เค†เค“ เคนिंเคฆी เคธीเค–ें - เคญाเค— 6

เคกॉ. เคธเคค्เคฏเคตीเคฐ เคธिंเคน

เคธเคค्เคฏเคตीเคฐ เคธिंเคน

เคธเคนाเคฏเค• เค†เคšाเคฐ्เคฏ (เคนिंเคฆी)
เคฒा. เคฌ. เคถा. เคฐाเคœเค•ीเคฏ เคธ्เคจाเคคเค•ोเคค्เคคเคฐ เคฎเคนाเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ, เค•ोเคŸเคชूเคคเคฒी (เคœเคฏเคชुเคฐ) 303108, เคฐाเคœเคธ्เคฅाเคจ, เคญाเคฐเคค
เคšเคฒเคญाเคท: +91 979 996 4305; เคˆเคฎेเคฒ: drsatyavirsingh@gmail.com

เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃ เคเคตं เคง्เคตเคจि เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा

เคญाเคทा เค•े เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคฆो เคฐूเคช เคฏा เคญेเคฆ เค•िเค เคœाเคคे เคนैं। เคเค• เคนै - เคฎौเค–िเค• เคฐूเคช, เคœिเคธे เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคญाเคทा เคญी เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं; เคฆूเคธเคฐा เคฐूเคช เคนै - เคฒिเค–िเคค। เคฎौเค–िเค• เคฏा เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคญाเคทा, เคญाเคทा เค•ा เคฌोเคฒเคšाเคฒ เคฏा เค•เคนे เค•ि เคธंเคตाเคฆ เคธंเคช्เคฐेเคทเคฃ เค•ा เคฐूเคช เคนै। เค‡เคธเค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ เค‰เคคเคจा เคนी เคช्เคฐाเคšीเคจ เคนै เคœिเคคเคจा เคฎाเคจเคต เค•ा เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœเคจ्เคฎ เค•े เคธाเคฅ เคธे เคญाเคทा เค•िเคธी เคจ เค•िเคธी เคฐूเคช เคฎें เคฐเคนी เคนै। เค‡เคธ เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคฏा เคฎौเค–िเค• เคญाเคทा เค•ी เค†เคงाเคฐเคญूเคค เค‡เค•ाเคˆ เคนै - เคง्เคตเคจि। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคญाเคทा เค•ी เค…เคจेเค• เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนोเคคी เคนैं। เค‡เคจ्เคนीं เค•े เค†เคชเคธी เคธंเคฏोเค— เคธे เคถเคฌ्เคฆों เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนै।

เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฒिเค–िเคค เคญाเคทा, เคญाเคทा เค•ा เคฆूเคธเคฐा เคฐूเคช เคนै। เคฎौเค–िเค• เคญाเคทा เค•े เคธ्เคฅाเคฏिเคค्เคต เคฏा เค•เคนें เค•ि เคธ्เคฅाเคˆ เคฐूเคช เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคธाเคฎเคจे เค†เคฏा। เคฎौเค–िเค• เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เคฒिเคชि เคšिเคน्เคจ เคฏा เคช्เคฐเคคीเค• เคฌเคจाเค। เค…เคคः เคฒिเค–िเคค เคšिเคน्เคจों (เคช्เคฐเคคीเค•ों) เค•ो เคตเคฐ्เคฃ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฏे เคตเคฐ्เคฃ เคญाเคทिเค• เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคนोเคคे เคนैं। เค‡เคธเคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนै เค•ि เคฎौเค–िเค• เคญाเคทा เค•ी เค†เคงाเคฐเคญूเคค เค‡เค•ाเคˆ เคœเคนाँ เคง्เคตเคจि เคนै, เคตเคนाँ เคฒिเค–िเคค เคญाเคทा เค•ी เค†เคงाเคฐเคญूเคค เค‡เค•ाเคˆ เคตเคฐ्เคฃ เคนै। เคนिंเคฆी เคฎें เคตเคฐ्เคฃों เค•ो เค…เค•्เคทเคฐ เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคชเคฐंเคคु เคตเคฐ्เคฃ เคเคตं เค…เค•्เคทเคฐ เคฎें เคฎूเคฒเคญूเคค เค…ंเคคเคฐ เคนै। เคตเคฐ्เคฃ, เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เค•ा เคตเคน เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เคšिเคน्เคจ เคœो เคเค• เคตाเค•्- เคธ्เคตเคจ เคฏा เคเค•ाเคงिเค• เคธ्เคตเคจों เค•ा เคฆृเคถ्เคฏ เคช्เคฐเคคीเค• เคนोเคคा เคนै। เคตเคฐ्เคฃ เคญाเคทा เค•ा เคฒเค˜ुเคค्เคคเคฎ เค–ंเคก, เคœिเคธเค•े เคŸुเค•เคก़े เคจเคนीं เคนोเคคे เคนैं; เคตเคฐ्เคฃ เคญाเคทिเค• เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคนोเคคे เคนैं; เคœैเคธे - เค…, เค†, เค•, เค–, เค— เค†เคฆि।
 เค…เค•्เคทเคฐ - เคตाเค•्- เคธ्เคตเคจ เค•ी เคฌเคก़ी เค‡เค•ाเคˆ เคนै। เคเค• เคฏा เคเค• เคธे เค…เคงिเค• เคธ्เคตเคจों เค•ी เคตเคน เค‡เค•ाเคˆ เคœिเคธเค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคถ्เคตाเคธ เค•े เคเค• เคเคŸเค•े (เคธ्เคชंเคฆเคจ) เคธे เคนोเคคा เคนै। เคซुเคธ्เคซुเคธी เคธ्เคชंเคฆ - เคตाเค•् เคธ्เคตเคจ เคฏा เคตाเค•् เคธ्เคตเคจों เค•ी เคตเคน เค‡เค•ाเคˆ เคœिเคธเคฎें เคเค• - เคเค• เคฎुเค–เคฐเคคा เคถिเค–เคฐ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏเคค: เคฐเคนเคคा เคนै। เค…เค•्เคทเคฐ เคฎें เคเค• เคตเคฐ्เคฃ เคญी เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคฏा เคเค•ाเคงिเค• เคตเคฐ्เคฃ เคธเคฎूเคน เคนो เคธเค•เคคा เคนै।
เคตเคฐ्เคฃों เค•े เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคธเคฎूเคน เค•ो 'เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा' เค•เคนเคคे เคนैं। เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें เคชเคนเคฒे 'เคธ्เคตเคฐ เคตเคฐ्เคฃ' เคคเคฅा เคฌाเคฆ เคฎें 'เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃों' เค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคนै। เคธ्เคตเคฐ เคตเคฐ्เคฃों เค•ी เคฎाเคค्เคฐाเคँ เคนोเคคी เคนैं; เคœो เคต्เคฏंเคœเคจ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคนी เคฒเค—เคคी เคนैं। เคตเคฐ्เคฃों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฒเค—เคจे เคตाเคฒे เค•ाเคฒเคฎाเคจ, เคธเคฎเคฏाเคตเคงि, เค•ाเคฒाเคตเคงि เค•ो เคฎाเคค्เคฐा เค•เคนเคคे เคนैं। เค… เคธे เค” เคคเค• เคนिंเคฆी เคฎें เค—्เคฏाเคฐเคน เคธ्เคตเคฐ เคนैं। เคœिเคธเคฎें 'เค…' เค•ो เค›ोเคก़เค•เคฐ เคธเคญी เค•े เคฒिเค เคฎाเคค्เคฐा เคšिเคน्เคจ เคฌเคจाเค เค—เค เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि 'เค…' เคธ्เคตเคฐ เคคो เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคต्เคฏंเคœเคจ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนी เคนै। เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें เคธ्เคตเคฐ, เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃों เค•ा เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•्เคฐเคฎ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคธ्เคตเคฐ เคตเคฐ्เคฃ, เค‰เคจเค•े เคฎाเคค्เคฐा เคšिเคน्เคจ เคคเคฅा เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃो เค•ा เค•्เคฐเคฎ เคนोเคคा เคนै। เคธ्เคตเคฐों เคฎें เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เคคเคฅा เคตिเคธเคฐ्เค— เคšिเคน्เคจ เคญी เค†เคคे เคนैं। เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคตเคฐ्เค—ीเคฏ เคต्เคฏंเคœเคจ เคœिเคธเคฎें 'เค•' เคธे เคฒेเค•เคฐ 'เคฎ' เคคเค• เค•े เคตเคฐ्เคฃ เคถाเคฎिเคฒ เคนैं เคคเคฅा เค…เคตเคฐ्เค—ीเคฏ เคต्เคฏंเคœเคจ เคœिเคธเคฎें เคถेเคท เคต्เคฏंเคœเคจ เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคคे เคนैं। เคธाเคฅ เคนी เค†เค—เคค เคต्เคฏंเคœเคจ, เคœिเคธเคฎें เค…เคฐเคฌी - เคซाเคฐเคธी เคตเคฐ्เคฃ เฅ˜, เฅ™, เฅš, เฅ›, เฅž เคถाเคฎिเคฒ เคนैं।


เคนिंเคฆी เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ

เค•िเคธी เคญी เคญाเคทा เค•ी เคญाเคทिเค• เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคธ्เคตเคจ (phone) เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคญाเคทा เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เคœिเคธ เค…เคง्เคฏाเคฏ เคฎें เค‡เคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เค‡เคธे เคง्เคตเคจि เคตिเคœ्เคžाเคจ เคฏा เคธ्เคตเคจ - เคตिเคœ्เคžाเคจ (phonetics) เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เคธंเคฏोเค— เคธे เค•िเคธी เคญी เคญाเคทा เค•े เค…เคฐ्เคฅเคตाเคจ เคถเคฌ्เคฆों เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนै, เคตे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคญाเคทिเค• เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค•เคนी เคœाเคคी เคนैं। เคนिंเคฆी เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคค เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคฆो เคช्เคฐเคฎुเค– เคญाเค—ों เคฎें เคตเคฐ्เค—ीเค•ृเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै - เคธ्เคตเคฐ เค”เคฐ เคต्เคฏंเคœเคจ। เค‡เคจ्เคนीं เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคฒिเค–เค•เคฐ เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคญाเคทा เคฎें เคฒिเค–िเคค เคšिเคน्เคจों เค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เค—เคˆ เคนै। เคฏे เคฒिเค–िเคค เคšिเคน्เคจ เคตเคฐ्เคฃ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं। เคฎाเคจเคต เคฎुเค– เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคต เคฆो เคนैं - เคœीเคญ เค”เคฐ เคจिเคšเคฒा เคนोंเค । เค…เคงिเค•ांเคถ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฏे เคฆोเคจों เค…เคตเคฏเคต เคซेเคซเคก़े เคธे เคจिเค•เคฒी เคนเคตा เค•ो เค…เคตเคฐोเคง เคชैเคฆा เค•เคฐเค•े เคฐोเค•เคคे เคนैं। เค‡เคธ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคธ्เคตเคฐ เค”เคฐ เคต्เคฏंเคœเคจ เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคตเคฐ्เคฃ เคธाเคฎเคจे เค†เคคे เคนैं। เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•े เคธเคฎเคฏ เคนเคตा เคฌिเคจा เค•िเคธी เค…เคตเคฐोเคง เค•े เคจिเค•เคฒเคคी เคนै, เคตे เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं เคคเคฅा เคฎुเค– เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคตों (เคœीเคญ เค…เคฅเคตा เคจिเคšเคฒा เคนोंเค ) เคฆ्เคตाเคฐा เคœเคฌ เค•िเคธी เคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เค…เคตเคฐोเคง เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคคเคฌ เคœो เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคนोเคคी เคนैं; เคตे เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนी เคœाเคคी เคนैं। เคธाเคฅ เคนी เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं เคœिเคจเค•ा เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฌिเคจा เคธ्เคตเคฐ เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•े เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा।


เคนिंเคฆी เคธ्เคตเคฐ เคง्เคตเคจिเคฏाँ

เคธ्เคตเคฐ เคตे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคซेเคซเคก़ों เคธे เค†เคจे เคตाเคฒी เคตाเคฏु เคฌिเคจा เคฐुเค•ाเคตเคŸ เคคเคฅा เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•े เคฎुเค– - เคตिเคตเคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เค†เคคी เคนै। เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– - เคฆ्เคตाเคฐ เค•े เคธ्เคฅाเคจ เค•ो เค•เคฎ เคฏा เค…เคงिเค• เคคो เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै, เค‡เคธे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฌंเคฆ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เค”เคฐ เคจा เคนी เค‡เคคเคจा เคฌंเคฆ เค•ी เคจि:เคถ्เคตाเคธ เคฐเค—เคก़ เค–ाเค•เคฐ เคจिเค•เคฒे। เคนिंเคฆी เคฎें เคชเคฐंเคชเคฐा เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค—्เคฏाเคฐเคน เคธ्เคตเคฐ เคนैं - เค…, เค†, เค‡, เคˆ, เค‰, เคŠ, เค‹, เค, เค, เค“, เค” เคคเคฅा เคเค• เค†เค—เคค เคธ्เคตเคฐ เคนै - เค‘। เค‡เคจ เคธ्เคตเคฐ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคคीเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ (เคคเคฐเคน) เคธे เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै -
(เค•) เคนोंเค ों เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे, (เค–) เคœिเคน्เคตा เค•े เคŠเคชเคฐ เค‰เค े เคญाเค— เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे, (เค—) เคœिเคน्เคตा เค•े เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे।

(เค•). เคนोंเค ों เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे -
 เค‡เคธ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคธ्เคตเคฐों เค•े เคฆो เคตเคฐ्เค— เคนो เคธเค•เคคे เคนैं, เคฏเคฅा เคตृเคค्เคคเคฎुเค–ी (เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ) เค”เคฐ เค…เคตृเคค्เคคเคฎुเค–ी (เค…เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ, เค…เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ)
1. เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ (เคตृเคค्เคคเคฎुเค–ी) - เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•े เคธเคฎเคฏ เคนोंเค  เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ เคนो เคœाเคคे เคนै, เค‰เคจ เคธ्เคตเคฐों เค•ो เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ, เคตृเคค्เคคเคฎुเค–ी, เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं, เคฏเคฅा - เค‰, เคŠ, เค“, เค” เคคเคฅा เค†เค—เคค เค‘ เคธ्เคตเคฐ ।
2. เค…เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ - เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคนोंเค  เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ เคจ เคนोเค•เคฐ เคตिเคธ्เคคृเคค เคนोเคคे เคนैं, เค‰เคจ เคธ्เคตเคฐों เค•ो เค…เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ, เค…เค—ोเคฒाเค•ाเคฐ, เค…เคตृเคค्เคคเคฎुเค–ी เค•เคนเคคे เคนैं, เคฏเคฅा - เค…, เค†, เค‡, เคˆ, เค, เค।

(เค–). เคœिเคน्เคตा เค•े เคŠเคชเคฐ เค‰เค े เคญाเค— เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे -
 เคฎुเค– เค•िเคธ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เค–ुเคฒเคคा เคคเคฅा เคฌंเคฆ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคธ्เคตเคฐों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคธंเคตृเคค, เคตिเคตृเคค, เค…เคฐ्เคงเคธंเคตृเคค, เคคเคฅा เค…เคฐ्เคงเคตिเคตृเคค्เคค เคจाเคฎ เคธे เคšाเคฐ เคญाเค— เค•िเค เคœाเคคे เคนैं।
1. เคธंเคตृเคค- เคœเคฌ เคœिเคน्เคตा เค•ा เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค…เคชเคจी เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคนोเค—ा เคคเคฌ เคฎुเค–เคฐंเคง्เคฐ เคธंเคตृเคค เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै, เคตे เคธंเคตृเคค เค•ोเคŸि เค•े เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं ; เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– เคธเคฌเคธे เค•เคฎ เค–ुเคฒे। เคธंเคตृเคค เค•ा เคถाเคฌ्เคฆिเค• เค…เคฐ्เคฅ เคนी เคนै - เค›िเคชा เคนुเค† เคคเคฅा เคขเค•ा เคนुเค†। เค‡เคจ เคธ्เคตเคฐों เคฎें เคช्เคฐเคฎुเค– เคนैं - เคˆ เคคเคฅा เคŠ।
2.เค…เคฐ्เคงเคธंเคตृเคค - เคœिเคน्เคตा เค•ा เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เคธंเคตृเคค เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคธे เค•ुเค› เค•เคฎ เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคนोเคคा เคนै, เคคเคฌ เค…เคฐ्เคงเคธंเคตृเคค เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै। เค…เคฐ्เคงเคธंเคตृเคค เค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฎुเค– เคธंเคตृเคค เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค•ुเค› เค…เคงिเค• เค–ुเคฒे। เคเคธे เคธ्เคตเคฐ เคนैं - เค‡ เคคเคฅा เค‰।
3. เคตिเคตृเคค - เคตिเคตृเคค เค•ा เคถाเคฌ्เคฆिเค• เค…เคฐ्เคฅ เคนै- เคซैเคฒा เคนुเค†, เค–ुเคฒा เคนुเค† เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เค–ुเคฒे। เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคœिเคน्เคตा เค•ा เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เค…เคชเคจी เคจिเคฎ्เคจเคคเคฎ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคฐเคนเคคा เคนै, เคคเคฌ เคตिเคตृเคค เคธ्เคตเคฐ เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคนोเคคी เคนै। เคฏเคฅा - เค†, เค, เค”।
4. เค…เคฐ्เคงเคตिเคตृเคค -เคตिเคตृเคค เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคฎुเค– เค•เคฎ เค–ुเคฒे เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœเคฌ เคœीเคญ เค•ा เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เคตिเคตृเคค เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคธे เค•ुเค› เค…เคงिเค• เคŠँเคšाเคˆ เคชเคฐ เคนोเคคा เคนै, เคคเคฌ เค…เคฐ्เคงเคตिเคตृเคค เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै।เคฏเคฅा - เค, เค“ เคคเคฅा เค†เค—เคค เค‘ เคธ्เคตเคฐ เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•िเค เคœा เคธเค•เคคे เคนैं।

(เค—). เคœिเคน्เคตा เค•े เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคญाเค— เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे -
 เคœเคฌ เคœीเคญ เค•ा เค…เค—्เคฐ เคญाเค— เคธ्เคตเคฐों เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒ เคนोเคคा เคนै, เคคो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคธ्เคตเคฐ เค…เค—्เคฐ เคธ्เคตเคฐ เคคเคฅा เคชเคถ्เคš เคญाเค— เค•ी เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒเคคा เคธे เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคธ्เคตเคฐ เคชเคถ्เคš เคธ्เคตเคฐ เค”เคฐ เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคตเคฐ เค•ी เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒเคคा เคธे เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคธ्เคตเคฐ เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं।
1. เค…เค—्เคฐ เคธ्เคตเคฐ - เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เค•ा เค…เค—เคฒा (เค…เค—्เคฐ) เคญाเค— เคŠเคชเคฐ - เคจीเคšे เค‰เค เคคा, เค—िเคฐเคคा เคนै, เคตे เค…เค—्เคฐ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं; เคœैเคธे - เค‡, เคˆ, เค, เค เคšाเคฐों เค…เค—्เคฐ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं।
2. เคชเคถ्เคš เคธ्เคตเคฐ - เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เค•ा เคชเคถ्เคš (เคชिเค›เคฒा) เคญाเค— เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคธ्เคฅिเคคि เคธे เคŠเคชเคฐ เค‰เค เคคा เคนै, เคฏเคนाँ เคธे เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคธ्เคตเคฐ เคชเคถ्เคš เคธ्เคตเคฐ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं। เคœैเคธे - เค†, เค‡, เคŠ, เค“, เค” เคคเคฅा เค†เค—เคค เค‘ เคชเคถ्เคš เคธ्เคตเคฐ เคนैं।
3. เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคตเคฐ - เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เค•ा เคฎเคง्เคฏ เคฏा เค•เคนे เค•ि เค•ेंเคฆ्เคฐ เคญाเค— เคฅोเฅœा เคธा เคŠเคชเคฐ เค‰เค เคคा เคนै, เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคฅा - เคนिंเคฆी เคฎें 'เค…' เคธ्เคตเคฐ เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธ्เคตเคฐ เคฏा เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै।
เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เค•े เค…เคฒाเคตा เคฆो เคคเคฐเคน เคธे เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै -
1. เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคคเคฅा 2. เคตाเคฏु เคจिเคฐ्เค—เคฎเคจ เคฎाเคฐ्เค—

  1. เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा-
 เคธเคฎเคฏ เคธे เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคนै - เคธ्เคตเคฐों เค•े เคฌोเคฒเคจे เคฎें เค•िเคคเคจा เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै, เคœैเคธे - เค‡ เคเคตं เคˆ เคฎें เค…เคฅเคตा เค‰ เคเคตं เคŠ เคฎें เคฏा เค… เคเคตं เค† เคฎें เคธเคฎเคฏ เค•ा เค…ंเคคเคฐ เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคˆ, เคŠ เคเคตं เค† เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค‡, เค‰ เคเคตं เค… เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै। เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฒเค—เคจे เคตाเคฒे เค‡เคธी เคธเคฎเคฏ เค•ो เคชाเคฐिเคญाเคทिเค• เคถเคฌ्เคฆाเคตเคฒी เคฎें เค•्เคฐเคฎเคถः เคฆीเคฐ्เค˜ เคเคตं เคนृเคธ्เคต เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐों เคฎें เค…, เค‡, เค‰, เค‹ เคนृเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคธเคฎเคฏ เค…เคงिเค• เคฒเค—เคคा เคนै। เคนिंเคฆी เคฎें เคช्เคฐाเคช्เคค เคนृเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ เคšाเคฐ เคนैं - เค…, เค‡, เค‰ เค”เคฐ เค‹। เคถेเคท เคธเคญी เคธ्เคตเคฐ เคฆीเคฐ्เค˜ เคนै। เคนृเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐों เค•ो เค†เคงाเคฐ เคธ्เคตเคฐ, เคฎूเคฒ เคธ्เคตเคฐ, เค†เคฆเคฐ्เคถ เคธ्เคตเคฐ, เค…เคšเคฒ เคธ्เคตเคฐ, เคช्เคฐเคงाเคจ เคธ्เคตเคฐ, เคฎाเคจเค• เคธ्เคตเคฐ เค†เคฆि เคจाเคฎों เคธे เคญी เค…เคญीเคนिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฎूเคฒ เคญाเคฐोเคชीเคฏ เคฎें 'เค…' เคนृเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ , เค‰เคฆाเคธीเคจ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เคตैเคฆिเค• เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เค‡เคธे เคนृเคธ्เคตाเคฐ्เคฆ्เคง เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

  2. เคตाเคฏु เคจिเคฐ्เค—เคฎเคจ เคฎाเคฐ्เค— -
 เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคนเคตा เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคธे เคจिเค•เคฒเคคी เคนै, เค‰เคจ्เคนें เคนเคฎ เคฎौเค–िเค• เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं เคคเคฅा เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคนเคตा เคจाเคธिเค•ा เคตिเคตเคฐ เคธे เคญी เคจिเค•เคฒเคคी เคนै, เค‰เคจ्เคนें เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं। เค…, เค†, เค‡, เคˆ เค†เคฆि เคฎौเค–िเค• เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฏเคฆि เคนเคตा เคจाเคธिเค•ा เคตिเคตเคฐ เคธे เคญी เคจिเค•เคฒे, เคคो เคนเคฎ เค‰เคจเค•ो เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐ เค•เคนेंเค—े; เคœैเคธे - เค…ँ, เค†ँ เค†เคฆि। เค…เคจुเคจाเคธिเค•เคคा เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค—ुเคฃ เคนै। เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคตाเคฏु เคฎुเค– เค•े เค…เคฒाเคตा เคœเคฌ เคจाเค• เคธे เคญी เคจिเค•เคฒे เคคो เคธ्เคตเคฐ เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคนो เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคธเค•ा เคšिเคน्เคจ ँ (เคšंเคฆ्เคฐเคฌिंเคฆु) เคนै। เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคถिเคฐोเคฐेเค–ा เคชเคฐ เคฎाเคค्เคฐा เคจ เคนो เค‰เคจ เคชเคฐ เคšंเคฆ्เคฐเคฌिंเคฆु เคฒिเค–े, เคœैเคธे- เคธाँเคธ, เคšाँเคฆ, เค—ाँเคต, เค•ुँเค†, เค‰ँเค—เคฒी, เคชूँเค›, เคธूँเค˜เคจा เค†เคฆि। เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เคชเคฐ เคถिเคฐोเคฐेเค–ा เคชเคฐ เคฎाเคค्เคฐा เคนो, เคตเคนाँ เคชเคฐ เคšंเคฆ्เคฐเคฌिंเคฆु (เค…เคจुเคจाเคธिเค•) เค•ो เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เคฐूเคช เคฎें เคฒिเค–ा เคœाเคเค—ा เคฒेเค•िเคจ เคฎूเคฒเคคः เคฏเคน เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐ เคนी เคนै। เคœैเคธे - เคšोंเคš, เค•ोंเคชเคฒ, เคฎें, เคฎैं, เค•ेंเคšुเค, เค—ोंเคฆ, เคธौंเคซ เค†เคฆि। เค…เคจुเคจाเคธिเค•เคคा เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคธเคฌ เคจिเคฐเคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐ เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं।
เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ, เคตिเคธเคฐ्เค— เคคเคฅा เค…เคจुเคจाเคธिเค• (เคšंเคฆ्เคฐเคฌिंเคฆु) เค•ो เค…เคฏोเค—เคตाเคน เคง्เคตเคจि เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค…เคฏोเค—เคตाเคน เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธे เคชूเคฐ्เคต เคเค• เคธ्เคตเคฐ เค…เคตเคฏเคต เค†เคคा เคนै। เคตिเคธเคฐ्เค— เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ 'เคน' เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे - เคฎเคจ:เคธ्เคฅिเคคि, เค…เคคः, เคฆु:เค– เค†เคฆि।

เคนिंเคฆी เคฎें เค—्เคฏाเคฐเคน เคธ्เคตเคฐों เคฎें เคเค• เคธ्เคตเคฐ 'เค‹' เคญी เคนै เคœिเคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนिंเคฆी เคฎें เคธंเคธ्เค•ृเคค เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคนोเคคा เคนै; เคฏเคฅा - เค‹เคทि, เค‹เคฃ, เค•ृเคทि, เคฆृเคท्เคŸि เค†เคฆि। เค•िंเคคु เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค…เคฌ เคฏเคน เคธ्เคตเคฐ เคจ เคนोเค•เคฐ เคฐि (เคต्เคฏंเคœเคจ เคธ्เคตเคฐ เคฎिเคถ्เคฐिเคค เค…เค•्เคทเคฐ) เค•ी เคญाँเคคि เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคนोเคคा เคนै।

เค‡เคจ เค—्เคฏाเคฐเคน เคธ्เคตเคฐों เค•े เค…เคฒाเคตा เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เคธे เคนिंเคฆी เคฎें เคเค• เคจเคฏा เคธ्เคตเคฐ (เค‘) เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคฆेเค–ा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคฅा -เคกॉเค•्เคŸเคฐ, เคฌॉเคฒ, เคนॉเคฒ, เค•ॉเคฒेเคœ เค†เคฆि। เค‡เคธเค•ा เคง्เคตเคจ्เคฏाเคค्เคฎเค• เคตเคฐ्เคฃเคจ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै- เคชเคถ्เคš เคธ्เคตเคฐ, เค…เคฐ्เคงเคตिเคตृเคค, เคตृเคค्เคคाเค•ाเคฐ, เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ।
เคฏเคน เคญी เคง्เคฏाเคคเคต्เคฏ เคนै เค•ि เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เคธ्เคตเคฐों เค•ो 'เค…เคš्', เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ो 'เคนเคฒ्' เคคเคฅा เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เค•ो 'เค…เคฒ्' เค•เคนเคคे เคนैं।


เคนिंเคฆी เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ

เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เค†ंเคถिเค• เคฏा เคชूเคฐ्เคฃ เค…เคตเคฐोเคง เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคต्เคฏंเคœเคจ เคตे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนोเคคी เคนै, เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคตाเคฏु เคธเคฌाเคง (เค…เคตเคฐोเคง เคธเคนिเคค) เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคคी เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคซेเคซเคก़ों เคธे เคฌाเคนเคฐ เค†เคจे เคตाเคฒी เคนเคตा เค•ो เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคตों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‡เคธे เค•िเคธी เคจ เค•िเคธी เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เค…เคตเคฐोเคง เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจा เคชเคก़เคคा เคนै, เคœिเคธเคธे เค‰เคธ เคธ्เคฅाเคจ เคตिเคถेเคท เคธंเคฌंเคงिเคค เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจि, เค…เคตเคฐोเคง เค•े เคนเคŸเคจे เคธे เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคนोเคคी เคนै। เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคตों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคœो เค…เคตเคฐोเคง เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคा เคนै, เค‰เคธเค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเคถ्เคจ เคญी เค•िเค เคœाเคคे เคนैं। เค…เคคः เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เคตเคฐ्เคฃเคจ เคฎें เคฎुเค–्เคฏเคคः เคฆो เคฌाเคคें เคตिเคšाเคฐเคฃीเคฏ เคนैं 1. เคธ्เคฅाเคจ เค”เคฐ 2. เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคตिเคงि। เคธ्เคฅाเคจ เคธे เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคนै - เคง्เคตเคจि เค•े เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เค•ा เคธ्เคฅाเคจ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคตเคน เคธ्เคฅाเคจ เคœเคนाँ เคชเคฐ เค•िเคธी เคง्เคตเคจि เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคต เคœीเคญ เคฏा เคจिเคšเคฒा เค“เค  เคœाเค•เคฐ เคซेเคซเฅœों เคธे เค†เคจे เคตाเคฒी เคตाเคฏु เค•े เคฎाเคฐ्เค— เคฎें เค…เคตเคฐोเคง เคชैเคฆा เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคŠเคชเคฐी เค“เค  , เคŠเคชเคฐी เคฆाँเคค, เคตเคฐ्เคค्เคธ, เค•เค ोเคฐ เคคाเคฒु, เคฎूเคฐ्เคงा, เค•ोเคฎเคฒ เคคाเคฒु, เค…เคฒिเคœिเคน्เคตा เค†เคฆि เคช्เคฐเคฎुเค– เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เคนैं।

เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคตों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ा เคตिเคตेเคšเคจ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคตिเคงि เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคซेเคซเคก़ों เคธे เคจिเค•เคฒเคจे เคตाเคฒी เคตाเคฏु เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เค•เคนीं เคฐुเค• เคœाเคคी เคนै, เค•เคนीं เคฐเค—เคก़ เค–ाเคคी เคนै, เค•เคญी เคœीเคญ เค•े เคชाเคฐ्เคถ्เคต เคญाเค— เคธे เค”เคฐ เค•เคญी เคจाเคธाเคฐंเคง्เคฐ เคธे เคนोเค•เคฐ เค—ुเคœเคฐเคคी เคนै। เค‡เคจ เคธเคฌ เคฌाเคคों เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคตिเคงि เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคนोเคคा เคนै। เคœिเคน्เคตा เค”เคฐ เค•ोเคฎเคฒ เคคाเคฒु เค”เคฐ เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏाँ เคง्เคตเคจि เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เคฎें เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐเคคी เคนैं, เค‡เคจ เคธเคฌเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคตिเคงि เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เค†เคคा เคนै।

เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค˜ोเคทเคค्เคต เคเคตं เคช्เคฐाเคฃเคค्เคต เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคญी เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏाँ เค•ुเค› เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เค•े เคธเคฎเคฏ เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคธเคฎीเคชเคตเคฐ्เคคी เคนो เคœाเคคी เคนै। เค•िंเคคु เคตाเคฏु เคฎाเคฐ्เค— เคชूเคฐ्เคฃเคค: เคฌंเคฆ เคจเคนीं เคนो เคชाเคคा เค”เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏों เค•े เค•िเคจाเคฐे เคถिเคฅिเคฒ เคฐเคนเคคे เคนैं। เคซेเคซเคก़ों เคธे เคจिเค•เคฒเคจे เคตाเคฒी เคตाเคฏु เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏों เค•े เคฌीเคš เค•े เคธंเค•ीเคฐ्เคฃ เคฎाเคฐ्เค— เคธे เคจि:เคธृเคค เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เค•िเคจाเคฐों เคฎें เค•ंเคชเคจ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เค•ंเคชเคจ เคธे เคœो เคจाเคฆ เคฏा เค˜ोเคท เคœिเคธ เคง्เคตเคจि เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै, เค‰เคธे เค˜ोเคท เคฏा เคธเค˜ोเคท เคง्เคตเคจि เค•เคนเคคे เคนैं।

เค•ुเค› เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคตाเคฏु เคช्เคฐเคตाเคน เค•ी เค…เคงिเค•เคคा เคฐเคนเคคी เคนै เคคो เค•ुเค› เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคธเค•ी เค…เคฒ्เคชเคคा। เคตाเคฏु เคช्เคฐเคตाเคน เค•े เค†เคงिเค•्เคฏ เคฎें เคฏเคน เคธ्เคซोเคŸเคจ เคœिเคคเคจा เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนोเคคा เคนै เค‰เคคเคจा เค•เคฎ เคช्เคฐเคตाเคน เคฎें เคจเคนीं। เคตाเคฏु เค•े เค…เคงिเค• เคœोเคฐ เคธे เคจिเค•เคฒเคคे เคธเคฎเคฏ เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी 'เคน' เคง्เคตเคจि เคธुเคจाเคˆ เคชเคก़เคคी เคนै। เค‡เคธ เคตिเคถेเคทเคคा เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจ เคฎเคนाเคช्เคฐाเคฃ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธ เคตिเคถेเคทเคคा เคธे เคฐเคนिเคค เคต्เคฏंเคœเคจ เค…เคฒ्เคช्เคฐाเคฃ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เค…เคฒ्เคชเคช्เคฐाเคฃ เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคฎ เคตाเคฏु เค”เคฐ เคถिเคฅिเคฒ เคธ्เคซोเคŸ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคा เคนै เคœเคฌเค•ि เคฎเคนाเคช्เคฐाเคฃ เคต्เคฏंเคœเคจ เค…เคงिเค• เคตाเคฏु เค”เคฐ เคธ्เคซोเคŸ เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเค•เคŸ เคนोเคคा เคนै। เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคจिเคฎ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै - เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ, เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ, เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏों/เค˜ोเคทเคค्เคต/เคจाเคฆเคค्เคต เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ, เคช्เคฐाเคฃเคค्เคต (เคถ्เคตाเคธ เคช्เคฐเค•्เคทेเคช) เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ।

(เค•). เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ - เคธ्เคฅाเคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ -
  1. เค•ंเค ्เคฏ - เค•ंเค  เคฏा เค—เคฒे เค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐ เคฌोเคฒी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคชเคฐंเคชเคฐाเค—เคค เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ เคฎें เค•ंเค ्เคฏ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं। เคฏเคฅा - เค•, เค–, เค—, เค˜, เค™, เค…, เค†, เค‘, เคน ।
  2. เคคाเคฒเคต्เคฏ - เคฎुเค– เค•े เคคाเคฒु เค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคนोเค•เคฐ เคฌोเคฒी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคคाเคฒเคต्เคฏ เคจाเคฎ เคธे เค…เคญिเคนिเคค เคนै। เคนिंเคฆी เคฎें เคฏे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं - เคš, เค›, เคœ, เค, เคž, เคถ, เคฏ, เคคเคฅा เค‡, เคˆ।
  3. เคฎूเคฐ्เคงเคจ्เคฏ - เค•เค ोเคฐ เคคाเคฒु เค•े เคชीเค›े เค•ा เคญाเค— เคฎूเคฐ्เคงा เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เค‡เคธ เคธ्เคฅाเคจ เค•े เคธाเคฅ เคœिเคน्เคตा เค•े เคธंเคชเคฐ्เค• เคธे เคฌोเคฒी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคง्เคตเคจि เคฎूเคฐ्เคงเคจ्เคฏ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เคฏเคฅा - เคŸ, เค , เคก, เคข, เคฃ, เฅœ, เฅ, เค‹, เคฐ เค†เคฆि।
  4. เคฆंเคค्เคฏ - เคœเคฌ เคœीเคญ เค•ी เคจोंเค• เคŠเคชเคฐ เค•े เคฆाँเคคों เค•े เคชाเคธ เค•ुเค› เค•्เคทเคฃों เค•े เคฒिเค เคตाเคฏु เค•ो เคฐोเค• เคฒेเคคी เคนै, เคคो เค‰เคธ เคธ्เคฅाเคจ เคธे เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคฆंเคค्เคฏ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฏे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं - เคค, เคฅ, เคฆ, เคง, เคจ, เคฒ, เคธ।
  5. เค“เคท्เค ्เคฏ - เคœเคฌ เคจीเคšे เค•ा เคนोंเค  เคŠเคชเคฐ เค•े เคนोंเค  เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเค•े เคนเคตा เค•ो เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เค•ुเค› เค•्เคทเคฃों เค•े เคฒिเค เคฐोเค• เคฒेเคคा เคนै, เคคो เคฏเคนाँ เคธे เคจिเคธृเคค เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เค“เคท्เค ्เคฏ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฏे เคนैं - เคช, เคซ, เคฌ, เคญ, เคฎ เคคเคฅा เค‰, เคŠ, เคธ्เคตเคฐ।
  6. เคตเคฐ्เคค्เคธ - เคฎเคธूเฅा เค•ो เคนी เคตเคฐ्เคค्เคธ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฆंเคค เคฎूเคฒ เค•ा เคญाเค— เคนी เคตเคฐ्เคค्เคธ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เคœीเคญ เค•ी เคจोंเค• เคœเคฌ เค‡เคท्เคŸ เคญाเค— เค•ो เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเค•े เคตाเคฏु เค•ो เคฐोเค•เคคी เคนै เคคो เคฏे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคนोเคคी เคนैं। เคฏเคฅा - เคฐ, เคฒ, เคจ, เคธ, เฅ› เคตเคฐ्เคค्เคธ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं।
  7. เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐเคฎुเค–ी - เค•ंเค  เคตिเคตเคฐ (เค—เคฒเคฌिเคฒ) เค•े เคญीเคคเคฐ เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เค•े เคŠเคชเคฐ เค•ी เค•ंเค  เคฆीเคตाเคฐ เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เคฎुเค–ी เคฏा เคœिเคน्เคตाเคฎूเคฒीเคฏ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เคนिंเคฆी 'เคน' เคคเคฅा เคตिเคธเคฐ्เค— (:) เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เคฎुเค–ी เคตเคฐ्เคฃ เคนैं। เคชเคฐंเคชเคฐाเค—เคค เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ เคฎें เค‡เคธे เค•ंเค ्เคฏ เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।
  8. เคฆंเคค्เคฏोเคท्เค ्เคฏ - เคจीเคšे เค•ा เคนोंเค  เคคเคฅा เคŠเคชเคฐ เค•े เคฆांँเคค เคชाเคธ เค†เคจे เคชเคฐ เคฆंเคค्เคฏोเคท्เค ्เคฏ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคนिंเคฆी เค•ी เฅž เคคเคฅा เคต เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคฆंเคค -เค“เคท्เค เคฏ เคนैं।
เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค™, เคž, เคฃ, เคจ, เคฎ เค•ो เคชंเคšเคฎाเค•्เคทเคฐ เคฏा เคจाเคธिเค•्เคฏ เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। 'เคน' เค•ो เค•ाเค•เคฒ्เคฏ เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค†เค—เคค เคต्เคฏंเคœเคจ เฅ˜, เฅ™, เฅš เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เคœिเคน्เคตाเคฎूเคฒीเคฏ เคนै। เค†เค—เคค 'เฅ›' เคฆंเคคเคคाเคฒเคต्เคฏ เคตเคฐ्เคฃ เคนै।

(เค–). เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ -
 เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคนिंเคฆी เคญाเคทा เค•ी เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคจिเคฎ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै-
  1. เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคต्เคฏंเคœเคจ (เคธ्เคชृเคท्เคŸ) - เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคต เคŠเคชเคฐ เค‰เค เค•เคฐ เค•िเคธी เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเค•े เค•ुเค› เค•्เคทเคฃों เค•े เคฒिเค เคตाเคฏु เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เค•เคฐเคคे เคนैं। เคคเคฌ เคœो เคต्เคฏंเคœเคจ เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เคนोเคคे เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เคธ्เคชเคฐ्เคถ (เคธ्เคชเคฐ्เคถी) เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคœैเคธे- 'เค•เคตเคฐ्เค—' (เค•, เค–, เค—, เค˜) เค•े เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคœीเคญ เค•ा เคชเคถ्เคš เคญाเค— เคŠเคชเคฐ เค‰เค เค•เคฐ เค—เคฒे เค•े เค…เค—เคฒे เคญाเค— เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธी เคคเคฐเคน 'เคคเคตเคฐ्เค—' (เคค, เคฅ, เคฆ, เคง) เค•े เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคœीเคญ เค•ी เคจोंเค• เคŠเคชเคฐ เค•े เคฆाँเคคो เค•े เคชाเคธ เคœाเค•เคฐ เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคी เคนै เค”เคฐ เคตाเคฏु เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เค•เคฐเคคी เคนै। เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ 'เคชเคตเคฐ्เค—' เค•े เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคจिเคšเคฒा เคนोंเค  เคŠเคชเคฐ เค•े เคนोंเค  เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐ เคตाเคฏु เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เค•เคฐเคคा เคนै। เคช्เคฐเคฎुเค– เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं - เค•, เค–, เค—, เค˜, เคŸ, เค , เคก, เคข, เคค, เคฅ, เคฆ, เคง, เคช, เคซ, เคฌ, เคญ เคคเคฅा เค†เค—เคค เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เฅ˜ เคธ्เคชเคฐ्เคถ (เคธ्เคชเคฐ्เคถी) เคต्เคฏंเคœเคจ เคนै। เคฏाเคจि เคšเคตเคฐ्เค— เค•ो เค›ोเฅœเค•เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•े เคเค• เคธे เคšाเคฐ เคคเค• เค•े เคตเคฐ्เคฃ เคธ्เคชเคฐ्เคถी เคตเคฐ्เคฃ เคนैं।
  2. เคธंเค˜เคฐ्เคทी เคต्เคฏंเคœเคจ - เคœिเคจ เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคตเคฏเคต (เคœीเคญ เค”เคฐ เคจिเคšเคฒा เคนोंเค ) เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเค•े เค‡เคคเคจे เคจिเค•เคŸ เคชเคนुँเคš เคœाเคคे เคนैं เค•ि เคฆोเคจों เค•े เคฎเคง्เคฏ เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคœเค—เคน เคฐเคน เคœाเคคी เคนै। เค‡เคธ เคธे เคตाเคฏु เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เคฐเค—เฅœ เค–ाเคคे เคนुเค เคฏा เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•เคฐเคคे เคนुเค เคจिเค•เคฒเคคी เคนै, เค‡เคจ เคตเคฐ्เคฃों เค•ो เคธंเค˜เคฐ्เคทी เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนเคคे เคนैं। เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เค‡เคจเค•ो เคŠเคท्เคฎ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค•เคนเคคे เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃाเคฐ्เคฅ 'เคถ' เคตเคฐ्เคฃ เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœिเคน्เคตाเคซเคฒเค• เคŠเคชเคฐ เค‰เค เค•เคฐ เคคाเคฒु เค•े เคจिเค•เคŸ เค† เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคนเคตा เคธी - เคธी เค•ी เคง्เคตเคจि เค•े เคธाเคฅ เค˜เคฐ्เคทเคฃ เค•เคฐเคคी เคนुเคˆ เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคคी เคนै। เค‡เคธी เคคเคฐเคน 'เคธ' เคตเคฐ्เคฃ เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœिเคน्เคตा เค•ी เคจोंเค• เคฎเคธूเฅे เค•े เคฌเคนुเคค เคจिเค•เคŸ เค† เคœाเคคी เคนै। เคŠเคท्เคฎ เคต्เคฏंเคœเคจ เคนैं - เคถ, เคท, เคธ, เคน เคคเคฅा เค†เค—เคค เคต्เคฏंเคœเคจ เฅ™, เฅš, เฅ›, เฅž ।
  3. เคธ्เคชเคฐ्เคถ - เคธंเค˜เคฐ्เคทी - เคœเคฌ เคง्เคตเคจि เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคตाเคฏु เคฎुเค– เคตिเคตเคฐ เคฎें เคฐुเค•เคจे เค•े เคฌाเคฆ เค˜เคฐ्เคทเคฃ เค•เคฐเคคी เคนुเคˆ เคฌाเคนเคฐ เค†เค เคคो เคเคธी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคธ्เคชเคฐ्เคถ - เคธंเค˜เคฐ्เคทी เค•เคนเคฒाเคคी เคนैं। เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคญी เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคญी। เคนिंเคฆी เคฎें เคš, เค›, เคœ, เค เคธ्เคชเคฐ्เคถ - เคธंเค˜เคฐ्เคทी เคตเคฐ्เคฃ เคนैं। เค‡เคจ्เคนें เคเคธे เคญी เคธเคฎเคा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคตे เคง्เคตเคจिเคฏों เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เคชเคนเคฒे เคคो เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคी เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เคนเคŸเค•เคฐ เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคฅाเคจ เค•े เค‡เคคเคจी เคจिเค•เคŸ เคฐเคน เคœाเคคी เคนै เค•ि เคตाเคฏु เค•ो เค˜เคฐ्เคทเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคนी เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคจा เคชเฅœเคคा เคนै।
  4. เค…ंเคค:เคธ्เคฅ - เค…ंเคค: เคธ्เคฅ เค•ा เคถाเคฌ्เคฆिเค• เค…เคฐ्เคฅ เคนै - เคญीเคคเคฐ เคฏा เคฌीเคš เคฎें เคธ्เคฅिเคค। เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค”เคฐ เคŠเคท्เคฎ เคตเคฐ्เคฃों เค•े เคฌीเคš เคชเฅœเคจे เคตाเคฒे เคฏ, เคฐ, เคฒ, เคต เคšाเคฐ เคตเคฐ्เคฃ เคนैं। เค‡เคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคถ्เคตाเคธ เค•ा เค…เคตเคฐोเคง เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•เคฎ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคนोเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคธ्เคตเคฐ เคเคตं เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคนै। เค‡เคจ เคšाเคฐ เคตเคฐ्เคฃों เคฎें เคฏ เคคเคฅा เคต เค•ो เค…เคฐ्เคฆ्เคงเคธ्เคตเคฐ, เคธंเค˜เคฐ्เคทเคนीเคจ เคธเคช्เคฐเคตाเคน, เคˆเคทเคค् เคธ्เคชृเคท्เค  เค†เคฆि เคจाเคฎ เคญी เคฆिเคฏे เค—เค เคนैं। เค…เคฐ्เคฆ्เคงเคธ्เคตเคฐ เค‡เคธเคฒिเค เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคฏे เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคญाँเคคि เคฎुเค–เคฐ เคนैं เค”เคฐ เคจ เคธ्เคตเคฐाเค˜ाเคค เคตเคนเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค…เคคः เคนिंเคฆी เคฎें เคฏे เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค…เคงिเค• เคจिเค•เคŸ เคนैं। 'เคฐ' เค•ो เคฒुंเค िเคค เคฏा เคช्เคฐเค•ंเคชिเคค เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। 'เคฐ' เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เคฎुเค– เค•े เคฎเคง्เคฏ เค† เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคฌाเคฐ - เคฌाเคฐ เคเคŸเค•े เคธे เค†เค—े - เคชीเค›े เค—िเคฐเคคी (เคฒुเฅเค•เคคी) เคนै। เค‡เคธเคธे 'เคฐ' เค•ो เคฒुंเค िเคค เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนเคคे เคนैं। 'เคฒ' เค•ो เคชाเคฐ्เคถ्เคตिเค• เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। 'เคฒ' เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœीเคญ เค•ा เค…เค—्เคฐ เคญाเค— เคฎुเค– เค•े เคฌीเคš เค†เคจे เคธे เค…เคชเคจे เคเค• เคฏा เคฆोเคจों เคคเคฐเคซ เคชाเคฐ्เคถ्เคต เคฌเคจा เคฒेเคคी เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคœीเคญ เค•ी เคจोंเค• เคฆंเคคเคฎूเคฒ (เคฎเคธूเฅा) เค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค•เคฐเคคी เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฆोเคจों เคคเคฐเคซ เคธे เคตाเคฏु เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคคी เคนै।
  5. เค‰เคค्เค•्เคทिเคช्เคค - เคœिเคธ เคง्เคตเคจि เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคœिเคน्เคตाเค—्เคฐ เคฎुเคก़เค•เคฐ เค•เค ोเคฐ เคคाเคฒु เค•ी เค“เคฐ เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคเคŸเค•े เค•े เคธाเคฅ เคจीเคšे เค†เคคी เคนै, เค‰เคธे เค‰เคค्เค•्เคทिเคช्เคค เคง्เคตเคจि เค•เคนเคคे เคนैं। เคนिंเคฆी เคฎें เค‡เคจ्เคนें เคคाเคก़เคจเคœाเคค, เคฆ्เคตिเค—ुเคฃ เคต्เคฏंเคœเคจ, เคจเคต เคตिเค•เคธिเคค เคตเคฐ्เคฃ เคจाเคฎ เคญी เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฏे เคตเคฐ्เคฃ เคนै - เฅœ, เฅ।
  6. เคจाเคธिเค•्เคฏ - เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เคธे เค†เคคी เคนुเคˆ เคตाเคฏु เคจाเคธिเค•ा เคธे เคจिเค•เคฒเคคी เคนै, เคจाเคธिเค•्เคฏ เคง्เคตเคจि เค•เคนเคฒाเคคीเคนै। เคนिंเคฆी เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•ी เคชंเคšเคฎ เคง्เคตเคจि เคจाเคธिเค•्เคฏ เคนै - เค™, เคž, เคฃ, เคจ, เคฎ।
  7. เคŠเคท्เคฎ - เคนिंเคฆी เคฎें เคถ, เคท, เคธ, เคน เค•ो เคŠเคท्เคฎ เคง्เคตเคจि เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เคตिเคธ्เคคृเคค เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคธंเค˜เคฐ्เคทी เคง्เคตเคจिเคฏों เคฎें เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคจเคต เคŠเคฐ्เคœा เคŠเคฐ्เคœเคธ्เคตिเคค เคนोเคคी เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เคŠเคท्เคฎ เคง्เคตเคจि เค…เคญिเคงाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค†।

(เค—) เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏों/ เค˜ोเคทเคค्เคต/ เคจाเคฆเคค्เคต เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ -
 เคนเคฎाเคฐे เค—เคฒे ( เค•ंเค ) เคฎें เคเค• เคธ्เคตเคฐ เคฏंเคค्เคฐ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคฎें เคฎांเคธเคชेเคถिเคฏों เค•ी เคฌเคจी เคฆो เคिเคฒ्เคฒिเคฏाँ เคนोเคคी เคนै เคœिเคจ्เคนें 'เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏाँ' เค•เคนเคคे เคนैं। เคซेเคซเคก़ों เคธे เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เคฎुเค– เคคเค• เค†เคจे เคตाเคฒी เคนเคตा เค‡เคจ เคธ्เคตเคฐ เคคंเคค्เคฐिเคฏों เคธे เคŸเค•เคฐाเคคी เคนै เคœिเคธเคธे เคंเค•ृเคค เคนो เคœाเคคी เคนैं เค”เคฐ เค‡เคจเคฎें เค•ंเคชเคจ เคชैเคฆा เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•े เค•ंเคชเคจ เคเคตं เค…เค•ंเคชเคจ เคนोเคจे เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคธเค˜ोเคท เคคเคฅा เค…เค˜ोเคท เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคจाเคฆ เคฏा เค˜ोเคท, เค•ंเคชเคจ เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคी เคนै เค‰เคจ्เคนें เค˜ोเคท เคฏा เค…เค˜ोเคท เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคคเคฅा เคœिเคจ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค˜ोเคท, เคจाเคฆ, เค•ंเคชเคจ เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคจเคนीं เคนोเคคा เค‡เคจ्เคนें เค…เค˜ोเคท เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै।
  1. เค˜ोเคท / เคธเค˜ोเคท - เคธเคญी เคธ्เคตเคฐ เคคเคฅा เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•ा เคคृเคคीเคฏ, เคšเคคुเคฐ्เคฅ เค”เคฐ เคชंเคšเคฎ เคต्เคฏंเคœเคจ เค”เคฐ เฅ›, เฅœ, เฅ, เคฏ, เคฐ, เคฒ, เคต, เคน เค˜ोเคท เคฏा เคธเค˜ोเคท เคต्เคฏंเคœเคจ เคนैं। เค‡เคจเค•ी เคธंเค–्เคฏा 31 เคฌเคคाเคˆ เค—เคˆ เคนै।
  2. เค…เค˜ोเคท - เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•ा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคเคตं เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคต्เคฏंเคœเคจ เคคเคฅा เฅž, เคถ, เคท, เคธ เคเคตं เคตिเคธเคฐ्เค— เคต्เคฏंเคœเคจ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं।

(เค˜). เคถ्เคตाเคธ (เคช्เคฐाเคฃเคค्เคต) เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ -
 เคช्เคฐाเคฃ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै -เคตाเคฏु, เคนเคตा। เค•ुเค› เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเค– เคธे เค•เคฎ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคตाเคฏु เคจिเค•ाเคฒी เคœाเคคी เคนै, เคคो เค•ुเค› เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เค…เคงिเค• เค•เคฎ เคตाเคฏु เคช्เคฐเค•्เคทेเคช เคตाเคฒे เคตเคฐ्เคฃों เค•ो เค…เคฒ्เคชเคช्เคฐाเคฃ เคคเคฅा เค…เคงिเค• เคตाเคฏु เคช्เคฐเค•्เคทेเคช เคตाเคฒे เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ो เคฎเคนाเคช्เคฐाเคฃ เคต्เคฏंเคœเคจ เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै।
  1. เค…เคฒ्เคชเคช्เคฐाเคฃ - เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•ा เคคृเคคीเคฏ, เคชंเคšเคฎ เคต्เคฏंเคœเคจ เคคเคฅा เคฏ, เคฐ, เคฒ, เคต, เฅœ เค”เคฐ เคธเคญी เคธ्เคตเคฐ เค…เคฒ्เคชเคช्เคฐाเคฃ เคนैं।
  2. เคฎเคนाเคช्เคฐाเคฃ - เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตเคฐ्เค— เค•ा เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคคเคฅा เคšเคคुเคฐ्เคฅ เคต्เคฏंเคœเคจ เค”เคฐ เคถ, เคท, เคธ, เคน เคตिเคธเคฐ्เค— (:) เคเคตं เฅ เคฎเคนाเคช्เคฐाเคฃ เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ी เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เค†เคคे เคนैं।


เคนिंเคฆी เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃ: เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคตिเคถेเคทเคคाเคँ
  1. เคฎूเคฒ เคต्เคฏंเคœเคจ - เค• เคธे เคœ्เคž เคคเค• เคต्เคฏंเคœเคจ เคนिंเคฆी เค•े เคฎूเคฒ เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃ เคนैं।
  2. เค†เค—เคค เคต्เคฏंเคœเคจ - เค†เค—เคค เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคญाँเคคि เค…เคจ्เคฏ เคญाเคทाเค“ं เค…เคฐเคฌी - เคซाเคฐเคธी เค†เคฆि เค•े เคถเคฌ्เคฆ เคนिंเคฆी เคฎें เค† เคœाเคจे เคธे เค•ुเค› เคจเคฏी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนिंเคฆी เคฎें เค† เค—เคˆ เคนैं। เคฏे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं - เฅ˜, เฅ™, เฅš, เฅ›, เฅž। เคฏे เค…เคฐเคฌी - เคซाเคฐเคธी เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคนी เคจीเคšे เคจुเค•्เคคा เคฒเค—ाเค•เคฐ เคฒिเค–ी เคœाเคคी เคนैं।
  3. เคจเคตเคตिเค•เคธिเคค เคต्เคฏंเคœเคจ - เคนिंเคฆी เคฎें เค•ुเค› เคจเคต เคตिเค•เคธिเคค เคต्เคฏंเคœเคจ เคตเคฐ्เคฃ เคนैं, เคœो เคธंเคธ्เค•ृเคค เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें เคจเคนीं เคฅे। เคฏे เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ เคญाเคทा เค•ी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคฏा เค•िเคธी เคฆूเคธเคฐी เคญाเคทा เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคญी เคจเคนीं เคนै। เคฏे เคธ्เคตเคคः เคนी เคนिंเคฆी เค•े เคธंเคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เคตिเค•ाเคธ เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนै। เค‡เคจ्เคนें เค‰เคค्เค•्เคทिเคช्เคค, เคคाเคก़เคจเคœाเคค, เคฆ्เคตिเค—ुเคฃी เคตเคฐ्เคฃ เค†เคฆि เคจाเคฎों เคธे เค…เคญिเคนिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคนिंเคฆी เค•े เคชूเคฐ्เคต เคฎें เคฎूเคฐ्เคงเคจ्เคฏ เคก, เคข เคคเคฅा เคจเคต เคตिเค•เคธिเคค เค‰เคค्เค•्เคทिเคช्เคค เฅœ, เฅ เค•ो เคฒिเค–เคจे เค•े เคจिเคฏเคฎ เคนैं। เคง्เคฏाเคคเคต्เคฏ เคฐเคนे।
เคก, เคข เคฒिเค–เคจे เค•े เคจिเคฏเคฎ เคนैं -
  1. เคถเคฌ्เคฆ เค•े เค†เคฐंเคญ เคฎें - เคกाเคฒी, เคกเคฐเคจा, เคขोเคฒ, เคขเค•्เค•เคจ เค†เคฆि।
  2. เค‰เคชเคธเคฐ्เค— เค•े เคฌाเคฆ เคฎें - เค…เคกिเค—, เคจिเคกเคฐ, เคธुเคกौเคฒ, เคจिเคขाเคฒ, เคฌेเคขंเค— เค†เคฆि।
  3. เคธंเคฏुเค•्เคค เค…เค•्เคทเคฐों เคฎें - เคนเคก्เคกी, เค•เคฌเคก्เคกी, เคฒเคก्เคกू, เคšเคก्เคขा, เคฌुเคก्เคขा เค†เคฆि।
  4 เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค•े เคฌाเคฆ เคฎें - เค–ंเคก, เคฆंเคก, เค˜เคฎंเคก เค†เคฆि।
  5. เค†เค—เคค เคถเคฌ्เคฆों เคฎें - เคกाเคฒเคกा, เคฐेเคกिเคฏो, เคชाเค‰เคกเคฐ, เค‡เคกเคฒी, เคฐोเคก เค†เคฆि।

เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคชाँเคš เค…เคตเคธ्เคฅाเค“ं เค•े เค…เคฒाเคตा เคถเคฌ्เคฆ เค•े เคฎเคง्เคฏ เคเคตं เค…ंเคค เคฎें เคจเคต เคตिเค•เคธिเคค เฅœ, เฅ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे - เคฒเฅœเค•ा, เคชเฅเคจा, เคชเฅ, เคธเฅœเค•, เคธाँเฅœ, เคขूँเฅ, เค–ाँเฅœ เค†เคฆि।

4. เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจ - เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै - เคœเคนाँ เคฆो เคฏा เคฆो เคธे เค…เคงिเค• เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ा เคธเคนเคฏोเค— เคนो เคฐเคนा เคนो। เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคเค• เคธे เค…เคงिเค• เคต्เคฏंเคœเคจ เคเค• เค‡เค•ाเคˆ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคš्เคšเคฐिเคค เค•िเค เคœाเคคे เคนैं। เคชเคฐंเคชเคฐाเค—เคค เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจ เคนैं - เค•्เคท, เคค्เคฐ, เคœ्เคž, เคถ्เคฐ เค”เคฐ เคฆ्เคฏ । เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจों เคต्เคฏंเคœเคจ เค—ुเคš्เค› เคญी เค•เคน เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคฏเคน เคนै เค•ि เค‡เคจเคฎें เคเค• เคธे เค…เคงिเค• เคต्เคฏंเคœเคจ เค†เค•เคฐ เคธंเคฏुเค•्เคค เคนो เคœाเคคे เคนैं เคคเคฅा เค‡เคจ เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เคฎเคง्เคฏ เค•ोเคˆ เคธ्เคตเคฐ เคจเคนीं เค†เคคा। เคฏเคฅा - เคธเคช्เคคाเคน, เคธ्เคตเคช्เคจ, เคธ्เคค्เคฐी, เคตिเค–्เคฏाเคค, เคตिเคฆ्เคตाเคจ, เคฒเค•्เคท्เคฏ เค†เคฆि।

5. เคต्เคฏंเคœเคจ เคฆ्เคตिเคค्เคต - เคธंเคฏुเค•्เคค เคต्เคฏंเคœเคจों เคฎें เคคो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคต्เคฏंเคœเคจ เคธंเคฏुเค•्เคค เคนोเค•เคฐ เคเค• เค‡เค•ाเคˆ เคฌเคจाเคคे เคนैं เคชเคฐंเคคु เคœเคฌ เคธเคฎाเคจ เคต्เคฏंเคœเคจ เคธंเคฏुเค•्เคค เคนोเคคे เคนैं เคคเคฌ เคตเคน 'เคต्เคฏंเคœเคจ เคฆ्เคตिเคค्เคต' เค•เคนे เคœाเคคे เคนैं, เคœैเคธे - เคชเค•्เค•ा, เค•เคš्เคšा, เค…เคก्เคกा, เคฎिเคŸ्เคŸी, เคชเคŸ्เคŸा, เคฌเคš्เคšा, เค…เคธ्เคธी เค†เคฆि।
เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃ เคเคตं เคง्เคตเคจि เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคชเคฐंเคชเคฐिเคค เคเคตं เคจเคต เคตिเค•เคธिเคค เคตเคฐ्เคฃ, เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนैं।

เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคนเคฎें เคธंเคธ्เค•ृเคค เคธे เคฎिเคฒी เคนै। เคธเคฎเคฏाเคจुเคธाเคฐ เค‡เคธเคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนोเคคे เคฐเคนे। เค•ुเค› เคตเคฐ्เคฃ, เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคฒुเคช्เคค เคนो เค—เคˆ เคฏा เค•เคนे เค•ि เค†เคœ เค‰เคจเค•ा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•ेเคตเคฒ เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคฎें เคชुเคธ्เคคเค•ों เคฎें เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं। เคฌोเคฒเคšाเคฒ เคฎें เคตे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค…เคชเคจा เคธ्เคฅाเคจ เคเคตं เคฎเคนเคค्เคต เค–ो เคšुเค•ी। เค‰เคจเค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เค•ुเค› เคจเคˆ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เค†เคฏीं, เค•ुเค› เค…เคจ्เคฏ เคญाเคทाเค“ं เคธे เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนเคฎें เคฎिเคฒी। เคธाเคฎाเคธिเค• เคเคตं เคธเคนिเคท्เคฃु เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคตाเคฒे เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เค•े เคฒोเค—ों เคจे เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจ्เคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคिเคฏों เค•ो เคฎเคนเคค्เคต เคฆिเคฏा เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจ्เคฏ เคตเคฐ्เคฃ, เคง्เคตเคจिเคฏों เคเคตं เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เคญी เคฎเคนเคค्เคต เคฆेเคคे เคนुเค เค…เคชเคจाเคฏा। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคต्เคฏเคตเคนृเคค เคธ्เคตเคฐ เคง्เคตเคจि เคœो เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธे เคฎिเคฒी เคนै - เค‘ เคคเคฅा เค…เคฐเคฌी - เคซाเคฐเคธी เคธे เคฎिเคฒी เคชाँเคš เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เฅ˜, เฅ™, เฅš, เฅ›, เฅž। เค‡เคจเค•ो เคธเคนृเคฆเคฏเคคा เคธे เค…เคชเคจाเคฏा เค—เคฏा। เค†เคœ เคฆेเคตเคจाเค—เคฐी เคฒिเคชि เคเคตं เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคคเคจी เค•े เคฎाเคจเค•ीเค•เคฐเคฃ เคฎें เค‡เคจเค•ो เคธ्เคฅाเคจ เคฆेเคจा เคถेเคท เคนै เคชเคฐंเคคु เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค‡เคจเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฌเคนुเคค เคตเคฐ्เคทों เคธे เคœाเคฐी เคนै।

1 comment :

  1. เค‰เคชเคฏोเค—ी। เคธेเคคु เคช्เคฐเคฌเคจ्เคงเคจ เค•ा เค†เคญाเคฐ เคต เคตिเคฆ्เคตाเคจ เคฒेเค–เค• เค•ो เคงเคจ्เคฏเคตाเคฆ। เค…เคฐเคฌी เคซाเคฐเคธी เคตाเคฒी เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคฐाเคœเคญाเคทा เคจिเคฏเคฎाเคตเคฒी เคต เคตिเคงाเคจ เคฎें เคฌเคนुเคค เคชเคนเคฒे เคธे เคธ्เคฅाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนैं।

    ReplyDelete

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।