‘เค…เคตाเค•्’ : เค•ैเคฒाเคถ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคตृเคคांเคค

เคธ्เคตाเคคि เคšौเคงเคฐी

เคธ्เคตाเคคि เคšौเคงเคฐी

เคธाเคฐांเคถ
 เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ा ‘เค…เคตाเค•्’ เคตिเคถ्เคต เค•ी เค•เค िเคจเคคเคฎ เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เคฎें เคฎाเคจी เคœाเคจे เคตाเคฒी เค•ैเคฒाเคถ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เคนै। เคœिเคธเคฎें เค•ैเคฒाเคธ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ा เค…เคจुเคชเคฎ เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ, เคชเคนाเฅœ, เคธเคชाเคŸ เคฎैเคฆाเคจ, เคŠँเคšी-เคจीเคšी เคชเค—เคกंเคกिเคฏाँ, เคीเคฒें, เคคिเคฌ्เคฌเคคिเคฏों เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि, เคฌौเคฆ्เคง เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคช्เคฐเคคि เค†เคธ्เคฅा, เคฆเคฒाเคˆเคฒाเคฎा เค•े เคช्เคฐเคคि เคจिเคท्เค ा เคœैเคธी เคธंเคชूเคฐ्เคฃเคคा เค•ो เคเค•ाเค•ाเคฐ เค•เคฐเค•े เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฒेเค–िเค•ा เคจे เค•ैเคฒाเคถ-เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เค…เคฒौเค•िเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी เคนै। เคœिเคธเคธे เคฏเคน เคฎाเคค्เคฐ เคฌाเคน्เคฏ เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เคนी เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคจ เค•เคฐเค•े เค…ंเคคเคฐเคฏाเคค्เคฐा เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคตृเคค्เคคांเคค เคนै।

เคฌीเคœ เคถเคฌ्เคฆ: เค…เคตाเค•्, เคฏाเคค्เคฐा, เคฏाเคค्เคฐा เคธाเคนिเคค्เคฏ, เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा, เค•ैเคฒाเคธ, เคฆเคฐ्เคถเคจ, เคช्เคฐเค•ृเคคि, เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ       

เคญूเคฎिเค•ा 
เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคจा เคเค• เคธाเคนเคธिเค• เค•ाเคฐ्เคฏ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคนเคฎेเคถा เคชुเคฐुเคทों เค•ो เคนी เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฆी เคœाเคคी เคนै। เค†เคฎ เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฏे เคนोเคคा เคนै เค•ि เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เค˜เคฐ เคชเคฐ เคฐเคนे เค”เคฐ เค˜เคฐ เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐें เคฌाเคนเคฐ เค•े เค•ाเคฎ เคชुเคฐुเคท เคนी เคญเคฒी-เคญाँเคคि เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธ เคฐूเฅिเคตाเคฆी เคธोเคš เค•ो เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เคนเคฎेเคถा เคธे เคคोเฅœเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคคी เคฐเคนी เคนै। เคตे เคเค• เคšाเคฐเคฆीเคตाเคฐी เคฎें เคฌंเคงเค•เคฐ เคจเคนीं เคฐเคน เคธเค•เคคी। เค‰เคจเค•ो เคญी เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคจा เคนै เค”เคฐ เค‡เคจ เคœंเคœीเคฐों เค•ो เคคोเฅœเคคे เคนुเค เคธเคฐเคนเคฆों เค•ो เคชाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนै। เค‡เคธी เคธ्เคตเค›ंเคฆเคคा เค•ी เคคเคฒाเคถ เคฎें เค…เคจेเค• เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคจे เคฏाเคค्เคฐाเคँ เค•ी เคนै เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคฒिเค–ा เคญी เคนै। เคœिเคธเคธे เค†เคœ เคนिเคจ्เคฆी เคฎें เคฌเฅœे เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เคญी เคฏाเคค्เคฐा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฒिเค–ा เคœा เคฐเคนा เคนै। เคœिเคธเคฎें เคช्เคฐเคฎुเค– เคนै – เค•ृเคท्เคฃा เคธोเคฌเคคी เค•ा ‘เคฌुเคฆ्เคง เค•ा เค•เคฎंเคกเคฒ’, เคจाเคธिเคฐा เคถเคฐ्เคฎा ‘เคœเคนाँ เคซเคต्เคตाเคฐे เคฒเคนू เคฐोเคคे เคนैं’, เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ा ‘เค…เคตाเค•’: เค•ैเคฒाเคถ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เคเค• เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा, เคฐเคฎเคฃिเค•ा เค—ुเคช्เคคा เค•ा ‘เคฒเคนเคฐों เค•ी เคฒเคฏ’, เค…เคจुเคฐाเคงा เคฌेเคจीเคตाเคฒ เค•ा ‘เค†เคœाเคฆी เคฎेंเคฐा เคฌ्เคฐांเคก’ เค†เคฆि। เค‡เคธ เค•เฅœी เคฎें เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ा ‘เค…เคตाเค•्- เค•ैเคฒाเคธ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เคเค• เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा’ เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เคนै। เคœिเคธเคฎें เคฆुเคฐ्เค—เคฎ เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เคฎें เคธे เคเค• เค•ैเคฒाเคธ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें เคธ्เคค्เคฐी เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें เคฐเคฎเคฃिเค•ा เค—ुเคช्เคคा เคฒिเค–เคคी เคนै เค•ि “เคฎैं เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคी เคนूँ- เคธ्เคค्เคฐी เค•े เคฒिเค เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคตเคนी เคจเคนीं เคนोเคคा, เคœो เค•िเคธी เคชुเคฐुเคท เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै। เคธ्เคค्เคฐी เค•े เคฒिเค เค˜เคฐ เคฏเคฅाเคธ्เคฅिเคคिเคตाเคฆ เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนै เค”เคฐ เคœเคฌ เคตเคน เค˜เคฐ เค•ी เคฆเคนเคฒीเคœ เคฒांเค˜เคคी เคนै เคคो เคฎुเค•्เคคि เค•ी เคฆिเคถा เคฎें เค‰เคธเค•ी เคตเคน เคชเคนเคฒी เคฏाเคค्เคฐा เคนोเคคी เคนै। เคฏाเคค्เคฐाเคँ เคธ्เคค्เคฐी เค•ो เคฏเคฅाเคธ्เคฅिเคคिเคตाเคฆ เค•ी เคฐूเฅि เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคคी เคนैं, เคœीเคตเคจ เคฎें เคฌेเคนเคคเคฐी เค•ी เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคœเค—ाเคคी เคนैं, เคฏเคน เคฎैंเคจे เค…เคชเคจे เค…เคจुเคญเคต เคธे เคœाเคจा เคนै।”  เค˜เคฐ เค•ी เคฆเคนเคฒीเคœ เค•ो เคฒांเค˜ เค•เคฐ เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เคจे เคœो เคฆुเคฐ्เค—เคฎ เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เคนै เค‰เคจ्เคนीं เค…เคจुเคญเคตों เค•ा เคตृเคค्เคคांเคค ‘เค…เคตाเค•’ เคฎें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै।

เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคฏाเคค्เคฐा เคถเคฌ्เคฆ เค•ो เค…เค—เคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो ‘เคฏाเคค्เคฐा’ เคเค• เคธ्เคค्เคฐीเคฒिंเค— เคถเคฌ्เคฆ เคนै เคœिเคธเค•ी เคต्เคฏुเคค्เคชเคค्เคคि เคธंเคธ्เค•ृเคค เค•ी ‘เคฏा’ เคงाเคคु เค•े เคธाเคฅ ‘เคท्เคŸ्เคฐเคจ’ เคช्เคฐเคค्เคฏเคฏ เค•े เคฏोเค— เคธे เคนुเคˆ เคนै। (เคฏा+ เคท्เคŸ्เคฐเคจ) เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคœाเคจा। เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เค…เคฐเคฌी เคญाเคทा เคฎें ‘เคธเฅžเคฐ’ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे เคตिเคญिเคจ्เคจ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏों, เคธ्เคตเคฐूเคช, เค•ाเคฐ्เคฏ เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค†เคฆि เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคญिเคจ्เคจ-เคญिเคจ्เคจ เคจाเคฎों เคธे เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคญ्เคฐเคฎเคฃ, เค˜ुเคฎเค•्เค•เฅœी, เคฏाเคฏाเคตเคฐी, เคšเคฒเคตाเคธी, เค–ाเคจाเคฌเคฆोเคถी, เค†เคจा-เคœाเคจा, เค˜ूเคฎเคจा, เคญเคŸเค•เคจा, เค†เคตाเคฐाเค—เคฐ्เคฆी เค•เคฐเคจा, เคคीเคฐ्เคฅाเคŸเคจ, เคฎेเคฒा, เคซेเคฐी เค†เคฆि เคตिเคญिเคจ्เคจ เคถเคฌ्เคฆों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค—เคฎเคจ, เคช्เคฐเคธ्เคฅाเคจ เค†เคฆि เค…เคฐ्เคฅों เคฎें เคญी เค‡เคธ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เคธाเคฎाเคจ्เคฏเคค: ‘เคฏाเคค्เคฐा’ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคเค• เคธ्เคฅाเคจ เคธे เคฆूเคธเคฐे เคธ्เคฅाเคจ เคคเค• เคœाเคจा।
เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคฏाเคค्เคฐा-เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ो เค…เค—เคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคœो เคญी เคฌाเคน्เคฏ เค”เคฐ เค†ंเคคเคฐिเค• เคตिเคšाเคฐ เคฎเคจ เคฎें เค†เคคे เคนैं เคตे เคฎाเคจเคธ-เคชเคŸเคฒ เคชเคฐ เค…ंเค•िเคค เคนो เคœाเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคจ्เคนीं เคฎाเคจเคธ-เคชเคŸเคฒ เค•े เคตिเคšाเคฐों เค•ो เคœเคฌ เคฒिเคชिเคฌเคฆ्เคง เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคคो เคตเคนीं เคธे เคฏाเคค्เคฐा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนोเคคा เคนै। เค•ोเคˆ เคญी เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เคชเคจी เคฏाเคค्เคฐाเคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เคœเคฌ เค•เคฒाเคค्เคฎเค• เคฐूเคช เคฆेเค•เคฐ เคธंเคตेเคฆเคจा เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคा เคนै เคคो เค‰เคธे เคฏाเคค्เคฐा-เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เค•ेเคตเคฒ เคฆेเค–े เค—เค เคธ्เคฅाเคจों เค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ เคฎाเคค्เคฐ เคจเคนीं เคนै เค…เคชिเคคु เค‡เคธเคฎें เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคฆेเค–े เค—เค เคธ्เคฅाเคจों, เคธ्เคฅเคฒों, เคญเคตเคจों, เคญोเค—ी เคนुเคˆ เค˜เคŸเคจाเค“ं เคเคตं เค‰เคธเคธे เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงिเคค เค…เคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เค•เคฒ्เคชเคจा เคเคตं เคญाเคต-เคช्เคฐเคตเคฃเคคा เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

2008 เคฎें เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ा ‘เค…เคตाเค•्’ เคตिเคถ्เคต เค•ी เค•เค िเคจเคคเคฎ เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เคฎें เคฎाเคจी เคœाเคจे เคตाเคฒी เค•ैเคฒाเคถ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เคนै। เค…เคตाเค•् เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœिเคธे เคธเคจ्เคจ, เคธ्เคคเคฌ्เคง, เคนเคคोเคค्เคคเคฐ, เค‰เคค्เคคเคฐเคนीเคจ เคฌ्เคฐเคน्เคฎ, เค…ंเคคเคฐाเค•ाเคถ, เค…เคต्เคฏเค•्เคค, เค…เคถเคฌ्เคฆ, เคชเคฐเคฎ เคคเคค्เคค्เคต, เคถाเคถ्เคตเคค เคฎौเคจ, เคจिเคฎुเคนाँ, เค—ूँเค—ा, เคถांเคค เคต เคช्เคฐเคฆเค•्เคทिเคฃाเคถीเคฒ เค†เคฆि เคถเคฌ्เคฆों เคธे เคœाเคจा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธी เค…เคตाเค•् เค•ी เค…เคฒौเค•िเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เคถเคฌ्เคฆเคฌเคฆ्เคง เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เคฎें เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคœिเคธเคฎें เคคिเคฅि เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ เค•े เคซेเคฐ เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคจ เค•เคฐเค•े เค‰เคจ เคธाเคงाเคฐเคฃ-เคธी เค˜เคŸเคจाเค“ं เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เคœोเค•ि เคธाเคงाเคฐเคฃ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคธाเคงाเคฐเคฃ เคฎें เคญी เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เค•ो เคธเคฎेเคŸे เคนुเค เคนै। เค…เคชเคจे เคชเคคि เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคตเคฐ्เคฎा เค•ी เค…ंเคคिเคฎ เค‡เคš्เค›ा เค•ो เคชूเคฐी เค•เคฐเคจे เค•े เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเคฏोเคœเคจ เคธे เค•ी เคœाเคจे เคตाเคฒी เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฒिเค เคฒेเค–िเค•ा เค•िเคธी เคญी เคคเคฐเคน เคธे เค•ैเคฒाเคถ เคœाเคจा เคšाเคนเคคी เคนै। เค•ंเคงे เค•े เคฆเคฐ्เคฆ เคธे เคฌेเคนाเคฒ เค”เคฐ เคถाเคฐीเคฐिเค• เค…เคธ्เคตเคธ्เคฅเคคा เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคชเคคि เค•ी เค†เค–िเคฐी เค•เคฎीเคœ, เคฆाเคฐเคœी เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคฐ, เคฎाँ เค•ी เคšुเคจ्เคจी, เค•เคจ्เคจू เค•ी เค•ॉเคชी เค•ा เคชृเคท्เค  เค”เคฐ เคฐिเคจเคชोเค›े เค•ी เค…ंเค—ुเคฒी เค•ा เคจाเค–ूเคจ เคœैเคธी เคตเคธ्เคคुเคँ เคตเคนी เคฎाँ เค•े เคšเคฐเคฃों เคฎें เค›ोเฅœเค•เคฐ เค†เคจा เคšाเคนเคคी เคนै। เค…เคจेเค• เค•เค िเคจाเค‡เคฏों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค‡เคธ เคฆुเคฐ्เคฆเคน เค”เคฐ เค•เค िเคจ เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฒिเค เคœा เค•เคฐ เคตเคน เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เคต เค†เคธ्เคฅा เค•ो เคฆिเค–ाเคคी เคนै। เคฒेเค–िเค•ा เคจे เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค•े เคœीเคคे-เคœी เคฏเคน เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคจे เค•เคฐเคจे เค•ा เคตाเคฆा เค•िเคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‡เคธी เคตाเคฆे เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคคी เคนुเคˆ เคฏूเคจाเคจी เคธเคนेเคฒी เคตैเคฒ्เคฒी, เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เคฌिเคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคชเฅœे เคฅे। เคคो เคฏเคน เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเค•े เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เคฎें เค–เฅœे เคนोเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคชुเคฃ्เคฏ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै। “เคœเคฌ เคตเคน เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เคฌिเคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคชเฅœे เคฅे, เคตैเคฒ्เคฒी เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•े เคœเคฒ เคฎें เค–เฅœे เคนो เค•เคฐ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค•ा เคจाเคฎ เคฒे-เคฒेเค•เคฐ เคฆेเคตเคคाเค“ं เค•ो เคชुเค•ाเคฐ เคฐเคนी เคฅी। เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เคนी เคฎैंเคจे เค‰เคจ्เคนें เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เคธे เคฒाเคฏा เคœเคฒ เคชिเคฒाเคฏा เคฅा, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ैเคฒाเคธ-เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคคเคธ्เคตीเคฐों เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคฏा เคฅा।

- เคคुเคฎ เค ीเค• เคนो เคœाเค“เค—े, เคคो เคฎैं เค–ुเคฆ เคœाเคŠँเค—ी, เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐเคจे...”  เค‡เคธी เคตाเคฆे เค•ो เคจिเคญाเคคी เคนुเคˆ เคฒेเค–िเค•ा เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค•े เคจिเคงเคจ เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจเค•े เคถเคฐीเคฐ เค•ा เคชเคนเคจा เคนुเค† เค…ंเคคिเคฎ เคตเคธ्เคค्เคฐ เค•ैเคฒाเคถ เคฎें เคฆेเคตी เค•ो เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•เคฐเคจे เคต เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค•ो เคชूเคฐ्เคฃ เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค•เคฐเคคी เคนै। เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เค†เคธ्เคฅा เคต เคจिเคท्เค ा เค•ो เค•िเคจाเคฐे เค•เคฐ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ, เคฎाเคจเคธिเค• เคถांเคคि เค•े เคฒिเค เค•ी เค—เคˆ เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा เคนै। เคœीเคตเคจ-เคฎเคฐเคฃ เค•ी เค…เคจเคตเคฐเคค เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•ो เคถाเคถ्เคตเคค เคธเคค्เคฏ เคฎाเคจเคคे เคนुเค เคฒेเค–िเค•ा เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคฆ्เคตाเคฐा ‘เค…ंเคงेเคฐे เคฎें เคฌुเคฆ्เคง’ เค•े เคฒिเค เค…เคจुเคตाเคฆ เค•िเคฏे เค—เค เคฎोเคฐिเคธ เคฌ्เคฒांเคถों เค•ो เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคฆोเคนเคฐाเคคी เคนै “เคœो เคญी เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคฆेเค–เคคा เคนै, เคฎเคฐ เคœाเคคा เคนै, เคฎเคฐเคจा เคเค• เคขंเค— เคนै เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•ा...”  เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคจे เค‡เคธ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคฆेเค–ा เคนोเค—ा เคฏा เคจเคนीं; เคฌเคคाเคฏा เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा เค”เคฐ เคœो เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจाเคँ เคฒेเค–िเค•ा เค•เคฐเคคी เคนै เคตो เคญी เคชเคคा เคจเคนीं เคตเคนाँ เคชเคนुँเคšเคคी เคนै เคฏा เคจเคนीं เคชเคนुँเคšเคคी เคนै। เคฏเคนाँ เคธे เค‰เคธे เคœाเคจा เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा। เค‡เคธी เค•ो เคœाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคฒेเค–िเค•ा เค•ो เค•ैเคฒाเคถ เคœाเคจा เคนै “เคฆूเคฐ เค•ैเคฒाเคถ-เคนिเคฎाเคฒเคฏ เค•ी เค˜ाเคŸिเคฏों เคฎें, เคฎुเคे เคฒเค—เคคा เคนै, เคกॉเค•्เคŸเคฐ เคจเคนीं, เคฎเคนाเคฆेเคต เคœी เคฎुเคे เค–ींเคš เคฐเคนे เคนैं, เค•ि เคฎैं เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจเคนीं, เค•ोเคˆ เคชเคคंเค— เคนूँ, เคœो เค‰เฅœเคจा เคšाเคนเคคी เคนै... เคฌเคธ เคเค• เคเคŸเค•ा เค”เคฐ, เค•ि เคฎैं เค†เคธเคฎाเคจ เคฎें เคนोเคŠँเค—ी।”

เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ी เค•ैเคฒाเคถ-เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เค…เคฒौเค•िเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै। เคœिเคธเคธे เคฏเคน เคฎाเคค्เคฐ เคฌाเคน्เคฏ เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เคนी เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคा เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เค…ंเคคเคฐเคฏाเคค्เคฐा เค•ो เคญी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคा เคนै। เค•ैเคฒाเคถ เค•ो เค…เค—เคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เค•ैเคฒाเคถ เค•िเคธी เคงเคฐ्เคฎ, เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เคธे เคฆूเคฐ เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐिเคฏों เค•ा เคเค• เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค• เคธंเคช्เคฐเคฆाเคฏ เคนै เคœिเคธเค•ा เคญाเคฐเคค เคธे เคฌเคนुเคค เคชुเคฐाเคจा เคธंเคฌंเคง เคฐเคนा เคนै। เคฒเค—เคญเค— เคชाँเคš เคนเคœाเคฐ เคตเคฐ्เคทों เคธे เคญाเคฐเคค เค”เคฐ เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•े เค…เคš्เค›े เคธंเคฌंเคง เคต เคงाเคฐ्เคฎिเค• เค˜เคจिเคท्เค เคคा เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคนिंเคฆुเค“ं เค•ो เคคिเคฌ्เคฌเคค เคœाเคจे เคต เคคिเคฌ्เคฌเคคी เคฌौเคฆ्เคงों เค•े เคฒिเค เคญी เคญाเคฐเคค เคฎें เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคฌिเคจा เค•िเคธी เคตैเคฎเคจเคธ्เคฏ เค•े เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐाเคँ เคนोเคคी เคฐเคนी เคนै เคฒेเค•िเคจ 1959 เคฎें เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ो เค…เคงिเค—ृเคนीเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฒเค—เคญเค— 22 เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคฆी เค—เคˆ। เคซिเคฐ 1981 เคฎें เคญाเคฐเคค-เคšीเคจ เค•เคŸूเคคा เค•เคฎ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฆोเคจों เคฆेเคถों เค•े เคฌीเคš เคธเคฎเคौเคคा เค•เคฐเค•े เค•เคฐीเคฌ 500 เคฏाเคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคญाเคฐเคค เคธे เคธीเคงे เคชเคถ्เคšिเคฎी เคคिเคฌ्เคฌเคค เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐाเค•े เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी เค—เคˆ। เคฒเค—เคญเค— เคคीเคธ เคฆिเคจ เคฎें เคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคนोเคจे เคตाเคฒी เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เค…เคค्เคฏंเคค เคฆुเคฐ्เค—เคฎ เคต เคชเคนाเฅœों เค•े เคธ्เค–เคฒเคจ เคธे เคญเคฐा เคนुเค† เคนै เคฒेเค–िเค•ा เคฒिเค–เคคी เคญी เคนै เค•ि “เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เค”เคธเคคเคจ 15,000 เคซीเคŸ เคธे 18,500 เคซीเคŸ เค•ी เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคœीเคตिเคค เคฐเคนเคจे เค•ी เคšुเคจौเคคी เคนी เคจเคนीं เคนै, เค‡เคคเคจी เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เค…ंเคคเคฐเคคเคฎ เคฎें เค•्เคฏा เคตिเคญीเคทिเค•ा เคนोเคคी เคนै, เค‰เคธเคธे เคฌเคš เค†เคจे เค•ी เค•เคธौเคŸी เคญी เคนै। เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคฎเคจोเคตैเคœ्เคžाเคจिเค•, เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคชเคฐीเค•्เคทเคฃ เคถाเคฐीเคฐिเค• เคฏाเคคเคจा เคธे เค•ुเค› เคญी เค•เคฎ เคจเคนीं।”

เค•ैเคฒाเคถ เคœाเคจा เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฆेเคต-เคชเคฐ्เคตเคค เค•ैเคฒाเคถ เค…เคฐ्เคฅाเคค เค†เคฆिเคฎ-เคธ्เคฎृเคคि เคฎें เคœाเคจा เคนै। เค•ैเคฒाเคถ เค•े เคฆเคฐ्เคถเคจ เคชुเคฃ्เคฏเค•ाเคฐी เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคธ्เคฅाเคจ เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคจเคนीं เคฒे เคธเค•เคคा। “เค•ैเคฒाเคถ-เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค‡เคธ เคฎเคนाเคฆ्เคตीเคช เค•ी เคธाเคฎूเคนिเค• เคœाเคคीเคฏ เค•ो เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคंเค•ृเคค เค•เคฐเคคा เคนै, เค•ोเคˆ เคฆूเคธเคฐा เคถเคฌ्เคฆ เคจเคนीं, เค•ोเคˆ เคฆूเคธเคฐा เคธ्เคฅाเคจ เคจเคนीं।”  เคตेเคฆों เค•े เคฐुเคฆ्เคฐ, เคชुเคฐाเคฃों เค•े เคถिเคต, เค†เคฆिเคตाเคธिเคฏों เค•े เคญैเคฐเคต, เคญोเคฒे เคถंเค•เคฐ เค•เคญी เคถिเค•ाเคฐी, เค•เคญी เคตैเคฐाเค—ी, เค•เคญी เคจเคŸเคฐाเคœ, เค•เคญी เคคांเคกเคต เคคाเคฒिเคค, เคธृเคท्เคŸि เค•ो เคจिเคฏเคฎों เคฎें เคฌांเคงเค•เคฐ เคจिเคฏเคฎों เค•ा เคตिเคง्เคตंเคธ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคถिเคต เคธเคฆाเคถिเคต เคนै।

เคนเคฐ เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคฌाเคน्เคฏ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค†ंเคคเคฐिเค• เคšेเคคเคจा เค•ी เค…เคจुเคญूเคคिเคฏाँ เค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคตเคธเคฐ เคฎिเคฒเคคा เคนै। เค‡เคธ เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคญी เค…เคจेเค• เคต्เคฏเค•्เคคि เค†เคคे-เคœाเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं। เคœिเคธเคธे เคเค• เคคเคฐเคซ เค‰เคจเค•ी เค›เคตिเคฏों, เค‰เค•्เคคिเคฏों, เคธंเคตाเคฆ, เคญंเค—िเคฎाเค“ं, เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•ो เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा เค•े เคธाเคฅ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เคคो เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เคงเคฐ्เคฎ, เคฆเคฐ्เคถเคจ, เคตिเคตेเค• เคต เค†เคธ्เคฅा เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏเคน เคฎเคจ เค•ी เคชीเฅœा เค•ो เคถांเคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ी เค—เคˆ เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เคนै เค‡เคธी เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฒिเค เคฒाเคฎा เค…ंเค—ाเคฐिเค•ा เค—ोเคตिंเคฆा เค•ा เค•เคฅเคจ เค‰เคฆ्เคงเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒेเค–िเค•ा เค•เคนเคคी เคนैं เค•ि “เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เค•ेเคตเคฒ เคฌाเคนเคฐ เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคธे เค†เคฐंเคญ เคจเคนीं เคนोเคคी, เค‰เคธเค•ी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฒเคฏ เคนเคฎेเคถा เคญीเคคเคฐ เคธे เคถुเคฐू เคนोเคคी เคนै, เคเค• เค…เคฆृเคถ्เคฏ เคญीเคคเคฐी เคฌिเคจ्เคฆु เคธे..”   
เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคฒेเค–िเค•ा เค•ी เคฐिเคถ्เคคेเคฆाเคฐ เคฆंเคชเคคि เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค…เคจेเค• เค…เคœเคจเคฌी เคฒोเค—ों เคธे เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคนोเคคी เคนै เคธाเคฅ เคนी เคชเฅœोเคธी เคฆेเคถ เคšीเคจ, เคจेเคชाเคฒ เคต เคคिเคฌ्เคฌเคค เคฎें เค—ाเคˆเคกों, เคก्เคฐाเคˆเคตเคฐों, เค˜ोเฅœा เคšाเคฒเค•ों เคธे เคฎिเคฒเคคी เคนै। เคœिเคจเคธे เคธเคญी เคธे เคฒेเค–िเค•ा เค•ा เค…เคชเคจाเคชเคจ เคนै เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เคญी เคตเคน เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ी เคฏाเคฆों เคฎें เคฒिเคชเคŸी, เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคธे เคœूเคเคคे เคนुเค เค…เคฐुเคšเคจीเคฏ เคชीเฅœा เค•ो เคธเคนเคคे เคนुเค เค…เคจेเค• เคธเคฆเคธ्เคฏों เค•े เคฌीเคš เคญी เค…เคชเคจे เค…ंเคคเคฐเคฆ्เคตเคจ्เคฆ्เคต เคธे เคฎुเค•्เคค เคจเคนीं เคนो เคชाเคคी เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคฏाเคค्เคฐा เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐाเคตृเคค्เคคांเคค เค…เคจ्เคฏ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคคों เคธे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคฒเค— เคนै। เคฏเคน เคเค• เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคฏाเคค्เคฐा เคนै เคœिเคธเคฎें เคตिเคถ्เคตाเคธ, เคฎिเคฅเค• เคต เคญौเค—ोเคฒिเค• เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เคฌाเคนเคฐ เค•ी เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเค•े เค…ंเคฆเคฐ เค•े เค…เคจเคœाเคจ เค•ोเคจों เคคเค• เคฒे เคœाเคจे เคตाเคฒी เคฏाเคค्เคฐा เคนै। เคœिเคธเคธे เค‡เคธเคฎें เคฌाเคน्เคฏ เคšिเคค्เคฐเคฃ เคธे เค…เคงिเค• เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค•เคคा เค•ा เคชुเคŸ เค† เค—เคฏा เคนै। เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เคชเคนुँเคšเค•เคฐ เคฒेเค–िเค•ा เคฆेเค–เคคी เคนै เค•ि เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค‰เคœाเฅœ เคชเฅœा เคนुเค† เคนै เค‰เคธ เคชเคฐ เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคीเคจा-เคธा เคงुंเคง เค•ा เคชเคฐเคฆा เคชเฅœा เคนै। เคตเคนाँ เค•ी เคฆिเคต्เคฏเคคा เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒेเค–िเค•ा เค•เคนเคคी เคนै เค•ि “เค•ैเคธी เคนै เคฏเคน เคœเค—เคน ? เค•ुเค› เคนी เคฆिเคจों เคฎें เค‡เคธเคจे เคเค•-เคเค• เค•เคฐเค•े เคธाเคฐे เค•เคตเคš เค‰เคคเคฐเคตा เคฒिเค - เคœ्เคžाเคจ เค•े, เค†เคธ्เคฅा เค”เคฐ เคถंเค•ा เค•े।

เค…เคตाเค•्? เค•्เคฏा เคฏเคน เคธเคนी เคถเคฌ्เคฆ เคนै, เค‰เคธे เค•เคนเคจे เค•ो, เคœो เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคนो เคฐเคนा เคนै เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ? 
เคฌूँเคฆ-เคฌूँเคฆ เคŸเคชเค•เคคा เคธเคจ्เคจाเคŸा 
เคฌाเคนเคฐ เคธृเคท्เคŸि เคฎें เคเคฐ เคฐเคนा เคนै เค•ि เค•เคนीं เคญीเคคเคฐ?”    

เคนเคฐ เคœเค—เคน เคฏเคน เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เคฐोเคฎांเคš เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै। เค—เคนเคฐे เคฆृเคท्เคŸा เคญाเคตों เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी เคœाเคคी เคนै เคญीเคคเคฐ เคนी เคญीเคคเคฐ เค‰เค เคจे เคตाเคฒे เค…เคฒเค•्เคทिเคค, เคšेเคคเคจ เคธूเค•्เคท्เคฎ เคญाเคตों เค•ो เคฌเคนुเคค เคนी เค†เคค्เคฎीเคฏ เคขंเค— เค•े เคธाเคฅ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒेเค–िเค•ा เคเค• เค…เคจ्เคฏ เคฒोเค• เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคจे เคฒเค— เคœाเคคी เคนै। เค‡เคธी เค†ंเคคเคฐिเค•เคคा เค•े เคญूเค—ोเคฒ เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เคตृเคค्เคคांเคค เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें เค…เคถोเค• เคตाเคœเคชेเคฏी เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि “เค•เคตเคฏिเคค्เคฐी เค—เค—เคจ เค—िเคฒ เค•ा เคฏเคน เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เคนिเคจ्เคฆी เค•ा เคเค• เค…เคจोเค–ा เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ เคนै เคœिเคธเคฎें เคตृเคค्เคคांเคค เค•ा เค ोเคธเคชเคจ, เค•เคฅा เค•ा เคช्เคฐเคตाเคน เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เค•ी เคธเค˜เคจ เค†เคค्เคฎीเคฏเคคा เคธเคฌ เคเค• เคธाเคฅ เคนै। เค‰เคธเคฎें เคธ्เคฎृเคคिเคฏों, เคธंเคธ्เค•ाเคฐों, เค…ंเคคเคง्เคตเคจिเคฏों, เคœीเคตเคจ เค•ी เคฒเคฏों เค†เคฆि เคธเคฌเค•ा เคเค• เคตृंเคฆเคตाเคฆเคจ เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคธुเคจाเคˆ เคฆेเคคा เคนै। เค•ुเค› เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•ा เคญाเคต เค•ि เคธเคฌ เค•ुเค› เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคœुเฅœा เคนै, เคช्เคฐเคคिเค•ृเคค เค”เคฐ เคंเค•ृเคค เคนै।”   

เคฏे เคฏाเคค्เคฐाเคตृเคค्เคคांเคค เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เคชाเค เค• เค•ो เคญी เคธाเคฅ เคฒेเค•เคฐ เคšเคฒเคคा เคนै เคช्เคฐเค•ृเคคि, เคฎเคจुเคท्เคฏ, เคนिเคฎाเคฒเคฏ, เคीเคฒें, เคจเคฆिเคฏाँ, เคœเคฒ, เคตाเคฏु เคธเคฌ เคเค• เคจिเคฐंเคคเคฐ เคช्เคฐเคตाเคน เคฎें เค†เค•เคธ्เคฎिเค•, เค…เคช्เคฐเคค्เคฏाเคถिเคค เคต เคฐเคนเคธ्เคฏเคฎเคฏ เคฐूเคช เคธे เคšเคฒเคคे เคฐเคนเคคे เคนै। เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฒेเค–िเค•ा เค…เคชเคจे เคฌाเคน्เคฏ เคชเคฐिเคตेเคถ เค•े เคช्เคฐเคคि เคญी เค•ाเคซी เคœाเค—เคฐूเค• เคนै। เค†เคธ्เคฅा เค•ो เคธाเคฅ เคฒेเค•เคฐ เคญी เคตเคน เคคเคฅ्เคฏों เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคी เคนै। เคŠเคชเคฐ เค•ाเคซी เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‘เค•्เคธीเคœเคจ เค•ी เค•เคฎी, เคธाเคงเคจों เค•ी เค•เคฎी เคต เคกॉเค•्เคŸเคฐों เค•ी เคธुเคตिเคงा เคจเคนीं เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค…เคจेเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•ी เคฐाเคธ्เคคे เคฎें เคนी เคฎृเคค्เคฏु เคนो เคœाเคคी เคนै। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคตเคนाँ เคœाเคจे เคตाเคฒे เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐी, เคชเคฐ्เคตเคคाเคฐोเคนी เคต เคฌौเคฆ्เคงเคญिเค•्เคทु เคฐाเคธ्เคคे เคฎें เคœाเคคे เคธเคฎเคฏ เค•เคšเคฐा เคซेंเค• เคฆेเคคे เคนै เคœिเคธเคธे เค‰เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคซैंเค•े เค—เค เคธाเคฎाเคจ เคต เคฌोเคคเคฒों เคธे เคฏเคนाँ เค…เคค्เคฏंเคค เค—ंเคฆเค—ी เคซैเคฒ เค—เคˆ เคนै। เคœिเคธเค•े เคฒिเค เค†เคธ्เคฅा เค”เคฐ เค—्เคฒोเคฌเคฒ เคตाเคฐ्เคฎिंเค— เคœैเคธे เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคฎुเคฆ्เคฆों เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคฒेเค–िเค•ा เคช्เคฐเคถ्เคจ เค–เฅœा เค•เคฐเคคी เคนै। เคตเคน เค•เคนเคคी เคนै เค•ि “เคเค• เคจเคนीं, เคฆो เคจเคนीं, เคคीเคจ-เคšाเคฐ เคœเค—เคน เคนเคฎ เคฐुเค•เคคे เคนैं, เคœเคนाँ เคธे เคญी เคœเคฒ เคญเคฐเคคे เคนैं, เคธाเคซ เคจเคนीं, เค•ुเค› เคคो เคคैเคฐ เคฐเคนा เคนै, เค‡เคธे เคซेंเค• เคฆें เค•เคนीं เคคो เคธाเคซ เคฎिเคฒेเค—ा।”  เคฒेเค•िเคจ เคตเคนी เคฎเคŸเคฎैเคฒा เคชाเคจी เคนी เคฒेเค•เคฐ เคธंเคคोเคท เค•เคฐเคจा เคชเฅœเคคा เคนै เค”เคฐ เค•เคนเคคी เคนै เค•ि เค–ैเคฐ เคฎैเคฒा เคนुเค† เคคो เค•्เคฏा เคนुเค† เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ा เคคो เคนै เคชीเคฏेंเค—े เคจเคนीं เคคो เคชूเคœा-เคธ्เคฅเคฒ เคฎें เคนी เคฐเค– เคฆेंเค—े।  เคฒेเค•िเคจ เคœो เคชाเคจी เคชीเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคจเคนीं เคตเคน เคชूเคœा เคฏोเค—्เคฏ เค•ैเคธे เคนो เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธी เคšिंเคคा เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เคเค• เค”เคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจ เค†เคธ्เคฅा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคตเคน เค•เคนเคคी เคนै เค•ि  “เคตिเคกंเคฌเคจा - เค•्เคฏा เค‡เคธे เคนเคฎ เคนเคฎाเคฐी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เคตिเคกंเคฌเคจा เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं ? เคœो เคชीเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคจเคนीं, เคตเคน เคชूเคœा เคฏोเค—्เคฏ เคซिเคฐ เคญी เคนै”

เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เคธเคฌเคธे เค†เค•เคฐ्เคทเค• เคญाเค— เคนै เคฌीเคš-เคฌीเคš เคฎें เค†เคจे เคตाเคฒे เค‰เคฆ्เคงเคฐเคฃ।  เคนเคฐ เคœเค—เคน เคงाเคฐ्เคฎिเค• เค—्เคฐंเคฅों, เคฎเคนाเคถिเคตเคชुเคฐाเคฃ, เคธ्เค•เคจ्เคง เคชुเคฐाเคฃ, เค‹เค—्เคตेเคฆ เคต เคตिเคšाเคฐเค•ों เค•ी เคชंเค•्เคคिเคฏों เคœैเคธे เคฌाเคฆเคฒेเคฏเคฐ, เค…เค•्เค•ा เคฎเคนाเคฆेเคตी เคต เคฎिเคฒाเคฐेเคชा เคธंเคค เค•เคตि เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เค•ो เค‰เคฆ्เคงเคค เค•เคฐเค•े เค‡เคธे เคตिเคถिเคท्เค  เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคนै।  เคฒेเค–िเค•ा เค•เคนเคคी เคญी เคนै เค•ि “เค…เค•्เค•ा เคฎเคนाเคฆेเคตी เค•े เคตเคšเคจ เคฎेเคฐे เคธाเคฅ เคฒเค—เคญเค— เคชूเคฐी เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคคे เคฐเคนे, เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ी เค‰เค•्เคคिเคฏाँ เคญी, เคฌाเคฆเคฒेเคฏเคฐ เค”เคฐ เค“เคกेเคจ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคญी।  เคœो เคฎเคจ เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคจे เค—เคฏा เคฅा, เคตเคน เคธเคญ्เคฏเคคा, เคถिเค•्เคทा-เคฆीเค•्เคทा, เคชूเคฐ्เคตเคœों เค•े เคฒेเค–เคจ-เค•เคฅเคจ เคธे เคธींเคšा เคฎเคจ เคฅा।  เค‰เคธเคฎें เค‰เคคเคจी เคคเคฐเคน เค•ी เค–ाเคฆ-เคฎिเคŸ्เคŸी เคจ เคนोเคคी เคจ เคคो ‘เค…เคตाเค•्’ เคญी เคจ เคนोเคคी। ”

เคนเคฐ เคฏाเคค्เคฐा เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐ เค•ी เค…เคชเคจी เคเค• เคตिเคถिเคท्เค  เคถैเคฒी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เคฐूเคช เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคคा เคฐเคนเคคा เคนै, เค•เคญी เคจिเคฌंเคงाเคค्เคฎเค•, เค•เคญी เค•เคฅाเคค्เคฎเค• เคคो เค•เคญी เค†เคฒोเคšเคจाเคค्เคฎเค•। เคญाเคทा เค•े เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เค…เค—เคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เค•ैเคฒाเคถ เค…เคจुเคญเคต เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคตिเคถिเคท्เค  เคขंเค— เคธे เค•ी เค—เคˆ เคนै। เคฒेเค–िเค•ा เค•े เค•เคตเคฏिเคค्เคฐी เคนोเคจे เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เคชเคฐ เคธीเคงा เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนा เคนै। เคœिเคธเคฎें เค‡เคธเค•ी เคญाเคทा เค—เคฆ्เคฏ เค•े เคธाเคฅ เค•ाเคต्เคฏाเคค्เคฎเค• เค…เคงिเค• เคนोเคคी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนै। เคœिเคธเคธे เค—เคฆ्เคฏ, เค•เคตिเคคा เค”เคฐ เคฎौเคจ เคฎिเคฒเค•เคฐ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เคนो เคฐเคนे เคนैं। เค‡เคธเค•े เค…เคจूเค े เค—เคฆ्เคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค…เคถोเค• เคตाเคœเคชेเคฏी เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि “เคฏเคน เค…เคจूเค ा เค—เคฆ्เคฏ เคนै เคœिเคธเคฎें เค—เคฆ्เคฏ เค”เคฐ เค•เคตिเคคा, เคตृเคค्เคคांเคค เค”เคฐ เคšिंเคคเคจ เค•े เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เคฆ्เคตैเคค เคเคฐ เค—เคฏे เคนैं เค”เคฐ เคœिเคธเคฎें เคนोเคจे เค•ी, เคฎเคจुเคท्เคฏ เคนोเคจे เค•े เคฐเคนเคธ्เคฏ เค”เคฐ เคตिเคธ्เคฎเคฏ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค†เคฒोเค•, เค…เคชเคจी เค•เคˆ เคฎोเคนเค• เคฐंเค—เคคों เคฎें เค†เคฐ-เคชाเคฐ เคซैเคฒा เคนुเค† เคนै।”

เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เคฎें เค•ैเคฒाเคธ เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ เค•ा เค…เคจुเคชเคฎ เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ, เคชเคนाเฅœ, เคธเคชाเคŸ เคฎैเคฆाเคจ, เคŠँเคšी-เคจीเคšी เคชเค—เคกंเคกिเคฏाँ, เคीเคฒें, เคคिเคฌ्เคฌเคคिเคฏों เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि, เคฌौเคฆ्เคง เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคช्เคฐเคคि เค†เคธ्เคฅा, เคฆเคฒाเคˆเคฒाเคฎा เค•े เคช्เคฐเคคि เคจिเคท्เค ा เคœैเคธी เคธंเคชूเคฐ्เคฃเคคा เค•ो เคเค•ाเค•ाเคฐ เค•เคฐเค•े เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै।

เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคธूเคšी:-
1. เคฐाเคฎเคฃिเค•ा เค—ुเคช्เคคा, ‘เคฒเคนเคฐों เค•ी เคฒเคฏ’(2015), เคจेเคนा เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ. 07 
2. เค—เค—เคจ เค—िเคฒ, ‘เค…เคตाเค• - เค•ैเคฒाเคถ-เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ: เคเค• เค…ंเคคเคฐ्เคฏाเคค्เคฐा’, เคฐाเคœเค•เคฎเคฒ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी เคชृ. 14 
3. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  19 
4. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  21
5. เคตเคนी, เคชृ. 217  
6. เคตเคนी, เคชृ. 211 
7. เคตเคนी, เคชृ. 43
8. เคตเคนी, เคชृ. 200 
9. เคตเคนी, เคชृ. เคซ्เคฒैเคช เคชेเคœ 
10. เคตเคนी, เคชृ. 115 
11. เคตเคนी, เคชृ. 116 
12. เคตเคนी, เคชृ. 212 
13. เคตเคนी, เคชृ. เคซ्เคฒैเคช เคชेเคœ

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।