рдоोрдЬ़ेрд▓: рдЖрдо рдЖрджрдоी рдХी рдкीрдб़ा рдХो рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ

рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ: рдЕрд░ुрдг рдХुрдоाрд░ рдиिрд╖ाрдж


рдкुрд╕्рддрдХ: рдоोрдЬ़ेрд▓ (рдХрдеा рд╕ंрдЪрдпрди)
рд▓ेрдЦрдХ: рд╕‌рдЖрджрдд рд╣рд╕рди рдордг्рдЯो
рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рд╢ीрди рдХाрдл рдиिрдЬाрдо рдФрд░ рдирди्рдж рдХिрд╢ोрд░ рдЖрдЪाрд░्рдп
рдк्рд░рдХाрд╢рдХ: рд╡ाрдЧ्рджेрд╡ी рдк्рд░рдХाрд╢рди рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी, 
рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг: 2012 
рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा: 184 
рдЕंрдХिрдд рдоूрд▓्рдп: ₹ 70 рд░ुрдкрдпे

рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдоें рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд▓ेрдЦрди рдХो рд╕рдоृрдж्рдз рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдЖрджрдд рд╣рд╕рди рдордг्рдЯो рдПрдХ рдЕрдЧ्рд░рдгी рдиाрдо рд╣ै । рдЙрдирдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд╕рдоाрдЬ рдХा рдк्рд░рддिрдмिрдо्‍рдм рджिрдЦाрдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ैं । рдЙрдирдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХे рдкाрдд्рд░ рдПрд╡ं рдШрдЯрдиाрдПँ рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рди рд▓рдЧрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрд╕рдкाрд╕ рдХे рд▓рдЧрддे рд╣ैं । рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЙрдирдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдХाрд▓рдЬрдпी рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं । рд╕рдЖрджрдд рд╣рд╕рди рдордг्рдЯो рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╖рдп рдЖрдо рдЬीрд╡рди рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी, рд╕ाрдо्рдк्рд░рджाрдпिрдХрддा, рдн्рд░рд╖्рдЯाрдЪाрд░, рдоाрдирд╡рддा рдХा рд╢ोрд╖рдг, рд╕्рдд्рд░ी рд╢ोрд╖рдг, рд╡ेрд╢्рдпाрд╡ृрдд्рддि, рд░ाрдЬрдиीрддि рдЖрджि рд╣ैं ।

рдЕрд░ुрдг рдХुрдоाрд░ рдиिрд╖ाрдж
'рдЯोрдмा рдЯेрдХрд╕िंрд╣' рдХрд╣ाрдиी рдХा рдмिрд╢рди рд╕िंрд╣ рднрд▓े рд╣ी рдкाрдЧрд▓ рд╣ै рдкрд░ рдЙрд╕े рдЕрдкрдиी рдЬрдоीрди 'рдЯोрдмा рдЯेрдХрд╕िंрд╣' рд╕рджैрд╡ рдпाрдж рд░рд╣рддी рд╣ै рдФрд░ рдЕंрдд рдоें рдЙрд╕рдХी рдоृрдд्рдпु рдЙрд╕ी рдЬрдЧрд╣ рд╣ोрддी рд╣ै।

рдЙрдзрд░ рдЦ़ाрд░рджाрд░ рддाрд░ों рдХे рдкीрдЫे рд╣िрди्рджुрд╕्рддाрди рдеा, рдЗрдзрд░ рд╡ैрд╕े рд╣ी рддाрд░ों рдХे рдкीрдЫे рдкाрдХिрд╕्рддाрди рджрд░рдоिрдпाрди рдоें рдЬ़рдоीрди рдХे рдЯुрдХрдб़े рдкрд░, рдЬिрд╕рдХा рдХोрдИ рдиाрдо рдирд╣ीं рдеा, рдЯोрдмा рдЯेрдХрд╕िंрд╣ рдкрдб़ा рдеा । (рдкृрд╖्рда 22)

'рдЦोрд▓ рджो' рдХрд╣ाрдиी рдХा рд╕िрд░ाрдЬुрдж्рджीрди рдЕрдкрдиी рд╣िрди्рджुрд╕्рддाрди рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдмँрдЯрд╡ाрд░े рдоें рднाрдЧрддे рд╕рдордп рдЕрдкрдиी рдмेрдЯी рд╕рдХीрдиा рд╕े рдмिрдЫрдб़ рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрди्рдд рдЙрд╕े рдоिрд▓рддी рд╣ै рд╕рдХीрдиा рдХी рд▓ाрд╢।

рдЙрд╕рдиे рд▓ाрд╢ рдХे рдЬ़рд░्рдж рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдЪрдордХрддा рд╣ुрдЖ рддिрд▓ рджेрдЦा рдФрд░ рдЪिрд▓्рд▓ाрдпा: “рд╕рдХीрдиा...” (рдкृрд╖्рда 27)

'рдардг्рдбा рдЧोрд╢्рдд ' рдХрд╣ाрдиी рдЕрд╡ैрдз рд╕ंрдмंрдзों рдХे рдЗрд░्рджрдЧिрд░्рдж рдШूрдорддी рдХрдеा рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрджेрд╣ рдоें рдХुрд▓рд╡рди्рддрдХौрд░ рдИрд╢рд░рд╕िंрд╣ рдХी рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।

рдЙрд╕рдиे рд▓рдкрдХрдХрд░ рдХोрдиे рдоें рд╕े рдХिрд░рдкाрди рдЙрдаाрдИ, рдоिрдпाрди рдХो рдХेрд▓े рдХे рдЫिрд▓рдХे рдХी рддрд░рд╣ рдЙрддाрд░рдХрд░ рдПрдХ рддрд░рдл рдлेंрдХा рдФрд░ рдИрд╢рд░рд╕िंрд╣ рдкрд░ рд╡ाрд░ рдХрд░ рджिрдпा। (рдкृрд╖्рда 34)

'рдХाрд▓ी рд╢рд▓рд╡ाрд░' рд╕ुрд▓рддाрдиा рдиाрдо рдХी рдПрдХ рд╡ेрд╢्рдпा рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै рдЬो рдПрдХ рдХाрд▓ी рд╕рд▓рд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдХाрди рдХे рдЭुрдордХे рд╢ंрдХрд░ рдХो рджे рджेрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ी рдХाрди рдХे рдЭुрдордХे рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рд╕рд╣ेрд▓ी рдоुрдЦ़рддाрд░ рдХे рдХाрди рдоें рджेрдЦрддी рд╣ै। рджोрдиों рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдЕрдкрдиे рдЕрдкрдиे рд╕рдоाрди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдЭूрда рдмोрд▓рддी рд╣ैं।

рд╕ुрд▓्рддाрдиा рдиे рджрд░рд╡ाрдЬा рдЦोрд▓ा рддो рдоुрдЦ़рддाрд░ рдЕंрджрд░ рджाрдЦिрд▓ рд╣ुрдИ। рдЙрд╕рдиे рд╕ुрд▓्рддाрдиा рдХे рддीрдиों рдХрдкрдб़ों рдХी рддрд░рдл рджेрдЦा рдФрд░ рдХрд╣ा: “рдХрдоीрдЬ рдФрд░ рджुрдкрдЯ्рдЯा рддो рд░ंрдЧा рд╣ुрдЖ рдоाрд▓ूрдо рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░ рдпрд╣ рд╕рд▓рд╡ाрд░ рди‌рдИ рд╣ै... рдХрдм рдмрдирд╡ाрдИ?” рд╕ुрд▓्рддाрдиा рдиे рдЬрд╡ाрдм рджिрдпा: “рдЖрдЬ рд╣ी рджрд░्рдЬी рд▓ाрдпा рд╣ै...” рдпрд╣ рдХрд╣рддे рд╣ुрдП рдЙрд╕рдХी рдирдЬ़рд░ें рдоुрдЦ़рддाрд░ рдХे рдХाрдиों рдкрд░ рдкрдб़ी: “рдпрд╣ рдмुंрджे рддुрдордиे рдХрд╣ाँ рд╕े рд▓िрдП?” рдоुрдЦ़рддाрд░ рдиे рдЬрд╡ाрдм рджिрдпा: “рдЖрдЬ рд╣ी рдоंрдЧрд╡ाрдП рд╣ैं... ” рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рджोрдиों рдХो рдеोрдб़ी рджेрд░ рдЦ़ाрдоोрд╢ рд░рд╣рдиा рдкрдб़ा। рдкृрд╖्рда 56-57
'рд░ाрдордЦिрд▓ाрд╡рди' рдХрд╣ाрдиी рдоें рд╣рдо рджेрдЦрддे рд╣ैं рдХि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдореЫрд╣рдм рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдлрд╕ाрдж рдХрд░ाрдХрд░ рдоाрдирд╡рддा рдХा рдЕंрдд рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдЙрд╕рдиे рд░ोрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджिрдпा: “рд╕ाрдм, рдоुрдЭे рдоाрдл़ рдХрд░ рджो... рдпрд╣ рд╕рдм рджाрд░ू рдХा рдХुрд╕ूрд░ рдеा... рдФрд░ рджाрд░ू....рджाрд░ू... рдЖрдЬрдХрд▓ рдоुрдл्рдд рдоिрд▓рддी рд╣ै... рд╕ेрда рд▓ोрдЧ рдмाँрдЯрддा рд╣ै рдХि рдкीрдХрд░ рдоुрд╕рд▓рдоीрди рдХो рдоाрд░ो...।” (рдкृрд╖्рда 68)

'рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ ' рдХрд╣ाрдиी рдоें рдоंрдЯो рдиे рд▓िंрдЧрднेрдж рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рдЙрдаाрдпा рд╣ै। рдПрдХ рдФрд░рдд рдХोрдаे рдХा рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै рдкрд░рди्рддु рддाँрдЧा рдЪрд▓ाрдиे рдХा рдирд╣ीं।

рд╢рд╣рд░ рдХी рдХрдоेрдЯी рдиे рдЬрд╡ाрдм рджिрдпा: “ рдЬाрдУ, рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЬाрдХрд░ рдмैрда рдЬाрдУ... рд╡рд╣ाँ рдХрдоाрдИ рдЬ्рдпाрджा рд╣ै।” рдкृрд╖्рда 80

'рдирдпा рдХाрдиूрди ' рдХрд╣ाрдиी рдоें рд▓ेрдЦрдХ рд▓िрдЦрддा рд╣ै рдХि рдирдпा рдХाрдиूрди рдХेрд╡рд▓ рдХाрдЧрдЬों рдкрд░ рджрд░्рдЬ рд╣ोрддा рд╣ै ।рдЖрдо рдЬрдирдоाрдирд╕ рдХा рдЙрд╕рд╕े рдХोрдИ рдлाрдпрджा рдирд╣ीं।

'рдирдпा рдХाрдиूрди, рдирдпा рдХाрдиूрди, рдХ्рдпा рдмрдХ рд░рд╣े рд╣ो... рдХाрдиूрди рд╡рд╣ी рд╣ै рдкुрд░ाрдиा।' рдФрд░ рдЙрд╕рдХो рд╣рд╡ाрд▓ाрдд рдоें рдмंрдж рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा। (рдкृрд╖्рда 94)

‘рд╣рддрдХ’ рдХрд╣ाрдиी рдХी рд╕ौрдЧрди्рдзी рдХी рдкीрдб़ा рдпрд╣ рдеी рдХि рдЙрд╕े рд╡рд╣ рдк्рдпाрд░ рдирд╣ीं рдоिрд▓ा рдЬिрд╕рдХी рдЙрд╕े рддрд▓ाрд╢ рдеी। рдЬो рднी рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рдЖрдП рд╕рдм рдЕрдкрдиी рд╣рд╡рд╕ рдоिрдЯाрдиे рдЖрдП। рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╣ाрдиी рдХे рдЕंрдд рдоें рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдХुрдд्рддे рдХे рд╕ाрде рд╕ो рдЬाрддी рд╣ै।

рдмрд╣ुрдд рджेрд░ рддрдХ рд╡рд╣ рдмेंрдд рдХी рдХुрд░्рд╕ी рдкрд░ рдмैрдаी рд░рд╣ी-рд╕ोрдЪ-рд╡िрдЪाрд░ рдХे рдмाрдж рднी рдЙрд╕рдХो рдЕрдкрдиा рджिрд▓ рдкрд░рдЪाрдиे рдХा рдХोрдИ рддрд░ीрдХा рди рдоिрд▓ा рддो рдЙрд╕рдиे рдЕрдкрдиे рдЦ़ाрд░िрд╢рдЬ़рджा рдХुрдд्рддे рдХो рдЧोрдж рдоें рдЙрдаाрдпा рдФрд░ рд╕ाрдЧрд╡ाрди рдХे рдЪौрдб़े рдкрд▓ंрдЧ рдкрд░ рдЙрд╕े рдкрд╣рд▓ू рдоें рд▓िрдЯाрдХрд░ рд╕ो рдЧрдИ। (рдкृрд╖्рда 122)

‘рдмू' рдХрд╣ाрдиी рдХा рдиाрдпрдХ рд░рдирдзीрд░ рд╡рд╣ рдЧंрдз рдвूंрдврддा рд░рд╣ा рдЬो рдЙрд╕े рдШाрдЯрди рд▓рдб़рдХी рдХे рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдоिрд▓ी рдеी।
рд╡рд╣ рд╣िрдиा рдХी рдорд╕्рддी... рдЙрд╕ рдШाрдЯрди рд▓рдб़рдХी рдХे рдоैрд▓े рдЬिрд╕्рдо рд╕े рдЖрдИ рдеी। (рдкृрд╖्рда 131)

'рдмाрдмू рдЧोрдкीрдиाрде' рдХрд╣ाрдиी рдХे рдЧोрдкीрдиाрде рдХी рдкीрдб़ा рдеी рдХि рдЬрдм рдЙрд╕рдХे рдкैрд╕े рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे рддो рдЙрд╕рдХी рдк्рд░ेрдоिрдХा (рдЬ़ीрдирдд рдЙрд░्рдл рдЬी़рдиू) рдХैрд╕े рд░рд╣ेрдЧी। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЧोрдкीрдиाрде рдЙрд╕рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рдХे рдЬрдоींрджाрд░ рдЧुрд▓ाрдо рд╣ुрд╕ैрди рд╕े рдХрд░рд╡ा рджेрддा рд╣ै।
рдЙрд╕рдиे рдЬ़ीрдирдд рдХे рд╕िрд░ рдкрд░ рд╣ाрде рдлेрд░ा рдФрд░ рдмрдб़े рдЦ़ुрд▓ूрд╕ рдХे рд╕ाрде рдХрд╣ा: “рдЦुрджा рддुрдо्рд╣ें рдЦुрд╢ рд░рдЦे।” (рдкृрд╖्рда153)

'рдоोрдЬ़ेрд▓' рдХрд╣ाрдиी рдХी рдиाрдпिрдХा рдЕрдкрдиी рдЬाрди рдХी рдмाрдЬी рд▓рдЧाрдХрд░ рдд्рд░िрд▓ोрдЪрди рдХी рд╢ाрджी рдЙрд╕ी рдХे рдордЬ़рд╣рдм рдХी рд╕рд░рджाрд░िрди рдХृрдкाрд▓рдХौрд░ рд╕े рдХрд░рд╡ा рджेрддी рд╣ै।

рдоोрдЬ़ेрд▓ рдиे рдЕрдкрдиे рдмрджрди рдкрд░ рд╕े рдд्рд░िрд▓ोрдЪрди рдХी рдкрдЧрдб़ी рд╣рдЯाрдИ: “рд▓े рдЬाрдУ рдЗрд╕рдХो... рдЕрдкрдиे рдЗрд╕ рдордЬ़рд╣рдм рдХो...।” (рдкृрд╖्рда 183)

рдЗрд╕ рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд▓ेрдЦрдХ рдХी рдХृрддिрдпों рдкрд░ рд╢ोрдзрдХाрд░्рдп рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै । 

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।