рдоोрд╣рдо्‍рдордж рд╕ाрдЬिрдж реЩाрди

рдк्рд░ोрдл़ेрд╕рд░ (рдбॉ0) рдоोрд╣рдо्‍рдордж рд╕ाрдЬिрдж реЩाрди
рдЬрди्рдо: 15 рдоाрд░्рдЪ рд╕рди् 1976
рд╢िрдХ्рд╖ा: рдПрдо0 рдП0, рд╣िрди्рджी-рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдкीрдПрдЪ0-рдбी

рдкрддा рдХाрд░्рдпाрд▓рдп: рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ рд╣िрди्рджी, рд╣िрди्рджी-рд╡िрднाрдЧ, рдЬी0 рдПреЮ0 рдХॉрд▓ेрдЬ, рд╢ाрд╣рдЬрд╣ाँрдкुрд░, рдЙрдд्‍рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдкिрди-242001 (рднाрд░рдд)
(рд╕рдо्рдмрдж्рдз- рдорд╣ाрдд्рдоा рдЬ्рдпोрддिрдмा рдлुрд▓े рд░ुрд╣ेрд▓рдЦрдг्рдб рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдмрд░ेрд▓ी, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рднाрд░рдд)
рджूрд░рднाрд╖: 05842 222383

рд╕्рдеाрдИ рдиिрд╡ाрд╕: 7, рдк्рд░ोрдл़ेрд╕рд░्рд╕ рд░ेрдЬ़ीрдбेंрд╕ी, рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдкुрд░рдо рдХॉрд▓ोрдиी, рдиिрдЧोрд╣ी рд░ोрдб, рд╕рддрд╡ाँ рдмुрдЬ़ुрд░्рдЧ, рд╢ाрд╣рдЬрд╣ाँрдкुрд░, рдЙрдд्‍рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдкिрди-242001
рдЪрд▓рднाрд╖: 9450303696, 7355386399
рдИрдоेрд▓: ksajid48@yahoo.com, dr.sajidfarzanakhan@gmail.com

рд╢ोрдз-рдиिрд░्рджेрд╢рди: рдоुрдЦ्рдпрддः рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХेрди्рдж्рд░िрдд
рдк्рд░рдХाрд╢рди: рджेрд╢ рдХी рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрдд्рд░-рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рдоें рд╡िрдЧрдд 33 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд╕рдХ्рд░िрдп рд▓ेрдЦрди
рд▓ेрдЦрди-рд╡िрдзाрдПँ: рдХрд╣ाрдиी, рдХрд╡िрддा, рдПрдХांрдХी, рдЪिрдд्рд░-рдкрд╣ेрд▓ी, рд▓рдШुрдХрдеा, рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░, рд╕ंрд╕्рдорд░рдг, рд╕рдоीрдХ्рд╖ा, рдЖрд▓ेрдЦ рдЖрджि рдХी рдЕрдм рддрдХ рд▓рдЧрднрдЧ 656 рд░рдЪрдиाрдПँ рд╡िрднिрди्‍рди рдкрдд्рд░-рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд।
рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्рдп: 
1. ‘рдЫрдкрдЫैрдпा’ (рдХाрд╡्рдп-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рдПрди0 рдбрдм्‍рд▓्‍рдпू0 рдП0 рдкрдм्рд▓िрдХेрд╢рди, рдл़ैрдЬ़ाрдмाрдж рдЙ0рдк्рд░0: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг: рдлрд░рд╡рд░ी 2001
2. ‘рдорди рдХा рд░िрд╢्рддा’ (рднाрд░рддेंрджु рд╣рд░िрд╢्‍рдЪंрдж्рд░ рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рд╕ूрдЪрдиा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг 2002
3. ‘рдЕрд▓्рд▓ू’ (рдкुрд░рд╕्рдХृрдд, рдЙрдкрди्рдпाрд╕): рдЙрдоेрд╢ рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2005 
4. ‘рд░рд╣рдордд рдЪрдЪा рдХा рдШोреЬा’ (рднाрд░рддेंрджु рд╣рд░िрд╢्‍рдЪंрдж्рд░ рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рд╕ूрдЪрдиा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2011
5. ‘рддुрдо реЩूрдм рдмреЬे рдмрдиोрдЧे’ (рдкुрд░рд╕्рдХृрдд, рд╡िрдЬ्рдЮाрди-рдХрдеाрдПँ): рдЕрдирди्‍рдп рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2012
6. ‘рдпाрджें рдмрдЪрдкрди рдХी’ (рдкुрд░рд╕्рдХृрдд, рд╕ंрд╕्‍рдорд░рдг): рдЖрд▓ोрдХ рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ीреЫ, 35, рдЪрдХ(рдд्рд░िрдкोрд▓िрдпा), рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2013
7. ‘рд╕рдм्реЫी-рд╕рднा’ (рдПрдХांрдХी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рд╕ाрдЧрд░ рдк्рд░рдХाрд╢рди, 34/35, рдЪाрд╣рдЪंрдж, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2013
8. ‘рдЪॉрдХрд▓ेрдЯ’ (рдкुрд░рд╕्‍рдХृрдд, рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рд╕ूрдЪрдиा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2014
9. ‘рдоैं рдкिंрдЬрд░े рдХा рддोрддा’ (рдХрд╡िрддा-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рдирдИ рдХिрддाрдм рдк्рд░рдХाрд╢рди, рд╢ाрд╣рджрд░ा, рджिрд▓्‍рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2017
10. ‘рдкिрдкीрд▓िрдпो рдХे рд░ंрдЧ (рд╕ी0рдмी0рдЯी0 рдж्рд╡ाрд░ा рдкुрд░рд╕्рдХृрдд рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рдЪिрд▓्рдб्рд░рди्рд╕ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2019
11. ‘рдиीрдо рдХा рддिрдирдХा’(рд╕ी0рдмी0рдЯी0 рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдердо рдкुрд░рд╕्рдХृрдд рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्рддрдХ):рдЪिрд▓्рдб्рд░рди्рд╕ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्рдЯ,рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी:рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2019
12. ‘рдвाрдмेрд╡ाрд▓ा рдорд╣ेрд╢’ (рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рди्‍рдпू рд╡рд░्рд▓्‍рдб рдкрдм्рд▓िрдХेрд╢рди, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2022
13. ‘рд▓ेрдЯрд░рдмॉрдХ्‍рд╕ рдиे рдкрдв़ीं рдЪिрдЯि्рдардпाँ (рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рдиेрд╢рдирд▓ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг 2022, рдк्рд░рдердо рдЖрд╡़рдд्рддि 2024 (рд╕рдордЧ्рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा, рдо0 рдк्рд░0 рдХोрдпрд▓ 2023-24 рд╣ेрддु рд╕्‍рд╡ीрдХृрдд)
14. ‘рд▓рдЯрдХрди рд▓ाрд▓ рдХी рдоूँрдЫें’(рд╣ाрд╕्‍рдп-рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╡िрднाрдЧ,рд╕ू0рдФрд░ рдк्рд░0 рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп,рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░:2022:рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг
15. ‘рдЧрдиेрд╕ी рдХी рджीрд╡ाрд▓ी’ (рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣): рдирдИ рдХिрддाрдм рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдирд╡ीрди рд╢ाрд╣рджрд░ा, рджिрд▓्‍рд▓ी:2023: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг
16. рд░ुрдо्‍рдоू рдХो рдбрд░ рд▓рдЧрддा рд╣ै!’: (рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рд░ूрдо рдЯू рд░ीрдб, рдЗंрдбिрдпा: 2023: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг
рд╕ंрдкाрджिрдд-рдкुрд╕्‍рддрдХें: 
17. ‘рд░ाрдХेрд╢ рдЪрдХ्рд░ рдХी рдЪुрдиिंрджा рдмाрд▓-рдХрд╣ाрдиिрдпाँ’: рд╕ेрд╣рдмрд░рдкुрд░, рд░рддрдирдкुрд░, рдордК-221706 (рдЙ0рдк्рд░0): рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг: 2017
18. ‘рд░ाрдХेрд╢ рдЪрдХ्рд░ рдХी рд╢्рд░ेрд╖्‍рда рдХिрд╢ोрд░-рдХрд╣ाрдиिрдпाँ’: рд╕ेрд╣рдмрд░рдкुрд░, рд░рддрдирдкुрд░, рдордК-221706 (рдЙ0рдк्рд░0): рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг: 2018

рдЕрдиूрджिрдд-рдкुрд╕्‍рддрдХें:
19. ‘рдЪाрд▓ाрдЦ рд╕рд░рдбा’: рдмाрд▓ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣: рдорд░ाрдаी: рдиिрдЦिрд▓ рдк्рд░рдХाрд╢рди, рдХोрд▓्‍рд╣ाрдкुрд░: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг 30 рдЬुрд▓ाрдИ 2019
20. ‘Pipiliyo’s Colours’: (Awarded Picture Book): Children’s Book Trust, New Delhi: First Edition 2019
21. ‘The Neem Sprig’: (Awarded Picture Book): Children’s Book Trust, New Delhi: First Edition 2019
22. ‘рддुрдо рдЦ़ूрдм рдмрдб़े рдмрдиोрдЧे’ (рдмाрд▓ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХрдеाрдПँ):рдЙрд░्рджू рдоें рдЕрдиूрджिрдд: рдЕрдирди्рдп рдк्рд░рдХाрд╢рди, рджिрд▓्рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг: 2023

рд▓िрдк्‍рдпांрддрд░рдг :
23. ‘рдл़ेрд╣рд░िрд╕्‍рдд рдиुрд╕्‍рдЦ़ाрд╣ा-рдП-рдЦ़рдд्‍рддी‘ (рдл़ाрд░рд╕ी рдХी рджुрд░्рд▓рдн рдкाрдг्‍рдб‍ुрд▓िрдкिрдпों рдХा рд╡िрд╡рд░рдг): рдРрдЬुрдХेрд╢рдирд▓ рдкрдм्рд▓िрд╢िंрдЧ рд╣ाрдЙрд╕, рджिрд▓्‍рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг 2021
рдХिрд╢ोрд░-рд╕ाрд╣िрдд्рдп: 
24. ‘рдЕрдкрдиा рдоुреШाрдо’ (рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рдиेрд╢рдирд▓ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: 3 рдЖрд╡ृрдд्рддिрдпाँ: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2002
25. ‘рдЙрдЬाрд▓े рдХी рд░ाрд╣’ (рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рдиेрд╢рдирд▓ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: 7 рдЖрд╡ृрдд्рддिрдпाँ:  рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्‍рдХрд░рдг 2002
26. ‘рд╣ाрдп рдкрдХрд╡ाрди’ (рдиाрдЯрдХ, рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ): рдиेрд╢рдирд▓ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: 3 рдЖрд╡ृрдд्рддिрдпाँ: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг: 2010
27. ‘рдЙреЬाрди’ (рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ) рдиेрд╢рдирд▓ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी: рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг 2012

рд╡िрд╢ेрд╖: 
1. рдПрдирд╕ीрдИрдЖрд░рдЯी, рдЗрдХрддाрд░ा, рдк्рд░рдердо рдПрдЬूрдХेрд╢рди рдлाрдЙंрдбेрд╢рди, рд░ूрдо рдЯू рд░ीрдб рдЬैрд╕ी рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп/рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрд╕्‍рдеाрдУं рдХे рд╕ाрде рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдХी рд╡िрднिрди्‍рди рдХाрд░्рдпрд╢ाрд▓ाрдУं рдоें рдк्рд░рддिрднाрдЧ/рдкुрд╕्‍рддрдХ рдиिрд░्рдоाрдг/рд░िрд╕ोрд░्рд╕ рдкрд░्рд╕рди рд╕ाрде рд╣ी рд╡िрднिрди्‍рди рдХाрд░्рдпрд╢ाрд▓ाрдУं рдоें рдмाрд▓рдХों рдХो рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп-рд▓ेрдЦрди рдХा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖्‍ाрдг
2. ‘рдирдИ рд░ाрд╣ рдкाрдиा рд╣ै’ (рдХрд╡िрддा) рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рддрдеा рд░ाрдЬ्рдп рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдкрд░िрд╖рдж рдПрд╡ं рдоाрдз्рдпрдоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрд░िрд╖рдж рдХे рдирд╡ीрдирддрдо рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдХрдХ्рд╖ा-6 рдХी рдкाрда्рдп-рдкुрд╕्рддрдХ- ‘рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╣िंрджी рд╡्рдпाрдХрд░рдг рддрдеा рд░рдЪрдиा’ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд
3. ‘рдиреЫрд░ों рд╕े рджूрд░’ (рдХрд╣ाрдиी) рдирдИ рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдЖрдзुрдиिрдХ рд╣िрди्‍рджी рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рдХрдХ्рд╖ा-2 рдХी рдкाрда्рдп-рдкुрд╕्рддрдХ- ‘рдирд╡рд▓рдп’ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд
4. ‘рдЪांрдж рдХी рд░ोрдЯी’ рдХрд╡िрддा NCERT рдХी рдХрдХ्рд╖ा-2 рдХी рд╣िрди्‍рджी рднाрд╖ा рдХी рдкाрда्рдпрдкुрд╕्‍рддрдХ ‘рд╕ाрд░ंрдЧी’ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд
5. ‘рджाрджी рдХा рд╕ंрджूреШ’ (рдмрдЪ्рдЪों рдХा рд╕ीрд░िрдпрд▓) рдХा рдлिрд▓्рдоांрдХрди
6. ‘рд╕ोрдиी рдо्‍рдпूрдЬि़рдХ рдЗंрдЯрд░рдЯेрди्‍рдоेंрдЯ, рдЗंрдбिрдпा рд▓िрдоि‍рдЯेрдб’ рдХी рдУрд░ рд╕े ‘рдЯрд░-рдЯрд░ рдХी рд╕ैрд░’ (рдХрд╣ाрдиी), ‘рдЪाँрдж рд╡ाрд▓ी рдЕрдо्‍рдоा’ (рдХрд╣ाрдиी) рддрдеा ‘рдоेрдб़ рдХा рдкौрдзा’ (рдХрд╣ाрдиी) рдХा рдлिрд▓्‍рдоांрдХрди рд╣ेрддु рдЕрдиुрдмंрдз
7. ‘рдкрд░िрдХ्рд░рдоा’ рдлिрд▓्‍рдо рдк्рд░ोрдбрдХ्‍рд╢рди рдж्рд╡ाрд░ा ‘рдиिрд░ुрдд्‍рддрд░’ рдХрдеा рдкрд░ рд▓рдШु рдлिрд▓्‍рдо рдХा рдиिрд░्рдоाрдг। рдпू рдЯ्рдпूрдм рдкрд░ рдЪрд░्рдЪिрдд। 
8. рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╕ंрджрд░्рдн-рдЧ्рд░рди्рдеों, рд╢ोрдз-рдк्рд░рдмंрдзों, рд╢ोрдз-рдкрдд्рд░ों рдоें рд╕рд╕рдо्рдоाрди рдЙрдж्рдШृрдд
9. рд╡िрднिрди्рди рдЧ्рд░ंрдеों рдоें рд░рдЪрдиाрдПँ рд╕ंрдХрд▓िрдд
10. рдЗрдг्рдЯрдиेрдЯ рдкрд░ рд░рдЪрдиाрдПँ
 
рд╕ंрдкाрджрди: 
1. 12рд╡ीं ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдмाрд▓ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХांрдЧ्рд░ेрд╕’-рдЕрд╡рдзांрдЪрд▓ (рд╢ोрдз-рд╕्рдоाрд░िрдХा) рдХा рд╕рд╣ рд╕ंрдкाрджрди 
2. ‘рдЕрд░рд╡िंрдж рдЬ्рдпोрддि’ (рд╡ाрд░्рд╖िрдХी) рдХे рд╕ंрдкाрджрди рдоंрдбрд▓ рдХे рд╕рджрд╕्рдп 
3. ‘рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕рдо्рдкрджा рдЕрдзिрдХाрд░’ (рд╕्рдоाрд░िрдХा) рдХा рд╕рд╣-рд╕рдо्рдкाрди, 
4. ‘рдЕрднिрдирд╡-рдЪेрддрдиा’ (рдЕрдиिрдпрдд рдХाрд▓ीрди) рдХा рд╕ंрдкाрджрди 
5. ‘рдЪрд░реЩा’ (рд╢ोрдз рдкрдд्рд░िрдХा) рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ-рдордг्рдбрд▓ рдХे рд╕рджрд╕्рдп

рдкुрд░рд╕्рдХाрд░/рд╕рдо्рдоाрди: 
1. рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕ूрдЪрдиा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдордд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा -‘рдоाрд░्рдоिрдХ рдмाрд▓ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рднाрдЧ-1’ рдХे рдоौрд▓िрдХ рд▓ेрдЦрди рд╣ेрддु рд╡рд░्рд╖ 2000 рдХा рдк्рд░рдердо рднाрд░рддेंрджु рд╣рд░िрд╢्‍рдЪंрдж्рд░ рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░: 5 рдЬुрд▓ाрдИ 2001 
2. рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕ूрдЪрдиा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдордд्рд░ाрд▓рдп, рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा- ‘рд░рд╣рдордд рдЪрдЪा рдХा рдШोреЬा’ (рдХрдеा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) рдХे рд▓िрдП рд╡рд░्рд╖ 2008 рдХा рдж्рд╡िрддीрдп рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рднाрд░рддेрди्рджु рд╣рд░िрд╢्рдЪंрдж्рд░ рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░: 29 рдоाрд░्рдЪ 2010 
3. рдмाрд▓рдХрди рдЬी рдмाрд░ी рдЗрдг्рдЯрд░рдиेрд╢рдирд▓, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдж्рд╡ाрд░ा ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдпुрд╡ा рдХрд╡ि рдПрд╡ाрд░्рдб’: 2000
4. рднाрд░рддीрдп рдмाрд▓ рдХрд▓्рдпाрдг рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдХाрдирдкुрд░ рдж्рд╡ाрд░ा 33 рд╡ें рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╕рдо्рдоाрди-рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рд╕рдо्рдоाрдиिрдд: 13-14 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2002 
5. рдиाрдЧрд░ी рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдмрд▓िрдпा рдж्рд╡ाрд░ा 17рд╡ें рд╕рдо्рдоाрди-рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╕ेрд╡ाрдУं рд╣ेрддु рд╕рдо्рдоाрдиिрдд: 24 рдирд╡ंрдмрд░ 2002
6. рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдоंрдЪ, рдмाрд░ाрдмंрдХी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдо्рдоाрдиिрдд:2002
7. рдЕрд░рд╡िंрдж рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп, рд░ुрджौрд▓ी рдж्рд╡ाрд░ा рдиाрдЧрд░िрдХ рдЕрднिрдиंрджрди: 13 рд╕िрддंрдмрд░ 2001
8. рдЬрдиेрд╕्рдоा, рдмाрд░ाрдмंрдХी, рд╣िंрджी-рд╡िрднाрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддिрднा-рдЕрд▓ंрдХрд░рдг рд╕рдо्рдоाрди:15 рдЬрдирд╡рд░ी 2006
9. ‘рдмाрд▓ рдк्рд░рд╣рд░ी’, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдж्рд╡ाрд░ा ‘рдХाрд╡्рдп рд╢्рд░ी’ рдХी рдЙрдкाрдзि: рдЬूрди 2006 
10. ‘рдЕрд▓्рд▓ू’ (рдмाрд▓ рдЙрдкंрдпाрд╕) рдкрд░ рд╕ोрд╣рдирд▓ाрд▓ рдж्рд╡िрд╡ेрджी рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╣ेрддु рдк्рд░рд╢рд╕्рддि-рдкрдд्рд░: 2006 
11. ‘рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрдХीрдХрд░рдг рдЯाрдЗрдо्рд╕’ (рд╕ा0), рд▓рдЦрдирдК рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ी0 рдПрдо0 рдПрд╕0 (рд▓рдЦрдирдК) рдХे рднрд╡्рдп рд╕рднाрдЧाрд░ рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзрдпों рд╣ेрддु рд╕рдо्рдоाрдиिрдд: 08 рдирд╡ंрдмрд░ 2011 
12. рдЕрдкрд░ाрдЬिрддा рдУрдЖрд░рдЬीрдбॉрдЯрдХाрдо рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдпोрдЬिрдд рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп-рдХрд╣ाрдиी-рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рдИрд╢्‍рд╡рд░ рдХрд╣ाрдиी рдкुрд░рд╕्‍рдХृрдд: рдлрд░рд╡рд░ी 2013 
13. ‘рдпाрджें рдмрдЪрдкрди рдХी’ (рд╕ंрд╕्рдорд░рдг) рдкрд░ ‘рдмाрд▓ рд╡ाрдЯिрдХा’ рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рд╡िрдзा рдХे рд▓िрдП рдкुрд░рд╕्рдХाрд░: 9 рдирд╡ंрдмрд░ 2014
14. рд╕्‍рд╡ाрдоी рд╢ुрдХрджेрд╡ाрдиंрдж рдкрд░ाрд╕्‍рдиाрддрдХ рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдХे рд╣िрди्‍рджी-рд╡िрднाрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдд्‍рдХृрд╖्‍рдЯ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕ेрд╡ाрдУं рд╣ेрддु рдоाрдирдиीрдп рдоाрдирд╡ рд╕ंрдзाрд╕рди рд╡िрдХाрд╕ рд░ाрдЬ्‍рдп рдоंрдд्рд░ी, рдк्рд░ो0 рд░ाрдо рд╢ंрдХрд░ рдХрдаेрд░िрдпा рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдо्‍рдоाрдиिрдд: 24 рджिрд╕ंрдмрд░ 2014
15. ‘рдХрдеाрджेрд╢’ рдкрдд्рд░िрдХा рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд▓рдШुрдХрдеा рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рд▓рдШुрдХрдеा-‘рд╡िрдорд░्рд╢’ рдкुрд░рд╕्рдХृрдд: 2014
16. рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рд╕ंрд╕्‍рдеाрди, рдЕрд▓्‍рдоोрдб़ा, рдЙрдд्‍рддрд░ाрдЦрдг्‍рдб рдж्рд╡ाрд░ा рдмाрд▓рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдоें рдЕрдк्рд░рддिрдо рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдкं0 рдмृрдЬрдмрд╣ाрджुрд░ рдкाрдг्‍рдбेрдп рд╕्‍рдоृрддि рдмाрд▓рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рд╕рдо्‍рдоाрди: 12, 13, 14 рдЬूрди 2015
17. ‘рддुрдо реЩूрдм рдмреЬे рдмрдиोрдЧे’ (рдмाрд▓ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХрд╣ाрдиी-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) рдкрд░ рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рдЬैрди ‘рд░ाрдЬрди’ рдлाрдЙрдг्рдбेрд╢рди рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдпोрдЬिрдд рддрдеा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдордг्рдбрд▓ рдиाрдердж्рд╡ाрд░ा, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ुрдП 11 рд╡ें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╕рдо्рдоाрди-рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рд╢्рд░ी рдЬрдЧрджीрд╢ рдЪंрдж्рд░ рдЬी рджुрдЧ्рдЧреЬ рд╕्рдоृрддि рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рдо्рдоाрди: 2014 
18. ‘рдЪॉрдХрд▓ेрдЯ’ (рдмाрд▓ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) рдкрд░ рд╕ाрд░ंрдЧ рд╡िрд╣ाрд░, рдордеुрд░ा рдж्рд╡ाрд░ा рдкं0 рд╣рд░рдк्рд░рд╕ाрдж рдкाрдардХ-рд╕्‍рдоृрддि рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░ 
19. ‘рдЪिрд▓्‍рдб्рд░ेрди्‍рд╕ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдпोрдЬिрдд рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдХрд╣ाрдиी-рд▓ेрдЦрди рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा-2016 рдоें рдЪिрдд्рд░-рдкुрд╕्‍рддрдХ-рд╡рд░्рдЧ рдоें рдХрд╣ाрдиी-‘рдкिрдкीрд▓िрдпो рдХे рд░ंрдЧ’ рддрдеा рдХांрд╕ेрдк्‍рдЯ рдЖрдзाрд░िрдд рдХрд╣ाрдиी-‘рддिрдирдХा’ рдкрд░ рдк्рд░рдердо рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░। 
20. ‘рд╕рд░्рдЪ рдлाрдЙंрдбेрд╢рди’, рд▓рдЦрдирдЙ рдХी рдУрд░ рд╕े, ‘рдк्рд░ेрд╕ рдХ्‍рд▓рдм’ рдоें рдЙ0рдк्рд░0 рд╣िрди्‍рджी рд╕ंрд╕्‍рдеाрди рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЕрдз्‍рдпрдХ्рд╖ рд╢्рд░ी рдЙрджрдп рдк्рд░рддाрдк рд╕िंрд╣ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдмाрд▓-рд╕ाрд╣िрдд्‍рдп рдХी рд╕ेрд╡ाрдУं рд╣ेрддु ‘рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्‍рдпрдХाрд░ рд╕рдо्‍рдоाрди-2017’: рджिрдиांрдХ-13 рдордИ 2017 
21. ‘рд╕рд▓िрд▓ा рд╕ंрд╕्‍рдеा, рд╕рд▓ूрдо्‍рдмрд░, рд░ाрдЬрд╕्‍рдеाрди рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдХрд╣ाрдиी рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें ‘рдкेрдб़ों рдиे рдордиाрдпा рд╡рд╕ंрддोрдд्‍рд╕рд╡’ рдХो рдк्рд░рдердо рдкुрд░рд╕्‍рдХृрдд рдХрд░ рд╕्‍рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ंрдЧ्рд░ाрдо рд╕ेрдиाрдиी рдУंрдХाрд░рд▓ाрд▓ рд╢ाрд╕्‍рдд्рд░ी рд╕्‍рдоृрддि рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░: 2-3 рдЕрдХ्‍рдЯूрдмрд░-2017
22. рдЪिрд▓्‍рдб्рд░ेрди्‍рд╕ рдмुрдХ рдЯ्рд░рд╕्‍рдЯ, рдирдИ рджिрд▓्‍рд▓ी рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдпोрдЬिрдд ‘рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдХрд╣ाрдиी-рд▓ेрдЦрди рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा-2023’ рдоें рдХांрд╕ेрдк्‍рдЯ рдЖрдзाрд░िрдд рдХрд╣ाрдиी- ‘рд░ाрдд’ рдкрд░ рдк्рд░рдердо рдкुрд░рд╕्‍рдХाрд░: 15 рдл़рд░рд╡рд░ी 2024

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।