рдиाрд░ी: рд╡рд░्рдЬрдиा рд╕े рдоुрдХ्рддि рддрдХ

рдЖрд░рддी рд╕्рдоिрдд

- рдЖрд░рддी рд╕्рдоिрдд

рдиाрд░ी рддुрдо рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рд╣ो
рдФрд░ рд╕ुрдзाрд░рд╕ рдЬीрд╡рди рдХी
рд╕ौрдо्рдпा рд╣ो рддुрдо рднाрд╡рдордпी
рдХрд╡ि рдХी рдХोрдорд▓ рдХрд▓्рдкрдиा

‘рд╕ंрдЬीрд╡рдиी’ рд╕ंрдмोрдзрди рдиाрд░ी рдХे рд╕рд╢рдХ्рдд рдФрд░ рдЧрд░िрдоाрдордп рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рдХрд░рддा рд╣ै; рд╕ुрдзाрд░рд╕ рд╕ंрдмोрдзрди рдЙрд╕рдХे рдк्рд░ेрдо-рдк्рд░рдЧрд▓्рдн рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдЪिрдд्рд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рддो рднाрд╡рдордпी рд╕ंрдмोрдзрди рдЙрд╕рдХे рд╡ाрдд्рд╕рд▓्рдп, рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдк्рд░рддि рдПрдХрдиिрд╖्рда рд╕рдорд░्рдкрдг рдФрд░ рдЕрдиुрдЧрдорди рдХी рдк्рд░рд╡ृрддि рдХो рдЪिрд╣्рдиिрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕्рдд्рд░ी рд╕ंрдмोрдзрди-рдоाрдд्рд░ рд╕े рд▓ाрд╡рдг्рдпрдордпी, рдХांрддिрдордпी, рднाрд╡рдордпी, рдордорддाрдордпी, рдк्рд░ेрдордкूрд░्рдг рд╕्рдоिрддा рдХा рдмिंрдм рдЙрднрд░рддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рд╕ाрди्рдиिрдз्рдп-рдоाрдд्рд░ рд╕े рд╕рдорд╕्рдд рдкीреЬाрдУं рдХा рдЙрди्рдоूрд▓рди рд╕ंрднрд╡ рд╣ो। рдиाрд░ी рдЕрдиाрджिрдХाрд▓ рд╕े рд╕ृрд╖्рдЯिрдХाрд░िрдгी, рдЬрдЧрддрдкाрд▓िрдХा, рд╡ैрднрд╡ी, рд╡ाрдХ्рд╢рдХ्рддि, рдЕрди्рдирдкूрд░्рдгा рдоाрдиी рдЬाрддी рд░рд╣ी рд╣ै। рдХिंрддु рдЗрди рдЖрджрд░्рд╢рдкрд░рдХ рд╕ंрдмोрдзрдиों рд╕े рд╡िрд▓рдЧ, рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдк्рд░рджрдд्рдд рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕ंрдмोрдзрдиों рдкрд░ рджृрд╖्рдЯि рдбाрд▓ें рддो рдоाँ, рдмрд╣рди рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╢ेрд╖ рд╕рдо्рдмोрдзрди рдкрдд्рдиी, рдк्рд░ेрдоिрдХा, рджाрджी, рдиाрдиी, рдЪाрдЪी, рдоाрдоी, рдлूрдлी рдкुрд░ुрд╖рд╡ाрдЪी рд╕ंрдмोрдзрдиों рдХे рдЖрд╢्рд░рдп рдоें рд╕ाँрд╕ рд▓ेрддे рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпрд╣ी рд╣ै рдордз्рдпрдХाрд▓ рд╕े рд╕्рдд्рд░ी рдХी рдкрд╣рдЪाрди - рдкुрд░ुрд╖ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╕рдк्рд░ाрдг рджेрд╣, рдХिंрддु рдЬреЬ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ! рдЗрд╕े рдЕрдкрдиे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рд▓ेрд╢рдоाрдд्рд░ рдЖрднाрд╕ рдирд╣ीं, рдЬो рднूрд▓ рдЪुрдХी рд╣ै рдХि рдк्рд░рдХृрддि рдиे рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕े - рдЙрд╕рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХो рдЪुрдиा, рдкुрд░ुрд╖ рддो рдХрд░ोреЬों рд╡рд░्рд╖ рдмाрдж рд╕ृрд╖्рдЯि рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рд▓ाрдпा рдЧрдпा। рдпрд╣ рднी рдХि рд╡рд╣ рдкрд╣рд▓े рдк्рд░рдХृрддि рд╕े рдПрдХाрдХाрд░ рд╣ुрдИ, рдЙрд╕े рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рд╣ी рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рд▓рдЧी। рд╡рд╣ рдк्рд░рдХृрддि рдмрди рдЧрдИ... рдзрд░ा-рд╕ी рдЙрд░्рд╡рд░ा... рд╕ृрд╖्рдЯि рд░рдЪрддी рд╣ुрдИ, рд╕ौंрджрд░्рдп рдФрд░ рдЖрдХрд░्рд╖рдг рд╕рд╣िрдд рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рд╡ाрдд्рд╕рд▓्рдп рдХी рдЕрд╡िрд░рд▓ рдзाрд░ा рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдд рдХрд░рддी, рдЕрдкрдиे рд╕ंрдкрд░्рдХ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕рдЬीрд╡ рдФрд░ рдиिрд░्рдЬीрд╡ рдХो рдк्рд░ाрдгрд╡ंрдд … рдЬीрд╡рди्рдордпी рдмрдиाрддी, рдХрднी рдЧंрдЧोрдд्рд░ी рддो рдХрднी рдХрд▓рдХрд▓–рдЫрд▓рдЫрд▓ рдиिрд░्рдорд▓ рдиिрд╢्рдЫрд▓ рднाрдЧीрд░рдеी, рдХрднी рд╕्рд╡рдпं рдоें реРрдХाрд░ рд╕рдоाрд╣िрдд рдХी рд╣ुрдИ рдХ्рд╖िрдк्рд░ा рддो рдХрднी рдХрдорд▓ा। рдХрд░ोреЬों рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рдЕрдкрдиे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдХृрддि-рд╕рд╣рдЪрд░ी рд╕्рдд्рд░ी рдЕрдЪाрдирдХ рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдмрд▓ा рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рджैрд╣िрдХ рдХोрдорд▓рддा рдХो рдмाрд╣рд░ी рдкुрд░ुрд╖ рдиाрдордХ рдкрд╢ु рд╕े рдЦрддрд░ा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡рд╣ рдЪौрдЦрдЯ рд▓ाँрдШрдиे рдХी рднूрд▓ рди рдХрд░े, рджैрд╣िрдХ рд╢ुрдЪिрддा рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рд░рдХ्рд╖рдХ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдЪौрдЦрдЯ рдмрдиाрдиेрд╡ाрд▓ा рдкुрд░ुрд╖ рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рдоुрдЦिрдпा। рдорди рдФрд░ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиा рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрд░्рде рд╣ै। рд╡рд╣ рдХोрдорд▓ांрдЧी рдорд╕्рддिрд╖्рдХ (рд╡िрдЪाрд░ों) рдХा рдмोрдЭ рдЙрддाрд░, рджेрд╣ рдоें рд╕िрдордЯी рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдУрд░ рдиреЫрд░ рдбाрд▓े рддो рд▓рдЧрддा рд╣ै, рдХिрддрдиी рд╣ाрд╕्рдпाрд╕्рдкрдж рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░े рдмैрдаी рд╣ै рд╕्рдд्рд░ी। рдпрджि рдпрд╣ी рд╕рдЪ рд╣ै рддो рд╣рдоाрд░े рд╡ेрдж рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдХ्рдпों рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं? рд╡ैрджिрдХ рдпुрдЧ рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдзрди-рд╕ंрдкрдд्рддि, рдЬ्рдЮाрди рдПрд╡ं рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕्рд░ोрдд рдоाрдиी рдЬाрддी рд░рд╣ी, рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдк्рд░рддि рдЗрд╕ी рд╕рдо्рдоाрди рднाрд╡ рдиे рд▓рдХ्рд╖्рдоी, рджुрд░्рдЧा, рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдПрд╡ं рд╡рдирджेрд╡ी рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдХो рдЬрди्рдо рджिрдпा рд╣ोрдЧा। рд╡ेрджों рдоें рдЕрдиेрдХ рдЬрдЧрд╣ рд▓ोрдкाрдоुрдж्рд░ा, рд╡िрд▓ोрдоी, рд╡िрд╢्рд╡ंрднрд░ा рдЖрджि рдиाрд░िрдпाँ рдЕрдкрдиी рд╡िрдж्рд╡рддा рдХे рдХाрд░рдг рдм्рд░ाрд╣्рдордгी рд╡ рдЛрд╖िрдХा рдХрд╣ी рдЧрдИं।

рдЙрдд्рддрд░ рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдиाрд░ी рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ों рдкрд░ рдкुрд░ुрд╖ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ेंрдз рд▓рдЧाрдиे рдХा рдХाрд▓ рдеा। рд╕ंрдкрдд्рддि рдкрд░ рд╕े рдЙрд╕рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। рдЬ्рдЮाрди рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЕрднी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рд╣ा। рд╡िрджрдЧ्рдзा, рдоैрдд्рд░ेрдпी, рдЧाрд░्рдЧी рдЬैрд╕ी рд╡िрджूрд╖िрдпों  рдХी рд╡िрдж्рд╡рддा рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдеी, рдХिंрддु рд╕ंрдкрдд्рддि рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ рдкрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдЕрд╣ंрдХाрд░ी рд╣ो рдЧрдпा। рдЙрд▓्рд▓िрдЦिрдд рд╣ै рдХि рд░ाрдЬा рдХी рд╕рднा рдоें рдЧाрд░्рдЧी рдж्рд╡ाрд░ा рдорд╣рд░्рд╖ि рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп рдХो рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рде рдХे рд▓िрдП рдЪुрдиौрддी рджेрдиे рдкрд░ рдпाрдЬ्рдЮрд╡рд▓्рдХ्рдп рдЛрд╖ि рдиे рдЙрдкрд╣ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдеा,’’рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрд░्рде рдЬीрдд рднी рд▓ोрдЧी, рддो рднी рдЬीрддा рд╣ुрдЖ рдзрди рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдирд╣ीं, рддुрдо्рд╣ाрд░े рдкिрддा рдпा рдкрддि рдХा рд╣ोрдЧा।”  рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдХो рд╕рдмрд▓ рдмрдиाрдиे рд╣ेрддु рдзрди рдкрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдХी рдЖрдзिрдкрдд्рдп-рдк्рд░рд╡ृрддि рдЙрд╕рдХे рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдХो рдкुрд╖्рдЯ рддो рдХрд░рддी рд╣ै, рдХिंрддु рд╡рд╣ рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдмिрдиा рд╢िрд╡ рднी рд╢рд╡-рдоाрдд्рд░ рд╣ै। рд╕्рдд्рд░ी рд╣ी рдЕрдЧ्рдиि рд╣ै... рдЖंрддрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा। рд╕्рд╡рдпं рдкрд▓рдиे-рдмреЭрдиे, рдлрд▓рдиे-рдлूрд▓рдиे рдФрд░ рджूрд╕рд░ों рдХो рдкोрд╖िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╡рдирджेрд╡ी... рдЬीрд╡рди рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЖрдзाрд░।

рд░ाрдоाрдпрдг рд╡ рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХाрд▓ рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдХी рд╡िрдж्рд╡рддा рдХी рдЬрдЧрд╣ рдЙрд╕рдХे рд╢ीрд▓, рд╕рд╣рдпोрдЧ рдФрд░ рд╕рдорд░्рдкрдг рдХो рдк्рд░рд╢्рд░рдп рдоिрд▓рдиे рд▓рдЧा। рдорд░्рдпाрджाрдПँ рддрдп рдХी рдЬाрдиे рд▓рдЧीं। рдЗрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдПрдХ рдУрд░ рд░ाрдЬा рджрд╢рд░рде рдХी рд╕рд╣рдпोрдЧिрдиी рдмрдиी   рдХैрдХेрдпी рдХी рджूрд░рджृрд╖्рдЯि, рд╕ाрд╣рд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп рдпुрдж्рдзрднूрдоि рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХोрдорд▓ांрдЧी рд╕ीрддा рд▓рдХ्рд╖्рдордгрд░ेрдЦा рдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рднूрд▓ рдХे рдХाрд░рдг, рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рд░ाрд╡рдг рдХी рд▓ंрдХा рдоें рдиреЫрд░рдмंрдж рд░рд╣рддी рд╣ै। рдЙрд╕рд╕े рднी рдмреЬी рдкीреЬा рддो рд╡рд╣ рддрдм рднोрдЧрддी рд╣ै, рдЬрдм рдЙрд╕рдХी рдЕрдЧ्рдиि рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд▓ी рдЬाрддी рд╣ै। ‘рдорд░्рдпाрджा рдкुрд░ुрд╖ोрдд्рддрдо’ рдХрд╣рд▓ाрдиेрд╡ाрд▓े рд░ाрдо рдХो рдкुрд░ुрд╖ рд╕рдоाрдЬ рд╕े  рдЗрд╕ рд╕ंрдмोрдзрди рдХे рд╕ाрде рд╣ी ‘рдЙрдЪ्рдЪ рдЪрд░िрдд्рд░’ рдХा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдоिрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै, рдкीреЬा рдХा рдЕрддिрд░ेрдХ рднी рддрдм рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬрдм рдПрдХ рдЕрдирдкреЭ рдзोрдмी рдХे рдХрд╣рдиे рдкрд░ рд░ाрдо рдЙрд╕े рдЧрд░्рднрд╡рддी рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╡рди рднिрдЬрд╡ा рджेрддे рд╣ैं। рдХोрдИ рдЙрди्рд╣ें рджोрд╖ рдирд╣ीं рджेрддा, рди рд╣ी рдЙрд╕ рдЕрдмрд▓ा рдХेрд▓िрдП рди्рдпाрдп рдХी рдпाрдЪрдиा рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░рд╢्рди рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд╣ी рд╣ै рдХि рд░ाрдо рдХे рд╡рдирд╡ाрд╕-рдЧрдорди рдХे рд▓िрдП рд░ाрдиी рдХैрдХेрдпी рдХो рджोрд╖ी рдард╣рд░ाрдпा рдЧрдпा,рдлिрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдкрдд्рдиी рдХो рдмिрдиा рдЙрд╕рдХा рдЕрдкрд░ाрдз рдмрддाрдП, рдЫрд▓ рд╕े рдЕрдХेрд▓े рд╡рди рдоें рдЛрд╖ि рдХे рднрд░ोрд╕े рдЫोреЬ рджेрдиे рдкрд░, рдХ्рдпा рдЦुрдж рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдХ рдХрд╣рд▓ाрдиेрд╡ाрд▓े рдкрддि рд░ाрдо рдкрд░ рд╕рд╡ाрд▓ рдирд╣ीं рдЙрдардиे рдЪाрд╣िрдПँ? рдХैрдХेрдпी рдХो ‘рдХुрдоाрддा’ рдХрд╣ा рдЧрдпा,рдХिंрддु рд░ाрдо рдХो ‘рдХुрдкрддि’ рдирд╣ीं! рд╡рди рдоें рд▓рдХ्рд╖्рдордг-рдоूрд░्рдЫा рдХे рд╕рдордп рд░ाрдо рдк्рд░рд▓ाрдк рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣рддे рд╣ैं, рд░ाрдЬ, рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рдкрдд्рдиी рддो рдлिрд░ рдоिрд▓ рдЬाрдПँрдЧे, рднाрдИ рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧा! рд╡िрдбंрдмрдиा рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЖрдЬ  рднी рд╣рдоाрд░ा рд╕рдоाрдЬ рдХिрд╕ी рджंрдкрддि рдХो рд░ाрдо-рд╕ीрддा рдХे рд╕рдоाрди рдЬोреЬी рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХा рдЖрд╢ीрд╖ рджेрддा рд╣ै। рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдирд╡-рд╡िрд╡ाрд╣िрддा рдкрдд्рдиी рдЙрд░्рдоिрд▓ा рд╕े рдмिрдиा рдЙрд╕рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдЬाрдиे, рд░ाрдо рдХे рд╕ाрде рд╡рди рдЬाрддे рд╣ैं। рдпे рд╡ рдЕрди्рдп рдХрдИ рддрде्рдп рдкुрд░ुрд╖-рд╕рдд्рддा рдХे рдЙрджрдп рдХी рдХрд╣ाрдиी рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдЬिрд╕рдиे рдиाрд░ी рдХो рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рд╡рд╕्рддु рдХे рд░ूрдк рдоें рдЖрд░ोрдкिрдд рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХी।

рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХाрд▓ рдоें, рдЕрдо्рдмा-рдЕंрдмाрд▓िрдХा рдХेрд╡рд▓ рд╕ंрддाрдиोрдд्рдкрдд्рддि рдХे рд▓िрдП рдоुрдиि рд╡्рдпाрд╕ рдХे рд╕ाрде рдиिрдпोрдЧ рдХ्рд░िрдпा рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рд╡िрд╡рд╢ рд╣ोрддी рд╣ै; рдХुрдоाрд░ी рдХुंрддी рдкिрддा рдХे рднрдп рд╕े рдХрд░्рдг рдХा рдд्рдпाрдЧ рддो рдХрд░рддी рд╣ै, рдХिंрддु рдпौрди рд╕ंрдмंрдз рдмрдиाрдиे рдоें рдЕрдХ्рд╖рдо рдкрддि рдкांрдбु рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рд╕े рдкрд░ рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рд╕ाрде рдиिрдпोрдЧ рдХ्рд░िрдпा рдХрд░ рд╢िрд╢ु рдЬрди्рдо рджेрддी рд╣ै। рдЗрди рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рд╡ंрд╢-рдкрд░ंрдкрд░ा рдмреЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡рд╕्рддु рдХी рднाँрддि рдЙрдкрдпोрдЧ рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рднी рдкुрд░ुрд╖ рд╕рдоाрдЬ рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े। рдиिрдпोрдЧ рдХ्рд░िрдпा рдпрджि рд╕्рдд्рд░ी-рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХी рдмोрдзрдХ рд╣ै рддो рдЗрди рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рд╕ंрддाрдиोрдд्рдкрдд्рддि рдХे рдмाрдж рдиिрдпोрдЧ рдХ्рд░िрдпा рдХे рд▓िрдП рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдХ्рдпों рдирд╣ीं рдЫोреЬा рдЬाрддा! рдмुрдж्рдзि, рд╕ौंрджрд░्рдп рдФрд░ рд╕्рд╡ाрднिрдоाрди рд╕े рднрд░ी рдж्рд░ौрдкрджी рдХो рд╕ंрдкрдд्рддि рдХी рддрд░рд╣ рдпुрдзिрд╖्рдаिрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рджाँрд╡ рдкрд░ рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрд░्рдЬुрди рдЪुрдк рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕े рд╣ाрд░ рдЬाрдиे рдкрд░ рджु:рд╢ाрд╕рди рднрд░ी рд╕рднा рдоें рдЙрд╕рдХी рдиाрд░िрдпोрдЪिрдд рдЧрд░िрдоा рдХो рддाрд░-рддाрд░ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рдордЧрд░ рдкрддि рдХрд╣рд▓ाрдП рдЬाрдиेрд╡ाрд▓े рд╡े рдкाँрдЪों рднाрдИ рд╕िрд░ рдЭुрдХाрдП рддрдоाрд╢ाрдИ рдмрдиे рд░рд╣рддे рд╣ैं, рдФрд░ рддो рдФрд░ рднीрд╖्рдо рдкिрддाрдорд╣ рднी рдЕрдиाрдЪाрд░ рдХे рдЧрд╡ाрд╣ рдмрдиे рдмैрдаे рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдХрд╣ाँ рдЬाрддी рд╣ै рдШрд░ рдХी рдорд░्рдпाрджा? рдордЧрд░ рдЬрд╡ाрдм рджे рддो рдХौрди; рдЬрд╡ाрдм рдоांрдЧे рддो рдХिрд╕рд╕े? рдкुрд░ुрд╖ рдХी рдиाрд░ी рдХे рдк्рд░рддि рдоाрдирд╕िрдХ рдмрд░्рдмрд░рддा, рдЙрд╕рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХी рдЙрдкेрдХ्рд╖ा рдиाрд░ी рдХे рдорди рдоें рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдирд╣ीं, рд╕ाрде рд░рд╣рдиे рдХी рд╡िрд╡рд╢рддा рдк्рд░рддिрдз्рд╡рдиिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рдЬрдм-рдЬрдм рдЕрдиाрдЪाрд░, рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рдк्рд░рдХрд░्рд╖ рд▓ाँрдШрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै, рдж्рд░ौрдкрджी рдХे рдмाрд▓ рдЦुрд▓рддे рд╣ैं, рд╢рдкрде рд▓ी рдЬाрддी рд╣ै, рд╕ाрд░ी рдХुрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рддрд╣рд╕-рдирд╣рд╕ рдХрд░ рджेрдиे рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк рдФрд░ рдЬुрдиूрди рдорд╣ाрднाрд░рдд рд░рдЪрддा рд╣ै рдФрд░ рддрдм рдЕрди्рди рдЙрдкрдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдзрд░ा рд░рдХ्рдд рдкीрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░, рдЧंрдЧोрдд्рд░ी рдЧंрдЧा рд╕े рдЬрдм рд╣ुрдЧрд▓ी рдмрдиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै рддो рдЕрдкрдиी рдорд▓िрдирддा рд╕े рдХ्рд╖ुрдм्рдз рдпрд╣ी рдЧंрдЧा рдЬрд╣рд░ीрд▓ी рд╣ोрдХрд░ рдк्рд░ाрдгрд╣ाрд░िрдгी рдмрди рдЬाрддी рд╣ै; рдЕрдкрдиे рдХिрдиाрд░े рдХो рд╕ींрдЪрддी рдкрд╡िрдд्рд░ рдЬрд▓рдзाрд░ा рдЕрдкрдиी рдк्рд░рдЪंрдбрддा рдоें рдХिрдиाрд░े рдХो рд╕рдоूрд▓ рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। рджाрд╡ाрдЧ्рдиि рдЬंрдЧрд▓ рдиेрд╕्рддрдиाрдмूрдж рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। рд╕्рдд्рд░ी рд╣ो рдпा рдк्рд░рдХृрддि - рдЙрд╕рдХा рдк्рд░ेрдо рд╕ृрдЬрди рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рдоृрдд्рдпु рдХा рддांрдбрд╡ рд░рдЪрддा рд╣ै।

рд╕рдордп рд░ाрдоाрдпрдг рд╡ рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХी рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рд╣ो рдпा рдЖрдЬ рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рд░ंрдЧा ... рд╕्рд╡рд░ूрдк рдмрджрд▓ा рд╣ै рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं। рдкुрд░ुрд╖ों рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рддрдеा рд╕्рдд्рд░ी рдХी рд╡рд░्рдЬрдиा-рдоुрдХ्рддि рд╣ेрддु рдЫрдЯрдкрдЯाрд╣рдЯ рдЖрдЬ рднी рд╡рд╣ी рд╣ै, рдЬो рдмрджрд▓ा рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╣ै। рдЖрдЬ рднी рдШрд░, рд╕реЬрдХ рдФрд░ рдорд╣рд▓ рдоें рдЖрдЬ рдХी рдж्рд░ौрдкрджी рдЪीрдЦ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рднीрд╖्рдо рдкिрддाрдорд╣ рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рд╕рдмрд╕े рдкीреЬिрдд рддो рдЖрдЬ рдХी рд╕ीрддा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рдЬрдирдХ рдХी рджी рд╣ुрдИ рд╕ीрдЦ рдХे рдЕрдиुрдХूрд▓ рдЖрдЬीрд╡рди рдЪрд▓рддे рд░рд╣рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдоें рд╣рд░ рдкрд▓ рдорд░рддी рд╣ै, рдирд╣ीं рдорд░рдиा рдЪाрд╣рддी рддो рджुрд╢्рдЪрд░िрдд्рд░ рдХрд╣рдХрд░ рдиिрдХाрд▓ рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХा рдЬिрддрдиा рджोрд╖ी рдкрддि рд╣ोрддा рд╣ै, рдЙрддрдиा рд╣ी рдкिрддा। рдорд╣ाрдирдЧрд░ों рдХी рд╡ рдаेрда рдЧाँрд╡ рдХी рдмाрдд рдХрдо рдХрд░ें рддो рд╕ाрдзाрд░рдг рдЧाँрд╡ों, рдХрд╕्рдмों, рдЫोрдЯे рд╢рд╣рд░ों рдФрд░ рдорд╣ाрдирдЧрд░ рдоें рднी рдЖ-рдЖрдХрд░ рдмрд╕े рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдоें рдХिрд╢ोрд░ाрд╡рд╕्рдеा рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдк्рд░ौреЭाрд╡рд╕्рдеा рддрдХ рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдЕрдкрдиी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े рдЦुрд▓ी рд╣рд╡ा рдоें рд╕ाँрд╕ рд▓ेрдиे рдХो рдЕрдХुрд▓ाрддी рд╣ैं, рдЫрдЯрдкрдЯाрддी рд╣ैं рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдЦुрдж рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП; рдЪाрд╣рддी рд╣ैं рдХि рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдЙрдирдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рд╕्рдеाрди рдоिрд▓े। рдЕрди्рди рд╕े рдкेрдЯ рднрд░рддा рд╣ै, рдоाрдирд╕िрдХ рддृрдк्рддि рдирд╣ीं рдоिрд▓рддी। рд╕्рдд्рд░ी рддो рдк्рд░ाрдгрд╡ाрдпु- рд╕ी рдЕрдоूрд░्рдд, рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХो рдЬीрд╡ंрддрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рд╣ै, рдмрджрд▓े рдоें рдХुрдЫ рдоाँрдЧрддी рд╣ै рддो рдЕрдкрдиे рд╣ोрдиे рдХा рдПрд╣рд╕ाрд╕, рдЬो рд╕ुрдиिрдпोрдЬिрдд рддрд░ीрдХे рд╕े рд╣рдЬाрд░ों рд╡рд░्рд╖ों рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕рд╕े рдЫीрди рд▓िрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕рд╣рдирд╢рдХ्рддि рдЬрдм рдЙрдмाрд▓ рд▓ाрддी рд╣ै рддो рдк्рд░ाрдгрджाрдпिрдиी рд╣рд╡ा рдЕрдкрдиे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдоें рднрд░े рдЧрдП реЫрд╣рд░ рдХो рдЙрдЧрд▓рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। рдХрднी рдЕрдо्рд▓ рд╡рд░्рд╖ा рддो рдХрднी рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рдХी рдЕрддीрд╡ рди्рдпूрдирддा। рдкेреЬ рдХрдЯ рд░рд╣े рд╣ैं, рдзрд░рддी рд╡ीрд░ाрди рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдЙрдЬреЬрддी рдХोрдЦ рдХा рд╢ोрдХ рдордиाрддी рд╣ै, рдЖрд░्рдд्рддрдиाрдж рдХрд░рддी рд╣ै, рдмिрд▓рдЦрддी рд╣ै рдФрд░ рд╕ीрдк рдоें рдоोрддी рдЬрди्рдо рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдмूँрджें рдЦाрд░ी рдЕрдо्рд▓ рд╡рд░्рд╖ा рдоें рдмрджрд▓ рдЬाрддी рд╣ै। рдСрдХ्рд╕ीрдЬрди рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдоृрддрдк्рд░ाрдп। рд╕्рдд्рд░ी рдзрд░ा, рдирджी, рд╡ाрдпु рдФрд░ рдЕрдЧ्рдиि-рд╕ी рдЬрдирдЬीрд╡рди рдоें рдКрд░्рдЬा рд╕्рдлुрд░िрдд рдХрд░рддी рд░рд╣рддी рд╣ै, рдХिंрддु рдмाрд░-рдмाрд░ рдЫрд▓ी рдЬाрддी рд╣ुрдИ - рд╢ोрд╖рдг рдФрд░ рдЕрд╡рдоाрдирдиा рдХा реЫрд╣рд░ рддрди-рдорди рдкрд░ рдЭेрд▓рддी рд╣ुрдИ рдЬрдм рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ूрди्рдпрддा рдХे рдХрдЧाрд░ рдкрд░ рдЦреЬी рдХрд░ рдЕрдЪेрддрди рд╡рд╕्рддु рдпा рдЙрдкрднोрдЧ-рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ै рддो рдлूрдЯ рдкреЬрддी рд╣ै рднीрд╖рдг рдмाреЭ рдмрдирдХрд░, рдврд╣ा рджेрддी рд╣ै рд╢िрд▓ाрдПँ рдзрдзрдХ рдЙрдарддी рд╣ैं, рд▓рдкрдЯें рдиेрд╕्рддрдиाрдмूрдж рдХрд░ рджेрддी рд╣ैं рдкुрд░ाрддрди рд╕ाрдоंрддी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा। рдпрд╣ рдмेрдЪैрдиी рд╣ै рдордз्рдпрдорд╡рд░्рдЧीрдп рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी। рд╣рдоाрд░ा рд╕рдоाрдЬ рдЖрдЬ рднी рдордиु рдХे рдмрдиाрдП рдиिрдпрдо рдХो рд▓ेрдХрд░ рд▓рдХीрд░ рдХा рдлрдХीрд░ рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдордиुрд╕्рдоृрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕्рдд्рд░ी рдмрдЪрдкрди рдоें рдоाрддा-рдкिрддा рдХे, рдпुрд╡ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкрддि рдХे рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкुрдд्рд░ рдХे рдЖрд╢्рд░рдп рдоें рд░рд╣рдХрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЬीрд╡рди рдмिрддाрдП। рдЗрди рдиिрдпрдоों рдХो рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХे рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдоें рдХूрдЯ-рдХूрдЯрдХрд░ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рднрд░ा рдЧрдпा рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕े рдЬीрд╡рди рдХा рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╕рдд्рдп рдоाрди рд▓िрдпा... рдоाрди рд▓िрдпा рдХि рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдкुрд░ुрд╖ рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рдиोрдж्рдзाрд░рдХ рд╣ैं, рдЬो рд╕рд░्рд╡рдЧुрдг рд╕рдо्рдкрди्рди, рд╕рд░्рд╡рд╢рдХ्рддिрдоाрди рд╣ैं, рдЬिрдирд╕े рдХрднी рдХोрдИ рдЧрд▓рддी рд╣ो рд╣ी рдирд╣ीं рд╕рдХрддी, рдпрджि рд╡े рдЪौрдЦрдЯ рдХे рднीрддрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рдмाрдд рдХрд╣ рд░рд╣े рд╣ैं рддो рдпрд╣ी рд╕рдЪ рд╣ै... рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕рдЪ! рдХ्рдпोंрдХि рдкूрд░्рд╡ рдордз्рдпрдХाрд▓ीрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдиे рдзीрд░े-рдзीрд░े рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े рдмेрджрдЦрд▓ рдХрд░ рджिрдпा। рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рд╕्рд╡рдпं рдХो рдоंрджрдмुрдж्рдзि рд╡ рдиिрд░्рдмрд▓ рд╕्рд╡ीрдХाрд░рдиे рд▓рдЧीं। рдоोрдХ्рд╖ рдХा рднрдп рджिрдЦाрдХрд░ рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдиे рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдЕрд╡рдЪेрддрди рдорди рдоें рдпрд╣ рдмाрдд рдмिрдаा рджी рдХि рдкрддि рдзрд░्рдо рд╕्рдд्рд░ी-рдоाрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдзрд░्рдо рдФрд░ рдоोрдХ्рд╖ рдк्рд░ाрдк्рддि рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдоाрд░्рдЧ рд╣ै। рдоुрдЧрд▓ рдЖрдХ्рд░рдордг рдиे рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдХी рд░ूреЭिрд╡ाрджिрддा рдХो рдмреЭा рджिрдпा। рдкрд░्рджा рдк्рд░рдеा, рдмाрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХा рдЪрд▓рди рдмреЭा, рд░ाрдоाрдпрдг рд╡ рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХाрд▓ рдоें рдЬो рд╡рд░्рдЬрдиाрдПँ рд╕्рд╡рдд:рд╕्рдлूрд░्рдд рдеीं, рдЕрдм рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ो рдЧрдИं। рдоोрдХ्рд╖ рдХी рд▓ाрд▓рд╕ा рдиे рд╕рддी рдк्рд░рдеा рдЬैрд╕े рдЕрдоाрдирд╡ीрдп  рдзाрд░्рдоिрдХ рдХुрд░ीрддिрдпों рдХो рдЬрди्рдо рджिрдпा। рдЧौрд░рддрд▓рдм рд╣ै рдХि рд╡िрджेрд╢ी рдЖрдХ्рд░рдордг рдЙрдд्рддрд░ рдоें рдЕрдзिрдХ рд╣ुрдП, рддो рдХुрд░ीрддिрдпाँ рдЗрд╕ рднूрднाрдЧ рдоें рдЕрдзिрдХ рдлैрд▓ीं। рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╢ाрд╕рди рд╕े рдЙрд╕ рдХाрд▓ рдоें рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдЬुреЬी рд░рд╣ीं। рд╕ाрдоाрди्рдп рдиाрд░ी рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдкुрд░ुрд╖ рд╣ी рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ी рд░рд╣ा। рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╣ुрдХूрдордд рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдиाрд░ी рд╣ी рд╢ोрд╖िрдд рд╣ुрдИ। рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдХाрд▓ рд╕े рдоुрдЧрд▓, рдлिрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдХाрд▓ рддрдХ рдЖрддे-рдЖрддे рдиाрд░ी рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рд╕े рдЙрддрд░рдХрд░ рджेрд╣рдоाрдд्рд░ рд╣ो рдЧрдИ, рдЬिрд╕рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдоुрдЧрд▓рдХाрд▓ рд╕े рд╣ी рддрдоाрдо рдмेреЬिрдпाँ рдмाँрдзी рдЬा рд░рд╣ी рдеीं। рд▓ोрдкाрдоुрдж्рд░ा, рдЕрдирд╕ूрдпा, рдЧाрд░्рдЧी рд╕рджृрд╢ рд╡िрджुрд╖िрдпों рдХी рдЪрд░्рдЪा рддो рдиिрд╖िрдж्рдз рдеी рд╣ी, рдЙрд╕рдХी рдЬрдЧрд╣ рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рд╕рдд्рдпрд╡ाрди рдФрд░ рд▓ीрд▓ाрд╡рддी-рдХрд▓ाрд╡рддी рдХी рдХрдеाрдУं рдиे рд▓े рд▓ी। рд╡िрдбंрдмрдиा рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЬिрд╕ рд╡ेрдж рдХी рдЛрдЪाрдПँ рдЗрди рдЛрд╖िрдХाрдУं рдиे рд▓िрдЦीं, рдЙрд╕ рд╡ेрдж рдХो рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рдиे рдкрд░ рднी рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧ рдЧрдпा। рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕ाрдоंрддी рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рджрд░्рд╢ाрддी рдпे рдкंрдХ्рддिрдпाँ:
                    рдХрдорд░े рдоें рдЕрд▓рдоाрд░ी
                    рдл्рд░िрдЬ, рдЯीрд╡ी, рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░
                    рд╕ोреЮा рдФрд░ рддुрдо!
                    ... рдоेрд░े рдЙрдкрднोрдЧ рдХी рд╕ाрдордЧ्рд░ी!
                    рдоेрд░े рдЕрдзिрд╢ाрд╕ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рд╡рд╕्рддु!
                    рдордЧрд░
                    рддुрдо!
                    рддुрдо рдРрд╕ा рд╕ोрдЪрдиे
                    рдпा рд╕рдордЭрдиे рдХी рднूрд▓ рдиा рдХрд░рдиा
                    рдЕрдкрдиी рдЪेрддрдиा рдХो
                    рддाрдЬрдорд╣рд▓ рдХा
                    рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдиा рд░рд╣рдиे рджो
                    рдФрд░ рдЦुрд╢ рд░рд╣ो
                   ‘рдЕрд░्рдзांрдЧिрдиी’ рд╢рдм्рдж рдХे рд╕ाрде।
           
рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рди рдХाрд▓ рдоें рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдЕрдирдкреЭ рдеीं, рдЖрдЬ рднी рд╣ैं, рдХिंрддु рдЙрдирдХी рдоाрдирд╕िрдХ рд╢рдХ्рддि рдХा рдкрд░िрдЪрдп рддрдм-рддрдм рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬрдм-рдЬрдм рджेрд╢ рд╡ рд╕рдоाрдЬ рдЙрд╕рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рдХрд░рддा рд╣ै, рдЪाрд╣े рд╡рд╣ 1783 рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЖंрджोрд▓рди рдХा рдЖрдЧाреЫ рд╣ो, 1857 рдХा рдЧрджрд░ рдпा рдЧाँрдзी рдХे рдЖрд╣्рд╡ाрди рдкрд░ рд╣рдЬाрд░ों рдкрд░्рджाрдирд╢ीрдиों рдХा рд╕реЬрдХ рдкрд░ рдЙрддрд░ рдЖрдиा, рд▓ाрдаिрдпाँ рдЦाрдиा, рдзूрдк рдоें рдШंрдЯों рдзрд░рдиा–рдк्рд░рджрд░्рд╢рди; рдЬेрд▓-рдпाрдд्рд░ा, рдП, рдмी рдФрд░ рд╕ी рдХ्рд▓ाрд╕ рдХी рддрдХрд▓ीреЮों рдХो рд╣ँрд╕рдХрд░ рдЭेрд▓рдиा, рдЧрд░्рднрд╡рддी рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХा рднी рдЬेрд▓ рдЬाрдиा рдФрд░ рддрдоाрдо рдЕрд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХे рдмीрдЪ рд╢िрд╢ु рдХो рдЬрди्рдо рджेрдиा рдФрд░ рдЖрд╢ाрдкूрд░्рдг рдиाрдордХрд░рдг! рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрд╢ोрд░िрдпों рд╡ рдпुрд╡рддिрдпों рдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рдЦूрдиी рдХ्рд░ांрддि рдХा рдЖрдЧाреЫ  рдХрд░рдиा, рдЖрдЬीрд╡рди рдХाрд░ाрд╡ाрд╕ рдпा рд╣ँрд╕рддे-рд╣ँрд╕рддे рдлाँрд╕ी рдкрд░ рдЭूрд▓ рдЬाрдиा - рджेрд╢ рдХी рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рд╕े рд▓ेрдХрд░ рджेрд╢ рдХे рдмрд╣ुрдоुрдЦी рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдпा рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдиाрд░ी рдХा рд╕рд╢рдХ्рдд рд░ूрдк рдЙрднрд░рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрддा рд╣ै। рдиाрд░िрдпों рдиे рд╕ंрд╡िрдзाрди рдФрд░ рдХाрдиूрди-рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рднी рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा। рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдХрд▓ा, рд▓ोрдХ рд╕ंрдЧीрдд рдПрд╡ं рдиृрдд्рдп,рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рд╕ंрдЧीрдд рдПрд╡ं рдиृрдд्рдп рдХी рдЧौрд░рд╡рд╢ाрд▓ी рд╡िрдзाрдУं рдХो рд╕ँрд╡ाрд░рддी, рдиिрдЦाрд░рддी рдиाрд░ी рдЖрдЬ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХрджрдо рдмреЭा рдЪुрдХी рд╣ै, рд╣рд░ рд╡рд╣ рд╡рд░्рдЬिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЬिрд╕े рдкुрд░ुрд╖ों рдиे рдЕрдкрдиे реШрдм्реЫे рдоें рд░рдЦा рдеा, рдЖрдЬ рд╡рд╣ рдХрджрдо рджрд░ рдХрджрдо рдмреЭрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рд░ाрдЬрдиीрддि, рд╢िрдХ्рд╖ा, рдХрд▓ा, рд╡िрдЬ्рдЮाрди, рдЦेрд▓, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рдЕрд╕्рдкрддाрд▓, рди्рдпाрдпाрд▓рдп, рд░ेрд▓, рдмрд╕, рдоेрдЯ्рд░ो, рд╣рд╡ाрдИ рдЬрд╣ाреЫ, рдЕрди्рддрд░िрдХ्рд╖ рдпाрдд्рд░ा... рдЕрдкрдиे рд╕рдкрдиों рдХो рдкंрдЦ рд▓рдЧाрдХрд░ рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рдХंрдзे рд╕े рдХंрдзा рдоिрд▓ाрдХрд░, рд▓рдХ्рд╖्рдп рдкрд░ рджृрд╖्рдЯि рдЯिрдХाрдП рдмреЭी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै рд╡рд╣।

рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдпुрдЧ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рд╕ाрде рдЙрд╕рдХे рдЬीрд╡рди-рдоूрд▓्рдп рдмрджрд▓рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं, рдХिंрддु рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЖрджрд░्рд╢ рдХрднी рдкрд░िрд╡рд░्рддिрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЕрдм рднाрд░рдд рдоें рднी рдпрд╣ рдзाрд░рдгा рдмрд▓рд╡рддी рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै рдХि рдиाрд░ी рдФрд░ рдирд░ рдк्рд░рдХृрддि рдоें рджो рд╕рдоाрди рдФрд░ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕рдд्рддाрдПँ рд╣ैं - рдПрдХ–рджूрд╕рд░े рдХे рдкूрд░рдХ рдирд╣ीं। рдкुрд░ुрд╖ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдХрдаोрд░ рдкौрд░ुрд╖ рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै рддो рдиाрд░ी рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рд╢рдХ्рддि рдХा। рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдкुрд░ुрд╖ рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा, рд╢рдХ्рддि рдПрд╡ं рдкूрд░्рдгрддा рдоाрдиी рдЧрдИ рд╣ै। рд╡рд╣ рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдЕрди्рддрд░्рдорди рдХी рд╢рдХ्рддि рд╣ै। рдпрд╣ рд╣ै рднाрд░рддीрдп рдиाрд░ी рдХी рд╕рдЪ्рдЪी рддрд╕्рд╡ीрд░ рдЬिрд╕े рдЗрд╕ рд╕рдоाрдЬ рд╕े, рдЕрдкрдиे рдКрдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЪाрд╣िрдП, рдлिрд░ рд╕े рд╡ैрджिрдХ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╕्рдд्рд░िрдпोрдЪिрдд рд╕рдо्рдоाрди рдХो рд╡ाрдкрд╕ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП।рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдиे рдХрд╣ा рд╣ै: “рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рди рд╣ोрдиे рддрдХ рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХा рдХोрдИ рдоाрд░्рдЧ рдирд╣ीं। рдХिрд╕ी рднी рдкрдХ्рд╖ी рдХा рдПрдХ рдкंрдЦ рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЙреЬрдиा рдиिрддांрдд рдЕрд╕ंрднрд╡ рд╣ै।” 
                                                                                  
рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдоें рд╢ौрд░्рдп рдХे рд▓िрдП рд▓рдХ्рд╖्рдоीрдмाрдИ,рдЪेрдирдо्рдоा, реЫीрдирдд рдорд╣рд▓ рдЬैрд╕ी рд╣рдЬाрд░ों рд╡ीрд░ांрдЧрдиाрдПँ, рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдкुрдирд░्рд╕्рдеाрдкрди рдХे рд▓िрдП рд░рдоाрдмाрдИ, рд╕рд░рд▓ाрджेрд╡ी рдЖрджि рджृреЭ рд╕ंрдХрд▓्рдкी рд╡िрджूрд╖िрдпाँ, рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рдд्рддा рд╕े рд▓ोрд╣ा рд▓ेрдиेрд╡ाрд▓ी рдЕрд╣िंрд╕рдХ рдпा рд╣िंрд╕рдХ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рд╕рд░ोрдЬिрдиी рдиाрдпрдбू, рд╡िрдЬрдпाрд▓рдХ्рд╖्рдоी, рдХрд╕्рддूрд░рдмा рдЧाँрдзी, рдХрдорд▓ा рдиेрд╣рд░ू, рдк्рд░ीрддि рд▓рддा, рд╕ुрдиीрддि рдЪौрдзрд░ी, рджुрд░्рдЧा рднाрднी, рд╡ीрдиा рджाрд╕ рдЖрджि рд╣рдЬाрд░ों рдХुрдоाрд░िрдпाँ / рд╕्рдд्рд░िрдпाँ, рдЬिрдирдХे рдиाрдо рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рджрд░्реЫ рддрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХें, рд▓ेрдХिрди рдЬिрдирдХी рдЪрд░्рдЪा-рдоाрдд्рд░ рд╕े рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╕्рдлुрд░рдг рд╕ंрдЪрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै, рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХिрд╕ी рднी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкुрд░ुрд╖ рдХे рд╕рдордХрдХ्рд╖ рдЦреЬी рд╣ोрдиेрд╡ाрд▓ी рд╣рд░ рдкрд╣рд▓ी рдиाрд░ी рднाрд╡ी рдкीреЭी рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░рдгा-рд╕्рд░ोрдд рд╣ैं। рдХोрд░्рдиेрд▓िрдпा рд╕ोрд░ाрдм (рд╡рдХीрд▓), рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ी рдЕрдоृрдд рдХौрд░ (рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдоंрдд्рд░ी), рд▓ीрд▓ा рд╕ेрда (рдЪीрдл рдЬрд╕्рдЯिрд╕, рд╣ाрдИ рдХोрд░्рдЯ), рд╕ुрдЪेрддा рдХृрдкрд▓ाрдиी (рдоुрдЦ्рдп рдоंрдд्рд░ी), рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдПрди. рдоेрдирди (рд╡िрджेрд╢ рдоंрдд्рд░ी), рд╡िрдЬрдпाрд▓рдХ्рд╖्рдоी рдкंрдбिрдд (рд░ाрдЬрджूрдд), рд╡.рд╕.рд░ाрдоाрджेрд╡ी (рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рдХी рд╕ेрдХ्рд░ेрдЯрд░ी рдЬрдирд░рд▓), рд╕рд░ोрдЬिрдиी рдиाрдпрдбू (рд╡ाрдпрд╕рд░ाрдп), рдЕрди्рдиा рд░ाрдЬрдо рдЬॉрд░्рдЬ (рдЖрдИ.рдП.рдПрд╕.), рдХिрд░рдг рдмेрджी (рдЖрдИ.рдкी.рдПрд╕.), рд╕ौрджाрдоिрдиी рджेрд╢рдоुрдЦ (рдЬेрдЯ рдХрдоांрдбрд░), рдк्рд░ेрдо рдоाрдеुрд░ (рдкाрдпрд▓ॉрдЯ,рдХрдорд░्рд╢िрдпрд▓),рдПрдиी рдмेрд╕ेंрдЯ (рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХॉँрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖), рдЗंрджिрд░ा рдЧाँрдзी (рдк्рд░рдзाрди рдоंрдд्рд░ी), рдЕрдоृрддा рдк्рд░ीрддрдо (рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рд╕рдо्рдоाрди), рдмрдЫेंрдж्рд░ीрдкाрд▓ (рдоाрдЙंрдЯ рдПрд╡рд░ेрд╕्рдЯ рдкрд░्рд╡рддाрд░ोрд╣ी), рдЖрд░рддी рд╕ाрд╣ा (рддैрд░ाрдХी рдоें рдЗंрдЧрд▓िрд╢ рдЪैрдирд▓ рдкाрд░), рдеिрд░ुрд╢ рдХाрдоिрдиी (рд╡рд░्рд▓्рдб рдХрдк рдХ्рд░िрдХेрдЯ рдоें рдк्рд░рдердо рд╢рддрдХ) рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рдХृрд╖рдХ-рдкुрдд्рд░ी рдоाрд▓ाрд╡рде рдкूрд░्рдгा, рдЬिрд╕рдиे 13 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдХिрд╢ोрд░ рд╡рдп рдоें рдоाрдЙंрдЯ рдПрд╡рд░ेрд╕्рдЯ рдкрд░ рдЦреЬे рд╣ोрдХрд░ рд╕рд╣рдЬ рднाрд╡ рд╕े рдХрд╣ा, “рдж рд╡рд░्рд▓्рдб рдЗрдЬ рд╡ेрд░ी рд╕्рдоॉрд▓!” рд╕рдЪ рд╣ी рдХрд╣ा рдЙрд╕рдиे! рджृреЭ рд╕ंрдХрд▓्рдк рдХे рд╕ाрдордиे рдХोрдИ рдмाрдзा рдЯिрдХ рдирд╣ीं рд╕рдХрддी।

рдЗрд╕ рддрде्рдп рд╕े рдЗрдирдХाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдХि рд╕्рдд्рд░िрдпों рдиे рд╡рд░्рдЬрдиाрдУं рдХो рддोреЬрдиे рдХे рдЕрдердХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдП, рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╡рд░्рдЬрдиाрдПँ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕рдоाрдЬ рдХी рджेрди рдеीं, рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдд्рддрд░ी рднाрд░рдд рдЖрдЬ рднी рдХрдоोрдмेрд╢ рдЧ्рд░рд╕िрдд рд╣ै рдФрд░ рдЬो рд╕ंрдХ्рд░ाрдордХ рд░ोрдЧ рдХी рддрд░рд╣ рдлैрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै, рдХिंрддु рдЗрд╕ рд╕рдд्рдп рд╕े рднी рдоुँрд╣ рдирд╣ीं рдоोреЬा рдЬा рд╕рдХрддा рдХि рд╕рддी рдк्рд░рдеा, рдмाрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣, рдкрд░्рджा рдк्рд░рдеा рдЬैрд╕ी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХुрд░ीрддिрдпों рдХो рдХрдо рдХрд░рд╡ाрдиे рдХी рдкрд╣рд▓ рднी рдкुрд░ुрд╖ों рдиे рд╣ी рдХी। рд╡े рд╕рд╣рдпोрдЧी рдмрдирдХрд░ рдЦреЬे рд╣ुрдП, рд╕्рдд्рд░िрдпों рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЬрдЧाрдпा рдХि рдЖрдЬ рднी рдЙрдирдоें рд╡рд╣ी рдмौрдж्рдзिрдХ рдХ्рд╖рдорддा рд╣ै рдЬो рдЧाрд░्рдЧी рдФрд░ рдоैрдд्рд░ेрдпी рдоें рдеी। рдЖрдЬ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдЙрд╕рдХे рдЕрдкрдиे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХे рд▓िрдП рд╣ै। рдЖрдЬ рдЬ्рдЮाрди рд╡ рд╕ंрдкрдд्рддि рдкрд░ рдкुрди: рдЕрдкрдиा рдЦोрдпा рдЕрдзिрдХाрд░ рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡े рд╕ंрдХрд▓्рдкिрдд рд╣ैं। рдЖрдЬ рд╡рд╣ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдж्рд╡ंрдж्рд╡ рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиी рдоुрдХ्рддाрдЧाрдоी рдЪेрддрдиा рд╕े рдмाрд░-рдмाрд░ рдЯрдХрд░ाрддी, рд▓рд╣ूрд▓ुрд╣ाрди рд╣ोрддी рд╣ुрдИ рднी, рдЖрдЧे рдмреЭ рд░рд╣ी рд╣ै। рд▓ेрдЦिрдХा рдЕрдиाрдоिрдХा рдоाрдирддी рд╣ैं рдХि “рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдк्рдпाрд╕ рддेреЫ рд╣ोрддी рд╣ै, рд▓рдЧाрддाрд░ рдХिрд╕ी рдХे рдЗрд╢ाрд░े рдкрд░ рдиाрдЪрдиे рдХा рдорди рдирд╣ीं рдХрд░рддा। рдХрдо рдЦाрдУ,рдХрдо рд╣ी рдкिрдпो; рдХрдо рд╕े рдХрдо рд╣ँрд╕ो рдФрд░ рдмोрд▓ो; рдпрд╣ рдХрд░ो, рдпрд╣ рдирд╣ीं; рдЕрдм рд╕ोрдУ, рдЕрдм рдЙрдаो рдЗрд╕ рдк्рд░рд╢्рди рдХा рдЬрд╡ाрдм рджो, рдЕрдм рдЪुрдк्рдкी рд╕ाрдз рдЬाрдУ।” рдиाрд░ी рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдкीреЬा рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд▓ेрдЦिрдХाрдУं рдиे рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ाрдордиे рд░рдЦा рд╣ै। рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдпाрджрд╡ рдиे рд╕्рдд्рд░ी рдХी рджुрдЦрддी рд░рдЧ рдкрд░ рдоाрдиो рдЙंрдЧрд▓ी рд░рдЦ рджी, рдкрд░ рд╕ाрде рдоें рдЙрди рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рд╖рдбрдпंрдд्рд░ों рдХा рднी рдЦुрд▓ाрд╕ा рдХिрдпा рдЬो рдЖрдЬ рднी рд╕्рдд्рд░ी рдХो рдорд░्рдпाрджा рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЙрд╕े рдЧुрд▓ाрдо рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं। рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдЬी рдХे рд╣ी рд╢рдм्рджों рдоें, “рдХैрд╕ी рд╣ाрд╕्рдпाрд╕्рдкрдж рд╡िрдбंрдмрдиा рд╣ै рдХि рд╣рдЬाрд░ों рд╕ाрд▓ों рдоें рдкुрд░ुрд╖ рдиे рд╕्рдд्рд░ी рдХो рджेрд╣ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдоाрдиा। рд╢рд╕्рдд्рд░ों рдФрд░ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рд╕े рднी рдЙрд╕े рдпрд╣ी рд╕рдордЭाрдпा рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕िрд░्рдл рджेрд╣ рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдЗрд╕ рджेрд╣ рдХे рд╕्рд╡ाрдоिрдд्рд╡ рдкрд░ рд╣ी рдЙрд╕рдиे рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╡िрддाрди рдЦреЬा рдХрд░ рд▓िрдпा – рд▓ेрдХिрди рдЖрдЬ рдЬрдм рд╕्рдд्рд░ी рдиे рд╕िрд░ рдЙрдаाрдХрд░ рдХрд╣рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджिрдпा рдХि рд╡рд╣ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рджेрд╣ рд╣ै рдФрд░ рдЕрдкрдиी рджेрд╣ рдХी рдоाрд▓िрдХ рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдпं рд╣ै рддो рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рд╕ाрд░े рд╕рдоीрдХрд░рдг рдЧреЬрдмреЬा рдЧрдП।”

рдЖрдЬ рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рджो рдоोрд░्рдЪों рдкрд░ рдбрдЯी рдиреЫрд░ рдЖрддी рд╣ैं, рдПрдХ рдЬो рдЕрдкрдиी рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╢ाрд▓ीрдирддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдЕрдкрдиे рдХрд░्рдо рдФрд░ рдЬ्рдЮाрди рдХो рдЕрд╕्рдд्рд░-рд╢рд╕्рдд्рд░ рдмрдиाрдХрд░ рдоुрдХ्рддि рдЪाрд╣рддी рд╣ैं, рджूрд╕рд░ी, рдЬिрд╕рдиे рдкुрд░ुрд╖ рд╕े рдк्рд░рддिрд╢ोрдз рд▓ेрдиे рдХी рд╣ोреЬ рдоें рдЦुрдж рдХो рдмाреЫाрд░ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдиा рджिрдпा рдФрд░ рдиाрд╕рдордЭी рдоें рд╡рд╣ी рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЬो рдкुрд░ुрд╖-рдк्рд░рдзाрди рдмाреЫाрд░ рдЪाрд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд▓ेрдЦिрдХा рд░рдЬрдиी рдХुрд▓рд╢्рд░ेрд╖्рда рд▓िрдЦрддी рд╣ैं, “рд╕рджिрдпों рд╕े рдПрдХ рдЪुрдк्рдкू рд╕рдн्рдпрддा рдХी рдоुрд░ीрдж рдЗрд╕ рд╕्рдд्рд░ी рдиे ‘рд╡рд░्рдЬीрдиिрдпा рд╡ुрд▓्реЮ’ рдХे рд╢рдм्рджों рдоें рдХрд╣ें рддो, рдПрдХ рдЕрддिрд╡ाрдж рдХे рдиिрд░ाрдХрд░рдг рдХे рд▓िрдП рджूрд╕рд░े рдЕрддिрд╡ाрдж рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी?”

рдк्рд░рдХृрддि рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд░рдЪрддी рд╣ै। рдХाрд▓ рдПрд╡ं рд╕्рдеाрдиाрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдмрджрд▓рддे рд╕्рд╡рд░ूрдк рдиे рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдмрджрд▓ा рд╣ै। рд╕्рдд्рд░ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╣ै рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ рд╕рдн्рдпрддा। рдХिрд╕ी рднी рдХाрд▓ рдХे рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕्рдд्рд░ी рдоें рдк्рд░рддिрдз्рд╡рдиिрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рд╡рд╣ рд╕्рд╡рднाрд╡рдд: рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рд╣ोрддी рд╣ै... рдЖрдЪрд░рдгрдд: рдиिрд╕рд░्рдЧ। рдкुрд░ुрд╖ рдХृрдд्рд░िрдо рдЖрд░ोрдкрдг рдХрд░ рд╕рдн्рдпрддा рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕рдн्рдпрддा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рддाрджाрдд्рдо्рдп рдирд╡ोрди्рдоेрд╖ рд╡ рдирд╡ोрдд्рдеाрди рд╣ेрддु рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै। рдиाрд░ी рдХा рдк्рд░рдХृрддिрд╕्рд╡рд░ूрдкा рд╣ोрдиा рдк्рд░рд╕ाрдж рдХी рдЕрдиेрдХ рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рджृрд╖्рдЯिрдЧोрдЪрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдк्рд░рд╕ाрдж рдХी рдиाрд░ी рдЙрд░्рд╡рд░ा, рд╕рдмрд▓ा рдФрд░ рдЬ्рдпोрддिрд░्рдЧрдордпी рд╣ै। ‘рдХाрдоाрдпрдиी’ рдХी рд╢्рд░рдж्рдзा рдордиु рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рд╣ै рдЬो рдЙрд╕े рдЬीрд╡рди рдХे рдЪрд░рдо рд▓рдХ्рд╖्рдп рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрддी рд╣ै। рдЙрд╕рдХी рдЪंрдЪрд▓рддा рдХे рд╕рдо्рдоुрдЦ рдЕрдбिрдЧ рдЦреЬी рд░рд╣рддी рд╣ै। рдЖрди्рдж्рд░े рд░ीрдЪ рдХे рд╢рдм्рдж рд╕рдоाрдзाрдирд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддे рд╣ैं:  “рдЬрдм рд╕्рдд्рд░ी рдПрдХ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрдЧी рддрднी рдоाрдирд╡ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдХ्рд░ांрддि рд╣ोрдЧी, рдирдИ рд╕ोрдЪ, рдирдИ рджृрд╖्рдЯि, рдирдП рд╡िрдЪाрд░ рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोंрдЧे, рд╕рдд्рддा, рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рднाрд╡рдиा рдХे рдирдП рдЖрдпाрдо рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рд╣ोंрдЧे।”
      рд╕ुрдоिрдд्рд░ाрдиंрджрди рдкंрдд рдХे рд╢рдм्рджों рдоें:
            “рддुрдо्рд╣ाрд░े рд░ोрдо рд░ोрдо рд╕े рдиाрд░ी। рдоुрдЭे рд╣ै рд╕्рдиेрд╣ рдЕрдкाрд░
             рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдоृрджु рдЙрд░ рд╣ी рд╕ुрдХुрдоाрд░ी। рдоुрдЭे рд╣ै рд╕्рд╡рд░्рдЧाрдЧाрд░।”
                    “рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд╕ेрд╡ा рдоें рдЕрдирдЬाрди
                    рд╣ृрджрдп рд╣ै рдоेрд░ा рдЕंрддрд░्рдз्рдпाрди
                    рджेрд╡ी, рдоाँ! рд╕рд╣рдЪрд░ी! рдк्рд░ाрдг!”
рдЖрднाрд░:
1. рдЧोंрдб: рдЕрдиुрд░ाрдзा рдкॉрд▓
2. рдЖрджрдоी рдХी рдиिрдЧाрд╣ рдоें рдФрд░рдд: рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдпाрджрд╡
3. рдордзुрдорддी (рдЕрдк्рд░ैрд▓–рдордИ 2014)
4. рдФрд░рдд рдХрд▓ рдЖрдЬ рдФрд░ рдХрд▓: рдЖрд╢ाрд░ाрдиी рд╡्рд╣ोрд░ा
5. рдЖреЫाрдж рдФрд░рдд рдХिрддрдиी рдЖреЫाрдж

'рдлूрд▓-рд╕ी рдХोрдорд▓ рд╡рдЬ्рд░ рд╕ी рдХрдаोрд░' (рдоुрдХुрд▓ рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рд╡рд░्рд╖ 2016) рдоें рдкूрд░्рд╡-рдк्рд░рдХाрд╢िрдд

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।