рдХोрд╡िрдб-19 рдХा рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдоुрдж्рджा: рдПрдХ рдЕрд╡рд▓ोрдХрди

рдиीрд░рдЬ рдХुрдоाрд░ рдЖреЫाрдж


              рдЪीрди рдХे рдЧрд░्рдн рд╕े рдиिрдХрд▓рдХрд░ рдХोрд░ोрдиा рдЖрдЬ рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рдЧрд╣рд░ी рд╕ाрдЧрд░ рдоें рдЧोрддे рд▓рдЧाрдиे рдкрд░ рдордЬрдмूрд░ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рджुрдиिрдпा рдХे рддрдоाрдо рдорд╣ाрд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдШुрдЯрдиों рдХे рдмрд▓ рдЪрд▓рдиे рдХो рдордЬрдмूрд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдаोрдХрд░ें рдиे рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдк्рд░рдЧрддिрдкрде рдХो рдХाрдлी рд╣рдж рддрдХ рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪाрдпा, рдПрдХ рддрд░рдл рдХोрд░ोрдиा рдиे рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдорд░рдгाрд╕рди्рди рдХे рддрдЯ рдкрд░ рд▓ाрдХрд░ рдЦреЬा рдХрд░ рджिрдпा рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдоुрдж्рджे рдХो рднी рдкोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै।
              рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рдо्рдоुрдЦ рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рджो рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рдердоिрдХрддाрдПँ рдЙрднрд░рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдПрдХ рддो рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХे рддेрдЬी рд╕े рд╣ो рд░рд╣े рдлैрд▓ाрд╡ рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ рд▓рдЧाрдиा рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рдЗрд╕рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рдЕрди्рдп рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдоुрдж्рджों рдХो рдЪिрд╣्рдиिрдд рдХрд░рдиा। рдЗрд╕ рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдоें рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рджौрд░ाрди рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╢рдХ्рддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрд╢्рд╡ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдкрд░िрдгाрдо рдХे рдХुрдЫ рдХाрд░्рдпों, рдиिрд░्рдгрдпों, рдЗрд╕े рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдП рдЧрдП рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХो рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдЗрд╕рд▓िрдП рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै рдХि рдХोрд╡िрдб-19  рдиे  рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рдХी рд░ाрд╣ рдкрд░ рд▓ाрдХрд░ рдЦреЬा рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЬिрддрдиी рджेрд░ рддрдХ рдпрд╣ рд░рд╣ेрдЧी рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рднू-рд░ाрдЬрдиीрддि рд╕рд╣िрдд рдЕрди्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХो рднी рдЙрддрдиी рд╣ी рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ेрдЧी। рдпрд╣ рдЖрд▓ेрдЦ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рдмीрдЪ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рднू-рд░ाрдЬрдиीрддि рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдпों рдХा рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рд╣ै।

(1) рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा 

(рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा)
        рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рдЕрдоेрд░िрдХा рдХी рдмाрдд рдХрд░ें рддो рддाрдЬा рдЖँрдХреЬों рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рдХोрд╡िрдб-19 рд╕े рдЧ्рд░рд╕िрдд рд▓ोрдЧों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд▓ाрдЦ рдХे рдЖँрдХреЬे рдХो рдкाрд░ рдХрд░ рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдХुрд▓ рдоौрддों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд▓рдЧрднрдЧ 1 рд▓ाрдЦ 50 рд╣рдЬाрд░ рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕ рд╣ै। рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рдХोрд░ोрдиा рдХे рдХेंрдж्рд░ рд░рд╣े рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖрдпे рд╣ैं рдЬिрдирдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 4 рд▓ाрдЦ рд╕े рд╣ै рдЬрдмрдХि рдЕрдХेрд▓े рдЗрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдорд░рдиेрд╡ाрд▓ों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 40 рд╣рдЬाрд░ рдХे рдКрдкрд░ рд╣ै।
                 рдЕрдоेрд░िрдХी рд╕рдоाрдЬ рдкрд░ рдХोрд╡िрдб-19 рдХे рдк्рд░рдХोрдк рдХे рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рднाрд╡ों рдоें рд╕े рдПрдХ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдкрд░ рд╣ोрдЧा, рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдкрд░। рд▓рдЧрднрдЧ 95% рдЕрдоेрд░िрдХिрдпों рдХे рдШрд░ рдкрд░ рд░рд╣рдиे рд╕े, рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рдФрд░ рдЫँрдЯрдиी рдПрдХ рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪ рдЧрдИ рд╣ै। рдПрдХ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ 17 рдоिрд▓िрдпрди рд╕े реЫ्рдпाрджा рд▓ोрдЧों рдиे рдЕрдоेрд░िрдХी рдмेрд░ोреЫрдЧाрд░ рджाрд╡े рджाрдпрд░ рдХिрдпे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рд╣рдо 2008 рдХे рд╡िрдд्рддीрдп рд╕ंрдХрдЯ рд╕े рддुрд▓рдиा рдХрд░ें рддो рд╣рдо рдкाрддे рд╣ैं рдХि рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕рдордп рдоें 90 рд▓ाрдЦ рдмेрд░ोреЫрдЧाрд░ी рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рдХोрд░ोрдиा рдХाрд▓ рдиे 70 рд▓ाрдЦ рдЕрдзिрдХ рдмेрд░ोреЫрдЧाрд░ी рдХो рдЬрди्рдо рджिрдпा рд╣ै। рд░ेрд╕्рддрд░ाँ, рдЖрддिрде्рдп рдЙрдж्рджोрдЧ, рд╡िрдиिрд░्рдоाрдг, рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ, рди्рдпूрдпॉрд░्рдХ, рдХैрд▓िрдлोрд░्рдиिрдпा, рдоिрд╢िрдЧрди рдФрд░ рдл्рд▓ोрд░िрдбा рдЬैрд╕े рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдЕрдзिрдХрддрдо рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдИ рд╣ैं। рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕ рд╡िрдкрджा рдоें рдЕрдоेрд░िрдХी рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдиे рд╢्рд░рдоिрдХों рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдХी рдорджрдж рдХे рд▓िрдП $ 2.3 рдЯ्рд░िрд▓िрдпрди рдХोрд░ोрдиाрд╡ाрдпрд░рд╕ рд╕рд╣ाрдпрддा рдмिрд▓ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрдмрддрдХ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдЕрдоेрд░िрдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рд╡िрдзेрдпрдХ рдкाрд░िрдд рдХिрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЕрдоेрд░िрдХा рдЕрдкрдиी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд▓ाрдн рдХा рджрд░्рд╢рди рд╢ेрд╖ рд╣ै।

(рдЪीрди)
            рдпрд╣ рдХौрди рдЬाрдирддा рдеा рдХि рдЪीрди рдХी рдЧрд▓рддी рдХा рдирддीрдЬा рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рднुрдЧрддрдиा рдкреЬेрдЧा। рдЖрдЬ рдЪीрди рдХे рдмрдЪрдХाрдиा рд╣рд░рдХрдд рдиे рдоाрдирд╡ рдЬाрддि рдХो рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рдЖрдЧ рдоें рдЭुрд▓рд╕рдиे рдХे рд▓िрдП рдЫोреЬ рджिрдпा рд╣ै। рд╣рдо рдЪीрди рдХी рдмाрдд рдХрд░ें рддो рдиिрд╕рди्рджेрд╣ рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рдЪीрди рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा 2020 рдоें рд▓рдЧрднрдЧ рддीрди рджрд╢рдХों рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╕िрдордЯрддी рдирдЬрд░ рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै। рдЪीрди рдоें, рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдЖрд░्рдеिрдХ рдк्рд░рднाрд╡ рд╡िрдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдЖрдкूрд░्рддि рд╢ृрдЦрд▓ा рдкрд░ рдкреЬा рд╣ै। рдЪीрди рдоें рд╕ंрдЧрд░ोрдз рдХी рдШोрд╖рдгा рдиे рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг рдиिрд░्рдоाрддा (JCB) рдФрд░ рдХाрд░ рдиिрд░्рдоाрддाрдУं рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рд╢ृंрдЦрд▓ा рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЪीрди рджुрдиिрдпा рдХे рд▓िрдП рдардк्рдк рдЖрдкूрд░्рддि рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рдШрдЯрдХ рдЕрд╡рд░ोрд╣ рдмिंрджु рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЪीрди рдиे рдЕрдкрдиी рдЧрд░िрдоा рдХो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдХрд▓ंрдХिрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдХрднी рдкреЬोрд╕ी рджेрд╢ рднाрд░рдд рддो рдХрднी рд╡िрдпрддрдиाрдо рдХे рд╕ाрде рддрдиाрд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рдеिрддि рдХो рдмреЭाрд╡ा рджेрдиे рдоें рдЪीрди рдХी рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рд░рд╣ी  рд╣ै। рдЖрдЬ рдЪीрди рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╡िрдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓рдЧрднрдЧ 30-35% рд░ुрдЧ्рдгрддा рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рд╣ै рдФрд░ рдЪीрди рдЕрдкрдиी рдЧिрд░рддी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╕ेрд╣рдд рдХे рд▓िрдП рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рдПрд╡ं рдЪिंрддिрдд рд╣ै।

(рдпूрд░ोрдк)
       рдЪीрди рдХी рдиाрд╕рдордЭी рдиे рджुрдиिрдпा рдХे рд▓рдЧрднрдЧ 777 рдХрд░ोрдб рд▓ोрдЧों рдХो рдШрд░ рдоें рдХैрдж рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рд▓ोрдЧों рдХो рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рдШрдирдШोрд░ рдЕंрдзेрд░ी рдЬंрдЧрд▓ों рдоें рднрдЯрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЫोреЬ рджिрдпा рд╣ै, рди рдЬाрдиे рдЪीрди рдХी рдХ्рд░ूрд░рддा рдиे рдХिрддрдиे рдоाрд╕ूрдоों рдХा рдЧрд▓ा рдШोंрдЯ рджिрдпा। рдЖрдЬ рдХोрд╡िрдб-19 рдиे рдпूрд░ोрдк рдХो рднी рдЕрдкрдиी рдордЬрдмूрдд рдмाँрд╣ों рдоें рдЬрдХреЬ рд▓िрдпा рд╣ै। рджेрд╢ рдЪीрди рдХी рдкрд╣ुँрдЪ, рдиिрд╡ेрд╢ рдФрд░ рдЙрдирдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा рдХे рд╕्рддрд░ рдХी рдЬाँрдЪ рдХे рд▓िрдП рдЫрдЯрдкрдЯा рд░рд╣े рд╣ै। рд╕्рдкेрди, рдЗрдЯрд▓ी рдФрд░ рдЬрд░्рдордиी рдЬैрд╕े рдкрд╢्рдЪिрдоी рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ों рдиे рдХोрд╡िрдб-19 рдХे рдХाрд░рдг рд╕ंрдШрд░्рд╖рд░рдд рдлрд░्рдоों рдХे рдЪीрдиी рдЕрдзिрдЧ्рд░рд╣рдг рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП (FDI) рдиिрдпрдоों рдХो рдХреЬा рдХिрдпा рд╣ै। рдкुрдирд░ुрдд्рдеाрдирд╢ीрд▓ рдЪीрди рдиे рдпूрд░ोрдк рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиे рдФрд░ рд╕ंрдХрдЯ рдоें рдПрдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЦुрдж рдХो рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рд╣ै। рдпूрд░ोрдк рдХे рд▓िрдП рдЪीрди рдХी рдпोрдЬрдиा рдХोрд╡िрдб-19 рдХा рдЭुрдХाрд╡ рддीрди рдк्рд░ाрдердоिрдХрддाрдУं рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै, рдЬिрдирдХो рдпूрд░ोрдк рдХे рд▓िрдП рдЪीрди рдХे рдоाрд░्рд╢рд▓ рдк्рд▓ाрди рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рджौрд░ाрди рдпूрд░ोрдк рдХो рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╕рд╣ाрдпрддा, рдПрдХ рддрдХрдиीрдХ рдЖрдзाрд░िрдд рдЧрд╣рд░ी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯ рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рдХे рдмेрд▓्рдЯ рдПंрдб рд░ोрдб рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдУं рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдз्рдпाрди рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЦाрд╕рдХрд░ рдЬрдмрд╕े реЫ्рдпाрджाрддрд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдпें рдорд╣ाрдоाрд░ी рдоें рдардк рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдпूрд░ोрдк рдоें рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдкрдЯрд░ी рдкрд░ рд▓ाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

(2) рднू-рд░ाрдЬрдиीрддि

        рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рдмाрдж рджेрд╢ों рдХी рд╡्рдпाрдкाрд░ рдФрд░ реЩрд░्рдЪ рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрдиे рдХी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рд╣ै। рдЪीрди рдХे рд╕ाрде рд╕ौрджा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдоुрдЦ рджेрд╢ рдХैрд╕े рд╕ाрдордиे рдЖрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ा рдк्рд░рд╢्рди рдпрд╣ рдХि рдХ्рдпा рдЕрдоेрд░िрдХा рди рдХेрд╡рд▓ рдЪीрди рдХे рдЦिрд▓ाрдл, рдмрд▓्рдХि рдЙрди рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рднी рдЬрдмाрдмी рд░рдгрдиीрддि рдЕрдкрдиाрддा рд╣ै рдЬिрди्рд╣ें рд╡рд╣ рдЪीрдиी рд╣िрддों рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рдоाрдирддा рд╣ै। рд╣ाрд▓ рдоें рд╣ी рдЯ्рд░рдо्рдк рд╢ाрд╕рди рдиे (WHO) рдХी рдлंрдбिंрдЧ рдкрд░ рд░ोрдХ рд▓рдЧा рджिрдпा рд╣ै, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ рдЖрд░ोрдк рд▓рдЧाрдпा рдХि WHO “рдЕрдкрдиे рдоूрд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдоें рд╡िрдлрд▓ рд░рд╣ा рдФрд░ рдЗрд╕े рдЬрд╡ाрдмрджेрд╣ рдард╣рд░ाрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП” рдФрд░ рдЭूрдаी реЩрдмрд░” рдлैрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдЧрдарди рдХो рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рдард╣рд░ाрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рд╕рдо्рднрд╡рддः рд╡ाрдпрд░рд╕ рдХा рд╡्рдпाрдкрдХ рдлैрд▓ाрд╡ рд╣ुрдЖ। рдЙрдзрд░ рддाрдИрд╡ाрди рдиे рднी WHO рдкрд░ рдЖрд░ोрдк рд▓рдЧाрдпा рд╣ै рдХि рдЪीрди рдХो рдЦुрд╢ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХोрд░ोрдиा рдХे рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХी рдЧрдо्рднीрд░рддा рдХो рдЖँрдХा। рдЗрд╕ рд╡ाрдпрд░рд╕ рдиे рдРрд╢िрдпाрдИ рд╕рдоुрдж्рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЪीрди рдХी рдЖрдХ्рд░ाрдордХ рднू-рд░ाрдЬрдиीрддि рдХी рд░рдл्рддाрд░ рдкрд░ рдЕंрдХुрд╢ рдирд╣ीं рд▓рдЧाрдпा, рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЙрд╕рдиे рд╕рднी рдЖрд░ोрдкों рдХा рдоुрдХाрдмрд▓ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдЕрднिрдпाрди рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХिрдпा рд╣ै। рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рдмीрдЪ рдЪीрди рдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдЪीрди рд╕ाрдЧрд░ рдоें рджो рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди рдХेрди्рдж्рд░ों рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдПрдХ рдордЫрд▓ी рдкрдХреЬрдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрдпрддрдиाрдоी рдиाрд╡ рдХो рдбूрдмो рджिрдпा। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдЪीрди рдиे 16 рдХाреЮिрд▓े рддाрдЗрд╡ाрди рдХे рддрдЯ рдкрд░ “рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡” рдиाрдИрдЯ-рдПрдпрд░ рдб्рд░िрд▓ рдЖрдпोрдЬिрдд рдХी рдФрд░ рдПрдХ рдЫः рдЬрд╣ाрдЬों рдХा рдмेреЬा рднेрдЬा рдЬिрд╕рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рд▓िрдпाрдУрдиिंрдЧ рд╡िрдоाрди рд╡ाрд╣рдХ рдиे рдХिрдпा рдЬो рддाрдИрд╡ाрди рдХे рдЙрдд्рддрд░ी рд╕िрд░े рдХे рдкूрд░्рд╡ рдХिрдпाрдХो рд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд░рд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдеा। рддाрдИрд╡ाрди рдХे рд╕рдорд░्рдерди рдоें, рдЕрдоेрд░िрдХा 25 рдоाрд░्рдЪ рд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЕрдоेрд░िрдХी рд╕ैрди्рдп рд╡िрдоाрдиों рдХी рдХрдо рд╕े рдХрдо 11 рдмाрд░ рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдХे рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХे рд╕ाрде рдХреЬी рдиिрдЧрд░ाрдиी рд░рдЦ рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ी рджुрдиिрдпा рдХे рд▓िрдП рдЕрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рд╣ै рдЬो рдПрдХ рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рднँрд╡рд░ рдЬाрд▓ рдоें рдлँрд╕ा рд╣ुрдЖ рд╣ै।

рднाрд░рдд
    рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рднाрд░рдд рдХे рдмाрд░े рдоें рдмाрдд рдХрд░ें рддो рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рднाрд░рдд рдХा рдХोрд░ोрдиा рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХे рдоाрдорд▓े рдоें рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЫрдаा рд╕्рдеाрди рд╣ै। рдЕрднी рдПрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ (рджैрдиिрдХрднाрд╕्рдХрд░) рдоें рдкреЭा рдеा, рдХि рдЕрдоेрд░िрдХा, рдм्рд░ाрдЬीрд▓ рдХे рдмाрдж рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдирдП рдХोрд╡िрдб-19 рд░ोрдЧी рднाрд░рдд рдоें рдоिрд▓े। рднाрд░рдд рдоें рдХोрд░ोрдиा рдкॉреЫिрдЯिрд╡ рдорд░ीрдЬों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд▓рдЧрднрдЧ рдвाрдИ рд▓ाрдЦ рдХे рдКрдкрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 7 рд╣рдЬाрд░ рдХोрд░ोрдиा рдорд░ीрдЬों рдХी рдЬाрди рдЬा рдЪुрдХी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣े рддो рдХोрд░ोрдиा рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдорд░ीрдЬो рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд▓рдЧрднрдЧ 85 рд▓ाрдЦ рдЖँрдХреЬे рдХो рдЫू рд▓िрдпा рд╣ै рдФрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 4 рд▓ाрдЦ 35 рд╣рдЬाрд░ рдЗрд╕рд╕े рдоौрдд рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै। рднाрд░рдд рдЕрдмрддрдХ рдорд╣ाрдоाрд░ी рд╕े рдЙрднрд░рддी рдЪुрдиौрддिрдпों рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХूрдЯрдиीрддि рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдХे рд▓िрдП рддेрдЬी рд╕े рдЖрдЧे рдмреЭ рд░рд╣ा рд╣ै। рдШрд░ेрд▓ू рддौрд░ рдкрд░, рднाрд░рдд рдиे рджेрд╢рд╡्рдпाрдкी рддाрд▓ाрдмрди्рджी рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рддेрдЬी рд╕े рдХाрдо рдХिрдпा। рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░, рдпрд╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдХोрд╡िрдб-19 рдк्рд░рдХोрдк рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рдлंрдб рдкुрд▓ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд░्рдХ рдХे рдвांрдЪे рдХो рдкुрдирд░्рдЬीрд╡िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдЧे рдЖрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдмрд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдЗрд╕рдоें рдоाрд▓рджीрд╡, рд╢्рд░ीрд▓ंрдХा, рдиेрдкाрд▓, рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢, рднुрдЯाрди, рдХुрдмेрдд, рдЪीрди, рдм्рд░ाрдЬीрд▓ рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдЬैрд╕े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдФрд░ рдЧैрд░-рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рджेрд╢ों рдоें рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рджрд▓, рд╕рд╣ाрдпрддा рдФрд░ рдЖрдкूрд░्рддि рднेрдЬी рд╣ै।
      рдорд╣ाрди рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рдмीрдЪ, рднाрд░рдд рдиे рдЪीрди рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдордз्рдп рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рд╕рди्рддुрд▓рди рдмрдиाрдпे рд░рдЦा рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рд╡िрджेрд╢ рдоंрдд्рд░ी рдиे рдЕрдоेрд░िрдХा, рдм्рд░िрдЯेрди рдФрд░ рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХे рдЕрдкрдиे рд╕рдордХрдХ्рд╖ों рдХे рд╕ाрде рдмाрдд рдХी, рддो рдЙрди्рд╣ोрдиें рд░ुрд╕ рдФрд░ рдЪीрди рдХो рднी рд╕рдоाрди рд░ूрдк рд╕े рд╢ाрдоिрд▓ рдХिрдпा।
рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рднी рднाрд░рдд рдиे рдЪीрди рдХो рдоाрд╕्рдХ, рджрд╕्рддाрдиे рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЙрдкрдХрд░рдг рд╕рд╣िрдд 15 рдЯрди рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЖрдкूрд░्рддि рдк्рд░рджाрди рдХी рд╣ै, рднाрд░рдд рдиे рдЕрдоेрд░िрдХा рдХो рднी рд╣ैрдб्рд░ॉрдХ्рд╕िрдХрд▓рд░ोрдХ्рд╡िрди (HCQ) рдХे рдиिрд░्рдпाрдд рдХो рдоंрдЬूрд░ी рджे рджी рд╣ै। рдЪीрди рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдЗрд╕ рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рднाрд░рдд рдХो рдзрди्рдпрд╡ाрдж рджिрдпा рд╣ै। рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдХो рдЧेंрд╣ू рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рдлैрд╕рд▓े рдХो рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдШрд░ाрдиा рдоें рднाрд░рдд рдХी рддाрд░ीрдл рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै।
     рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг рдЪीрди рд╕ाрдЧрд░ рдоें рд╕рдоुрдж्рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдЪीрди рдХी рд▓рдЧाрддाрд░ рдЖрдХ्рд░ाрдордХрддा рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рдЗंрдбो-рдкैрд╕िрдлिрдХ рдХे рд╕рдоुрдж्рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЪीрди рдХी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдкрд░ рдкैрдиी рдиреЫрд░ рд░рдЦрдиे рдХो рддैрдпाрд░ рд╣ै।

(3) рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХीрдордд

        рдХोрд░ोрдиा рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рджौрд░ाрди рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдж्рд░ा рдХोрд╖ (IMF)   рдиे рднрд╡िрд╖्рдпрд╡ाрдгी рдХी рд╣ै рдХि рд╕рднी рджेрд╢ों рдоें рд╕े 90% рджेрд╢ рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдоें рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдЧी। рдЗрд╕ рдорд╣ाрдоाрд░ी рдоें рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рджेрд╢ों рдоें рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рд╕े рдирд╕्рд▓ीрдп рдФрд░ рдЬाрддीрдп рдЕрд╕рдоाрдирддाрдпें рдЙрднрд░рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдИ рд╣ै।
           рднाрд░рдд рдоें, рдХोрд░ोрдиा рдХी рдаोрдХрд░ों рдиे рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдФрд░ рджिрд╣ाреЬी рдордЬрджूрд░ों рдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдХрдЯ рдХे рджрд▓рджрд▓ рдоें рдзрдХेрд▓ рджिрдпा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдирдХे рдЬिंрджрдЧी рдоें рдЕрдЪाрдирдХ рдмрдЬ्рд░рдкाрдд рдХे рд╕рдоाрди рд╕рдорд╕्рдпा рд╕ाрдордиे рдЖрдХрд░ рдЦреЬी рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै। рд╡рд╣ी рднाрд░рдд рдЗрд╕ рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХो рдЕрд╡рд╕рд░ों рдХे рд░ुрдк рдоें рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै рдЬो рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рд╢ाрдпрдж рднाрд░рдд рдХो рд╡िрд╢्рд╡рдЧुрд░ू рдХा рдЦोрдпा рд╣ुрдЖ рд╕рдо्рдоाрди рд╡ाрдкрд╕ рджिрд▓ा рд╕рдХे।

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।