рдЬाрдпрд╕ी рдХा рдкрдж्рдоाрд╡рдд: рдк्рд░ेрдо рдШाрд╡ рджुрдЦ рдЬाрди рди рдХोрдИ


рдЖрд▓ोрдХ рдХुрдоाрд░ рдкाрдг्рдбेрдп

рд╢ोрдзाрд░्рдеी, рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣िंрджी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╡рд░्рдзा–442001, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ 
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 885 881 0119

рдЬाрдпрд╕ी рдиिрд░्рдЧुрдг рднрдХ्рддि рдХे рдк्рд░ेрдордоाрд░्рдЧी рд╢ाрдЦा рдХे рдк्рд░рддिрдиिрдзि рддрдеा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХрд╡ि рдХे рд░ुрдк рдоें рдЦ्рдпाрдд рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ें рдордз्рдпрдХाрд▓ीрди рдХрд╡िрдпों рдХी рдкрд╣рд▓ी рдкंрдХ्рддि рдоें рд▓ाрдиे рддрдеा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХрд╡ि рдХे рд░ुрдк рдоें рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдХрд░рдиे рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рд╢ुрдХ्рд▓ рдХा рдпोрдЧрджाрди рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╣ै। рдЬाрдпрд╕ी рдХे рд▓िрдЦे рддीрди рдЧ्рд░ंрде рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ैं-рдкрдж्рдоाрд╡рдд, рдЕрдЦрд░ाрд╡рдЯ, рдЖрдЦिрд░ी рдХрд▓ाрдо। рдЬाрдпрд╕ी рдХी рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдХा рдЖрдзाрд░ ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдХाрд░рдг рдпрд╣ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЬाрдпрд╕ी рдиे ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рдХी рд░рдЪрдиा рд▓ोрдХрднाрд╖ा / рдЬрдирднाрд╖ा рдЕрд╡рдзी рдоें рдХी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдаेрда рдЕрд╡рдзी рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдЬिрд╕े рдХрднी рд╡िрдж्рдпाрдкрддि рдиे ‘рджेрд╕िрд▓ рдмрдпрдиा рд╕рдм рдЬрди рдоिрдЯ्рдаा’ рдХрд╣ा рдеा। рдЙрд╕рдХी рдоिрдаाрд╕ рджेрд╕ीрдкрди рдоें рд╣ी рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдоिрд╢्рд░िрдд рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं। ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рдк्рд░ेрдордЧाрдеा рдФрд░ рд╢ौрд░्рдпрдЧाрдеा рдХा рдоिрд▓ा-рдЬुрд▓ा рд░ुрдк рд╣ै।

рдЬाрдпрд╕ी рдХृрдд ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рдоें рд╡िрдпोрдЧ рд╢ृंрдЧाрд░ рдЕрдерд╡ा рд╡िрд░рд╣ рдкрдХ्рд╖ рд╣ी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै। рдЙрдирдХा рдХाрд╡्рдп рд▓ोрдХ рд╕े рди्рдпाрд░ा рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ूрд░ рдХा рд╣ै। рдЙрдирдХा рдХाрд╡्рдп рд▓ोрдХ рд╕े рдЬुреЬा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рдХрд▓्рдкрдиाрддीрдд рдЬрдЧрдд рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ी рдЬрдЧрдд рдоें рд░рд╣рдХрд░ рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд рдХे рдХрд╖्рдЯों рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиा рддाрджाрдд्рдо्рдп рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдХा рд╡िрд░рд╣ рд╡рд░्рдгрди рднी рдПрдХ рд╕ीрдоा рдоें рдмंрдзा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЙрд╕рдоें рдЧाрдо्рднीрд░्рдп рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै। 
“рдк्рд░ेрдо рдШाрд╡ рджु:рдЦ рдЬाрди рди рдХोрдИ। рдЬेрд╣ि рд▓ाрдЧै рдЬाрдиै рддे рд╕ोрдИ ॥ 
рдкाрд░ा рд╕ो рдкेрдо рд╕рдоुрдж्рд░ рдЕрдкाрд░ा। рд▓рд╣рд░рд╣ि рд▓рд╣рд░ рд╣ोрдИ рдмिрд╕ंрднाрд░ा ॥ 
рдмिрд░рд╣ рднौрд░ рд╣ोрдИ рднाँрд╡рд░ि рджेрдИ। рдЦिрди рдЦिрди рдЬीрдЙ рд╣िрд▓ोрд░ा рд▓ेрдИ ॥ 
рдЦिрдирд╣ि рдЙрд╕ाрд╕ рдмूреЬि рдЬिрдЙ рдЬाрдИ। рдЦिрдирд╣ि рдЙрдаे рдиिрд╕рд░े рдмौрд░ाрдИ ॥
рдЦिрдирд╣ि рдкीрдд рдЦिрди рд╣ोрдИ рдоुрдЦ рд╕ोрддा। рдЦिрдирд╣ि рдЪेрдд рдЦिрди рд╣ोрдИ рдЕрдЪेрддा ॥ 
рдХрдаिрди рдорд░рди рддे рдк्рд░ेрдо рдмेрдмрд╕्рдеा। рдиा рдЬिрдЙ рди рджрд╕рд╡ рдЕрд╡рд╕्рдеा ॥” 

рдЬाрдпрд╕ी рдиे рдк्рд░ेрдо рдХी рддुрд▓рдиा рдШाрд╡ рд╕े рдХी рд╣ै। рдЗрд╕े рд╕рдордЭрдиे рдЕрдерд╡ा рдЬाрдирдиे рдХी рд╢рд░्рдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЗрд╕े рд╡рд╣ी рдЬाрди рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рднोрдЧा рд╣ो рдЕрд░्рдеाрдд рдЬिрд╕рдиे рд╡िрдпोрдЧ рдХो рдЭेрд▓ा рд╣ै, рд╕рд╣ा рд╣ै рд╡рд╣ी рдЗрд╕े рд╕рдордЭ рдкाрдПрдЧा। рдмीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХे рдЕंрддिрдо рджрд╢рдХ рдоें рджो рд╢рдм्рдж, рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдиुрднूрддि рдХी рдЪрд░्рдЪा рдк्рд░рдЪुрд░ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ै। рдпрд╣ рд╢рдм्рдж рд╡िрдорд░्рд╢ों рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬिрд╕े рд╡िрдорд░्рд╢ों рдХी рджुрдиिрдпा рдоें рдЖрдЬ рдЗрддрдиा рдорд╣рдд्рд╡ рджिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдЬाрдпрд╕ी рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдХрд╣ рд░рд╣े рдеे рдХि рдпрд╣ рд╕рдмрдХे рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рдкीреЬा рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдк्рд░рд╕ंрдЧ рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЙрд╕े рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдпрдеाрд░्рде рдХे рдзрд░ाрддрд▓ рдкрд░ рдЙрддрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै, рдЙрд╕े рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै। рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рд╕ंрдд рдХрд╡िрдпों рдиे рдЕрдкрдиे рдк्рд░ेрдо рдХी рдХрд╕ौрдЯी рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХी рд╣ै рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╕ूрдлी рдХрд╡िрдпों рдХे рдпрд╣ाँ рднी рдк्рд░ेрдо рдХा рдкैрд░ाрдоीрдЯрд░ рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░ेрдо рдХी рдкрд░ाрдХाрд╖्рдаा рдЙрд╕рдХे рд╡िрд░рд╣ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╕рди्рдиिрд╣िрдд рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрд░рд╣ рдХेрд╡рд▓ рд╕ूрдлी рдХрд╡िрдпों рддрдХ рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рдкूрд░े рднрдХ्рддिрдХाрд▓ीрди рдХाрд╡्рдп рдоें рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╕ंрдд рдХрд╡िрдпों рдХे рдпрд╣ाँ рддो рдЗрд╕рдХी рдмेрд╢ुрдоाрд░ рдЪрд░्рдЪा рдоिрд▓рддी рд╣ी рд╣ै। рддुрд▓рд╕ी рдХे рд░ाрдо рднी рдЬрдм рд╕ीрддा рдХे рд╡िрдпोрдЧ рдоें рд╡्рдпाрдХुрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं рддो рдкрд╢ु-рдкрдХ्рд╖ी рдПрд╡ं рд╡рдирд╕्рдкрддिрдпों рд╕े рдмाрдд рдХрд░рдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं। рдЙрдирдХी рднी рд╕्рдеिрддि рд▓рдЧрднрдЧ рдиाрдЧрдорддी рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै। рдЕंрддрд░ рдпрд╣ी рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд╡िрд░рд╣ рд╕े рдоुрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рд╡ो рддрдоाрдо рддрд░рд╣ рдХे рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХрд░рддे рд╣ैं рдЬрдмрдХि рдиाрдЧрдорддी рдХेрд╡рд▓ рд╕ंрджेрд╢ рд╣ी рдк्рд░ेрд╖िрдд рдХрд░ рдкाрддी рд╣ै। рдпрд╣ी рд╡िрд░рд╣ाрдЧ्рдиी рд╕ूрд░рджाрд╕ рдХे рдЧोрдкिрдпों рдХे рдпрд╣ाँ рднी рджिрдЦाрдИ рдкреЬрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡िрд░рд╣ाрдЧ्рдиि рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдКрдзों рдХा рд╣ृрджрдп рднी рдкрд╕ीрдЬ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдЬ्рдЮाрди рдХी рдЧрдард░ी рдЙрдаाрдХрд░ рдЪрд▓ рджेрддे рд╣ैं। рдоीрд░ाрдмाрдИ рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡िрд░рд╣ рдоें рд╡्рдпाрдХुрд▓ рд░рд╣рддी рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЗрд╕ рд╡िрд░рд╣ рдХी рджрд╢ा рдХो рдЙрд╕ рдпुрдЧ рдХी рдк्рд░рдзाрди рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХрд╣ा рдЬाрдП рддो рдЗрд╕рдоें рдХोрдИ рдЕрддिрд╢рдпोрдХ्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी। 

рдк्рд░ेрдо рдоें рд╡िрд░рд╣ рдХा рдЕрдкрдиा рдЕрд▓рдЧ рд╣ी рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рдк्рд░ेрдо рдоें рд╡िрд░рд╣ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдк्рд░ेрдоी рдЬрд▓рдХрд░ рд╢ुрдж्рдз рдЦрд░े рд╕ोрдиे рдХे рд╕рдоाрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ोрдиा рдЖंрдЪ рдкрд░ рддрдкрдХрд░ рд╢ुрдж्рдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдорд▓िрдирддा рдЧाрдпрдм рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рдаीрдХ рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрд░рд╣ рдоें рдЬрд▓рдХрд░ рджोрдиों, рдк्рд░ेрдоी-рдк्рд░ेрдоिрдХा рдХा рдорди рд╢ुрдж्рдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдк्рд░ेрдо рдХी рддुрд▓рдиा рдЬ्рд╡ाрд▓ा / рдЕрдЧ्рдиि рд╕े рдХी рд╣ै। рдЬाрдпрд╕ी рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि-
“рджрдзि рд╕рдоुрдж्рд░ рджेрдЦрдд рддрд╕ рджाрдзा। рдкेрдо рдХрд▓ुрдмुрдз рджрдЧрдз рдкै рд╕ाрдзा ॥
рдкेрдо рдЬो рджाрдзा рдзрдиि рд╡рд╣ рдЬीрдК। рджрдзि рдЬрдоाрдЗ рдордеि рдХाрдвै рдШिрдК ॥ 
рджрдзि рдПрдХ рдмूँрдж рдЬाрдо рд╕рдм рдЦीрд░ु। рдХांрдЬा рдмूँрдж рдмिрдирд╕ि рд╣ोрдИ рдиीрд░ु ॥ 
рд╕ांрд╕ рдбांрдбी рдорди рдордердиी рдЧाреЭी। рд╣िрдп рдЪाрдЯैрдмिрдиु рдлूрдЯ рди рд╕ाреЭी ॥ 
рдЬेрд╣ि рдЬिрдЙ рдкेрдо рдЪрджрди рддेрд╣ि рдЖрдЧि। рдкेрдо рдмिрд╣ूрди рдлिрд░ै рдбрд░ рднाрдЧी ॥ 
рдкेрдо рдХै рдЖрдЧि рдЬрд░ै рдЬौं рдХोрдИ। рджुрдЦ рддेрд╣ि рдЦрд░ рди рдЕрдмिрд░рде рд╣ोрдИ।।” 

рдк्рд░ेрдо, рдХрд╡िрддा рдХा рд╕рдиाрддрди рд╡िрд╖рдп рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬाрдпрд╕ी рдХे рдк्рд░ेрдо рдХी рддीрд╡्рд░рддा рддрдеा рдЙрд╕рдХा рдЖрд╡ेрдЧ рдлाрд░рд╕ рдХी рдк्рд░ेрдо рдХрдеाрдУं рдЬैрд╕े рд╣ी рд╣ै рдкрд░рди्рддु рднाрд░рддीрдп рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХे рддрдд्рд╡ рдиे рдЙрд╕рдоें рдЧुрдгाрдд्рдордХ рд░ुрдк рд╕े рдЗрдЬाрдлा рдХिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕े рдЬीрд╡рди рдХी рдиाрдиा рджрд╢ाрдУं рдХे рдмीрдЪ рд╕े рдЧुрдЬाрд░ा рдФрд░ рдиिрдЦाрд░ा рд╣ै। рдпे рдк्рд░ेрдо рдХे рдЧूрдв рддрдд्рд╡ рдХो рд╕рдордЭрддे рдеे, рдЙрд╕рдХे рдЬीрд╡рдирд╡्рдпाрдкी рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдеे। рдРрд╕ा рднी рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдк्рд░ेрдо рд╢рд░ीрд░ी рдеा। рдЙрд╕рдоें рдЕрдз्рдпाрдд्рдоिрдХрддा рдХे рдкुрдЯ рдмाрд░-рдмाрд░ рджिрдЦाрдИ рдкреЬрддे рд╣ैं। рдордз्рдпрдХाрд▓ рдХी рдЬो рд╕्рдеिрддि рдеी рдЙрд╕рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рдордиुрд╖्рдп рдХे рд▓िрдП рдЕрдиेрдХ рддрд░рд╣ рдХे рдХрд╖्рдЯ рдеे। рдХрд╣ीं рд╢ाрд╣ूрдХाрд░ рдХे рдЛрдг рдХी рдЪिंрддा рдеी рддो рдХрд╣ीं рдзाрд░्рдоिрдХ рдЖрдбंрдмрд░рдпुрдХ्рдд рддрдеाрдХрдеिрдХ рдкंрдбे, рдкुрд░ोрд╣िрдд рдФрд░ рдоुрд▓्рд▓ाрдУं рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдзрд░्рдо рд╕े рдиिрдХाрд▓े рдЬाрдиे рдХी рдЪिंрддा рдеी। рдРрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдЪिंрддा рдХेрд╡рд▓ рднाрд░рддिрдпों рдХी рд╣ी рдеी। рдЗрд╕ рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдкूрд░ा рд╡िрд╢्рд╡ рдЬूрдЭ рд░рд╣ा рдеा। рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рджेрд╢ों рдоें рдкोрдк рддрдеा рдЪрд░्рдЪ рдХा рдмोрд▓-рдмाрд▓ा рдеा। рдкाрджрд░िрдпों рдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╢рдХ्рддि рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рд╕рдд्рддा рднी рдк्рд░ाрдк्рдд рдеी। рд╣ाрдКрд╕ рдСрдл рд▓ॉрд░्рдб рдоें рдЗрдирдХे рд▓िрдП рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╕्рдеाрди рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рдЕрдиेрдХ рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдеीं। рднाрд░рддीрдп рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рддो рдпрд╣ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдпे рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдмीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХे рдЖрд░ंрднिрдХ рджрд╢рдХ рддрдХ рджिрдЦाрдИ рдкреЬрддी рд╣ैं। рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХा рдкूрд░ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЙрди्рд╣ीं рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рд╕े рдЬूрдЭ рд░рд╣ा рд╣ै। рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рднрдХ्рддिрдХाрд▓ीрди рдХрд╡िрдпों рдХी рд╡े рдкंрдХ्рддिрдпाँ рдХिрддрдиी рдоाрд░्рдоिрдХ рд▓рдЧрддी рд╣ै рдЬिрдирдоें рд╡े рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░ рдХो рд╣ी рд╕्рд╡рд░्рдЧ рдмрдиाрдиे рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд╢ुрдж्рдз рднौрддिрдХрд╡ाрджी рджृрд╖्рдЯि рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдЖрдзुрдиिрдХ рдЪिंрддрдХों рдиे рдХिрдпा рд╣ै। рдпрдеा-
“рдоाрдиुрд╖ рдк्рд░ेрдо рднрдпрдЙ рдмैрдХुंрдаी। рдиाрд╣िं рдд рдХाрд╣ рдЫाрд░ рднрд░ि рдоूрдаी ॥ 
рдкेрдорд╣ीं рдоांрд╣ рд╡िрд░рд╣ рд░рд╕ рд░рд╕ा। рдоैрди рдХे рдШрд░ рдордзु рдЕрдоृрдд рдмрд╕ा ॥” 

рд╢ृंрдЧाрд░ рдХी рдХрд╕ौрдЯी рд╕ंрдпोрдЧ рдЪिрдд्рд░рдг рдоें рди рдоाрдирдХрд░ рд╡िрдпोрдЧ рдХे рдЪिрдд्рд░рдг рдоें рдоाрдирдиी рдЪाрд╣िрдП, рдФрд░ рд╡рд╣ рднी рдЗрд╕ рднूрдоि рдкрд░ рдХि рдХोрдИ рдХрд╡ि рд╡िрдпोрдЧ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкूрд░ी рдЧрд░िрдоा рддрдеा рдЧंрднीрд░рддा рдХे рд╕ाрде рдХिрддрдиा рдЯिрдХ рдкाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕ूрд░ рд╣ी рдирд╣ीं рдЬाрдпрд╕ी рднी рдЗрд╕ рдХрд╕ौрдЯी рдкрд░ рдЦрд░े рдЙрддрд░рддे рд╣ैं, рдХ्рдпोंрдХि рдЬाрдпрд╕ी рдХे рдпрд╣ाँ рд╕ंрдпोрдЧ рдХрдо рд╡िрдпोрдЧ рдХा рд╣ी рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рд╕ाрд░ рд╣ै, рддрдеा рдЧрд╣рд░ाрдИ рднी рд╡рд╣ाँ рд╕ंрдпोрдЧ рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдХ्рдпा рдеा рдпрд╣ рдЙрди्рд╣ीं рдХे рд╢рдм्рджों рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ुрдЖ рд╣ै-
“рдк्рд░ीрддि рдмेрд▓ि рдЬिрдиि рдЕрд░ुрдЭै рдХोрдИ। рдЕрд░ुрдЭै рдоुрдП рди рдЫुрдЯे рд╕ोрдИ ॥ 
рдк्рд░ीрддि рдмेрд▓ि рдРрд╕े рддрди рдбाреЭा। рдкрд▓ुрд╣рдд рд╕ुрдЦ рдмाреЭрдд рджुрдЦ рдмाрдвा ॥
рдк्рд░ीрддि рдмेрд▓ि рдХै рдЕрдорд░ рдХै рдмोрдИ ? рджिрди рджिрди рдмреЭै рдЫिрди рдирд╣िं рд╣ोрдИ ॥
рдк्рд░ीрддि рдмेрд▓ि рд╕ंрдЧ рдмिрд░рд╣ рдЕрдкाрд░ा। рд╕рд░рдЧ рдкрддाрд░ рдЬрд░ै рддेрд╣ि рдЭाрд░ा ॥” 

рд░рдд्рдирд╕ेрди рдЬो рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдоें рдПрдХ рдк्рд░ेрдоी рд╕ाрдзрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪिрдд्рд░िрдд рд╣ुрдЖ рд╣ै рдк्рд░ेрдо рдХे рдЗрд╕ рдмेрд▓ рдоें рдЙрд▓рдЭрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдкंрдХ्рддिрдпों рдоें рдХрд╣ी рдЧрдИ рдПрдХ-рдПрдХ рдмाрдд рдХा рд╕ाрдХ्рд╖्рдп рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░ेрдо рдХा рдмेрд▓ рд╣ी рд╣ै рдЬो рдЕрдорд░ рд╣ो рд╕рдХрддा рдЕрди्рдпрдеा рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдк्рд░ाрдпः рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдПँ рдирд╢्рд╡рд░ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं। рдЗрд╕ рдирд╢्рд╡рд░ рдЬрдЧрдд рдоें рдПрдХ рдк्рд░ेрдо рд╣ी рдРрд╕ा рдкрджाрд░्рде рд╣ै рдЬो рджिрди-рдк्рд░рддिрджिрди рдмреЭрддा рд╣ी рдЬाрддा рд╣ै, рдХрднी рдЦрдд्рдо рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░ेрдо рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЖрд╕ाрди рдирд╣ीं рд╣ै рдЗрд╕рдХा рдз्рдпाрди рд░рдЦрдиा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░ेрдо рдХे рд▓िрдП рд░рдд्рдирд╕ेрди рдЕрдкрдиा рд░ाрдЬ-рдкाрдЯ рдЫोреЬрдХрд░ рдЪрд▓ рджेрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░ेрдо рдХे рдХाрд░рдг рдиाрдЧрдорддी рдЕрдкрдиा рд░ाрдиीрдд्рд╡ рднूрд▓ рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░ेрдо рдХे рдХाрд░рдг рдкрдж्рдоाрд╡рддी рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ рдк्рд░ेрдо рд╣ी рд╣ै рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рдмрдиाрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рдбрдЧрд░ рдмрд╣ुрдд рдХрдаिрди рд╣ै, рдЗрд╕ рдкрд░ рдЪрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрджрдо्рдп рд╕ाрд╣рд╕ рдПрд╡ं рджृреЭ рдЗрдЪ्рдЫाрд╢рдХ्рддि рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै। 

рд╡िрд░рд╣ рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдЪिрдд्рддрд╡ृрддिрдпों рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдЕрдкрдиे рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдХрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╢ेрд╖ рд╕ंрд╕ाрд░ рдХो рднी рджेрдЦрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЬाрдпрд╕ी рдиे рдиाрдЧрдорддी рдХे рд╡िрдпोрдЧ рд╡рд░्рдгрди рдоें рдЙрд╕рдХे рд╣ृрджрдп рдХे рдЗрд╕ рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХा рднी рдЪिрдд्рд░ рджिрдпा рд╣ै। рдиाрдЧрдорддी рдкрд╢ु-рдкрдХ्рд╖िрдпों рд╕े рд╣ी рдирд╣ीं рд╡рдирд╕्рдкрддिрдпों рд╕े рднी рдЕрдкрдиे рдЖंрддрд░िрдХ рдХ्рд▓ेрд╢ рдХो рдХрд╣рддी рд╣ै рддрдеा рдЙрд╕рд╕े рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рдПрд╡ं рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХрд░рддी рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╡िрд░рд╣ рд╡рд░्рдгрди рдХी рдЬो рдкрд░ंрдкрд░ा рдЪрд▓ी рдЖ рд░рд╣ी рдеी рдЙрд╕рдХा рдЬाрдпрд╕ी рдиे рдмрдЦूрдмी рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХिрдпा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмреЬी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдоें рдЬाрдХрд░ рдк्рд░िрдп рд╡िрдпोрдЧ рд╕े рдк्рд░рддाреЬिрдд рддрдеा рдЖрд╣рдд рдиाрд░ी рдорди рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣рдоें рдХрд░ाрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рд╡рд╣ рд╕्рдеिрддि рд╣ै рдЬрд╣ां рдиाрд░ी рдХो рдЕрдкрдиे рдк्рд░िрдп рдХा рдз्рдпाрди рдПрдХ рдкрд▓ рдХे рд▓िрдП рднी рдирд╣ीं рднूрд▓рддा рдФрд░ рдк्рд░िрдп рдХे рд╢ुрдн рдХे рд▓िрдП, рдЙрд╕рдХी рдПрдХ рдЭрд▓рдХ рдХे рд▓िрдП, рдЙрд╕рдХे рд╕ाрдоीрдк्рдп рдХो рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдк्рд░ाрдг рддрдХ рдХो рдиिрдЫाрд╡рд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рддрдд्рдкрд░ рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рдХी рдЕрдирди्рдпрддा рддрдеा рдиिрд╖्рдаा рдХी рдмाрдд рдЬाрдиे рднी рджें рддो рдиाрдЧрдорддी рдХे рд╡िрдпोрдЧ рд╡рд░्рдгрди рдоें рди рдЬाрдиे рдХिрддрдиे рд╕्рдерд▓ рд╣ैं рдЬो рджाрдо्рдкрдд्рдп рдЬीрд╡рди рдХो рдЙрд╕рдХी рдЧрд░िрдоा рддрдеा рдорд░्рдпाрджा рдоें рд╣рдоाрд░े рд╕ाрдордиे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। 
“рдкिрдЙ рд╡िрдпोрдЧ рдЕрд╕ рдмाрдЙрд░ рдЬिрдК। рдкрдкीрд╣ा рдПрдирдЖрдИрдЯी рдмोрд▓े рдкिрдЙ рдкिрдЙ ॥ 
рдЕрдзिрдХ рдХाрдо рджाрдзे рд╕ो рд░ाрдоा। рд╣рд░ि рд▓ेрдИ рд╕ुрдЖ рдЧрдПрдЙ рдкिрдЙ рдиाрдоा ॥ 
рдмिрд░рд╣ рдмाрди рддрд╕ рд▓ाрдЧ рди рдбोрд▓ी। рд░рдХ्рдд рдкрд╕ीрди рднीрдЬि рдЧрдИ рдЪोрд▓ी ॥ 
рд╕ूрдЦा рд╣िрдпा рд╣ाрд░ рднा рднाрд░ी। рд╣рд░े рд╣рд░े рдк्рд░ाрдг рддрдЬрд╣िं рд╕рдм рдиाрд░ी ॥” 

рдиाрдЧрдорддी рдХे рд╡िрдпोрдЧ рдЦंрдб рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рд╢ुрдХ्рд▓ рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि, “рдиाрдЧрдорддी рдХा рд╡िрд░рд╣ рд╡рд░्рдгрди рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдПрдХ рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╡рд╕्рддु рд╣ै।” рдпрд╣ рдЕрдж्рд╡िрддीрдпрддा рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рдХे рдХाрд╡्рдпों рдоें рдк्рд░рдХृрддि рдХो рд╡рд╣ рд╕्рдеाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХा рдеा рдЬो рдЗрдирдХे рдХाрд╡्рдп рдоें рд╕ंрднрд╡ рд╣ुрдЖ। рдиाрдЧрдорддी рд╡िрдпोрдЧ рдЦंрдб рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдХा рд╣ृрджрдпрд╕्рдерд▓ рд╣ै। рд╡िрдпोрдЧ рдХी рджрд╢ा рднी рдЕрдд्рдпंрдд рддीрд╡्рд░ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдиाрдЧрдорддी рд╕्рд╡рдпं рдХो рднूрд▓ рдЬाрддी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдПрдХ рд░ाрдиी рд╣ै рди рдХि рд╕ाрдоाрди्рдп рдиाрд░ी। рдЗрд╕ी рдоें рдХрд╡ि рдХी рдорд╣рдд्рддा рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдиाрдЧрдорддी рдХे рдЪрд░िрдд्рд░ рдХो рд░ाрдиीрдкрди рд╕े рдЙрдаाрдХрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдиाрд░ी рдоें рдоिрд▓ा рджिрдпा рд╣ै। рдЬाрдпрд╕ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдХे рд╕рдЬрдЧ рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рд╣ैं। рдЙрдирдХी рдЪेрддрдиा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рддो рд╣ुрдЖ рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХो рд╕ाрде рд▓ेрдХрд░। рдЙрдирдХी рдЧ्рд░ाрдо рджृрд╖्рдЯि рдЕрдзिрдХрддрд░ рд╕्рдеिрддिрдпों рдХी рд╡्рдпंрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдаेрда рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдХे рд╣ी рдЙрдкрдоाрди рд▓ाрдпी рд╣ै। 
“рдиाрдЧрдорддी рджुрдЦ рд╡िрд░рд╣ рдЕрдкाрд░ा। рдзрд░рддी рд╕рд░рдЧ рдЬрд░ै рддेрд╣ि рд╕ाрд░ा ॥
рдирдЧрд░рдХोрдЯ рдШрд░ рдмाрд╣рд░ рд╕ूрдиा। рдиौрдЬि рд╣ोрдИ рдШрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдмिрдаूрдиा ॥
рддू рдХांрд╡рд░ू рдкрд░ा рдмрд╕ рдЯोрдиा। рднूрд▓ा рдЬोрдЧ, рдЫрд░ाрддोрд╣ि рд▓ोрдиा ॥” 

рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рддрде्рдпों рд╕े рдЬ्рдЮाрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдк्рд░рдмंрдз рдХाрд╡्рдп рдПрдХ рд╡िрд░рд╣ рд╡िрджрдЧ्рдз рдХрд╡ि рдХी рдЖрдд्рдоाрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ै। рдХрд╡ि рдиे рдЕрдкрдиे рд╡िрдпोрдЧ рдХो рдЗрд╕ рдк्рд░рдмंрдз рдХाрд╡्рдп рдоें рдмреЬे рд╣ी рд╕рдЬीрд╡ рдвंрдЧ рд╕े рд╡рд░्рдгिрдд рдХिрдпा рд╣ै। ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рдЗрд╕рд▓िрдП рднी рдХाрд▓рдЬрдпी рд░рдЪрдиा рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рднी рдЬिрддрдиे рдк्рд░рдмंрдзрдХाрд╡्рдп, рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рдЕрдерд╡ा рдХाрд╡्рдп рд▓िрдЦें рдЧрдП рд╣ैं рдЙрди рд╕рднी рдоें рдк्рд░ेрдоी-рдк्рд░ेрдоिрдХा рдХे рдоिрд▓рди рддрдеा рдоिрд▓рди рдХे рдмीрдЪ рддрдоाрдо рд╕ाрд░ी рдХрдаिрдиाрдЗрдпों рдХो рджिрдЦाрдиा рдоुрдЦ्рдп рдЕрднिрдк्рд░ेрдд рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдоें рдоिрд▓рди рдХे рдмाрдж рдХी рд╕्рдеिрддिрдпों рдХो рднी рджिрдЦाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдоें рдЕрдиूрдаा рд╣ै। рдХुрдЫ рдРрд╕ी рднी рдЪीрдЬें рдЙрдирдоें рд╣ै рдЬिрд╕े рдпुрдЧीрди рдЪेрддрдиा рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдоाрдирдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЗрд╕ рд╕ंрдмंрдз рдоें рдЗрдкाрд▓िрдд рдЕрдбोрд▓्рдл рддेрди рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि, “рдХрд▓ा рдордиुрд╖्рдп рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдХी рдЙрдкрдЬ рд╣ै рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдЙрд╕рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддी рд╣ै।” рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╕ाрде рддेрди рдпुрдЧीрди рд╡िрдЪाрд░ рдХो рдк्рд░рдоुрдЦ рдоाрдирддे рд╣ैं। ‘рдкрдж्рдоाрд╡рдд’ рдоें рд╣рдо рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдХैрд╕े рдЬाрдпрд╕ी рдиे рдЕрдкрдиे рд╕рдоाрдЬ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рдПрдХ рдк्рд░ेрдордордп рд╕ंрд╕ाрд░ рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рдХी рд╣ैं рдЬрд╣ां рдк्рд░ेрдо рд╣ी рд╕рдм рдХुрдЫ рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рд╕्рдд्рд░ी рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдЙрдирдХे рд╡िрдЪाрд░ рдХрдмीрд░ рддрдеा рдЙрд╕ рдпुрдЧ рдХी рдЪेрддрдиा рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ी рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рддेрди рдиे рдпुрдЧीрди рд╡िрдЪाрд░ рдХा рдк्рд░рдоुрдЦрддा рд╕े рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि, “рдПрдХ рдпुрдЧ рдоें рдХुрдЫ рдк्рд░рдзाрди рд╡िрдЪाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं, рдЙрдирдХा рдПрдХ рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕ाँрдЪा рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рдкूрд░े рд╕рдоाрдЬ рдХे рдЪिंрддрди рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╣рд░ рдпुрдЧ рдоें рдордиुрд╖्рдп рдХी рдПрдХ рдХрд▓्рдкрдиा рдпा рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ोрддी рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдХी рдпрд╣ рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдЖрджрд░्рд╢ рдХा рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓ेрддी рд╣ै।” рдЗрд╕ी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрдХрд░ рдЬाрдпрд╕ी рдиे рдкрдж्рдоाрд╡рддी рддрдеा рдиाрдЧрдорддी рдХो рд╕рддी рдмрдиाрдиा рдЙрдЪिрдд рд╕рдордЭा। рдЖрдЬ рдХी рдЖрдзुрдиिрдХ рджृрд╖्рдЯि рдЗрд╕рдХा рдЦंрдбрди рдХрд░рддी рд╣ै। рдЕрдХрдмрд░ рдиे рдЕрдкрдиे рд╕рдордп рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдеा рдХा рдиिрд╖ेрдз рдХिрдпा рдеा рд╕ाрде рд╣ी рдЗрд╕рдХे рдЙрди्рдоूрд▓рди рдХे рдХाрдиूрди рднी рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрд░рдлाрди рд╣рдмीрдм рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि, “рдмрд▓рдкूрд░्рд╡рдХ рд╕рддी рдХो рд░ोрдХрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдХрдмрд░ рдХा рдЖрджेрд╢ 1583 рдИ. рдЕрдерд╡ा рдЙрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЖрдпा рдеा рдПрдХ рд░ाрдЬрдкूрдд рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХे рдоृрдд्рдпु рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЙрд╕рдиे рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЙрд╕ рдЖрджेрд╢ рдХे рдЕрдиुрдкाрд▓рди рдХो рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा।” рдпрд╣ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рд╢ाрд╕рдХ рдХी рдЙрджाрд░рддा рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдЗрд╕ рдХुрд░ीрддि рдХो рдмंрдж рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдкाрд░िрдд рд╣ी рдирд╣ीं рдХिрдпा рдмрд▓्рдХि рдЙрд╕े рд╕рдоुрдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпрдд्рди рднी рдХिрдпा।

рд╡िрдЬрдпрджेрд╡ рдиाрд░ाрдпрдг рд╕ाрд╣ी рдЬी рдиे рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि, “рдЕрдкрдиी рдоूрд▓ рдк्рд░рдХृрддि рдоें рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдПрдХ рдд्рд░ाрд╕рджी рд╣ै ... рд╢ाрдпрдж рд╣िंрджुрд╕्рддाрди рдпा рд╕ंрднрд╡рддः рдПрд╢िрдпा рдХी рдзрд░рддी рдкрд░ рд▓िрдЦा рд╣ुрдЖ рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдЧ्рд░ंрде рд╣ै рдЬो рдпूрдиाрдиिрдпों рдХे рдЯ्рд░ैрдЬेрдбी рдХे рдХाрдлी рдиिрдХрдЯ рд╣ै। рдпрд╣ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдЬाрдпрд╕ी рдХो рдРрд╕ी рджृрд╖्рдЯि рдХрд╣ाँ рд╕े рдоिрд▓ी।” рд╕ाрд╣ी рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ै рдХि рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдЬाрдпрд╕ी рдЕрдкрдиे рд░рдЪрдиा рдХрд░्рдо рдоें рд╕ंрд▓рдЧ्рди рдеे рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдпूрдиाрдиिрдпों рд╕े рднाрд░рддीрдпों рдХा рдХोрдИ рд╕ंрдкрд░्рдХ рдирд╣ीं рдеा। рдпрд╣ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╕ाрд╣ी рдХा рд╣ी рдирд╣ीं рд╣рдо рд╕рдм рдХा рд╣ै।

рдк्рд░ेрдо рдоें рдЬीрдиे рдХी рдЬो рд▓ाрд▓рд╕ा рд╣рдоें рдкрдж्рдоाрд╡рдд рдоें рджिрдЦाрдИ рджेрддी рд╣ै рд╡рд╣ рдЕрди्рдпрдд्рд░ рд╢ाрдпрдж рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рд╣ो। рдЙрд╕ рдк्рд░ेрдо рдХे рдкीрд░ рдХे рдХрд╡ि рдХो рдЖрдЧे рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рдкीреЭी рднी рд╕рддрдд рдпाрдж рдХрд░ेрдЧी। 
рдХрд╡ि рдХे рдмोрд▓ рдмिрд░рд╣ рдХे рдШाрдпा
*****

рд╕ंрджрд░्рдн

 рдЬाрдпрд╕ी рдЧ्рд░ंрдеाрд╡рд▓ी – рдЖрдЪाрд░्рдп рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рд╢ुрдХ्рд▓, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 233, рд▓ोрдХрднाрд░рддी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг – 2012
 рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 247
 рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 253
 рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 288
 рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 326
 рдд्рд░िрд╡ेрдгी – рдЖрдЪाрд░्рдп рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рд╢ुрдХ्рд▓, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 40, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдк्рд░рдХाрд╢рди, рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг – 2009
 рдЬाрдпрд╕ी рдЧ्рд░ंрдеाрд╡рд▓ी – рдЖрдЪाрд░्рдп рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рд╢ुрдХ्рд▓, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 336, рд▓ोрдХрднाрд░рддी рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг – 2012
 рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рджृрд╖्рдЯि – рдк्рд░ो. рдоैрдиेрдЬрд░ рдкाрдг्рдбेрдп, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 147, рдЖрдзाрд░ рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╣рд░िрдпाрдгा, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг - 2016 
 рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 143
 рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдордз्рдпрдХाрд▓ – рдЗрд░рдлाрди рд╣рдмीрдм, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 38, рдЧ्рд░ंрде рд╢िрд▓्рдкी (рдЗंрдбिрдпा) рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рд▓िрдоिрдЯेрдб, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг – 2002
 рдЬाрдпрд╕ी – рд╡िрдЬрдпрджेрд╡ рдиाрд░ाрдпрдг рд╕ाрд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 62, рд╣िंрджुрд╕्рддाрдиी рдПрдХेрдбेрдоी, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж, рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг – 2004


No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।