![]() |
рдбॉ. рдбी рдПрди рдк्рд░рд╕ाрдж |
- рдбी. рдПрди. рдк्рд░рд╕ाрдж
рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ: рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣िंрджी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╡рд░्рдзा- 442 001 (рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░)рдк्рд░рдердордд: рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднंрдбाрд░, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХी рдЕрд░्рдз्рджрд╡ाрд░्рд╖िंрдХ рдкрдд्рд░िрдХा ‘рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк’ рдХा рдЬूрди 2018 рдЕंрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рджूрдзрдзाрд░ा рд╕े рдзрд╡рд▓ рд╕рд░्рдЬрдХ рд╡ рдЖрд▓ोрдЪрдХ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдкрд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдЕंрдХ рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХे рднाрдИ рдбॉ. рдмृрдЬेрди्рдж्рд░ рдЧौрддрдо рдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ। рд╕ुрди्рджрд░ рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рд╕ंрдпोрдЬрди рдкрдд्рд░िрдХा рдХो рд╕рдЪрдоुрдЪ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рджे рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЕрд░्рде рдоाрдд्рд░ рдПрдХ рдирдпा рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рджेрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै рдмрд▓्рдХि рджрд╢рдХों рдкрд╣рд▓े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдЬो рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдЖрдпी рдЙрд╕рдоें рдЧुрдгाрдд्рдордХ рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдоूрд▓्рдпों рдФрд░ рдоुрдж्рджों рдХी рдкрдЯрд░ी рдкрд░ рдкुрди: рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा рд╣ी рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै рдФрд░ рдоैं рд╕рдордЭрддा рд╣ूँ ‘рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк’ рдкрдд्рд░िрдХा рдХा рднी ... рдЗрд╕ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рдоें рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдк्рд░рдоुрдЦрддा рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦрддा рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдХेрд╡рд▓ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рди рдоाрдирдХрд░ рдоाрдирд╡ीрдп рдорд░्рдо рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдХो рд╕рд╣ाрд░ा рджेрдиा рд╣ी рд╕рдд्-рд╣िрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдкрд░्рдпाрдп рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рджिрд╡ंрдЧрдд рдЖрдд्рдоा рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдЬी рднी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣ी рдеे рдХ्рдпोंрдХि ‘рд▓ॉрди्рдЧ рдиाрдЗंрдЯी’ рдХे рдмाрдж рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдкрдиे рд╡िрдХрд▓्рдк рдХी рддрд▓ाрд╢ рдоें рдЗрдзрд░-рдЙрдзрд░ рднрдЯрдХрддा рд░рд╣ा। рдкрдЯрдиा, рдмрдиाрд░рд╕, рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХे рдмाрдж рджिрд▓्рд▓ी, рднोрдкाрд▓ рдЯрдЯोрд▓рддा рд░рд╣ा। рд▓े-рджे-рдХे рд╕ंрдЧрдо рдоें рдбूрдмрдХी рд▓рдЧाрдиे рдХे рдмाрдж рдзрд╡рд▓ рдХुंрддрд▓ рдФрд░ рд╕्рдоिрдд рдоुрд╕्рдХाрди рдХे рд╕ाрде рдзрд╡рд▓ рджंрдд рд╕े рдмँрдзी-рдмँрдзी рдз्рд╡рдиि рдХाрд╡्рдп-рдорд░्рдо, рдХрдеाрдорд░्рдо рдФрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдиा- рдорд░्рдо рдХी рд╕рдордп рдХे рд╕рдордХाрд▓ рдкрд░ рдЬрди рдХो рдкुрдХाрд░рддी рдирдЬ़рд░ рдЖрдИ, рдЬिрд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рдХрд╣рдиा рдЕрдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рди рд╣ोрдЧा। рдФрд░ рдЕрдм рддो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рд╡िрдХрд▓्рдк рд╡рд╣ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рднी рдирд╣ीं рд░рд╣े, рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЙрдирдХी рдХृрддिрдпाँ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рдХा рдХाрдо рдХрд░рддी рд░рд╣ेंрдЧी -
рдж्рд╡िрддीрдп рдпрд╣ рдХि рдоेрд░ा рд░ाрд╢ि рдиाрдо рднी рджूрдзрдиाрде рд╣ै, рдЕрдд: рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕े рдоेрд░ा рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдиाрдо рдзрд░्рдо рдХे рдХाрд░рдг рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдоैं рдЧाрд╣े-рдмрдЧाрд╣े рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХो рдкрдв़ा рднी, рдЕंрддिрдо рд╕рдордп рдоें рд╡рд░्рдзा рдХे рд╣िрди्рджी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдЙрдирдХे рдк्рд░ेрдо рдоें рдкрдб़ा рднी ‘рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдП...’ рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдХा рдпрд╣ ‘рдк्рд░ेрдо’ рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ी рдеा, рдХाрд░рдг рдЪाрд╣े рдЬो рд░рд╣ा рд╣ो...
рд╡िрдХрд▓्рдк рд╣рд░ рд╕рдордп рдХी рднрд░рдкाрдИ рдХрд░рддा рд╣ै-
рд╕ाँрдЭ рд╣ो рд░рд╣ी рдеी рдЬрдм рдоैं рдЪрд▓ा рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдУрд░
рдЕंрдзे рдХी рддрд░рд╣, рддुрдо्рд╣ें
рдЯрдЯोрд▓рддा рд╣ुрдЖ
рд▓ोрдЧों рдХी рдирдЬ़рд░ рдеी рдоुрдЭ рдкрд░
рдХोрдИ рджौрдб़ा – ‘рдмाрдмा рдЙрдзрд░ рдирд╣ीं
рдЗрдзрд░’
рдЬिрдзрд░ рддुрдо рдирд╣ीं рдеी
рдоृрдд्рдпु рдХा рддрдЯ рдеा !
x x x
рддृрддीрдп рдпрд╣ рдХि рдХिрд╕ी рд╕рд░्рдЬрдХ рдХी рд╕рд░्рдЬрдиा рдкрд░ рдХोрдИ рдкрдд्рд░िрдХा рдпा рдкुрд╕्рддрдХ рд╕рдо्рдкाрджिрдд рд╣ोрддी рд╣ो рддो рдЕрдХ्рд╕рд░ рдпрд╣ рджेрдЦा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рдХे рдмрд╣ाрдиे рд▓ोрдЧ рдЙрд╕рдХे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЙрдХेрд░рдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं рдпाрдиी рдЙрд╕рдХा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХिрддрдиा рд╡िрд╡ाрджिрдд рдеा, рд╡рд╣ рдХिрддрдиा рдк्рд░ेрдо рдоें рдкрдб़ा рдеा рдЖрджि-рдЖрджि। рдордиुрд╖्рдп рдХा рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╣ै рд╡िрд╡ाрджिрдд рдЪीрдЬों рдХो, рдк्рд░ेрдо- рдХрд╣ाрдиी рдХो рдмрдб़े рдЪाрд╡ рд╕े рдкрдв़рддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рд╡рд╣ рдЙрд╕ рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдХे рдХृрддिрдд्рд╡ рдХी рдоूрд▓्рдпрд╡рдд्рддा рдХो рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рдХि рдЖрджрдоी рдЕрдкрдиे рдЧुрдгों рдХे рдХाрд░рдг рдмрдб़ा рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡िрд╡ाрджों рдФрд░ рдк्рд░ेрдо-рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХे рдХाрд░рдг рдирд╣ीं। рдЕрдд: рдЬрдм рднी рдХिрд╕ी рдкрд░ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╡िрд╢ेрд╖ांрдХ рд╣ो рддो рдпрд╣ рддрдп рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा рдХि рдЙрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдкрд░ рдпा рдХृрддिрдд्рд╡ рдкрд░ ! рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рдоें рд╕ंрд╕्рдорд░рдгों рдХे рдмрд╣ाрдиे рдпрд╣ी рд╣ुрдЖ рд╣ै рдЬिрд╕े рдкрдЯाрдХ्рд╖ेрдк рдХрд░ рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЖрдЬ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдЬाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं рдЕрдкрдиी рд░рдЪрдиाрдзрд░्рдоिрддा рд╕े рди рдХि рдЕрдкрдиी рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдХрдордЬोрд░िрдпों рд╕े рдпा рдЕрдкрдиे рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╡्рдпрд╡рдзाрдиों рд╕े, рд╡рд╣ рддो рдЙрдирдХा рдЕрдкрдиा рдиिрдЬ рд╣ै। рд╣рдоें рддो рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП рдЙрдирдХी рдиिрдЬрддा рд╕े рдиि:рд╕ृрдд рдЙрди рддрдоाрдо рд░рдЪрдиाрдУं рдХो рдЬो рд╕рдордп рдХे рд╕рдордХाрд▓ рдкрд░ рдпрдордЧाрдеा рдмрди рдЧрдИं , рддрднी рддो рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдЬिрди्рджा рд╣ैं рдЖрдЬ рднी........ рд╣ाрд▓ॉрдХि рдХुрдЫ рдЕрдЪ्рдЫे рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рднी рд╣ैं рдЬो рдЕрдЪ्рдЫे рдлрд▓рдХ рдХा рджीрджाрд░ рдХрд░ाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдорди рд╕ाрд╣िрдд्рдп-рд╕ा рдкाрд╡рд╕ рд╣ोрдХрд░ рдЙрд░्рдЬाрд╡ाрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╡िрд╢ेрд╖ांрдХ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ рджो рджрд░्рдЬрди рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рд╣ैं рдЬिрд╕рдоें рдбेрдв़ рджрд░्рдЬрди рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╡ेрджрдиा рд╕े рд╕рд░ोрдХाрд░ рд░рдЦрддे рд╣ैं рдкрд░ंрддु рдЖрдзा рджрд░्рдЬрди рдЙрд╕рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рдЦिрд▓ंрджрдб़ рдЕंрджाрдЬ рдоें рд╣ैं рдЬो рдХिрд╕ी рдХे рдиिрдЬ рдХो рдЫिрдЬ рд░рд╣ा рд╣ै, рдпрд╣ рд▓ेрдЦрди рдХा рдзрд░्рдо рдирд╣ीं рд╣ै рдпाрдиी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдХा рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рдирд╣ीं рд╣ै рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡े рдФрд░ рд╕рдм рдХुрдЫ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЕрд╕्рддु, рдХिрд╕ी рдХी рдиिрдЬрддा рдкрд░ рдк्рд░рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдХ्рдпा рд╣рдХ рд╣ै? рд╕्рд╡рдпं рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдЕрдкрдиी рдиिрдЬрддा рдЦोрд▓े рддो рдмाрдд рдЧौрд░ рдХрд░рдиे рд▓ाрдпрдХ рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХा рдЙрдд्рд╕ рдХिрд╕ рджिрд╢ा-рдмोрдз рдХा рдж्рдпोрддрдХ рд╣ै। рдпрдеा рдЧांрдзी рдиे рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдордХрдеा рдоें рдФрд░ рд╣рд░िрд╡ंрд╢ рд░ाрдп рдмрдЪ्рдЪрди рдиे рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдордХрдеा рдоें рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рдиीрдб़ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдЕрдкрдиी рдиिрдЬрддा рдХो рд╕्рд╡рдпं рдЦोрд▓рдХрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдЬो рдЬीрд╡рди-рд╕рдд्рдп рдХो рдПрдХ ‘рдеीрд╕िрд╕’ рджेрддी рд╣ै।
рдЗрд╕ी рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдпрд╣ рдЗंрдЧिрдд рдХрд░ рджेрдиा рдХि рд╕рдо्рдкाрджрдХрд╢्рд░ी рдХा рдЕрдкрдиे рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп рдкृрд╖्рда-6 рдХे рдкैрд░ा-5 рдкрд░ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд▓िрдЦा рд╣ै, рд╡рд╣ рдПрдХ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рд╡िрд╢ेрд╖ांрдХ рдХे рд╣ेрддु рдпा рдХрд╣ें рдХि рдПрдХ рд╕рдо्рдкाрджрдХ рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп рдХे рд╣ेрддु рд╕ंрдЧрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рд╕рдд्рдп рд╣ै, рдкрд░ंрддु рд╕ंрдЧрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрд╕्рддु, рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рдЕрдирдХрд╣ा рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै рдпा рдЕрдирдХрд╣ा рд░рд╣рдиे рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдХ्рдпोंрдХि рд╕рдд्рдп рдХा рд╕рдд्рдп рд░ूрдк рд╡िрднрдд्рд╕ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд╡ी рдоिрдирд░्рд╡ा рд╕े рд╕рдд्рдп рдХा рд╕рдд्рдп рд░ूрдк рджेрдЦрдХрд░ рднी рдПрдеेंрд╕ рдХा рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी рдЪौंрдзिрдпा рдЧрдпा рдеा, рд╡िрдЪрд▓िрдд рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рдкाрдардХ рднी рд╡िрдЪрд▓िрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрд╕्рдеा рдЬाрддी рд░рд╣рддी рд╣ै।
рд╡िрд╢ेрд╖ांрдХ рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 42 рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдкूрд░्рдг рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз-рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд░рдЪрдиाрдХाрд░ों рдХी рд▓ेрдЦрдиी рд╕े рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдЖрдк्рд▓ाрд╡िрдд рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЙрдирдХी рд╕ृрдЬрдирдзрд░्рдоिрддा рдкрд░, рдЙрдирдХे рд╕ृрдЬрди рдорди рдкрд░, рдЙрдирдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдкрд░ рдФрд░ рдЙрдирдХी рд░рдЪрдиाрд╢ीрд▓рддा рдХे рд╢ीрд▓ рдкрд░ рдЖрджि рдХाрдлी рдЕрдЪ्рдЫा рд▓ेрдЦрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рд▓ेрдЦрдХों рдиे рдорди рд╕े рд▓िрдЦा рд╣ै, рдЙрдирдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдкрд░, рдХрд╣ाрдиी рдкрд░, рдиाрдЯрдХ рдкрд░, рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рдкрд░, рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдкрд░ рд╕рд░्рдЬрдиा рдХे рд╕ाрде рд╕ृрдЬрди рдХिрдпा рд╣ै। рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рдмिрдо्рдм-рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм, рдХाрд╡्рдп-рдк्рд░рдпोрдЬрди, рдХрдеा-рдорд░्рдо рдФрд░ рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХे рдЕрдХ्рд╕ рдХो рдкрдХрдб़ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рдХे рдЗрд╕ рдЖрдпोрдЬрди рдоें рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рднी рдХृрддिрдпों рдкрд░ рдкूрд░ी рд╕िрдж्рджрдд рдФрд░ рдИрдоाрдирджाрд░ी рд╕े рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░рдиे рдХी рднрд░рдкूрд░ рдХोрд╢िрд╢ рдХी рдЧрдпी рд╣ै। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рдкूрд░ा рд╕ंрдХрд▓рди рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдЧрд╣рдгीрдп рд╣ै, рдкाрдардХों рдФрд░ рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХों рдХे рд▓िрдП рдкрдардиीрдп рд╣ै, рд╢ोрдзाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рд╢ोрдзрдиीрдп рд╣ै рдФрд░ рдЖрдо-рдлрд╣рдо рдХे рд▓िрдП рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХी рджрд░िрдпाрджिрд▓ी рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдкूрд░्рдг рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рднी рд╣ै। рдк्рд░рдХाрд╢рдХ рдорд╣ोрджрдп рд╕े рдиिрд╡ेрджрди рддो рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд╡िрд╢ेрд╖ांрдХ рдХो рдХुрдЫ рдПрдбिрдЯ рдХрд░рдХे рдЗрд╕े рдкुрд╕्рддрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рджे рджिрдпा рдЬाрдп рддो рдпрд╣ рдЕрдХाрджрдоिрдХ рджुрдиिрдпा рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдХिрддाрдм рдмрди рдЬाрдпेрдЧी।
рдЧौрд░рддрд▓рдм рд╣ै рдХि рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рд╕рднी рдХृрддिрдпों рдкрд░ рдХрд▓рдо рдЪрд▓ाрдИ рдЧрдИ рд╣ै рдХिंрддु рдиिрд░ाрд▓ा: рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा рдкрд░ рдмीрдПрдЪрдпू рдХे рдоेрд░े рднाрдИ рдбॉ. рдк्рд░рднाрдХрд░ рд╕िंрд╣ рдиे рдХрд▓рдо рдЪрд▓ा рдХрд░ рдЗрд╕े рдЗрд╕ рд╕ंрдХрд▓рди рдоें рдЫुрдЯрдиे рд╕े рдмрдЪा рджिрдпा рд╣ै। рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा рдпा рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдиिрд░ाрд▓ा, рд╕рдЪ рдоें рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдеे рдиिрд░ाрд▓ा ! рдЖрд╕्рдеा рдРрд╕ी рдЬो рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдХिрд╕рдХे рд╕ाрде ! рдЖрд╕्рдеा рдХे рд╕ाрде ! рдиिрд░ाрд▓ा рдХा рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╕ृрдЬрди рдЗрди рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рд╕ंрдЧुрдо्рдлрди рд╣ै рдФрд░ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдЙрд╕ी рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा рдХे рдиिрд░ाрд▓ा рдеे। рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП ‘рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा’ рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै। рдЗрди рджोрдиों рд╢рдм्рджों рдХो рдПрдХ рд╕ाрде рд╕рдордЭрдиा рд╣ोрдЧा рддрднी рд╣рдо рдиिрд░ाрд▓ा рдХो рднी рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдФрд░ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХो рднी! рдЬीрд╡рди-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╕ाрдд рдк्рд░рдХрд░рдгों рд╡ाрд▓ी рдпрд╣ рд╡िрдорд░्рд╢ рдкुрд╕्рддрдХ ‘рдиिрд░ाрд▓ा: рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा’ рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ाрдд рд░ंрдЧों рд╡ाрд▓ी рд╣ै рдФрд░ рд╕рдоाрд▓ोрдЪрдиा рдХे рд╕ाрдд рдЕрдХ्рд╕рд╡ाрд▓ी рднी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдкूрд░्рдгрддा рдХा рдк्рд░рдкрдд्рддि рднाрд╡ рдмोрдз рд╣ोрддा рд╣ै।
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднंрдбाрд░ рдиे рдЕрдкрдиी рдкрдд्рд░िрдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рдХрд▓्рдк рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди рдХिрдпा рд╣ै। рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рдФрд░ рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХे рд╕ाрде рдкрдд्рд░-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдбाрдпрд░ी-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рднी рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдХिрддрдиा рдоाрдирд╡ी рд▓рдЧрддी рд╣ै рдХाрд╢ीрдиाрде рд╕िंрд╣ рдФрд░ рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХे рдордз्рдп рд╕рдо्рдк्рд░ेрд╖рдг рдХे рд▓िрдЦिрдд рдоाрдз्рдпрдо рдкрдд्рд░ рдХी рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा ! рдЖрдЬ рддो рд▓ोрдЧ рдкрдд्рд░ рд▓िрдЦрдиा рднूрд▓ рдЧрдпे рд╣ैं, рдЗрд╕ीрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдиा рд╢िрдеिрд▓ рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдмрд╣рд░рд╣ाрд▓, рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдкрд░ рдХेंрди्рдж्рд░िрдд ‘рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк‘ рдХा рдпрд╣ рдПрдХ рдпाрджрдЧाрд░ рдЕंрдХ рд╣ै рдЬो рд╢ाрд╢्рд╡рддрддा рдХी рдХोрдЯि рдоें рдЖрдпेрдЧा। рдПрдХ рдмाрдд рдкрд░ рдз्рдпाрди рджिрд▓ाрдиा рдЪाрд╣ूँрдЧा рдХि рд╢ाрдпрдж рд╢ीрдШ्рд░рддा рдоें рдпा рдХрд╣ें рдЬрд▓्рджрдмा़рдЬी рдоें ‘рдк्рд░ुрдл’ рдкрд░ рд╕े рдз्рдпाрди рд╡िрдЪрд▓िрдд рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै рдЬрдмрдХि ‘рдк्рд░ुрдл’ рджेрдЦрдиा рддो рдк्рд░िрдпा рдХो рдмाрд░-рдмाрд░ рдиिрд╣ाрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै рддाрдХि рдХрд╣ीं рдХुрдЫ рдЫुрдЯ рди рдЬाрдп, рдХुрдЫ рдЕрд╕ंрдЧрдд рд░рд╣ рди рдЬाрдп। рдЕрдд: рдЬрдм рдк्рд░िрдпा рдХा рднाрд╡ рдмोрдз рдк्рд░ुрдл рдХे рд╕ाрде рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ोрддा рд╣ै рддрдм рд╢рдм्рджों рдХा рд╕ौрди्рджрд░्рдп рдФрд░ рд╡ाрдХ्рдп-рд╕ंрд░рдЪрдиा рдХा рд╕ंрдЧीрдд рдмрдЬ рдЙрдарддा рд╣ै рдФрд░ рд░рдЪрдиा рдк्рд░ाрдгрд╡ाрди рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдмाрд╡рдЬूрдж рдЗрд╕рдХे ‘рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк’ рдкрдд्рд░िрдХा рдХी рд╕ाрдЬ-рд╕рдЬ्рдЬा, рдХрд╡рд░, рдЫрдкाрдИ, рдмाрдИрдбिंрдЧ рдХी рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯрддा рд╕ुрдЧрдаिрдд рд╣ै рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдиाрдХ-рдирдХ्рд╕े рдоें рдПрдХ рдмрдб़ी рдкрдд्рд░िрдХा рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп- рд╕ौрди्рджрд░्рдп рдХा рдмोрдз рджेрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдкрдд्рд░िрдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рд╡िрдХрд▓्рдк рдХी рднрд░рдкाрдИ рдХрд░ेрдЧी, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднंрдбाрд░ рдЗрд╕ рд╣ेрддु рдЖрдд्рдорд╣ंрддा рдЖрд╕्рдеा рдХी рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╕рд░рдгी рдоें рд╕ुрджृрдв़ рдЯिрдХा рд╣ै।
444 рдкृрд╖्рдаों рдХे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рд╕ंрдХрд▓рди рдоें рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХा рдкूрд░ा рдЬीрд╡рди-рд╡ृрдд्рдд рдЕंрдд рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рд╣рддा рддो рдЙрд╕рд╕े рдкाрдардХ рдХो рдЙрд╕ рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдХे рдЬीрд╡рди, рдЬрдоीрди рдФрд░ рдЬрд╣ाँрди рдХा рдкрддा рд▓рдЧ рдЬाрддा, рдЬिрд╕рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдПрдХ рдЕрдкрдиी рдЗрд╖्рдЯ рднाрд╡рдиा рдХा рдЙрджрдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдмрд╣рд░рд╣ाрд▓, рджूрдзрдиाрде рд╕िंрд╣ рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рджूрдзрдзाрд░ा рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╕рд▓िрд▓ा рдХा рд░ुрдк рд▓ेрдЧी।
----------------------
‘рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрдХрд▓्рдк‘ (рдЕрд░्рдзрд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ), рдЬूрди 2018, рдЕंрдХ-6, рд╡рд░्рд╖-4, рдкृ. 444, рдоूрд▓्рдп рд░ु. 150 /-
рд╕рдо्рдкाрджрдХः рдбॉ. рд╡िрдЬрдп рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рднंрдбाрд░, 50, рдЪाрд╣рдЪंрдж (рдЬीрд░ो рд░ोрдб), рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж-211003 (рдЙ.рдк्рд░.)
рдИрдоेрд▓ः sahityabhandar50@gmail.com
----------------------
рдЖрдкрдХी рд▓िрдЦी рд░рдЪрдиा "рдкांрдЪ рд▓िंрдХों рдХे рдЖрдирди्рдж рдоें" рд╢рдиिрд╡ाрд░ 14 рдЬрдирд╡рд░ी 2022 рдХो рд▓िंрдХ рдХी рдЬाрдПрдЧी .... http://halchalwith5links.blogspot.in рдкрд░ рдЖрдк рднी рдЖрдЗрдПрдЧा ... рдзрди्рдпрд╡ाрдж! !
ReplyDelete