рджिрд▓ीрдк рдоेрд╣рд░ा рдХे ‘рдордХाрди рдкुрд░ाрдг’ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╡िрдорд░्рд╢

рдиीрд▓рдо рд╡ाрдзрд╡ाрдиी

рдиीрд▓рдо рд╡ाрдзрд╡ाрдиी

рд╢ोрдзाрд░्рдеी, рд╣िंрджी рд╡िрднाрдЧ, рднाрд╖ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднрд╡рди, рдЧुрдЬрд░ाрдд рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдЕрд╣рдорджाрдмाрдж
рдИрдоेрд▓: vishnukriplani36@gmail.com
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 840 122 4237


рдкुрд╕्рддрдХ: рдордХाрди рдкुрд░ाрдг (рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣)
рд▓ेрдЦрдХ: рдбॉ. рджिрд▓ीрдк рдоेрд╣рд░ा
ISBN 978-93-84397-70-8
рдк्рд░рдХाрд╢рдХ: рдЙрдд्рдХрд░्рд╖ рдкрдм्рд▓िрд╢рд░्рд╕ рдПрдг्рдб рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрдЯрд░्рд╕, рдХाрдирдкुрд░
рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг: рдж्рд╡िрддीрдп рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг-2021
рдоूрд▓्рдп: ₹ 100.00


рдПрдХ рдкंрдЫी рдХे рджрд░्рдж рдХा  рдлрд╕ाрдиा рдеा
рдЯूрдЯे рдеे рдкंрдЦ рдФрд░ рдЙрдб़рддे рд╣ुрдП рдЬाрдиा рдеा
рддूрдлाрди рддो рдЭेрд▓ рдЧрдпा рдкрд░ рд╣ुрдЖ рдПрдХ 
рдЕрдлрд╕ोрд╕ рд╡рд╣ीं рдбाрд▓ी рдЯूрдЯी
рдЬिрд╕ рдкрд░ рдЙрд╕рдХा рдЖрд╢िрдпाрдиा рдеा||

рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЗंрд╕ाрди рдХे рд▓िрдП рднोрдЬрди рддрдеा рд╡рд╕्рдд्рд░ рдХे рдмाрдж рдк्рд░рдердо рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдЙрд╕ рдХा рдЕрдкрдиा рдордХाрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдХिंрддु рдордз्рдпрдо рд╡рд░्рдЧीрдп рдиौрдХрд░ीрдкेрд╢ा рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рдЕрдЬрдирдмी рд╢рд╣рд░ рдоें рдордХाрди рдЦोрдЬрдиा рдЖрдЬ рдХे рд╕рдордп рдоें рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдХрдаिрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рдРрд╕ी рд╣ी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рдХो рджрд░्рд╢ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдХрдИ рдирд╡ीрди рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдЬो рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े 21рд╡ीं рд╕рджी рдоें рд╕ाрдордиे рдЙрднрд░ рдХрд░ рдЖ рд░рд╣ी рд╣ैं, рдЙрди्рд╣ें рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдХрд░ рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд▓ेрдЦрдХ рдХी рдоौрд▓िрдХ рд╕ोрдЪ рдХो рдкाрдардХ рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдпोрдд्рддрд░ рд╣िंрджी рдХрдеा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЪрд░्рдЪिрдд рдПрд╡ं рдоेрдзाрд╡ी рдк्рд░рддिрднा рдХे рдзрдиी рд▓ेрдЦрдХ рдбॉ. рджिрд▓ीрдк рдоेрд╣рд░ा рдЬी рдХा рдЬрди्рдо 27 рджिрд╕ंрдмрд░ 1968 рдоें рд╡ीрд░рдкुрд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд рдоें рд╣ुрдЖ । рдПрдо.рдП. рдоें рдЧुрдЬрд░ाрдд рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдоें рд╕рдордЧ्рд░ рд╣िंрджी рдоें рдк्рд░рдердо рд╡рд░्рдЧ рдоें рдЙрдд्рддीрд░्рдг рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╕्рд╡рд░्рдг рдкрджрдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा। рдЧुрдЬрд░ाрдд рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдоें рдПрдордлिрд▓ рдХी рдкрдв़ाрдИ рдкूрд░्рдг рдХी। рдПрдо.рдПрд╕. рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдмрдбौрджा рд╕े рдкीрдПрдЪрдбी рдХी рдЙрдкाрдзि рдЧ्рд░рд╣рдг рдХी। 

рджिрд▓ीрдк рдоेрд╣рд░ा
рджिрд▓ीрдк рдЬी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡ीрдеिрдХा рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рдк्рд░рдзाрди рд╕ंрдкाрджрдХ рддрдеा рд╕рд░рджाрд░ рдкрдЯेрд▓ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рд╕्рдиाрддрдХोрдд्рддрд░ рд╣िंрджी рд╡िрднाрдЧ рдоें рдЖрдЪाрд░्рдп рдкрдж рдкрд░ рдЖрд╕ीрди рд╣ै। рдЗрдХ्рдХीрд╕ рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдЧ्рд░ंрде рддрдеा рд╕ंрдкाрджिрдд рдкुрд╕्рддрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рд╕рдоृрдж्рдз рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рджिрд▓ीрдк рдЬी рдХो рдЕрдм рддрдХ рдЖрда рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдПрд╡ं рдЙрдкाрдзिрдпों рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЬा рдЪुрдХा рд╣ै।  рдХुрд╢рд▓ рд▓ेрдЦрди рд╢ैрд▓ी рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдкрд░ рд╕рд╡ाрд▓ рдЙрдаाрдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рд▓ेрдЦрдХ рдбॉ. рджिрд▓ीрдк рдоेрд╣рд░ा рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े  рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдЬ्рд╡рд▓ंрдд рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рд╣рдоाрд░े рд╕рдо्рдоुрдЦ рд░рдЦрддे рд╣ैं।

рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдиे рдЖрда рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХा рд╕ंрдЪрдпрди рдХिрдпा рд╣ै। рдк्рд░рдердо рдХрд╣ाрдиी ‛рдоैं рдкीрдПрдЪ.рдбी. рд╣ो рдЧрдпा’ рдЬрд╣ाँ рдкीрдПрдЪ.рдбी. рдХी рдЙрдкाрдзि рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдз्рдпाрдкрдХों рдЯ्рд░рд╕्рдЯिрдпों рддрдеा рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮों рдХे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡рд╣ीं рдж्рд╡िрддीрдп рдХрд╣ाрдиी рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рдПрдХ рдЖрдо рдЗंрд╕ाрди рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рдирдП рд╢рд╣рд░ рдоें рдХिрд░ाрдП рдХा рдордХाрди рдвूंрдврдиे рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдордХाрди рдоाрд▓िрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд░ाрдПрджाрд░ рдХे рдк्рд░рддि рдХिрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдиुрдЪिрдд рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рд╣ै। рдордХाрди рдоाрд▓िрдХ рдиा рд╕िрд░्рдл рдЕрдкрдиे рдХिрд░ाрдпेрджाрд░ों рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрдзीрди рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдмрд▓्рдХि рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫा рд╕े рдХोрдИ рднी рдмрд╣ाрдиा рдмрдиाрдХрд░ рдХिрд░ाрдПрджाрд░ рдХो рд░ाрддों-рд░ाрдд  рдШрд░ рднी рдЦाрд▓ी рдХрд░ाрдиे рдХी рд╕ाрдорд░्рде्рдп рд░рдЦрддा  рд╣ै। рдХिрд░ाрдПрджाрд░ рд╣рдоेрд╢ा рдЗрд╕ी рднрдп рд╕े  рднрдпрднीрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рдХि рдордХाрди рдЦाрд▓ी рдХрд░рдиे рдкрд░ рдирдпा рдордХाрди рдХैрд╕े рдоिрд▓ेрдЧा । рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рдХрд╣ाрдиी‛ рдХрд▓рдпुрдЧ рдХे рднрдЧрд╡ाрди’ рдЕрдж्рдпрддрди рд╕рдордп рдоें рдбॉрдХ्рдЯрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рдкैрд╕ों рдХे рд▓ोрдн рдоें рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдоाрдирд╡ीрдп рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХा рд╣ृрджрдпрд╕्рдкрд░्рд╢ी рдк्рд░рд╕्рддुрддीрдХрд░рдг рд╣ै।

‛рд╡िрджाрдИ рд╕рдоाрд░ोрд╣  рдФрд░ рд╢ंрдХрд░ рдХी рдЙрд▓рдЭрди’ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рд╡рд░्рдЧ рдХी рдЖрдкрд╕ी рдмाрддрдЪीрдд рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпрд╣ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдаाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдпрджि рдХोрдИ рдиिंрджрдиीрдп рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै рддрдм рднी рд╡िрджाрдИ рдХे рд╕рдордп рд╣рдо рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдХ्рдпों рдХрд░ें? рдЗрд╕ी рдЖрджрд░्рд╢ рдФрд░ рдпрдеाрд░्рде рдХा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдкूрд░ी рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЪрд▓рддा рд╣ै рдФрд░ рдЕंрддрддः рдЖрджрд░्рд╢ рдЬीрдд рдЬाрддा рд╣ै। ‛рджाрдкा’ рдХрд╣ाрдиी рдХिрди्рдирд░ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдк्рд░рддि рдХिрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рддрдеा рдЕрд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рджोрдиों рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ों рдХी рдХुрд╢рд▓ рдкрд░िрдЪाрдпрдХ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै । рдХिрди्рдирд░ рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд▓ेрдЦрдХ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╣рдоें рдЙрдирдХी рдордЬрдмूрд░ी рдХो рд╕рдордЭ рдХрд░ рдЙрдирдХे рд╕ाрде рдоें рди्рдпाрдп рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣рдоाрд░े рд╕рдоाрдЬ рд╕े рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдУं рдкрд░ рдЦрд░ा рдЙрддрд░рдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП ।рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рд╣рдоाрд░े рд╣ी рд╕рдоाрдЬ рдХा рдЕंрд╢ рд╣ै। рдордХाрди рдкुрд░ाрдг рдоें рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рдХрд╣ाрдиी ‛рд╕ौрджा’ рдЙрд╕ рдкिрддा рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै рдЬो рдХрд╣ाрдиी рдХे рдЖрд░ंрдн рдоें рддो рдкिрддा рдмрдиा рд░рд╣рддा рд╣ै рдХिंрддु рдЕंрдд рдоें рдЬाрдХрд░ рдПрдХ рд╡рд╣рд╢ी рджрд░िंрджा рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдкुрдд्рд░ рдХे рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рдЪिंрддा рдоें  рд░ाрдд рджिрди рдЪिंрддिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै ,рд╡िрд╡ाрд╣ рдХрд░ा рджेрдиे рдкрд░ рдХрд╣ाрдиी рдХा рдЕंрдд рд╣ोрддे-рд╣ोрддे рдЙрд╕ी рдкुрдд्рд░ рдХी рдкрдд्рдиी рдХा рдоाрди рдорд░्рджрди рдХрд░ рдкुрдд्рд░ рдПрд╡ं рдкुрдд्рд░рд╡рдзू рдХे рднोрд▓ेрдкрди рдХा рдиाрдЬाрдпрдЬ рдлाрдпрджा рдЙрдаाрддा рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ी рдкिрддा рдХा рдордиोрд╡ृрддिрдЧрдд  рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЕंрддрддः рдкुрдд्рд░ рдХी рдоृрдд्рдпु рдХा рдХाрд░рдг рднी рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдоाрд░рдлाрдб़ рдЯ्рд░рд╕्рдЯी рдХрд╣ाрдиी рдПрд╡ं рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕рдЪ рдХрд╣ाрдиी рдЯ्рд░рд╕्рдЯीрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рдж्рдпोрддрдХ рд╣ै।

рд▓ेрдЦрди рд╢ैрд▓ी рд╡्рдпंрдЧ्рдпाрдд्рдордХ рдоुрд╣ाрд╡рд░ेрджाрд░ рд╕ाрде рд╣ी рд╡िрд╖рдп рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рд╣ै।

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।