рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ: рджिрдиेрд╢ рдкाрдардХ ‘рд╢рд╢ि’
28, рд╕ाрд░ंрдЧ рд╡िрд╣ाрд░, рдордеुрд░ा-6; рдЪрд▓рднाрд╖: +91 941 272 7361; рдИрдоेрд▓: drdinesh57@gmail.comрдкुрд╕्рддрдХ- рдоाрддृрдЪेрддрдиा (рдЙрдкрди्рдпाрд╕)
ISBN- 81.89388.08.8
рд░рдЪрдиाрдХाрд░- рдбॉ. рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓
рдк्рд░рдХाрд╢рдХ- рд▓рд╡ рдХुрд╢ рдк्рд░рдХाрд╢рди, рд▓рдЦрдирдК-226006
рдкृрд╖्рда- 96
рдоूрд▓्рдп- ₹ 300.00
рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╡рд░्рд╖- 2020
--------------------------------------------------------------------------
рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рд╡िрд╡िрдз рд╡िрдзाрдУं рдоें рд▓ेрдЦрдиी рдЪрд▓ाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрджुрд╖ी, рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдХी рд╕рдж्рдпः рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдкुрд╕्рддрдХ "рдоाрддृ рдЪेрддрдиा" рдПрдХ рдРрд╕ा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рд░рдЪрдиा рдЬीрд╡рди рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдФрд░ рдЕрдиुрднूрддिрдпों рдХी рдЧрд╣рдирддा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдРрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд▓ेрдЦрди рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕े рдирдпे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдП рд╣ैं рдФрд░ рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рдЙрдирдХी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкुрд╕्рддрдХ рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рда рдкрд╣рдЪाрди рдмрдиाрддी рд╣ै। рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЕрдиुрднрд╡ рдФрд░ рдЕрдиुрднूрддिрдпों рдХा рдЕрдкाрд░ рднрдг्рдбाрд░ рд╣ै рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рдХी рд╕рд╢рдХ्рдд рдХ्рд╖рдорддा рднी।
рдХुрд▓ 67 рдкुрд╕्рддрдХों рдХी рд░рдЪрдпिрддा рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдХा рдпрдж्рдпрдкि рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╡िрдзा рдоें рд░рдЪिрдд "рдоाрддृ рдЪेрддрдиा" рдкрд╣рд▓ा рд╣ी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдХिрди्рддु рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХो рдкреЭрддे-рдкреЭрддे рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рдХрд╣ीं рднी рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рдХि рдпрд╣ рд▓ेрдЦिрдХा рдХा рдк्рд░рдердо рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै।
рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рдоुрдЦ्рдп рдкाрдд्рд░ рд╕ुрдиीрддा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рдк्рд░рдердо рдкुрдд्рд░ рдХे рдЬрди्рдо рдХे рдХुрдЫ рджिрди рдмाрдж рд╣ी рд╡ैрдзрд╡्рдп рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдИ рдеी। рдкрддि рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ोрддे рд╣ी рд╕ाрд╕-рд╕рд╕ुрд░ рдиे рд╕ुрдиीрддा рдХो рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рдХि рддेрд░ा рдкुрдд्рд░ рднाрдЧ्рдпрд╣ीрди рд╣ै, рдЬрди्рдо рд▓ेрддे рд╣ी рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХो рдЦा рдЧрдпा, рдЬрдмрд░рджрд╕्рддी рдЙрд╕рдХे рдоाрддा-рдкिрддा рдХे рд╕ाрде рдоाрдпрдХे рднेрдЬ рджिрдпा। рдоाрдпрдХे рдоें рдЖрдпे рд╣ुрдП рдЕрднी 28 рджिрди рд╣ी рдмीрддे рдеे рдХि рдПрдХ рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдоें рд╕ुрдиीрддा рдХे рдкिрддा рдХी рднी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ। рдЕрдм рддो рд╕ुрдиीрддा рдХी рдоाँ рднी рд╡िрдЪрд▓िрдд рд╣ो рдЙрдаी рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рд╕ुрдиीрддा рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджेрдиे рдХा рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди рджेрддे рд╣ुрдП рдЙрд╕े рдЕрди्рдпрдд्рд░ рдХिрд░ाрдпे рдХे рдордХाрди рдоें рд░рд╣рдиे рдкрд░ рдордЬрдмूрд░ рдХрд░ рджिрдпा।
рдЙрд╕рдХी рдмाрддें рд╕ुрдирдХрд░ рдПрдХ рдоाрддाрдЬी рдиे, рдЬो рдЕрдкрдиे рдордХाрди рдоें рдЕрдХेрд▓ी рд╣ी рд░рд╣рддी рдеीं, рд╕ुрдиीрддा рдХो рдЖрд╢्рд░рдп рджे рджिрдпा-
"рд╕ुрдиीрддा рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╕ुрдирдХрд░ рдоाрддा рдЬी рдХा рдорди рдж्рд░рд╡िрдд рд╣ो рдЙрдаा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा-‘рд╕ंрдпोрдЧрд╡рд╢ рдШрдЯी рдШрдЯрдиाрдУं рдХो рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдЕрдкрд╢рдХुрди рдХा рдиाрдо рджे рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╣ै рдХि рдкреЭे-рд▓िрдЦे рд▓ोрдЧ рднी рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЦैрд░, рдЬрдм рддрдХ рддुрдо рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддी, рдоेрд░ा рдкूрд░ा рд╕рд╣рдпोрдЧ рд░рд╣ेрдЧा। рдЦाрдиा рддुрдо рдоेрд░े рд╕ाрде рдЦा рд▓िрдпा рдХрд░ो। рддुрдо рдкреЭी-рд▓िрдЦी рд╣ो, рд╕рд░рдХाрд░ी рдиौрдХрд░ी рдХे рд▓िрдП рдПрдк्рд▓ाрдИ рдХрд░рддी рд░рд╣ो, рддрдм рддрдХ рдЯ्рдпूрд╢рди рдкреЭाрдУ। рдоैं рдЖрдЬ рд╣ी рдоौрд╣рд▓्рд▓े рдоें рдЪрд░्рдЪा рдХрд░ूँрдЧी। рдШрд░ рдкрд░ рдЖрдХрд░ рдмрдЪ्рдЪे рдкреЭ рд▓िрдпा рдХрд░ेंрдЧे।" (рдкृрд╖्рда-10)
рд╕ुрдиीрддा рдиे рдоाрддा рдЬी рдХा рд╕рдо्рдмрд▓ рдкाрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдЕрдкрдиे рдкुрдд्рд░ рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд▓ाрд▓рди-рдкाрд▓рди рдФрд░ рдЬीрд╡िрдХा рдЪрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдз्рдпाрдкрди рдХाрд░्рдп рдоें рд╡्рдпрд╕्рдд рдХрд░ рд▓िрдпा। рдк्рд░рдгрд╡ рдХाрдлी рдоेрдзाрд╡ी рдиिрдХрд▓ा рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рд╕рднी рдХрдХ्рд╖ाрдПँ рдЕрдЪ्рдЫे рдЕंрдХों рд╕рд╣िрдд рдкाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдмैंрдХ рдоें рдкрд░िрд╡ीрдХ्рд╖ाрдзीрди рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХी рдкोрд╕्рдЯ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ी। рдоाрддाрдЬी рдЕрдм рдЕрдзिрдХ рд╡ृрдж्рдз рд╣ो рдЧрдИ। рд╕ुрдиीрддा рдФрд░ рдк्рд░рдгрд╡ рдиे рдЙрдирдХी рдЦूрдм рд╕ेрд╡ा рдХी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиा рдордХाрди рд╕ुрдиीрддा рдХे рдиाрдо рд▓िрдЦрд╡ाрдиें рдХे рд▓िрдП рдХрд╣ा рддो рд╕ुрдиीрддा рдиे рдоाрддा рдЬी рд╕े рдиिрд╡ेрджрди рдХिрдпा рдХि рдпрджि рдЖрдк рдордХाрди рдХो рдоुрдЭे рджेрдиा рд╣ी рдЪाрд╣рддी рд╣ैं рддो рдоेрд░ी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╣ै рдХि рдЗрд╕े рдоेрд░े рдиाрдо рди рдХрд░рдХे рд╕ीрдзे рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рдиाрдо рд╣ी рдХрд░ा рджीрдЬिрдП рддाрдХि рдмाрд░-рдмाрд░ рдиाрдо рдмрджрд▓рд╡ाрдиे рдХा рдЭंрдЭрдЯ рди рд░рд╣े। рдоाрддा рдЬी рдиे рдРрд╕ा рд╣ी рдХिрдпा-
"рд╕ुрдиीрддा рдиे рдХрд╣ा-‘рдоाрддा рдЬी рдЖрдк рдордХाрди рдоुрдЭे рджेрдиा рд╣ी рдЪाрд╣рддी рд╣ैं рддो рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рдиाрдо рд▓िрдЦिрдП рддाрдХि рдмाрд░-рдмाрд░ рдиाрдо рди рдмрджрд▓рдиा рдкреЬे। рдоाрддा рдЬी рдХो рднी рдпрд╣ рдаीрдХ рд▓рдЧा।" (рдкृрд╖्рда-12)
рдк्рд░рдгрд╡ рдЬрдм рд╡िрд╡ाрд╣ рдпोрдЧ्рдп рд╣ो рдЧрдпा рддो рдПрдХ рд╕ुрди्рджрд░ рд╕ी рд▓реЬрдХी рджेрдЦрдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдиे рд░ूрдоा рдХे рд╕ाрде рдк्рд░рдгрд╡ рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рднी рдХрд░ рджिрдпा। рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рджो рдмрдЪ्рдЪे рднी рд╣ो рдЧрдпे рдФрд░ рд╡े рд╕्рдХूрд▓ рдкреЭрдиे рднी рдЬाрдиे рд▓рдЧे।
![]() |
рджिрдиेрд╢ рдкाрдардХ ‘рд╢рд╢ि’ |
рд░ूрдоा рдиे рд╕ुрдиा рддो рд╡рд╣ рдЪिंрддिрдд рд╣ो рдЙрдаी। рдЙрд╕рдиे рдк्рд░рдгрд╡ рд╕े рдХрд╣ा рдХि рдоाрддाрдЬी рдХो рдЯी.рд╡ी. рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ рдЫूрдд рдХा рд░ोрдЧ рд╣ै। рдРрд╕ा рди рд╣ो рдХि рдШрд░ рдоें рдмрдЪ्рдЪों рдХो рднी рд╣ो рдЬाрдп। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдк рдоाрддाрдЬी рдХो рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рд░рдЦ рдЖрдУ рддो рдаीрдХ рд╣ै-
"рдоाрддा рдЬी рдХो рдХिрд╕ी рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рд░рдЦ рджिрдпा рдЬाрдп। рд╡рд╣ाँ рд╕ंрдЧी-рд╕ाрдеिрдпों рдоें рдЙрдирдХा рдорди рднी рд▓рдЧा рд░рд╣ेрдЧा рдФрд░ рд╣рдоें рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХा рдЦрддрд░ा рднी рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧा।" (рдкृрд╖्рда-14)
рдк्рд░рдгрд╡, рд░ूрдоा рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рдХिрди्рддु рд░ूрдоा рд╣рда рдХрд░рддी рд╣ै рддो рдк्рд░рдгрд╡ рдПрдХ рджिрди рджрдлрддрд░ рд╕े рд▓ौрдЯрдХрд░ рдШुрдоाрдиे рдХे рдмрд╣ाрдиे рд╕ुрдиीрддा рдХो рдПрдХ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХे рдЧेрдЯ рдкрд░ рд▓े рдЬाрддा рд╣ै। рдЧेрдЯ рдкрд░ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХा рдмोрд░्рдб рд▓рдЧा рджेрдЦрдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рднреЬрдХ рдЙрдарддी рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдХिрд╕ी рдкाрд░्рдХ рдоें рдЪрд▓рдХрд░ рдмैрдардиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣рддी рд╣ै। рдкाрд░्рдХ рдХी рдмैंрдЪ рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рд╕ुрдиीрддा, рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдмрд╣ुрдд рдбाँрдЯрддी рд╣ै рдФрд░ рдХрд╣рддी рд╣ै рдХि рдХ्рдпा рд╣рд░ рдоाрддा-рдкिрддा рдЕрдкрдиी рд╕рди्рддाрди рдХो рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдкाрд▓рддे-рдкोрд╕рддे рд╣ैं рдХि рдмреЬे рд╣ोрдХрд░ рд╕рди्рддाрди рдЙрди्рд╣ें рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдЫोреЬ рджे।
"рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рддेрдЬ рдЖрд╡ाрдЬ рдоें рдХрд╣ा-‘рдЪुрдк рд░рд╣ो। рддुрдо्рд╣ें рдХिрди рдоुрд╕ीрдмрддों рдоें рдкाрд▓ा, рддुрдо рд╕ोрдЪ рднी рдирд╣ीं рд╕рдХрддे рд╣ो। рдФрд░ рдЕрдм рдоेрд░ी рдЬрд░ूрд░рдд рднी рдХ्рдпा рд╣ै? рдордХाрди рднी рддुрдо्рд╣ाрд░े рдиाрдо рдХрд░рд╡ा рджिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдоेрд░े рд╕ाрд░े рдкैрд╕ों рдоें рднी рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдЬ्рд╡ाрдЗрдг्рдЯ рдПрдХाрдЙрдг्рдЯ рд╣ै।
рдоैं рдЪाрд╣ूँ рддो рддुрдо्рд╣ाрд░े рдКрдкрд░ рдХेрд╕ рдХрд░рдХे рдЧुрдЬाрд░ा рднрдд्рддा рдоाँрдЧ рд╕рдХрддी рд╣ूँ। рд▓ेрдХिрди рдЫोреЬो, рдоुрдЭे рдЕрдкрдиी рдХोрдЦ рдкрд░ рдЧрд░्рд╡ рдеा, рдЖрдЬ рд╢рд░्рдо рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै। рдоैं рдЬाрдКंрдЧी рдЕрд╡рд╢्рдп рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рд▓ेрдХिрди рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╕ाрде рдирд╣ीं, рдкुрд▓िрд╕ рдХे рд╕ाрде рдЬाрдКंрдЧी।
"рдкुрд▓िрд╕ рдХे рд╕ाрде?" рдк्рд░рдгрд╡ рдШрдмрд░ाрддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ा।
рдШрдмрд░ाрдУ рдирд╣ीं, рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдирд╣ीं рдХрд░ूंрдЧी। рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХрд░рдиे рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдЕрдкрдиी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХрд░рдиा। рдоेрд░े рд╣ी рдкाрд▓рди-рдкोрд╖рдг рдоें рдХुрдЫ рди рдХुрдЫ рдХрдоी рд░рд╣ рдЧрдИ рд╣ोрдЧी। рддрднी рддूрдиे рдРрд╕ा рдХрджрдо рдЙрдаाрдпा рд╣ै। рдоैं рд░ूрдоा рдХो рджोрд╖ рдирд╣ीं рджे рд░рд╣ी। рдЕрдЧрд░ рдЙрд╕рдиे рдХрд╣ा рднी рдеा рддो рддू рдоुрдЭрд╕े рддो рдХрд╣ рд╕рдХрддा рдеा। рдЦैрд░, рдЕрдм рддू рдЬा рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдоें рдлिрд░ рдХрднी рдоिрд▓рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдордд рдХрд░рдиा। (рдкृрд╖्рда-15)
рд╕ुрдиीрддा, рдк्рд░рдгрд╡ рдХी рдХाрд░ рд╕े рдЙрддрд░рдХрд░ рд░िрдХ्рд╢ा рдХрд░рдХे рдкुрд▓िрд╕ рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрд╣ुँрдЪрддी рд╣ै рдФрд░ рдкुрд▓िрд╕ рдЗंрд╕рдкेрдХ्рдЯрд░ рдХो рд╕ाрд░ी рдмाрдд рдмрддाрдХрд░ рдХрд╣рддी рд╣ै рдХि рдЙрд╕े рдХिрд╕ी рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдкрд╣ुँрдЪрд╡ा рджीрдЬिрдП-
"рдЬрдм рдмेрдЯे-рдмрд╣ू рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдРрд╕ी рд╣ो рдЬाрдП рддो рдЙрд╕ рдЬрдЧрд╣ рдХो рдЫोреЬ рджेрдиा рд╣ी рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдоैंрдиे рдЙрд╕े рднрдЧा рджिрдпा рд╡ рдХрд╣ा рдХि рдоैं рддेрд░े рд╕ाрде рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдкुрд▓िрд╕ рдХे рд╕ाрде рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдЬाрдКंрдЧी।"
"рдоाрддाрдЬी рдЖрдЬ рддो рдЖрдк рдХрд╣ рд░рд╣ी рд╣ो рдХिрди्рддु рдХुрдЫ рджिрди рдмाрдж рдЖрдкрдХा рдк्рдпाрд░ рд▓реЬрдХे рдХे рд▓िрдП рдЙрдореЬेрдЧा рддрдм рдЖрдк рдлिрд░ рдЙрд╕ी рдХी рддрд░рдл рдоुँрд╣ рдХрд░ेंрдЧी।"
"рдирд╣ीं,рдРрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा।"
"рд▓ेрдХिрди рдкुрд▓िрд╕ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХे рдХाрдЧрдЬों рдХा рдкेрдЯ рднрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдкрдХो рд▓реЬрдХे рдХा рдиाрдо, рдкрддा рддो рдмрддाрдиा рд╣ी рдкреЬेрдЧा।"
"рдаीрдХ рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдоैं рдЬрд╣ाँ рдкрд░ рд░рд╣ूँрдЧी рдЙрд╕ рдЬрдЧрд╣ рдХा рдкрддा рдЙрд╕े рдирд╣ीं рдоाрд▓ूрдо рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।"
"рдаीрдХ рд╣ै, рдЙрд╕ рдЬрдЧрд╣ рдХा рдкрддा рд╣рдо рдЙрд╕े рдирд╣ीं рдмрддाрдпेंрдЧे।" (рдкृрд╖्рда-18)
рдкुрд▓िрд╕ рдЗंрд╕рдкेрдХ्рдЯрд░ рдиे рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХी рдкूрд░ी рдмाрдд рд╕ुрдирдХрд░, рдХाрдЧрдЬी рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣ी рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ें рдПрдХ рдорд╣िрд▓ा рд╕िрдкाрд╣ी рдХो рд╕ाрде рднेрдЬрдХрд░ рдПрдХ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдкрд╣ुँрдЪрд╡ा рджिрдпा।
рд╕ंрдЪाрд▓िрдХा рдХे рдкूрдЫे рдЬाрдиे рдкрд░ рдХि рдЖрдкрдХा рд╕ाрдоाрди рдХрд╣ाँ рд╣ै?, рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рдХрд╣ा рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╕ाрде рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд▓ाрдИ рд╣ै। рд╕ंрдпोрдЧ рд╕े рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХी рдк्рд░рдмрди्рдзрди рд╕рдоिрддि рдоें рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХी рдкрд░िрдЪिрдд рдЖрд╢ा рдЬी рдоिрд▓ рдЬाрддी рд╣ैं। рд╡े рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рд╡рд╣ाँ рджेрдЦрдХрд░ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ैं। рдЬрдм рдЙрди्рд╣ें рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рд╕ुрдиीрддा рдХो рдЙрд╕рдХे рдмेрдЯे-рдмрд╣ू рдиे рдпрд╣ाँ рднेрдЬ рджिрдпा рд╣ै рддो рдЖрд╢ा рдЬी рдХो рдмрд╣ुрдд рдмुрд░ा рд▓рдЧрддा рд╣ै-
"рдЖрд╢ा рдЬी рдХा рдоुँрд╣ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╕े рдЦुрд▓ा рд░рд╣ рдЧрдпा। рд╡рд╣ рдмोрд▓ीं-‘рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╣ै рдоुрдЭे। рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рдХिрди рдоुрд╕ीрдмрддों рд╕े рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдкाрд▓ा рдеा। рдЬрдм рд╡рд╣ рдПрдХ рдорд╣ीрдиे рдХा рдеा рддрдм рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдХा рджेрд╣ाрди्рдд рд╣ो рдЧрдпा। рд╕рд╕ुрд░ाрд▓ рд╡ाрд▓ों рдиे рдЙрд╕े рдоाрдпрдХे рднेрдЬ рджिрдпा। рдоाрдпрдХे рдЬाрдиे рдХे рдХुрдЫ рджिрди рдмाрдж рд╣ी рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХे рдкिрддाрдЬी рдХा рднी рджेрд╣ाрди्рдд рд╣ो рдЧрдпा। рдоाрдпрдХे рд╡ाрд▓ों рдиे рднी рдмрдЪ्рдЪा рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдЕрдкрд╢рдХुрдиी рдоाрдирдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХो рдирди्рд╣े рдмрдЪ्рдЪे рдХे рд╕ाрде рдШрд░ рд╕े рдиिрдХाрд▓ рджिрдпा।" (рдкृрд╖्рда-21)
рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХी рд╕ंрдЪाрд▓िрдХा, рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХो рдЧेрд╕्рдЯ рд╣ाрдЙрд╕ рдоें рдард╣рд░ाрдХрд░, рджूрд╕рд░े рджिрди рдЖрд╢ा рдЬी рдХो рдЙрдирдХे рд╕ाрде рдмाрдЬाрд░ рднेрдЬрдХрд░ рдХुрдЫ рдЬрд░ूрд░ी рд╕ाрдоाрди рдоंрдЧрд╡ा рд▓ेрддी рд╣ै। рд╕ुрдиीрддा рдЬी рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдмрд╣ुрдд рдЕрд╕рд╣рдЬ рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддी рд╣ैं । рдЗрд╕ рдмीрдЪ рдк्рд░рдгрд╡ рднी рд░ोрдЬाрдиा рджрдл्рддрд░ рд╕े рд╢ाрдо рдХो рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдЖ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд░ोрддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиी рднूрд▓ рдХे рд▓िрдП рдоाрдлी рдоांрдЧрддा рд╣ै рдХिрди्рддु рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХी рдЦुрдж्рджाрд░ी рд╡ाрдкрд╕ рдШрд░ рдЬाрдиे рд╕े рд░ोрдХрддी рд░рд╣рддी рд╣ै।
рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдЕрдХ्рд╕рд░ рд╣ी рдмाрд╣рд░ рд╕े рд▓ोрдЧ рдХрднी рдЦाрдиा рдмाँрдЯрдиे рдЖрддे рд╣ैं рддो рдХрднी рдХोрдИ рдХрдо्рдмрд▓ рдмाँрдЯрдиे рдЖрддा рд╣ै । рдХрднी рдХोрдИ рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЬрд░ूрд░рдд рдХी рдЪीрдЬें рдмाँрдЯрдиे рдЖрддा рд╣ै। рдЖрд╢्рд░рдо рдХी рд╕рднी рдорд╣िрд▓ाрдПँ рдЙрди рдмाрд╣рд░ी рд▓ोрдЧों рд╕े рд╕ाрдоाрди рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ाрдЗрди рд▓рдЧाрдХрд░ рдЦреЬी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рджेрдЦ-рджेрдЦрдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХो рдмрд╣ुрдд рд╕ंрдХोрдЪ рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рд╕े рднी рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд▓ेрдиा рдЪाрд╣рддी।
рд▓ेрдХिрди рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рднрд╡िрд╖्рдп рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЪिंрддिрдд рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ो рдЙрдарддी рд╣ैं-
"рд╕ुрдиीрддा рдЬी рд╕ोрдЪ рдоें рдбूрдм рдЬाрддी рд╣ैं। рдЖрдЧे рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा рдЙрдирдХा? рдХौрди рдХрд░ेрдЧा рд╕ेрд╡ा? рдЗрддрдиी рдЪिंрддिрдд рддो рд╡рд╣ рддрдм рднी рдирд╣ीं рд╣ुрдИ рдеीं рдЬрдм рдорд╣ीрдиे рднрд░ рдХे рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рд▓ेрдХрд░ рдШрд░ рд╕े рдЖрдИ рдеीं। рдЙрд╕ рд╕рдордп рди рддो рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдкैрд╕ा рдеा। рди рдШрд░ рдФрд░ рди рдиौрдХрд░ी। рдЕрдЧрд░ рдоाрддा рдЬी рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рди рдоिрд▓ा рд╣ोрддा рддो рдХ्рдпा рд╣ोрддा? рдЖрдЬ рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рд╕рдм рдХुрдЫ рд╣ै। рдЕрдкрдиा рдШрд░, рдЕрдкрдиा рдмेрдЯा-рдмрд╣ू рд╡ рдмैंрдХ рдмेрд▓ैंрд╕। рд▓ेрдХिрди.....?" (рдкृрд╖्рда-27)
рдПрдХ рджिрди рдк्рд░рдгрд╡ рдЕрдкрдиी рдоाँ рд╕े рдоिрд▓рдиे рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдЖрддा рд╣ै। рдЧेрдЯрдоैрди рд╕े рдХрд╣рддा рд╣ै рдХि рдоुрдЭे рд╕ुрдиीрддा рдоाрддाрдЬी рд╕े рдоिрд▓рдиा рд╣ै рддो рдЪैрдХीрджाрд░ рдкूрдЫрддा рд╣ै-
"рдХौрди рд╕ी рд╕ुрдиीрддा рдоाрддाрдЬी рд╕े? рдЬो рдкिрдЫрд▓े рд╕рдк्рддाрд╣ рдЖрдИ рд╣ैं?"
"рд╣ाँ рдЬी।"
"рдЖрдкрдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै?"
"рдоैं рдЙрдирдХा рдмेрдЯा рд╣ूँ।"
"рдмेрдЯा !" рдХрд╣рдХрд░ рдЪैрдХीрджाрд░ рд╡्рдпंрдЧ्рдпाрдд्рдордХ рд╣ँрд╕ी рд╣ँрд╕рдиे рд▓рдЧा।
"рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ?" рдк्рд░рдгрд╡ рдиे рдХрд╣ा।
"рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╕ाрд╣рдм। рдЬрдм рдоाрддा рдЬी рдХो рдпрд╣ाँ рдкрд░ рднेрдЬ рджिрдпा рддрдм рдХौрди рдХिрд╕рдХा рдмेрдЯा, рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиा рдиाрдо рдмрддाрдЗрдпे।"(рдкृрд╖्рда-28)
рдкुрдд्рд░ рднрд▓े рд╣ी рдХुрдкुрдд्рд░ рд╣ो рдЬाрдп рдкрд░ рдоाँ, рдоाँ рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдмाрдд рдкूрд░े рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдИ рд╣ै। рдкुрдд्рд░ рдХो рд╕ाрдордиे рджेрдЦрдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рднूрд▓ рдЧрдИं рдХि рдпрд╣ी рдкुрдд्рд░ рдПрдХ рд╕рдк्рддाрд╣ рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕े рдЗрд╕ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рдЫोреЬрдХрд░ рдЧрдпा рд╣ै। рд╡рд╣ рдк्рд░рдгрд╡ рд╕े рдкूрдЫрддी рд╣ैं-
"рдЕрднी рддैंрдиे рдХुрдЫ рдЦाрдпा рддो рд╣ोрдЧा рдирд╣ीं? рдЕрднी рдиाрд╢्рддे рдХा рд╕рдордп рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рддुрдо्рд╣ाрд░े рдиाрд╢्рддे рдХे рд▓िрдП рднी рдмोрд▓ рдЖрдКं। рдХрд╣рдХрд░ рд╡рд╣ рдЙрдардХрд░ рдХрдорд░े рдХे рдмाрд╣рд░ рдЧрдИ। рдЬрдм рд╡рд╣ рд▓ौрдЯрдХрд░ рдЖрдИं рддो рдЙрдирдХे рд╣ाрде рдоें рдк्рд▓ेрдЯ рдоें рдЖрд▓ू рдХे рдкрд░ाрдаे рдеे।"(рдкृрд╖्рда-28)
рдк्рд░рдгрд╡ рдпрд╣ рд╕ुрдирдХрд░ рд╣ैрд░ाрди рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдкрд░ाँрдаे рдХिрд╕ी рджाрдиी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдП рд╣ुрдП рд╣ैं।
"рдЬिрд╕ рдоाँ рдиे рдЕрдердХ рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рдХे рд╕рджा рджूрд╕рд░ों рдХो рджिрдпा рд╣ी рд╣ो, рдЖрдЬ рд╡рд╣ рджूрд╕рд░ों рдХी рджрдпा рдкрд░ рдЖрд╢्рд░िрдд рд╣ोрдХрд░ рджाрди рдХा рдЦाрдиे рдкрд░ рдордЬрдмूрд░ рд╣ै।" (рдкृрд╖्рда-29)
рд╕ुрдиीрддा рдЬी, рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд╕ाрдордиे рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдорд░्рдорднेрджी рдЬ्рд╡рд▓ंрдд рдк्рд░рд╢्рди рд░рдЦрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ рдкूрдЫрддी рд╣ैं рдХि-
"рдмीрдоाрд░ी рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдмрдЪ्рдЪे рддो рдмूреЭे рдоाँ-рдмाрдк рдХो рдШрд░ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдХрд░рдХे рдЕрдиाрдеाрд▓рдп рдоें рдбाрд▓ рджें рдХिрди्рддु рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдЙрдирдХी рд╕ेрд╡ा рдЬो рдХрд░ेंрдЧे рдЙрдирдХो рдмीрдоाрд░ी рдирд╣ीं рд▓рдЧेрдЧी рдХ्рдпा?" (рдкृрд╖्рда-29)
рдк्рд░рдгрд╡ рдЬрдм рдмाрд░-рдмाрд░ рдоाँрдлी рдоांрдЧрддे рд╣ुрдП рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХो рдШрд░ рд╡ाрдкрд╕ рд▓े рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣рдиे рд▓рдЧा рддो рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рдЙрд╕рд╕े рдк्рд░рддिрдк्рд░рд╢्рди рдХिрдпा-
"рдк्рд░рдгрд╡, рдПрдХ рдмाрдд рдмрддाрдУ, рд░ूрдоा рдиे рддुрдорд╕े рдХुрдЫ рднी рдХрд╣ा рд╣ो, рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ рдХрд╣ाँ рдЪрд▓ी рдЧрдИ рдеीं? рд╡िрдкрд░ीрдд рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рднी рдоैंрдиे рддो рддुрдо्рд╣ें рдЕрдиाрдеाрд▓рдп рдоें рдирд╣ीं рдбाрд▓ा рдеा। рдЖрдЬ рдЬрдм рдоैं рд╕рд░्рд╡рд╕рдорд░्рде рд╣ूँ। рдоेрд░े рдкाрд╕ рдЬрд╡ाрди рдмेрдЯा-рдмрд╣ू, рдк्рдпाрд░े-рдк्рдпाрд░े рдкोрддा-рдкोрддी рд╣ैं। рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдзрди рд╣ै। рдЕрдкрдиा рдШрд░ рд╣ै। рддрдм рдЕрдиाрдеाрд▓рдп рдоें рд░рд╣рдиे рдХो рдордЬрдмूрд░ рд╣ूँ। (рдкृрд╖्рда-30)
рд╡िрдж्рд╡ाрди рд▓ेрдЦिрдХा рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдиे рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдоों рдХे рдЕрди्рджрд░ рдХी рдоाрд░्рдоिрдХ рдмाрддों рдХो рднी рдмреЬे рд╣ी рд╕рд▓ीрдХे рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै-
"рд╕ुрдиीрддा рдЬी, рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдЬो рднी рдЖрддा рд╣ै,рджрд░्рдж рдХा рдоाрд░ा рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै। рд╣рдоाрд░े-рдЖрдкрдХे рдЬैрд╕े рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиा рдЦрд░्рдЪ рддो рдЙрдаा рд▓ेрддे рд╣ैं। рдХुрдЫ рдмрд╣рдиों рдХे рдкाрд╕ рддो рдкैрд╕ा рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рдЙрдирдХा рд╕ाрд░ा рдЦрд░्рдЪ рдЖрд╢्рд░рдо рд╣ी рдЙрдаाрддा рд╣ै"-рд╕ुрдзा рдЬी рдиे рдХрд╣ा।
"рдЬрд╣ाँ рддрдХ рд╣рдХ рдХी рдмाрдд рд╣ै, рддрдм рддрдХ рддो рдаीрдХ рд╣ै рдХिрди्рддु рдкрд╣рд▓े рддो рдоाрддाрдПँ рд╕ोрдЪрддी рд╣ैं рдХि рдмрдЪ्рдЪे рддो рдЙрдирдХे рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╣ैं, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдиाрдо рдкрд░ рдзрди-рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдЬрдоा рдирд╣ीं рдХрд░рддीं рд╣ैं। рд╕ोрдЪрддी рдХि рдХ्рдпा рдХрд░рдиा рд╣ै рдЕрдкрдиे рдиाрдо рдкрд░ рдкैрд╕ा рдЬрдоा рдХрд░рдХे। рд░рд╣ी рдмाрдд рдмिрдЬрдиेрд╕ рдоें рд╣िрд╕्рд╕े рд╡ рд╣рдХ рдХी рддो рд╕ोрдЪрддी рд╣ैं рдХि рдХौрди рдХрд░े рдпрд╣ рд╕рдм। рд╡ैрд╕े рднी рдмुреЭाрдкे рдоें рдХोрд░्рдЯ-рдХрдЪрд╣рд░ी рд╡рдХीрд▓ рдпрд╣ рд╕рдм рдХрд░рдиा рдХिрд╕ी рдХे рдмрд╕ рдоें рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। (рдкृрд╖्рда-33)
рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕ीрдиिрдпрд░ рд╕िрдЯीрдЬрдиों рдХो рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рджी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी, рд╣ेрд▓्рдкेрдЬ рдЗंрдбिрдпा рдФрд░ рдоाрдирд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдЖрджि рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рднी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдмреЬे рд╣ी рд╕рд╣рдЬ рд░ूрдк рд╕े рджे рджी рдЧрдИ рд╣ै।
рдПрдХ рджुрдЦिрдд рдоाँ рдХे рд╣ृрджрдп рдХी рдкीреЬा рдХो рднुрдХ्рддрднोрдЧी рдоाँ рд╣ी рдЬाрди рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХी рдоुрд▓ाрдХाрдд рдЖрд╢्рд░рдо рдоें рд░рд╣ рд░рд╣ी рд╕ुрдзा рдЬी рд╕े рд╣ुрдИ। рд╕ुрдзा рдЬी рдиे рдЕрдкрдиी рдЬो рдкीреЬा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХी рдЙрд╕े рд╕ुрдирдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдж्рд░рд╡िрдд рд╣ो рдЙрдаीं।
"рд╕ुрдзा рдЬी, рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХे рдХंрдзे рдкрд░ рд╣ाрде рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ीं-‘рдмрд╣рди рдЬी, рдоुрдЭे рдЖрдкрдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рдкрддा рдирд╣ीं рдХिрди्рддु рдоेрд░ी рдХрд╣ाрдиी рд╕ुрдиोрдЧी рддो рджांрддों рддрд▓े рдЙंрдЧрд▓ी рджрдмा рд▓ोрдЧी।" рдХрд╣рддे рд╣ुрдП рд╡рд╣ рднाрд╡ुрдХ рд╣ो рдЙрдаी।
"рдЬीрд╡рди рднрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдХрд░рддी рд░рд╣ी। рдЕрдм рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рд╕рдм рдмेрдХाрд░ рдХिрдпा। рдпрджि рдмрдЪ्рдЪे рди рд╣ोрддे рддो рдЗрддрдиा рджुःрдЦ рди рд╣ोрддा। рдХिрд╕ी рдХा рди рд╣ोрдиा рдЙрддрдиा рджुःрдЦрджाрдпी рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрддрдиा рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЕрдирд╣ोрдиा рд╣ोрдиा।
рдкрддि рдХे рдЧुрдЬрд░рдиे рдХे рдмाрдж рддेрд░рд╣рд╡ीं рд╡ाрд▓े рджिрди рд╕े рд╣ी рдоेрд░े рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдХी рдмाрдд рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдИ।"
‘рдордХाрди рддो рдЖрдкрдХे рдпा рдЖрдкрдХे рдкрддि рдХे рд╣ी рдиाрдо рд╣ोрдЧा рди?’-рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рд╕ुрдзा рдЬी рд╕े рдкूрдЫा।
"рдпрд╣ी рддो рд╡िрдбрдо्рдмрдиा рд╣ै рдХि рд╣рдо рд▓ोрдЧों рдиे рдордХाрди рдмрдирд╡ाрдХрд░ рддीрдиों рдкोрд░्рд╢рди рдХी рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ी рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рддीрдиों рдмेрдЯों рдХे рдиाрдо рдХрд░рд╡ा рджी। рд╣рдоें рдХ्рдпा рдХрд░рдиा рдеा? рд╣рдо рд▓ोрдЧों рдХो рддो рдкेंрд╢рди рдоिрд▓ рд╣ी рд░рд╣ी рдеी।" (рдкृрд╖्рда-36)
рд╕ुрдиीрддा рдЬी рд╕ोрдЪрдиे рд▓рдЧीं рдХि рдЙрдирдХे рддो рдПрдХ рд╣ी рдмेрдЯा рд╣ै। рдЗрдирдХे рдПрдХ рдирд╣ीं рддीрди-рддीрди рдмेрдЯे рд╣ैं। рдЦुрдж рдХा рдордХाрди рднी рд╣ै। рдкेंрд╢рди рднी рдкा рд░рд╣ी рд╣ैं। рддрдм рднी рдЗрди्рд╣ें рдпрд╣ाँ рдЖрдиा рдкреЬा।
рдХрд╣ाँ рдЪрд▓ी рдЧрдИ рд╣рдоाрд░ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि? рд╣рдо рдХिрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХी рджुрд╣ाрдИ рджेрддे рд╣ैं? рднाрд░рдд рдоें рддो рдоृрддрдХों рддрдХ рдХो рддрд░्рдкрдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣рд░ рд╡рд░्рд╖ рдЙрд╕ी рддिрдеि рдоें рдоृрддрдХ рдХा рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрд░рдХे рдЙрдирдХो рдпाрдж рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрд╕ी рджेрд╢ рдоें рдЬीрд╡िрдд рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдпрд╣ рджुрд░्рдЧрддि! рдкुрдд्рд░-рдкुрдд्рд░िрдпाँ рдШрд░ рдоें рд░рдЦрдиे рддрдХ рдХो рддैрдпाрд░ рдирд╣ीं рд╣ैं। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рддो рдЗрди्рд╣ें рдЬीрд╡िрдд рджेрд╡рддा рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। (рдкृрд╖्рда-37)
рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХे рдХрдорд░े рдоें рдмैрдардХрд░ рдЖрд╢ा рдЬी рд╕ुрдиीрддाрдЬी рдХो рд╕рдордЭाрддी рд╣ैं рдФрд░ рдШрд░ рд▓ौрдЯ рдЬाрдиे рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рджेрддी рд╣ै। рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдмрддाрддी рд╣ैं рдХि рдШрд░ рдкрд░ рддो рдХेрд╡рд▓ рдоेрд░ी рдХिрддाрдм рдФрд░ рдХрдкреЬे рд╣ी рд╣ैं। рдмैंрдХ рдХे рд╕рднी рд╕ाрд╡рдзि рдЬрдоा рдЖрджि рдоें рддो рдоैंрдиे рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд╕ाрде рдЬ्рд╡ाрдЗрдг्рдЯ рдПрдХाрдЙрдг्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рд╕ुрдирдХрд░ рдЖрд╢ा рдЬी рдиाрд░ाрдЬ рд╣ोрддी рд╣ैं рдФрд░ рдкूрдЫрддी рд╣ैं рдХि рддुрдордиे рдРрд╕ा рдХ्рдпों рдХिрдпा рддो рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдПрдХ рдоाँ рдХी рдордорддा рдХा рд╕рдмूрдд рджेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣рддी рд╣ैं рдХि рдоेрд░े рдЗрд╕ рджुрдиिрдпा рд╕े рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдЦाрддा рд╕्рдеाрдиाрди्рддрд░िрдд рдХрд░рдиे рдЖрджि рдХे рдЭंрдЭрдЯों рдоें рди рдкреЬрдиा рдкреЬे, рдЗрд╕рд▓िрдП।
"рдЖрд╢ा рдЬी рдЭुंрдЭрд▓ाрддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ीं- рддुрдо्рд╣ाрд░ा рджिрдоाрдЧ рдЦрд░ाрдм рд╣ै। рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдХिрд╕ी рдЭंрдЭрдЯ рдоें рди рдкреЬрдиा рдкреЬे, рдКँрд╣... рдФрд░ рдк्рд░рдгрд╡ рдЖрдЬ рдХ्рдпा рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдП? рдордХाрди рднी рдЙрд╕рдХे рдиाрдо рдХрд░рд╡ा рджिрдпा рдФрд░ рд╕ाрд░े рдкैрд╕े рдоें рднी рдЬ्рд╡ाрдЗрдг्рдЯ рдПрдХाрдЙрдг्рдЯ।"(рдкृрд╖्рда-40)
рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдоाँ рдХी рдордорддा рдХी рдкрд░ाрдХाрд╖्рдаा рдХो рд╕िрдж्рдз рдХрд░рддे рдЕрдиेрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рджेрдЦे рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं -
"рддुрдо्рд╣ाрд░े рдЬो рдПрдл.рдбी. рд╣ैं, рдЙрдирдХा рд╡्рдпाрдЬ рддो рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╣ी рдЦाрддे рдоें рдЬाрддा рд╣ोрдЧा рди?"
‘рдирд╣ीं, рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд╡рдпрд╕्рдХ рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдЬ्рд╡ाрдЗрдг्рдЯ рдПрдХाрдЙрдг्рдЯ рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдоैंрдиे рд╡्рдпाрдЬ рдЙрд╕ी рдХे рдмрдЪрдд рдЦाрддे рдоें рдЬाрдиे рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рджिрдпा рдеा।’-рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рдХрд╣ा। (рдкृрд╖्рда-53)
рджाрджी рдЬी рдХो рдХрдИ рджिрди рддрдХ рдЬрдм рдШрд░ рдоें рдирд╣ीं рджेрдЦा рддो рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХे рдкोрддा рд╣рд░ीрд╢ рдФрд░ рдкोрддी рдХрдиु рдиे рдЦुрд╕ुрд░-рдкुрд╕ुрд░ рдХी। рд╡े рджोрдиों рджाрджी рдЬी рд╕े рд░ोрдЬाрдиा рдХрд╣ाрдиी рд╕ुрдирддे рдеे। рджाрджी рдЬी рдЙрди्рд╣ें рдк्рдпाрд░ рднी рддो рдХिрддрдиा рдХрд░рддी рд╣ैं। рдкाрдкा рдмोрд▓ो рди рджाрджी рдЬी рдХрд╣ाँ рдкрд░ рд╣ैं? рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдк्рд░рд╖्рдиों рдиे рдк्рд░рдгрд╡ рдХो рдиिрд░ूрдд्рддрд░ рдХрд░ рджिрдпा । рддीрд░्рде рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рдЧрдИ рд╣ैं рдХрд╣рдХрд░ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕рди्рддुрд╖्рдЯ рдХрд░ рддो рджिрдпा, рдкрд░ рдХрдм рддрдХ?
рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдмाрддें рд╕ुрдирдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдХा рдорди рдж्рд░рд╡िрдд рд╣ो рдЙрдаा। ‘рдЙрдирдХे рдкोрддा-рдкोрддी рдХे рдорди рдоें рдЕрдкрдиे рдоाрддा-рдкिрддा рдХे рдк्рд░рддि рдЧрд▓рдд рднाрд╡рдиा рди рдШрд░ рдХрд░ рдЬाрдП’ рд╕ोрдЪрдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢рдиिрд╡ाрд░ рдХी рд╕ाрдпं рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рджिрди рдХे рд▓िрдП рдШрд░ рдЪрд▓рдиे рдХा рд╡ाрдпрджा рдХिрдпा। рдШрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рд╕ुрдиीрддा рдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдмрддाрдпा рдХि рддीрд░्рде рдХрд░рдиे рдЬिрдирдХे рд╕ाрде рдЧрдИ рдеी, рд▓ौрдЯрдиे рдкрд░ рд╡рд╣ाँ рдПрдХ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рджेрдЦा। рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХे рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдХो рдЪрд▓ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрддाрдЬी рдХी рддрд╡िрдпрдд рдЦрд░ाрдм рд╣ो рдЧрдИ। рдоुрдЭे рдкुрд╕्рддрдХें рдкреЭрдиे рдХा рдХिрддрдиा рд╖ौрдХ рд╣ै, рддुрдо рдЬाрдирддे рд╣ो рдЗрд╕рд▓िрдП рдоैं рдЙрд╕ рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдХा рдХाрд░्рдпрднाрд░ рджेрдЦ рд░рд╣ी рд╣ूँ। рдкुрд╕्рддрдХें рднी рдкреЭрддी рд╣ूँ рдФрд░ рдЕрдкрдиी рдЙрдо्рд░ рдХी рдмрд╣ुрдд рд╕ी рдорд╣िрд▓ाрдУं рд╕े рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рдХे рдЕрдЪ्рдЫा рднी рд▓рдЧрддा рд╣ै।
рдоाрддाрдЬी рдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд╕ाрдордиे рд╣рдо рд▓ोрдЧों рдкрд░ рдЖрд░ोрдк рди рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕ाрд░े рдЗрд▓्рдЬाрдо рдЕрдкрдиे рд╣ी рдКрдкрд░ рд▓े рд▓िрдП, рд╕ोрдЪрдХрд░ рд░ूрдоा рдХी рдЖрдд्рдоा рдЕрдкрд░ाрдзрдмोрдз рд╕े рдХрд░ाрд╣ рдЙрдаी। рдк्рд░рдгрд╡ рд╡ рд░ूрдоा рдиे рдоाрддाрдЬी рдХे рдХрдорд░े рдоें рдЬाрдХрд░ рдЙрдирдХे рдкैрд░ рдкрдХреЬрдХрд░ рдоाрдлी рдоांрдЧी рдФрд░ рд╡ाрдкрд╕ рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рди рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣ा рддो рд╕ुрдиीрддा рдиे рдЕрднी рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा।
рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдкрд░ рд╕ुрдзा рдЬी рд╡ рдЖрд╢ा рдЬी рдЖрджि рдиे рдШрд░ рдХे рд╣ाрд▓рдЪाрд▓ рдкूрдЫे। рдЖрд╢ा рдЬी рдиे рдХрд╣ा рдХि рд╕ुрдиीрддा рдЖрдЬ рдоैं рддुрдордХो рдПрдХ рдмिрдиा рдоांрдЧी рд╕рд▓ाрд╣ рджे рд░рд╣ी рд╣ूँ। рдоैं рдЪाрд╣рддी рд╣ूँ рдХि рддुрдо рдЕрдкрдиे рдШрд░ рд╡ाрдкрд╕ рдЪрд▓ी рдЬाрдУ। рдЗрд╕рдХे рдХрдИ рдХाрд░рдг рд╣ैं-
рдПрдХ рддो рдШрд░, рдШрд░ рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдЪाрд╣े рдЬिрддрдиी рднी рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рдоिрд▓ рдЬाрдпें, рдЕрдкрдирдд्рд╡ рдХी рдПрдХ рдЯीрд╕ рд╕рджा рдЙрдарддी рд░рд╣рддी рд╣ै। рджूрд╕рд░ा, рддुрдо рдмीрдЪ рдоें рдШрд░ рдЧрдИ рддो рдк्рд░рдгрд╡, рд░ूрдоा рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рд╕рднी рдиे рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХिрдпा। рдк्рд░рдгрд╡ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд░ूрдоा рдХो рднी рдЧрд▓рддी рдХा рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рд╣ुрдЖ।
рдк्рд░рдгрд╡ рддुрдо्рд╣ाрд░े рдкाрд╕ рдЖрддा рд╣ी рд░рд╣рддा рд╣ै рди। рдЕрдмрдХी рдмाрд░ рдЬрдм рдЖрдпे рдФрд░ рдШрд░ рдЪрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣े рддो рдордиा рдордд рдХрд░рдиा।"
рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдиे рдоुрд╕्рдХрд░ाрддे рд╣ुрдП рджोрдиों рд╣ाрде рдЬोреЬрдХрд░ рд╕िрд░ рдЭुрдХा рдХрд░ рдХрд╣ा-‘рдЬो рдЖрдЬ्рдЮा рдЧुрд░ुрджेрд╡।’
"рдФрд░... рдЗрддрд╡ाрд░ рдХे рджिрди рдк्рд░рдгрд╡, рдк्рд░рдгрд╡ рдХी рдкрдд्рдиी рд░ूрдоा рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪे рд╣рд░ीрд╢ рд╡ рдХрдиु рд╕рднी рд▓ोрдЧ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рдХे рдкाрд╕ рдЖрдпे। рд╕рдмрдХे рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдкрд░ рд╕ुрдиीрддा рдЬी рд╕рд╕рдо्рдоाрди рдШрд░ рд╡ाрдкрд╕ рдЪрд▓ी рдЧрдИ।"(рдкृрд╖्рда-96)
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдШрд░ों рдоें рдкुрдд्рд░-рдкुрдд्рд░рд╡рдзू рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡ृрдж्рдзрдЬрдиों рдХे рдк्рд░рддि рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрдкेрдХ्рд╖ाрднाрд╡ рд╕े рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдмाрд░ीрдХी рд╕े рдЕрд╡рдЧрдд рдХрд░ाрддे рд╣ुрдП рдЖрдЧे рдмреЭрддा рд╣ै। рдмीрдЪ-рдмीрдЪ рдоें рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рд░рд╣ рд░рд╣ी рдЕрди्рдп рдорд╣िрд▓ा рдкाрдд्рд░ों рдХी рднी рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рднी рд╕рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоाрд░्рдоिрдХ рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдоुрдЭे рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдпрджि рдирдИ рдЬैрдиेрд░ेрд╢рди рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХो рдПрдХ рдмाрд░ рдкреЭ рд▓े рддो рдлिрд░ рдЕрдкрдиे рдмुрдЬुрд░्рдЧो рдХा рдЕрдкрдоाрди рдФрд░ рдЙрдкेрдХ्рд╖ा рдХрд░рдиे рдХी рд╣िрдо्рдордд рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा। рдпрд╣ рдХрд╣рдиा рдЕрддिрд╢ंрдпोрдХ्рддि рдкूрд░्рдг рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा рдХि "рд░ाрдордЪрд░िрдд рдоाрдирд╕ рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХो рднी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдШрд░ рдХे рдк्рд░ाрдгी рдпрджि рдкреЭें рддो рдЙрдирдХे рдЕрди्рджрд░ рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЗंрд╕ाрдиिрдпрдд рдХा рд╢्рд░ोрдд рд╕ूрдЦेрдЧा рдирд╣ीं"।
рд╕рд╣рдЬ,рд╕рд░рд▓ рднाрд╖ा-рд╢ैрд▓ी рдоें рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдХा рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ ‘рдоाрддृрдЪेрддрдиा’ рдоुрдж्рд░рдг рдХी рдд्рд░ुрдЯिрдпों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ै। рдкाрдд्рд░ों рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдиिःрд╕ृрдд рдПрдХ-рдПрдХ рд╡ाрдХ्рдп рдкाрдардХ рдХे рджिрд▓ рдоें рдЙрддрд░рддा рдЬाрддा рд╣ै।
рдкाрдд्рд░ों рдХा рдЪрд░िрдд्рд░ рдЪिрдд्рд░рдг рдЬीрд╡ंрдд рд╣ै। рдкाрдд्рд░ рдпोрдЬрдиा рддрдеा рдЙрдирдХे рдкाрд░рд╕्рдкрд░िрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдПрд╡ं рд╕рдо्рдмрди्рдзों рдХो рдЬिрд╕ рдмाрд░ीрдХी рд╕े рдЧреЭा рдЧрдпा рд╣ै рдк्рд░рд╢ंрд╕рдиीрдп рд╣ै। рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХा рдЕрди्рдд рд╕ुрдЦाрди्рдд рд╣ै।
рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рдЕрдкрдиी рдмाрдд рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдХрд╣ा рд╣ै рдХि "рдмुрдЬुрд░्рдЧ рд╣ो рдЧрдпे рд▓ोрдЧों рдХो рдорд╣рдд्рд╡рд╣ीрди рд╕рдордЭрдиा рд╣рдоाрд░ी рднूрд▓ рд╣ै। рд╡рд╣ рдХुрдЫ рди рднी рдХрд░ें рддो рднी рдЙрдирдХे рдЕрди्рддрд░ рд╕े рдиिрдХрд▓ा рд╣ुрдЖ рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╣ी рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдХाрдлी рд╣ै। рдЬो рдмрдЪ्рдЪा рдоाँ рдХा рдкрд▓्рд▓ू рдкрдХреЬрдХрд░ рдкीрдЫे-рдкीрдЫे рдШूрдорддा рдеा рд╡рд╣ рдЗрддрдиा рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ूрди्рдп рдХैрд╕े рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЙрди्рд╣ें рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХा рд░ाрд╕्рддा рджिрдЦा рджेрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХो рд▓िрдЦрдиे рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ी рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд▓ोрдЧों рдХी рд╕рд╣рдЬ рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ рдЙрдирдХे рдорди рдоें рд╕्рдеिрд░ рд░рд╣ें। рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рдоाрддृ рджेрд╡ो рднрд╡, рдкिрддृ рджेрд╡ो рднрд╡ рдХी рдз्рд╡рдиि рдЧुंрдЬाрдпрдоाрди рд╣ो।"
рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдкूрд░्рдгрддः рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЧिрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдзुрд╡ाрдж рдХी рдкाрдд्рд░ рд╣ैं। рдкुрд╕्рддрдХ рдХा рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдоें рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ोрдЧा рдРрд╕ी рдЖрд╢ा рд╣ै।
рд╡ाрд╣! 'рдоाрддृ рдЪेрддрдиा' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рд▓ेрдЦिрдХा рдбॉ рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдиे рдПрдХ рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рд╣ाрд░्рджिрдХ рдмрдзाрдИ।
ReplyDeleteрдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЧौрд░рд╡ рд╢्рд░рдж्рдзेрдп рдбॉ рджिрдиेрд╢ рдкाрдардХ'рд╢рд╢ि'рдЬी рдХो рдХोрдЯि-рдХोрдЯि рдирдорди।
рдбॉ. рд╢ोрднा рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ рдХा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ “ рдоाрддृ-рдЪेрддрдиा “ рдПрдХ рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рдХ рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕ाрд╣рд╡рд░्рдзрдХ рдХृрддि рд╣ै। рдпुрд╡ा рдкीрдв़ी рдХी
DeleteрдЖँрдЦों рд╕े рд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा рдХा рдЖрд╡рд░рдг рд╣рдЯाрдХрд░ , рдЙрдирдХो рдЬीрд╡рди рджेрдиे рд╡ाрд▓े рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиाрдиे рд╡ाрд▓े рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиे рдФрд░ рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджेрдиे рдоें рд▓ेрдЦिрдХा рдкूрд░्рдгрдд: рд╕рдлрд▓ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдпрд╣ рд╡ृрдж्рдзрдЬрдиों рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХा рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рд╕рдоाрдзाрди рджेрддा рд╣ै। рд╡िрдж्рд╡рдж्рд╡рд░ рдбॉ. рджिрдиेрд╢ рдкाрдардХ рдЬी рдиे рдЗрд╕ рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी
рдЙрдд्рддрдо рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рд▓ेрдЦिрдХा рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ рдорд╣ोрджрдп рдХो рднी рдЕрдиेрдХрд╢ः рд╕ाрдзुрд╡ाрдж!!
рдк्рд░рд╢ंрд╕рдиीрдп рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░рдиे рдоें рд░рдЪрдиा
рдХेрд╕ाрде рдкूрд░ा рди्рдпाрдп рдХिрдпा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдХрд╣рдиे рдХे рд▓िрдпे рдХुрдЫ рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдирд╣ीं рд░рд╣рддा рд╣ै। рд▓ेрдЦिрдХा рдХे рд╕ाрде рд╣ी
рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ рдорд╣ोрджрдп рдХो рднी рдЕрдиेрдХрд╢ः рд╕ाрдзुрд╡ाрдж।