เคฌเคฆเคฒเคคे เคœीเคตเคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคชเคฐिเคช्เคฐेเค•्เคท्เคฏ เคฎें เค—िเคฒिเค—เคกु

เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•े เคตिเคถेเคท เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें


เคจिเค•्เค•ी เค•ुเคฎाเคฐी

เคธ्เคจाเคคเค•ोเคค्เคคเคฐ- เคนिเคจ्เคฆी, เคจेเคŸ เคœेเคฐाเคซ เคเคฎเคซिเคฒ;
'เค›िเคจ्เคจเคฎเคคा' เค”เคฐ 'เคจเคฐ เคจाเคฐी' เคฎें เคธ्เคค्เคฐी เคšेเคคเคจा เค•ा เคคुเคฒเคจाเคค्เคฎเค• เค…เคง्เคฏเคฏเคจ
เคชीเคเคš.เคกी เคนिเคจ्เคฆी, เคœเคตाเคนเคฐเคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐू เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ

“เคฌूเคข़ों เค•े เคธाเคฅ เคฒोเค— เค•เคนाँ เคคเค• เคตเคซ़ा เค•เคฐें
เคฌूเคข़ों เค•ो เคญी เคœो เคฎौเคค เคจ เค†เค เคคो เค•्เคฏा เค•เคฐें।”1
                                                         เค…เค•เคฌเคฐ เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆी
  
เค†เคœाเคฆी เค•े เคฌाเคฆ เค•े เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ी เคœเคฌ เคนเคฎ เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคเค• เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เค”เคฐ เค‰เคฆाเคฐीเค•เคฐเคฃ เคนเคฎें เค•เคนीं เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคนिเคค เค•ी เคฌाเคค เคฒเค—เคคी เคนै। เคเค• เคธเคญ्เคฏ เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคญौเคคिเค• เคธुเค–ों เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐी เคนै, เคฏเคน เคฌाเคค เคเค• เคนเคฆ เคคเค• เคคो เค ीเค• เคนै เคฒेเค•िเคจ เคฏे เคธाเคฐा เคตिเค•ाเคธ เคœिเคธ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคนिเคค เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคा เคนै, เคตเคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคชเฅœाเคต เคฎें เค†เค•เคฐ เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏ เคนोเค•เคฐ เคฐเคน เคœाเคคा เคนै। เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคช्เคฐเค—เคคि เค•े เคธाเคฅ เคœเคนाँ เคฎाเคจเคต เค•ी เค”เคธเคค เค†เคฏु เคฌเฅเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै, เคตเคนीं เคฌुเฅाเคชे เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏाเคँ เคญी เคฌเฅ เคฐเคนी เคนै। เค†เคงुเคจिเค• เคœเค—เคค เคฎें, เค”เคฆ्เคฏोเค—िเค• เคช्เคฐเค—เคคि เค•े เคฏुเค— เคฎें เคตृเคฆ्เคงเคœเคจ เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคฌेเคนเคฆ เคซाเคฒเคคू เค”เคฐ เค…เคจुเคชเคฏोเค—ी เคธเคฎเคเคคा เคนुเค† เค˜ोเคฐ เคเค•ाเค•ीเคชเคจ เคคเคฅा เค‰เคชेเค•्เคทा เค•ा เคถिเค•ाเคฐ เคนोเคคे เคœा เคฐเคนे เคนैं। เคœเคฌเค•ि เคธเคนी เคฎाเคฏเคจे เคฎें เค‰เคฎ्เคฐ เคฌเคขเคฉे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคจिเคท्เค•्เคฐिเคฏ เคนोเคจा เคจเคนीं เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคฎाเคœ เค”เคฐ เคฆेเคถ เค•े เคฒिเค เค…เคงिเค• เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจเค•เคฐ เคธाเคฐ्เคฅเค• เค”เคฐ เคœीเคตंเคค เคœीเคตเคจ เคœीเคจा เคนै। เค†เคœ เคนเคฎाเคฐी เคšिंเคคा เค•ा เคตिเคทเคฏ เคตिเคถाเคฒ เคตृเคฆ्เคง เคœเคจ เคธเคฎुเคฆाเคฏ เค•े เคœीเคตเคจ เค•ो เคธुเค–เคฎเคฏ เคฌเคจाเคจे เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคนै–เคšाเคนे เคตे เคธ्เคค्เคฐी เคนों เคฏा เคชुเคฐुเคท।

เคจाเคฐी-เค…เคธ्เคฎिเคคा เค”เคฐ เคฎाเคจเคตीเคฏ เคตिเค•ाเคธ เคธे เคœुเฅœे เคฎเคธเคฒों เคชเคฐ เค…เคชเคจे เคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เคฒेเค–เคจ เค”เคฐ เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธเคนเคญाเค—िเคคा เคจिเคญाเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค—ों เคฎें เคนिเคจ्เคฆी เค•ी เคจाเคฎเคšीเคจ เคฒेเค–िเค•ा เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เค•ा เคจाเคฎ เค…เค—्เคฐเค—เคฃ्เคฏ เคนै। เค‡เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ ‘เค†เคตां’, ‘เคเค• เคœเคฎीเคจ เค…เคชเคจी’, เค”เคฐ ‘เค—िเคฒिเค—เคกु’ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตिเคถेเคทเคค: เคธ्เคค्เคฐी เคตिเคฎเคฐ्เคถ เค”เคฐ เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ो เค‰เคœाเค—เคฐ เค•เคฐเคจे เคฎें เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคˆ เคนै। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคตृเคฆ्เคงों เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ो เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เคฐเค–เค•เคฐ เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธृเคœเคจ เคนो เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธी เค•เฅœी เคฎें เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เคฆ्เคตाเคฐा เคฒिเค–िเคค เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ ‘เค—िเคฒिเค—เคกु’(2000) เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เค†เคฏा। เค‡เคธเคฎें เคฌुเฅाเคชे เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ, เค˜เคฐ เคฎें เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคคเคฅा เคฆเคฐ-เคฆเคฐ เค•ी เค ोเค•เคฐें เค–ाเคคे เค˜เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•ाเคฒे เค—เค เคตृเคฆ्เคงों เค•े เคœीเคตเคจ เค•ी เคต्เคฏเคฅा เค•ो เคšिเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏเคน เค†เค•ाเคฐ เคฎें เค›ोเคŸा เคฒेเค•िเคจ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा เค•ा เค…เคฅाเคน เคญंเคกाเคฐ เคนै। เค‡เคธเคฎें เคคेเคฐเคน เคฆिเคจ เค•ी เค•เคนाเคจी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคฎुเค–्เคฏ เคชाเคค्เคฐ เคธेเคตाเคจिเคตृเคค्เคค เคธिเคตिเคฒ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เคต เคธेเคตाเคจिเคตृเคค्เคค เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी (เคตिเคทเคจू เคจाเคฐाเคฏเคฃ เคธ्เคตाเคฎी) เค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เคชूเคฐा เค–ाเค•ा เคนी เคจเคนीं เค…เคชिเคคु เค†เคœ เค•े เคฌเคฆเคฒเคคे เคœीเคตเคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคชเคฐिเคช्เคฐेเค•्เคท्เคฏ เคฎें เค˜เคฐ เคต เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคธ्เคฅिเคคि เค•ा เคšिเคค्เคฐเคฃ เคฌเฅœी เคฌेเคฌाเค•ी เคธे เคนुเค† เคนै। เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคช्เคฐเคฎुเค– เคฐूเคช เคธे เคธंเคฏुเค•्เคค เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ा เคฌिเค–เคฐाเคต, เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เค”เคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคฎाเคนौเคฒ เคฎें เค‰เคจเค•ी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคธ्เคฅिเคคि เค•ो เค•เคˆ เคช्เคฐเคธंเค—ों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคœाเค—เคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै।

‘เค—िเคฒिเค—เคกु’ เค•ा เคถाเคฌ्เคฆिเค• เค…เคฐ्เคฅ เคนै ‘เคšिเฅœिเคฏाँ’ เคนै เคฒेเค•िเคจ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคฒेเค–िเค•ा เคจे ‘เค—िเคฒिเค—เคกु’ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เคœुเฅœเคตाँ เคชोเคคिเคฏों เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคนै। ‘เค—िเคฒिเค—เคกु’ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เค•เคนाเคจी เคเคธे เคฆो เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคนै เคœो เค˜เคฐ-เคชเคฐिเคตाเคฐ เค”เคฐ เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฐूเคช เคธे เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนोเคคे เคนुเค เคญी เค…เค•ेเคฒे เคนैं। เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคคीเคจ เคถ्เคฐेเคฃिเคฏाँ เคนैं-เคเค• เคตे เคนैं เคœिเคจเค•ा เค•ोเคˆ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคจเคนीं เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเคจे เค•ो เค…เคญिเคถเคช्เคค เคนै, เคฆूเคธเคฐे เคตे เคœो เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนोเคคे เคนुเค เคญी เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเคจे เค•ो เคฌाเคง्เคฏ เคนै เค”เคฐ เคคीเคธเคฐे เคตे เคนैं เคœो เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฐเคนเค•เคฐ เคญी เค…เค•ेเคฒे เคนैं। เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคคीเคจों เคคเคฐเคน เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฎिเคธ्เคŸเคฐ เค”เคฐ เคฎिเคธेเคœ เคถ्เคฐीเคตाเคธ्เคคเคต เคœिเคจเค•ा เคœिเค•्เคฐ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เค…ंเคค เคฎें เคฌเคนुเคค เคนी เค…เคฒ्เคช เคธเคฎเคฏ เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•े เคชเฅœोเคธी เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนुเค† เคนै, เคตे เคฆोเคจों เคฆเคฎ्เคชเคคि เค‡เคธเคฒिเค เค…เค•ेเคฒे เคฐเคน เคฐเคนे เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจเค•ी เค…เคชเคจी เค•ोเคˆ เค”เคฒाเคฆ เคจเคนीं เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฆेเค–เค•เคฐ เค‰เคจเค•ो เค‡เคธเค•ा เค•ोเคˆ เคฎเคฒाเคฒ เคจเคนीं เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เค…เคชเคจी เค•ोเคˆ เค”เคฒाเคฆ เคจเคนीं เคนै। เคฎिเคธेเคœ เคถ्เคฐीเคตाเคธ्เคคเคต เค•เคนเคคी เคนै- “เคเคธी เค•เคธाเคˆ เค”เคฒाเคฆों เคธे เคคो เค†เคฆเคฎी เคจिเคชूเคคा เคญเคฒा। เคนเคฎें เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ा เค•ोเคˆ เค—เคฎ เคจเคนीं เค•ि เคนเคฎाเคฐी เค•ोเคˆ เค…เคชเคจी เค”เคฒाเคฆ เคจเคนीं...।”2 เคตเคนी เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคฆूเคธเคฐे เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคœिเคจเค•ा เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนै, เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฐूเคช เคธे เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนै เคซिเคฐ เคญी เคชเคค्เคจी เค•ी เคฎौเคค เค•े เคฌाเคฆ เคจिเคชเคŸ เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเคจे เค•ो เค…เคญिเคถเคช्เคค เคนै, เคนाเคฒांเค•ि เคตो เคธ्เคตเคฏं เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เค•เคญी เค•िเคธी เค•े เคธाเคฎเคจे เคœाเคนिเคฐ เคจเคนीं เคนोเคจे เคฆेเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ा เค–ुเคฒाเคธा เค‰เคจเค•ी เคฎौเคค เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจเค•े เคชเฅœोเคธी เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธे เค•เคฐเคคे เคนैं เคคเคญी เคชाเค เค• เค‡เคธ เคฌाเคค เคธे เคฐूเคฌเคฐू เคนो เคชाเคคे เคนैं। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคคीเคธเคฐे เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคคเคธिंเคน เคนै เคœो เค•ि เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฐเคนเคคे เคนुเค เคญी เค…เค•ेเคฒे เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฒिเค เค…เคฌ เคตो เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคนो เคšुเค•े เคนैं, เค‰เคจเค•ी เค•ोเคˆ เค‰เคชाเคฆेเคฏเคคा เค…เคฌ เคจเคนीं เคฐเคนी।

เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•ी เค•िเคคเคจी เคฌเฅœी เคค्เคฐाเคธเคฆी เคนै เค•ि เคตเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เคœो เคœीเคตเคจ เคญเคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ा เคญเคฐเคฃ เคชोเคทเคฃ เคเคตं เคจेเคคृเคค्เคต เค•เคฐเคคा เคฅा, เคตृเคฆ्เคง เคนो เคœाเคจे เคชเคฐ เคคเคฅा เค•ाเคฎ เค›ूเคŸ เคœाเคจे เคชเคฐ เค‰เคธी เค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคตเคนी เคฒोเค— เคœो เคเค• เคธเคฎเคฏ เค‰เคธ เคชเคฐ เค†เคถ्เคฐिเคค เคฐเคนเคคे เคฅे, เค…เคฌ เค‰เคธ เคชเคฐ เค…เคชเคฎाเคจเคœเคจเค• เคŸिเคช्เคชเคฃिเคฏाँ เค•เคฐเคจे เคธे เคจเคนीं เคšूเค•เคคे เคนैं। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•े เคฌेเคŸे เคจเคฐेเคจ्เคฆ्เคฐ เค”เคฐ เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เค•ा เค‰เคจเค•े เคช्เคฐเคคि เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค‡เคคเคจा เค•เค ोเคฐ เคนै เค•ि เคตे เคฆोเคจों เค‰เคจเค•ा เค…เคชเคฎाเคจ เคต เคคिเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ोเคˆ เคญी เค…เคตเคธเคฐ เคจเคนीं เคšुเค•เคคे เค”เคฐ เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคฅा เค•ि เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•ो เค•เคญी เคฏเคน เค†เคญाเคธ เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै เค•ि เคตเคน เค‰เคจเค•ा เค…เคชเคจा เค˜เคฐ เคนै। เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคช्เคฐเคตाเคธ เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคšिเคค्เคฐिเคค เคนुเคˆ เคนै, เคต्เคฏเค•्เคคि เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฐเคนเคคे-เคฐเคนเคคे เค‰เคธเคธे เคœुเฅœ เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคœเคฌ เคธเคฎाเคœ เคธे เค…เคฒเค— เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธोเคšเคคा เคญी เคนै เคคो เค‰เคธी เค•्เคทเคฃ เค‰เคธเค•ी เคธाเคฎाเคœिเค• เคฎृเคค्เคฏु เคนो เคœाเคคी เคนै। เคเคธे เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ो เคญเคฏ เคฐเคนเคคा เคนै เค•ि เคจเคˆ เคœเค—เคน เคชเคฐ เคตे เคฎाเคจเคธिเค• เค”เคฐ เคธंเคตेเคฆी เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เค•िเคธी เคธे เค•िเคคเคจा เคœुเฅœ เคชाเคंเค—े। เคฏเคนी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•े เคธाเคฅ เคญी เคฅी। เคตे เคชเคค्เคจी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคฌाเคฆ เค•ाเคจเคชुเคฐ เค›ोเฅœเค•เคฐ เคฆिเคฒ्เคฒी เคจเคนीं เคœाเคจा เคšाเคนเคคे เคฅे, เคฒेเค•िเคจ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคตเคถ เคฎเคœเคฌूเคฐ เคนोเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคœाเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เค‡เคธ เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฒेเค–िเค•ा เคฒिเค–เคคी เคนै- “เคฆिเคฒ्เคฒी เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เคจे เคจ เค•เคญी เค†เคจा เคšाเคนा เคจ เค†เคจे เค•े เคฌाเคฆ เค•ोเคˆ เคฆिเคจ เค—ुเคœเคฐा เค•ि เคตे เคšिเคนुंเค•-เคšिเคนुंเค•เค•เคฐ เคฆिเคฒ्เคฒी เคธे เค‰เคšाเคŸ เคจ เคนुเค เคนों।”3

เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เค†เค–िเคฐ เคฏเคน เค•ैเคธी เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคนै เค•ि เคเค• เคฌाเคช เค•ो เค…เคชเคจे เคนी เค˜เคฐ เคฎें เค…เคชเคจे เคฌेเคŸे-เคฌเคนू เคธे เคญเคฏ เคฒเค— เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคญी เค‡เคคเคจा เค•ि เคตे เค…เคชเคจे เคฆोเคธ्เคค เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคเค• เค•เคช เค•ॉเคซी เคชเคฐ เคญी เคจเคนीं เคฌुเคฒा เคชाเคคे। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคญเคฏ เคฐเคนเคคा เคนै เค•ि เค•เคนीं เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เคšाเคฏ-เค•ॉเคซी เคคो เคฆूเคฐ เค‰เคจเค•ा เคคिเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เคจा เค•เคฐ เคฆे। “เค—ेเคŸ เค•े เคจिเค•เคŸ เคชเคนुंเคšเค•เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคนुเคˆ เค•ि เค…เคœเคจเคฌी เค•ो เค˜เคฐ เคšเคฒเค•เคฐ เคเค• เค•เคช เค•ॉเคซी เคชीเคจे เค•ा เคจ्เคฏौเคคा เคฆें। เคฒेเค•िเคจ เคจ्เคฏौเคคा เคฆेเคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เคจเคนीं เคœुเคŸा। ...เค•ाเคจเคชुเคฐ เคธे เคฆिเคฒ्เคฒी เค†เค เค‰เคจ्เคนें เค…เคฐเคธा เคนो เค—เคฏा। เค˜เคฐ เค•ी เคšौเค–เคŸ เคฎें เคฆाเค–िเคฒ เคนोเคคे เคนी เคตे เคธ्เคตเคฏं เค•ो เค…เคชเคฐिเคšिเคคों เค•ी เคญांเคคि เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคा เคนुเค† เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•ैเคธे เค•เคนें !”4 เคจींเคฌू เคšाเคฏ เคชीเคจे เคตाเคฒे เคธเคธुเคฐ เค•े เคธाเคฎเคจे เคฌिเคจा เคจींเคฌू เค•े เค•เคค्เคฅเคˆ เคšाเคฏ เค•ा เค—िเคฒाเคธ เคฐเค–เคคे เคนुเค เค‰เคจเคธे เคชूเค›ा เคœाเคคा เคนै- “เคฆเคฒिเค เค•ा เคกिเคฌ्เคฌा เค–ाเคฒी เคชเฅœा เคนुเค† เคนै। เคธांเค เคธे เคชเคนเคฒे เคจเคนीं เค† เคธเค•เคคा। เคจाเคถ्เคคे เคฎें เค•्เคฏा เคฌाเคฌूเคœी เคšीเคฒा เค–ाเคจा เคชเคธंเคฆ เค•เคฐेंเค—े ?”5 เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคฌाเคค-เคฌाเคค เคชเคฐ เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เค•เคญी เคญी เคฏे เคจเคนीं เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคฏे เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตเคฏं เค•ा เค˜เคฐ เคนै। เคตे เคธ्เคตเคฏं เค•ी เคคुเคฒเคจा เค˜เคฐ เค•े เค•ुเคค्เคคे เคธे เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं- “เค‡เคธ เค˜เคฐ เคฎें เคเค• เคจเคนीं เคฆो เค•ुเคค्เคคे เคนैं-เคเค• เคŸॉเคฎी, เคฆूเคธเคฐा เค…เคตเค•ाเคถ-เคช्เคฐाเคช्เคค เคธिเคตिเคฒ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐ เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน ! เคŸॉเคฎी เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เค‰เคจเค•ी เคฌเคจिเคธ्เคฌเคค เคฎเคœเคฌूเคค เคนै। เค‰เคธเค•ी เค‡เคš्เค›ा-เค…เคจिเคš्เค›ा เค•ी เคชเคฐเคตाเคน เคฎें เคฌिเค›ा เคฐเคนเคคा เคนै เคชूเคฐा เค˜เคฐ। เค‰เคจเค•े เคฒिเค เค•िเคธी เค•ो เคฌिเค›े เคฐเคนเคจा เคœเคฐूเคฐी เคจเคนीं เคฒเค—เคคा। เคŸॉเคฎी เค…เคš्เค›ी เคจเคธ्เคฒ เค•ा เค•ुเคค्เคคा เคนै। เคธोเคธाเค‡เคŸी เคฎें เค‰เคจเค•े เค˜เคฐ เค•ा เคฐुเคคเคฌा เคฌเฅाเคคा เคนै। เค‰เคจเค•े เคšเคฒเคคे เค‰เคจเค•ा เคฐुเคคเคฌा เค•เคฒंเค•िเคค เคนुเค† เคนै। เค•เคฒंเค•िเคค เคนोเค•เคฐ เค…เค•्เคทเคค-เคšเคจ्เคฆเคจ เค•्เคฏों เคšเฅाเคं ?”6 เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฆेเค–เค•เคฐ เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคจिเคฆा เฅžाเฅ›เคฒी เคจे เค ीเค• เคนी เค•เคนा เคนै-
‘เคชเคนเคฒे เคนเคฐ เคšीเคœ เคฅी เค…เคชเคจी,
เคฎเค—เคฐ เค…เคฌ เคฒเค—เคคा เคนै,
เค…เคชเคจे เคนी เค˜เคฐ เคฎें เค•िเคธी
เคฆूเคธเคฐे เค•े เค˜เคฐ เค•े เคนเคฎ เคนैं।’

เคฌुเฅाเคชे เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เค•ेเคฒा, เคจिเคฐ्เคฌเคฒ เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏ เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‰เคจเค•ी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เค•เคฎเคœोเคฐ เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค…เคชเคจे เคฆैเคจिเค• เค•ाเคฐ्เคฏ เคต เคญเคฐเคฃ เคชोเคทเคฃ เค•े เคฒिเค เคฆूเคธเคฐों เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคฐเคนเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เคฏเคน เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เค‰เคจเค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคฌเคจ เคœाเคคी เคนै। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•ो เคฌीเคฎाเคฐी เค•े เคšเคฒเคคे เคชाเคฏเคœाเคฎे เคฎें เค–ूเคจ เคฒเค— เคœाเคจे เคชเคฐ เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เค‰เคฒाเคนเคจा เคฆेเคคे เคนुเค เค•เคนเคคी เคนै- “เค‰เคจเค•े เคชाเคฏเคœाเคฎे เค”เคฐ เคšเคก्เคขी เคฎें เคฒเค—े เค–ूเคจ เค•े เคงเคฌ्เคฌे เคตाเคถिंเค— เคฎเคถीเคจ เคฎें เคจเคนीं เค›ूเคŸเคคे। เค‰เคจเค•े เคฌाเคฅเคฐूเคฎ เคฎें เคฐिเคจ เค•ी เคฌเคŸ्เคŸी เคฐเค– เคฆी เค—เคˆ เคนै। เค•เคชเฅœे เคงोเคจे เคกाเคฒเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคตे เคธ्เคตเคฏं เคงเคฌ्เคฌों เค•ो เคคเคจिเค• เคฐเค—เฅœ เคฆिเคฏा เค•เคฐें।”7

เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เคœीเคตเคจ เคฎें เคญเคฐोเคธा เคฌเคนुเคค เคฌเฅœी เคšीเคœ เคนोเคคी เคนै। เค…เค—เคฐ เคต्เคฏเค•्เคคि เคชเคฐ เค…เคชเคจों เค•ा เคญเคฐोเคธा เคจเคนीं เคฐเคนเคคा เคนै เคคो เคตเคน เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคŸूเคŸ เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค…เค—เคฐ เค…เคชเคจों เค•ा เคธाเคฅ เคนो เคคो เคต्เคฏเค•्เคคि เคนเคฐ เคฌाเคงा เคธे เคชाเคฐ เคชा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคฌเคตाเคธीเคฐ เค•ी เคชुเคฐाเคจी เคถिเค•ाเคฏเคค เคฅी เค”เคฐ เคชाเคฏเคœाเคฎा เค–ोเคฒเค•เคฐ เคฎเคธ्เคธों เคฎें เคนเคกिंเคธा เคŸ्เคฏूเคฌ เคฒเค—ा เคฐเคนे เคฅे เคคो เค—เคฒเคคी เคธे เค–िเฅœเค•ी เค–ुเคฒी เคฐเคน เคœाเคคी เคนै, เคœिเคธเค•े เคšเคฒเคคे เคชเฅœौเคธ เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒी เค”เคฐเคค เค•ो เค—เคฒเคคเคซเคนเคฎी เคนोเคคी เคนै เค•ि เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค‰เคจเค•ी เคฌेเคŸी เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคชाเคฏเคœाเคฎा เค–ोเคฒเคคे เคนैं, เค‡เคธ เคชเคฐ เคตเคน เค‰เคจเค•ी เคถिเค•ाเคฏเคค เค‰เคจเค•ी เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เคธे เค•เคฐเคคी เคนै। เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เค‰เคจ เคชเคฐ เค†เค— เค•े เค—ोเคฒे เค•ी เคคเคฐเคน เคฌเคฐเคธ เคชเฅœเคคी เคนै– “เค†เค–िเคฐ เคฌाเคฌूเคœी เค‡เคธ เคธंเคญ्เคฐांเคค เคธोเคธाเคฏเคŸी เคฎें เค‰เคจเค•ी เค‡เคœ्เคœเคค เค–ाเค• เคฎें เคฎिเคฒाเคจे เคชเคฐ เค•्เคฏों เค‰เคคाเคฐू เคนैं? เค…เคชเคจी เค‰เคฎ्เคฐ เค•ा เคฒिเคนाเคœ เค•िเคฏा เคนोเคคा। เค…เคญी เคญी เคœเคตाเคจी เค•ा เคœोเคถ เคฌाเค•ी เคนो เคคो เคฆिเค•्เค•เคค เค•ैเคธी? เคšเคฒे เคœाเคฏा เค•เคฐें เคฐेเคกเคฒाเค‡เคŸ เคเคฐिเคฏा। เค•ौเคจ เคชेंเคถเคจ เค•เคฎ เคฎिเคฒเคคी เคนै เค‰เคจ्เคนें เคฎौเคœเคฎเคธ्เคคी เคฎें เคนाเคฅ เคฌंเคงे เคนों? เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เค…เฅœोเคธ-เคชเฅœोเคธ เค•ी เค•िเคถोเคฐिเคฏों เคชเคฐ เคคो เคจเคœเคฐ เคจ เคกाเคฒें। เคฎुँเคน เคฆिเค–ाเคจे เคฒाเคฏเค• เคฐเค–ें เค‰เคจ्เคนें เคธोเคธाเคฏเคŸी เคฎें।”8 เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เค•ा เค•เคนा เคธुเคจा เคคो เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ैเคธे-เคœैเคธे เคธเคนเคจ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เค…เคชเคจे เคฌेเคŸे เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคฐोเค•เคจा-เคŸोเค•เคจा เค‰เคจเค•ो เคฌเคนुเคค เคšुเคญเคคा เคนै। เค…เคชเคจे เคฎाเคฒे เค•ी เคฒिเคซ्เคŸ เค–ुเคฒी เค›ोเฅœเค•เคฐ เคญूเคฒ เคœाเคจे เคชเคฐ เคœเคฌ เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคŸोเค•เคคा เคนै เคคो เค–िเคจ्เคจ เคนोเค•เคฐ เคตे เค•เคนเคคे เคนैं– “เค‡เคธ เค˜เคฐ เคฎें เคฌเคš्เคšों เค•ी เคถिเค•ाเคฏเคคें เคจเคนीं เค†เคคीं। เคฌुเคก्เคขों เค•ी เค†เคคी เคนैं। เค‡เคธ เคธोเคธाเค‡เคŸी เค•े เคฒोเค— เคถाเคฏเคฆ เค•เคญी เคฌूเฅे เคจเคนीं เคนोंเค—े। เคจ เค‰เคจเค•ी เคถเค•्เคคि เค•्เคทीเคฃ เคนोเค—ी เคจ เคธ्เคฎृเคคि। เคเคธे เค…เคœเคฐ-เค…เคฎเคฐ เคœเคจ्เคฎे เคนैं, เคจ เค•เคญी เค•ोเคˆ เค•เคท्เคŸ เคต्เคฏाเคชेเค—ा เคจ เคนाเคฐी-เคฌीเคฎाเคฐी।”9

เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฒेเค–िเค•ा เค•्เคทเคฎा เคถเคฐ्เคฎा เคฒिเค–เคคी เคนै- “เค…เคชเคจों เคฆ्เคตाเคฐा เค ुเค•เคฐाเค เคœाเคจे เค•ा เคœो เคฎเคฒाเคฒ เคนोเคคा เคนै, เค‰เคธเค•ा เค•्เคฏा เค•ोเคˆ เค‡เคฒाเคœ เคนै ? เค‰เคธ เค…เค•ेเคฒेเคชเคจ เค”เคฐ เค…เคชเคฎाเคจ เค•े เค…เคนเคธाเคธ เค•ा เค•्เคฏा เคœो เค‰เคจเค•े เค•เคฐीเคฌी เคœเคจ เค‰เคจ्เคนें เค•เคฐाเคคे เคนैं? เคตे เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคฏเคน เค…เคนเคธाเคธ เคฆिเคฒाเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เค…เคฌ เค˜เคฐ เคฎें เคคो เค•्เคฏा เค‡เคธ เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เคนी เคจเคนीं เคฐเคนी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœिเคจเค•े เคฒिเค เค…เคชเคจी เค‰เคฎ्เคฐ เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธाเคฐे เคธंเคธाเคงเคจ เคฒเค—ा เคฆिเค, เคตे เคนी เคฆो เคœूเคจ เค•ी เคฐोเคŸी เค•े เคฒिเค เคฆुเคค्เค•ाเคฐเคคे เคนैं।”10

เคฎाเคคा-เคชिเคคा เคธ्เคตเคฏं เค•े เคธเคชเคจों เค•ो เคคिเคฒांเคœเคฒि เคฆेเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคฌเคš्เคšों เค•ा เคญเคตिเคท्เคฏ เคธंเคตाเคฐเคจे เคฎें เคฒเค—े เคฐเคนเคคे เคนैं เคฏเคน เคธोเคšเค•เคฐ เค•ि เคเค• เคฆिเคจ เค‰เคจเค•े เคฌเคš्เคšें เค•ाเคฎเคฏाเคฌ เคนोเค•เคฐ เค‰เคจเค•े เคธเคชเคจों เค”เคฐ เค‡เคš्เค›ाเค“ं เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐेंเค—े। เค‡เคธी เคญाเคต เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เคจे เคฌेเคŸे เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เค•िเค เคนुเค เคตाเคฆे เค•ो เค•ि เค…เคฎ्เคฎा เค”เคฐ เคฌाเคฌूเคœी เค•ो เคฌเคฆ्เคฐीเคจाเคฅ เค”เคฐ เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคตाเคฏेเค—ा เค•ो เคฆिเคฒ เคฎें เคธंเคœोเค•เคฐ เคฐเค– เคฐเค–ा เคฅा– “เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เคจे เคฌเคนुเคค เคชเคนเคฒे เค•เคนा เคฅा। เคฌाเคฌूเคœी เค”เคฐ เค…เคฎ्เคฎा เค•ी เคฌเคฆ्เคฐीเคจाเคฅ เค”เคฐ เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เคœाเคจे เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคตเคน เค…เคตเคถ्เคฏ เคชूเคฐी เค•เคฐेเค—ा। เค‰เคจเค•े เคฌिเคจा เคตเคน เคธ्เคตเคฏं เค•เคญी เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ो เคจเคนीं เคœाเคเค—ा।”11 เค‡เคธी เค‡เคจ्เคคเคœाเคฐ เคฎें เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค•ी เคฎाँ เค•ा เคคो เคฆेเคนांเคค เคนो เค—เคฏा เคฅा เค”เคฐ เคœเคฌ เคตเคน เคฆिเคจ เค†เคฏा เคคो เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค•ा เคซเคฐเคฎाเคจ เคธुเคจเค•เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•ो เค–ुเคฆ เค•े เค•ाเคจों เคชเคฐ เคตिเคถ्เคตाเคธ เคจเคนीं เคนुเค†, เค‰เคจ्เคนें เคธुเคจเคจे เค•ो เคฎिเคฒा- “เคฎिเคค्เคฐों เค•े เคธाเคฅ เค‰เคธเค•ा เค…เคšाเคจเค• เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เคœाเคจे เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै। เค…เคชเคจी เค—ाเฅœी เคธे เคธเคญी เคฎिเคค्เคฐ เคธเคชเคฐिเคตाเคฐ เคœाเคंเค—े। เคฌเคš्เคšों เค•ी เค›ुเคŸ्เคŸी เค•เคฐाเคจी เคนोเค—ी। เค‰เคจ्เคนें เคธंเค— เคฒे เคœाเคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เค•เคฐเค•े เคญी เคฎिเคค्เคฐों เค•ी เคธเคฒाเคน เค‰เคธे เคฎाเคจเคจी เคชเฅœ เคฐเคนी। เค‡เคธ เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เค‰เคจ्เคนें เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เคฒे เคœाเคจा เคจिเคฐाเคชเคฆ เคจเคนीं।”12

เคฌूเคขों เค•ी เค…เคชเคจी เคนी เคฆुเคจिเคฏा เคนोเคคी เคนै เคœเคนाँ เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจेเคชเคจ เค•ा เค…เคนเคธाเคธ เคนोเคคा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคชเคฐिเคตाเคฐ เคตाเคฒों เค•े เคชाเคธ เคจ เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฏ เคนै เคจ เคนी เค‰เคจเค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค‰เคจเค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ เคธ्เคฅाเคจ। เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฎिเคธ्เคŸเคฐ เคญเคŸ्เคŸ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคฌเคคाเคคे เคนैं เค•ि– “เค•ाเคซी เคชเคนเคฒे เค†เคธ-เคชाเคธ เค•ी เคธोเคธाเค‡เคŸिเคฏों เค•े เคฌूเฅों เคจे เคฎिเคฒเค•เคฐ (เค•เคฒा เคตिเคนाเคฐ, เคฎाเคจเคธ, เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ, เคตเคฐ्เคงเคฎाเคจ, เคธเคฎाเคšाเคฐ, เค•ीเคฐ्เคคि เค†เคฆि) เคเค• ‘เคฒॉเคซिंเค— เค•्เคฒเคฌ’ เคฌเคจाเคฏा เคฅा। เคธेเคนเคค เค•ो เคฆुเคฐुเคธ्เคค เคฐเค–เคจे เค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธे।...เคชाเคฐ्เค• เคฎें เคธुเคฌเคน เค•ी เคธैเคฐ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคœเคตाเคจों เค•ो เคฒเคŸเค• เคฐเคนी เค–ाเคฒों เค”เคฐ เคจเค•เคฒी เคฌเคค्เคคीเคธी เคตाเคฒे เคฌूเฅों เค•ी เคฐाเค•्เคทเคธी เคนा, เคนा, เคนा, เคฌเคฐเคฆाเคถ्เคค เคจเคนीं เคนुเคˆ।...เคชाเคฐ्เค• เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคธ्เคฅเคฒ เคนै। เค•เคฒ เคฏเคนां เคธเคฎเคตेเคค เคธ्เคตเคฐ เคฎें เคตे เคฐोเคจा เค†เคฐंเคญ เค•เคฐ เคฆेंเค—े เค•ि เคฐोเคจा เคธेเคนเคค เค•े เคฒिเค เคซाเคฏเคฆेเคฎंเคฆ เคนै, เค•ैเคธे เคธเคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै ? เคฌूเฅे เคกเคฐ เค—เค। เค…เค—เคฒी เคธुเคฌเคน เคตे เคฎिเคฒे เคœเคฐूเคฐ เคฒेเค•िเคจ เคนँเคธे เคจเคนीं।”13 เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เค…เคชเคจी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคฏเคน เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เคŠเคชเคฐ เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคจเคœเคฐ เคญी เคฐเค–เคคे เคนैं। เคถाเคฏเคฆ เคธाเคฎाเคœिเค• เคนोเคจा เค‡เคธे เคนी เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เคนเคฎ เค…เค•ेเคฒे เคนोเค•เคฐ เคญी เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ो เค…เคจเคฆेเค–ा เค•เคฐเค•े เคจเคนीं เคœी เคธเค•เคคे। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคœเคฌ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคฎिเคฒเคคे เคนैं เคคो เคตे เค‰เคจเค•ा เค…เค•ेเคฒाเคชเคจ เคญांเคช เคฒेเคคे เคนैं เค”เคฐ เคนเคฐ เคคเคฐเคน เคธे เค‰เคจเค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคถเคนเคฐ เคฎें เคจเคฏे เคฅे เค”เคฐ เคธเคญी เคœเค—เคนों เคธे เค…เคจเคœाเคจ เคญी, เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคธैเคฐ เคชเคฐ เคœाเคจे เค•े เคœूเคคे เคจเคนीं เคฅे। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคจे เค‰เคจเค•ो เคœूเคคे เค–เคฐीเคฆเคจे เค•ी เคนिเคฆाเคฏเคค เคฆी เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ो เคชเคคा เคฅा เค•ि เคตे เคจเคนीं เค–เคฐीเคฆ เคชाเคฏेंเค—े เค‡เคธ เคชเคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•เคนเคคे เคนैं- “เคฎाเคฒूเคฎ เคฅा, เคœूเคคे เค•ी เคฆुเค•ाเคจ เค–ोเคœเคจे เคจเคนीं เคœा เคธเค•ेंเค—े। เคฎैं เคฒे เค†เคฏा, เคฆैเคŸ्เคธ เค‘เคฒ। เค”เคฐ เคฏเคน เคญी เคฎाเคฒूเคฎ เคฅा เคฆोเคธ्เคค ! เค…เคฐ्เคจिเค•ा เคญी เคจเคนीं เคฎंเค—ा เคชाเค เคนोंเค—े। เคชेंเคŸ เค•ी เคœेเคฌ เคธे เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคจे เคเค• เคชเคคเคฒी-เคธी เคถीเคถी เคจिเค•ाเคฒी เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค•ुเคฐเคคे เค•ी เคœेเคฌ เคฎें เคธเคฐเค•ा เคฆी।”14 เคœเคฌ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคจे เค‰เคจ्เคนें เคธुเคाเคฏा เค•ि เคธैเคฐ เค•े เคฒिเค เค•ुเคฐเคคा-เคชाเคฏเคœाเคฎा เค•ी เคœเค—เคน ‘เคฒเค•्เคธ เค•ॉเคŸ्เคธเคตूเคฒ’ เค–เคฐीเคฆ เคฒेเคจे เคšाเคนिเค เคคो เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคฎเคจ เคนी เคฎเคจ เคฌเคนुเคค เค…เคš्เค›ा เคฒเค—ा เค•ि- “เค•ोเคˆ เคคो เคนै เคœो เค‰เคจ्เคนें เคธเคฐ्เคฆी เคธे เคนी เคจเคนीं เคฌเคšाเคจा เคšाเคน เคฐเคนा, เค‰เคจ्เคนें เคšुเคธ्เคค-เคฆुเคฐुเคธ्เคค เคญी เคฆेเค–เคจा เคšाเคน เคฐเคนा เคนै।”15

เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคนเคฎेเคถा เคฎเคจเค—เคขंเคค เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคฌเคจाเค•เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคธुเคจाเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•े เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนैं, เคตे เค…เคชเคจी เคชोเคคिเคฏों เค—िเคฒिเค—เคกु เค•े เคธाเคฅ เค–ूเคฌ เคฎเคธ्เคคी เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคจเค•े เคฌเคนू-เคฌेเคŸे เค‰เคจเค•ा เคฌเคนुเคค เค–्เคฏाเคฒ เคฐเค–เคคे เคนैं เคœเคฌเค•ि เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เค‡เคธเค•े เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคตिเคชเคฐीเคค เคฅा। เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคชเคฎाเคจिเคค เคนोเค•เคฐ เคœเคฌ เค‡เคธเค•ी เคถिเค•ाเคฏเคค เคตे เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคธे เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค‰เคจ्เคนें เคธเคฎเคाเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं-“เคœीเคตเคจ เคฎुเค เคญेเฅœों เคธे เคนी เคœिเคฏा เคœाเคคा เคนै เคฎिเคธ्เคŸเคฐ เคธिंเคน !”16 เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เคตृเคฆ्เคงों เค•ि เคเค• เคจिเคถ्เคšिเคค เคฆिเคจเคšเคฐ्เคฏा เค”เคฐ เคธोเคš เคฌเคจ เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคตो เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เค…เคชเคจी เคคुเคฒเคจा เคญी เค•เคˆ เคฌाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ा เค‰เค•्เคค เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เคธुเคจเค•เคฐ เค‰เคจเคธे เค–ुเคฆ เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธोเคšเคคे เคนैं- “เค•िเคคเคจी เคฎुเค เคญेเฅœें เค•ोเคˆ เคेเคฒ เคธเค•เคคा เคนै ? เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคนी เคเคธा เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं। เคฆเคฐเค…เคธเคฒ เค‰เคชेเค•्เคทा เค”เคฐ เคฒांเค›เคจों เค•े เคšीเคฐเคคे เคฆंเคถों เคธे เคตे เค•ोเคธों เคฆूเคฐ เคนैं। เคฌेเคŸों, เคฌเคนूเค“ं, เคชोเคคों, เคชोเคคिเคฏों เคจे เค‰เคจ्เคนें เคนाเคฅों เคนाเคฅ เคฐเค–ा เคนुเค† เคนै। เค˜เคฐ เค•ी เคฆीเคตाเคฐें เคšเคนเคšเคนाเคนเคŸ เคธे เค—ुเคฒเคœाเคฐ เคนैं। เคเค• เคตे เคนैं – เคธเคชเคจों เคฎें เคธเคชเคจा เคฌुเคจเคคे เคนी เคฐเคน เค—เค เค•ि เค•ाเคจเคชुเคฐ เคตाเคฒे เค˜เคฐ เคฎें เค‰เคจเค•े เคชोเคคे-เคชोเคคिเคฏां เคนुเค™เคฆंเค—े เคฎเคšाเคं। เคฆीเคตाเคฐों เคชเคฐ เค•เค•เคนเคฐा เคฒिเค–ें। เคธींเค•ों เคธे เคนाเคฅ-เคชांเคต เคตाเคฒे เค†เคฆเคฎी เค‰เค•ेเคฐें। เคชेเฅœ-เคชौเคงे เคฐเคšें, เคœिเคจเคฎें เคญเคฐा เค—เคฏा เคฐंเค— เคฌाเคนเคฐ เคซैเคฒ เคชूเคฐे เค˜เคฐ เค•ो เค›ींเคŸ เคฆे। เค–ाเคฒी เคนाเคฅ เค˜เคฐ เคฎें เค˜ुเคธเคคे เคนी เคฐिเคธाเค เคฌเคš्เคšों เค•े เคซूเคฒे เค—ाเคฒ เค‰เคจ्เคนें เค†เคชเคธ เคฌाเคœाเคฐ เคฆौเฅœा เคฆें...”17

เคฎเคจเค—เคขंเคค เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคฌเคจाเค•เคฐ เค…เคชเคจे เค†เคช เค•ो เคฐोเคฎांเคšिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคšाเคนे เค•िเคคเคจा เคญी เค–ुเคถ เคฆिเค–เคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐเคคे เคนैं เคชเคฐ เค…เค•ेเคฒेเคชเคจ เค•ी เคฎाเคฐ เคคो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคญी เค•เคฎ เคจเคนीं เคेเคฒी। เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคชเคค्เคจी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคฌाเคฆ เคตे เค†เค  เคตเคฐ्เคทो เคธे เคจिเคชเคŸ เค…เค•ेเคฒे เคนो เค—เค เคฅे เค•्เคฏोंเค•ि เคชเคค्เคจी เค•े เคจ เคฐเคนเคจे เคชเคฐ เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคฐเคนเคจे เคตाเคฒा เค•ोเคˆ เคจเคนीं เคฅा। เคœीเคตเคจเคธाเคฅी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคฌुเฅाเคชे เค•ो เค”เคฐ เค•เคท्เคŸเคฆाเคฏเค• เคฌเคจा เคฆेเคคी เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคœीเคตเคจ เค•ा เคฒเคฎ्เคฌा เค…เคฐเคธा เคธाเคฅ เคฎें เค—ुเคœाเคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคœीเคตเคจ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคธเคฎเคฏ เคฎें เค…เคคीเคค เค•ी เคฏाเคฆें เค”เคฐ เคธुเค–-เคฆुःเค– เคธाเคा เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•เคฐीเคฌी เคธाเคฅी เค•ा เค…เคญाเคต เค•िเคธी เคฏंเคค्เคฐเคฃा เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เค…เคชเคจी เคœुเฅœเคตाँ เคชोเคคिเคฏों เค•ुเคฎुเคฆเคจी เค”เคฐ เค•ाเคค्เคฏाเคฏिเคจी เคธे เคฌเคนुเคค เค…เคงिเค• เคฒเค—ाเคต เคนोเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ो เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒเคจे เค•ी เค›ूเคŸ เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै เคคो เคตे เค›ुเคช-เค›ुเคชเค•เคฐ เค‰เคจเคธे เคนोเคธ्เคŸเคฒ เคฎें เคฎिเคฒเคจे เคœाเคคे เคฅे।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคœเคฌ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคคीเคจ-เคšाเคฐ เคฆिเคจ เค—ुเคœเคฐ เคœाเคจे เคชเคฐ เคญी เคธैเคฐ เคชเคฐ เคจเคนीं เค†เคคे เคนैं เคคो เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ा เคฆिเคฒ เคฌैเคšेเคจ เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै เค”เคฐ เคชเคฐेเคถाเคจ เคนोเค•เคฐ เคตे เค–ुเคฆ เคฌीเคฎाเคฐी เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคญी เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคฆेเค–เคจे เค‰เคจเค•े เคฌเคคाเคฏे เคชเคคे เคชเคฐ เค‰เคจเค•े เค˜เคฐ เคชเคนुँเคš เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคฌुเฅाเคชे เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เค…เค—เคฐ เค‰เคจเค•ा เค•ोเคˆ เคธเคš्เคšा เคธाเคฅी เคนै เคคो เคตो เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคนी เคนै। เค…เคจुเคชเคฏोเค—ी เคนोเคจे เค•ी เคญाเคตเคจा เคธे เค”เคฐ เค…เค•ेเคฒेเคชเคจ เค•ी เคจीเคฐเคธเคคा เคธे เคฌเคšเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ा เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคตเคน เคญी เคœ्เคฏाเคฆा เคฆिเคจ เคจเคนीं เคฐเคน เคชाเคคा। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•े เค˜เคฐ เคชเคนुंเคšเคจे เคชเคฐ เคœเคฌ เคชเฅœोเคธी เคฎिเคธेเคœ เคถ्เคฐीเคตाเคธ्เคคเคต เคธे เค‰เคจ्เคนें เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค‡เคธ เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคจเคนीं เคฐเคนे เคคो เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ा เคฆिเคฒ्เคฒी เคฎें เคฐเคนเคจे เค•ा เคฎเค•เคธเคฆ เคนी เค–เคค्เคฎ เคนो เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธी เค•्เคทเคฃ เคตे เคฆिเคฒ्เคฒी เค›ोเฅœเค•เคฐ เค•ाเคจเคชुเคฐ เคœाเคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं। เค…เคฌ เคนเคฎ เคฏเคน เคธोเคšเคจे เคชเคฐ เคฎเคœเคฌूเคฐ เคนोเคคे เคนैं เค•ि เค†เค–िเคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคธे เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ा เค•्เคฏा เคฐिเคถ्เคคा เคฅा ? เคธिเคฐ्เคซ เคšंเคฆ เคฆिเคจों เค•े เค…เคชเคจेเคชเคจ เคธे เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจा เคธเคฎเค เคฌैเค ें। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค”เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ा เคฐिเคถ्เคคा เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै เค•ि เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ो เคฏुเคตा เคชीเฅी เคธे เค”เคฐ เค•ुเค› เคจเคนीं เคšाเคนिเค เคธिเคฐ्เคซ เคฅोเฅœा เค…เคชเคจाเคชเคจ เคšाเคนिเค। เคฏเคน เค…เคชเคจाเคชเคจ เค…เค—เคฐ เค‰เคจเค•ो เค˜เคฐ เคฎें เคฎिเคฒेเค—ा เคคो เค‰เคธเค•ी เค–ोเคœ เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคฆเคฐ-เคฆเคฐ เคจเคนीं เคญเคŸเค•เคจा เคชเฅœेเค—ा।

เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคธुเคฐเค•्เคทा เคต เคธเคนाเคฏเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคจेเค• เค•ाเคจूเคจ เคฌเคจे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฏเคน เคนै เค•ि เค•िเคคเคจे เคฌुเคœुเคฐ्เค— เค…เคชเคจे เคนी เค…เค•्เคทเคฎ เคฌเคš्เคšों เค•े เค–िเคฒाเคซ เค•ाเคจूเคจ เค•ी เคถเคฐเคฃ เคฎें เคœाเคँเค—े เค”เคฐ เค•िเคคเคจे เค…เคชเคจे เคธเค•्เคทเคฎ เคฌเคš्เคšों เค•े เค–िเคฒाเคซ เค•ाเคจूเคจी เคฒเฅœाเคˆ เคฎें เคœीเคค เคชाเคँเค—े ? เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคจे เคœเคฌ เคจोเคฏเคกा เคตाเคฒा เค˜เคฐ เคฌेเคšเคจे เคธे เคฎเคจा เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคคो เค‰เคจเค•े เคฌेเคŸे เคถ्เคฐीเคจाเคฐाเคฏเคฃ เคจे เค•्เคฐोเคง เคฎें เค†เค•เคฐ เค‰เคจ เคชเคฐ เคนाเคฅ เคคเค• เค‰เค ा เคฒिเคฏा। เคฒเคนूเคฒुเคนाเคจ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคชुเคฒिเคธ เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฒे เคœाเคฏा เคœाเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคœเคฌ เค‰เคจเค•ो เคนोเคถ เค†เคฏा เคคो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌेเคŸे เค•े เค–िเคฒाเคซ เคเคซ.เค†เคˆ.เค†เคฐ. เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐाเคจे เคธे เคฎเคจा เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคฏเคน เคธिเคฐ्เคซ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เค•เคนाเคจी เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคœीเคตเคจ เคฎें เค…เคจेเค• เคตृเคฆ्เคง เคฎाเคคा-เคชिเคคा เค…เคชเคจी เค”เคฒाเคฆ เค•ी เคฎाเคฐ เค–ाเคจे เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคนो เคฐเคนे เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•ो เคšुเคชเคšाเคช เคธเคนเคจ เค•เคฐเคจे เค•ो เคฌाเคง्เคฏ เคนै।

เค‰เคชเคญोเค•्เคคाเคตाเคฆी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคฎुเคจाเคซा เคธเคฌเคธे เคช्เคฐเคฎुเค– เคนै। เค†เคœ เคจ เค•ेเคตเคฒ เคฌाเคœाเคฐ เคฎें เคฌเคฒ्เค•ि เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคฐिเคถ्เคคों เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคญी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคाเคตाเคฆी เคธिเคฆ्เคงांเคค เคนाเคตी เคนो เคฐเคนा เคนै। เคœเคฌ เค•ोเคˆ เคตเคธ्เคคु เค‰เคชเคฏोเค—ी เคจเคนीं เคฐเคนเคคी เคนै เคคो เค‰เคธเค•ो เคซेंเค• เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคฏเคนी เคธ्เคฅिเคคि เค†เคœ เคธเคฎाเคœ เคฎें เคตृเคฆ्เคงों เค•ी เคญी เคนैं। เค‡เคธी เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เคธोเคšเคคे เคนैं เค•ि- “เคคुเคฎเคจे เค…เค—เคฐ เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค•ी เค…เคฎ्เคฎा เค•ी เคญांเคคि เคชเค•เคตाเคจ เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฆเค•्เคทเคคा เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐ เคฒी เคนोเคคी เคคो เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคฌเคนू เคธुเคจเคฏเคจा เค•े เคฒिเค เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค•ोเคˆ เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคนोเคคी। เคฌूเฅा เค ेเคฒुเค† เค‰เคธเค•े เค•िเคธ เค•ाเคฎ เค•ा เคœो เค–ाเคจे-เคนเค—เคจे เค•े เค…เคฒाเคตा เค•ुเค› เค”เคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคा !”18

เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคฆौเคฐ เคฎें เคฌเคš्เคšे เคญी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคाเคตाเคฆी เคช्เคฐเคตृเคคि เคธे เคจเคนीं เคฌเคš เคชाเคฏे เคนैं। เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เคเคตं เค‰เคชเคญोเค•्เคคाเคตाเคฆ เคจे เคฌเคš्เคšों เค•ा เคเค• เค…เคฒเค— เคนी เคธंเคธाเคฐ เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคนै। เค†เคœเค•เคฒ เคฌเคš्เคšें เค…เคชเคจा เคฌเคšเคชเคจ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ, เคŸी.เคตी., เคฎोเคฌाเคˆเคฒ เค”เคฐ เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคชเคฐ เคขूंเคข เคฐเคนे เคนैं। เคฌเคš्เคšों เคฎें เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เคฐिเคถ्เคคे เคจाเคฎ เค•ी เคšीเคœ เคนी เคจเคนीं เคฐเคน เค—เคˆ เคนै। เคฌเคš्เคšों เค•ो เคถुเคฐू เคธे เคนी เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธीเคฎिเคค เคฐเคนเคจा เคธिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคตे เค–ुเคฆ เคฎें เคฏा เคฆोเคธ्เคคों เคฎें เคนी เคธिเคฎเคŸ เค•เคฐ เคฐเคน เคœाเคคे เคนैं। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคชोเคคे เค•ो เคœเคจ्เคฎเคฆिเคจ เค•ी เคชाเคฐ्เคŸी เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เคคเคฅा เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เคคौเคฐ เคชเคฐ เค‰เคธเคธे เคœुเฅœเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐเคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เคฎเคฒเคฏ เค•ा เคฏเคน เค•เคฐाเคฐा เคœเคตाเคฌ เค‰เคจเค•े เคฆिเคฒ เค•ो เค—เคนเคฐी เค ेเคธ เคชเคนुँเคšाเคคा เคนै- “เค‰เคธเค•ा เคฏเคน เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค‰เคธเค•े เคฆोเคธ्เคคों เค•े เคธाเคฅ เคนै। เค˜เคฐเคตाเคฒे เค‡เคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคจเคนीं เคนोंเค—े। ...เค…เคชเคจी เค—ाเฅœी เค•े เคฒिเค เคชाเคชा เค‰เคธ เคฐोเคœ เคฆเคซ्เคคเคฐ เคธे เคก्เคฐाเค‡เคตเคฐ เคฌुเคฒเคตा เคฒेंเค—े। เคจ, เคจ เคฆाเคฆू ! เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เคนเคฎ เค•िเคธी เคญी เคฌเฅœे เค•ो เคจเคนीं เคฒे เคœाเคंเค—े – เคชाเคฐ्เคŸी เคฌोเคฐिंเค— เคนो เคœाเคฏेเค—ी।”19 เคฒेเค–िเค•ा เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เค‡เคธ เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฒिเค–เคคी เคนै- “เคฌुเคฆ्เคงिเคตिเค•ाเคธ เค•ी เค†เฅœ เคฎें เคฌเฅœी เค–ूเคฌเคธूเคฐเคคी เคธे เคฌเคš्เคšों เค•ो เคธंเคตेเคฆเคจा-เคš्เคฏुเคค เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा-เค‡เคคเคจा เค•ि เคฌเคš्เคšे เค•เคญी เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคจ เคฒौเคŸ เคธเค•ें, เคจ เค•เคญी เค…เคชเคจा เค•ोเคˆ เคชเคฐिเคตाเคฐ เค—เฅ เคธเค•ें।”20

เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคฎเคฏ เคฎें เคตृเคฆ्เคงों เค•े เคฆเคฏเคจीเคฏ เค”เคฐ เคฌेเคธเคนाเคฐा เคนोเคจे เค•ा เคเค• เคฎुเค–्เคฏ เค•ाเคฐเคฃ เค•เคฎเคœोเคฐ เคฎाँ-เคฌाเคช เค•ी เคฎเคœเคฌूเคค เคธंเคคाเคจ เคญी เคนै। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เคต เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เคชเคจे เคฌเคš्เคšों เค•ो เคฏเคฅाเคถเค•्เคคि เคธुเคตिเคงाเคँ เคฆेเค•เคฐ, เค‰เคจเค•ा เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคชाเคฒเคจ-เคชोเคทเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค‰เคจเค•ी เคถिเค•्เคทा เคฎें เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคง्เคฏाเคจ เคฆेเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เค‰เคš्เคš เคถिเค•्เคทिเคค เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค–ूเคฌ เคงเคจ เคญी เค–เคฐ्เคš เค•เคฐเคคे เคนैं। เค–เคฐ्เคš เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคนเคฐ เคฎाँ-เคฌाเคช เค…เคชเคจे เคฌเคš्เคšों เคธे เคฏเคน เค…เคชेเค•्เคทा เคฐเค–เคคे เคนैं เค•ि เคนเคฎ เคฏเคฆि เค…เคชเคจे เคฒिเค เค•ुเค› เคญी เคจเคนीं เคฌเคšा เคฐเคนे เคนैं เคคो เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคจเคนीं, เคฌเคš्เคšा เคคो เคฌเฅœा เค†เคฆเคฎी เคฌเคจเค•เคฐ เคนเคฎाเคฐी เคฆेเค–เคฐेเค– เค•เคฐेเค—ा เคฒेเค•िเคจ เคนोเคคा เค‰เคธเค•ा เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เคตिเคชเคฐीเคค เคนै। เคฒेเค–िเค•ा เคจे เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค•े เคฌเคšเคชเคจ เค•ी เคธाเคฐी เค•เคนाเคจी เคฆोเคนเคฐाเคˆ เคนै เคฎाเคค्เคฐ เคฏเคน เคฌเคคाเคจे เค•े เคฒिเค เค•ि เค‰เคธเค•े เคฎाँ-เคฌाเคช เคจे เค•िเคคเคจे เคช्เคฏाเคฐ เคธे เค‰เคธเค•ा เคฒाเคฒเคจ-เคชाเคฒเคจ เค•िเคฏा เคœเคฌเค•ि เคฌेเคŸे เค•े เคชाเคธ เคจ เคชिเคคा เค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฏ เคนै เค”เคฐ เคจ เคชैเคธा। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เคชเคจी เค”เคฒाเคฆ เค•ो เค•ाเคฌिเคฒ เคฌเคจाเคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเคจे เค•ो เค…เคญिเคถเคช्เคค เคนै। เคฏเคน เคฌाเคค เค…เคฒเค— เคนै เค•ि เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเค•เคฐ เคญी เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค–ुเคถ เคนोเค•เคฐ เคœीเคจा เคธीเค– เคฒिเคฏा।

เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคเค• เคฌाเคค เคฏเคน เคœाเคจเคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคी เคนै เค•ि เค†เคฆเคฎी เคฌूเฅा เคคเคจ เคธे เคนोเคคा เคนै เคฎเคจ เคธे เคจเคนीं। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เค‡เคธ เคชเฅœाเคต เคฎें เคญी เคฌेเคนเคฆ เคšुเคธ्เคคी เคต เคคीเคต्เคฐเคคा เคฒिเค เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เค‰เคฎ्เคฐ เค•เค ोเคฐ เคจเคนीं เคนै, เคจ เคนी เคฌुเฅाเคชा। เคนเคฎाเคฐी เคธोเคš เคญी เค‰เคฎ्เคฐ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคคी เคนै। เค‰เคฎ्เคฐเคฆเคฐाเคœ เคนोเคคे เคนुเค เคญी เคตเคน เคเคนเคธाเคธ เคจ เค•िเคฏा เคœाเค เคคो เค‰เคธเคฎें เค•ोเคˆ เคฌुเคฐाเคˆ เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคฏเคน เคœीเคตเคจ เค•े เคœीเคจे เค•ा เคคเคฐीเค•ा เคนै। เคถाเคฏเคฆ เคธ्เคตเคฏं เค•ो เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฎें เคฒेเค•เคฐ เคฌुเฅाเคชा เคฌोเคिเคฒ เคจเคนीं เคฒเค— เคธเค•เคคा। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เคœिเคจ्เคฆाเคฆिเคฒी เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคฆेเค–เคคे เคนी เคฌเคจเคคी เคนै เคœเคฌ เคตे เค•เคนเคคे เคนैं- “เคฎौเคค เคœเคฌ เค†เคเค—ी, เค† เคœाเคเค—ी। เค•िเคธी เคญी เคถเค•्เคฒ เคฎें เค† เคœाเค। เคฐเค—เฅœेเค—ी เคนเคซ्เคคा, เคฎเคนीเคจा, เคธाเคฒ เคฏा เค…เคšाเคจเค• เคเคชाเคŸे เคธे เค‰เค ा เคฒेเค—ी। เค‰เค ा เคฒे। เคฎเค—เคฐ เค‰เคจ เค•ुเค›ेเค• เค•เคท्เคŸเค•เคฐ เคฆिเคจों เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เคฎें เคฐाเคค-เคฆिเคจ เค…เคงเคฎเคฐे เคนोเค•เคฐ เคœीเคจा เคœिเคจ्เคฆเค—ी เค•ा เคฎเคœाเค• เค‰เฅœाเคจा เคจเคนीं!”21 เคธीเคฎा เคฆीเค•्เคทिเคค เคฒिเค–เคคी เคนै- “เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคฏเคน เคฆेเค–ा เค—เคฏा เคนै เค•ि เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เคฒोเค— เคญी เค…เคชเคจे เค•ो เคฌुเคœुเคฐ्เค— เค•เคนเคฒाเคจा เคชเคธंเคฆ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœเคฌเค•ि เคฌเคนुเคค เคธे เคฒोเค— เคœो เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคนोเค•เคฐ เคญी เค‰เคฎ्เคฐ เค•ी เคšुเคจौเคคिเคฏों เค•ो เคนเคฐ เค•्เคทเคฃ เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐเคจे เคฎें เคฒเค—े เคฐเคนเคคे เคนैं। เคธเคฎเคธ्เคฏा เค‰เคจเค•ी เคจเคนीं เคนैं, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค‰เคฎ्เคฐ เคธे เคญिเฅœเคจा เคธीเค–ा เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคฎเคธ्เคฏा เค‰เคจเค•ी เคนै, เคœो เคเค• เคธंเค–्เคฏा เค•ो เค‰เคฎ्เคฐ เค”เคฐ เคเค• เค‰เคฎ्เคฐ เค•ो เคฌुเคœुเคฐ्เค—िเคฏเคค เคฎाเคจเค•เคฐ เคšเคฒเคคे เคนैं।”22

เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เคชเคจी เคเค• เค•ाเคฒ्เคชเคจिเค• เคฆुเคจिเคฏा เคœीเคคे เคนैं, เค…เค—เคฐ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏाँ เค‰เคจเค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคฐเคนเคคी เคคो เคตे เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคตैเคธा เคœीเคตเคจ เคœी เคธเค•เคคे เคฅे เคœैเคธा เคตे เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคคเคธिंเคน เค•ो เคฌเคคाเคคे เคนैं। เค‰เคจเค•े เคœीเคตเคจ เคฎें เค…เคชเคจों เค•े เค…เคชเคจेเคชเคจ เค•े เค…เคฒाเคตा เคธเคฌ เค•ुเค› เคฅा। เคเค• เคตृเคฆ्เคง เคต्เคฏเค•्เคคि เคชเคฐिเคตाเคฐ เคต เคธเคฎाเคœ เคธे เค•्เคฏा เคšाเคนเคคा เคนै เคฏे เคฌाเคค เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคชเคคा เคšเคฒเคคी เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคชเคฐिเคตाเคฐ เคต เคธเคฎाเคœ เคตृเคฆ्เคง เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เค•्เคฏा เคฆेเคคा เคนै, เคฏเคน เคญी เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคा เคนै। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เคคเคฐเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เคธ्เคตเคฏं เค•ो เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค–ुเคฆ เค•ो เคขाเคฒเคจा เคธीเค– เคฒेเคจा เคšाเคนिเค เคคเคญी เคตเคน เค–ुเคถเคฎเคฏ เคœीเคตเคจ เคœी เคธเค•เคคा เคนै เคตเคฐเคจा เคคो เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคเค• เคฌोเค เคฌเคจเค•เคฐ เคฐเคน เคœाเคคी เคนै। เคน्เคฏूเคฎ เค•ा เค•เคฅเคจ เคนै- “เคตเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เคธुเค–ी เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเค•ी เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏाँ เค‰เคธเค•े เคธ्เคตเคญाเคต เคฏा เคฎเคจोเคฆเคถा เค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคนोเคคी เคนैं; เค•िเคจ्เคคु เคตเคน เค…เคค्เคฏเคจ्เคค เคถ्เคฐेเคท्เค  เคนोเคคा เคนै, เคœो เค…เคชเคจे เคธ्เคตเคญाเคต เค•ो เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคขाเคฒ เคฒेเคคा เคนै।”23 เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ा เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•ाเคฌिเคฒे เคคाเคฐीเคซ เคฅा เคœो เค‡เคคเคจे เค•เคท्เคŸ เค”เคฐ เคฏाเคคเคจाเคँ, เค…เคชเคจों เค•ा เคคिเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เคธเคฌ เค•ुเค› เคธเคนเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค•เคญी เคญी เค…เคชเคจे เคฆुःเค– เค•ो เคœुเคฌाเคจ เคชเคฐ เคจเคนीं เค†เคจे เคฆेเคคे เค‰เคฒเคŸें เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เค–ुเคถ เคนोเค•เคฐ เคœीเคตเคจ เคœीเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เค“เคถो เค•ी เค•เคนीं เค—เคฏी เคฏे เคชंเค•्เคคिเคฏाँ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•े เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคชเคฐ เคธเคŸीเค• เคฌैเค เคคी เคนै-
‘เคฆเคฐिเคฏा เค•ी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคชเคฐ เคธเคฆเค•े เคนเคœाเคฐ เคœाเคจें,
เคฎुเคเค•ो เคจเคนीं เค—เคตाเคฐा เคธाเคนिเคฒ เค•ी เคฎौเคค เคฎเคฐเคจा।’

เคœीเคตเคจ เค•ी เคธांเคง्เคฏเคฌेเคฒा เคฎें เคœเคฌ เคตृเคฆ्เคงों เค•ो เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ी เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै เคคเคฌ เค‰เคจ्เคนें เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคฎें เคงเค•ेเคฒ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคเค•ांเค•ी เคต เค˜ुเคŸเคจ เคญเคฐे เคœीเคตเคจ เคต्เคฏเคคीเคค เค•เคฐเคจे เคธे เค•เคนीं เคฌेเคนเคคเคฐ เคนै เค•ि เคตเคน เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคฎें เคœाเค•เคฐ เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ เคฌिเคคाเคँ เคฒेเค•िเคจ เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•ा เคชเคฐिเคตेเคถ เค”เคฐ เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคเคธा เคนै เค•ि เค˜เคฐ เค›ूเคŸ เคœाเคจे เค•ी เคฎเคœเคฌूเคฐी เค”เคฐ เค•เฅœเคตाเคนเคŸ เค•िเคธी เคญी เคตृเคฆ्เคง เค•ो เค•िเคธी เคญी เคฆूเคธเคฐे เคธ्เคฅाเคจ เค•ो เค˜เคฐ เคฎाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคจเคนीं เคนोเคจे เคฆेเคคा। เคฌेเคธเคนाเคฐा เคตृเคฆ्เคงों เค•े เคฒिเค เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เค•ा เคนोเคจा เค‰เคšिเคค เคนै เคฒेเค•िเคจ เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจी เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เค•ो เคŸाเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎों เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคนเคฎाเคฐी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เค–िเคฒाเคซ เคนै। เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคฆौเคฐ เคธ्เคชเคฐ्เคงा เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเคธ्เคชเคฐ्เคงा เค•ा เคฆौเคฐ เคนै। เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เค•ैเคฐिเคฏเคฐ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค˜เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคตिเคฆेเคถ เคฎें เคญी เคœाเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เคฎाँ-เคฌाเคช เค…เคชเคจे เคชुเคถ्เคคैเคจी เค˜เคฐ เค•ो เค›ोเฅœเค•เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•े เคธाเคฅ เคฏा เคคो เคœाเคจे เค•े เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคจเคนीं เคนै เค”เคฐ เค…เค—เคฐ เคคैเคฏाเคฐ เคนो เคญी เคœाเคคे เคนैं เคคो เคœเค—เคน เค•ी เค•เคฎी เค•े เคนोเคคे เคฌเคš्เคšे เค‰เคจเค•ो เคธाเคฅ เคจ เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคฎเคœเคฌूเคฐ เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ा เคชाเคค्เคฐ เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เคญी เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคœाเคจे เค•ी เคธोเคšเคคा เคนै เคคो เค…เคชเคจे เคชिเคคा เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•ो เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคฎें เค›ोเฅœเคจा เคšाเคนเคคा เคนै। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคจे เคœเคฌ เคฌेเคŸी เคธे เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคนो เคฐเคนे เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•ी เคถिเค•ाเคฏเคค เค•ी เคคो เคตเคน เคญी เค‰เคฒ्เคŸा เค‰เคจ्เคนें เคนी เคกाเคŸเคจे เคฒเค—ी- “เคตเคน เคฏเคน เคญी เคฎाเคจเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•े เคธ्เคตเคญाเคต เคฎें เค†เค เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค…เคฎ्เคฎा เค•ा เค…เคšाเคจเค• เคšเคฒे เคœाเคจा। เค…เค•ेเคฒाเคชเคจ เค‰เคจ्เคนें เค–ाเค เคœा เคฐเคนा। เคฎเค—เคฐ เคญैเคฏा เค•े เค…เค•ेเคฒे เคช्เคฐเคฏเคค्เคจों เคธे เคคो เค…เคถाเคจ्เคคि เค•เคฎ เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคी। เคฌाเคฌूเคœी เค•ो เคญी เค…เคชเคจी เค–ोเคน เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนै।...เคญैเคฏा เคคो เคฏเคนाँ เคคเค• เคธोเคš เคฐเคนे เคนैं เค•ि เคœเคนाँ เคฌाเคฌूเคœी เค•ा เคฎเคจ เคฒเค—े, เคตे เคช्เคฐเคธเคจ्เคจเคšिเคค्เคค เคฐเคนें, เค‰เคจ्เคนें เคตเคนीं เคฐเค–ा เคœाเค। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคชเคคा เคฒเค—ाเคฏा เคนै เค•ि เคจोเคเคกा เค•े เคธेเค•्เคŸเคฐ เคชเคšเคชเคจ เคฎें เค•ोเคˆ เค†เคจเคจ्เคฆ เคจिเค•ेเคคเคจ เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคนै, เค•्เคฏों เคจ เค‰เคจเค•े เคฐเคนเคจे เค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคตเคนीं เค•เคฐ เคฆी เคœाเค।...เค‰เคจ्เคนें เคตเคนां เคฐเค–เคจे เค•े เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคธे เคญैเคฏा เคชเคฐ เค–เคฐ्เคš เค•ा เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคฌोเค เคชเฅœेเค—ा। เคญैเคฏा เค‰เคธे เคธเคนเคฐ्เคท เค‰เค ाเคจे เค•े เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคนै।”24 เคฌेเคŸी เคถाเคฒू เค•े เค‡เคธ เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เคจे เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•े เคœीเคจे เค•ी เคšाเคน เคนी เค–เคค्เคฎ เค•เคฐ เคฆी เค”เคฐ เค‰เคจเค•ो เคฌเคนुเคค เคคेเคœ เคฌुเค–ाเคฐ เคจे เค† เค˜ेเคฐा। เคฒेเค–िเค•ा เคฒिเค–เคคी เคนै- “เค•เคฐเคตเคŸ เคญเคฐเคคे เคนुเค เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เค…เคชเคจी เค›เคนเคซुเคŸी เคฆेเคน เคฅเคฐ्เคก เคกिเค—्เคฐी เค•ी เคชाเคถเคตिเค•เคคा เคेเคฒเค•เคฐ เคจिเค•เคฒी เคนुเคˆ เค…เคจुเคญเคต เคนो เคฐเคนी। เคœोเฅœो เค•ी เคเคธी เคฌเค—ाเคตเคค เคธाเคฒों เคธे เคจเคนीं เคेเคฒी เค‰เคจ्เคนोंเคจे ! เค–ुเคฆ เค‰เคจเค•ी เคธเคฎเค เคธे เคฌाเคนเคฐ เคนै เค•ि เคฌिเคจा เค•िเคธी เคชूเคฐ्เคต เค›िเค•्เค•-เคฎुเค•्เค• เค•े เค‰เคจ เคชเคฐ เคฌुเค–ाเคฐ เค•ा เค†เค•्เคฐเคฎเคฃ เคเค•เคฆเคฎ เคธे เค•ैเคธे เคนो เค—เคฏा।”25 เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ैเคธे-เคœैเคธे เคฌीเคฎाเคฐी เคธे เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เค•ाเคจเคชुเคฐ เคœाเคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒे เคฒिเคฏा เคœเคนाँ เค‰เคจเค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคญी เคฅी เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคฎाเคจ-เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคญी। เคกॉ. เคจीเคฒเคฎ เคธเคฐाเฅž เคฒिเค–เคคी เคนै- “เคชुเคค्เคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคชेเค•्เคทा เค”เคฐ เคชुเคค्เคฐी เค•ी เคตिเคตเคถเคคा เคฆोเคจों เคนी เคตृเคฆ्เคงों เค•ी เค“เคฐ เคง्เคฏाเคจ เคฆिเค เคœाเคจे เคฎें เคฌाเคงเค• เคฌเคจเคคे เคนैं।”26

เค†เคœ เค‰เคชเคญोเค•्เคคाเคตाเคฆी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎों เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฏเคน เคนै เค•ि 200 เคฌिเคธ्เคคเคฐों เคตाเคฒे เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เค•े เคฒिเค เคคीเคจ-เคšाเคฐ เคนเคœाเคฐ เคคเค• เค†เคตेเคฆเคจ เค† เคœाเคคे เคนैं। เคนเคฎ เคฎाเคจเคคे เคนैं เค•ि เค‡เคธ เคญाเค—เคฎเคญाเค— เคญเคฐी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคชाเคธ เคธ्เคตเคฏं เค•े เคฒिเค เคญी เคธเคฎเคฏ เคจเคนीं เคนै เคเคธे เคฎें เคตเคน เคฆूเคธเคฐों เค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฏ เคจเคนीं เคจिเค•ाเคฒ เคชाเคคे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเค•ा เคธเคฎाเคงाเคจ เคฏे เคคो เคจเคนीं เคนै เค•ि เค˜เคฐ เค•े เคฌूเคขें เคฎाँ-เคฌाเคช เค•ो เค…เค•ेเคฒाเคชเคจ, เค…เคœเคจเคฌीเคชเคจ, เคŠเคฌ เค”เคฐ เคตिเคตเคถเคคा เคญเคฐी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคœीเคจे เค•े เคฒिเค เคตिเคตเคถ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเค। เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•े เค…เคฎूเคฒ्เคฏ เคงเคฐोเคนเคฐ เคนै, เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•ी เคเค• เคœเคฐूเคฐเคค เคนै। เค…เค—เคฐ เคตे เคจเคนीं เคนोเคคे เคคो เคนเคฎ เคนोเคคे เคนी เคจเคนीं, เคฏเคน เคฌाเคค เคนเคฎें เคนเคฎाเคฐे เคœेเคนเคจ เคฎें เคฌैเค ाเคจी เคนोเค—ी, เคคเคญी เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•ा เคธเคฎुเคšिเคค เคตिเค•ाเคธ เคธเคฎ्เคญเคต เคนै। เคตे เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เคนเคฎเคธे เคœिเคคเคจे เคธाเคฒ เคฌเฅœे เคนैं, เค‰เคคเคจे เคนी เค…เคงिเค• เคœीเคตเคจ เค•े เค…เคจुเคญเคต เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคนै। เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคฌेเคถเค• เคฌเฅเคคी เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เคธाเคฅ เคถाเคฐीเคฐिเค• เคฐूเคช เคธे เค•เคฎเคœोเคฐ เคนोเคคे เคนैं, เค‰เคจเค•ी เคถ्เคฐเคฎ เค•े เคœเคฐिเค เค‰เคค्เคชाเคฆเค•เคคा เค˜เคŸ เคฏा เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคœाเคคी เคนै เคฒेเค•िเคจ เคธเคš เคฏเคน เคนै เค•ि เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคฎौเคœूเคฆ เค…เคจुเคญเคต เคธเคฎाเคœ เค”เคฐ เคฏुเคตा เคชीเฅी เค•ो เคฆिเคถा เคฆेเคจे เค•ी เคฌเฅœी เคชूँเคœी เคธाเคฌिเคค เคนो เคธเค•เคคे เคนैं। เคตे เค…เคชเคจे เค‡เคจ เค…เคจुเคญเคตों เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค•िเคธी เคนเคฆ เคคเค• เคฐूเฅिเคตाเคฆी เคนो เคธเค•เคคे เคนैं, เคถाเคฏเคฆ เค•िเคธी เคธीเคฎा เคคเค• เคนเค ी เคญी เคฒेเค•िเคจ เค…เคจुเคชเคฏोเค—ी เค•เคญी เคญी เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคे। เค‰เคจ्เคนें เคฌोเค เคฎाเคจเค•เคฐ เคšเคฒเคจा เคคो เคตिเค•ृเคค เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค•ा เคนी เคฒเค•्เคทเคฃ เคนै, เคœो เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคญी เค‰เคคเคจी เคนी เคฌोเคिเคฒ เค”เคฐ เค…เคจिเคท्เคŸเค•ाเคฐी เคธाเคฌिเคค เคนो เคธเค•เคคी เคนै, เคœिเคคเคจी เค‰เคจเค•े เคฒिเค।

เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เคฎाเคคा-เคชिเคคा เคฆोเคจों เค•ाเคฎเค•ाเคœी เคนोเคจे เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เค…เคชเคจे เค›ोเคŸे เคฌเคš्เคšों เค•ी เคฆेเค–เคญाเคฒ เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•ो เคฌाเคฒ เคธुเคฐเค•्เคทा เค—ृเคน เคฎें เค›ोเฅœเค•เคฐ เคจिเคถ्เคšिเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं। เคฌเคš्เคšों เค•ो เคฆाเคฆा-เคฆाเคฆी เค•े เคชाเคธ เค›ोเฅœเคจे เค•ी เคฌเคœाเคฏ เค‰เคจ्เคนें เค—ैเคฐ เคนाเคฅों เคฎें เคธौंเคช เค•เคฐ เคœ्เคฏाเคฆा เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคฏเคนी เคตเคœเคน เคนै เค•ि เคฌเคš्เคšे เคจ เคคो เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนैं เค”เคฐ เคจ เคนी เคตे เค…เคชเคจे เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เคธे เค…เคš्เค›े เคธंเคธ्เค•ाเคฐ เคนी เคธीเค– เคชा เคฐเคนे เคนैं। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เคชเคจी เคœुเฅœเคตाँ เคชोเคคिเคฏों เค—िเคฒिเค—เคกु (เค•ाเคค्เคฏाเคฏिเคจी เค”เคฐ เค•ुเคฎुเคฆเคจी) เคธे เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เคธ्เคจेเคน เคฐเค–เคคे เคฅे। เค‰เคจเค•ी เคชोเคคिเคฏाँ เค…เคชเคจी เคฎाँ เค…เคจुเคถ्เคฐी เค•े เคจृเคค्เคฏ เค—ुเคฐु เค•े เคธाเคฅ เคœाเค•เคฐ เคฐเคนเคจे เคฒเค—เคจे เค”เคฐ เคชिเคคा เค•ी เคต्เคฏเคธ्เคคเคคा เค•े เคšเคฒเคคे เคนोเคธ्เคŸเคฒ เคฎें เคฐเคนเคจे เค•ो เคฌाเคง्เคฏ เคฅी। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•े เคนเคฐ เคฎเคจเค—เคขंเคค เค•िเคธ्เคธे เคฎें เค…เคชเคจी เค—िเคฒिเค—เคกु เค•ा เคœिเค•्เคฐ เคนोเคคा เคฅा, เค‰เคจเค•ा เคฒाเคฒเคจ-เคชाเคฒเคจ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคฅे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค–ाเคฒी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เคญी เค•ुเค› เคฐौเคจเฅ˜ เค† เคœाเคคी เคฒेเค•िเคจ เคตे เค‡เคคเคจे เคฎเคœเคฌूเคฐ เคฅे เค•ि เค‰เคจ्เคนें เคชाเคธ เคฐเค–เคจा เคคो เคฆूเคฐ, เคšाเคน เค•เคฐ เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒ เคญी เคจเคนीं เคชाเคคे เคฅे, เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เค›ुเคชเค•เคฐ เคœाเคจा เคชเฅœเคคा เคฅा।

เคช्เคฐेเคฎ เคชाเคจे เค•ी เคญाเคตเคจा เคเค• เคฎเคจोเคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคœเคฐूเคฐเคค เคนै, เคœो เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎाเคจเคต เค•े เคนृเคฆเคฏ เคฎें เคธเคฆैเคต เคฒเคนเคฐाเคคी เคฐเคนเคคी เคนै। เคฏเคน เคนเคฐ เค•िเคธी เค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เคฎเคงुเคฐ เคฐเคนเคธ्เคฏ เคนै। เคเค• เคเคธी เคช्เคฏाเคธ เคนै เคœो เค•เคญी เคฌुเคเคคी เคจเคนीं। เคฌुเฅाเคชे เค•ा เคœीเคตเคจ เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคฎเคนเค•เคคी เคนเคตा เคฎें เค–िเคฒ เค‰เค ेเค—ा। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ो เคœเคฌ เค…เคชเคจों เคธे เค•ोเคˆ เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคी เคนै เคคो เคฌुเฅाเคชे เคฎें เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจเคธाเคฅी เค–ोเคœ เคฒेเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธे เค‰เคจเค•ा เคœिเค•्เคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคตे เคเค• เค…เคฒเค— เคนी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค–ो เคœाเคคे เคนैं। เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•เคนเคคे เคนैं- “เคฎैं เค†เคœเค•เคฒ เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•े เค†เค–िเคฐी เคช्เคฐेเคฎ เคฎें เคกूเคฌा เคนुเค† เคนूँ। เค–ाเคฎोเคถी เคธे। เค•िเคธी เค•ो เคญเคจเค• เคจเคนीं เคฒเค—เคจे เคฆे เคฐเคนा।”27 เค†เค—े เคฒेเค–िเค•ा เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เคฒिเค–เคคी เคนै– “เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค•ो เคธเคฎเคเคจे เคฎें เคฒเค—े เคนुเค เคนैं เค”เคฐ เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค‰เคจ्เคนें เคธเคฎเค เคฒेเคจा เคšाเคนเคคी เคนैं। เค‰เคจเค•े เคฌीเคš เคชเคธเคฐा เคนुเค† เคธैเค•เฅœों เคฎीเคฒ เค•ा เคซाเคธเคฒा เค‰เคจเค•े เคฌिเคค्เคคों เคฎें เคธिเคฎเคŸ เคฐเคนा।”28 เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เค…ंเคค เคคเค• เคญी เคฏเคน เคจเคนीं เคชเคคा เคšเคฒ เคชाเคคा เคนै เค•ि เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค•ी เค”เคฐ เคฎเคจเค—เคขंเคค เค•เคนाเคจिเคฏों เค•ी เคคเคฐเคน เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค•ी เค•เคนाเคจी เคญी เคฎเคจเค—เคขंเคค เคฅी เคฏा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เค”เคฐ เคเคธा เค‰เคธ เคšिเคŸ्เค ी เคฎें เค•्เคฏा เคฒिเค–ा เคฅा เคœो เค•ि เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค•ी เคšिเคŸ्เค ी เคฌเคคाเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคฆी เคฅी ? เคถाเคฏเคฆ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจी เคตเคธीเคฏเคค เคฆोเคฌाเคฐा เคฒिเค–เคตाเค•เคฐ เคฎเคฒिเคจ เคฌเคธ्เคคी เค•े เคฌเคš्เคšों เค•ी เคถिเค•्เคทा เค•े เคจाเคฎ เค•เคฐเคตा เคฆी เคฅी เค”เคฐ เค‰เคธी เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฅा เค•ि เค‰เคธ เคšिเคŸ्เค ी เค•ो เคชเฅเค•เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคฎें เคเค• เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค†เคคा เค”เคฐ เคตे เคธเคฆिเคฏों เคธे เคšเคฒी เค† เคฐเคนी เคธंเคชเคคि เคชเคฐ เคชुเคค्เคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•ो เค•्เคทเคค-เคตिเค•्เคทเคค เค•เคฐ เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคœीเคคे เคœी เคจเคˆ เคตเคธीเคฏเคค เค…เคชเคจे เค•ाเคจเคชुเคฐ เคตाเคฒे เค˜เคฐ เคฎें เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค•े เคจाเคฎ เคฒिเค–เคตाเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं, เค‡เคคเคจा เคนी เคจเคนीं เคตे เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค”เคฐ เค–ुเคฆ เค•े เคฐिเคถ्เคคे เค•ो เคเค• เคจเคฏा เคจाเคฎ เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं- “เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เคธे เค•เคนเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं-เค…เคชเคจे เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฐिเคถ्เคคे เค•ो เคตเคน เคœो เคญी เคจाเคฎ เคฆेเคจा เคšाเคนे, เค‰เคจ्เคนें เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เคนोเค—ा।...เคตे เค…เคฌ เคคเค•, เคธเคš เค•เคนें เคคो, เค‰เคธे เค…เคจाเคฎ เคฐूเคช เคธे เคนी เค…เคชเคจे เคญीเคคเคฐ เคœीเคคे เคฐเคนे เคนैं। เค†เค—े เคญी เค‰เคธे เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธी เคฐूเคช เคฎें เคœीเคคे เคฐเคนเคคे เค…เค—เคฐ เค‰เคจเค•ी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เค…เค•เคธ्เคฎाเคค เค…เคฃिเคฎा เคฆाเคธ เค•ी เคฒเคฎ्เคฌी เค•เคตिเคคा เคธे เคจ เคนो เคœाเคคी।”29

เคนเคฎाเคฐे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฒเคฎ्เคฌे เคธเคฎเคฏ เคธे เคชूँเคœी เคต เคฆाเคน เคธंเคธ्เค•ाเคฐ เคชเคฐ เคชुเคค्เคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคšเคฒी เค†เคˆ เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคฒेเค–िเค•ा เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เคจे เค…เคชเคจे เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เค‰เคธ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•ी เคงเคœ्เคœिเคฏाँ เค‰เฅœा เค•े เคฐเค– เคฆी เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…ंเคค เคคเค• เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เคฐเคนी เคชाเคค्เคฐ เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค•ो เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคจा เค•ेเคตเคฒ เค…เคชเคจा เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐी เคจिเคฏुเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคนैं เคฌเคฒ्เค•ि เคฌाเค•ी เค•ी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคญी เค‡เคœ्เคœเคค เคต เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•े เคธाเคฅ เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค•े เคธाเคฅ เคœीเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เค…เคชเคจे เคฆाเคนเคธंเคธ्เค•ाเคฐ เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคญी เค…เคชเคจे เคฌेเคŸे เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เค•ो เคจा เคฆेเค•เคฐ เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค•े เคฌेเคŸे เคฐाเคฎเคฐเคคเคจ (เค…เคญिเคทेเค• เค†เคธเคฐे- เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ा เคฆिเคฏा เคนुเค† เคจाเคฎ) เค•ो เคฆेเคคे เคนैं เคœो เค•ि เค…เคชเคจे เค†เคช เคฎें เคเค• เคฌเคนुเคค เคฌเฅœी เคธाเคฎाเคœिเค• เค•्เคฐाเคจ्เคคि เคนै। เคฒेเค–िเค•ा เคฒिเค–เคคी เคนै- “เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เคธे เคฏเคน เคญी เค•เคนเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เค•ि เค•ाเคจเคชुเคฐ เคชเคนुंเคšเคคे เคนी เคตे เค…เคชเคจे เคชเคฐिเคšिเคค เคเคกเคตोเค•ेเคŸ เคฎुเคจ्เคจा เคธिंเคน เค•ुเคถเคตाเคนा เคธे เค…เคตिเคฒเคฎ्เคฌ เคฎुเคฒाเค•ाเคค เค•เคฐेंเค—े। เค‰เคจเคธे เค…เคชเคจी เคจเคˆ เคตเคธीเคฏเคค เคฌเคจเคตाเคंเค—े เค”เคฐ เค‰เคธे เคฐเคœिเคธ्เคŸเคฐ्เคก เค•เคฐเคตाเคंเค—े เค•ि เค•ाเคจเคชुเคฐ เคตाเคฒा เค˜เคฐ เค‰เคจเค•ी เคชैเคคृเค• เคธंเคชเคคि เคจเคนीं เคนै। เค‰เคจเค•ी เค…เคฐ्เคœिเคค เคธंเคชเคคि เคนै। เค‰เคจเค•े เคจ เคฐเคนเคจे เคชเคฐ เค‰เคธ เค˜เคฐ เค•ी เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เค…เคงिเค•ाเคฐिเคฃी เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เคนोเค—ी।”30เค†เค—े เคฒेเค–िเค•ा เคฒिเค–เคคी เคนै– “เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เคธे เคตे เค•เคนเค•เคฐ เคœाเคंเค—े เค”เคฐ เค‰เคธे เค…เคชเคจी เคตเคธीเคฏเคค เคฎें เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฒिเค–เคตा เคญी เคฆेंเค—े เค•ि เคธुเคจเค—ुเคจिเคฏां เค•ा เคชुเคค्เคฐ เคฐाเคฎเคฐเคคเคจ, เคจ เค…เคญिเคทेเค• เค†เคธเคฐे เคนी เค‰เคจเค•ी เค•เคชाเคฒเค•्เคฐिเคฏा เค•เคฐे। เค‰เคธे เคนी เคตเคน เค…เคชเคจे เคฆाเคน-เคธंเคธ्เค•ाเคฐ เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆे เคฐเคนे เคนैं।”31

เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคชเคค्เคจी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคฌाเคฆ 8 เคธाเคฒ เคธे เค…เค•ेเคฒे เคฐเคน เคฐเคนे เคฅे เค”เคฐ เคตเคนी เคฆूเคธเคฐी เค”เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เคนเคฐ เคฌाเคค เคฎें เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เค•ी เค•เคฎी เค–เคฒเคคी เคนै। เคฒेเค–िเค•ा เค•्เคทเคฎा เคถเคฐ्เคฎा เคฒिเค–เคคी เคนै- “เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เคฎें เคญी เคชเคคि-เคชเคค्เคจी เคฎें เคธे เค•िเคธी เคเค• เค•े เคœीเคตिเคค เคฐเคน เคœाเคจे เคชเคฐ เคธ्เคฅिเคคि เค”เคฐ เค–เคฐाเคฌ เคนोเคคी เคนै। เคจ เค•ोเคˆ เคธुเคจเคจे เคตाเคฒा เคจ เค•ोเคˆ เค•เคนเคจे เคตाเคฒा เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคธुเคง เคฒेเคจे เคตाเคฒा เคฌเคšเคคा เคนै।”32 เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เคœीเคตเคจ เค•ा เคเค• เคเคธा เคชเฅœाเคต เคนोเคคा เคนै เคœเคนाँ เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เคชเคจे เค…เคคीเคค เค•े เคธाเคฅ เคœ्เคฏाเคฆा เคœीเคคा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธ เคชเฅœाเคต เคคเค• เคชเคนुँเคšเคจे เคฎें เคตเคน เคœीเคตเคจ เค•ा เคเค• เคฒเคฎ्เคฌा เคธเคซเคฐ เคคเคฏ เค•เคฐเคคा เคนै। เคฎाเคœ़ เคฏा เค…เคคीเคค เค•े เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคชเคฒ เค…เคš्เค›े เคฌुเคฐे เคคเคœुเคฐ्เคฌों เค•ी เคงूเคช-เค›ाँเคต เค•ी เคคเคฐเคน เคฏाเคฆ เค†เคคे เคนैं। เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคตिเคšाเคฐเค• เค…เคฐเคธ्เคคु เคจे เคตृเคฆ्เคงों เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฒिเค–ा เคนै- ‘เคตे เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคธे เค…เคงिเค• เคฏाเคฆों เค•े เคธเคนाเคฐे เคœीเคคे เคนैं।’ เค‡เคธ เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि เคญเคตिเคท्เคฏ เค•े เคธเคชเคจे เคฆेเค–เคจा เคฒเค—เคญเค— เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจเค•ा เคถเคฐीเคฐ เค‰เคจเค•ो เคนเค•ीเค•เคค เคฎें เคฌเคฆเคฒเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคจเคนीं เคฐเคนเคคा เคนै। เคœीเคตเคจ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคชเฅœाเคต เคคเค• เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เคชเคจे เค…เคจेเค•ों เค•เคฐीเคฌी เคฒोเค—ों เค•ो เค–ो เคฆेเคคा เคนै–เคฎเคธเคฒเคจ เคœीเคตเคจเคธाเคฅी, เคฎाเคคा-เคชिเคคा, เคญाเคˆ-เคฌเคนเคจ เค†เคฆि เค”เคฐ เคเคธे เคฎें เคตเคน เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เค–ाเคฒीเคชเคจ เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เคœीเคจे เค•ी เคฒाเคฒเคธा เคฒเค—เคญเค— เค–เคค्เคฎ เคนो เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคฎौเคค เค•ी เคช्เคฐเคคीเค•्เคทा เคฎें เคœीเคตเคจ เคต्เคฏเคคीเคค เค•เคฐเคจे เคฒเค— เคœाเคคा เคนै। เคฎเคนाเคชुเคฐुเคท เคเคกिเคธเคจ เคจे เคฒिเค–ा เคนै–“เคœीเคตเคจ เค•े เค‡เคธ เคฅोเฅœे เคธे เคธเคฎเคฏ เคฎें เค‰เคคाเคฐ-เคšเฅाเคต, เคœ्เคตाเคฐ-เคญाเคŸा, เค†เคจเคจ्เคฆ เคต เคตिเคทाเคฆ เค•े เคฆिเคจ เคเค•-เคเค• เค•เคฐเค•े เค†เคคे เค”เคฐ เคšเคฒे เคœाเคคे เคนैं।”33 เคœीเคตเคจเคธाเคฅी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคฌुเฅाเคชे เค•ो เค”เคฐ เค•เคท्เคŸเคฆाเคฏเค• เคฌเคจा เคฆेเคคी เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคœीเคตเคจ เค•ा เคฒเคฎ्เคฌा เค…เคฐเคธा เคธाเคฅ เคฎें เค—ुเคœाเคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคœीเคตเคจ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคธเคฎเคฏ เคฎें เค…เคคीเคค เค•ी เคฏाเคฆें เค”เคฐ เคธुเค–-เคฆुःเค– เคธाเคा เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค•เคฐीเคฌी เคธाเคฅी เค•ा เค…เคญाเคต เค•िเคธी เคฏंเคค्เคฐเคฃा เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เคนोเคคा เคนै।

เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เคชुเคฐुเคท เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคฎเคนिเคฒाเคं เค•เคฎ เค…เคนเคฎเคจ्เคฏ เคนोเคคी เคนैं เค”เคฐ เคตे เค…เคชเคจे เคช्เคฐเคคि เคœाเค—เคฐूเค• เคญी เคจเคนीं เคนोเคคी। เคฌाเคฌू เคœเคธเคตंเคค เคธिंเคน เค•ी เคชเคค्เคจी เค•ो เค…เคชเคจे เคฌเคนू-เคฌेเคŸे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เค‰เคฎ्เคฐ เคฎें เคญी เค•ाเคฎ เค•เคฐเค•े เค–ुเคถी เคฎिเคฒเคคी เคฅी। เคœเคฌเค•ि เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เคธ्เคตเคฏं เคชूเคฐे เคธเคฎเคฏ เค•ुเค›-เคจ-เค•ुเค› เค•เคฎिเคฏाँ เค–ोเคœเคคे เคฐเคนเคคे เคฅे। เคตे เคตเคนी เค‡เคœ्เคœเคค เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคšाเคนเคคे เคฅे เคœो เค‰เคจเค•ो เคช्เคฐौเฅाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคฎिเคฒเคคा เคฅा เค”เคฐ เคเคธा เคจเคนीं เคนोเคจे เคชเคฐ เคตे เค›ोเคŸी เคธे เค›ोเคŸी เคฌाเคค เค•ी เคถिเค•ाเคฏเคค เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคธे เค•เคฐเคคे เคฅे เคœो เคธ्เคตเคฏं เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค…เค•ेเคฒे เคฐเคน เคฐเคนे เคฅे। เค…เคนเคฎ เคซैเคธเคฒों เคฎें เค…เคชเคจी เคจเคœเคฐเค…ंเคฆाเคœी เคตे เคธเคนเคจ เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคคे। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคตृเคฆ्เคงों เค•ो เคšौเคฌीเคธों เค˜ंเคŸे เคœिเคคเคจा เค…เคชเคจे เคฎाเคจ-เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคฐเคนเคคा เคนै, เค‰เคคเคจा เค…เคจ्เคฏ เค•िเคธी เคญी เคšीเคœ เค•ा เคจเคนीं เคฐเคนเคคा เคนै। เค…เคชเคจे เคฌเคนू-เคฌेเคŸे เค•ी เคถिเค•ाเคฏเคค เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค‰เคฒ्เคŸा เค‰เคจ्เคนें เคกाเคŸเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं – “เคธเคš เคคो เคฏเคน เคนै เคฆोเคธ्เคค, เค†เคชเค•ो เคฆुःเค– เค“เฅเคจे เคฌिเค›ाเคจे เค•ी เค†เคฆเคค เคชเฅœ เค—เคˆ เคนै। เคธाเคงाเคฐเคฃ เคฌाเคค เคช्เคฐเคนाเคฐ เคนो เค‰เค เคคी เคนै। เคฆเคฐเค…เคธเคฒ เคฏเคน เค”เคฐ เค•ुเค› เคจเคนीं เคนै เคฎिเคธ्เคŸเคฐ เคธिंเคน-เคฌूเฅों เค•ी เคถाเคธเคจ เคจ เค•เคฐ เคชाเคจे เค•ी เค•ुंเค ा เคนै।”34 เค…เคฎेเคฐिเค•ा เค•े เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เคœॉเคจ เคกेเคตी เคจे เคฒिเค–ा เคนै- “เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคจे เคฐเคนเคจे เค•ी เคฌเคฒเคตเคคी เคญाเคตเคจा เคนोเคคी เคนै।”35

เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฆเคฌाเคตों เค•ा เคธीเคงा เคช्เคฐเคญाเคต เค†เคœ เคœिเคธ เคคेเคœी เคธे เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเคœ เคชเคฐ เคชเฅœ เคฐเคนा เคนै เค‰เคธे เคตैเคตिเคง्เคฏเคชूเคฐ्เคฃ เค•เคฅ्เคฏ เค”เคฐ เคถिเคฒ्เคช เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคญाเคทा เค•े เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ เค•ी เคธเคœเค•เคคा เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคนै। เค…เค—เคฐ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค”เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฐूเคช เคธे เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคจเคนीं เคนोเคคे เคคो เคตे เค˜เคฐ เค•ी เคฌเคœाเคฏ เคจ เคšाเคนเคคे เคนुเค เคญी เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคฎें เคฐเคน เคฐเคนे เคนोเคคे। เคถाเคฏเคฆ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ो เค•เคญी เค•ाเคจเคชुเคฐ เคธे เคฆिเคฒ्เคฒी เคจเคนीं เคฒाเคฏा เคœाเคคा เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคจเค•ो เคธीเคงे เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เค•ी เคฐाเคน เคฆिเค–ा เคฆी เคœाเคคी เค”เคฐ เคตे เคšाเคน เค•เคฐ เคญी เคฎเคจा เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคคे เค”เคฐ เคตाเคชिเคธ เคฆिเคฒ्เคฒी เค›ोเฅœเค•เคฐ เค•ाเคจเคชुเคฐ เคœाเคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคคो เค•เคญी เคจเคนीं เคฒे เคชाเคคे। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค…เค—เคฐ เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฐूเคช เคธे เคธเคถเค•्เคค เคจเคนीं เคนोเคคे เคคो เค•เคญी เคญी เค…เคชเคจे เคฌेเคŸों เค•ा เคช्เคฐเคคिเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคคे เค”เคฐ เคจोเคเคกा เค•ा เคฎเค•ाเคจ เคฌेเคšเค•เคฐ เคตृเคฆ्เคงाเคถ्เคฐเคฎ เคฎें เคฐเคน เคฐเคนे เคนोเคคे। เคชिเคคा เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เค…เคธเคฒเคฎ เคนเคธเคจ เค•ी เคเค• เค•เคตिเคคा เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค”เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เคชเคฐ เคธाเคฐ्เคฅเค• เคฌैเค เคคी เคนै –
“เคฌเคš्เคšे เคฌเฅœे เคนो เค—เคฏे
เค”เคฐ เคฌौเคจा เคนो เค—เคฏा เคนै เคชिเคคा
เค˜เคฐ เค•ा เคเค• เคฌेเค•ाเคจा เค•ोเคจा
เคฌिเค›ौเคจा
เคนो เค—เคฏा เคนै เคชिเคคा
เค…เคชเคจे เคชांเคต เคชเคฐ เค–เฅœे เคนो เค—เคฏे
เค–ेเคฒเคคे เคฌเคš्เคšे เค”เคฐ เค–िเคฒौเคจा เคนो เค—เคฏा เคนै เคชिเคคा।”36

เคจिเคท्เค•เคฐ्เคทเคค: เคนเคฎ เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค‰เคฆाเคฐीเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค•े เคฆौเคฐ เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคต्เคฏเคธ्เคคเคคा เค•े เคšเคฒเคคे เคธเคฎเคौเคคा เคฆोเคจों เคชเค•्เคทों เค•ो เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा। เคชुเคฐाเคจी เคชीเฅी เค•ो เคจเคˆ เคชीเฅी เค•े เคธाเคฅ เคธाเคฎंเคœเคธ्เคฏ เคฌैเค ाเคจा เคนोเค—ा เค”เคฐ เคจเคˆ เคชीเฅी เค•ो เคชुเคฐाเคจी เคชीเฅी เค•े เคธाเคฅ। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เคชाเคค्เคฐ เค•เคฐ्เคจเคฒ เคธ्เคตाเคฎी เค”เคฐ เคฌाเคฌू เคœเคธเคตเคจ्เคค เคธिंเคน เค•ी เคฆเคฐ्เคฆเคญเคฐी เค•เคนाเคจी เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฆौเคฐ เค•े เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เค•เคฐुเคฃ เค•เคฅा เค•เคนเคคी เคนै। เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ो เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค‰เคชेเค•्เคทिเคค เค”เคฐ เค…เคธเคนाเคฏ เค›ोเฅœเค•เคฐ เคนเคฎ เค‡เคธ เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ा เคธเคฎाเคงाเคจ เคจเคนीं เค–ोเคœ เคธเค•เคคे। เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎौเคฒेเคถ्เคตเคฐ เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฒिเค–เคคे เคนैं- “เคฌुเฅाเคชे เค•ो เคเค• เคจเคˆ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฆेเค–เคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै, เคเค• เคเคธी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคœिเคธเคฎें เคธंเคตेเคฆเคจा เคนो เค”เคฐ เคฌूเฅों เค•े เคฒिเค เค†เคฆเคฐ เคต เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ा เคœीเคตเคจ เคฆेเคจे เค•ी เค†เค•ांเค•्เคทा เคนो।”37 เคนเคฎें เค‡เคธ เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ा เคธเคฎाเคงाเคจ เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนोเค—ा เคœिเคธเคธे เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•ी เคธ्เคตीเค•ाเคฐ्เคฏเคคा เคฌเฅे, เค‰เคจ्เคนें เคฌेเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคจ เคธเคฎเคा เคœाเคฏे เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคฎाเคœ เคฎें เค‰เคจเค•ी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจी เคนोंเค—ी। เคฌुเคœुเคฐ्เค—ों เค•े เค…เคจुเคญเคต เค”เคฐ เคœ्เคžाเคจ เค•ा เคฒाเคญ เคจเคˆ เคชीเฅी เค•ो เคฎिเคฒ เคธเค•े, เค‡เคธ เคชเคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐ, เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों, เคธเคฎाเคœเคธेเคตी เคธंเค—เค เคจों เค”เคฐ เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคชเคฐिเคตाเคฐ เคตाเคฒों เค•ो เคธोเคšเคจा เคนोเค—ा, เคคเคญी เค‡เคธ เคธเคฎเคธ्เคฏा เคธे เค•ुเค› เคนเคฆ เคคเค• เคจिเคœाเคค เคชाเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।

เคธंเคฆเคฐ्เคญ
1. เคฌुเคข़ाเคชा เคถाเคฏเคฐी, เค…เค•เคฌเคฐ เค‡เคฒाเคนाเคฌाเคฆी, เคฐेเค–्เคคा เคตैเคฌเคธाเค‡เคŸ (https://rekhta.org/tags/budhapa-shayari?lang=hi)
2. เค—िเคฒिเค—เคกु, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2002, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 138
3. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 36
4. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 14
5. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 39
6. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 96
7. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 71
8. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 59
9. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 65
10. เคธं. เคธंเคœเคฏ เค—ुเคช्เคค, เคฆैเคจिเค• เคœाเค—เคฐเคฃ (เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ), เคฆैเคจिเค• เคนिเคจ्เคฆी เคธเคฎाเคšाเคฐ เคชเคค्เคฐ, เคฐเคตिเคตाเคฐीเคฏ เค…ंเคคเคฐाเคฒ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค ‘เค…เคชเคจों     เค•ी เค…เคจเคฆेเค–ी เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ’- เค•्เคทเคฎा เคถเคฐ्เคฎा, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, 11 เคœूเคจ 2017
11. เค—िเคฒिเค—เคกु, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2002, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 68
12. เคตเคนी.......เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 68
13. เคตเคนी.......เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 66
14. เคตเคนी.......เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 18
15. เคตเคนी.......เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 27
16. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 61
17. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 61-62
18. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 37
19. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 33-34
20. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 34
21. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 63
22. เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคฆเคธ्เคคเค•, เคธीเคฎा เคฆीเค•्เคทिเคค, เคธाเคฎเคฏिเค• เคฌुเค•्เคธ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2016, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 13
23. เคฐिเคŸाเคฏเคฐเคฎेंเคŸ เค•े เคฌाเคฆ เคธुเค–ी เคœीเคตเคจ, เคกॉ. เคฐाเคฎ เคธिंเคน, เคตिเคฆ्เคฏा เคตिเคนाเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2012, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 59
24. เค—िเคฒिเค—เคกु, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2002, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 96-97
25. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 101
26. เคนिเคจ्เคฆी เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคธाเคฎाเคœिเค• เคธเคฎเคธ्เคฏाเคँ, เคกॉ. เคจीเคฒเคฎ เคธเคฐाเฅž, เคนिเคจ्เคฆी เคฌुเค• เคธेเคจ्เคŸเคฐ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 106
27. เค—िเคฒिเค—เคกु, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2002, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 73
28. เคตเคนी.........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 73
29. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 143
30. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 144
31. เคตเคนी........เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 144
32. เคธं. เคธंเคœเคฏ เค—ुเคช्เคค, เคฆैเคจिเค• เคœाเค—เคฐเคฃ (เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ), เคฆैเคจिเค• เคนिเคจ्เคฆी เคธเคฎाเคšाเคฐ เคชเคค्เคฐ, เคฐเคตिเคตाเคฐीเคฏ เค…ंเคคเคฐाเคฒ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค ‘เค…เคชเคจों     เค•ी เค…เคจเคฆेเค–ी เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ’- เค•्เคทเคฎा เคถเคฐ्เคฎा, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, 11 เคœूเคจ 2017
33. เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคฆเคธ्เคคเค•, เคธीเคฎा เคฆीเค•्เคทिเคค, เคธाเคฎเคฏिเค• เคฌुเค•्เคธ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2016, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 10
34. เค—िเคฒिเค—เคกु, เคšिเคค्เคฐा เคฎुเคฆ्เค—เคฒ, เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2002, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 93
35. เคฐिเคŸाเคฏเคฐเคฎेंเคŸ เค•े เคฌाเคฆ เคธुเค–ी เคœीเคตเคจ, เคกॉ. เคฐाเคฎ เคธिंเคน, เคตिเคฆ्เคฏा เคตिเคนाเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2012, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 53
36. เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•ी เคฆเคธ्เคคเค•, เคธीเคฎा เคฆीเค•्เคทिเคค, เคธाเคฎเคฏिเค• เคฌुเค•्เคธ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2016, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 127
37. เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เคตिเคฎเคฐ्เคถ, เคฒेเค–เค•-เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎौเคฒेเคถ्เคตเคฐ เคช्เคฐเคธाเคฆ, เคธं. เค‹เคทเคญเคฆेเคต เคถเคฐ्เคฎा, เคชเคฐिเคฒेเค– เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคœीเคฌाเคฌाเคฆ, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ 2016

7 comments :

  1. เคฌเคนुเคค เคธเคŸीเค• เคฒेเค–เคจ เคนै เค†เคชเค•ा....

    ReplyDelete
  2. เคฌเคนुเคค เคธเคŸीเค• เคฒेเค–เคจ เคนै เค†เคชเค•ा....

    ReplyDelete
  3. Hi very nice can you help me shilpgat adhyyn me kon se points เคฒिเค–ेंเค—े

    ReplyDelete
  4. เคฎैं เคชूเคจเคฎ เคธिंเคน เค†เคชเค•ी เคธीเคจिเคฏเคฐ เคนूं। เคœेเคเคจเคฏू เคธे เคฎैंเคจे เคญी เคเคฎเคซिเคฒ, เคชीเคเคšเคกी เค•ी เคนै। เค…เคš्เค›ा เคฒเค—ा เคฆेเค– เค†เคชเค•ा। เคฎैं เค—ाเคœिเคฏाเคฌाเคฆ เค•े เค•ाเคฒेเคœ เคฎें เคนूं।เค†เคช เค•เคนां เคนै

    ReplyDelete

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।