“рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХी рд╕ाрдордпिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧिрддा: рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें”

рдзрдиंрдЬрдп рдХुрдоाрд░ рдоिрд╢्рд░

рд╡िрднाрдЧाрдз्рдпрдХ्рд╖, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╡िрднाрдЧ, рд╕िрджो рдХाрди्рд╣ू рдоुрд░्рдоू рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рджुрдордХा, рдЭाрд░рдЦрдг्рдб

рдЕрдиुрдкрдоा рдХुрдоाрд░ी рдпाрджрд╡

рд╢ोрдзाрд░्рдеी, рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╡िрднाрдЧ, рд╕िрджो рдХाрди्рд╣ू рдоुрд░्рдоू рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рджुрдордХा, рдЭाрд░рдЦрдг्рдб

 
рднाрд░рддीрдп рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी (рдЙрдкрдиिрд╖рдж्, рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдорд╕ूрдд्рд░) рдХा рдЕрдд्рдпрди्рдд рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рдеाрди рд╣ै। рдпрд╣ рдд्рд░рдпी рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рдордЧ्рд░ рд╡िрдХाрд╕, рдиैрддिрдХ рдкुрдирд░्рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдоाрдирд╡ीрдп рдоूрд▓्рдпों рдХी рдкुрдирд░्рд╕्рдеाрдкрдиा рдоें рднी рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै। рд╡рд░्рддрдоाрди рдпुрдЧ рдоें, рдЬрдм рд╕рдоाрдЬ рд╡िрднिрди्рди рд╕्рддрд░ों рдкрд░ рд╡िрдШрдЯрди, рдЕрд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा, рднौрддिрдХрд╡ाрдж, рдиैрддिрдХ рд╣्рд░ाрд╕ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╡िрд╕्рдоृрддि рд╕े рдЬूрдЭ рд░рд╣ा рд╣ै, рддрдм рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдПрдХ рд╕рд╢рдХ्рдд рдкрдердк्рд░рджрд░्рд╢рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕ाрдордиे рдЖрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдд्рд░рдпी рд╣рдоें рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдд्рдорд╡िрдХाрд╕ рдХी рд░ाрд╣ рджिрдЦाрддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдФрд░ рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХी рднाрд╡рдиा рднी рдЬрдЧाрддी рд╣ै।

 рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдоें рдХрдИ рдРрд╕े рд╕्рдерд▓ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рд╕े рдЗрд╕рдХी рд╕ाрдордпрдпिрдХ рдЙрдкрдпाрдЧिрддा рдкрд░िрд▓рдХ्рд╖िрдд рд╣ोрддी рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдмिрди्рджुрдУं рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै -

1. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд░рд╕рддा рдФрд░ рдПрдХाрдд्рдорддा: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдЙрдкрдиिрд╖рдж् рджрд░्рд╢рди рд╕рдорд╕्рдд рдЬीрд╡ों рдоें рдПрдХ рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдорддрдд्рд╡ рдХी рд╡्рдпाрдк्рддि рдХो рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХрд░рддा рд╣ै । рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рднी рд╕рдорджृрд╖्рдЯि рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддी рд╣ै। рдЙрдкрдиिрд╖рдж् рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдПрдХ рд╣ी рдЪेрддрдиा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ै। ”рд╕рд░्рд╡ं рдЦрд▓्рд╡िрджं рдм्рд░рд╣्рдо” (рдпрд╣ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЬрдЧрдд् рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╣ै।) рдЫाрди्рджोрдЧ्рдп рдЙрдкрдиिрд╖рдж् 3.14.1 рдпрд╣ рджृрд╖्рдЯि рдЬाрддिрд╡ाрдж, рдХ्рд╖ेрдд्рд░рд╡ाрдж, рд╡рд░्рдЧрднेрдж рдЖрджि рдХो рдирдХाрд░рддी рд╣ै рдФрд░ рд╕рдорднाрд╡ рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд░рд╕рддा рд╣ेрддु рдЧीрддा рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा - рд╡िрдж्рдпा рдФрд░ рд╡िрдирдп рд╕े рд╕рдо्рдкрди्рди рдм्рд░ाрд╣्рдордг, рдЧाрдп, рд╣ाрдеी, рдХुрдд्рддा рдФрд░ рдЪाрдг्рдбाрд▓ - рдЗрди рд╕рдм рдоें рдЬ्рдЮाрдиी рдЬрди рд╕рдорднाрд╡ рд╕े рджेрдЦрддे рд╣ैं।
 “рд╡िрдж्рдпा рд╡िрдирдпрд╕рдо्рдкрди्рдиे рдм्рд░ाрд╣्рдордгे рдЧрд╡िрд╣рд╕्рддिрдиि।
 рд╢ुрдиि рдЪैрд╡ рд╢्рд╡рдкाрдХे рдЪ рдкрдг्рдбिрддाः рд╕рдорджрд░्рд╢िрдиः” (5/18)

 рдпрд╣ рд╕рдорджृрд╖्рдЯि рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдПрдХ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЬीрд╡рди-рдоूрд▓्рдп рд╣ै। 

2. рдХрд░्рдордпोрдЧ рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡рдмोрдз: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдоें рд╕्рдеिрдд рддीрдиों рдЧ्рд░рди्рде рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдХрд░्рдо рдХे рдк्рд░рддि рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдХрд░рддी рд╣ै। рдХрд░्рдо рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдЬрдХрддा рдХा рдпрд╣ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдЬрдЧрдд्рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै-
 “рдХрд░्рдордг्рдпेрд╡ाрдзिрдХाрд░рд╕्рддे рдоा рдлрд▓ेрд╖ु рдХрджाрдЪрди।
 рдоा рдХрд░्рдордлрд▓рд╣ेрддुрд░्рднूрд░्рдоा рддे рд╕рдЩ्рдЧोрд╜рд╕्рдд्рд╡рдХрд░्рдордгि॥” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 2/47)

рдЕрд░्рдеाрдд् рддेрд░ा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХेрд╡рд▓ рдХрд░्рдо рдкрд░ рд╣ै, рдлрд▓ों рдкрд░ рдирд╣ीं, рддू рдХрд░्рдордлрд▓ рдХा рдХाрд░рдг рдордд рдмрди рдФрд░ рди рд╣ी рдЕрдХрд░्рдордг्рдпрддा рдоें рдЖрд╕рдХ्рдд рд╣ो। рдпрд╣ рд╕ूрдд्рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдХрд░्рдо рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдЬрдЧ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ-рд╣िрддैрд╖ी рдмрдиाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзांрдд рдЖрдЬ рдХे рднौрддिрдХрддाрд╡ाрджी рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡рдмोрдз, рд╕ेрд╡ा рднाрд╡рдиा рдФрд░ рдиैрддिрдХ рдЖрдЪрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдЕрдд्рдпंрдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХा рдиिрд░्рд╡рд╣рди рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫा рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै, рди рдХि рдмाрдз्рдпрддा рд╕े।

3. рдзрд░्рдо рдХी рдкुрдирд░्рд╡्рдпाрдЦ्рдпा: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рднाрд░рддीрдп рдЬ्рдЮाрдирдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХा рдирд╡рдиीрдд рд╣ै। рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХे рддीрдиों рдЧ्рд░рди्рде рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд░ूрдк рд╕े рдзрд░्рдо рдХी рдиूрддрди рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдзрд░्рдо рдХो рд╡िрднिрди्рди рд░ूрдкों рдоें рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╡ैрд╕े рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд╕े рд╣рдоें рдЬ्рдЮाрдд рд╣ै рдХि рдЬिрд╕े рдзाрд░рдг рдХिрдпा рдЬाрдП рд╡рд╣ рдзрд░्рдо рд╣ोрддा рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рджрд░्рд╢рди рдоें рдпрд╣ рдЪрддुрд░्рдкुрд░ूрд╖ाрд░्рдеों рдоें рдЕрдЧ्рд░рдЧрдг्рдп рд╣ै - рдзाрд░рдпрддि рдЗрддि рдзрд░्рдоः। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЬो рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ो, рд╣िрддрдХрд░ рд╣ो рдРрд╕ा рдЖрдЪрд░рдг рдзрд░्рдо рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╕ंрдХेрдд рд╣ै рдХि рд╕рдоाрдЬ рдоें рдзрд░्рдо рдХी рдкुрдирд░्рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдорд╣ाрдкुрд░ूрд╖ рдЕрд╡рддрд░िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдоें рдпрд╣ рдкрдж्рдп рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рдЙрдж्рдШोрд╖ рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рд╕рдЬ्рдЬрдиों рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рджुрд╖्рдЯों рдХे рд╡िрдиाрд╢ рдХे рд▓िрдП рддрдеा рдзрд░्рдо рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рд▓िрдП рдоैं рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдпुрдЧ рдоें рдЕрд╡рддрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ूँ -
 “рдкрд░िрдд्рд░ाрдгाрдп рд╕ाрдзूрдиां рд╡िрдиाрд╢ाрдп рдЪ рджुрд╖्рдХृрддाрдо्।
 рдзрд░्рдорд╕ंрд╕्рдеाрдкрдиाрд░्рдеाрдп рд╕рдо्рднрд╡ाрдоि рдпुрдЧे рдпुрдЧे॥” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 4/8)

 рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдоें рдзрд░्рдо рдХा рдЖрд╢рдп рдХेрд╡рд▓ рдХрд░्рдордХाрдг्рдб рди рд╣ोрдХрд░, рд╕рдд्рдп, рдЕрд╣िंрд╕ा, рд╕ेрд╡ा, рджрдпा, рдФрд░ рд╕ंрдпрдо рдЬैрд╕े рдоूрд▓्рдпों рд╕े рд╣ै। рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдзाрд░्рдоिрдХ рдХрдЯ्рдЯрд░рддा рдПрд╡ं рд╕ंрдХीрд░्рдгрддा рдХो рджूрд░ рдХрд░ рдПрдХ рд╡्рдпाрдкрдХ рдоाрдирд╡ीрдп рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рдЖрдЬ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै।

4. рдЖрдд्рдордмोрдз рдФрд░ рдЖрдд्рдордЧौрд░рд╡ : - рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорддा рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХी рдорд╣рддी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рд╣ै। рдЙрдкрдиिрд╖рдж् рдХे рд╡ाрдХ्рдп рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ाрддे рд╣ैं рдЕрдкिрддु рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорддा рдХी рдЖрдзाрд░рд╢िрд▓ा рднी рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдЕрд╣рдо् рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि, рддрдд् рдд्рд╡рдо् рдЕрд╕ि рдЬैрд╕े рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдЖрдд्рдордмोрдз рд╡ рдЖрдд्рдордЧौрд░рд╡ рдХे рд╕ाрде рд╕рдоाрдЬिрдХ рд╕рдорддा рдХे рдЙрдЪ्рдЪ рдоाрдирджрдг्рдб рдХрд╣े рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं -”рдЕрд╣ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि” - рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХ рдЙрдкрдиिрд╖рдж् 1.4.10 (рдоैं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ूँ।) “рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि” рдЫाрди्рджोрдЧ्рдп рдЙрдкрдиिрд╖рдж् 6.8.7 (рддू рд╡рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै।) рдпे рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ाрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорддा рдХी рдиींрд╡ рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдЖрдд्рдордЧौрд░рд╡ рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХрд░ाрддे рд╣ैं। рдЖрдд्рдордмोрдз рд╕े рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдоें рдЖрдд्рдорд╕рдо्рдоाрди рдЖрддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдо्рдоाрдирдкूрд░्рдг рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рднाрд╡ рдЬрди्рдо рд▓ेрддा рд╣ै।

5. рд╕ंрд╡ाрдж рдФрд░ рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рд╕्рдеिрдд рдк्рд░ाрдпः рд╕рднी рдЙрдкрдиिрд╖рдж् рдФрд░ рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рд╕ंрд╡ाрдж рдФрд░ рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХी рдЬрдирдиी рд╣ैं। рдпрдж्рдпрдкि рднाрд░рддीрдп рдЖрд░्рд╖рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдХрдИ рд╡ैрджिрдХрд╕ूрдХ्рддों рд╕ंрд╡ाрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдкрд░рди्рддु рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХे рд╕ाрде рд╕ंрд╡ाрдж рдХा рдЕрдк्рд░рддिрдо рд░ूрдк рдк्рд░рд╕्рдеाрди рдд्рд░рдпी рдХे рдЧ्рд░рди्рдеों рдоें рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рд╕ुрд▓рдн рд╣ै। рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╕्рд╡рд░ूрдк рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХ рдЙрдкрдиिрд╖рдж् (3/6-8) рдоें рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп-рдЧाрд░्рдЧी рд╕ंрд╡ाрдж, рдХрдаोрдкрдиिрд╖рдж् рдоें рдпрдо-рдирдЪिрдХेрддा рд╕ंрд╡ाрдж, рдЫाрди्рджोрдЧ्рдп рдЙрдкрдиिрд╖рдж् (рдЕрдз्рдпाрдп 6) рдоें рдЖрд░ूрдгि-рд╢्рд╡ेрддрдХेрддु рд╕ंрд╡ाрдж рдЖрджि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХे рдЙрджाрдд्рдд рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ैं। рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рд╕्рд╡рдпं рдПрдХ рд╕ंрд╡ाрдж рд╣ै। рдЕрд░्рдЬुрди рдХे рд╕ाрде рдХृрд╖्рдг рдХा рд╕ंрд╡ाрдж рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдорд░्рд╢ рдФрд░ рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХो рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рдкोрд╖िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдЧीрддा рдХा рдпрд╣ рд╕ंрд╡ाрдж рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЕрд░्рдЬुрди рд╕े рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рд╢ोрдХ рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдЙрд╕ рдкрд░ рддुрдо рд╢ोрдХ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ो рдФрд░ рд╡िрдж्рд╡ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рдмोрд▓ рд░рд╣े рд╣ो - рд╢्рд░ीрднрдЧрд╡ाрдиुрд╡ाрдЪ “рдЕрд╢ोрдЪ्рдпाрдирди्рд╡рд╢ोрдЪрд╕्рдд्рд╡ं рдк्рд░рдЬ्рдЮाрд╡ाрджांрд╢्рдЪ рднाрд╖рд╕े...” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 2/11) рдпрд╣ рд╕ंрд╡ाрдж рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдорд░्рд╢ рдФрд░ рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдХो рдкोрд╖िрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡рд╕्рддुрддः рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд╕ंрд╡ाрдж рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдЧीрддा рд╕्рд╡рдпं рд╕ंрд╡ाрдж рд░ूрдк рдоें рд╣ै। рдпрд╣ рд╢िрдХ्рд╖ाрдк्рд░рдж рд╣ै рдХि рдЬрдм рдХोрдИ рд╕ंрдХрдЯ рдоें рд╣ो, рддो рд╕ंрд╡ाрдж рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдоाрдзाрди рд╕ंрднрд╡ рд╣ै। рдЖрдЬ рдХे рд╡िрднाрдЬिрдд рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕ंрд╡ाрдж, рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा рдФрд░ рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХी рднाрд╡рдиा рдЕрдд्рдпंрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।

6. рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг: рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХा рд╕ाрдордпрдпिрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рд╣ै। рдЖрдд्рдоा рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╕рдмрдХो рд╣ो рдирд╣ीं рд╕рдХрддा। рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЪाрд░िрдд्рд░िрдХ рдмрд▓ рдЬिрд╕рдоें рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ो рд╡рд╣ी, рдЖрдд्рдорд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рдпोрдЧ्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдоुрдг्рдбрдХोрдкрдиिрд╖рдж् рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдЖрдд्рдоा рдмрд▓рд╣ीрди, рдЕрдХрд░्рдордг्рдп рдпा рдЖрд▓рд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा - “рдиाрдпрдоाрдд्рдоा рдмрд▓рд╣ीрдиेрди рд▓рдн्рдпः।” (рдоुрдг्рдбрдХोрдкрдиिрд╖рдж् 3/2/4) рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдХрд╣рддी рд╣ै рдХि рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाрди् рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै - “рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाँрд▓्рд▓рднрддे рдЬ्рдЮाрдиं।” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 4/39) рд╕ाрдоाрди्рдп рд░ूрдк рд╕े рдЖрд╕्рдеा, рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдорд░्рдкрдг рдХा рд╕рдо्рдорд▓िрдд рднाрд╡ рд╢्рд░рдж्рдзा рд╕рдордЭा рдЬाрддा рд╣ै рдкрд░рди्рддु рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдоें рдпрд╣ рдЕрдд्рдпрди्рдд рдЧूреЭ рд░ूрдк рд╕े рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै। рдЧीрддा рдЬिрд╕ рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाрди् рдХी рдмाрдд рдХрд╣рддी рд╣ै рдЙрд╕े рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╕ंрдпрдоी рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рд╕ंрдпрдо рдЕрд░्рдеाрдд् рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХो рд╡рд╢ рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рддрдеा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рджैрд╡ рддрдд्рдкрд░ рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाрди् рд╣ोрддेे рд╣ैं। рдпोрдЧрд╕ूрдд्рд░ рдоें рдЪिрдд्рдд рдХी рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рд╢्рд░рдж्рдзा рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै - рдЪिрдд्рддрд╕्рдпैрдХाрдЧ्рд░рддा рд╢्рд░рдж्рдзा। рдПрдХाрдЧ्рд░рдЪिрдд्рдд, рд╕ंрдпрдоी рдФрд░ рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ु рд╣ोрдиा рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाрди् рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЪाрд░िрдд्рд░िрдХ рдЧुрдг рд╣ै। рдФрд░ рддрдм рд╣рдо рдЧीрддा рдХे рдЙрдХ्рдд рдХрдерди рдХो рдХि ‘рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡ाँрд▓्рд▓рднрддे рдЬ्рдЮाрдирдо्’ рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдкрд░ рдмрд▓ рджेрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд╣рд▓ू рдХो рдЬाрдирддे рд╣ैं। 

7. рдиेрддृрдд्рд╡ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджाрдпिрдд्рд╡: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдиेрддृрдд्рд╡ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджाрдпिрдд्рд╡ рдХा рдмोрдз рдХрд░ाрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдЗрд╕рдХा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ाрдордпिрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рд╣ै। рдЙрджाрд╣рд░рдгाрд░्рде рдЧीрддा рдХी рдпрд╣ рдЙрдХ्рддि рдХि рд╢्рд░ेрд╖्рда рдкुрд░ूрд╖ рдЬैрд╕ा рдЖрдЪрд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै, рдЕрди्рдп рд▓ोрдЧ рднी рд╡ैрд╕ा рд╣ी рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рди рдХेрд╡рд▓ рдиेрддृрдд्рд╡ рдХो рдмोрдзिрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдЕрдкिрддु рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджाрдпिрдд्рд╡ рдХा рднी рдмोрдз рдХрд░ाрддा рд╣ै -
 “рдпрдж्рдпрджाрдЪрд░рддि рд╢्рд░ेрд╖्рдард╕्рддрдд्рддрджेрд╡ेрддрд░ो рдЬрдиः।
 рд╕ рдпрдд्рдк्рд░рдоाрдгं рдХुрд░ुрддे рд▓ोрдХрд╕्рддрджрдиुрд╡рд░्рддрддे॥” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 3/21)

рд╕рдоाрдЬ рдоें рдиेрддृрдд्рд╡ рдХेрд╡рд▓ рд╕рдд्рддा рдХा рд╡िрд╖рдп рдирд╣ीं, рдиैрддिрдХрддा рдХा рджрд░्рдкрдг рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдпрд╣ рд╕рди्рджेрд╢ рдЖрдЬ рдХी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдирдИ рджिрд╢ा рджे рд╕рдХрддा рд╣ै।

8. рд╕्рдд्рд░ी рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХे рдЧ्рд░рди्рде рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рдеाрди рдХो рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं। рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рдЧाрд░्рдЧी рдФрд░ рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп рд╕ंрд╡ाрдж (рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХ рдЙрдкрдиिрд╖рдж् 3/6-8), рдоैрдд्рд░ेрдпी рдФрд░ рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп рд╕ंрд╡ाрдж (рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХ рдЙрдкрдиिрд╖рдж् 2/4) рд╕्рдд्рд░ी-рдмुрдж्рдзि рдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдФрд░ рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдоें рдЙрдирдХी рд╕рдоाрди рднाрдЧीрджाрд░ी рдХो рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं। рдпे рдФрдкрдиिрд╖рджिрдХ рд╕ंрд╡ाрдж рди рдХेрд╡рд▓ рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдХा рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдХрд░рддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдПрдХ рд╕ुрди्рджрд░, рд╕рдорд░рд╕, рди्рдпाрдпрдкूрд░्рдг, рдиैрддिрдХ рдПрд╡ं рдмौрдж्рдзिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдоृрдж्рдз рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдоें рднी рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै। рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдЗрдирдХी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдкрд╣рд▓े рд╕े рдХрд╣ीं рдЕрдзिрдХ рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдЙрдкрджेрд╢ рдирд╣ीं, рдЕрдкिрддु рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рдХी рдХрд▓ा рдХा рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╕्рд░ोрдд рд╣ैं।

9. рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдФрд░ рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡: рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХे рддीрдиों рдЧ्рд░рди्рде рд░рдд्рди рднाрд░рддीрдп рдЬ्рдЮाрди рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХे рд╡ाрд╣рдХ рд╣ैं। рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрди рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХрд░рддी рд╣ै рдХि “рд╕рд░्рд╡े рднрд╡рди्рддु рд╕ुрдЦिрдиः рд╕рд░्рд╡े рд╕рди्рддु рдиिрд░ाрдордпाः”, “рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо्” “рд▓ोрдХрд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдоेрд╡ाрдкि рд╕рдо्рдкрд╢्рдпрди् рдХрд░्рддुрдорд░्рд╣рд╕ि” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 3/20), “рдоा рдЧृрдзः рдХрд╕्рдпрд╕्рд╡िрдж् рдзрдирдо्” (рдИрд╢ाрд╡ाрд╕्рдпोрдкрдиिрд╖рдж् 1) рдЖрджि। рдпрд╣ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕ाрдордпिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдФрд░ рд╕рд╣-рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рдмрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै। рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдХा рд╢ाрди्рддि рдкाрда рди рдХेрд╡рд▓ рдЕрди्рддः, рдмाрд╣्рдп рдФрд░ рдКрд░्рдз्рд╡ рд╢ाрди्рддि рдХी рдХाрдордиा рдХрд░рддा рд╣ै рдЕрдкिрддु рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд░ूрдк рд╕े рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╢ाрди्рддि рдХा рднी рдЙрдкрджेрд╢ рдХрд░рддा рд╣ै।

10. рдоूрд▓्рдп-рдЪ्рдпुрдд рд╕рдоाрдЬ рдоें рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди: рдЖрдЬ рдХा рд╕рдоाрдЬ рдоूрд▓्рдп-рдЪ्рдпूрдд рд╣ोрддे рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рд╕्рд╡рддः рд╕िрдж्рдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдоूрд▓्рдпों рдХे рд╕рдо्рд╡рд░्рдж्рдзрди рд╡ рдЕрдиुрдкाрд▓рди рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рд╣рдоाрд░ा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░рдиे рдоें рд╕рд░्рд╡рдеा рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ैं। рдЙрджाрд╣рд░рдгाрд░्рде рдЧीрддा рдХा рдпрд╣ рдкрдж्рдп рдХिрддрдиा рдпрдеाрд░्рде рд▓рдЧрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि - рдлрд▓ рдХी рдЖрд╕рдХ्рддि рдЫोреЬрдХрд░, рддृрдк्рдд рдФрд░ рдиिрд░ाрд╢्рд░िрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХрд░्рдо рдХрд░рддा рд╣ुрдЖ рднी рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд░рддा। рдорд╣рд░्рд╖ि рдХे рд╣ी рд╢рдм्рджों рдоें -
 “рдд्рдпрдХ्рдд्рд╡ा рдХрд░्рдордлрд▓ाрд╕рдЩ्рдЧं рдиिрдд्рдпрддृрдк्рддो рдиिрд░ाрд╢्рд░рдпः।
 рдХрд░्рдордг्рдпрднिрдк्рд░рд╡ृрдд्рддोрд╜рдкि рдиैрд╡ рдХिंрдЪिрдд्рдХрд░ोрддि рд╕ः॥” (рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा 4/20)

рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдИрд╢ाрд╡ाрд╕्рдпोрдкрдиिрд╖рдж् рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рдХि рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп рдХрд░्рдоों рдХा рдЖрдЪрд░рдг рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╣ी рд╕ौ рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдЬीрдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХрд░ो -
“рдХुрд░्рд╡рди्рдиेрд╡ेрд╣ рдХрд░्рдоाрдгि рдЬिрдЬीрд╡िрд╖ेрдЪ्рдЫрддं рд╕рдоाः।
рдПрд╡ं рдд्рд╡рдпि рдиाрди्рдпрдеेрддोрд╜рд╕्рддि рди рдХрд░्рдо рд▓िрдк्рдпрддे рдирд░े॥” (рдИрд╢ा0 2)

 рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी рдХे рдЧ्рд░рди्рде рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдмोрдз рдХрд░ाрддे рд╣ैं, рдЕрдкिрддु рд╡े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪेрддрдиा, рдиैрддिрдХ рдЖрдЪрд░рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордЧौрд░рд╡ рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕्рддрдо्рдн рднी рд╣ैं। рдпрджि рд╣рдо рдЗрди्рд╣ें рдЕрдкрдиे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░ें, рддो рдпрд╣ рди рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╕рдо्рдпрдХ् рд╕рдоाрдЬ, рдЕрдкिрддु рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрдж рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рднाрд░рддीрдп рдЬ्рдЮाрди рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдк्рд░рд╕्рдеाрдирдд्рд░рдпी (рдЙрдкрдиिрд╖рдж्, рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдПрд╡ं рдм्рд░рд╣्рдорд╕ूрдд्рд░) рдХेрд╡рд▓ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЙрди्рдирдпрди рдХे рд╕ाрдзрди рд╣ी рдирд╣ीं, рдЕрдкिрддु рдЖрдЬ рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдШрдЯрди, рдоूрд▓्рдпрд╣ीрдирддा, рддрдиाрд╡, рдЕрд╕рдоाрдирддा рдФрд░ рд╣िंрд╕ा рд╕े рдЧ्рд░рд╕्рдд рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдкрдердк्рд░рджрд░्рд╢рдХ рднी рд╣ैं।

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।