เคเค• เคจเฅ›เคฐ: ‘เคจเคฆी-เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी’ - เคชเคนाเคก़ी เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ

เคฎंเคœू เค•ुเคฎाเคฐी

เคธเคนाเคฏเค• เคช्เคฐोเคซेเคธเคฐ (เคนिเคจ्เคฆी เคตिเคญाเค—), เคฐाเคœเค•ीเคฏ เคฎเคนाเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฆेเคนเคฐा, เค•ाँเค—เฅœा (เคนिเคฎाเคšเคฒ-เคช्เคฐเคฆेเคถ)
เคˆเคฎेเคฒ: MANJOO89JNU@GMAIL.COM
เคšเคฒเคญाเคท: +91 987 159 3794

เค•เคฅाเค•ाเคฐ เคเคธ. เค†เคฐ. เคนเคฐเคจोเคŸ เค•ा เคจเคฏा เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ ‘เคจเคฆी-เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी’ เคชเคนाเคก़ी เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ เค•เคนเคคा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคธเคฎाเคœ เค•ी เคฌเคฆเคฒเคคी เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคธाเคฅ เคนो เคฐเคนे เค›ेเคก़เค›ाเคก़ เค•ो เคฌเคนुเคค เคฌाเคฐीเค•ी เคธे เค‰เคœाเค—เคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคœीเคตเคจเคฆाเคฏिเคจी เคธเคนเคœ, เคถांเคค เคต เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคจเคฆी เค•ी เคงाเคฐा เค•ो เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เค•เคฐเค•े, เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธे เคนी เค›ेเฅœเค›ाเฅœ เคจเคนीं เค•ी เคœा เคฐเคนी เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคคเคฎाเคฎ เคœिंเคฆเค—िเคฏों เค•ो เค‰เคจเค•े เคœเคฒ, เคœंเค—เคฒ, เคœเคฎीเคจ เค•ो, เค‰เคจเค•े เคนी เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคต เคตเคœूเคฆ เคธे เคญी เคตिเคธ्เคฅाเคชिเคค เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै। เคธเคฐिเคคा เคฐूเคชी เคธ्เคค्เคฐी เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เคธเคซเคฒ เคฆाเคธ्เคคाเคจ เค•เคนเคคा เคฏเคน เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆी เคถिเคฒ्เคช เค•ा เค…เคฆ्เคญुเคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै। เคฒेเค–เค• เค…เคชเคจी เคญाเคทा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค˜เคŸเคจाเค“ं เค•ा เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคšिเคค्เคฐเค—ुเคฎ्เคซเคจ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเค† เคนै। เค‡เคธ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เค–ाเคธिเคฏเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคฒเฅœเค•ी เค•ा เคฐूเคช เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเค•े เคจเคฆी เคธ्เคตเคฏं เค…เคชเคจी เคฆाเคฐुเคฃ เคฆाเคธ्เคคाเคจ เค•ो เคฌเคฏाเคจ เค•เคฐเคคी เคนै।

เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ 20เคตीं เคธเคฆी เคธे เคฒेเค•เคฐ 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें 2020-21 เคคเค• เค•ा เคเค• เคธเคซเคฒ เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคนुเค† เคนै। เคœिเคธเคฎें เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•े เค…ंเคคเคฐ्เคธंเคฌंเคง เคंเคต เคธเคฎाเคœ เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ो เคญी เค‰เคœाเค—เคฐ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคชाเคค्เคฐ เคธुเคจเคฎा เคฆेเคˆ เคชिเคคा เคฎाเคธ्เคŸเคฐ เคญाเค—เคฆเคค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เคฅे เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคชเคนाเฅœों เค•े เคช्เคฐเคœाเคฎंเคกเคฒ เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เคฎें เค…เคชเคจी เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคˆ เคฅी। เคธुเคจเคฎा เคฆेเคˆ เค•ी เคถाเคฆी เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค•ी เคธाเคฎाเคœिเค• เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคœเคจ्เคฎ เคธे เคชเคนเคฒे เคนी เคคเคฏ เค•เคฐ เคฆी เค—เคฏी เคฅी เค‰เคธเค•े เคธเคธुเคฐ เคฆेเคตीเคฆเคค เคตเคœीเคฐ เคญी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เคฅे।

เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคœाเคฆुเคˆ เค—ुเคกिเคฏा เค•ा เคœिเค•्เคฐ เคฌเคนुเคค เคนी เค–ूเคฌเคธूเคฐเคคी เคธे เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เคœो เค…เคชเคจा เคจाเคฎ เคถเคคु (เคจเคฆी) เคฌเคคाเคคी เคนै เค”เคฐ เคธुเคจเคฎा เค•ो เคฆाเคฆी เคฌोเคฒเคคी เคนै। เค‡เคธी เคœाเคฆुเคˆ เคถเคคु เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธเคนเคœ, เคถांเคค, เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคงाเคฐा เค•ो เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เค•เคฐ เคœเคฌ เคฌाँเคง เค•ी เคจिเคฐ्เคฎिเคคि เค•เคฐ เคฆी เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคจเคฆी เค…เคชเคจा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค–ोเค•เคฐ เคกเคฐाเคตเคจा เคฐूเคช เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐ เคฒेเคคी เคนै। เคœिเคธเค•ी เคต्เคฏเคฅा เคธ्เคตเคฏं เคถเคคु (เคฒเฅœเค•ी) เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคी เคนै।

เคธुเคจเคฎा เคฆेเคˆ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เคเคธी เคชाเคค्เคฐ เคนै เคœो เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•े เคชूंเคœीเคตाเคฆी เคฆौเคฐ เคฎे เคญी เคช्เคฐเค•ृเคคि เคต เคฎाเคจเคตीเคฏ เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจा เค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคी เคนै เค‰เคจเค•े เคœीเคตเคจ เคฎें เคฆुःเค– เค•ा เคชเคนाเฅœ เคคเคฌ เคŸूเคŸ เคชเฅœเคคा เคนै เคœเคฌ เค…เคธเคฎเคฏ เค‰เคธเค•े เคชเคคि เคฌाเคฒเค•เคฐाเคฎ เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคนो เคœाเคคी เคนै। เคฏเคนी เคธे เคถुเคฐू เคนोเคคी เคนै เคเค• เคธ्เคค्เคฐी เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ। เคธुเคจเคฎा เค•ा เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคœीเคตเคจ เค…เคชเคจी เคชंเคšाเคฏเคค เค•े เคตिเค•ाเคธ เค”เคฐ เคฒोเค—ों เค•ो เคจ्เคฏाเคฏ เคฆिเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคฐเคนा। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคเค• เคœเค—เคน เคœिเค•्เคฐ เคนै เค•ि เคธुเคจเคฎा เค…เคชเคจे เคธंเค˜เคฐ्เคทเคฐเคค เคœीเคตเคจ เคฎें เคธुเคจเคฎा เคธे เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•เคฌ เคฌเคจ เค—เคฏी เค‰เคธे เค‡เคธเค•ा เคชเคคा เคนी เคจเคนीं เคšเคฒा। เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคฎें เคจเคฆी เค•ी เคญांเคคि เคถांเคค, เคธเคนเคœ เค”เคฐ เคช्เคฐเคตाเคนเคชूเคฐ्เคฃ เคœीเคตเคจ เค•ी เค…เคฌाเคง เค—เคคि เค•े เคธाเคฅ เคœीเคตเคจ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคชเคกाเคต เคชเคฐ เค† เค—เคˆ।

เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•े เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เค•ो เคฆो เคฐूเคชों เคฎें เคฆेเค–ा เคธเคฎเคा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคชเคนเคฒा เคตเคน เคœो เค…เคฆृเคถ्เคฏ (เค†ंเคคเคฐिเค• เคจिเคฐ्เคฎिเคคि) เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เคฌाเคน्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคธाเคฅ เคธाเคฎंเคœเคธ्เคฏ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจा। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคจे เคธे เคนै। เคเค• เคช्เคฐเคธंเค— เค†เคคा เคนै- เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค“เคฐ เคฒौเคŸो เคเคธा เค•ोเคˆ เคจाเคฐा เคจเคนीं เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฒेเค•िเคจ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธे เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคถ्เคฐेเคท्เค  เคธเคฎเคเคจे เคตाเคฒा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคชुเคจः เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฎें เคนी เคœीเคตเคจ เคคเคฒाเคถเคคा เคนुเค† เคจเฅ›เคฐ เค†เคคा เคนै। “เคœिเคจ เค–ेเคคों เค•ी เคคเคฐเคซ เค•ोเคˆ เคฎुเคกเค•เคฐ เคญी เคจเคนीं เคฆेเค–ा เค•เคฐเคคा เค…เคฌ เคฆिเคจ-เคญเคฐ เค‰เคจเค•ी เคाเฅœिเคฏों เค•ी เค•เคŸाเคˆ เค”เคฐ เคธเคซाเคˆ เคนोเคจे เคฒเค—ी เคนै। เคธुเคจเคธाเคจ เค†ँเค—เคจ เคชเคฐिเคตाเคฐों เคธे เคญเคฐे เคฐเคนเคคे เคนैं। เคฌूเฅे-เคฌुเคœुเคฐ्เค— เคœो เค˜เคฐों เคฎें เค…เค•ेเคฒे เคฐเคนเคคे เค†เคฏे เคฅे เค…เคฌ เค‡เคธ เค‰เคค्เคธเคต เคœैเคธे เคฎाเคนौเคฒ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เค–ुเคถ เคฅे เคฎाเคจों เคชเคนเคฒे เคœैเคธा เคœเคฎाเคจा เคฒौเคŸ เค†เคฏा เคนै। เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•ो เค—ाँเคต เค•ी เคฏเคน เคฆुเคจिเคฏा เค…เคฌ เคธเคฎाเคšाเคฐों เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคธे เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เค…เคฒเค— เคฆिเค–เคจे เคฒเค—ी เคฅी เคœिเคธเคจे เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เค•ी เค…เคถांเคคि, เคญเคฏ เค”เคฐ เคตिเคšเคฒเคจ เค•ो เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा।”1

เคธ्เคค्เคฐी เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เค—ाเคฅा- เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคเค• เคธाเคงाเคฐเคฃ เคธ्เคค्เคฐी เคธुเคจเคฎा เคธे เคธंเค˜เคฐ्เคทเคฐเคค เคธुเคจเคฎा เค•े เคœीเคตเคจ เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ เค•ो เคฌเคฏा เค•เคฐเคคा เคนै। เคœिเคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคนिเคฎाเคšเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฌเคจเคจे เคธे เคฒेเค•เคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ी เคฎเคนเคค्เคคा เค•ो เคฌเค–ूเคฌी เคšिเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เคฎुเค–्เคฏ เคชाเคค्เคฐ เคธुเคจเคฎा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฆेเคตเคญूเคฎि เค•เคนे เคœाเคจे เคตाเคฒे เคนिเคฎाเคšเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•ी เค–ूเคฌเคธूเคฐเคค เคांเค•ी เค•े เคธाเคฅ เคธเคฎाเคœ เคฎें เคนो เคฐเคนे เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ो เคญी เคธूเค•्เคท्เคฎเคคा เคธे เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค…เคชเคจी เคฌाเคค เคฐเค–เคคे เคนुเค เคธुเคจเคฎा เค•เคนเคคी เคนैं - “เคช्เคฐเคงाเคจ เคœी, เค˜เคฐ-เคœเคฎीเคจें เค”เคฐเคคों เคธे เคญी เคšเคฒเคคी เคนै। เคฌเคธ เคฎेเคนเคจเคค เค”เคฐ เค•ाเคฎ เค•ा เคœเคœ्เคฌा เคนोเคจा เคšाเคนिเค। ...เค”เคฐ เคตเคน เคฆोเคจों เคฎेเคฐे เคฎें เคนैं। เคชเคฐ เคฎैं เค‰เคคเคจे เคนी เคชैเคฐ เคชเคธाเคฐเคคी เคนूँ เคœिเคคเคจी เคšाเคฆเคฐ เคธเคนाเคฐा เคฆेเคคी เคนै। เค•्เคฏाเคฐ เค‰เคœเฅœ เคนै เคคो เค•्เคฏा เคนुเค†, เค…เค—เคฒी เคฌเคฐเคธाเคค เคฎें เคชाเคจी เคฒเค—ा เคฆूँเค—ी। เคชเคฐ เค†เคช เคœाเคจเคคे เคนैं เคฎेเคฐे เคฒिเค เค˜เคฐाเคŸ เคนी เคฌเคนुเคค เคนै। เคœเคฎीเคจ เคฌेเคšเคจे เค•ो เคจเคนीं เคนोเคคी เคช्เคฐเคงाเคจ เคœी। เค•เคฎाเคจे-เค–ाเคจे เค•ो เคนोเคคी เคนै। เคจ เคญी เค•เคฎाเคˆ เคœाเคฏे เคคो เค‰เคœเฅœ เคฐเคนे, เคชเคฐ เคนै เคคो เค…เคชเคจी เคนी เคจ। เคฎुเคे เคจเคนीं เคฌेเคšเคจी เคนै เค…เคชเคจी เคœเคฎीเคจ।”2 เค‡ंเคธाเคจ เค…เคชเคจे เคœเคฒ, เคœंเค—เคฒ, เคœเคฎींเคจ เคธे เคฌเคนुเคค เคฒเค—ाเคต เคฐเค–เคคा เคนै เค‰เคธเคธे เค…เคฒเค— เคนोเค•เคฐ เคตเคน เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคœเฅœ เคธे เค•เคŸा เคนुเค† เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เค…เคชเคจों เคธे เคฌिเค›ुเฅœเคจे เค•ी เคชीเฅœा เคจเคฆी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌเคคाเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•ी เค—เคฏी เคนै। “เคธुเคจเคฎा เค•ो เคจเคฆी เคญी เค…เคฌ เค…เคชเคจी เคนी เคคเคฐเคน เค…เค•ेเคฒी, เค…เคธเคนाเคฏ เค”เคฐ เคฎृเคคเคช्เคฐाเคฏ เคฒเค—เคจे เคฒเค—ी เคฅी। เค•िเคคเคจी เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคฅी เค•ि เคœिเคธ เคธुเคจเคฎा เค•े เคญीเคคเคฐ เคตเคน เคจเคฆी เคฌเคนเคคी เคฐเคนเคคी เคฅी เคตเคน เค‰เคธเค•े เคฌเคšाเคต เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคจเคนीं เค•เคฐ เคชा เคฐเคนी เคฅी। เคชเคฐ เค‰เคธे เคฒเค—เคคा เคฅा เค•ि เคœीเคตเคจ เคญी เคเค• เคฌเคนเคคी เคจเคฆी เคนी เค•ी เคคเคฐเคซ เคนै...เคธुเคจเคฎा เคธे เค•िเคคเคจी เคฌेเคธเคนाเคฐा เค”เคฐ เคฌेเคœुเคฌाเคจ เคœिंเคฆเค—िเคฏाँ เคœुเฅœी เคนैं,...เค‰เคจ्เคนें เคฌเคšाเค•เคฐ เคœैเคธे เคตเคน เค•เคˆ เคจเคฆिเคฏाँ เค•ो เคฌเคšा เคฒेเค—ी ...เคฌเคธ เค‡เคธी เคธोเคš เค•े เคธाเคฅ เค‰เคธเค•ा เคฎเคจ เค เคนเคฐ เคœाเคคा...เคฌเคนเคฒ เคœाเคคा...เค•ुเค› เคธंเคคोเคท เค•เคฐ เคฒेเคคा।”3 เคจเคฆी เคธ्เคตเคฏं เคฎाเคจเคต เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคฎाเคจเคต เค•े เคฌीเคš เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคคी เคนै। “เคฎैं เคถเคคเคฆ्เคฐु ...เค›ोเคŸा เคจाเคฎ เคถเคคु เคนै เคฆाเคฆी।”4
เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคต เคธเคฎाเคœ เค•ा เคฌเคฆเคฒเคคा เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ- เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฌिเคจा เค•िเคธी เคฐोเค•เคŸोเค• เค•े เคต्เคฏाเคชाเคฐ เคช्เคฐเคตाเคน เคธे เคนै เคœिเคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคตाเคนเค• เคฌाเคœाเคฐ เค”เคฐ เคธूเคšเคจा เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เค•ो เคฎाเคจा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคจ เคฆोเคจों เคคंเคค्เคฐों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคตिเคถ्เคต เคชเคฐ เค…เคชเคจा เคชเคฐเคšเคฎ เคฒเคนเคฐाเคจे เคฎें เคธเฅžเคฐ เคนुเค† เคนै। เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชเคฐिเคตेเคถ เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคธृเคœเคจ เค•ा เคตिเคทเคฏ เคฌเคจเคจे เค•ी เคœเคนाँ เคคเค• เคฌाเคค เคนै เคธเคจ-1990-91 เคฎें เคธोเคตिเคฏเคค เคธंเค˜ เค•े เคตिเค˜เคŸเคจ เค•े เคฌाเคฆ เคธे เคถुเคฐू เคนोเคคी เคนै। เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เคเค• เค†เคฐ्เคฅिเค• เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคญाเคฐเคค เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคा เคนै। เคœिเคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฒाเคญ เค•เคฎाเคจे เคธे เคฐเคนा। เคฒेเค•िเคจ 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค†เคฐ्เคฅिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคธाเคฎाเคœिเค•, เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคต เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เค•ो เคญी เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा เคนै। เคœिเคธเค•े เคชเคฐिเคฎाเคฃ เคธ्เคตเคฐूเคช เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคชเคฐ เค‰เคธเค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคชเฅœเคจा เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เคฅा। เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคถुเค•्เคฒ เค•ी เคฎाเคจे เคคो เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธเคฎाเคœ เค•ा เคฆเคฐ्เคชเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคธाเคนिเคค्เคฏ เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เคต เคธเคฎाเคœ เคฎें เคนो เคฐเคนे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ो เคธเคฎाเคœ เค•ी เคจเคฌ्เคœ เค•ो เคฌเคนुเคค เคฌाเคฐीเค•ी เคธे เคธเคฎเคเคจे เค•ा เคเค• เคฎाเคค्เคฐ เคœเคฐिเคฏा เคนै। เคœเคฌ เคธเคฎเคฏ เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै เคคो เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญी เคฌเคฆเคฒเคจा เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เคนै। 21เคตीं เคธเคฆी เค•ी เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคฆुเคจिเคฏा เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคฐเคนी เคนै। เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธเคค्เคคा เค•ो เคจीเคšा เคฆिเค–ा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจी เคตिเคœเคฏ เคชเคคाเค•ा เคซเคคเคน เค•เคฐ เคธ्เคตเคฏं เค•ो เคธृเคœเคจเค•เคฐ्เคคा เคธเคฎเคเคจे เคฒเค—ा เคนै। เคœिเคธเค•ी เคชเคฐिเคฃเคคि เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคธเคฎाเคœ เคฏाเคจि เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคจिเคฐ्เคฎिเคคि เคธे เคนै। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฆुเคจिเคฏा เคœिเคคเคจी เคธเคฎเคเคฆाเคฐ เค”เคฐ เคชเฅी-เคฒिเค–ी เคนुเคˆ เคนै เคœिเคธे เคตिเค•ाเคธ เคญी เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं। เคตเคน เคธंเคตेเคฆเคจเคถूเคจ्เคฏ เคญी เคนुเคˆ เคนै। เคเคธे เคนी เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ो เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เคธเคฎाเคœ เค•ी เคฐूเคชเคฐेเค–ा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌเคนुเคค เคนी เคธเคนเคœ เคฌिเคฎ्เคฌ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคคि เค•เคฐเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เคฎें เคเคธ. เค†เคฐ . เคนเคฐเคจोเคŸ เคเค• เคธเคซเคฒ เค•เคฅाเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เค…เคชเคจे เคจเคฏे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคจเคฆी เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคคเคฎाเคฎ เคนाเคถिเคฏे เค•े เคฌिंเคฆुเค“ं เค•ो เค†เค•ाเคฐ เคฆेเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเค เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ा เคถीเคฐ्เคทเค• ‘เคจเคฆी เคฐंเค— เคœैเคธे เคฒเฅœเค•ी เค…เคฐ्เคฅाเคค เคจเคฆी เค•ी เคต्เคฏเคฅा เค•เคฅा เค•ो เคธ्เคตเคฏं เคจเคฆी เค†เค•เคฐ เคธुเคจเคฎा เคธे เค•เคนเคคी เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจी เคšเค•เคฎเค• เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค‡เคคเคจा เคต्เคฏเคธ्เคค เคนो เค—เคฏा เคนै เค•ि เค‰เคธे เค•िเคธी เคนोเคจे เคฏा เคจ เคนोเคจे เค•ा เค•ोเคˆ เค—เคฎ เคจเคนीं। เคจเคฆी เค…เคธเคนाเคฏ เคนोเค•เคฐ เคธ्เคตเคฏं เค…เคชเคจी เคต्เคฏเคฅा เค•ी เค•เคฅा เค•เคนเคคी เคนै। เค•ोเคฐोเคจा เคœैเคธी เคฎเคนाเคฎाเคฐी เค•ी เคตเคœเคน เคธे เค…เคšाเคจเค• เคฒॉเค•เคกाเค‰เคจ เคœैเคธी เคธ्เคฅिเคคि เคชूเคฐा เคฆेเคถ เคนी เคจเคนीं เคชूเคฐा เคตिเคถ्เคต เคเค• เคคเคฐเคน เคธे เคฌंเคฆ। เคตैเคถ्เคตिเค• เคฎเคนाเคฎाเคฐी เค•ा เค…เคฆ्เคญुเคค เคšिเคค्เคฐเคฃ, เคธเคฌ เค•ुเค› เค…เคธเคนाเคฏ เค”เคฐ เคฌेเคธเคนाเคฐा, “เคฆाเคฆी เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคी เคนै เค•ि เค•ैเคธा เคธเคฎเคฏ เค† เค—เคฏा เคนै เค•ि เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เค˜เคฐ เค•ी เคšीเคœों เคธे เคนी เคญเคฏ เคฒเค—เคจे เคฒเค—ा เคนै। เค…เคชเคจे เคนी เคนाเคฅों เคธे เคกเคฐ เคฒเค—เคจे เคฒเค—ा เคนै। เคฆเคฐเคตाเคœों เค•े เคนैंเคกเคฒ เค”เคฐ เค•ुเคฃ्เคกिเคฏाँ เคญเคฏเคญीเคค เค•เคฐเคคी เคนैं। เคŸीเคตी เคชเคฐ เค…เคธ्เคชเคคाเคฒों เค•ी เค…เคœीเคฌोเค—เคฐीเคฌ เคคเคธ्เคตीเคฐें เคนैं। เคกॉเค•्เคŸเคฐों เค”เคฐ เคฎเคฐीเคœों เคจे เค…เคœीเคฌ เคคเคฐเคน เค•े เค•เคชเฅœे เคชเคนเคจे เคนैं เคœैเคธे เคตे เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เคจเคนीं เคนै เค•เคนीं เคฆूเคฐ เค†เคธเคฎाเคจ เคฎें เค‰เฅœ เคฐเคนे เคนैं। เคฐाเคธ्เคคों, เคชเค—เคกंเคกिเคฏों เค”เคฐ เคจीเคšे เคธे เค—ुเคœเคฐเคคी เคธเฅœเค• เคชเคฐ เคชเคนเคฒे เคœैเคธी เคšเคนเคฒ-เคชเคนเคฒ เคจเคนीं เคนै। เค‰เคจ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคœीเคตเคจ เคจเคนीं เคนै। ...เคœैเคธे เค‡เคธ เคตिเค•เคŸ เคธเคฎเคฏ เคจे เคฌเคš्เคšे เค”เคฐ เคฌเคธ्เคคे เค•เคนीं เค—ाเคฏเคฌ เค•เคฐ เคฆिเคฏे เคนैं। เคฎाเคธ्เคŸเคฐ เค—ाเคฏเคฌ เค•เคฐ เคฆिเคฏे เคนैं। เคฎंเคฆिเคฐों เค•ी เค˜ंเคŸिเคฏाँ เฅ™ाเคฎोเคถ। เค•िเคตाเฅœ เคฌंเคฆ เคนैं। เคธเคฌเค•े เคชाเคฒเคจเคนाเคฐ เคญเค—เคตाเคจ เค”เคฐ เคฆेเคตเคคा เคธ्เคตเคฏं เค•ैเคฆ เคฎें เคนैं।”5 เคŸेเค•्เคจोเคฒोเคœी เค•े เคฆौเคฐ เคฎैं เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคฐूเคช เคธे เคœीเคตเคจเคฏाเคชเคจ เค•เคฐเคจा เคฌเคนुเคค เค•เค िเคจ เคนो เค—เคฏा เคนै। เค•เคนเคจे เค•े เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคฌเฅœा เคชเคฐिเคตाเคฐ เค”เคฐ เคฆोเคธ्เคคों เค•ी, เคฒोเค—ों เค•ी เคญीเฅœ เคฎें เคนเคฎ เคฎौเคœूเคฆ เคนैं เคฒेเค•िเคจ เคธเคš्เคšाเคˆ เคฏเคน เคนै เค•ी เคเค• เคธाเคฅ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฒोเค— เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฒोเค—ों เค•ी เคญीเฅœ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคญी เคฒोเค— เค…เค•ेเคฒा เคฐเคนเคจा เคœ्เคฏाเคฆा เคชเคธंเคฆ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•िเคธी เค•े เคชाเคธ เคจ เคธเคฎเคฏ เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เคงैเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคจ เคนी เคฒोเค—ों เค•ो เค•िเคธी เค•ा เคญी เคนเคธ्เคคเค•्เคทेเคช เค‰เคจ्เคนें เคชเคธंเคฆ เคนोเคคा เคนै। เคธเคญी เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ เค…เคชเคจी เคคเคฐเคน เคธे เคœीเคจा เค”เคฐ เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฒिเค เคญी เคจ เคšाเคนเคคे เคนुเค เคญी เค…เค•ेเคฒे เคนोเคคे เคœा เคฐเคนे เคนैं। เค•ोเคฐोเคจा เคœैเคธी เคฎเคนाเคฎाเคฐी เคฎเคนाเคฎाเคฐी เฅ›เคฐूเคฐ เคฅी। เคฒोเค—ों เค•ा เคฌเคนुเคค เคจुเค•เคธाเคจ เคญी เคนुเค†। เคฒेเค•िเคจ เค…เค—เคฐ เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคน เคธे เคธोเคšे เคคो เค…เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฐूเคช เคธे เค‡ंเคธाเคจी เคซिเคคเคฐเคค เค•ो เค‰เคธเค•ी เค”เค•ाเคค เคฌเคคाเคคे เคนुเค เค‰เคธे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค“เคฐ เคฒौเคŸो, เค…เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃ เค•े เคธंเคฐเค•्เคทเคฃ เค•ी เคคเคฐเคซ เคญी เคฒोเค—ों เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•िเคฏा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคเค• เคœเค—เคน เคธुเคจเคฎा เค…เคชเคจे เคฌाเคฐे เคฎें เคœिเค•्เคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนเคคी เคนै- “เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•ुเค› เคฐोเคœ เคชเคนเคฒे เค…เคชเคจे เคธोเคจे เค•े เค•เคฎเคฐे เคฎें เคฐंเค—ीเคจ เคŸीเคตी เคฒเค—ा เคฒिเคฏा เคนै เค”เคฐ เคธाเคฅ เค•ेเคฌเคฒ เค•ा เค•เคจेเค•्เคถเคจ เคญी เคฒिเคฏा เคนै। เคตเคนी เค‰เคจเค•ा เค…เคฌ เคœैเคธे เคธเคนाเคฐा เคนै। เคฎเคจ เคฌเคนเคฒाเคต เค•ा เคธाเคงเคจ เคนै। เคตे เคฆेเคฐ เคฐाเคค เคคเค• เคšैเคจเคฒ เคฌเคฆเคฒ-เคฌเคฆเคฒ เค•เคฐ เคธเคฎाเคšाเคฐ เคฆेเค–เคคी เคนैं। เคจाเคŸเค• เคฏा เฅžिเคฒ्เคฎें เคฆेเค–เคจे เค•ा เค‰เคจเค•ा เคšाเคต เคœ्เคฏाเคฆा เคจเคนीं เคนै। เค‡เคจ เคฆिเคจों เคฐाเคฎाเคฏเคฃ เค”เคฐ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคตे เคฆेเค–เคคी เคนैं เคœो เคฆुเคฌाเคฐा เคถुเคฐू เคนो เค—เคฏे เคนैं।6 เคฌเคฆเคฒเคคे เคฆौเคฐ เคฎें เคตृเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•ा เคเค• เคฎाเคค्เคฐ เคธเคนाเคฐा เคนै เคŸी เคฌी। เคŸेเค•्เคจोเคฒॉเคœी เค•े เคฏुเค— เคฎें เค‰เคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฒोเค—ों เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฆूเคฐिเคฏाँ เค•เคฎ เฅ›เคฐूเคฐ เคนुเคˆ เคนैं เคฒेเค•िเคจ เค†เคชเคธी เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงों เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฆूเคฐिเคฏा เคฌเคขเคคी เคœा เคฐเคนी เคนैं। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค†เคญाเคธी เคฆौเคฐ เคฎें เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคฎाเคค्เคฐ เค›เคฒाเคตा เคฌเคจเค•เคฐ เคฐเคน เค—เคฏा เคนै।

เคจเคฆी เคต เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐाเคฃी เค•े เค…เคธ्เคคिเคค्เคค्เคต เคธंเค•เคŸ เค•ा เคช्เคฐเคถ्เคจ- เคตैเคถ्เคตीเค•เคฐเคฃ เค•ा เคฏเคน เคฏुเค— เคชूंเคœीเคตाเคฆी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ा เคฆौเคฐ เคนै เคœเคนाँ เคชเคฐ เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฆुเคจिเคฏा เคธे เค…เคฒเค— เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฌเคจाเคตเคŸी เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคšเค•เคฎเค• เคฒोเค—ों เค•ो เคœ्เคฏाเคฆा เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै। เคตैเคถ्เคตीเค•ृเคค เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคฎुเค–्เคฏ เคตाเคนเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฌाเคœाเคฐ เค”เคฐ เคธूเคšเคจा เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เคนै। เคœिเคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคชूเคฐा เคตिเคถ्เคต เคตैเคถ्เคตीเค•ृเคค เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคคเคฌ्เคฆीเคฒ เคนो เคฐเคนा เคนै। เคเคธे เคธเคฎเคฏ เคฎें เคฎाเคจเคตीเคฏ เคธंเคตेเคฆเคจाเคं เคถूเคจ्เคฏ เคชเฅœเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै เค”เคฐ เคฒोเค—ों เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•े เคฒिเค เค•ेเคตเคฒ เคชूँเคœी เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏ เคฌเคจเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। “เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เคธोเคšเคคी เคฐเคนเคคी เค•ि เคฒोเค—ों เค•ो เค•्เคฏा เคนो เค—เคฏा เคนै เค•ि เคตे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ो เคนी เคฒीเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎेเคถा เค†เคคुเคฐ เคนै। เคœเคฒ, เคœंเค—เคฒ เค”เคฐ เคœเคฎींเคจ เค•ो เคจเคท्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคฎाเคฆा เคนैं। เคฒोเค—ों เค•ी เคงเคฐ्เคฎเคถीเคฒเคคा เค–ुเคฆाเคˆ เค‡ंเคธाเคจिเคฏเคค เค”เคฐ เคธाเคงुเคถीเคฒเคคा เค•เคนाँ เค—ाเคฏเคฌ เคนी เค—เคฏी।”7 เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธเค•ाเคฐ เค•ी เคญी เคšिंเคคा เคฏเคนी เคนै เค•ि- “เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•्เคฏों เค…เคชเคจा เค†เคค्เคฎเคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ , เคชเค•्เค•ाเคชเคจ เค”เคฐ เค…เคตिเค•ाเคฐ เค–ोเคคा เคšเคฒा เคœा เคฐเคนा เคนै। เค‰เคธเค•ी เคฆिเคจोंเคฆिเคจ เคฌเฅเคคी เค…เค•ुเคฒाเคนเคŸ, เค…เคถांเคคि เค”เคฐ เค–เคฒเคฌเคฒी เคจ เคœाเคจे เค•िเคธ เคตिเคจाเคถ เค•ी เค“เคฐ เคฒे เคœा เคฐเคนी เคนै। เค…เคจाเคญूเคทिเคค, เค…เคถ्เคฒीเคฒ , เคจिเคฐ्เคฒเคœ्เคœ เค”เคฐ เค•ंเค—ाเคฒ-เคธा เคตเคน เคœिเคจ्เคฆा เคฐเคน เคญी เค•เคนाँ เค—เคฏा เคนै, เคเค• เคฎृเคค เค ूंเค  เคœैเคธा เคชเคฒ-เคชเคฒ เคเคฐเคเคฐा เคฐเคนा เคนै। เคซिเคฐ เคญी เค‰เคธे เคฏे เคธเคฌ เค•เคนाँ เคฆिเค–เคคा เคนैं? ”8 เค‡เคธเคฎें เค•ोเคˆ เคธंเคฆेเคน เคจเคนीं เคนै เค•ि 21 เคตीं เคธเคฆी เคฌाเคœाเคฐ เคต เคธूเคšเคจा เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เค•ा เคฏुเค— เคนै। เค†เคญाเคธी เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคšเค•ाเคšौเคง เคฎें เค†เคญाเคธी เคชเคŸเคฒ เค•ो เคนी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฆुเคจिเคฏा เคฎाเคจเค•เคฐ เค…เคชเคจी เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เค•ो เคญूเคฒเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै। “เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เคฎเคจเคจ เค•เคฐเคคी เคนै เค•ि เคตเคน เคจเคฆी เค…เค•ेเคฒी เคจเคนीं เคนै เคœिเคธเค•ा เคตเคฐ्เคšเคธ्เคต, เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค”เคฐ เค…เคฒ्เคนเฅœเคชเคจ เค›ीเคจा เค—เคฏा เคนै। เค…เคจเค—िเคจเคค เคนैं เค‰เคธเค•ी เคฌเคนเคจे, เคœो เค‡เคธ เคชुเคฐुเคทเคค्เคตเคตाเคฆिเคคा เค•ी เคถिเค•ाเคฐ เคนुเคˆ เคนैं। เค•ोเคˆ เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคจเคนीं เคนै... เคจ เคฏเคฎुเคจा, เค•ाเคตेเคฐी,เค•ृเคท्เคฃा เคจ เค—ंเค—ा, เค—ोเคฆाเคตเคฐी, เค—ोเคฎเคคी เค”เคฐ เคฐाเคช्เคคी। เคจ เค•เคฐเคคोเคฏ, เค•ोเคธी, เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคญाเค—ा, เคธ्เคชिเคคि เค”เคฐ เคจ เคšเคฎ्เคฌเคฒ, เคšिเคจाเคต, เคेเคฒเคฎ เค”เคฐ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคชुเคค्เคฐी। เคฎเคนाเคจเคฆी, เคถिเคช्เคฐा, เคจเคฐ्เคฎเคฆा เค”เคฐ เคฆाเคฎोเคฆเคฐा เคญी เค•เคนाँ เคœीเคตिเคค เคฐเคนी เคนैं। เคตเคง เค•เคฐ เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคนैं เคธเคญी เค•े।”9 เคจเคฆी เค…เคชเคจी เคฆाเคฐुเคฃ เคต्เคฏเคฅा เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคธ्เคตเคฏं เคฌเคฏाँ เค•เคฐเคคी เคนै- “เคฌाँเคง เค•े เคญीเคคเคฐ เคœैเคธे เคจเคฆी เคฎृเคคเคช्เคฐाเคฏ –เคธी เคฅी। เคตेเค—เคนीเคจ। เคธुเคจเคฎा เคฆाเคฆी เค•ो เคตเคน เค…เคค्เคฏंเคค เคญเคฏเคญीเคค เคฒเค—เคคी เคฅी। เคกเคฐी-เคธเคนเคฎी เคนुเคˆ-เคธी। เค†เคคंเค•िเคค เค”เคฐ เค†เค•ुเคฒ เคฒเค—เคคी। เค‰เคธเค•ी เค‰เคฆ्เคตिเค—्เคจเคคा เค”เคฐ เค•ंเคชเค•ंเคชाเคนเคŸ เคฆाเคฆी เค•ो เคญीเคคเคฐ เคคเค• เค…เคถांเคค เค•เคฐ เคฆेเคคी। เคจเคฆी เค–ुเคฆ เคญी เค…เคถांเคค เคนी เคคो เคฅी। เคนเคตा เค•े เคตेเค— เคœเคฌ เคชाเคจी เค•ी เคธเคคเคนों เคชเคฐ เคฆौเฅœเคคे เคคो เคจเคฆी เค•ी เคฅเคฐเคฅเคฐाเคนเคŸ เค•เคฒेเคœा เคšीเคฐ เคฆेเคคी เคฅी। เคœเฅœीเคญूเคค เคตเคน เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคนोเคจा เคšाเคนเคคी เคฅी। เคฌंเคงเคจเคฎुเค•्เคค เคนोเคจा เคšाเคนเคคी เคฅी। เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เคธे เค‰เคธเค•ा เคธंเคค्เคฐाเคธ เคฆेเค–ा เคจเคนीं เคœाเคคा เคฅा।”10

“เคญเคˆ,เค•िเคงเคฐ เคธे เค† เคฐเคนे เคนो เคคुเคฎ เคฒोเค—?
เค‰เคธเคจे เคเค• เคธเคฐเคธเคฐी เคจเฅ›เคฐ เค‰เคจ เคชเคฐ เคกाเคฒी। เคธोเคšा เค‡เคธ เคฌूเคขी เค”เคฐเคค เค•ो เคฌเคคाเคจे เค•ा เค•्เคฏा เคฒाเคญ? เฅ˜เคฆเคฎ เคœैเคธे เคนी เค†เค—े เคฌเฅाเคฏे, เคฆाเคฆी เคฌเคนुเคค เคตिเคจเคฎ्เคฐเคคा เคธे เค•เคนเคจे เคฒเค—ी,
“เคฆेเค–ो, เคคुเคฎ्เคนाเคฐा เคฎुँเคน เค”เคฐ เคšाเคฒ เคฌเคคा เคฐเคนी เคนै เค•ि เคคुเคฎ เคฌเคนुเคค เคฆूเคฐ เคšเคฒเค•เคฐ เค†เคฏे เคนो เค”เคฐ เคญूเค–े เคญी เคนो। เคฎुเคे เคฌเคคाเค“ं เค•ि เคฎैं เคคुเคฎ เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เค•्เคฏा เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนूँ?

เคฏเคน เคธुเคจเค•เคฐ เค‰เคธเค•े เคชाँเคต เค िเค เค• เค—เคฏे। เค‡เคธ เค†เคถ्เคตाเคธเคจ เคจे เคชीเค›े เคšเคฒ เคฐเคนे เคธाเคฅिเคฏों เค•ो เคญी เคฐोเค• เคฆिเคฏा เคฅा। เค‰เคจเค•ी เคธूเคจी เค†ँเค–ों เคฎें เค…เคšाเคจเค• เคเค• เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เค•ी เคšเคฎเค• เคชเคธเคฐ เค—เคฏी।”11 เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคเคธा เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•ो เคˆเคถ्เคตเคฐ เคจे เคธเคฎाเคœ เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•े เคฒिเค เคนी เค‡เคธ เคงเคฐा เคชเคฐ เคญेเคœा เคนो เค”เคฐ เคœाเคฆुเคˆ เคฒเฅœเค•ी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธเคฎเคฏ เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคธเคšेเคค เคญी เค•เคฐ เคฐเคนा เคนो เค…เคชเคจे เฅžเคฐिเคถ्เคคे เค•ी เคคเคฐเคน। เคเค• เคช्เคฐเคธंเค— เค†เคคा เคนै เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคœाเคฆुเคˆ เคฒเฅœเค•ी เคฆाเคฆी เค•ो เคธเคšेเคค เค•เคฐเคคी เคนुเคˆ เค•เคนเคคी เคนै-“เคธंเคญाเคฒเค•เคฐ เคฐเค–เคจा เคฆाเคฆी เค‡เคจ เคชैเคธों เค•ो। เคฒाเค–ों เคฎें เคนैं เคจ। เคฌเคนुเคค เคญเคฒी เคœเค—เคน เคฒเค—ेंเค—े เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฏे เคชैเคธे। เคฌเคนुเคค เคชुเคฃ्เคฏ เค•्เคฎाเค“เค—ी เคคुเคฎ। เคฌเคธ เคœैเคธी เคนो เคจ เค–ुเคฒे เคฆिเคฒ เค•ी เคตैเคธे เคนी เคฐเคนเคจा। เค•เคญी เค•ंเคœूเคธी เคจ เค•เคฐเคจा। เค•ुเค› เคจเคนीं เคœाเคคा เคธाเคฅ। เคชाเคช-เคชुเคฃ्เคฏ เคนी เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค…เคš्เค›ाเคฏी เคชीเค›े เคฐเคน เคœाเคคी เคนै। เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฏे เคชैเคธे เค•िเคธी เค•ी เคฎुเคธीเคฌเคคों เค•े เคตाเคฐिเคธ เคฌเคจ เคœाเคฏें।”12 เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เค•ोเคฐोเคจा เคœैเคธी เคฎเคนाเคฎाเคฐी เคฎाเคจเคตเคคा เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจเคถूเคจ्เคฏ เคนो เคฐเคนी เคเค• เคฌเฅœी เค†เคฌाเคฆी เค•ो เคญी เคฏเคน เคเคนเคธाเคธ เค•เคฐเคตा เคฆेเคคी เคนै เค•ि เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฐूเคชी เค…เคฆृเคถ्เคฏ เคธเคค्เคคा เคธे เค›ेเฅœเค›ाเฅœ เคต เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคธเคฐ्เคตเคถเค•्เคคिเคฎाเคจ เคฎाเคจเคจा เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคฆोเคนเคจ เค•เคฐเคจा เค•िเคคเคจा เคญเคฏाเคจเค• เคนोเคคा เคนै। เคธुเคจเคฎा เคฆाเคฆी เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคคी เคนै-“เค•िเคคเคจा เค…เคค्เคฏाเคšाเคฐ เคนो เคฐเคนा เคนै เค‡เคธ เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค”เคฐ เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธीเคฒिเค เค†เคœ เคฒोเค— เค˜เคฐों เคฎें เคฌंเคฆ เคนैं। เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคธเคฌ เค•ुเค› เคนै। เคฌंเค—เคฒे, เค—ाเฅœिเคฏाँ, เคงเคจ, เคฆौเคฒเคค เคธเคฌ เค•ुเค›, เคชเคฐ เคฆेเค–ो เคคो เค‡เคธ เคฌीเคฎाเคฐी เค•ी เค•ोเคˆ เคฆเคตा เคจเคนीं เคนै। เค†เคœ เคชैเคธा เค•िเคธी เค•ाเคฎ เค•ा เคจเคนीं। เคฏเคน เค•ुเคฆเคฐเคค เค•ा เค‡เคจ्เคธाเคซ เคนी เคคो เคนै। เคœैเคธा เคฌोเค“เค—े เคตैเคธा เคนी เค–ाเค“เค—े เค”เคฐ เคญोเค—ोเค—े।”13

เคฌेเคœुเคฌाเคจों เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ- เคฒेเค–เค• เคจे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เค…เคชเคจे เคฎुเค–्เคฏ เคชाเคค्เคฐों เค•ो เคœीเคคเคจा เคœीเคตंเคค เค•िเคฏा เคนै เค‰เคคเคจा เคนी เคฌेเคœुเคฌाเคจों เค•ी เคฆाเคธ्เคคाँ เค•เคนเคจे เคฎें เคญी เคชूเคฐी เคฐुเคšि เคฒी เคนै। เคšाเคนे เคตเคน เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฐूเคช เคนो เคฏा เค–ेเคค-เค–เคฒिเคฏाเคจ, เคฌाเค˜ू เค•ुเคค्เคคा, เค—ाเคฏें เคต เค…เคจ्เคฏ เคœाเคจเคตเคฐ เค•ी เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจा। เคฌाเค˜ू (เคชाเคฒเคคू เค•ुเคค्เคคा ) เค…เคชเคจे เคฎाเคฒिเค• เค”เคฐ เคฎाเคฒเค•िเคจ เค•े เคช्เคฐเคคि เคฌเคนुเคค เคนी เคตเคซाเคฆाเคฐ เคฐเคนा เคนै। “เค‡เคจ เคธเคญी เคฌेเคœुเคฌाเคจों เคฎें เค‰เคจเค•ा เค•ुเคค्เคคा เคฌाเค˜ू เคฌเคนुเคค เคชเคฐेเคถाเคจ เคฅा। เคธुเคจเคฎा เค•ो เค‰เคธเค•ा เคง्เคฏाเคจ เคนी เคจเคนीं เคฐเคนเคคा เคฅा। เค‡เคจ เคฆिเคจों เค‰เคธเค•ा เคญौเค•เคจा เคญी เคจเคนीं เคธुเคจाเคฏी เคฆेเคคा เคฅा เค…เคจ्เคฏเคฅा เคตเคน เค•िเคธी เค•ो เค†ँเค—เคจ เคฎें เคจเคนीं เคฎाเคจเคคा เคฅा เค”เคฐ เคฐाเคค-เคฐाเคค เคญเคฐ เค˜เคฐ เค•ी เคฐเค–เคตाเคฒी เคฎें เคญौเค•เคคा เคฐเคนเคคा เคฅा। เคชเคฐเคจ्เคคु เคฌाเคฒเค•เคฐाเคฎ เค•े เคœाเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคจ เคœाเคจे เค•िเคคเคจे เคฒोเค— เค˜เคฐ เค†เคฏे- เค—เคฏे เคชเคฐ เคฎเคœाเคฒ เคนै เค•ि เค‰เคธเคจे เค•िเคธी เค•ो เค•ुเค› เค•เคนा เคนो। เค‰เคธเค•ा เคชเคคा เคนी เคจเคนीं เคšเคฒเคคा เค•ि เคตเคน เคนै เคฏा เคจเคนीं।”14 เคฌाเค˜ू เค•ुเคค्เคคा (เคœो เค•ि เค•िเคจ्เคจोเคฐी เคจเคธ्เคฒ เค•ा เค•ुเคค्เคคा เคฅा เคœिเคธเค•ी เค–ाเคถिเคฏเคค เคฏเคน เคนोเคคी เคนै เค•ि เคตเคน เคฌाเค˜ों เคธे เคญी เคฎुเค•ाเคฌเคฒा เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนोเคคा เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฎें เคฌिเคฒ्เคฒी เค•ा เคญी เคœिเค•्เคฐ เคนै เคฌेเคœुเคฌाเคจ เคœाเคจเคตเคฐ เคญเคฒे เคนी เคฌोเคฒ เคจเคนीं เคธเค•เคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจ्เคนें เคฎเคนเคธूเคธ เคธเคฌ เค•ुเค› เคนोเคคा เคนै เค‰เคจ्เคนें เคญी เคธ्เคจेเคน เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เค‰เคจ्เคนें เค–िเคฒाเคจे-เคชिเคฒाเคจे เคตाเคฒा เค‰เคจ्เคนें เคช्เคฐिเคฏ เคนोเคคा เคนै। “เคฆेเค– เคฌाเค˜ू! เค…เคฌ เคฎेเคฐा เค•ौเคจ เคนै, เคคू เคนी เคคो เคนै เคฎेเคฐे เคธाเคฅ। เคนเคฎ เคฆोเคจों เค•ा เคฎाเคฒिเค• เค…เคฌ เคจเคนीं เคฐเคนा। เคคू เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคฐोเคŸी เคจเคนीं เค–ाเคฏेเค—ा เคคो เคฎेเคฐा เคธाเคฅ เค•ैเคธे เคฆेเค—ा เคฐे। เคฎुเคे เคญी เคฆेเค– เคฎेเคฐा เคญी เคคो เคธंเคธाเคฐ เค›िเคจเค—เคฏा เคนै, เคฆुเคจिเคฏा เคฒुเคŸ เค—เคฏी เคนै, เคฎेเคฐा เคญी เค…เคฌ เค•ौเคจ เคนै। เคคू เคนै, เคฏे เคธเฅžेเคฆी เคฌिเคฒ्เคฒी เคนैं, เค—ोเคฒू-เคฌोเคฒू เคฆो เคฌैเคฒ เคนैं, เค•ाเคฒी เค”เคฐ เคญूเคฐी เค—ाเคฏ เคนै, เค‰เคจเค•ी เคฌเค›िเคฏा เคนै। เคคू เคคो เคœाเคจเคคा เคนै เค‡เคคเคจे เคชเคถुเค“ं เค•ा เค…เคฌ เค…เค•ेเคฒे-เค…เค•ेเคฒे เคฎुเคเคธे เคจเคนीं เคนोเค—ा। เคจौเค•เคฐ เคšाเค•เคฐ เคญी เค•िเคคเคจे เคฆिเคจ เคฐเคนेंเค—े। เค‰เคจเค•ी เคฎेเคนเคจเคค- เคฎเคœเคฆूเคฐी เค•ौเคจ เคฆेเค—ा। เคคुเคे เคนी เคคो เคฐเคนเคจा เคนै เคฎेเคฐे เคธाเคฅ।”15 เคฎाเคจเคตीเคฏ เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจा เคธे เคฏुเค•्เคค เคต्เคฏเค•्เคคि เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคšेเคคเคจ-เค…เคšेเคคเคจ, เคšเคฐ-เค…เคšเคฐ เคธเคญी เคช्เคฐाเคฃिเคฏों เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै เคฆोเคจों เคเค• เคฆूเคธเคฐे เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎ्เคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคนोเคคे เคนैं। เคธुเคจเคฎा เค•เคนเคคी เคนै เค•ि “เคชเคถु เคนी เคจเคนीं เค–ेเคค, เค–เคฒिเคนाเคจ เค”เคฐ เคงाเคจ เค•े เค•्เคฏाเคฐों เค•ा เคญी เคฏเคนी เคนाเคฒ เคฅा। เคฌเคนुเคค เคฆिเคจों เคธे เค•िเคธी เคจे เค‰เคจเค•ी เฅ™เคฌเคฐ เคจเคนीं เคฒी เคฅी। เคฌाเคฒเค•เคฐाเคฎ เค•ा เคฏเคน เคฐूเคŸीเคจ เคนोเคคा เค•ि เคตเคน เคซเคธเคฒों เค•े เคนเคฐिเคฏाเคคे เคต เคชเค•เคคे เคธเคฎเคฏ เคฐोเคœ-เคฐोเคœ เค‰เคจเค•े เคฌीเคš เค˜ूเคฎ-เคฌैเค เค•เคฐ เค‰เคจเคธे เค–ूเคฌ เคฌाเคคें เค•िเคฏा เค•เคฐเคคा เคฅा। เคฒเค—เคคा เคœैเคธा เคฌीเคœ เคฌोเคจे เคธे เคฒेเค•เคฐ เคซเคธเคฒों เค•े เคชเค•เคจे เคคเค• เคฌाเคฒเค•เคฐाเคฎ เค•ा เคธाเคฅ เคนोเคจा เค”เคฐ เคฐเคนเคจा เค‰เคจเค•ी เคธंเคœीเคตเคจी เคนो।”16

เคธुเคจเคฎा เค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เคฆूเคธเคฐा เคธเคนाเคฐा เคฐเคนा เคฌाเค˜ू, เคฌाเค˜ू เค•े เคœाเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคธुเคฎเค—ों เคธे เค…เคค्เคฏंเคค เคฒเค—ाเคต เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคฐिเคถ्เคคा เคเค•เคคा เค”เคฐ เค†เคชเคธी เค‰เคจ्เคจเคคि เค•ा เคธूเคšเค• เคนै। “เค…เคฐे เคธुเคจ เคจ เคธुเคฎเค—ो...เค‡เคงเคฐ เค† เคฎेเคฐे เคชाเคธ।” เคฒเฅœเค•ी เคจे เคœैเคธे เค‰เคธे เคเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เคธे เคชुเค•ाเคฐा เคฅा। เค•ुเคค्เคคा เค‰เค เค•เคฐ เคเคธे เคšเคฒा เค†เคฏा เคฎाเคจों เคตเคนी เค‰เคธเค•ी เคฎाเคฒเค•िเคจ เคนो। เคตเคน เค‰เคธเค•े เคชाเคธ เคฌैเค  เค—เคฏी เค”เคฐ เคธเคฎเคाเคจे เคฒเค—ी, เคฆेเค– เคธुเคฎเค—ो...เคฆाเคฆी เค•ा เค–्เคฏाเคฒ เคฐเค–เคจा। เค—ाเคฏ เค•ा เคญी। เคฆोเคจों เคเค• เคœैเคธी เคนै เคจ।”17

เคฒेเค–เค• เคธुเคจเคฎा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตिเคงเคตाเค“ं เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคชเคฐ เคญी เค…เคชเคจी เคฒेเค–िเคจी เคšเคฒाเคคा เคนुเค† เคงैเคฐ्เคฏเคตाเคจ, เค•เคฐ्เคฎเค , เคธเคนเคœ เคต เคธुเคถीเคฒ เคธ्เคค्เคฐी เคฌुเคฆ्เคงिเคฎเคค्เคคा เค•ो เคฌเค–ूเคฌी เค†เค•ाเคฐ เคฆेเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเค† เคนै। เค…เค—เคฐ เคนเคฎ เคญเค•्เคคि เค•ाเคฒ เคฎें เคฎीเคฐाเคฌाเคˆ เค•ो เคฆेเค–े เคคो เคธुเคจเคฎा เค•ा เคตिเคฆ्เคฐोเคน เค•เคนी เคจ เค•เคนी เคฎीเคฐा เค•ा เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคฒเค—เคคा เคนै। เคธुเคจเคฎा เคฆेเคˆ เค•ा เคนเคฐिเคฆ्เคตाเคฐ เคฎें เคธ्เคตเคฏं เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคชिंเคก เคฆाเคจ เค•िเคฏा เคœाเคจा เคญी เค…เคชเคจे เค†เคชเคจे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนै। เคตเคฐ्เคทों เคชुเคฐाเคจी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคต เคฎाเคจ्เคฏเคคाเค“ं เค•ा เค–ंเคกเคจ เคนै। เคชिเคคा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเคตเคฆเคค्เคค เค•ा เคฌेเคŸी เค•ा เคนเคฎेเคถा เคธाเคฅ เคฆेเคจा เค…เคชเคจे เค†เคชเคฎें เคธเคฎाเคœ เคฎें เคธเคฎाเคจเคคा เคต เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนै। เคจเคฆी เค•ी เค•เคฅा-เคต्เคฏเคฅा เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคœाเคฆुเคˆ เคฒเคกเค•ी เคต เค‰เคธเค•ी เคธเคนेเคฒिเคฏों เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธुเคจเคฎा เค•े เคธाเคฅ เคธเคนเคฏोเค—ी เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคธเคฒाเคนเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคญी เคšिเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เคนै। เคœिเคธเค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคเค• เคธเคนเคœ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคช्เคฐेเคฎी เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•ो เคญी เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•เคฐเคคी เคนै।

เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆी เคถिเคฒ्เคช- เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคšिเคค्เคฐเค•เคฒा เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคธे เคนै। เคฌाเคฆ เคฎें เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคจे เคฒเค—ा। เคธเคฐ्เคต เคช्เคฐเคฅเคฎ เคซ्เคฐेเคšเคฐोเคน เคจे เคœाเคกुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ (Magical Realism) เคถเคฌ्เคฆ เคฆिเคฏा। เคœाเคฆुเคˆ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคšเคฎเคค्เค•ाเคฐ, เคญ्เคฐเคฎ เคฏा เคธเคฎ्เคฎोเคนเคจ เคธे เคนै เค”เคฐ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคต เคธเคš्เคšाเคˆ เคธे เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆोเคจों เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนुเค† เคฆिเคฎाเค— เค•े เค…เคจ्เคฆเคฐ เคญ्เคฐเคฎ เค”เคฐ เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เค•ा เคเค• เคธाเคฅ เค†เคตाเคœाเคนी। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เค•ा เค•เคฒ्เคชเคจा เคฎें เค”เคฐ เค•เคฒ्เคชเคจा เค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เคœाเคจा เคนी เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนे เคคो เคฎिเคฅเค•ीเคฏ เคต เคชเคฐिเค•เคฅाเค“ं เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธเคค्เคฏ เค•ा เค‰เคฆ्เค˜ाเคŸเคจ เค•เคฐเคจा।

เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เคฏा เคซिเค•्เคถเคจ เค•ी เคเค• เคถैเคฒी เคนै เคœिเคธเคฎें เค…เคธเคฒी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคธाเคฅ เคœाเคฆुเคˆ เคคเคค्เคค्เคตों เค•ा เคฎिเคถ्เคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคนाเคฒंเค•ि เคฏเคน เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคเค• เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคถैเคฒी เค•े เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เคซिเคฒ्เคฎ เค”เคฐ เคฆृเคถ्เคฏ เค•เคฒा เค•े เคฒिเค เคญी เคฒाเค—ू เคนोเคคा เคนै। เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เคฏा เคœाเคฆू เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคฒिเค เคเค• เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคนै เคœो เคฐोเคœเคฎเคฐ्เคฐा เค•ी เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เค•เคฒ्เคชเคจा เค”เคฐ เคฎिเคฅเค• เค•ो เคฌเคšाเคคा เคนै। เค…เคธเคฒी เค•्เคฏा เคนै? เค•ाเคฒ्เคชเคจिเค• เค•्เคฏा เคนै? เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคธाเคงाเคฐเคฃ เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เคนो เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคœाเคฆुเคˆ เค†เคฎ เคนो เคœाเคคा เคนै-18 เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนे เคคो เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคถैเคฒी เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เคเค• (เค•्เคฐिเคเคŸिเคต เคจैเคฐेเคŸिเคต เคช्เคฐोเคธेเคธ) เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค†เคงाเคฐ เคนै।

เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคธे เคตाเค•िเคซ เค•เคฐเคตाเคจे เค•ा เคœเคฐिเคฏा เคญी เคนै। เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค‰เคค्เคคเคฐ เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคฆौเคฐ เคฎें เคœो เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐाเค—เคค เคฌเคจी เคฌเคจाเคฏी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฅी, เคธोเคšเคจे เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคถैเคฒी เคฅी, เค‰เคธเคธे เค‡เคคเคฐ, เค‰เคธเคธे เค…เคฒเค— เคเค• เคจเคฏी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฎ เค•िเคฏा। เค‡เคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌเคจी เคฌเคจाเคฏी เคšเคฒी เค† เคฐเคนी เคชीเฅी เค•ी เคตिเคšाเคฐ เคงाเคฐा เค•ो เคคोเฅœเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เคนै। เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค…เคชเคจे เคต्เคฏเคตเคนाเคฐिเค• เคธ्เคตเคฐूเคช เคฎें เคเคธा เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคคा เคนै เคœिเคธเคฎें เคœो เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคนै เคฏा เคœो เคญ्เคฐเคฎ เคนै เค‰เคธเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคตाเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เค•ाเคฎ เคนै। เค‡เคธ เคŸेเค•्เคจीเค• เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เคเค• เคจเคฏे เคธเคš เค•ो เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคा เคนै।
เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें เคคो เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคตुเคฆเคฐिंเค— เคนाเค‡เคŸ्เคธ (1848) เค”เคฐ เคซ्เคฐांเคœ เค•ाเคซ्เค•ा เค•े เคฆुเคฐ्เคญाเค—्เคฏเคชूเคฐ्เคฃ เค—्เคฐेเค—ोเคฐ เคฎें เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•े เคคเคค्เคตों เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•ी เคนै เคœो เคเค• เคตिเคถाเคฒ เค•ीเคŸ (เคฆ เคฎेเคŸाเคฎोเคซोเคฐ्เคธिเคธ -1915) เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคे เคนैं। เคนाเคฒांเค•ि เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ 20เคตीं เคธเคฆी เค•े เคฎเคง्เคฏ เคฎें เค‰เคญเคฐा เคตिเคถिเคท्เคŸ เค•เคฒाเคค्เคฎเค• เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เค†เคจ्เคฆोเคฒเคจ เคธे เคจिเค•เคฒा।

1925 เคฎें เค†เคฒोเคšเค•ों เคซ्เคฐांเคœ เคฐोเคน (1890-1965) เคจे เคœเคฐ्เคฎเคจ เค•เคฒाเค•ाเคฐों เค•े เค•ाเคฎ เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค (magischer Realismus(magic Realism) เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคฏा। เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคจिเคฏเคฎिเคค เคตिเคทเคฏों เค•ो เคฌेเค•ाเคฐ เค…เคฒเค—ाเคต เค•े เคธाเคฅ เคšिเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा।

เคเคธ.เค†เคฐ. เคนเคฐเคจोเคŸ เค…เคชเคจे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ ‘เคจเคฆी เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी’ เคฎें เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆी เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคถैเคฒी เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌเฅ™ूเคฌी เค˜เคŸเคจाเค“ เค•े เคšिเคค्เคฐों เค•ो เคชिเคฐोเคจे เค•ा เค•ाเคฎ เค•िเคฏा เคนै। เคเค• เคช्เคฐเคธंเค— เค†เคคा เคนै- “เคฆाเคฆी เคœเคฌ เค†เคธเคฎाเคจ เค•ी เค“เคฐ เคฆेเค–เคคी เคคो เค‰เคธे เคจเคฆी เค…เคชเคจे เคŠเคชเคฐ เคธे เคฌเคนเคคी เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคคी। เคธเคนเคธा เค‰เคจ्เคนें เคฒเค—เคคा เคฎाเคจो เค‰เคจเค•ी เค—ाเคฏ, เค–ेเคค เค”เคฐ เค–ुเคฆ เคฆाเคฆी เค•เคนीं เคฌाเคฆเคฒों เค•े เคŸाเคชू เคชเคฐ เค†เคธीเคจ เคนो เค”เคฐ เคฒเฅœเค•ी เค‰เคธ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐเคงเคจुเคท เค•े เคธाเคคों เคฐंเค—ों เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค•्เคทिเคคिเคœ เคธे เค•เคนीं เคฆूเคฐ เคšเคฒी เคœा เคฐเคนी เคนो। เคฆाเคฆी เค•ुเค› เคชเคฒ เค‡เคจ्เคนीं เคจिเคฐ्เคฎिเคคिเคฏों เคฎें เคฎเคจ्เคค्เคฐเคฎुเค—्เค˜ เคนुเคˆ เคธी เคฌैเค ी เคฐเคนเคคी เค”เคฐ เคœเคฌ เค†ँเค– เค–ुเคฒเคคी เคคो เคฒเฅœเค•ी เค•ो เคชाเคธ เค–ेเคฒเคคा เคชाเคคी।”19 เค…เคฆ्เคญुเคค เคตเคฐ्เคฃเคจ เคนै। เคเค• เค”เคฐ เคช्เคฐเคธंเค— เค†เคคा เคนै- “เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•ी เคจเฅ›เคฐ เคฌाँเคง เคชเคฐ เคชเฅœเคคी เคนै। เคตเคนाँ เคीเคฒ เคจเคนीं เคนै। เคเค• เคจเคฆी เคนै เคœो เคšाँเคฆเคจी เคนो เค—เคฏी เคนै। เคฌเคนुเคค เคธी เคจเคฆिเคฏाँ เค‰เคธเค•े เคธाเคฅ เคšเคฒ เคฐเคนी เคนैं। เคšाँเคฆ เค‰เคจเคฎें เคนिเคฒोเคฐे เคฒे เคฐเคนा เคนै। เคจเคฆिเคฏों เคธे เค–ेเคฒ เคฐเคนा เคนै। เคฆाเคฆी เค•ी เค†ँเค–ें เค‰เคธ เคชเคฐ เคธ्เคฅिเคฐ เคนो เคœाเคคी เคนै। เคตเคน เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคเค• เค•ाเค—เฅ› เค•ी เคจाเคต เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคจाเคต เคฎें เคถเคคु เคนैं। เค‰เคธเค•े เคธाเคฅ เค•เคˆ เค›ोเคŸी-เค›ोเคŸी เคฒเฅœเค•िเคฏाँ เคฌैเค ी เคนैं। เคธเคญी เค‰เคธी เค•ी เคคเคฐเคน เคธुเคจ्เคฆเคฐ, เคฎเคจोเคนเคฐ เค”เคฐ เคฐूเคชเคตंเคค เคนैं। เคธเคญी เคจे เคจเคฆी เคฐंเค— เค•ी เคซ्เคฐाเค•े เคชเคนเคจ เคฐเค–ी เคนैं। เคซ्เคฐाเค•ों เค•ी เคœेเคฌों เคฎें เคšाँเคฆ เค•ी เค•िเคฐเคฃों เค”เคฐ เคจเคฆी เค•ी เคฒเคนเคฐें เคนैं। เคนाเคฅों เคฎें เคจเคฆी เค•े เคชเคค्เคฅเคฐ เคนैं। เคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคช्เคฐเคœाเคคिเคฏों เค•े เคชुเคท्เคช เคนैं। เค‰เคจเค•ी เค–िเคฒเค–िเคฒाเคนเคŸे เคšांเคฆเคจी เคฌเคจเค•เคฐ เคœเคฒ เคชเคฐ เคिเคฒเคฎिเคฒा เคฐเคนी เคนैं। เคนเคตा เค•े เคोเค•ें เค•े เคธाเคฅ เคœเคฌ เคตे เคฆाเคฆी เค•े เค•ाเคจों เคธे เคนोเคคी เคฎเคจ เคฎें เค‰เคคเคฐเคคी เคนै เคคो เคเค• เคฎीเค ी-เคธी เคŸीเคธ เคฎเคนเคธूเคธ เคนोเคคी เคนै।”20

“เคฌเคš्เคšुเค†” เค•िเคงเคฐ เคšเคฒเคจा เคนै?”
เคธเคญी เคเค• เคธ्เคตเคฐ เคฎें เคฌोเคฒเคคी เคนैं, 
“เคฌเคนुเคค-เคฌเคนुเคค เคฆूเคฐ เคฆाเคฆी...เคœเคนाँ เคจ เค•ोเคˆ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ा เค†เคฆเคฎी เคนो เค”เคฐ เคจ เค•เคฎ्เคชเคจी เค•ा เค•ोเคˆ เคฎाเคฒिเค•। เคฌเคธ เคนเคฎ เค”เคฐ เคคुเคฎ เคนो เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐी เคฎเค›เคฒिเคฏाँ เคนों, ... เค”เคฐ เคฒोเค•เค—ीเคค เค—ाเคคे เค•िเคธाเคจ เค”เคฐ เคฎเคœเคฆूเคฐ เคนों।”
เคจाเคต เคšเคฒ เคชเฅœเคคी เคนै। 

เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคœाเคฆुเคˆ เค—ुเฅœिเคฏा เคธे เคนोเคคी เคนै เคœो เคถुเคฐुเค†เคค เคฎें เคนी เคชाเค เค•ों เค•े เคฆिเคฎाเค— เคฎें เคจเคฏाเคชเคจ เค•ी เคเคฒเค• เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคी เคนै। เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•ा เคถीเคฐ्เคทเค• เค…เคชเคจे เค†เคชเคจे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคนी เคช्เคฐเคคीเค•ाเคค्เคฎเค• เคฐूเคช เคนै। เคจเคฆी เค•ी เคฆाเคฐुเคฃ เคต्เคฏเคฅा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธ्เคค्เคฐी-เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคทों เค•ो เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคจเคฆी (เคถเคคु) เคธ्เคตเคฏं “เค”เคฐ เคนाँ, เคฆाเคฆी, เค•เคฒ เคจ เคฎैं เคจเคฆी เค•ी เค•เคฅा เคธुเคจाเคŠंเค—ी เคคुเคฎ्เคนें।”21 “เค…เคฐे เคฆाเคฆी! เค…เค•ेเคฒी เค•เคนाँ ..? เคฎेเคฐी เคจाเคต เคœो เคฎेเคฐे เคธाเคฅ เคนोเคคी เคนै। เคชเคฐ เคฆाเคฆी เคตเคนाँ เคญी เค…เคฌ เคจเคฆी เคจเคนीं เคนै। เค•เคนीं...เค•เคนीं เคฌเคšी เคนै। เคฒोเค— เคฐोเคœ-เคฐोเคœ เคฎเคถीเคจों เคฎें เคญเคฐ-เคญเคฐเค•เคฐ เค•ूเคŸเคคे เคนैं, เคชीเคธเคคे เคนैं। เคตเคน เคฌเคนुเคค เคœोเคฐ เคธे เคšीเค–เคคी เค”เคฐ เคšिเคฒ्เคฒाเคคी เคฐเคนเคคी เคนै เค”เคฐ เค†เค— เคฎें เคฒिเคชเคŸเค•เคฐ เคจिเคฐ्เคœीเคต เคนो เคœाเคคी เคนै।”22

เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เค•े เค…ंเคค เคฎें เคคเคฎाเคฎ เคธंเค˜เคฐ्เคทों เคธे เค—ुเคœเคฐเคคे เคนुเค เคธुเคจเคฎा เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคी เคนैं เค•ि - “เค‰เคธเค•े เคชाเคธ เค…เคฌ เค•ुเค› เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ เค•ाเคฎ เคจเคนीं เคนै। เค•ुเค› เคญी เคถेเคท เคจเคนीं เคนै। เคจ เคชเคถु เคนैं เคจ เคญेเฅœ-เคฌเค•เคฐिเคฏाँ เคนैं। เคจ เคชुเคถ्เคคैเคจी เค˜เคฐ เคนै เค”เคฐ เคจ เค˜เคฐाเคŸ। เคจเคฆी เคญी เคจเคนीं เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เค…เคชเคจा เคธाเคฅ เคนै।”23 เคฆाเคฆी เคธुเคจเคฎा เค•ा เคœीเคตเคจ เคจเคฆी เค•े เคธเคนเคœ เคช्เคฐเคตाเคนเคชूเคฐ्เคฃ เคงाเคฐा เค•ा เคญाเค— เคœैเคธा เคนी เคฐเคนा। เคธुเคจเคฎा เค•ा เคœाเคฆुเคˆ เคฒเฅœเค•ी เคถเคคु เค•े เคธाเคฅ เคจाเคต เคฎें เคฌैเค เค•เคฐ เคšเคฒे เคœाเคจा เคฏเคน เคธूเคšिเคค เค•เคฐเคคा เคนै เคธเคฎाเคœ เคฎें เคฆिเคจ-เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคฌเคฆเคฒเคคी เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคจเคฆी เคธ्เคตเคฏं เค•ो เค…เคตเคฐुเคฆ्เคง เคชाเค•เคฐ เค•िเคธी เค”เคฐ เคฒोเค• เคฎें เคชเคฒाเคฏเคจ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคฎเคœเคฌूเคค เคนै। เคœिเคธเค•ी เคชเคฐिเคฃเคคि เคนเคฎ เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคนो เคฐเคนे เคญौเค—ोเคฒिเค• เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคธे เคธเคฎเค เคธเค•เคคे เคนैं। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคฎाเคœ เค•े เคฒोเค— เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคธाเคฅ เคธाเคฎंเคœเคธ्เคฏ เคจเคนीं เคฌเคจा เคชा เคฐเคนे เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि เคญौเคคिเค•เคคाเคตाเคฆी เคธोเคš เคนเคฎें เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เค”เคฐ เคธंเคตेเคฆเคจाเคถूเคจ्เคฏ เคฌเคจाเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฎांเค— เคนै เค•ि เค…เค—เคฐ เคนเคฎ เคธเคนเคœ, เคธ्เคตเคธ्เคฅ เคœीเคตเคจเคฏाเคชเคจ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เคคो เคช्เคฐเค•ृเคคिเคฐूเคชी เค…เคฆृเคถ्เคฏ เคธเคค्เคคा เค•ी เคถเค•्เคคि เค•ो เคชเคนเคšाเคจเคจा เคนोเค—ा। เค‰เคธเค•ा เคฆोเคนเคจ เคจเคนीं, เคธंเคฐเค•्เคทเคฃ เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा। เค‡เคธ เคญाเค—เคฎเคญाเค— เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค เคนเคฐเค•เคฐ เคชुเคจเคฐ्เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा เคจเคนीं เคคो เคชเคฐिเคฃเคคि เคญเคฏाเคตเคน เคนो เคธเค•เคคी เคนै! เคจिเคฎ्เคจ เค•เคตिเคคा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•เคนเคจा เคšाเคนूंเค—ी।

เค…เคญिเคฎाเคจ เคฅा เค‰เคจ्เคนें เคฌเคนुเคค
เค…เคชเคจे เคนोเคจे เค•ा,
เคชเคฒ เคญเคฐ เคฎें เค•เคฎเคฐ เคŸूเคŸ เค—เคˆ เค‰เคจเค•े เค˜เคฎเคฃ्เคก เค•ी।
เคฆुःเค– เคฌเคธ เค‡เคคเคจा เคนै
เคฌेเคฌเคธ เค”เคฐ เคฒाเคšाเคฐ เคตो เคญी เคนो เค—เค
เคœिเคจเค•ा เค•เคธूเคฐ เคฅा เคจ เค•ोเคˆ...।
เคšूเคฐ เคนो เค…เคชเคจे เค˜เคฎเคฃ्เคก เคฎें,
เคญू, เค†เค•ाเคถ, เคชाเคคाเคฒ
เฅžเคคเคน เค•เคฐ เคฒेเคจा,
เคตिเคœเคฏ เคจเคนीं, เค…เคจ्เคค เคจเคนीं,
เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธเคค्เคคा เค•े เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•ा...।
เค‡ंเคธाเคจी เฅžिเคคเคฐเคค เคจे
เค…เคชเคจी เคนी เค•ूเคŸเคจीเคคि เคธे,
เคธ्เคตเคฏं เคฐाเค•्เคทเคธ เคฐूเคชी เคตाเคฏเคฐเคธ เค•ो เค—เฅा।
เคถाเคฏเคฆ เคฅा เคจเคนीं เค‰เคธे เคญी เคญाเคจ เค‡เคธเค•ा।
เค…เคชเคจी เคคीเค–ी เค•ूเคŸเคจीเคคि เค•ी เคงाเคฐ เคธे
เค…เคชเคจा เคญी เค•ुเคจเคฌा เคนो เคœाเคเค—ा เคคเคฌाเคน।
เค…เคญी เคญी เค…เค•्เคฒ เคจเคนीं เค†เคฏी เคนै เค‰เคธे
เค…เคชเคจे เคนी เคฎเคฆ เคฎें,
เคนो เคธเคฐाเคฌोเคฐ,
เคฎเคฆเคฎเคธ्เคค เคนो।
เค•เคฐเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै เคตिเคถ्เคต เคชเคŸเคฒ เคชเคฐ เค†เคœ เคญी,
เคฎाเคจเคตीเคฏ เคธंเคตेเคฆเคจाเค“ं เค•ी เค…เคตเคนेเคฒเคจा।
เค…เคฌ..!
เคœिเคธเค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคนै-เคคเคฌाเคนी,
เค•ेเคตเคฒ เคคเคฌाเคนी!
เค”เคฐ เค•ुเค› เคญी เคจเคนीं!!
เคฆुःเค– เคฌเคธ เค‡เคคเคจा เคนै-
เคฌेเคฌเคธ เค”เคฐ เคฒाเคšाเคฐ เคตो เคญी เคนो เค—เค
เคœिเคจเค•ा เค•เคธूเคฐ เคฅा เคจ เค•ोเคˆ...।
(เคฎंเคœू เคธเคฐเค—เคฎ)


เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคธूเคšी:
1. เคเคธ. เค†เคฐ. เคนเคฐเคจोเคŸ- เคจเคฆी เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 214
2. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 80
3. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 156
4. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 174
5. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 211
6. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 210
7. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 193
8. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 194
9. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 194
10. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 195
11. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 219
12. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 183
13. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 224
14. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 63-64
15. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 65
16. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 66
17. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 175
18. เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ เค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ - เคœैเค•ी เค•्เคฐेเคตेเคจ, hi.eferrit.com/เคœाเคฆुเคˆ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ 
19. เคเคธ. เค†เคฐ. เคนเคฐเคจोเคŸ- เคจเคฆी เคฐंเค— เคœैเคธी เคฒเฅœเค•ी, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा10
20. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 234
21. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 175
22. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 187
23. เคตเคนी, เคชृเคท्เค  เคธंเค–्เคฏा 209
24. เคธिंเคน, เค…เคฎिเคค เค•ुเคฎाเคฐ- เคญूเคฎंเคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคญाเคฐเคค (เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เค”เคฐ เคตिเค•เคฒ्เคช), เคธाเคฎเคฏिเค• เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी 02


No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।