเคฅ।" (เคตाเค•्เคฏ เคชूเคฐा เค•เคฐ เคฐเคนा เคนूँ, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 67, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा เคฎें เคœीเคตเคจ เค•े เคนเคฐ เคฐंเค— เคฎौเคœूเคฆ เคนैं। เค‡เคจ्เคนीं เคฐंเค—ों เคจे เคชाเค เค•ों เค•ो เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคฐाเคฎเคตिเคฒाเคธ เคถเคฐ्เคฎा เคจे ‘เคฎेเคฐे เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ’ เคฎें เค•เคนा เคนै - "เคนिंเคฆी เค†เคฒोเคšเคจा เคฎें เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•เคฎ เคนी เคนुเคˆ เคนै, เคฏเคน เคธเคนी เคนै, เค•िเคจ्เคคु เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ा เคเค• เคช्เคฐเคฌुเคฆ्เคง เคชाเค เค• เคตเคฐ्เค— เคนเคฎेเคถा เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคฌเฅเคคा เค—เคฏा เคนै।... เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เคฐเคšเคจाเค“ं เคฎें เคฐाเคœเคจीเคคि เค•ी เคจिเคฐ्เคฃाเคฏเค• เคญूเคฎिเค•ा เคนै, เค•िเคจ्เคคु เคฐाเคœเคจीเคคि เคธे เคนเคŸเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœो เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค–ी เคนैं, เคตे เค•เคฎ เคฎเคนเคค्เคต เค•ी เคจเคนीं เคนैं। เคŠเคชเคฐ เคธे เคฌเคนुเคค เคธเคฐเคฒ เคฆिเค–เคจे เคตाเคฒी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค•เคฒाเคค्เคฎเค• เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•ी เคฌाเคฐीเค•िเคฏाँ เค›िเคชी เคนुเคˆ เคนैं।" (เคฎेเคฐे เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ, เคฐाเคฎเคตिเคฒाเคธ เคถเคฐ्เคฎा, เคชृ. 124, เค•िเคคाเคฌเค˜เคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2007) เคฎुเคฒाเคนเฅ›ा เคนै เคฏเคน เค•เคตिเคคा - "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เค˜เคŸเคคे-เค˜เคŸเคคे;/เค…เคฌ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค˜เคŸ เค—เคˆ;/เคฎेเคฐी เค”เค•ाเคค,/เค—เคฐ्เคฆिเคถ-เค—ुเคฌाเคฐ เคฎें -/เค†เคฐ्เคฅिเค• เค…ंเคงเค•ाเคฐ เคฎें।" (เคจ เคšเคฒเคคा เค˜เคฐ, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 33, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เค•เคตिเคคा เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค ‘เค†เคฐ्เคฅिเค• เค…ंเคงเค•ाเคฐ’ เค•เคˆ เค…เคฅเคฐ्ों เค•ो เคธเคฎाเคนिเคค เค•िเค เคนुเค เคนै। เคฏเคน เค…ंเคงเค•ाเคฐ เคตृเคฆ्เคง เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคญी เคคो เค‰เคชเคœเคคा เคนै। เคชेเคถे เคธे เคตเค•ीเคฒ เค เคนเคฐे เค•ेเคฆाเคฐ เคœी เค•ी เค†เคฐ्เคฅिเค• เคธ्เคฅिเคคि เคฌเคนुเคค เค…เคš्เค›ी เคจเคนीं เคฅी। เค•เคฎाเคธिเคจ เค—ाँเคต เคธे เค‰เคจ्เคนें เค•ोเคˆ เค†เคฎเคฆเคจी เคจ เคฅी। เคนृเคฆเคฏ เคธे เค•เคตि เค เคนเคฐे เค•ेเคฆाเคฐ เค•ा เคฎเคจ เคตเฅ˜ाเคฒเคค เคฎें เคจเคนीं เคฒเค—เคคा เคฅा। เคฒेเค•िเคจ เค†เคฐ्เคฅिเค• เคธाเคงเคจों เค•े เค…เคญाเคต เคฎें เคตเฅ˜ाเคฒเคค เค•เคฐเคจी เคชเฅœเคคी เคฅी। เคœเคฌ เคคเค• เคตे เคธเคฐเค•ाเคฐी เคตเค•ीเคฒ เคฐเคนें, เคคเคฌ เค†เคฐ्เคฅिเค• เคธ्เคฅिเคคि เค ीเค• เคฐเคนी เคนोเค—ी। 64 เคธाเคฒ เค•ी เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें 10 เค…เคช्เคฐैเคฒ 1975 เค•ो เคกाॅ. เคถเคฐ्เคฎा เค•ो เคเค• เคชเคค्เคฐ เคฎें เคตे เคฒिเค–เคคे เคนैं - "เคตเค•ाเคฒเคค เคฌिเค—เฅœ เคฐเคนी เคนै। เคชेเคถे เคธे เคฌेเคชेเคถा เคนो เคฐเคนा เคนूँ। เคฆेเค–ो เคฏे เค–เคฐ्เคšे เค•เคฌ เคคเค• เคšเคฒเคคे เคฐเคนेंเค—े। เค‡เคงเคฐ เค–เคฐ्เคš เคนी เค–เคฐ्เคš เคนै। เคจाเคคी เค•ी เคถाเคฆी เคฎें เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เคฒเค—ेเค—ा।" (เคชेเฅœ เค•ा เคนाเคฅ เคฎें เค‰เคฆ्เคงृเคค, เคชृ. 6, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2002) เคœो เค•ि "เค˜เคŸเคคे-เค˜เคŸเคคे;/เค…เคฌ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค˜เคŸ เค—เคˆ;/เคฎेเคฐी เค”เค•ाเคค,/เค—เคฐ्เคฆिเคถ-เค—ुเคฌाเคฐ เคฎें -/เค†เคฐ्เคฅिเค• เค…ंเคงเค•ाเคฐ เคฎें।" (เคจ เคšเคฒเคคा เค˜เคฐ, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 33, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เค•े เคญाเคต เค•ा เคธเคŸीเค• เคฌोเคง เค•เคฐाเคคा เคนै เค”เคฐ "เค†เคฐ्เคฅिเค• เค…ंเคงเค•ाเคฐ" เค…เคจ्เคฏ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคœเคจ्เคฏ เคญी เคนो เคธเค•เคคा เคนै। เคฆेเค–िเค - "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เคตृเคฆ्เคง เคนुเค เคนเคฎ/เค•्เคฐुเคฆ्เคง เคนुเค เคนเคฎ,/เคกंเค•เคฎाเคฐ เคธंเคธाเคฐ เคจ เคฌเคฆเคฒा,/เคช्เคฐाเคฃเคนीเคจ เคชเคคเคाเคฐ เคจ เคฌเคฆเคฒा,/เคฌเคฆเคฒा เคถाเคธเคจ, เคฆेเคถ เคจ เคฌเคฆเคฒा,/เคฐाเคœเคคंเคค्เคฐ เค•ा เคญेเคท เคจ เคฌเคฆเคฒा,/เคญाเคต-เคฌोเคง-เค‰เคจ्เคฎेเคท เคจ เคฌเคฆเคฒा,/เคนाเฅœ-เคคोเฅœ เคญी-เคญाเคฐ เคจ เคฌเคฆเคฒा/เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เค•ैเคธे เคœिเคฏें? เคฏเคนी เคนै เคฎเคธเคฒा।" (เคตृเคฆ्เคง เคนुเค เคนเคฎ, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 17, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เค•เคตिเคคा เค•ा เคจ เค•ोเคˆ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคนी เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เค”เคฐ เคจ เคธीเคฎा เคนी। เคตเคน เคนเคฐ เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฎुเค•्เคค เคนोเค•เคฐ เคนी เค‰เคธเค•ी เค…เคจ्เคคเคฐ्เคตเคฐ्เคคी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ो เค‰เคœाเค—เคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนै। เคเคธा เค•เคฐเคคे เคนुเค เคตเคน เค…เคชเคจे เคนเคฐ เคถเคฌ्เคฆ เคฎें เค…เคจेเค• เค…เคฐ्เคฅ-เคฐंเค—-เคช्เคฐเคธंเค— เคธเคฎाเคนिเคค เค•िเค เคนोเคคी เคนै। เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เค•เคตि เคฎुเค•्เคค เคญाเคต เคธे เคธเคฌเค•ो เคฎुเค•्เคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคธเคคเคค เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เค•เคฐเคคा เคนै เค•ि "เคœीเคตเคจ เค•ी เคงाเคฐा;/เคงाเคฐा เค•ाเคŸे เคจिเค ुเคฐ เค•เค—ाเคฐा;/เคฎाเคจเคต เค•ो เคฎाเคจเคต เคนो เคช्เคฏाเคฐा;/เคœเค— เคนो เคซूเคฒ เค—ुเคฒाเคฌ เคนเคฎाเคฐा।" (เคซूเคฒ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฒिเค เค–िเคฒा เคนै, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 18, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)
‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคนเคฎ เคช्เคฐाเคฏः เคฏเคน เคธुเคจเคคे เค†เค เคนैं เค•ि เคฏเคน เค•เคตिเคคाเคँ เค•ेเคตเคฒ เคชเคค्เคจी เค•ो เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐ เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคนैं। เค•เคฎเคฒा เคช्เคฐเคธाเคฆ เคจे ‘เค•เคตिเคคा เคคीเคฐे’ เคฎें เคธเคนी เคฒिเค–ा เคนै - "เคฏे เค•เคตिเคคाเคँ เคชเคค्เคจी เค•ो เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เคนोเค•เคฐ เคญी เค‰เคคเคจी เคนी เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฒिเค เคนैं। เคฏเคนाँ เคชเคค्เคจी เค•ा เคฐिเคถ्เคคा เคฆो เคถเคฐीเคฐों เค•ा เคจเคนीं, เคšीเฅ›ों, เคซूเคฒ-เคชเคค्เคคिเคฏों, เคชेเฅœ-เคชौเคงों, เคชाเคฒเคคू เคœाเคจเคตเคฐों, เค…เคจुเคญเคตों, เคธเคชเคจों, เคธाเคฎाเคœिเค• เคนเคฐเค•เคคों, เคœ़्ाเคฎाเคจे เค•े เคช्เคฐเคคि เคถिเค•ाเคฏเคคों, เคœीเคตเคจ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคฐाเค—ाเคค्เคฎเค• เค†เคฆाเคจ-เคช्เคฐเคฆाเคจ เคธे เคฌเคจे เค†เคช्เคค เคตाเค•्เคฏों เคธे เคญเคฐเคชूเคฐ เคนै। เค‡เคจ เคธเคญी เคฐिเคถ्เคคों เค•ो เค•เคตि เคंเคฆ्เคฐिเคฏ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคฆुเคจिเคฏा เคธे เคชाเคคा เคนै। เคฆेเค–เคจे เคฎें เคฏเคนाँ เคฆो เคช्เคฐाเคฃी เคนैं, เคชเคฐ เคœाเคจे-เค…เคจเคœाเคจे เค‡เคคिเคนाเคธ เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคคเคฅा เคฆेเคถ-เค•ाเคฒ เคธे เคขเคฒे เคฏे เคฆोเคจों เคœเคจ เคจเคฎूเคจे เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคชूเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคญी เคนोเคคे เคนैं। เคชเคค्เคจी เคถ्เคฐोเคคा เคนोเค•เคฐ เค…เคจुเคญเคตों เค•े เค…เคฐ्เคœเคจ เคฎें เคญाเค—ीเคฆाเคฐ เคนैं। เคธंเค•เคฒเคจ เคฎें เค•เคตि เคธाเคฎाเคœिเค•เคคा เค•ो เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค•เคคा เคฌเคจा เคฒेเคคा เคนै - เคคเคฅ्เคฏ, เคถिเคฒ्เคช, เคฐूเคช เค”เคฐ เคฐเคšเคจा เคตिเคงाเคจ เค•े เคธाเคฅ เคฆเคฐเค…เคธเคฒ เค‡เคธी เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค•เคคा เค•े เคฒिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคœाเคฒ เคฎें เคซँเคธा, เค•เคฐ्เคฎเคœเค—เคค เค•ी เคธเคฐ्เคœเคจाเคค्เคฎเค•เคคा เคธे เค‰เคš्เค›िเคจ्เคจ เคฎเคง्เคฏเคตเคฐ्เค— เคฒเคฒเค• เคฐเคนा เคนै। เค•ेเคฆाเคฐ เคœी เค•เคนเคคे เคนैं - เค…เคš्เค›ा เคนुเค†, เคนเคฎ เค†เคงुเคจिเค• เคฌौเคฆ्เคงिเค• เคจ เคนुเคฏे เค”เคฐ เคŸूเคŸเคคे-เคŸूเคŸเคคे เคญी เคชेเฅœ-เคชौเคงों เค”เคฐ เคซूเคฒों เค•ो เคช्เคฏाเคฐ เค•เคฐเคคे เคฐเคนे।" (เค•เคฎเคฒा เคช्เคฐเคธाเคฆ, เค•เคตिเคคा เคคीเคฐे, เคชृ. 128, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2009)

เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा เค•े เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เคฎें เคช्เคฏाเคฐ เคนै เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•ा เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เค”เคฐ เคฎूเคฒाเคงाเคฐ เคญी เคช्เคฏाเคฐ เคนी เคคो เคนै। เคฏเคน เคช्เคฏाเคฐ เคนเคฐ เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคนै। เคœเคฌ เคตे เค•เคนเคคे เคนैं - "เคšिเฅœीเคฎाเคฐ เคจे เคšिเฅœिเคฏा เคฎाเคฐी;/เคจเคจ्เคนीं-เคฎुเคจ्เคจी เคคเฅœเคช เค—เคˆ/เคช्เคฏाเคฐी เคฌेเคšाเคฐी।/ เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ!/เคธเคนเคฎ เค—เคˆ เคชौเคงों เค•ी เคธेเคจा;/ เคชाเคนเคจ-เคชाเคฅเคฐ เคนुเค เค‰เคฆाเคธ;/เคนเคตा เคนाเคฏเค•เคฐ/เค िเค เค•ी เค เคนเคฐी/เคชीเคฒी เคชเฅœी เคงूเคช เค•ी เคฆेเคนी।" (เคšिเฅœीเคฎाเคฐ เคจे เคšिเฅœिเคฏा เคฎाเคฐी, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 13, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เคคो เคšिเฅœिเคฏा เค•ी เคฎौเคค เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคตे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค…ंเค— เค•ी เค‰เคฆाเคธी-เคฆुःเค– เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏंเคœिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค•ी เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा ‘เค†เคœ เคจเคฆी เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เค‰เคฆाเคธ เคฅी’ เคฎें เคญी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนै। เค•ेเคฆाเคฐ เคจे เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•िเคฏा เคนै เค•ि เคช्เคฐेเคฎ เคนी เคธเคฌเค•ो เคœीเคค เคธเค•เคคा เคนै। เค‰เคธเค•े เค†เค—े เค•ाเคฒ เค•ी เคญी เค•ुเค› เคจเคนीं เคšเคฒเคคी। เค•ेเคฆाเคฐ เคจे เคฒिเค–ा เคนै - "เค•ाเคฒ เค•เคฒूเคŸा เคฌเฅœा เค•्เคฐूเคฐ เคนै।/เค‰เคธเค•ा เคšाเค•ू เค”เคฐ เค•्เคฐूเคฐ เคนै -/เค‰เคธเคธे เคœ़्เคฏाเคฆा।/เคฒेเค•िเคจ เค…เคชเคจा เคช्เคฐेเคฎ เคช्เคฐเคฌเคฒ เคนै।/เคนเคฎ เคœीเคคेंเค—े เค•ाเคฒ เค•्เคฐूเคฐ เค•ो;/เค‰เคธเค•ा เคšाเค•ू เคนเคฎ เคคोเฅœेंเค—े;/เค”เคฐ เคœिเคฏेंเค—े;/เคธुเค–-เคฆुเค– เคฆोเคจों/เคธाเคฅ เคชिเคฏेंเค—े;/เค•ाเคฒ เค•्เคฐूเคฐ เคธे เคจเคนीं เคกเคฐेंเค—े-/เคจเคนीं เคกเคฐेंเค—े-/เคจเคนीं เคกเคฐेंเค—े।" (เค•ाเคฒ เค•เคฒूเคŸा เคฌเฅœा เค•्เคฐूเคฐ เคนै, เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคชृ. 14, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009) เค‡เคธीเคฒिเค "เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคคाเฅ˜เคค เค•ो เค•เคตि เคจे เค…เคœेเคฏ, เค•्เคฐूเคฐ, เค•ाเคฒ เค•ो เคคोเฅœเคจे เคตाเคฒी เค•เคนा เคนै। เคฏเคนी เคœिเคœीเคตिเคทा เคนै। เค‡เคธी เค•े เคฌเคฒ-เคฌूเคค เค†เคฎ เค†เคฆเคฎी เค…เคชเคจी เค…ंเคคिเคฎ เคตिเคถ्เคต เคตिเคœเคฏ เค•े เคฒिเค เค†เคถ्เคตเคธ्เคค เคนै। เค•เคตि เค‡เคธी เค•ी เค“เคฐ เค‡เคถाเคฐा เค•เคฐเคคा เคนै, เคฏเคน เค•เคนเคคे เค•ि, "เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ, เคฏเคนी เค–ुเคถी เคนै, เคช्เคฏाเคฐ เคจ เคฌเคฆเคฒा।" (เค•เคฎเคฒा เคช्เคฐเคธाเคฆ, เค•เคตिเคคा เคคीเคฐे, เคชृ. 128, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2009)

เค•ेเคฆाเคฐ เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค•ेเคตเคฒ เค…เคชเคจी เคนी เค…เคชเคจी เคฌाเคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคे। เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ-เคธंเค•เคฒเคจ ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เค”เคฐ ‘เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें’ เคฎें เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค ‘เคฎैं’ เคธ्เคตเคค्เคต เค•ी เคตिเคตेเคšเคจा เคธे เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคชाเค•เคฐ ‘เคนเคฎ’ เคฎें เคคเคฌ्เคฆीเคฒ เคนो เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ เคœเค—-เคœเคฒ-เคฅเคฒ, เคฏเคค्เคฐ-เคคเคค्เคฐ-เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เค•ो เคธเคฎेเคŸे เคนुเค เคนै। เค•ेเคฆाเคฐ เคจे ‘เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें’ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เคฒिเค–ा เคญी เคนै - "เคฎैं เคฎाเคค्เคฐ เคจिเคœी เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ा เคฐเคšเคฏिเคคा เค•เคญी เคจเคนीं เคฐเคนा เค”เคฐ เคจ เคฎैंเคจे เค†เคœ เคคเค• เค…เคชเคจे-เคนी-เค…เคชเคจे เค•ो เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฐเคšा เคนै। เคฎैं เคธเคฎाเคœ เค”เคฐ เคฆेเคถ เคธे เคŠเคชเคฐ เค‰เค เค•เคฐ เค•ोเคˆ เคŠँเคšा เคฏा เค—ैเคฐ เค†เคฆเคฎी เคจเคนीं เคฌเคจा เค”เคฐ เคจ เคฎैंเคจे เคเคธा เค•ुเค› เคฌเคจเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคนी เค•िเคฏा। เคนाँ, เคฏเคน เค…เคตเคถ्เคฏ เคนै เค•ि เคเค• เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे, เคฎैं, เคœเค— เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•े เค˜เคŸเคจाเค•्เคฐเคฎ เค•ो เคฆेเค–เคคा-เคธเคฎเคเคคा เค”เคฐ เคชเคฐเค–เคคा เคฐเคนा เคนूँ เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฎूเคฒ्เคฏांเค•เคจ เค‰เคธी เค•े เคฌเคฒ เคชเคฐ เค•เคฐเคคा เคฐเคนा เคนूँ। เคเคธी เคฐเคนी เคฎेเคฐी เคช्เคฐเค—เคคिเคถीเคฒเคคा - เค‡เคธी เคธे เคฌเคจी เคนै เคฎेเคฐी เคฎाเคจเคธिเค•เคคा - เคฏเคนी เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เคนुเคˆ เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคฏเคน เค•เคตिเคคाเคँ เคจ เค•्เคทเคฃिเค• เค…เคจुเคญूเคคि เค•ी เคช्เคฐाเคฎाเคฃिเค•เคคा เค•ी เคชुเคค्เคฐिเคฏाँ เคนैं, เคจ เค…เค•ेเคฒेเคชเคจ เค•ी เคจिเคœเคคा เค•ी เคฐाเคœเค•ुเคฎाเคฐिเคฏाँ।" (เคญूเคฎिเค•ा, เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें, เคชृ. 5, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญंเคกाเคฐ, เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆ, 2009)

เค•เคฎเคฒा เคช्เคฐเคธाเคฆ เคจे เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒिเค–ा เคนै - ‘เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें’ เคเคตं ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เค•ी "เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค…เคงिเค•ांเคถเคคः เคเค• เคเคธा เคงเคฐू, เค”เคฐ ‘เคฎैं’ เค•े เค†เคฎเคจे-เคธाเคฎเคจे เค•ा เคธंเคธाเคฐ เคนै, เคœिเคธเคฎें ‘เคนเคฎ’ เค•ा เคฐूเคชांเคคเคฐเคฃ เคธंเคœ़्ाीเคฆเค—ी เค•े เคธाเคฅ เคนो เค—เคฏा เคนै। เค•ुเค› เค”เคฐ เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฐोเฅ›เคฎเคฐ्เคฐा เค•ी เค˜เคŸเคจाเคँ เค…เคชเคจे เคชूเคฐे เค†เค•ाเคฐ เคฎें เคฐเคš เคฒी เค—เคˆ เคนैं। เค‰เคจเคฎें เค˜เคŸเคจाเค“ं เค•ा เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคšเคฐिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคจिเคนिเคค เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฎूเคฒ्เคฏ เค•ा เคธ्เคตเคฐूเคช เค˜ुเคฒा-เคฎिเคฒा เคคो เคนै เคนी, เค…เคจ्เคคเคคः เคตे เค•เคตि เค•ी เคฐเคšเคจा-เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคขเคฒ-เคขเคฒ เค•เคฐ เค•เคตिเคคाเคँ เคฌเคจ เค—เคˆ เคนैं - เค‰เคจเค•ा เค˜เคŸเคจाเคชเคจ เค›ूเคŸ เค—เคฏा เคนै। เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เคฌाเคนเคฐ เคœैเคธा เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เคญी เคนै เค•ि เคช्เคฐเค—เคคिเคถीเคฒเคคा เค•ा เค•เคคเคˆ เคฏเคน เคฒเค•्เคท्เคฏ เคจเคนीं เคนोเคคा เค•ि เค•เคตिเคคा เค•เคตिเคคा เคจ เคฐเคนे, เคจंเค—ी-เคฌूเคšी เคนो เคœाเค เค”เคฐ เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เคฅเคตा เคฐाเคœเคจीเคคि เค•ा เคฌเคšเคจ เคฎाเคค्เคฐ। เค•เคตिเคคा เค•ो เคธंเคถ्เคฒिเคท्เคŸ เค‡เค•ाเคˆ เคนोเคจा เคนी เคšाเคนिเค। เคฒेเค•िเคจ เคเคธा เคนोเคจे เคฎें เค‰เคธे เค•ाเคต्เคฏเคถाเคธ्เคค्เคฐीเคฏ เคœाเคฎा เคจเคนीं เคชเคนเคจाเคจा เคšाเคนिเค। เคเคธी เค•เคตिเคคा เค•ी เคช्เคฐเค—เคคिเคถीเคฒเคคा เคจเคˆ เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค•ी เคช्เคฐเค—เคคिเคถीเคฒเคคा เคนोเคคी เคนै เคœो เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฌเคจเคคी เคนै เค”เคฐ เคจिเคฐूเคชिเคค เคนोเค•เคฐ เคธเคค्เคฏ เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค”เคฐ เค…เคธเคค्เคฏ เค•ा เค‰เคจ्เคฎूเคฒเคจ เค•เคฐเคคी เคนै।" (เค•เคฎเคฒा เคช्เคฐเคธाเคฆ, เค•เคตिเคคा เคคीเคฐे, เคชृ. 126-127, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, 2009)

เค…เคชเคจे เคช्เคฐेเคฎ เคธे, เคฆिเคฒ เคธे เคฌाเคตเคธ्เคคा เคนोเคคे เคนुเค, เค…เคชเคจे เค‡เคฐ्เคฆ-เค—िเคฐ्เคฆ เค•ी เคšीเฅ›ों เค•ो เคธเคฎेเคŸเคคे เคนुเค เค•ेเคฆाเคฐ เคจे เคœो เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•िเคฏा เคนै, เคตเคน เคœिเคคเคจा เคธเคฐเคฒ เคนै, เค‰เคคเคจा เคนी เคธंเคถ्เคฒिเคท्เคŸ เคญी। เคตเคน เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เคฎें เค†เคˆं เค—ुเคค्เคฅिเคฏों เค•ो เคฌเฅœे เคนी เค†เคธाเคจी เคธे เคธुเคฒเคाเคจे เคตाเคฒा เคนै। เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เค•ेเคฆाเคฐ เค•े เคตिเคถेเคทเคคः เคฆो เค•ाเคต्เคฏ-เคธंเค•เคฒเคจ - ‘เคนे เคฎेเคฐी เคคुเคฎ’ เค”เคฐ ‘เคฎाเคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคฅाเคชें’ เค•ा เคฌाเคฐंเคฌाเคฐ เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เคนोเคจा เคšाเคนिเค। เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคเคธा เค•เคฐเคจे เคธे เคฌिเค–เคฐे เคนुเค เคฐिเคถ्เคคों เค”เคฐ เคธिเคฎเคŸे เคนुเค เคœเคœ़्เคฌाเคคों เค•ो เคธเคนी เคฆिเคถा เคฎिเคฒ เคธเค•เคคी เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคœीเคตเคจ เค•ी เคชूँเคœी ‘เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ा เคธाเคฅ’ เคนै, ‘เคช्เคฏाเคฐ’ เคนै เค”เคฐ เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคนै ‘เคฎाเคจเคตीเคฏเคคा เค•ी เคญाเคตเคจा’। เคฏเคฆि เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ा เคธाเคฅ เคนी เค›ूเคŸ เคœाเค เค”เคฐ เค‡เคจ्เคธाเคจ เค…เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ-เค…เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฌเคจ เคœाเค, เคคเคฌ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคฎाเคจเคตीเค•เคฐเคฃ เค•ैเคธे เคธंเคญเคต เคนोเค—ा! ‘เค•ोเคฏเคฒ เค•ी เค•ूเค•’ เค”เคฐ ‘เคšिเฅœिเคฏा เค•ी เคšเคนเคšเคนाเคŸ’ เคธे เคฎเคจ เคฎें เค‰เคชเคœเคจे เคตाเคฒी เคช्เคฐेเคฎ-เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เคญाเคตเคจा เค•ो เคชเคฐเค–เคจे-เคœीเคจे-เคœिเคฒाเคจे เค”เคฐ เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคนृเคฆเคฏ เค•ी เฅ›เคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เคฏเคฆि เคธंเคตेเคฆเคจाเคँ เคนी เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคธंเค•เคŸเค—्เคฐเคธ्เคค เคนो เคœाเคँ เคคो เค•िเคธी เคญी เคญाเคตเคจा เคธे เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เค•ैเคธे เค†เคค्เคฎเคธाเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै! ‘เคฎैं’ เค•ा ‘เคคुเคฎ, เคนเคฎ เค”เคฐ เคธเคฌ’ เคฎें เค…ंเคคเคฐเคฃ เคธे เคนी เคœीเคตเคจ เค•ो เคฌेเคนเคคเคฐ เคฆिเคถा เคฎिเคฒ เคธเค•เคคी เคนै เค”เคฐ เค”เคฐों เค•े เคฆुःเค–-เคฆเคฐ्เคฆ เคธे เคฌाเคตเคธ्เคคा เคนुเค† เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค•िเคธी เคญी เคญाเคตเคจा เคธे เคชूเคฐिเคค เคนोเคจे เค•े เคฒिเค ‘เคธ्เคต’ เค•ा ’เคธเคค्เคต’ เคœाเคจเคจा เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคคเคค्เคตों เค•ा เค…ंเค—ीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै, เคœिเคธे เค•ेเคฆाเคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा เคธे เค—ुเฅ›เคฐเคคे เคนुเค เคฎเคนเคธूเคธ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।


เคกाॅ. เค…เคจिเคคा เคชाเคŸीเคฒ
3014 เคธเคนाเคฏเค• เคช्เคฐोเคซेเคธเคฐ เค•्เคตाเคฐ्เคŸเคฐ्เคธ, เคคเคฎिเคฒเคจाเคกु เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏ เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ, เค†เคตाเคธीเคฏ เคชเคฐिเคธเคฐ, เคจाเค—เค•्เค•ुเฅœी, เค•ंเค—เคฒाเคจ्เคšेเคฐी เคชोเคธ्เคŸ, เคคिเคฐुเคตाเคฐूเคฐ-610 101
เคฎोเคฌाเค‡เคฒ - 8508303014, เคˆเคฎेเคฒ -anitapatil.hcu@gmail.com

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।