рдбॉ. рдХрди्рд╣ैрдпा рдд्рд░िрдкाрдаी

рд╕рдо्рдк्рд░рддि: рдкंрдЬाрдм рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рднрдЯिंрдбा (рдкंрдЬाрдм) рдоें рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рдПрд╡ं рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдоूрд▓्рдп рдкрд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдбॉ. рдЖंрдмेрдбрдХрд░ рдЪेрдпрд░ рдоें рдЪेрдпрд░ рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░

1. рдЕрд╣िंрд╕ा рдПрд╡ं рд╢ांрддि рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें рдПрдо. рдП. (Gold Medal), рдПрдо. рдлिрд▓. (Gold Medal), рдкी-рдПрдЪ. рдбी.।
рдЕंрддрд░ाрдиुрд╢ाрд╕рдиिрдХ рд╡िрд╖рдп рдХे рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ, рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╡ рдЧांрдзी рд╡िрдорд░्рд╢ рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдХाрд░्рдп। рдкी-рдПрдЪ. рдбी.рдХा рд╢ोрдз рд╡िрд╖рдп- 'рднाрд░рддीрдп рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЖंрджोрд▓рди: рдПрдХ рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рдЕрдз्рдпрдпрди'। рдПрдо. рдлिрд▓. рдХा рд╢ोрдз рд╡िрд╖рдп- 'рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░'
2. рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдЕрдиुрднрд╡: рдЕрд╕िрд╕्рдЯेंрдЯ рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें 10 рд╕ाрд▓ рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдбॉ. рд╣рд░िрд╕िंрд╣ рдЧौрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╕ाрдЧрд░ (рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢) рдоें рдФрд░ рдкूрд░्рд╡ рдоें рд╡िрдЬिрдЯिंрдЧ рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░, рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣िंрджी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╡рд░्рдзा (рд╕рдд्рд░: 2006-2008),
3. 36 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ंрдкाрджिрдд рдФрд░ рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХें (рд╕рддрд╣ рд╕े рд╢िрдЦрд░ рддрдХ рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि, рдЖрджिрд╡ाрд╕ी
рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░, рдЕрд╣िंрд╕рдХ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд▓िрдП, рднाрд░рддीрдп рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЖंрджोрд▓рди: рдХुрдЫ рдирдИ
рдкрд╣рд▓, рд╣िрди्рдж рд╕्рд╡рд░ाрдЬ: рдЕрд╣िंрд╕рдХ рдХ्рд░ांрддि рдХा рджрд╕्рддाрд╡ेреЫ, рд╣िрди्рдж рд╕्рд╡рд░ाрдЬ: рд╢рддाрдм्рджी рд╡िрдорд░्рд╢ рдЖрджि) рдк्рд░рдХाрд╢िрдд।
120+ рдЖрд▓ेрдЦ, 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрд╡ं рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдоें рд╕ेрдоिрдиाрд░, рдХॉрди्рдл्рд░ेंрд╕, рд╡ेрдмिрдиाрд░ рдоें
рдк्рд░рддिрднाрдЧिрддा рдпा рдоुрдЦ्рдп рдЕрддिрдеि рд╡ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ीрдп рдЙрдж्рдмोрдзрди, рдХिрд╕ाрди рдЖрдд्рдорд╣рдд्рдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдПрдХ рдбाрдХ्рдпूрдоेंрдЯ्рд░ी
рдХा рдиिрд░्рдоाрдг 2006 рдоें।
4. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЖрдпोрдЧ рд╕े рдХ्рд░िрдПрдЯिрд╡ рд░ाрдЗрдЯिंрдЧ рдЕрд╡ॉрд░्рдб рд╡ рдЧांрдзी рдкीрд╕ рдлाрдЙंрдбेрд╢рди рдиेрдкाрд▓ рд╕े рдЧांрдзी
рдиोрдмрд▓ рдкीрд╕ рдЕрд╡ॉрд░्рдб-2020 рд╡ рдкॉрдкुрд▓ेрд╢рди рдХрдо्рдпुрдиिрдХेрд╢рди рдЗंрдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓ рди्рдпूрдпाрд░्рдХ рд╕े рдк्рд░рдердо рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп
рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд।
5. рдбॉ. рд░ाрдордордиोрд╣рд░ рд▓ोрд╣िрдпा рдЕрд╡рдз рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЕрдпोрдз्рдпा рдоें Dr.Rammanohar Lohiya
Socio-economic Policy and Development Study Centre рдоें Adjunct Professor рдХे
рд░ूрдк рдоें рдСрдлрд░рдПрд╡ं рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп рдиिрд░्рд╡рд╣рди
6. рднाрд░рдд рдХे рджो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддिрдпों рдХे рд╕ाрде рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдиुрднрд╡: рдорд╣ाрдорд╣िрдо рд╢्рд░ीрдорддी рдк्рд░рддिрднा рджेрд╡ीрд╕िंрд╣ рдкाрдЯीрд▓
рдЬी рдХे рдоाрдирдж рд╕ंрдкाрджрдХ рдФрд░ рдоाрдирдиीрдп рд╢्рд░ीрдпुрдд рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдЬी рдХे рд╡िрд╢ेрд╖ рдХाрд░्рдп рдЕрдзिрдХाрд░ी-рдУрдПрд╕рдбी рдХे
рд░ूрдк рдоें
7. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рднрд╡рди рдоें рдЕрди्рдп рджाрдпिрдд्рд╡ों рдХे рдиिрд░्рд╡рд╣рди рдХे рд╕ाрде рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдорд╣ाрдорд╣िрдо рд╢्рд░ीрдорддी рдк्рд░рддिрднा рджेрд╡ीрд╕िंрд╣
рдкाрдЯीрд▓ рдЬी рдХे 16 рдкुрд╕्рддрдХों рдХा рдФрд░ рдоाрдирдиीрдпрд╢्рд░ीрдпुрдд рдк्рд░рдгрдм рдоुрдЦрд░्рдЬी рдЬी рдХे 5 рдкुрд╕्рддрдХों рдХा рд╕рдо्рдкाрджрди।
8. рд╡рд░्рдЪुрдЕрд▓ рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рд▓िрдоिрдЯेрдб рдоें рдЗंрдбिрдкेंрдбेंрдЯ рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдкोрд░ेрдЯ рдЬрдЧрдд рдХा
рдЕрдиुрднрд╡।
9. рдиाрд░्рде рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी, рдЬрд▓рдЧांрд╡ рдХे рдЯ्рд░ाрдЗрдмрд▓ рдЕрдХाрджрдоी рдХे рдмोрд░्рдб рдоें рдмрддौрд░ рдоेрдо्рдмрд░-рдПрдбрд╡ाрдЗрдЬрд░ рдФрд░
рдЧांрдзी рд╕ेंрдЯрд░ рдзुрд▓िрдпा, рдмोрд░्рдб рдСрдл рд╕्рдЯрдбीрдЬ рдХे рд╕рджрд╕्рдп
10. рдбॉ. рд╣рд░ीрд╕िंрд╣ рдЧौрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдмрддौрд░ рдЙрдк рд╕рдо्рдкाрджрдХ, рдордз्рдп рднाрд░рддी, рдЕрдХाрджрдоिрдХ рдЪेрдпрд░ рдХो-
рдСрд░्рдбिрдиेрдЯрд░, рдоीрдбिрдпा рдСрдлिрд╕рд░ рдФрд░ рдпूрдЬीрд╕ी-рдПрдЪрдЖрд░рдбीрд╕ी рдХे рдк्рд░рднाрд░ी рдиिрджेрд╢рдХ рдХे рджाрдпिрдд्рд╡ рдЕрдиुрднрд╡
11. рд╕ेрддु рдж्рд╡िрднाрд╖ी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд░्рдирд▓, рдкिрдЯ्рд╕рдмрд░्рдЧ рдЕрдоेрд░िрдХा, рдФрд░ рдлрд░рд╡рд░ी 2019 рдЕंрдХ рдЕрддिрдеि рд╕ंрдкाрджрдХрдд्рд╡ рдоें
рдк्рд░рдХाрд╢िрдд, рдоूрд▓्рдпाрдиुрдЧрдд  рдоीрдбिрдпा рдХे рд╕ंрдкाрджрдХीрдп рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рд╕рджрд╕्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрд░्рдп। 
12. рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп рд╕рд▓ाрд╣рдХाрд░ рд╕рджрд╕्рдп, рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░: рдирдИ рджिрд╢ाрдПँ (рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЖрдпोрдЧ, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рд╕े
рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЬрд░्рдирд▓)
13. рд▓ोрдХрд╕рднा рдЪैрдирд▓ рдоें рдХो-рдПंрдХрд░ рдФрд░ рдЖрдХाрд╢рд╡ाрдгी рдХे рдзाрд░ाрд╡ाрд╣िрдХ рджрд╣рд▓ीреЫ, рддिрдирдХा-рддिрдирдХा рд╕ुрдЦ рдФрд░ рдпे
рдХрд╣ाँ рдЖ рдЧрдП рд╣рдо рдХा рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ, рдкрдд्рд░ोрдд्рддрд░ рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдФрд░ рд░ेрдбिрдпो рдм्рд░िрдЬ рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдорд░, рдЖрдХाрд╢рд╡ाрдгी рдмрд░ेрд▓ी рд╕े
рдЖреЫाрджी рдХे рдЕрдоृрдд рдорд╣ोрдд्рд╕рд╡ рдкрд░ рдЙрди्рд╣ें рдпाрдж рдХрд░рддे рд╣ुрдП! рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо
14. рдоाрдирдиीрдп рдк्рд░рдзाрди рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ीрдпुрдд рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдоोрджी рдЬी рдХे рдоीрдбिрдпा рд╕े рд╣ुрдП рд╕ंрд╡ाрдж рдХा рд╕ंрдкाрджрди 'рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рд╕े
рд╕ंрд╡ाрдж', 3 рдЦंрдбों рдоें рдоें рдкुрд╕्рддрдХ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдФрд░ рд╕рд░рд╕ंрдШрдЪाрд▓рдХ рд╢्рд░рдж्рдзेрдп рд╢्рд░ी рдоोрд╣рди рднाрдЧрд╡рдд рдЬी рдХे
рдЕрднिрднाрд╖рдгों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд 'рдЕрдХ्рд╖рдп рднाрд░рдд: рд╡िрдЬрди рдПрд╡ं рд╕ंрдХрд▓्рдк' рдХा рд╕ंрдкाрджрди рд╡ рдк्рд░рдХाрд╢рди
15. рдорд╣ाрдорд╣िрдо рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╢्рд░ीрдорддी рдж्рд░ौрдкрджी рдоुрд░्рдоू рдЬी рдкрд░ рдкुрд╕्рддрдХ-“рдЬрдирдк्рд░िрдп рдж्рд░ौрдкрджी рдоुрд░्рдоू-рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░
рдк्рд░рдХाрд╢िрдд
16. рдЕрд╣िंрд╕ा рдЖрдпोрдЧ рдЖंрджोрд▓рди рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ, рдЗрд╕рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें।
17. рднाрд░рдд рдХे рд╡िрднिрди्рди рдкрдд्рд░/рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рдоें 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ेрдЦ рдФрд░ рджैрдиिрдХ, рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ, рдкाрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░
рдкрдд्рд░ों рдоें рд╕ंрдкाрджрдХीрдп рдкेрдЬ рдкрд░ рдЖрд▓ेрдЦ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд।
18. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдорд╣ाрд╕рднा рдХे рдирдП рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдорд╣ाрдорд╣िрдо рдЪрдмा рдХोрд░ोрд╕ी рдХे рд╕ाрде ‘рдЗрдирдлॉрд░्рдорд▓ рдЗंрдЯрд░рдПрдХ्рдЯिрд╡
рдбाрдпрд▓ॉрдЧ’ рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдорд╣ाрд╕рднा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдорд╣ाрдорд╣िрдо рдЕрдм्рджुрд▓्рд▓ा рд╢ाрд╣िрдж рдХे рдЖрдоंрдд्рд░рдг рдкрд░
рдк्рд░рддिрднाрдЧिрддा
***

рдЬрди्рдо: 01 рдЬрдирд╡рд░ी, 1981
рдиिрд╡ाрд╕: рдорд╣ेрд╢рдкुрд░, рдорд╣рд░ाрдЬрдЧंрдЬ, рдЖреЫрдордЧреЭ-276137 (рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢) 
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 9818759757, +918989154081, 
рдИрдоेрд▓:hindswaraj2009@gmail.com 
рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ: www.kanhaiyatripathi.com