рд╡ीрд░рд╕्рдерд▓ी рдХा рд╕िंрд╣рдиाрдж

рд╢рд╢ि рдкाрдзा

- рд╢рд╢ि рдкाрдзा

1 рдЬुрд▓ाрдИ, 2016 рдХो рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиा рдХी рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд▓рдЯрди ‘9 рдкैрд░ा рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдлोрд░्рд╕ेрд╕’ рдЕрдкрдиा 50рд╡ाँ рд╕्рдеाрдкрдиा рджिрд╡рд╕ рдмреЬे рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдФрд░ рдЧрд░्рд╡ рдХे рд╕ाрде рдордиा рд░рд╣ी рдеी। рд╕ेрдиा рд╕े рд╕ेрд╡ा рдиिрд╡ृрдд рд╣ुрдП рдмрд╣ुрдд рд╕े рдЕрдзिрдХाрд░ी рднी рд╕рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЗрд╕ рдорд╣ाрдХुрдо्рдн рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рджेрд╢-рд╡िрджेрд╢ рд╕े рдЖрдП рд╣ुрдП рдеे। рдзрд░्рдо рд╕्рдерд▓ рдкрд░ рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдкूрдЬा-рдЕрд░्рдЪрдиा, рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдмреЬा рдЦाрдиा, рдоैрд╕ рдоें рдк्рд░ीрддि рднोрдЬ, рдФрд░ рднी рди рдЬाрдиे рдХिрддрдиे рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдоें рдпрд╣ рддीрди рджिрди рдХैрд╕े рдмीрддे, рдкрддा рд╣ी рдирд╣ीं рдЪрд▓ा। рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рдХैрдорд░े рдоें рдЗрди рдордзुрд░ рд╕्рдоृрддिрдпों рдХो рд╕рджा рдХे рд▓िрдП рдХैрдж рдХрд░ рд░рд╣े рдеे рдФрд░ рдХुрдЫ рд╡िрдбिрдУ рд░िрдХॉрд░्рдбिंрдЧ рдоें। рдФрд░, рдоैं рд╡рд╣ाँ рд╕े рдЕрдкрдиे рдоाрдирд╕ рдкрдЯрд▓ рдкрд░ рдЬो рдЕрд╡िрд╕्рдорд░рдгीрдп рдЪिрдд्рд░ рдЙрдХेрд░ рдХрд░ рд▓ाрдИ рдЙрд╕े рдЖрдкрдХे рд╕ाрдордиे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдоुрдЭे рдЬिрд╕ рд░ोрдоांрдЪ, рдЧрд░्рд╡, рдордорддा, рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рдФрд░ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХी рдоिрд▓ीрдЬुрд▓ी рднाрд╡рдиा рдиे рдШेрд░ рд░рдЦा рд╣ै, рдЙрд╕े рд╢рдм्рджों рдоें рдмाँрдз рдкाрдиा рдоेрд░े рд▓िрдП рдЕрд╕ाрдз्рдп рдХाрд░्рдп рд╣ै।

рдоेрд░ा рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХे рд╕ाрде рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै। 1965 рдХे рднाрд░рдд-рдкाрдХ рдпुрдж्рдз рдХे рдмाрдж ‘рдоेрдШрджूрдд реЮोрд░्рд╕’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рдеी। рдоैंрдиे рднी рд▓рдЧрднрдЧ 5 рджрд╢рдХ рдкрд╣рд▓े рд╡рд░्рд╖ 1968 рдоें рдПрдХ рдирдИ рдирд╡ेрд▓ी рджुрд▓्рд╣рди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕ूрд░рдоाрдУं рдХे рдЗрд╕ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕ैрдиिрдХ рдЬीрд╡рди рдХा рдкрд╣рд▓ा рдХрджрдо рд░рдЦा рдеा। рдЙрди рджिрдиों рдпрд╣ рдкрд▓рдЯрди рдЕрдкрдиी рд╢ैрд╢्рд╡ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдЬрдо्рдоू рдирдЧрд░ рдХे рдбрди्рд╕ाрд▓ рдЧाँрд╡ рдХे рдкाрд╕ рдПрдХ рдкрд╣ाреЬी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕्рдеिрдд рдеी। рдЖрдЬ рдпрд╣ рдкрд▓рдЯрди рдЬрдо्рдоू –рдХрд╢्рдоीрд░ рдХी рдЙрдзрдордкुрд░ рдЫाрд╡рдиी рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै।

рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХे рдоुрдЦ्рдп рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХे рдаीрдХ рд╕ाрдордиे рдПрдХ рдЫोрдЯा рд╕ा рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЯीрд▓ा рд╣ै। рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд╡рд╣ाँ рдкрд░ рдлूрд▓ рдЖрджि рд▓рдЧाрдП рдЬाрддे рдеे। рдЗрд╕ рдЯीрд▓े рдХा рднूрдЧोрд▓ рдпрд╣ी рд╣ै рдХि рдЪाрд╣े рдоैрд╕ рдоें рдЬाрдУ рдЪाрд╣े рдСрдлिрд╕, рдЪाрд╣े рдЦेрд▓ рдХे рдоैрджाрди рдоें рдЬाрдУ рдЪाрд╣े рдмैрд░рдХों рдХी рдУрд░, рдпूрдиिрдЯ рдоें рдХिрд╕ी рдУрд░ рднी рдЬाрдУ, рдЖрддे–рдЬाрддे рдЗрд╕ рдЯीрд▓े рдкрд░ рдЖрдкрдХी рджृрд╖्рдЯि рдЕрд╡рд╢्рдп рдкреЬेрдЧी। рдЗрд╕ी рдЪрддुрд░्рджрд░्рд╢ी рдЯीрд▓े рдХी рдЧौрд░рд╡рд╢ाрд▓ी рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЧोрдж рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдЧрдИ рд╣ैं рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХे рдЪाрд░ рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рд░рдгрдмाँрдХुрд░ों рдХी рдХाँрд╕्рдп рдоूрд░्рддिрдпाँ । рд╕िंрд╣ рдЬैрд╕े рдЕрдк्рд░рддिрдо рдмрд▓ рдХे рдзрдиी рдпрд╣ рдЪाрд░ рд╢ूрд░рд╡ीрд░ рд╣ैं – рдоेрдЬрд░ рдЕрд░ुрдг рдЬрд╕рд░ोрдЯिрдпा, рдоेрдЬрд░ рд╕ुрдзीрд░ рд╡ाрд▓िрдпा, рд▓ांрд╕ рдиाрдпрдХ рдЫрдд्рд░ी рдПрд╡ं рд▓ांрд╕ рдиाрдпрдХ рдоोрд╣рди рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी। рдХрд╢्рдоीрд░ рдШाрдЯी рдоें рдЖрддंрдХрд╡ाрджिрдпों рдХे рд╕ाрде рд▓ोрд╣ा рд▓ेрддे рд╣ुрдП рдЗрди рдЪाрд░ों рдиे рдорд╣ाрдмрд▓िрджाрди рдХी рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдоिрд╕ाрд▓ рдХाрдпрдо рдХी рд╣ै। рдпрд╣ рдЪाрд░ рд╢ूрд░рд╡ीрд░ рдХेрд╡рд▓ рдкрд▓рдЯрди рдХे рд▓िрдП рд╣ी рдирд╣ीं рдкूрд░े рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЕрдЦंрдбрддा,рдПрдХрддा,рд╡ीрд░рддा рдФрд░ рд╢ौрд░्рдп рдХी рдЬो рдЧाрдеा рдЕрдкрдиे рд░рдХ्рдд рд╕े рдЬिрди рдЕрдХ्рд╖рд░ों рдоें рд▓िрдЦ рдХрд░ рдЧрдП рд╣ैं, рдЙрд╕े  рдпुрдЧों рдпुрдЧों рддрдХ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рдкрди्рдиों рдоें рдкреЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╡ाрд╕ी рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрддे рд░рд╣ेंрдЧे рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╢्рд░рдж्рдзा рд╕ुрдорди рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░рддे рд░рд╣ेंрдЧे।

рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे 50 рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдпрд╣ рдкрд▓рдЯрди рдЕрдирдЧिрди рд╡ीрд░ рдЪрдХ्рд░, рд╢ौрд░्рдп рдЪрдХ्рд░, рдХीрд░्рддिрдЪрдХ्рд░, рд╕ेрдиा рдоेрдбрд▓ рдПрд╡ं рдХрдИ рдЕрди्рдп рд╡ीрд░рддा рдХे рдкрджрдХों рд╕े рд╡िрднूрд╖िрдд рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХो рдмाрд╣्рдп рдПрд╡ं рдЖंрддрд░िрдХ рдпुрдж्рдз рдоें рдЕрдк्рд░рддिрдо рд╡ीрд░рддा рдХा рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░рдиे рдХे рдХाрд░рдг рдкाँрдЪ рдмाрд░ рднाрд░рддीрдп рд╕ेрдиा рдХे рд╕ेрдиाрдз्рдпрдХ्рд╖ рдиे рдпूрдиिрдЯ рд╕ाрдЗрдЯेрд╢рди рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдХрдИ рдмाрд░ рдЕрди्рдп рдоिрд▓िрдЯ्рд░ी рдХрдоांрдбрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдордп рд╕рдордп рдкрд░ рдЗрд╕ рдпूрдиिрдЯ рдХो рд╡ीрд░рддा рдХे рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ों рд╕े рд╕рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╣рдо рд╕рдм рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдЧрд░्рд╡ рдХी рдмाрдд рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рдкрд▓рдЯрди рдХो ‘bravest Of The Brave'  рдХे рдЧौрд░рд╡рд╢ाрд▓ी рд╕рдо्рдоाрди рд╕े  рднी рд╡िрднूрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рд╕्рдеाрдкрдиा рджिрд╡рд╕ рдХे рдорд╣ोрдд्рд╕рд╡ों рдоें рдоेрд░े рд▓िрдП рд╕рдм рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдПрд╡ं рд░ोрдоांрдЪрдХाрд░ी рдкрд▓ рдеे рдЬрдм рдЗрди рдЪाрд░ рдорд╣ा рдпोрдж्рдзाрдУं рдХी рдоूрд░्рддिрдпों рдкрд░ рдоाрд▓्рдпाрд░ोрдкрдг рдХे рд▓िрдП рд╕рднी рдЕрдзिрдХाрд░ी, рдЬेрд╕ीрдУ, рд╕ैрдиिрдХ рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдЗрд╕ рдЯीрд▓े рдХे рд╕ाрдордиे рдПрдХрдд्рд░िрдд рд╣ुрдП рдеे। рдоेрд░े рд╕ाрде рд╣ी рдЦреЬे рдеे рдк्рд░рдердо рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рдоेрдЬрд░ рдЕрд░ुрдг рдЬрд╕рд░ोрдЯिрдпा рдХे рдмреЬे рднाрдИ, рдЙрдирдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЕрдкрдиे рд╡ीрд░ рдкुрдд्рд░ рдХी рдоूрд░्рддि рдХो рдЕрдкрд▓рдХ рдиिрд╣ाрд░ рд░рд╣े рдеे рджूрд╕рд░े рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рдоेрдЬрд░ рд╕ुрдзीрд░ рдХुрдоाрд░ рдХे рд╡ृрдж्рдз рдкिрддा। рддीрд╕рд░े рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рд▓ांрд╕ рдиाрдпрдХ рдЫрдд्рд░ी рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рддो рдХोрдИ рдирд╣ीं рдЖ рдкाрдпा рдеा рдХिрди्рддु рдкूрд░ी рдкрд▓рдЯрди рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдирдд рдорд╕्рддрдХ рд╣ो рдЦреЬी рдеी। рдоेрд░ा рд╣ाрде рдеाрдоें рдЦреЬी рдеी рдЪौрдеे рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рд▓ांрд╕ рдиाрдпрдХ рдоोрд╣рди рдЧोрд╕्рд╡ाрдоी рдХी рдпुрд╡ा рдкрдд्рдиी ‘рднाрд╡рдиा’ рдЕрдкрдиी 8 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдмेрдЯी ‘рднूрдоिрдХा’ рдХे рд╕ाрде। рдПрдХ–рдПрдХ рдХрд░рдХे рд╕рднी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдЗрди рдоूрд░्рддिрдпों рдкрд░ рд╢्рд░рдж्рдзा рд╕ुрдорди рдЪреЭा  рд░рд╣े рдеे, рдФрд░ рд╣рдо рд╕рдм рдЦреЬे рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рдоौрди рд╢्рд░рдж्рдзांрдЬрд▓ि рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░ рд░рд╣े рдеे।

рдоाँ рд╡ैрд╖्рдгो рджेрд╡ी рдХी рдкрд╣ाреЬी рд╕े рдЖрддी рд╣ुрдИ рд╕ुрдмрд╣ рдХी рд╣рд▓्рдХी-рд╣рд▓्рдХी рдзूрдк рдЕрдорд░рдд्рд╡ рдХे рдЪिрд╣्рди рдЗрди рдоूрд░्рддिрдпों рдХो рдзीрдоे-рдзीрдоे рд╕рд╣рд▓ा рд░рд╣ी рдеी рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╢ीрддрд▓-рд╢ांрдд рдкрд░рдЫाрдИ рдЫू рд░рд╣ी рдеी рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХो, рднाрдИ рдХो, рдкрдд्рдиी рдХो, рдмрдЪ्рдЪी рдХो рдФрд░ рд╢्рд░рдж्рдзा рдоें рдирдд рдЦреЬे рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рд╕ैрдиिрдХों рдХो। рдЕрдЪाрдирдХ рдоुрдЭे рд▓рдЧा рдХि рднाрд╡рдиा рдХे рд╣ाрде рдХी рдкрдХреЬ рдоेрд░े рд╣ाрде рдкрд░ рдФрд░ рдордЬрдмूрдд рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рдеी। рдХुрдЫ рдорд╣ीрдиे рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╡ैрдзрд╡्рдп рдХे рджाрд░ुрдг рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЕрдкрдиा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЦोрдЬрддी, рджुрдмрд▓ी рдкрддрд▓ी рдкрд╣ाреЬी рд▓реЬрдХी рднाрд╡рдиा рд╢ाрдпрдж рдПрдХ рдмреЬी рдмрд╣рди рдХे рд╣ाрдеों рдоें рдХोрдИ рдвाрдврд╕, рдХोрдИ рд╕ांрдд्рд╡рдиा рдХोрдИ рд╕рд╣ाрд░ा рдвूँрдв рд░рд╣ी рдеी। рдЙрди рдорд╣ा рдпोрдж्рдзाрдУं рдХी рдоूрд░्рддिрдпों рдХी рдкрд░рдЫाрдИ рдХी рджिрд╡्рдп рдЙрдЬाрд╕ рдоें рдоुрдЭे рдЖрднाрд╕ рд╣ुрдЖ рдХि рдХрд╣ीं рднी рддो рдирд╣ीं рдЧрдП рд╣ैं ‘рд╡े’। рдпрд╣ीं рддो рд╣ैं, рдзूрдк рдХी рдЧुрдирдЧुрдиाрд╣рдЯ рдоें, рд╣рд╡ा рдХी рд╕ुрдЧंрдз рдоें, рдЖрдХाрд╢ рдХे рд╡िрд╕्рддाрд░ рдоें рдФрд░ рдзрд░рддी рдХे рдзैрд░्рдп рдоें। рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдоें рдЕрдкрдиों рдХे рдЦोрдиे рдХे рджुःрдЦ рдХी рдирдоी рднी рдеी рдФрд░ рд╢ौрд░्рдп рдХी рдзूрдк рдХी рдЧрд░िрдоा рднी।

рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХे рд╕рдоाрдкрди рдХे рдмाрдж рдоैंрдиे рдЙрд╕ рд╡ीрд░рд╕्рдерд▓ी рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ рд▓ी рдеी। рджो рджिрди рдмाрдж рд╣рдо рд╕рдм рдЗрд╕ рд╡ीрд░ोрдд्рд╕рд╡ рдХी рдордзुрд░ рд╕्рдоृрддिрдпाँ рд╕рд╣ेрдЬे рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рдШрд░ рд▓ौрдЯ рдЖрдП। рдХрдИ рджिрдиों рдХे рдмाрдж рдЬрдм рдоैंрдиे рдкुрди: рдЙрд╕ рддрд╕्рд╡ीрд░ рдХो рджेрдЦा рддो рдоुрдЭे рд▓рдЧा рдХि рдХुрдЫ-рдХुрдЫ рд╡ैрд╕ा рд╣ी рдоैंрдиे рдХрднी-рдХрд╣ीं рдкрд╣рд▓े рднी рджेрдЦा рд╣ै। рд╕ुрдзिрдпों рдХी рдкिрдЯाрд░ी рдЦोрд▓ी рддो рд╡рд░्рд╖ों рдкрд╣рд▓े рд▓ी рдЧрдИ рдПрдХ рддрд╕्рд╡ीрд░ рдоेрд░ी рдЕँрдЦिрдпों рдХे рд╕ाрдордиे рдЦुрд▓ рдЧрдИ। рдоैं рд▓ौрдЯ рдЧрдИ рдЕрдкрдиे рдЕрддीрдд рдоें।

рд╡рд░्рд╖ 1967 рдоें рдоैं рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдд्рд╡ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╡ाрдж-рд╡िрд╡ाрдж рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдоैं ‘рдмрдиाрд░рд╕ рд╣िрди्рджू рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп’ рдЧрдИ рдеी। рд╡рд╣ीं рд╕े рдХुрдЫ рдоीрд▓ рджूрд░ рд╕ाрд░рдиाрде рдоें рджेрдЦा рдеा рдЕрд╢ोрдХ рд╕्рддрдо्рдн, рдЬिрд╕рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдкрд░ рд╕ुрд╢ोрднिрдд рдеे рдЪाрд░ рд╕िंрд╣। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдЗрди рдЪाрд░ рд╕िंрд╣ों рдХा рд╡िрд░ाрдЯ рд░ूрдк рджेрдЦा рдеा рд░ाрдЬрдХीрдп рдоोрд╣рд░ рдкрд░,рд░ाрдЬрдХीрдп рдЪिрд╣्рди рдХे рд░ूрдк рдоें। рднाрд░рдд рдХी рдПрдХрддा, рдЕрдЦंрдбрддा рдФрд░ рдЕрдХ्рд╖ुрдг्рдгрддा рдХा рд╕िंрд╣рдиाрдж рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдпрд╣ी рдЪाрд░ рдкрд░ाрдХ्рд░рдоी, рдмрд▓рд╢ाрд▓ी рд╕िंрд╣ рдЪрд╣ुँ рджिрд╢ाрдУं рдоें, рд╕ाрдд рд╕рдоुрдж्рд░ рдкाрд░,рдКँрдЪे рд╕े рдКँрдЪे рдкрд░्рд╡рдд рд╢िрдЦрд░ों рдХी рд╕ीрдоाрдУं рдХो рд▓ाँрдШ рдпुрдЧों рдпुрдЧों рд╕े рдХрд░рддे рдЖрдП рд╣ैं।


рдорди рдХी рдкрд░рддों рдоें рд▓िрдЦे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рдкрди्рдиों рдХो рдЦोрд▓ा рддो рдпाрдж рдЖрдпा рдХि ‘рдХрд▓िंрдЧ’ рдХे рдпुрдж्рдз рдХे рдмाрдж рдоाрдирд╡ рд╕ंрд╣ाрд░ рд╕े рдХ्рд╖ुрдм्рдз рд╣ुрдП рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдЕрд╢ोрдХ рдиे рдзрд░्рдо рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХी рдШрдЯрдиा рдХे рд╕्рдоाрд░рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЗрд╕ рд╕्рддрдо्рдн рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рд╡ाрдпा рдеा рддाрдХि рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдоें  рдЕрд╣िंрд╕ा рдХा рдк्рд░рдЪाрд░–рдк्рд░рд╕ाрд░ рд╣ो рд╕рдХे। рджोрдиों рдЪिрдд्рд░ों рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рдоेрд░े рдорди рдоें рдХрдИ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрднрд░े। рд╕ंрд╕ाрд░ рд╕े рд╣िंрд╕ा рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рд╕рджा рдХे рд▓िрдП рдоिрдЯाрдиा рдФрд░ рдоाрдирд╡ рдХो рдоाрдирд╡ рд╕े рдк्рд░ेрдо рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджेрддा рд╣ुрдЖ рд╕ाрд░рдиाрде рд╕्рддрдо्рдн рдХा рд╕िंрд╣ рдЪрдХ्рд░ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬрдирд╣िрдд рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦ рдХрд░ рдЬिрди рдоूрд▓ рдХाрд░рдгों рдХे рдиिрд╡ाрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдмрдирд╡ाрдпा рдЧрдпा рдеा рд╡ो рдХाрд░рдг рдЖрдЬ рднी рд╡ैрд╕े рдХे рд╡ैрд╕े рд╣ी рдоाрдирд╡рддा рдХो рд▓ीрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╕ंрд╕ाрд░ рдЖрдЬ рднी рдЙрд╕ी рд╣िंрд╕ा рдФрд░ рд╕ंрд╣ाрд░ рдХी рдЕрдЧ्рдиि рдоें рдЭुрд▓рд╕ рд░рд╣ा рд╣ै। рдк्рд░рддिрджिрди рдХрдИ рд╡ीрд░ों рдХे рдорд╣ाрдмрд▓िрджाрди рд╕े рд╕ीрдоाрдПँ рд░рдХ्рддрд░ंрдЬिрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ैं рдФрд░ рдХिрддрдиी рд╡ीрд░ рдиाрд░िрдпों рдХी рдоाँрдЧ рдХा рд╕िрди्рджूрд░ рдЙрд╕ рд░рдХ्рдд рдоें рдмрд╣ рд░рд╣ा рд╣ै। рдк्рд░рд╢्рди рд╡рд╣ीं рдЦреЬे рд╣ैं рдкाрд╖ाрдг рд╕्рддрдо्рдн рдХी рддрд░рд╣ рдФрд░ рд╣рдо рд╕рдоाрдзाрди рдвूँрдв рд░рд╣े рд╣ैं рдЖрддंрдХрд╡ाрдж рд╕े рдЧ्рд░рд╕्рдд рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдоें, рдЪाрд░ों рджिрд╢ाрдУं рдоें, рд╢िрдЦрд░ рд╡ाрд░्рддाрдУं рдоें, рдФрд░ рди рдЬाрдиे рдХрд╣ाँ, рдХрдм рд╕े?

 рдЖрдЬ 9 рдкैрд░ा рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдлोрд░्рд╕ेрд╕ рдХी рд╡ीрд░ рд╕्рдерд▓ी рдкрд░ рдЦреЬे рдЕрд╢ोрдХ рдЪрдХ्рд░ рд╡िрдЬेрддा рдЪाрд░ рдорд╣ाрд╡ीрд░ों рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ рд╕ाрд░рдиाрде рдХे рд╕्рддрдо्рдн рдкрд░ рдЕंрдХिрдд рд╕िंрд╣ों рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдкुрди: рджोрд╣рд░ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЕрд╣िंрд╕ा рдХे рдкрд░рдо рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╕िंрд╣рдиाрдж рд╣ुрдЖ рдеा рддो рдЖрдЬ рдЗрди рдЪाрд░ों рд╡ीрд░ों рдХी рдХाँрд╕्рдп рдоूрд░्рддिрдпाँ рднी рдЕрдкрдиे рд░рдг рдШोрд╖ рд╕े рдкूрд░े рднाрд░рдд рдХो рдЙрдж्рдмोрдзрди рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджे рд░рд╣ी рд╣ैं। рдоुрдЭे рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рднाрд░рдд рд╡ाрд╕ी рдЗрди  рдкрд░ाрдХ्рд░рдоी рд╡ीрд░ों рдХे рд╕्рдоृрддि рд╕्рдерд▓ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдоाрдеा рдЯेрдХ рдпрд╣ рдк्рд░рдг рд▓ेंрдЧे рдХि рдЬिрд╕ рдЖрддंрдХрд╡ाрдж рдХो рд╕рдоूрд▓ рдоिрдЯाрдиे рдоें рдЗрди рд╡ीрд░ों рдиे рдЕрдкрдиे  рдк्рд░ाрдг рдЙрдд्рд╕рд░्рдЧ рдХिрдП рд╣ैं, рдЖрдЬ рдХा рднाрд░рдд рдЙрд╕ рд╢рдд्рд░ु рд╕े рд▓ोрд╣ा рд▓ेрддे рд╣ुрдП рдЙрдирдХे рд╕िंрд╣рдиाрдж рдХो рднूрд▓ेрдЧा рдирд╣ीं। рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╕े  рдХृрддрдЬ्рдЮ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╡िрд╢्рд╡ рд╢ाрди्рддि  рдХी рдЬ्рдпोрдд рдк्рд░рдЬ्рдЬ्рд╡рд▓िрдд рдХрд░рдХे рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдХोрдиे-рдХोрдиे рдХो рджैрджीрдк्рдпрдоाрди рдХрд░ेрдЧा।

рдЬрдп рд╣िрди्рдж  – рдЬрдп рд╣िрди्рдж рдХी рд╕ेрдиा।

1 comment :

  1. рдмрд╣ुрдд рд╕ुंрджрд░ рдЖрд▓ेрдЦ। рдЕрдкрдиे рд╡ीрд░ рдпोрдж़рдзाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рдкрдв़ рдХрд░ рдорди рдЧौрд░рд╡ рд╕े рднрд░ рдЙрдарддा рд╣ै। рдЬрдп рд╣िंрдж, рдЬрдп рд╣िंрдж рдХी рд╕ेрдиा

    рдпोрдЧिрддा рдпाрджрд╡

    ReplyDelete

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।