рдбोрдЧрд░ाрдИ рдпुрдж्рдз рдХे рдорд╣ाрд╡ीрд░: рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी

2 рдЬрдирд╡рд░ी 1939 - 25 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1965

рд╣рд░ी рд░ाрдо рдпाрджрд╡ 

рд╕ूрдмेрджाрд░ рдоेрдЬрд░ (рдЖрдирд░ेрд░ी) 
7087815074; рдЕрдпोрдз्рдпा/рд▓рдЦрдирдК 

рд╣िंрджी рдХी рдПрдХ рдХрд╣ाрд╡рдд рд╣ै - рдкूрдд рдХे рдкाँрд╡ рдкाрд▓рдиे рдоें рд╣ी рджिрдЦाрдИ рдкрдб़ рдЬाрддे рд╣ैं, рдпрд╣ рдХрд╣ाрд╡рдд 1965 рдХे рдпुрдж्рдз рдХे рдорд╣ाрд╡ीрд░ рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдкрд░ рдПрдХрджрдо рдлिрдЯ рдмैрдарддी рд╣ै। рд╡рд╣ рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдмрд╣ुрдд рдЪुрд╕्рдд рджुрд░ुрд╕्рдд, рддेрдЬрддрд░्рд░ाрд░ рдФрд░ рдлुрд░्рддीрд▓े рдеे, рдЙрдирдХो рджेрдЦрдХрд░ рд▓ोрдЧ рдЙрдирдХे рдкिрддाрдЬी рд╕े рдХрд╣рддे рдеे рдХि - рдд्рдпाрдЧी рджेрдЦрдиा рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдпрд╣ рдмेрдЯा рдмрдб़ा рд╣ोрдХрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рд╡ рддुрдо्рд╣ाрд░े рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рдиाрдо рдПрдХ рджिрди рдкूрд░े рджेрд╢ рдоें рд░ोрд╢рди рдХрд░ेрдЧा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХौрди рдЬाрдирддा рдеा рдХि рдПрдХ рджिрди рд╕рдЪ рдоें рдЕрдкрдиी рд╡ीрд░рддा рдФрд░ рдкрд░ाрдХ्рд░рдо рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рджेрд╢ рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдЕрдкрдиा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рдиाрдо рдЕрдорд░ рдХрд░ рджेंрдЧे।

1965 рдХे рднाрд░рдд рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдпुрдж्рдз рдоें 3 рдЬाрдЯ рдмрдЯाрд▓िрдпрди рд▓ेрдл्рдЯिрдиेंрдЯ рдХрд░्рдирд▓ рдбेрд╕рдоंрдб рдХी рдХрдоाрди рдоें рдкрд╢्рдЪिрдоी рдоोрд░्рдЪे рдкрд░ рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рдХे рдбोрдЧрд░ाрдИ рдЧाँрд╡ рдХे рдкाрд╕ рддैрдиाрдд рдеी, рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдЕрдкрдиी рдпूрдиिрдЯ рдХी рдПрдХ рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯुрдХреЬी рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। 21–22 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1965 рдХी рд░ाрдд рдХो рдЙрди्рд╣ें рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдбोрдЧрд░ाрдИ рдЧाँрд╡ рдоें рджुрд╢्рдорди рдХी рд╕्рдеिрддि рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рд╕ौंрдкा рдЧрдпा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдФрд░ рд╕ाрдорд░िрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпрд╣ рдЪुрдиौрддी рдмрд╣ुрдд рдмрдб़ी рд╡ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдеी। рдпрд╣ाँ 3 рдЬाрдЯ рдмрдЯाрд▓िрдпрди рдХे рд╕ाрдордиे рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рд╕ेрдиा рдХी 16 рдкंрдЬाрдм рд░ेрдЬिрдоेंрдЯ рдФрд░ 3 рдмрд▓ूрдЪ рд░ेрдЬिрдоेंрдЯ рдеी рдЬिрд╕рдоें 1,000 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ैрдиिрдХ рд╢ाрдоिрд▓ рдеे рдФрд░ рдЗрдирдХे рд╕ाрде рдЯैंрдХ рд╕्рдХ्рд╡ाрдб्рд░рди рднी рдеे, рдЬрдмрдХि 3 рдЬाрдЯ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 550 рд╕ैрдиिрдХ рд╣ी рдеे। рдЗрд╕ рдоोрд░्рдЪे рдкрд░ рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрд▓ рдФрд░ рддैрдпाрд░ी рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рд╕ेрдиा рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫी рдкोрдЬीрд╢рди рдоें рдеी। рдЬिрд╕ рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░рдиा рдеा рд╡рд╣ рдкिрд▓ рдмाрдХ्рд╕ों рд╕े рдШिрд░ी рд╣ुрдИ рдеी рддрдеा рдЙрд╕рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд░िрдХ्рд╡ाрдпрд▓рд▓ेрд╕ рддोрдкें рднी рд▓рдЧी рд╣ुрдИ рдеीं।

рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдиे рдЗрд╕ рдЪुрдиौрддी рдХो рд╕рд╣рд░्рд╖ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╕ैрдиिрдХों рдХे рд╕ाрде рдиिрдбрд░рддा рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХी рдУрд░ рдЖрдЧे рдмреЭे। 3 рдЬाрдЯ рдмрдЯाрд▓िрдпрди рдиे рдбोрдЧрд░ाрдИ рдкрд░ рд░ाрдд рдоें рд╣рдорд▓ा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा। рд╣рдорд▓ा рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рдеा। рдЗрд╕ рдЕрдЪाрдирдХ рд╣рдорд▓े рдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рд╕ेрдиा рдХो рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЪрдХिрдд рдХрд░ рджिрдпा। рджोрдиों рдУрд░ рд╕े рднрдпंрдХрд░ рдпुрдж्рдз рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдпा। рд╢ुрд░ू рдоें рдмंрджूрдХें рдФрд░ рд╣рдердЧोрд▓ों рдХे рд╕ाрде, рдлिрд░ рд╕ंрдЧीрдиों рдХे рд╕ाрде рдФрд░ рдЕंрдд рдоें рд╣ाрдеों рд╕े। 

рджोрдиों рдУрд░ рд╕े рд╣ो рд░рд╣े рднрдпंрдХрд░ рдпुрдж्рдз рдоें рдЕрдм рддрдХ рдоेрдЬрд░ рдд्рдпाрдЧी рдХे рдХंрдзे рдоें 02 рдЧोрд▓िрдпाँ рд▓рдЧ рдЪुрдХी рдеीं। рдЦूрди рдХाрдлी рддेрдЬी рд╕े рдмрд╣ рд░рд╣ा рдеा। рдЕрдкрдиे рдШाрд╡ рдХी рдкрд░рд╡ाрд╣ рдХिрдП рдмिрдиा рд╡рд╣ рдЖрдЧे рдмреЭрддे рд░рд╣े। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЧ्рд░ेрдиेрдб рдХी рдорджрдж рд╕े рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рдЯैंрдХों рдХे рдХрдИ рдЧрдирд░ों рдХो рдоाрд░ рдЧिрд░ाрдпा। рдЗрдирдХे рджрд▓ рдиे рджो рдЯैंрдХों рдХो рдкрдХреЬ рд▓िрдпा। рдЗрд╕ी рдмीрдЪ рджुрд╢्рдорди рдХी рдФрд░ рддीрди рдЧोрд▓िрдпाँ рдЙрдирдХे рд╢рд░ीрд░ рдХो рдкाрд░ рдХрд░ рдЧрдпीं। рдЕрдм рддрдХ рд╡рд╣ рдмुрд░ी рддрд░рд╣ рдШाрдпрд▓ рд╣ो рдЪुрдХे рдеे। рдЦूрди рддेрдЬी рд╕े рдмрд╣ рд░рд╣ा рдеा, рд╡े рдмाрд░-рдмाрд░ рдоूрд░्рдЫिрдд рд╣ो рд░рд╣े рдеे рдХिрди्рддु рдЕрдкрдиी рдк्рд▓ाрдЯूрди рдХा рд▓рдЧाрддाрд░ рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░рддे рд░рд╣े। рдЙрди्рд╣ें рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдХे рд▓िрдП рдпुрдж्рдз рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╕ैрдиिрдХ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рднेрдЬा рдЧрдпा, рдЬрд╣ाँ рд╡े рд╡ीрд░рдЧрддि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдП। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдоेрдЬрд░ рдд्рдпाрдЧी рдХी рд╢ाрджी рд╣ुрдП рдХेрд╡рд▓ рдХुрдЫ рд╣ी рдорд╣ीрдиे рд╣ुрдП рдеे। рдоेрдЬрд░ рдд्рдпाрдЧी рдХो рдЕрдкрдиी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЕрдкрдиे рдоिрд╢рди рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЬрд╡ाрдиों рдХी рдЪिंрддा рдеी , рд╕ेрдиा рдХी рдЖрди, рдмाрди рдФрд░ рд╢ाрди рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиा рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдмрд▓िрджाрди рджिрдпा। рдбोрдЧрд░ाрдИ рдХी рдпрд╣ рд▓реЬाрдИ рд▓рдЧрднрдЧ 27 рдШंрдЯे рд▓рдЧाрддाрд░ рдЪрд▓ी рдеी। рдбोрдЧрд░ाрдИ рдХे рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдоें рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рд╕ेрдиा рдХो рдмрд╣ुрдд рднाрд░ी рдХ्рд╖рддि рдЙрдаाрдиी рдкрдб़ी рдеी।

рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдХा рдЬрди्рдо 2 рдЬрдирд╡рд░ी 1939 рдХो рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЬрдирдкрдж рдЧाрдЬिрдпाрдмाрдж рдХी рдоोрджी рдирдЧрд░ рддрд╣рд╕ीрд▓ рдХे рдЧाँрд╡ рдлрддेрд╣рдкुрд░ рдоें рд╢्рд░ीрдорддी рд╢्рд░ीрдорддी рдмрд╕ंрддी рджेрд╡ी рдФрд░ рд╢्рд░ी рд╕ाрдЧुрд╡ा рд╕िंрд╣ рдд्рдпाрдЧी рдХे рдпрд╣ाँ рд╣ुрдЖ। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиी рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕्рдХूрд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕рдоीрдк рдХे рдЧाँрд╡ рд╕ोंрджा рд╕े рдкूрд░ी рдХी , рд╕्рдиाрддрдХ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдоोрджी рдбिрдЧ्рд░ी рдХॉрд▓ेрдЬ рдоोрджी рдирдЧрд░ рдФрд░ рдЗंрдЧ्рд▓िрд╢ рдоें рдкोрд╕्рдЯ рдЧ्рд░ेрдЬुрдПрд╢рди рдоेрд░рда рдХॉрд▓ेрдЬ, рдоेрд░рда рд╕े рдкूрд░ी рдХी। рд╡े рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдкреЭाрдИ рдФрд░ рдЦेрд▓рдХूрдж рдоें рдЕрд╡्рд╡рд▓ рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗंрдбिрдпрди рдоिрд▓िрдЯ्рд░ी рдЕрдХाрджрдоी рд╕े рдкाрд╕ рдЖрдЙрдЯ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж 17 рджिрд╕ंрдмрд░ 1961 рдХो рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиा рдХी рдЬाрдЯ рд░ेрдЬिрдоेंрдЯ рдоें рдХрдоीрд╢рди рд▓िрдпा рдФрд░ 3 рдЬाрдЯ рд░ेрдЬिрдоेंрдЯ рдоें рдкрджрд╕्рде рд╣ुрдП।

21 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1965 рдХो рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рд╕ाрд╣рд╕, рд╡ीрд░рддा рдФрд░ рдиेрддृрдд्рд╡ рдХौрд╢рд▓ рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ें рдорд░рдгोрдкрд░ांрдд рдпुрдж्рдз рдХाрд▓ рдХे рджूрд╕рд░े рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рд╕рдо्рдоाрди рдорд╣ाрд╡ीрд░ рдЪрдХ्рд░ рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। 

рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдХी рд╡ीрд░рддा рдФрд░ рдмрд▓िрджाрди рдХे рд╕рдо्рдоाрди рдоें рдоोрджीрдирдЧрд░ рдФрд░ рдЖрд╕ рдкाрд╕ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоे рдЙрдирдХी рдпाрдж рдоें рд╕्рдХूрд▓ рдФрд░ рдХॉрд▓ेрдЬ рдЦोрд▓े рдЧрдП рд╣ैं। рдЙрдирдХी рдпाрдж рдоें рд╕्рдоृрддि рд╕ेрд╡ा рдЯ्рд░рд╕्рдЯ рднी рдЪрд▓ाрдпे рдЬा рд░рд╣े рд╣ै , рдЬो рдХि рд╣рд░ рд╡рд░्рд╖ рдЙрдирдХे рдЬрди्рдорджिрди рдкрд░ рдЙрдирдХो рдпाрдж рдХрд░рддे рд╣ै рдФрд░ рд▓ोрдЧ рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдЙрдирдХी рд╡ीрд░рддा рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд╕ुрдиाрддे рд╣ैं। рдоोрджीрдирдЧрд░, реЪреЫिрдпाрдмाрдж, рджिрд▓्рд▓ी, рдоेрд░рда рдФрд░ рдоुрдЬрдл्рдлрд░рдирдЧрд░ рдоें рдЙрдирдХी рдк्рд░рддिрдоाрдПँ рд▓рдЧाрдИ рдЧрдИ рд╣ैं। рдоोрджीрдирдЧрд░ рд╕े рдл़рддेрд╣рдкुрд░ рдХो рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕рдб़рдХ, рдПрдХ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓, рдПрдХ рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдкाрд░्рдХ рдХा рдиाрдордХрд░рдг рдЙрдирдХे рдиाрдо рдкрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд▓рдЦрдирдК рдоें рдПрдХ рд╣ाрдЙрд╕िंрдЧ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдХा рдиाрдо рдоेрдЬрд░ рдЖрд╕ाрд░ाрдо рдд्рдпाрдЧी рдХे рдиाрдо рдкрд░ “рдд्рдпाрдЧी рд╡िрд╣ाрд░” рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрдорд░ рд╢рд╣ीрдж рдХो рдирдорди!  

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।