เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค”เคฐ เค—ांเคงी

เคกॉ. เค•เคจ्เคนैเคฏा เคค्เคฐिเคชाเค ी

- เคกॉ. เค•เคจ्เคนैเคฏा เคค्เคฐिเคชाเค ी

เคกॉ. เค•เคจ्เคนैเคฏा เคค्เคฐिเคชाเค ी, เคญाเคฐเคค เค—เคฃเคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคฎाเคจเคจीเคฏ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคชเคคि เคœी เค•े เคตिเคถेเคท เค•ाเคฐ्เคฏ เค…เคงिเค•ाเคฐी เค•ा เคฆाเคฏिเคค्เคต เคจिเคญा เคšुเค•े เคนैं เค”เคฐ เคธेเคคु เคธเคฎ्เคชाเคฆเค• เคฎंเคกเคฒ เคธे เคธंเคฌเคฆ्เคง เคนैं।


เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी เคจे เคธुเคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค•िเคคाเคฌ ‘เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ 1909 เคฎें เคฐเคšी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฏเคน เค›ोเคŸी-เคธी เค•िเคคाเคฌ เค—ुเคœเคฐाเคคी เคญाเคทा เคฎें เคฒिเค–ी। เค‡เคธ เค•िเคคाเคฌ เค•ो เคœเคฌ เค—ोเคชाเคฒเค•ृเคท्เคฃ เค—ोเค–เคฒे เคจे เคชเฅा เคคो เค‡เคธเค•े เคฎเคœเคฎूเคจ เค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคš्เคšा เค•เคนा เค”เคฐ เค†เคถा เคช्เคฐเค•เคŸ เค•ी เค•ि เคญाเคฐเคค เคฒौเคŸเคจे เคชเคฐ เค—ाँเคงी เค‡เคธे เค–ुเคฆ เคฐเคฆ्เคฆ เค•เคฐ เคฆेंเค—े। เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคœเคจเคตเคฐी, 1921 เคฎें เคฎोเคนเคจเคฆाเคธ เค•เคฐเคฎเคšंเคฆ เค—ांเคงी เคจे ‘เคฏंเค— เค‡ंเคกिเคฏा’ เค•े เค—ुเคœเคฐाเคคी เค…เคจुเคตाเคฆ เคฎें เคฒिเค–ा เค•ि เคฎेเคฐी เคฐाเคฏ เคฎें เคฏเคน เค•िเคคाเคฌ เคเคธी เคนै เค•ि เคฏเคน เคฌाเคฒเค• เค•े เคนाเคฅ เคฎें เคญी เคฆी เคœा เคธเค•เคคी เคนै। เคฏเคน เคฆ्เคตेเคท-เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคœเค—เคน เคช्เคฐेเคฎ-เคงเคฐ्เคฎ เคธिเค–ाเคคी เคนै। เคนिंเคธा เค•ी เคœเค—เคน เค†เคค्เคฎ-เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ो เคฐเค–เคคी เคนै। เคชเคถुเคฌเคฒ เคธे เคŸเค•्เค•เคฐ เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคค्เคฎเคฌเคฒ เค•ो เค–เฅœा เค•เคฐเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ी เค…เคจेเค• เค†เคตृเคค्เคคिเคฏाँ เคนो เคšुเค•ी เคนैं เค”เคฐ เคœिเคจ्เคนें เค‡เคธे เคชเฅเคจे เค•ी เคชเคฐเคตाเคน เคนै, เค‰เคจเคธे เค‡เคธे เคชเฅเคจे เค•ी เคฎैं เคœเคฐूเคฐ เคธिเคซाเคฐिเคถ เค•เคฐूँเค—ा। เค‡เคธเคฎें เคธे เคฎैंเคจे เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคนी เคถเคฌ्เคฆ, เค”เคฐ เคตเคน เคเค• เคฎเคนिเคฒा เคฎिเคค्เคฐ เค•ी เค‡เคš्เค›ा เค•ो เคฎाเคจเค•เคฐ, เคฐเคฆ्เคฆ เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธเค•े เคธिเคตा เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคซेเคฐเคฌเคฆเคฒ เคฎैंเคจे เค‡เคธเคฎें เคจเคนीं เค•िเคฏा เคนै। เค—ाँเคงीเคœी เค—ोเคชाเคฒเค•ृเคท्เคฃ เค—ोเค–เคฒे เค•ो เค…เคชเคจा เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เค—ुเคฐु เคฎाเคจเคคे เคฅे।

เคฏเคน เคชूเคฐे เคตिเคฎเคฐ्เคถ เคฎें เคฎाเคจा เคœा เคšुเค•ा เคนै เค•ि เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ ‘เค†เคงुเคจिเค• เคธเคญ्เคฏเคคा’ เค•ी เคธเค–्เคค เคŸीเค•ा เคนै। เค—ांเคงी เคœी เคจे เค‡เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธ्เคตเคฏं เคœเคฌ เคชुเคจः เค‰เคธเค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฒिเค–เคจी เคถुเคฐू เค•ी เคคो เค•เคนा- เค‡เคธเคฎें เคฎेเคฐी เคœो เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคช्เคฐเค—เคŸ เค•ी เค—เคˆ เคนै, เคตเคน เค†เคœ เคชเคนเคฒे เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคฎเคœเคฌूเคค เคฌเคจी เคนै। เคฎुเคे เคฒเค—ा เคนै เค•ि เค…เค—เคฐ เคนिंเคฆुเคธ्เคคाเคจ ‘เค†เคงुเคจिเค• เคธเคญ्เคฏเคคा’ เค•ा เคค्เคฏाเค— เค•เคฐेเค—ा, เคคो เค‰เคธเคธे เค‰เคธे เคฒाเคญ เคนी เคนोเค—ा। เค—ोเค–เคฒे เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคชเคจे เค…เคจुเคฎाเคจ เคฎें เคธเคนी เคจเคนीं เค‰เคคเคฐเคคे เคนैं। 1909 เคนिंเคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคฅी, เค‡เคธ เค•ाเคฒเคœเคฏी เค•ृเคคि เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคนिเคจ्เคฆुเคธ्เคคाเคจ เค”เคฐ เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคšเคฐ्เคšाเคँ เคนुเคˆं เคฒेเค•िเคจ เคœเคนाँ เคคเค• เค‡เคธเค•े เคช्เคฐाเคธंเค—िเค•เคคा เค•ा เคธเคตाเคฒ เคนै เคคो เคฎेเคฐी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคœเคฌ เคคเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เคฐเคนेเค—ी เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เคชเคฐ เคตिเคฎเคฐ्เคถ เคนोเคคा เคฐเคนेเค—ा। เค—ांเคงी เคœी เคจे เคฌเคนुเคค เคนी เคธाเคซเค—ोเคˆ เคธे เค•เคนा เคนै - เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ, เคฆ्เคตेเคทเคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคœเค—เคน เคช्เคฐेเคฎเคงเคฐ्เคฎ เคธिเค–ाเคคी เคนै, เคนिंเคธा เค•ी เคœเค—เคน เค†เคค्เคฎเคฌเคฒ เค•ो เคฐเค–เคคी เคนै, เคชเคถुเคฌเคฒ เคธे เคŸเค•्เค•เคฐ เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคค्เคฎเคฌเคฒ เค•ो เค–เฅœा เค•เคฐเคคी เคนै। เคชुเคธ्เคคเค• เคฎें เคฌเคคाเค เค—เค เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค•े เคเค• เคนिเคธ्เคธे เค•ा เค…เคฎเคฒ เคนो เคฐเคนा เคนै เค…เคนिंเคธा เค•ा। เค…เคนिंเคธा เค•ा เค…เคฎเคฒ เคนो เคคो เคเค• เคนी เคฆिเคจ เคฎें เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎिเคฒ เคœाเคฏ। เคนिเคจ्เคฆुเคธ्เคคाเคจ เค…เค—เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เค•ो เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคเค• เคธเค•्เคฐिเคฏ เค…ंเคถ เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐे, เคคो เคธ्เคตเคฐाเคœ เคธ्เคตเคฐ्เค— เคธे เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เค‰เคคเคฐेเค—ा। เคฏเคน เคเค• เคเคธी เค•เคฒ्เคชเคจा เคนै เคœो เคตैเคฏเค•्เคคिเค• เคธ्เคตเคฐाเคœ เคธे เคธाเคฎूเคนिเค• เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนै เคคो เคเคธे เคฎें เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ो เคญเคฒा เค•ौเคจ เคจเค•ाเคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เคตैเคธे เค…เค—เคฐ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ा เคนเคฎ เค…เคตเคฒोเค•เคจ เค•เคฐें เคคो เคฏเคน เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เคฏूเคฐोเคชीเคฏ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•े เค˜เคŸเคจाเคšเค•्เคฐ, เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เคฐाเคœ्เคฏ เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคจे เคญाเคฐเคค เค•ो เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธंเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เคฒाเคญ เค•เคฎ เคเคตं เคนाเคจि เคœ्เคฏाเคฆा เคชเคนुँเคšाเคˆ เคนै।

เคช्เคฐो. เค†เคจเคจ्เคฆ เค•ुเคฎाเคฐ เคจे เค…เคชเคจे เคเค• เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคฎें เค•เคนा เคนै - เค—ांเคงी เค•ा เคธเคฎाเคœ เคธंเค—เค เคจ เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคฌीเคœ เคฐूเคช เคฎें เคช्เคฐเค•เคŸ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค—ांเคงी เค•ी เคธเคฎाเคœ เคฆृเคท्เคŸि เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เคชोเคฐเคฌंเคฆเคฐ เค”เคฐ เค•ाเค िเคฏाเคตाเฅœ เคฎें เคฌिเคคाเคฏा เคฌเคšเคชเคจ, เค‡ंเค—्เคฒैंเคก เคฎें เคช्เคฐाเคช्เคค เคถिเค•्เคทा-เคฆीเค•्เคทा เค”เคฐ เคฆเค•्เคทिเคฃ เค…เคซ्เคฐीเค•ा เคฎें เคฎिเคฒे เค–เคŸ्เคŸे-เคฎीเค े เค…เคจुเคญเคตों เค•ा เคฏोเค—เคฆाเคจ เคฅा। เค‰เคจเค•ी เคฌाเคคों เคฎें เคเค• เคฐंเค—เคญेเคฆी เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เค•ुเคฒी เค”เคฐ เค—िเคฐเคฎिเคŸिเคฏा เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคชเคฎाเคจ เค•े เค…ंเคคเคนीเคจ เคธिเคฒเคธिเคฒे เคฎें เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฐเค•्เคทा เค•ी เคฒเคฎ्เคฌी เคฒเฅœाเค‡เคฏों เค•ी เคฏाเคคเคจा เค•ा เคญी เคธเคš เคฅा। เค‡เคธीเคฒिเค เคœाเคจे เคฎाเคจे เค—ांเคงी เคšिंเคคเค• เคฐाเคœीเคต เคฌोเคฐा เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เคฎुเคे เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคนเคฎเคจे เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ा เคจाเคฎ เคคो เคฒिเคฏा, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเค•ा เคธ्เคตเคฐूเคช เคนเคฎ เคจเคนीं เคธเคฎเคे เคนैं। เคฎैंเคจे เค‰เคธे เคœैเคธा เคธเคฎเคा เคตैเคธा เคฏเคนाँ เคฌเคคाเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•ी เคนै. เคฎेเคฐा เคฎเคจ เค—เคตाเคนी เคฆेเคคा เคนै เค•ि เคเคธा เคธ्เคตเคฐाเคœ เคชाเคจे เค•े เคฒिเค เคฎेเคฐा เคฏเคน เคถเคฐीเคฐ เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคนै।’ เคœเคฌ เค—ांเคงीเคœी ‘เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เค•े เคฎाเคฐ्เค— เคชเคฐ เคšเคฒे เคคเคฌ เค•ाเคฏเคฐ เคนो เคšुเค•े, เคนाเคฐे เคนुเค เค”เคฐ เคฎृเคค-เคช्เคฐाเคฏ เคญाเคฐเคค เคจे เคตเคน เค•เคฐ เคฆिเค–ाเคฏा, เคœो เคฎाเคจเคต เค‡เคคिเคนाเคธ เคฎें เค•เคญी เคจเคนीं เคนुเค†। เคญाเคฐเคคीเคฏों เค•े เคฎเคจ เคฎें เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคฒौ เคœเค—ाเคฏी เค”เคฐ เคคเคฌ เค•्เคฏा เคนुเค† เคตเคน เค‡เคคिเคนाเคธ เคนเคฎ เคธเคฌ เคœाเคจเคคे เคนैं। เค…เค—เคฐ เคนเคฎें เคซिเคฐ เคธे เค‰เค เคจा เคนै เค”เคฐ เค…เคชเคจी เค…เคธเคฒिเคฏเคค, เค…เคชเคจी เค…เคธ्เคฎिเคคा เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคนै, เคคो ‘เคนिंเคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เค•ो เคนเคฎें เคซिเคฐ เคธे เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนै।’ เคฐाเคœीเคต เคฌोเคฐा เคจे เคนिंเคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคฎเคฐ्เคฎ เค•ो เคธเคฎเคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เค‡เคธเค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคฎें เค‰เคจ เคคเคฐ्เค•ों เค•ो เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคคे เคนैं เคœो เค†เคœ เค•ी เคชीเฅी เค•े เคฒिเค, เคœो เคนिंเคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ो เคœाเคจเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เคจिःเคธंเคฆेเคน เคเค• เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคฆृเคท्เคŸि เคนै। เคตे เคเค• เคธंเคตाเคฆ เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं, ‘เค†เคœ เคฆेเคถ เค•े เคšाเคฐ เค†เคงाเคฐเคญूเคค เคคंเคค्เคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคฐाเคœ्เคฏเคคंเคค्เคฐ, เค…เคฐ्เคฅเคคंเคค्เคฐ, เคธเคฎाเคœเคคंเคค्เคฐ เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎเคคंเคค्เคฐ। เคฏे เคšाเคฐों เค•े เคšाเคฐ เคœเคฌ เคช्เคฐเคœा เค•े เคœीเคตเคจ เค•ो เคธเคฐเคฒ เค”เคฐ เคธुเค–เคฎเคฏ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฌเคœाเคฏ เค‰เคธे เค•เค िเคจ เค”เคฐ เค•เคท्เคŸเคฎเคฏ เคฌเคจाเคจे เคฒเค—ें, เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค•ो เคธเคฎाเคงाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌเคฆเคฒे เค‰เคจ्เคนें เค‰เคฒเคाเคจे เคฒเค—ें, เคฆेเคถ เค•ी เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธंเคชเคฆा เคคเคฅा เคช्เคฐเคœा เค•े เคธाเคงเคจ, เคถ्เคฐเคฎ เค”เคฐ เค•ौเคถเคฒ เค•ा เคฎूเคฒ्เคฏ เคฌเฅाเคจे เค•े เคฌเคœाเคฏ เคฆिเคจ-เคฌ-เคฆिเคจ เค˜เคŸाเคจे เคนी เคฒเค—ें เค”เคฐ เคตिเคฆेเคถी เคธाเคงเคจ-เคถเค•्เคคि เค”เคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा เค•ा เคฎूเคฒ्เคฏ เค˜เคŸाเคจे เค•े เคฌเคฆเคฒे เค‰เคธे เคนी เคฌเฅाเคจे เคฒเค—ें, เคงाเคฐ्เคฎिเค•, เคชांเคฅिเค•, เคธांเคช्เคฐเคฆाเคฏिเค•, เคจเคธ्เคฒीเคฏ, เคœाเคคीเคฏ, เคช्เคฐाเคฆेเคถिเค•, เคญाเคทाเคˆ, เคฎเคคเคตाเคฆी เค”เคฐ เคตैเคšाเคฐिเค• เคญिเคจ्เคจเคคा เคฎें เค…เคญिเคจ्เคจเคคा เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคญेเคฆเคญाเคต เคชैเคฆा เค•เคฐเคจे เคฒเค—ें, เคœिเคจเค•ी เคฐเค•्เคทा เค•เคฐเคจे เค•ा เคฆाเคฏिเคค्เคต เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐि เคนै เค‰เคจ्เคนीं เคถोเคทिเคค, เค…เคถเค•्เคค, เค—เคฐीเคฌ เค”เคฐ เคฎूเค• เค•ो เคนी เค…เคชเคจा เคญเค•्เคท्เคฏ เคฌเคจाเคจे เคฒเค—ें, เคเคธे เคฐाเคœเคคंเคค्เคฐ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅเคคंเคค्เคฐ เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคœो เค•ेเคตเคฒ เคธเคฌเคฒों เค•ो เคนी เค…เคชเคจा เคฒเค—े เคเคธे เคฐाเคœ्เคฏเคคंเคค्เคฐ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅเคคंเคค्เคฐ เค•ी เคธेเคตा เค•ो เคนी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เคธेเคตा เค•เคนा เคœाเคจे เคฒเค—े, เคธ्เคตाเคงीเคจเคคा เค”เคฐ เค†เคค्เคฎเคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคชเคฐाเคงीเคจเคคा เคคเคฅा เคชเคฐเคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เคฌเฅाเคจे เคตाเคฒों เค•ा เคฎाเคจ-เคธเคฎ्เคฎाเคจ-เคธ्เคตाเค—เคค เคนोเคจे เคฒเค—े, เค…ंเคงेเคฐे เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถ เค•ी เค“เคฐ เคœाเคจे เค•े เคฌเคฆเคฒे เคช्เคฐเค•ाเคถ เคธे เค…ंเคงเค•ाเคฐ เค”เคฐ เค˜ोเคฐ เค…ंเคงเค•ाเคฐ เค•ी เคคเคฐเคซ เคฆेเคถ เค•ो เคงเค•ेเคฒे เคœाเคจे เค•ो เคœोเคฐ-เคœเคฌเคฐเคฆเคธ्เคคी เคธे เคช्เคฐเค—เคคि เคฌเคคाเคฏा เคœाเคจे เคฒเค—े, เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคชเฅे-เคฒिเค–ों เคจे เค”เคฐ เคธเคฎเคฐ्เคฅों เคจे เคถोเคทเคฃ เค•े เคฒिเค เคธ्เคตเคฆेเคถ เค”เคฐ เคญเค•्เคคि เค•े เคฒिเค เคตिเคฆेเคถ เค‰เค ा เคฒिเคฏा เคนो, เคคเคฅा เค‡เคธ เคธ्เคฅिเคคि เค•ो เคญुเค—เคคเคคी เคช्เคฐเคœा เคœเคฌ เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐाเคธ्เคคा เคจ เคฆिเค–เคจे เคชเคฐ เคुंเคเคฒाเคจे เคฒเค—े, เค†เคชเคธ เคฎें เคนी เคฒเฅœเคจे เค”เคฐ เคฌिเค–เคฐเคจे เคฒเค—े, เค†เคค्เคฎเคจाเคถ เค•े เค†เคฐ्เคฅिเค•, เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคคเคฅा เคฌौเคฆ्เคงिเค• เคคंเคค्เคฐ เคฎें เค…เคชเคจी เคถिเคฐเค•เคค เค•ो เคนी เคฆेเคถ เค•ी เคช्เคฐเค—เคคि เคฏा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคธเคฎเคเคจे เค”เคฐ เคฌเคคाเคจे เคฒเค—े, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคญाเคตเคจा เคฎंเคฆ เคชเฅœเคจे เคฒเค—े เค”เคฐ เคธ्เคตเคฆेเคถी เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคตिเคฆेเคถी เค•ा เคช्เคฐेเคฎ เคฌเฅเคจे เคฒเค—े, เคคเคฌ, เคฆिเคถा เค–ोเคœเคจे เค•े เคฒिเค เคซिเคฐ เคธे เคฎूเคฒเคญूเคค เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค”เคฐ เคฆृเคท्เคŸि เค•ो เค‰เค ाเคจा เคนी เคเค• เคฎाเคค्เคฐ เคฐाเคธ्เคคा เคฌเคš เคœाเคคा เคนै, เคœो เคนเคฎें เคเค• เคธเคฎเค—्เคฐ เคœीเคตเคจ-เคฆृเคท्เคŸि เคฆे, เคคाเค•ि เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เคธเคš्เคšे เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค…เคชเคจे เคฆाเคฏिเคค्เคต เค•े เคธूเคค्เคฐ เคนाเคฅ เคฒเค— เคธเค•ें เค”เคฐ เคตिเคจाเคถ เคธे เคฌเคšाเคต เค•ा เคฎाเคฐ्เค— เคฆिเค–े। เคฎूเคฒเคญूเคค เคธिเคฆ्เคงांเคค เค”เคฐ เคฆृเคท्เคŸि เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคœीเคตเคจ เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคจैเคคिเค• -เค…เคจैเคคिเค• เค•े เคตिเคตेเค• เค•ी เคฆृเคท्เคŸि, เคœिเคธเคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค…เคชเคจा เคธเคนी เคจैเคคिเค• เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เค…เคฆा เค•เคฐ เคธเค•े। เค—ांเคงीเคœी เคจे ‘เคนिंเคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เคฎें เค‡เคธे เคนी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•เคนा เคนै เค”เคฐ เคœो เค‡เคธเคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคจเค•ी เค—ांเคงीเคœी เคจे เค•เฅœे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค†เคฒोเคšเคจा เค•ी เคนै।’ เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เค—ाเคฎ्เคญीเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคธเคฎเคฏ เคฎें เค‰เคธเค•ी เค…เคฐ्เคฅเคตเคค्เคคा เค•ा เคœเคนाँ เคคเค• เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนै, เคตเคธ्เคคुเคคः เค‰เคธเค•े เคฌเคนुเคค เคธे เค†เคฏाเคฎों เคธे เคตिเคตेเคšเคจ เคนैं। เคชुเคธ्เคคเค• เค•ी เค…เค—เคฐ เคธเคš เคฎें เค…เคฐ्เคฅเคตเคค्เคคा เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•เคฐเคจा เคนो เคคो เค—ांเคงीเคœी เคจे เคœिเคจ เคช्เคฐเคถ्เคจों เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคชुเคธ्เคคเค• เคฒिเค–ी, เค•เคนเคจा เค—เคฒเคค เคจ เคนोเค—ा เค•ि เคนिเคจ्เคฆी เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เค‰เคฎ्เคฐ เคคเคฌ เคคเค• เคนै เคœเคฌ เคคเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœैเคธी เคช्เคฐเคœाเคคि เค‡เคธ เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคฐเคนेเค—ी เค•्เคฏोंเค•ि เคชुเคธ्เคคเค• เคฎें ‘เคธเคธ्เคŸเคจेเคฌเคฒ เคซ्เคฏुเคšเคฐ’ เค•ा เคจिเคฐूเคชเคฃ เคนै। เคตเคน เค•ैเคธे เคนै, เค‡เคธे เคนเคฎ เค†เค—े เคœाเคจेंเค—े เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเคธे เคชเคนเคฒे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เค•ुเค› เคธोเคชाเคจ เค•ी เคฌเคนเคธ เคœเคฐूเคฐी เคนै। เคธंเคธ्เค•ृเคคिเคตिเคฆ् เคธเคš्เคšिเคฆाเคจเคจ्เคฆ เคธिंเคน เค•े เค†เคฒेเค– ‘เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เคจिเคฏเคคि เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคि’ เค•ा เค…เคตเคฒोเค•เคจ เคนเคฎ เค•เคฐ เคฒें। เคตे เคฒिเค–เคคे เคนैं เค‡เคธी เค†เคฒेเค– เคฎें เค•ि, "เคฎाเคจเคต เคฆ्เคตाเคฐा เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคฆिเคฏा เคœाเคจे เคตाเคฒा เคฐूเคชाเค•ाเคฐ เคคीเคจ เค†เคฏाเคฎों เค•ा เคนोเคคा เคนै -
-เค‰เคธเค•ा เคญौเคคिเค• เคธंเคธाเคฐ เค•ैเคธा เคฌเคจा เคนै, เค‡เคธเค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•्เคฏा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคธाเคฅ เคตเคน เค•ैเคธे เคœुเฅœा เคนै। เค‡เคธी เคธे เคฆเคฐ्เคถเคจ เค”เคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนोเคคा เคนै।
-เค‰เคธเค•ा เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏเคฌोเคง เค‡เคธे เค•िเคธ เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–เคคा เคนै เค”เคฐ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธी เคธे เค•เคฒाเค“ं เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนोเคคा เคนै।
-เค‡เคธ เคธंเคธाเคฐ เคธे เค”เคฐ เคซिเคฐ เค…เคชเคจे เคช्เคฐเคœाเคคि เค•े เค…เคจ्เคฏ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เคธे เค‰เคธเค•ा เค•्เคฏा เคจैเคคिเค• เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคนै। เค‡เคธเคธे เคจैเคคिเค• เค†เคฆเคฐ्เคถों เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนोเคคा เคนै।" 

เค†เค—े เคถ्เคฐी เคธिเคจ्เคนा เคฒिเค–เคคे เคนैं เค•ि, "เค‡เคจ เคคीเคจों เค†เคฏाเคฎों เคธे เค‰เคธเค•ी เคธเคฐ्เคœเคจाเคค्เคฎเค• เคถเค•्เคคि เคเค• เคธเคฐ्เคตांเค— เคธंเคธाเคฐ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•เคฐเคคी เคนै เคœो เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เคšेเคคเคจा เคธे เคฆเคฐ्เคถเคจ, เคตिเคœ्เคžाเคจ, เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏเคฌोเคง เค”เคฐ เคจैเคคिเค• เคตिเคตेเค• เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคฒเค— เคจเคนीं เคนोเคคे। เค…เคฒเค— เคนो เคญी เคจเคนीं เคธเค•เคคे เค•्เคฏोंเค•ि เคฏे เคธเคญी เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคธเคฎเค—्เคฐเคคा เคฎें เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ी เค‰เคธเค•ी เค†เค•ांเค•्เคทा เค•ी เคคो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคนै’ เคฒेเค•िเคจ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคšเคคुเคฐเคคा เค•ी เคญी เคฆाเคฆ เคฆेเคจी เคชเฅœेเค—ी। เคœो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคธ्เคตเคฐूเคช เคชाเค•เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏเคญเค•्เคทी เคนो เคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เค—เคฐिเคฎा เค•ा เคญเค•्เคทเคฃ เค•เคฐเคคा เคนो เคตเคน เคฎเคจुเคท्เคฏ เคคो เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เค•เคนเคฒाเคเค—ा। เคšเคคुเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏों เคจे เคคเค•เคจीเค•ी เค•ो เคœो เคˆเคœाเคฆ เค•िเคฏा เคตเคน เคคो เค‰เคธเค•ी เค•ाเคฌिเคฒिเคฏเคค เคนै, เคตเคน เคเคธा เคนी เคธोเคšेเค—ा เคฒेเค•िเคจ เคฎुเคจเคท्เคฏ เคจे เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เค•िเคธ เคคเคฐเคน เคถ्เคฐเคฎ เค”เคฐ เคถ्เคฐเคฎ เคธे เคœीเคตเคจเคšเคฐ्เคฏा เคšเคฒाเคจे เคนेเคคु เค†เคช เค•े เคธाเคงเคจ เค•ो เค›ीเคจा เค‡เคธे เคตเคน เค•्เคฏा เค‰เคธเค•े เคธाเคฅ เคœोเฅœเค•เคฐ เคฆेเค–เคคा เคนै เคฏा เคฆेเค– เคชाเคฏा? เค•เคฆाเคšिเคค् เคฆेเค–เคคा, เคฎเคนเคธूเคธเคคा เคคो เคถाเคฏเคฆ เคตเคนी เค•เคนเคคा เคœो เค‰เคธเค•ी เคธเคฎเค—्เคฐเคคा เค•े เคธंเคธाเคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เค–ोเคŸ เคจเคนीं เคชैเคฆा เค•เคฐเคคी। เค—ांเคงीเคœी เคจे เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคญाเคฐเคค เค•ी เคช्เคฐाเคš्เคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคชुเคจเคธ्เคฐ्เคฅाเคชเคจा เคฎें เค‡เคจ เคตिเค•्เคฐिเคคिเคฏों เค•ा เคถเคฎเคจ เคฆेเค–ा เคฅा เค‡เคธเคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเคธी เคคเค•เคจीเค• เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•िเคฏा เคœो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคจिเคตाเคฒा เค›ीเคจเคคी เคนो। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ो เคฒिเค–เค•เคฐ เค—ांเคงी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฎॉเคกเคฒ เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคคीเคจों เค†เคฏाเคฎों เคธे เค”เคฐ เค‰เคธเคธे เคญी เค‰เคค्เค•ृเคท्เคŸ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคฐเค–เคคे เคนैं। 

เคธเคš्เคšिเคฆाเคจंเคฆ เคธिเคจ्เคนा เค•ी เคฌाเคคों เค•ो เค…ंเค—्เคฐेเคœ เคชเฅेंเค—े เคคो เคตเคน เคญी เคฒเค—เคญเค— เคเคธे เคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐेंเค—े। เคตे เค•เคนेंเค—े เค•ि เค•्เคฏा เคนเคฎ เค…ंเค—्เคฐेเคœ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจเคนीं, เคœो เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฒिเค–เค•เคฐ ‘เคนเคฎें’ เคšिเคน्เคจिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै? เค•िเคจ्เคคु เค—ांเคงीเคœी เคจे เค•เคนा เคนै เค‰เคธ เค•िเคคाเคฌ เคฎें เค•ि เค‡เคธे เคนเคฎ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เค•े เคตिเคฐोเคง เคฎें ‘เคตैเคฐเคญाเคต เคธे เคจเคนीं’, เคฌเคฒ्เค•ि ‘เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคจिเคฏเคฎ’ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค ‘เค…เคนिंเคธเค• เคญाเคต’ เคธे เคฐเค– เคฐเคนे เคนैं เคคเคฅा เคนเคฎें เคธिเคฐ्เฅž เค”เคฐ เคธिเคฐ्เฅž ‘เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธเคญ्เคฏเคคा’ เคธे เคถिเค•ाเคฏเคค เคนै। เคฏเคฆि เคตเคน เค…เคชเคจी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो เคค्เคฏाเค—เค•เคฐ; เคœो เคจिเคถ्เคšिเคค เคฐूเคช เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏเคคा เค•े เค–ि़เคฒाเฅž เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เค†เคฎाเคฆा เคนैं। เคนเคฎ เค‰เคจ्เคนें เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคธे เคธ्เคตाเค—เคค เค•เคฐेंเค—े เคœैเคธा เคญाเคฐเคค เค…เคชเคจी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคฎें เคฆीเคฐ्เค˜เค•ाเคฒ เคธे เค•เคฐเคคे เค†เคฏा เคนै เคตเคน เคฌเคนुเคค เคจिเคฐ्เคญीเค•เคคा เคธे เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि, "เคฎैंเคจे เค†เคงुเคจिเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เค˜ोเคฐ เคจिเคจ्เคฆा เค•िเคฏा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคฎेเคฐी เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคนै เค•ि เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐेเคฐเค• เคคเคค्เคต เค…เคจिเคท्เคŸเค•ाเคฐी เคนै।" เคง्เคฏाเคจ เคฐเคนे เค•ि เคฏเคน เคชเคค्เคฐ เค—ांเคงीเคœी เคจे เคคเคฌ เคฒिเค–ा เคœเคฌ เค—ांเคงीเคœी เค•ो เคเค• เคคीเค–ी เค†เคฒोเคšเคจा เคตाเคฒी เคšिเคŸ्เค ी เคกเคฌ्เคฒ्เคฏू. เคœे. เคตाเคฏเคฌเคฐ्เค— เคจे 3 เคฎเคˆ, 1910 เค•ो เคฒिเค–เค•เคฐ เคฏเคน เคธเคฎเคाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เคฅा เค•ि เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค‰เค ाเค เค—เค เคธเคตाเคฒ เคฎुเคे เคฐाเคธ เคจเคนीं เค†เคคे เคนैं। เคชूเคฐ्เคต เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค•ी เคฏเคฆि เคนเคฎ เค—เคนเคฐाเคˆ เคฎें เคœाเคं เคœिเคธ เคชเคฐ เค•ाเคซी เคตिเคตाเคฆ เคนैं เคคो เคตाเคฏเคฌเคฐ्เค— เค•े เคนी เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฏเคน เค‰เคฆ्เคงृเคค เคนै, "เค†เคช เค…เคชเคจी เคชुเคธ्เคคเค• เคฎें เค‡เคธ เคธเคฌเคธे เค•เคนीं เค…เคงिเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคœिเคธ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคธिเคฆ्เคงांเคค เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคšเคฒे เคนैं, เคฎेเคฐा เค–्เคฏाเคฒ เคนै, เค‰เคธเค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคจिเคถ्เคšเคฏเคชूเคฐ्เคตเค• เค•เคน เคธเค•เคคा เคนूँ เค•ि เค†เคช เค—เคฒเคคी เคชเคฐ เคนैं।" เคชเคค्เคฐ เค•े เคธเคฎाเคชเคจ เคฎें เคตाเคฏเคฌเคฐ्เค— เคจे เคฒिเค–ा, "เคนเคฎ เค†เคชเค•ी เคช्เคฐเคถंเคธा เค•เคฐเคคे เคนैं, เคชเคฐเคจ्เคคु เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เค•े เคจाเคคे เคฎैं เค†เคชเค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค”เคฐ เค†เคชเค•े เคคเคฐीเค•ों เค•ा เคชूเคฐी เคคाเค•เคค เคธे เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคคा เคฐเคนूँเค—ा।" เค…เคฌ เคตाเคฏเคฌเคฐ्เค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌिเคจा เค•िเคธी เคŸिเคช्เคชเคฃी เค•े เคฎैं เค—ांเคงीเคœी เค•े เค‰เคธ ‘เคธंเคฆेเคถ’ เค•ो เค‰เคฆ्เคงृเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนूँเค—ा เคœो เค‰เคจ्เคนोंเคจे ‘เค†เคฐ्เคฏเคจ เคชाเคฅ’ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคฎाเคธिเค• เค•े เคฒिเค 1938 เคฎें เคฒिเค–ा เคฅा। เค—ांเคงीเคœी เคจे เค…เคชเคจे เคตिเคšाเคฐ เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒिเค–ा, "เคฏเคน เคชुเคธ्เคคเค• เค…เค—เคฐ เค†เคœ เคฎुเคे เคซिเคฐ เคธे เคฒिเค–เคจी เคนो, เคคो เค•เคนीं-เค•เคนीं เค‰เคธเค•ी เคญाเคทा เคฌเคฆเคฒूंเค—ा। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธे เคฒिเค–เคจे เค•े เคฌाเคฆ เคœो เคคीเคธ เคธाเคฒ เคฎैंเคจे เค…เคจेเค• เค†ंเคงिเคฏों เคฎें เคฌिเคคाเค เคนैं, เค‰เคจเคฎें เคฎुเคे เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เคฎें เคฌเคคाเค เคนुเค เคตिเคšाเคฐों เคฎें เคซेเคฐเคฌเคฆเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ुเค› เคญी เค•ाเคฐเคฃ เคจเคนीं เคฎिเคฒा।" เค—ांเคงीเคœी เคจे เค†เฅ›ाเคฆी เคฎिเคฒเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคชं. เคœเคตाเคนเคฐเคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐू เคธे เค‡เคธ เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคตाเคฐ्เคคा เค•ी। เคชुเคธ्เคคเค• เค•ो เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•े เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฏाเคจी เคฐाเคฎเคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคธเคนเคฏोเค—ी เคชुเคธ्เคคเค• เค•เคนเคคे เคนुเค เคจेเคนเคฐू เค•ो เค‰เคธे เคฒाเค—ू เค•เคฐเคจे เค•ा เคธुเคाเคต เคฆिเคฏा। เคจेเคนเคฐू เค•ा เคช्เคฐเคค्เคฏुเคค्เคคเคฐ เค•्เคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคเคตเคœ เคฎें เคจेเคนเคฐू เค•्เคฏा เคฐूเค– เคฒिเค เค‡เคธ เคฌाเคค เคธे เคนเคฎ เคธเคญी เคตाเค•िเคซ เคนैं। เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เคจेเคนเคฐू เคจे เค•เคนा เค•ि เคนเคฎें เค‰เคธเค•ी เคงुंเคงเคฒी เคธी เคคเคธ्เคตीเคฐ เคฎिเคฒ เคฐเคนी เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เค‰เคธ เคชเคฐ เค—ांเคงीเคœी เคธे เค•ोเคˆ เคšเคฐ्เคšा เคจเคนीं เค•ी। เคชเคฐिเคฃाเคฎ? เค—ांเคงीเคœी เคจे เคนिเคจ्เคฆी เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคœो ‘เคซ्เคฏूเคšเคฐ เคฎॉเคกเคฒ’, ‘เคฆेเคธเคœ เค•เคฒ्เคšเคฐ’ เค”เคฐ ‘เคธเคธ्เคŸेเคจेเคฌเคฒ เคกेเคตเคฒเคชเคฎेंเคŸ เคฎॉเคกเคฒ’ เคฆिเคฏा เคฅा เค‰เคธे เคนเคฎเคจे เคธंเคตैเคงाเคจिเค• เคขंเค— เคธे เค†เคšเคฐเคฃ เคฎें เคฒाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคจเคนीं เค•िเคฏा, เค‰เคธเค•ा เคนเคธ्เคฐ เค†เคช เคฆेเค– เคฒीเคœिเค। เคฆेเค– เคฒीเคœिเค เค•ि เคšाเคฒाเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจे เค…เคชเคจे เคจाเคถ เค•े เคฒिเค เค•िเคคเคจे เค‰เคชाเคฏ-เคคौเคฐ- เคคเคฐीเค•े-เคซाเคฐ्เคฎूเคฒे เคˆเฅ›ाเคฆ เค•เคฐ เคฒिเค। เคฆेเค– เคฒीเคœिเค เค‰เคธे เคฌाเค—ाเคจों เค•ी เคœเค—เคน เคถเคนเคฐ เค•ी เคคंเค— เฅ›िเคฆเค—ी เคจे เค•ैเคธा เคชाเค—เคฒ เคฌเคจा เคฆिเคฏा। เคตเคน เค‰เคจ เคคเคฎाเคฎ เคšเค•ाเคšौंเคง เคฎें เคเค• เค…เคฆเคฆ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจเคจे เคธे เคฐเคน เคฐिเคฒेเคถเคจเคถिเคช เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคนी เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคšเคฒी। เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงों เค•ा เคตिเคš्เค›ेเคฆ เคนोเคจे เคฒเค—ा। เคถเคนเคฐी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคฌเค—เคฒ เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคธे เค•ोเคˆ เคฎเคคเคฒเคฌ เคจเคนीं เคฐเคนเคคा, เคฏाเคจी เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคธเคฐोเค•ाเคฐ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคšเคฒा เค…เคชเคจी เฅ›िंเคฆเค—ी เค…เคชเคจे เคคเคฒเค•। เคฏเคฆि เค‰เคธเคธे เค•ुเค› เค‡เคคเคฐ เคคो เคชूँเคœी เค•ी เคคเคฐเคซ เคง्เคฏाเคจ เคฐเคน เค—เคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा। ‘เคธेเคฒ्เคซ’ เคนाเคตी เคนुเค† เค•िเคจ्เคคु เค•िเคคเคจा เคตिเคฆ्เคฐूเคช...? เคจाเคคे- เคฐिเคถ्เคคे เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคฎिเคŸ เคšเคฒी। เค†เคฆเคฐ เคญाเคต เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคšเคฒे। เคฒोเค—ों เค•ा เคช्เคฏाเคฐ เค…เคฌ ‘เคช्เคฐॉเคซिเคŸ’ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนो เค—เคฏा। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคœैเคธी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคšเคฒी। เค†เคชเคธ เคฎें เค‡เคคเคจी เคฆ्เคตेเคท เค•ी เค†เคงिเค•्เคฏเคคा เคนो เค—เคฏी เคนै เค•ि เคธเคญी เคญเคฏเคญीเคค เคนैं। เค†เคช เคœाเคจเคคे เคนैं, เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เคเค• เคถ्เคฒोเค• เคนै-เคตिเคจाเคถเค•ाเคฒे เคตिเคชเคฐीเคค เคฌुเคฆ्เคงिः। 

เค—ांเคงीเคœी เค‡เคจ्เคนीं เคตिเคฆ्เคฐूเคชเคคाเค“ं เค•ो เคนเคŸाเค•เคฐ เคช्เคฐेเคฎ, เคฆเคฏा เค”เคฐ เค•เคฐूเคฃा เค•ा เคธंเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฏเคค्เคจ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคœोเฅœเคจे เค•ी เคชुเคธ्เคคเค• เคนै เคคोเฅœเคจे เค•ी เคจเคนीं। เคนเคฐेเค• เคคเคฐเคน เค•े เคŸेंเคถเคจ เคธे เคซ्เคฐी เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคฆ्เคญुเคค เคซाเคฐ्เคฎूเคฒा เคนै-เคฆेเคธเคœ เคธंเคธ्เค•ृเคคि। เค‡เคธ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เค…เคจुเคฐाเค—, เคช्เคฐेเคฎ, เค•เคฐूเคฃा, เคฆเคฏा เค”เคฐ เค…เคนिंเคธा เค•ी เค•िเคฐเคฃ เคช्เคฐเค•ीเคฐ्เคฃिเคค เคนोเคคी เคนै। เคฒोเค—ों เค•े เคฌीเคš เคฎเคงुเคฐ เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคนोเคคी เคนै। เคตे เคธเคญी เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เค‡เคธ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เค†เคœ เคญी เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนैं เค”เคฐ เคจ เคญी เคนों เค•เคนीं, เคคो เคฆेเคธเคœ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคตे เค…เคจुเคถाเคธเคจ เค†เคœ เคญी เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนैं เคœो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคฌीเคš เคฐिเคถ्เคคे เค•ाเคฏเคฎ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคนैं। เคนिเคจ्เคฆी เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค—ांเคงीเคœी เคจे เคฏเคน เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•िเคฏा เค•ि เคœเคนाँ เคฌिเค—ाเฅœ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค…เคญी เคคเค• เคจเคนीं เคชเคนुँเคšी เคนै เคตเคนाँ เคชเคฐ เค…เคฌ เคญी เคตे เคนी เคšเคฎเค• เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนैं เคœो เคญाเคฐเคค เค…เคชเคจी เคช्เคฐाเคš्เคฏ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคธे เคฒेเค•เคฐ เคšเคฒเคคा เคฐเคนा เคนै। เคตเคนाँ เค…เคฌ เคญी เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคช्เคฐเคšुเคฐเคคा เคนै เคœเคนाँ เค—เคจ्เคฆी เคนเคตाเค“ं เคธे เคฌเคšे เคฐเคนे เคฒोเค—। เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคฎाเคฐ्เค•्เคธ เค•ा เค…เคชเคจा เคฎเคนเคค्เคต เคฒेเค•िเคจ เค—ांเคงी, เค—ांเคงी เคœीเคตเคจ เคœीเคจे เค•ी เคชเคฆ्เคงเคคि เค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคนै। เคนเคฎें เคฏเคนाँ เคฏเคน เคœाเคจเคจा เคœเคฐूเคฐी เคนै เค•ि 1909 เค•े เคฌाเคฆ เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เค…เคนเคฎ เคญूเคฎिเค•ा เค•्เคฏा เคฐเคนी เค”เคฐ เค†เคœ เคœเคฌ เคนเคฎ 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคตिเคšเคฐเคฃ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं เคคो เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค‰เค ाเค เค—เค เคธเคตाเคฒ เค•िเคคเคจे เค…เคนเคฎ เคนैं? เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคชुเคธ्เคคเค• 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคœी เคฐเคนे เคฒोเค—ों เค•े เคฌीเคš เค•्เคฏा เคธंเคฆेเคถ เคฆे เคฐเคนी เคนै? เค‰เคธเคฎें เคˆเฅ›ाเคฆ เคคเคœुเคฐ्เคฌे เค•्เคฏा เค†เคœ เคญी เคนเคฎाเคฐे เค•िเคธी เค•ाเคฎ เค•े เคนैं เค…เคฅเคตा เคนเคฎ เคฏूँ เคนी เคขोเคฒ เคชीเคŸ เคฐเคนे เคนैं? เคช्เคฐเคฅเคฎเคคः เคนเคฎ ‘เคฆेเคธเคœ-เคธเคญ्เคฏเคคा’ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें เคคो เคฏเคนी เค—ांเคงीเคฏเคจ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคเค• เคฌเฅœा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคฎैเคŸ्เคฐोเคชोเคฒिเคŸเคจ เคธिเคŸी เค”เคฐ เค—्เคฒैเคฎเคฐ เค•ी เคถเคนเคฐी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคฌเคฐเค•्เคธ เคœเคฌ เคนเคฎ เค‡เคธे เค–เฅœा เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคถเคนเคฐी-เคธเคญ्เคฏ เคœเคฎाเคค เคฏเคน เค•เคนเคคी เคนै เค•ि เคฏे เค…เคญी เคญी เค—ॅंเคตाเคฐ เคฒोเค— เคนैं, เคœीเคจा เคจเคนीं เค†เคฏा, เคซूเคนเฅœเคชเคจ เค‡เคจเคฎें เค•िเคคเคจा เคนै ... เค†เคฆि-เค†เคฆि। เคฆेเคธเคœ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคฐเคน เคฐเคนी เค†เคฌाเคฆी เค•े เคช्เคฐเคคि เค•เคŸाเค•्เคท เคนै เคฏเคน। เค—्เคฐाเคฎ्เคฏ เคธเคนเคœ-เคœीเคตเคจ เค‡เคจ เคถเคนเคฐी เคฒोเค—ों เค•ो เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจเคนीं เคธुเคนाเคคा। เค‡เคจ्เคนें เค˜िเคจ เค†เคคी เคนै - เคฆेเคธเคœ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคธे। เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคเค• เคฌเฅœी เคธเคš्เคšाเคˆ เคนै เค•ि เค‡เคจ्เคนें เคชुเคฐเคตा เคฌเคฏाเคฐ เคฎเคฏเคธ्เคธเคฐ เคจเคนीं เคนै। เคงूเคฒ, เคงूเคฎ्เคฐ เค”เคฐ เค…เคงीเคฐเคคा เคฎें เค—ुเคœเคฐ-เคฌเคธเคฐ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคฏเคน เคถเคนเคฐी เค†เคฌाเคฆी 100 เคตเคฐ्เคท เค•ी เค†เคฏु เค•เคฆाเคชि เคจเคนीं เคชा เคธเค•เคคी เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคคเคจी เคคเคฐเคน เค•ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เค‡เคจเค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เค…ंเค— เคฌเคจ เค—เคฏी เคนैं เคœो เคธเคนเคœเคคा เคธे เค…เคฒเค— เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคीं। เคถเคนเคฐ เคชเคถ्เคšिเคฎी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เคฆेเคจ เคจเคนीं เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เคถเคนเคฐ เคชเคถ्เคšिเคฎी เคธเคญ्เคฏเคคा เคธे เคฆूเคทिเคค เคนुเค เคนैं। เค‡เคฃ्เคกเคธ्เคŸ्เคฐिเคฏเคฒाเค‡เคœेเคถเคจ เค”เคฐ เค…เคฌ เค‰เคชเคญोเค—เคตाเคฆी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคจे เคถเคนเคฐ เค•ी เคซिเคœा เคนी เคฌเคฆเคฒ เคกाเคฒी เคนै। เคฒेเคจ-เคฆेเคจ เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค˜ाเคŸे เคฎें เค•ाเคฎ เคจเคนीं เค•เคฐเคคी। เคชीเค›े เคนเคฎเคจे เคฐिเคฒेเคถเคจเคถिเคช เค•ी เคฌाเคคเคšीเคค เค•ी, เคตเคน เคคो เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจเคนीं เคนै เคฏเคนाँ เค”เคฐ เคนै เคคो เคฌเคธ เคฌाเฅ›ाเคฐ เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ ‘เคŸूเคฒ्เคธ’ เคฌเคจ เค—เค เคนैं เคฌाเฅ›ाเคฐ เค•े। เคฌाเฅ›ाเคฐ เคฎें เคคो เคฎเคจुเคท्เคฏ, เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฐเคนा เคจเคนीं เคตเคน ‘เค—्เคฐाเคนเค•’ เคนै। เคถเคนเคฐ เค•ा ‘เค—्เคฐाเคนเค•’ เค…เคฌ เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคนै เค•ि เค•िเคคเคจे เคซूเคนเฅœ เคฒोเค— เคนैं เคฏเคน। เคฆेเคธเคœ-เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคจे เค‡เคธे เคญी เคธเคนเคœเคคा เคธे เคธुเคจा, เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธ เคต्เคฏंเค—्เคฏ เคจे เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจी เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เค•ो เคฌเคฆเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•िเคฏा, เคฏเคน เค—เคฒเคค เคนुเค† เคนै। เคฆेเคธเคœ-เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคœी เคฐเคนे เค—्เคฐाเคฎीเคฃ, เค†เคฆिเคตाเคธी เค”เคฐ เคนॉเคธिเคฏे เค•ी เคœเคจเคคा เค•ो เคญ्เคฐเคฎिเคค, เคตिเคšเคฒिเคค เค”เคฐ เคชृเคฅเค• เค•เคฐเคจे เค•ी เคถเคนเคฐी เคธाเคœिเคถ เคšเคฒ เคฐเคนी เคนै। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค‡เคธ เคธाเคœिเคถ เค•ो เคฐोเค•เคจे เคตाเคฒी เคชुเคธ्เคคเค• เคนै। เค•ोเคˆ เคญी เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ो เคชเฅेเค—ा เค‰เคธเค•ो เคฏเคน เคธเคฎเค เคฎें เค† เคœाเคเค—ी เคฌाเคค। 1909 เคฎें เค—ांเคงीเคœी เคจे เคœเคฌ เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฒिเค–ी เคคो เคเค• เคฌเฅœी เคฌाเคค เคฒिเค–ी เคฅी เค•ि "เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคถเคนเคฐीเคœเคจ เค‡เคธे เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เคจ เค•เคฐें"। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฒिเค–ा, "เคฌเฅœे เคถเคนเคฐ เค–เฅœे เค•เคฐเคจा เคฌेเค•ाเคฐ เค•ा เคंเคเคŸ เคนै। เค‰เคจเคฎें เคฒोเค— เคธुเค–ी เคจเคนीं เคนोंเค—े। เค‰เคจเคฎें เคงूเคฐ्เคคों เค•ी เคŸोเคฒिเคฏाँ เค”เคฐ เคตेเคถ्เคฏाเค“ं เค•ी เค—เคฒिเคฏाँ เคชैเคฆा เคนोंเค—ी, เค—เคฐीเคฌ เค…เคฎीเคฐों เคธे เคฒूเคŸे เคœाเคंเค—े।" เคฏเคน เค•िเคคเคจा เคธเคš เคธाเคฌिเคค เคนुเค† เคนै, เค†เคช เคธ्เคตเคฏं เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐ เคฒीเคœिเค। เคเค• เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฏเคน เคญी เคนै, เคถเคนเคฐ เค•ो เคฐिเค•เค—เคจिเคถเคจ เค•ौเคจ เคฆे เคฐเคนा เคนै? เคจिःเคธเคจ्เคฆेเคน เค…เคชเค•ा เฅ›เคตाเคฌ เคนोเค—ा-เคถเคนเคฐ เค•ो เคฐिเค•เค—เคจिเคถเคจ ‘เค•ाเคฐ्เคชोเคฐेเคŸ’, ‘เคฎीเคกिเคฏा’ เค”เคฐ ‘เคซिเคฒ्เคฎ เคœเค—เคค’ เคฆे เคฐเคนा เคนै। เค‡เคธ เคถเคนเคฐी-เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो เคธเคฎृเคฆ्เคงि เค”เคฐ เคตिเคธ्เคคीเคฐ्เคฃเคคा เคฆेเคจे เคฎें เค‡เคจ เคคीเคจों เค•ा เคฌเฅœा เคฏोเค—เคฆाเคจ เคนै เค•िเคจ्เคคु เคธोเคšिเค เค•ि เคฏे เคคीเคจों เค–ुเคฆ เค•िเคคเคจा เคจैเคคिเค• เคนैं-เค†เคฎ เค‡เคจ्เคธाเคจ เค•े เคช्เคฐเคคि। เคฌाเคœाเคฐ เคจे เคญी เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคฏूเคœ เค•िเคฏा เคคो เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो। เคœेเคฃ्เคกเคฐ เคฌเคนเคธ เคญी เคฌाเฅ›ाเคฐ เค•เคฐाเคคा เคนै। เคฌाเฅ›ाเคฐ เคจे เค‡เคจ्เคนीं เคฌเคนเคธ เค•ो เคœाเคฐी เคฐเค–เคคे เคนुเค เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ो เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคฏूเคœ เค•िเคฏा, เค‡เคธเคธे เคถाเคฏเคฆ เค•ोเคˆ เค‡เคจ्เค•ाเคฐ เค•เคฐे। เค—ांเคงीเคœी เค…เค—เคฐ เค†เคœ เค•ुเค› เค•เคนเคคे เคคो เคฏเคนी เค•เคนเคคे เค•ि เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ी เคฌเคฆเคธ्เคคूเคฐ เคถोเคทเคฃ เค•เคฐเคคी เคฌाเฅ›ाเคฐ เค‰เคจ्เคนें เคตเคธ्เคคु เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•เคฐ เคšुเค•ी เคนै เค”เคฐ เคเคธे เคฎें เค‡เคธ เคถเคนเคฐी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เคชोเคทเค• เคซिเคฒ्เคฎ เคœเค—เคค, เคฎीเคกिเคฏा เค”เคฐ เค•ाเคฐ्เคชोเคฐेเคŸ เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•े เคฒिเค เค…เคญिเคถाเคช เคนैं। 

เคฆ्เคตिเคคीเคฏ, เคนเคฎ เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें। เคšौเคฐाเคนे เคชเคฐ เค–เฅœे เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ा เคธौंเคฆเคฐ्เคฏเคฌोเคง เค•िเคธी เคธे เค›ुเคชा เคจเคนीं เคนै। เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ी เคœเค—เคน เค—ांเคงीเคœी ‘เคช्เคฐเคœाเคคंเคค्เคฐ’ เค•เคนเคคे เคฅे। เคช्เคฐเคœाเคคंเคค्เคฐ เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคถाเคธเคจ เค”เคฐ เคถाเคธเค• เค•ी เคกोเคฐ เคช्เคฐเคœा เค•े เคนाँเคฅ เคนोเค—ी। เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เคฎें เคญी เคช्เคฐเคœाเคคंเคค्เคฐ เค•ी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เคญเคฒे เคนो เคฒेเค•िเคจ เคœो เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ी เคฎूเคฒ เคช्เคฐเคคिเคœ्เคžा เคนै เค‰เคธे เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•े เคจेเคคृเคค्เคตเค•เคฐ्เคคा เคจिเคฐ्เคตเคนเคจ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•े เคนैं। เค—ांเคงीเคœी เคจे เคธंเคธเคฆ เคฎें เค–ोเคŸ เคฆेเค–ी เคฅी เค”เคฐ เค‰เคธे ‘เคตेเคถ्เคฏा’ เคœैเคธे เคถเคฌ्เคฆ เคธे เคชुเค•ाเคฐा। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‰เคธे ‘เคฌांเค’ เค•เคนा। ‘เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคฌाเคคूเคจी’ เค•เคนा। เค†เคœ เค•ा เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เคคो เค‡เคธी เคธंเคธเคฆ เค•े เคฎुเค िเคฏों เคฎें เคฌเคจ्เคฆ เคนै। เค—ांเคงी เคจे เค‡ंเค—्เคฒैเคฃ्เคก เค•ी เค‰เคธ เคจिเคฐ्เคฎเคฎ, เค…เค•เคฐ्เคฎเคฃ्เคฏ เค”เคฐ เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคธंเคธเคฆ เค•ी เคงूเคฐ्เคคเคšाเคฒ เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคฏเคน เคฒिเค–ा เคฅा। เคธเคจ् 1947 เคฎें เคœเคฌ เคนเคฎเคจे เค†เฅ›ाเคฆी เคชाเคฏी เคคो เคนเคฎ เค‰เคธी เคธंเคธเคฆ เค•े เค…เคงीเคจ เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ा เคธเคชเคจा เคฆेเค–े। เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค•्เคฏा เคฐเคนा? เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เคนै। เคธเคจ् 1947 เค•े เคฌाเคฆ เคธे เค…เคฌ เคคเค• เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคฆेเค– เคฒिเคฏा เคœाเค। เค—ांเคงी เค•ी เคตเคน เคœुเคฌाเคจ เค•ैเคธे เค†เคœ เคญी เคธเคš เค‰เค—เคฒ เคฐเคนी เคนै- เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे। เคธंเคธเคฆ เค•े เคฎेเคฎ्เคฌเคฐ เคฌिเค• เคฐเคนे เคนैं। เค–เคฐीเคฆ-เคซเคฐोเค–्เคค เคธเคฐเค•ाเคฐ เคฌเคšाเคจे เค•े เคฒिเค เคนो เคฐเคนी เคนै। เค•ोเคˆ เคฌिเค• เคฐเคนा เคนै, เค•ोเคˆ เค–เคฐीเคฆ เคฐเคนा เคนै। เค†เฅ™िเคฐ เค•्เคฏा เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคฒोเค•เคธเคญा เค…เคง्เคฏเค•्เคท เคธोเคฎเคจाเคฅ เคšเคŸเคฐ्เคœी เคจे เคธंเคธเคฆ เคฎेเคฎ्เคฌเคฐ्เคธ เคธे เคฆुःเค– เคœाเคนिเคฐ เค•िเคฏा เค”เคฐ เค‰เคธ เคธंเคธเคฆ เคธे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค˜ृเคฃा เคœเคคाเคฏा เคœो เคจैเคคिเค• เคจเคนीं เคนै। เคช्เคฐเคถ्เคจोเคค्เคคเคฐ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคธเคฆเคจ เคฎें เคช्เคฐเคถ्เคจ เคชूเค›เคจे เค•े เคฎाเคฎเคฒे เคนों เคฏा เคธเคฐเค•ाเคฐ เคฌเคšाเคจे เค•े เคฎाเคฎเคฒे, เคธंเคธเคฆ เค•े เคฒोเค— เค…เคชเคจा เคจैเคคिเค• เคงเคฐ्เคฎ เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ी เคœเค—เคน เค‰เคธे เค›ोเฅœเค•เคฐ เคฐूเคชเคฏे เคต เคธौเคฆेเคฌाเคœी เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค—ांเคงीเคœी เคจे เคฒिเค–ा, "เคธिเคฐ्เคซ เคกเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคธंเคธเคฆ เค•ुเค› เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนै। เคœो เค•ाเคฎ เค†เคœ เค•िเคฏा เคตเคน เค•เคฒ เค‰เคธे เคฐเคฆ เค•เคฐเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เค†เคœ เคคเค• เคเค• เคญी เคฌเฅœे เคธเคตाเคฒों เค•ी เคœเคฌ เคšเคฐ्เคšा เคธंเคธเคฆ เคฎें เคšเคฒเคคी เคนै, เคคเคฌ เค‰เคธเค•े เคฎेเคฎ्เคฌเคฐ เคชैเคฐ เคซैเคฒाเค•เคฐ เคฒेเคŸเคคे เคนैं เคฏा เคฌैเค े-เคฌैเค े เคเคชเค•िเคฏाँ เคฒेเคคे เคนैं... เคธंเคธเคฆ เค•ो เคฎैंเคจे เคฆेเค–ा เค•เคนा, เคตเคน เคญी เค ीเค• เคนै। เค‰เคธเค•ा เค•ोเคˆ เคฎाเคฒिเค• เคจเคนीं เคนै। เค‰เคธเค•ा เค•ोเคˆ เคเค• เคฎाเคฒिเค• เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा। เคฒेเค•िเคจ เคฎेเคฐे เค•เคนเคจे เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เค‡เคคเคจा เคนी เคจเคนीं เคนै। เคœเคฌ เค•ोเคˆ เค‰เคธเค•ा เคฎाเคฒिเค• เคฌเคจเคคा เคนै - เคœैเคธे เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी - เคคเคฌ เคญी เค‰เคธเค•ी เคšाเคฒ เคเค• เคธเคฐीเค–ी เคจเคนीं เคฐเคนเคคी। เคœैเคธे เคฌुเคฐे เคนाเคฒ เคฌेเคธเคตा เค•े เคนोเคคे เคนैं เคตैเคธे เคธเคฆा เคธंเคธเคฆ เค•े เคนोเคคे เคนैं। เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค•ो เคธंเคธเคฆ เค•ी เคฅोเฅœी เคชเคฐเคตाเคน เคฐเคนเคคी เคนै। เคตเคน เคคो เค…เคชเคจी เคธเคค्เคคा เค•े เคฎเคฆ เคฎें เคฎเคธ्เคค เคฐเคนเคคा เคนै। เค…เคชเคจा เคฆเคฒ (เคชाเคฐ्เคŸी) เค•ैเคธे เคœीเคคे เค‡เคธी เค•ी เคฒเค—เคจ เค‰เคธे เคฐเคนเคคी เคนै। เคธंเคธเคฆ เคธเคนी เค•ाเคฎ เค•ैเคธे เค•เคฐे, เค‡เคธเค•ा เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै। ... เคฎैं เคนिเคฎ्เคฎเคค เคธे เค•เคนเคคा เคนूँ เค•ि เค‰เคจเคฎें เคถुเคฆ्เคง เคญाเคตเคจा เค”เคฐ เคธเคš्เคšी เคˆเคฎाเคจเคฆाเคฐी เคจเคนीं เคนोเคคी।" เค‡เคธे เคญी เค—ांเคงीเคœी เคจे ‘เคธเคญ्เคฏเคคा เคฆोเคท’ เคฎाเคจा। เค—ांเคงीเคœी เคจे เคฌเคนुเคค เคนी เคนिเคฎ्เคฎเคค เคธे เคœो เคฌाเคคें เค•ी เคตเคน เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฐाเคˆ เคญเคฐ เค‡เคงเคฐ เคธे เค‰เคงเคฐ เคจเคนीं เคนै। เคคเคฌ เคคो เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เค•ी เคธंเคธเคฆ เค—เค िเคค เคญी เคจเคนीं เคนुเคˆ เคฅी เคœเคฌ เค—ांเคงीเคœी เคจे เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฒिเค–ी। เค—ांเคงी เค•ी เคฆूเคฐ เคฆृเคท्เคŸि เคฏเคน เคฆेเค– เคฐเคนी เคฅी เค•ि เคนเคฎ เค‰เคธ เคธเคญ्เคฏเคคा เคธे เค…เคฒเค— เค•ोเคˆ เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เคœเคฌ เคธोเคš เคนी เคจเคนीं เคชा เคฐเคนे เคนैं เคคो เคนเคฎाเคฐे เคนिเคธ्เคธे เคฎें เคตเคน เคธुเค– เค•ैเคธे เคนोเค—ा, เคœिเคธเค•ी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เคฎें เคธเคฐ्เคตोเคฆเคฏ เค•ी เคธी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เคฐเคšी-เคฌเคธी เคนोเค—ी เคฏाเคจी เคธเคฌเค•ा เค‰เคฆเคฏ, เคธเคฌเค•ा เคตिเค•ाเคธ, เคธเคฌเค•ी เค‰เคจ्เคจเคคि। เค—ांเคงी เค•ी เค‡เคธ เคฆूเคฐเคฆเคฐ्เคถिเคคा เคธे เค•ाเคˆ เคญी เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ เคจเคนीं เค•เคฐेเค—ा เค•्เคฏोंเค•ि ‘เคธเคฎुเคค्เคฅाเคจ’ เค•ा เคจाเคฐा เคฆेเคจे เคตाเคฒी เคธंเคธเคฆ เค”เคฐ เคธांเคธเคฆ เคตเคนी เค•เคฐเคคे เคฐเคนे เค”เคฐ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं เคœिเคธเค•ा เฅ›िเค•्เคฐ เค—ांเคงीเคœी เคจे เค•िเคฏा เคนै। เคเคธे เคฎें, เคเค• เคช्เคฐเคถ्เคจ เค‰เคญเคฐेเค—ा เคœो เค†เคœ เค•े เคนाเคฒाเคค เคธे เค เค—े เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนोंเค—े, เค•ि เค†เค–िเคฐ เคเคธी เคธंเคธเคฆ เค•ो เคนเคฎ เคेเคฒ เค•्เคฏों เคฐเคนे เคนैं? เคนเคฎเคจे เค…เคชเคจे ‘เคธ्เคต-เคฐाเคœ’ เค•ी เคฌाเคค เค•ी เคฅी เคœिเคธเค•ा เคธाเคฎूเคนिเค• เค…เคฐ्เคฅ-เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เคฅा เค”เคฐ เคนเคฎ เคคो เคเคธे เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคšเคฒ เคฐเคนे เคนैं เคœो เคฎूเคฒเคคः เคนเคฎाเคฐे เคถोเคทเคฃ เค•ा, เคจैเคคिเค• เคชเคคเคจ เค•ा เค—เคฐ्เคญเค—ृเคน เคนै। เค‡เคธเคฎें เคนเคฎ เคชाँเคš เคธाเคฒ เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคฏों เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค…เคชเคจे เคฆेเคถ เค•े เคธเคฎ्เคช्เคฐเคญुเคคा เค•ो เค…เค•्เคทुเคฃ्เคฃ เคฌเคจाเค เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค, เคฆूเคธเคฐे เค…เคชเคจे เคธंเคคोเคท เค•े เคฒिเค । เคฒेเค•िเคจ เค…เคฌ เคคो เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคธเคฎ्เคช्เคฐเคญुเคคा เค•ा เค•ोเคˆ เคฎเคคเคฒเคฌ เคนी เคจเคนीं เคฐเคนा เค…เคฌ เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคธंเคคोเคท เค•े เคฒिเค เคนी เคธंเคธเคฆ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค•ा เคšเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं เคตเคน เคญी เคฎเคจ เคฎुเค†เคซिเค• เคจเคนीं-เคฆเคนเคถเคค, เคญเคฏ เค•े เค…เคงीเคจ เคนोเค•เคฐ। เค•ाเคฐเคฃ เคฏเคน เคนै เค•ि เค…เคฌ เคนเคฎाเคฐे เคธंเคธเคฆ เค•ा เคฎेเคฎ्เคฌเคฐ (เคœเคจ-เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि’) เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฌाเคนुเคฌเคฒी เค–เฅœे เคนोเคคे เคนैं, เคนเคฎें เค‰เคจ्เคนें เคนी เคšुเคจเค•เคฐ เคธंเคธเคฆ เคญेเคœเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‰เคจ्เคนें เคšुเคจเค•เคฐ เคญेเคœเคจा เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคนเคฎ เคญเคฏाเค•्เคฐांเคค เคฐเคนเคคे เคนैं। เค•เคนเคจे เค•े เคฒिเค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคฆेเคถ เค•े เคนเคฎ เคจाเค—เคฐिเค• เคฐเคนे, เคนเคฎाเคฐा เคฎเคคाเคงिเค•ाเคฐ เคนै। เคนเคฎाเคฐे ‘เคตोเคŸ’ เคธे เค—เคตเคฐ्เคฎेเคฃ्เคŸ เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคนเค•ीเค•เคค เค•ुเค› เค”เคฐ เคนी เคนै เค”เคฐ เคเคธे เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เค•े เคฌीเคš เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฌँเคŸ เค—เคฏा เคนै। ‘เคฒोเค•’ เค…เคฒเค— เคนै เค”เคฐ ‘เคคंเคค्เคฐ’ เค…เคฒเค—। เคทเคกเคฏंเคค्เคฐ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคฒोเค•เคคंเคค्เคฐ เค•े เคฐเค–เคตाเคฒे เคฌเคจ เคšुเค•े เคนैं। เค—ांเคงीเคœी เคจे เคคเคฌ เคœो เค•เคนा เคฅा เคตเคน เคคो เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคนुเค•ूเคฎเคค เค”เคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธंเคธเคฆ เค•ा เคธ्เคตเคฐूเคช เคฆेเค–เค•เคฐ เค•เคนा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคฏเคนी เคนै เค•ि เคœिเคธे เคนเคฎें เคชाเคจा เคฅा เคฏा เคนเคฎ เคฏूँ เค•เคนें เค•ि เคœिเคธเค•ी เคนเคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏाเคถा เคฅी เค•ि เค†เฅ›ाเคฆी เค•े เคฌाเคฆ เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคธเคชเคจों เค•ा เคญाเคฐเคค เคจिเคฐ्เคฎिเคค เค•เคฐेंเค—े เคตเคน เคธ्เคตเคช्เคจ เคนी เคฐเคน เค—เคฏा, เค‰เคธे เคนเคฎ เคจเคนीं เคชा เคธเค•े। 

เคคृเคคीเคฏ, เคนเคฎ เคถिเค•्เคทा เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें। เคถिเค•्เคทा เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เค—ांเคงीเคœी เคจे เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคฌเคนुเคค เคนी เค‰เคฎ्เคฆा เคขंเค— เคธे เค…เคชเคจा เคตिเคšाเคฐ เคช्เคฐเค•เคŸ เค•िเคฏा। เค‰เคจเค•ा เคฏเคน เค•เคนเคจा เคฅा, "เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคคो เคนเคฎें เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฏा เคจीเคคि เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฆी เคœाเคจी เคšाเคนिเค।" เคฆเคฐเค…เคธเคฒ, เคถिเค•्เคทा เคธเคญी เค…เคตเคจเคคि เคธे เคฎुเค•्เคคि เค•ा เคธाเคงเคจ เคนै। เคนเคฎाเคฐे เค…เคงिเค•ाเคฐ เคนเคฎें เค‡เคธीเคฒिเค เคจเคนीं เคฎिเคฒ เคธเค•े เค•्เคฏोंเค•ि เคถिเค•्เคทा เค•ा เคนเคฎें เคธ्เคตเคฐूเคช เคนी ‘เค•्เคฒेเคฐिเค•เคฒ’ เคฎिเคฒा। เค…ंเค—्เคฐेเคœ เคนเคฎें เคฌाเคฌू เคฌเคจाเคจे เค•ी เคซिเคฐाเค• เคฎें เคฅे เค”เคฐ เคธเคซเคฒ เคนुเค। เคฏเคฆि เคนเคฎ เคจीเคคि เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฒेเคคे เคคो เคนเคฎ เค…เคชเคจी เคธเคฎเค เค•ा เคถाเคธเคจ เคญी เคจिเคฐ्เคฎिเคค เค•เคฐเคคे เคœिเคธเคฎें เคจ เคคो เคฆ्เคตेเคท เคนोเคคा เค”เคฐ เคจ เคนी เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฎाเคจเคธिเค• เค—ुเคฒाเคฎी। เค—ांเคงीเคœी เคจे เค•เคนा เคฅा เค•ि, "เค•เคฐोเฅœों เคฒोเค—ों เค•ो เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฆेเคจा เค‰เคจ्เคนें เค—ुเคฒाเคฎी เคฎें เคกाเคฒเคจे เคœैเคธा เคนै। เคฎैเค•ाเคฒे เคจे เคœो เคถिเค•्เคทा เค•ी เคฌुเคจिเคฏाเคฆ เคกाเคฒी, เคตเคน เคธเคšเคฎुเคš เค—ुเคฒाเคฎी เค•ी เคฌुเคจिเคฏाเคฆ เคฅी... เคตे เคœिเคธे เคญूเคฒ เค—เค เคนैं, เค‰เคธी เคธे เคนเคฎ เค…เคชเคจे เค…เคœ्เคžाเคจ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคšिเคชเค•े เคฐเคนเคคे เคนैं। ... เคœिเคธ เคถिเค•्เคทा เค•ो เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคจे เค ुเค•เคฐा เคฆिเคฏा เคนै, เคตเคน เคนเคฎाเคฐा เคธिंเค—ाเคฐ เคฌเคจเคคी เคนै, เคฏเคน เคœाเคจเคจे เคฒाเคฏเค• เคนै। เค†เคชเค•ो เคœाเคจเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฒेเค•เคฐ เคนเคฎเคจे เค…เคชเคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ो เค—ुเคฒाเคฎ เคฌเคจाเคฏा เคนै। เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคถिเค•्เคทा เคธे เคฆंเคญ, เคฐाเค—, เคœुเคฒ्เคฎ เคตเค—ैเคฐा เคฌเฅे เคนैं।" เคฒेเค•िเคจ เคฆुเคฐ्เคญाเค—्เคฏ เคนै เค•ि เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคธौเคญाเค—्เคฏ เค•ा เคตเคฐเคฃ เคนी เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเค। เคจเคฏी เคชीเฅी เค•ा เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคฎोเคน เคธिเคฐ เคšเฅเค•เคฐ เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคนै। เค•ाเคจ्เคตेंเคŸ เคฎें เคฌเคš्เคšे เคญेเคœे เคœा เคฐเคนे เคนैं เค”เคฐ เคเค• เคคเคฐเคน เคธे เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เคฏเคน เค•ाเคฎ เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เค•े เค†เค—े เคฒे เคœाเคจे เคตाเคฒे เค ेเค•ेเคฆाเคฐों เคจे เค•िเคฏा เคนै। เคฎเคคเคฒเคฌ- เคจेเคคा, เคจौเค•เคฐเคถाเคน เค”เคฐ เค—เคฒเคค เคงเคจ्เคงों เคฎें เคœुเคŸे เคฒोเค—ों เคจे เค•िเคฏा เคนै। เคถिเค•्เคทा เค•ा เคฏเคน เคฎเคคเคฒเคฌ เคนो เค—เคฏा เคนै เค•ि เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคถिเค•्เคทा เคนी เคนเคฎाเคฐे เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•เคฐेเค—ी। เคจ เคนिเคจ्เคฆू เคธंเคธ्เค•ृเคค เคต เคนिเคจ्เคฆी เคชเฅเคจे เค•ो เคฐाเคœी เคนै เค”เคฐ เคจ เคฎुเคธเคฒเคฎाเคจ เค‰เคฐ्เคฆू เค”เคฐ เค…เคฐเคฌी, เคตाเคฐเคธी เค•ो เคซाเคฐเคธी เคธे เค•ोเคˆ เคฎเคคเคฒเคฌ เคจเคนीं เคฐเคนा เค”เคฐ เคจ เคนी เค•िเคธी เค•ो เค…เคชเคจी เคœเคฎीเคจी เคญाเคทा เคธे เคฒเค—ाเคต เคฐเคนा। เคคเค•เคจीเค•ी เค”เคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคจे เคชूเคฐे เค—्เคฒोเคฌเคฒ เคธोเคธाเคฏเคŸी เค•ो เค…เคชเคจा เคฆीเคตाเคจा เคต เค—ुเคฒाเคฎ เคฌเคจा เคฆिเคฏा เค”เคฐ เค…เคฌ เคฆेเคธเคœ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคฒोเค— เคญी เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•ी เค“เคฐ เคฌเฅ เคšเคฒे เคนैं। เค—ांเคงीเคœी เคจे เค‡เคจ เคธเคญी เคฆीเคตाเคจเค—ी เค•ो เคฆเคฐเค•िเคจाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค•्เคฏा เคธंเคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคนै, เค‰เคธ เคชเคฐ เคฏเคนाँ เค…เคฎเคฒ เค•เคฐเคจा เคœเคฐूเคฐी เคนै। เค‰เคจเค•ा เค•เคฅเคจ เคนै, "เคนिเคจ्เคฆुเคธ्เคคाเคจ เค•ो เค…เคธเคฒी เคฐाเคธ्เคคे เคชเคฐ เคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎें เค…เคธเคฒी เคฐाเคธ्เคคे เคชเคฐ เค†เคจा เคนोเค—ा।।" เค…เคฌ เค‡เคธे เคœो เคธเคฎเคे เคตเคน เคœ्เคžाเคจी, เคฌाเค•ी เคœो เคจ เคธเคฎเคे เคตเคน เค…เคจाเฅœी। 

เคจीเคคि เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคถिเค•्เคทा เคคो เคนเคฎें เคคเคฒाเคถเคจी เคนी เคนोเค—ी เคจเคนीं เคคो เคนเคฎ เค•ेเคตเคฒ เค”เคฐ เค•ेเคตเคฒ เคถिเค•्เคทिเคค เคนोंเค—े ‘เคธเคญ्เคฏ’ เคจเคนीं เคนोंเค—े। เคธเคญ्เคฏ เคญी เคนोंเค—े เคคो เคธौเคฎ्เคฏ เคจเคนीं เคนोंเค—े। เคฒोเค• เคฎें เคธौเคฎ्เคฏเคคा เคช्เคฐเค•ृเคคिเค• เคนै เค•िเคจ्เคคु เคถिเค•्เคทा เคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เคœเคฌ เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคธौเคฎ्เคฏเคคा เค•ो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै เคคो เคตเคน เคธเคฆैเคต เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•े เคจिเคฎिเคค्เคค เคœीเคคा เคนै เค”เคฐ เคฎเคฐเคคा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เคถिเค•्เคทा เค•ा เค‰เคธ เคชเคฐ เค…เคธเคฐ เคนोเคคा เคนै। เคตเคน เคจीเคคिเคฏुเค•्เคค เคถिเค•्เคทा เคธे เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎเคฏुเค•्เคค เคถिเค•्เคทा เคธे เคจ्เคฏाเคฏ เค•เคฐเคคा เคนै เคธ्เคตเคฏं เค•े เคช्เคฐเคคि เค”เคฐ เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคช्เคฐाเคฃिเคฏों เค•े เคช्เคฐเคคि। 

เคœเคฌ เคจ्เคฏाเคฏ เค”เคฐ เคจीเคคि เค•ी เคฌाเคค เคนเคฎ เคถुเคฐू เค•เคฐ เคฆिเค, เคคो เคนเคฎ เคฆेเค–ें เค—ांเคงीเคœी เคจे เคจ्เคฏाเคฏ-เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•ो เคญी เคฎाเคจเคต เค•ा เคนिเคคเค•ाเคฐी เคจเคนीं เค•เคนा เคฅा। เค‰เคจ्เคนें เคœो เค เค— เคธंเคธเคฆ เคฎें เคฆिเค–े, เคฌाเฅ›ाเคฐ เคฎें เคฆिเค–े, เคตเคนी เค เค— เคจ्เคฏाเคฏ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธे เคšिเคชเค•े เคฒोเค—ों เคฎें เคฆिเค–े เคฏाเคจी เคœเคœ เค”เคฐ เคตเค•ीเคฒों เคฎें। เค—ांเคงीเคœी เคจे เคจ्เคฏाเคฏ เค•ो เคฌिเค•ाเคŠ เคฌเคคाเคฏा เค”เคฐ เคœเคœ เคคเคฅा เคตเค•ीเคฒों เค•ो เค‰เคธเค•ा เคเคœेเคฃ्เคŸ। เคญाเคฐเคค เค•ा เคฏเคน เคฆुเคฐ्เคญाเค—्เคฏ เคนी เคฎाเคจा เคœाเคเค—ा เค•ि เคฏเคนाँ เคญी เคจ्เคฏाเคฏ เคฌिเค• เคฐเคนी เคนै। เคฎाเคฎเคฒे เคฒเคฎ्เคฌिเคค เคฐเค–े เคœाเคคे เคนैं। เคฆेเคถ เคฎें เคเค—เฅœे เค•ा เค•ाเคฐोเคฌाเคฐ เค…เคชเคจा เคชाँเคต เคชเคธाเคฐ เคฐเคนा เคนै। เค†เคœ เคญी เคตเค•ीเคฒ เค‰เคธ เคจ्เคฏाเคฏ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•ा เคเคœेเคฃ्เคŸ เคนी เคฌเคจเค•เคฐ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธเคฎเคฏ เค•ा เคตเค•ीเคฒ เค•เคฐเคคा เคฅा। เค†เคœ เค‰เคธเคธे เคญी เคธ्เคฅिเคคि เค–เคฐाเคฌ เคนो เค—เคฏी เคนै। เคตเค•ीเคฒ เค–ुเคฆ เคเค—เฅœे เค–เฅœा เค•เคฐเคจे เค•ा เคฐाเคธ्เคคा เคฌเคคाเคคा เคนै เค”เคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เค‰เคธी เคฌोเค เคเค—เฅœे เคธे เคœเคฎเค•เคฐ เคงเคจ เค‰เค—ाเคนी เค•เคฐเคคा เคนै। เค—ांเคงी เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคนॉเคธ्เคชिเคŸเคฒ เค”เคฐ เคกॉเค•्เคŸเคฐ เค•े เคŠเคชเคฐ เคญी เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคฅी, เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคจ्เคฏाเคฏเคชाเคฒिเค•ा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค…เคฐ्เค—ेเคจ्เคธ เคชเคฐ เคฅीं। เคกॉเค•्เคŸเคฐ เค•े เคญी เค•ाเคฐเคจाเคฎे เค—ांเคงीเคœी เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคฎें เค•ोเคˆ เคธेเคตाเคญाเคตी เคจเคนीं เคฅे เคฏเคฆ्เคฏเคชि เค‰เคจเค•ा เค•เคนเคจा เคฅा เค•ि เค‡เคจ्เคนें เคœ्เคฏाเคฆा เคคเคตเคœ्เคœो เคฆी เคœाเคคी เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฐเคธ्เค•िเคจ เค•ी ‘เค…เคจเคŸू เคฆिเคธ् เคฒॉเคธ्เคŸ เคชुเคธ्เคคเค• เค•े เค‰เคธ ‘เคธเคฐ्เคตोเคฆเคฏी-เคตैเคšाเคฐिเค•ी’ เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–เค•เคฐ เค…เคชเคจे เค†เคฐ्เค—्เคฏुเคฎेंเคŸ เคญी เคฐเค–े เค•ि- เคตเค•ीเคฒ, เคจाเคˆ, เค•िเคธाเคจ เคธเคฌเค•े เคฎूเคฒ्เคฏ เคธเคฎाเคจ เคนैं। เค•ाเคฐเคฃ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เค…เคชเคจे เคต्เคฏเคตเคธाเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคชเคจी เค†เคœीเคตिเค•ा เคšเคฒाเคจे เค•ा เคธเคฎाเคจ เค…เคงिเค•ाเคฐ เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคจ เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค—ांเคงी เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคฒिเค–เคคे เคนैं เคตเคน เคจोเคŸ เค•เคฐเคจे เคฒाเคฏเค• เคนै, "เค‰เคธ (เคกॉเค•्เคŸเคฐी) เคงเคจ्เคงे เคฎें เคชเคฐोเคชเค•ाเคฐ เคจเคนीं เคนै... เคกॉเค•्เคŸเคฐ เคธिเคฐ्เฅž เค†เคกเคฎ्เคฌเคฐ เคฆिเค–ाเค•เคฐ เคนी เคฒोเค—ों เคธे เคฌเฅœी เคซीเคธ เคตเคธूเคฒ เค•เคฐเคคे เคนैं เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคเค• เคชैเคธे เค•ी เคฆเคตाเคˆ เค•े เค—เคˆ เคฐूเคชเคฏे เคฒेเคคे เคนैं।" เคชूเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เคเคธी เคนเคฐเค•เคคें เคœाเคฐी เคนै, เค‰เคธเคชเคฐ เคธे เค†เคฆเคฐ เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคญी เคเคธे เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ा-เคคเคฅाเค•เคฅिเค• เคธंเคญ्เคฐांเคค เคฒोเค—ों เคฆ्เคตाเคฐा เคœाเคฐी เคนै, เค†เคฎ เค†เคฆเคฎी เค‰เคธเค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे เค•ुเค› เคญी เคจเคนीं เคนै, เคฎुเคे เคฒเค—เคคा เคนै เค‡เคธे เค…เคฒเค— เคธे เคตिเคตेเคšเคจा เค•เคฐเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธ เค•เฅœी เคšुเคจौเคคी เค•ा เคธाเคฎเคจा เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคธเคนเคœ เค‡เคจ्เคธाเคจ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। เฅžเคฐ्เคœी เคฆเคตाเค“ं เค•ा เค•ाเคฐोเคฌाเคฐ เคฏाเคจी เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•े เค…เค–ाเฅœे เคฌเคจ เคšुเค•े เคฎेเคกिเคธिเคจ-เคฐैเค•ेเคŸ เค•ा เคญเคฃ्เคกाเคซोเฅœ เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคนो เคšुเค•ा เคนै। เคซเคฐ्เคœी เคฎाเคฐ्เค•ेเคŸ เค•ी เคธंเคฐเค•्เคทा เค…เค—เคฐ เคฆेเค–ा เคœाเค เคคो เคกॉเค•्เคŸเคฐ เค•เคฐเคจे เคฒเค—े เคนैं। เค—ांเคงी เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•ा เคญाเคฐเคค เคนोเค—ा, เค•เคฒ्เคชเคจा เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เคนोंเค—े เคฒेเค•िเคจ เคจเคนीं, เคญाเคฐเคค เค•ो เคตเคนी เคธเคฌเค•ुเค› เคฎिเคฒा เคœो เคจ เค…เคชเคฐिเคนाเคฐ्เคฏ เคฅा เค”เคฐ เคจ เค…เคชेเค•्เคทिเคค। เค—ांเคงीเคœी เคชाเค–เคฃ्เคก เคธे เคธृเคœिเคค ‘เคธเคญ्เคฏเคคा’ เค•ो เคฌเคฐ्เคฆाเคธ्เคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เคฅे, เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคตเค•ीเคฒ, เคกॉเค•्เคŸเคฐ, เคœเคœ เค”เคฐ เคฎौเค•ाเคชเคฐเคธ्เคคों เค•ी เค†เคฒोเคšเคจा เค•ी। เคตเคน เคฏเคน เคœाเคจเคคे เคฅे เค•ि เค‡เคจ เคธเคฎाเคœ เคธुเคงाเคฐเค•ों เคฎें เคธिเคฐ्เฅž เค›เคฆ्เคฎ เคญเคฐा เคนुเค† เคนै। เคธเคš्เคšी เคฌाเคค เคนै เคœिเคธ เคธเคญ्เคฏเคคा เคธे เค—ांเคงीเคœी เคจिเคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เค…ंเคงेเคฐा เคฆेเค–เคคे เคฅे เคตเคน เคธเคญ्เคฏเคคा เคธเคฎाเคช्เคค เคจเคนीं เคนुเคˆ। เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เค—เคจ्เคฆเค—िเคฏाँ เค…เคฌ เคฌเฅ เค—เคฏी เคนैं। เคนเคฎ เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคธे เคฎुเค•्เคค เคนुเค เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ी เคตिเคจाเคถเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो เค†เคœ เคญी เค…เคกॉเคช्เคŸ เค•เคฐเคจे เคธे เคฌाเคœ เคจเคนीं เค†เค। เค…เคฌ เคคो เคฎाเคฎเคฒे ‘เคฎेเคฒ-เค—े’ เคคเค• เคœा เคชเคนुँเคšे เคนैं। เคนเคฎाเคฐे เคฏเคนाँ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เค•ी เคฌाเคค เคนोเคคी เคฅी เค”เคฐ เค…เคฌ เคธเคฎเคฒैंเค—िเค•เคคा เค•े เคชैเคฐोเค•ाเคฐ เค–ुเคฒเค•เคฐ เคธाเคฎเคจे เค† เคšुเค•े เคนैं। เคฏเคน เคนเคฎ เค•เคนाँ เคธे เค…เคกॉเคช्เคŸ เค•िเค, เคธเคญी เคœाเคจเคคे เคนैं। เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เคเค• เคถ्เคฒोเค• เคนै- 
เคตृเคค्เคคं เคฏเคค्เคจेเคจ เคธंเคฐเค•्เคทेเคฆ เคตिเคค्เคคเคฎाเคฎ्เคฏाเคคि เคฏเคคि เคš เค…เค•्เคทीเคฃो เคตिเคค्เคคः เค•्เคทीเคฃो เคตृเคค्เคคเคธ्เคคु เคนเคคोเคนเคคः। 

เค†เคœ เคนเคฎ เคถ्เคฒोเค• เค”เคฐ เคธ्เคฒोเค—เคจ เค†เคค्เคฎเคธाเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌाเคค เคจเคนीं เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं। เคฏเคน เคธเคฎเคा เคœा เคฐเคนा เคนै เค•ि เคฏเคน เคเค• เค†เคฏเคกिเคเคฒिเคธ्เคŸिเค• เคฌाเคคें เคนैं। เคฒाเค‡เคซ เคนै เคคो เคเคจ्เคœเคตाเคฏ เค•เคฐो। เค•िเคคเคจा เคฌเคฆเคฒ เค—เคฏा เคธเคฌ। เคเคš.เค†เคˆ.เคตी/เคเคก्เคธ เค•े เค†ंเค•เฅœे เคญाเคฐเคค เคฎें เค•िเคธ เคคเคฐเคน เคฌเฅे เคนैं, เคฏเคน เคธुเคจเค•เคฐ เค•ाเคจ เค–เฅœे เคนो เคœाเคฏेंเค—े। เคจैเคคिเค• เคชเคคเคจ เค‡เคธ เค•เคฆเคฐ เคนोเค—ा, เคฏเคน เค•ोเคˆ เคœाเคจเคคा เคญी เคจ เคฅा। เค—ांเคงी เค•เคฒเคฏुเค— เค•ा เคฌिเค—เฅœा เคฐूเคช เค‰เคจ เคฆिเคจों เคฆेเค– เคฐเคนे เคฅे เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆेเค•เคฐ เค…เคชเคจी เคฌाเคค เคฐเค– เคฐเคนे เคฅे। เค‰เคจเค•ा เคฎाเคจเคจा เคฅा เค•ि เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा ‘เค…เคญเคฏ’, ‘เค…เคนिंเคธा’, เค”เคฐ ‘เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคนी’ เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคธเคฎ्เคญเคต เคจ เคนो เคธเค•ा। เคूเค  เค•िเคคเคจे เคซीเคธเคฆी เคญाเคฐเคค เคฎें เคฌोเคฒเคคे เคนैं, เค‡เคธ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เค ीเค• เคธเคฐ्เคตे เคจเคนीं เคนुเค† เคนै เคฒेเค•िเคจ เค†เคฎ เคจाเค—เคฐिเค• เคญी ‘เคช्เคตाเค‡เคฃ्เคŸ’ เคฎें เคเคธी เคธंเค–्เคฏा เค•ो เคฌเคคाเคเค—ा। ‘เคธเคค्เคฏ’ เคธे เค•िเคธी เค•ो เค•ोเคˆ เคตाเคธ्เคคा เคจเคนीं เคฐเคนा। เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ो เคจीเคšा เคฆिเค–ाเคจे เค•ी เคซिเคฐाเค• เคฎें เคฌैเค ा เคนเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคि เคเค• เคฎौเค•े เค•ी เคคเคฒाเคถ เคฎें เคนै। เคธเคฎ्เคตाเคฆเคนीเคจเคคा เคฌเฅी เคนै, เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคจเคนीं เคœाเคจเคคा เค•ि เค•ौเคจ เค•िเคธ เค•े เคฒिเค เคทเคกเคฏंเคค्เคฐ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। 

เค…เคฌ เคนเคฎ เคเค• เคเคธे เคญाเคฐเคค เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें เคœो 90 เค•े เคฆเคถเค• เค•े เคฌाเคฆ เค•ा เคญाเคฐเคค เคนै। เค‡เคธ เคฆเคถเค• เคฎें เคนिเคจ्เคฆू เค”เคฐ เคฎुเคธเคฒเคฎाเคจ เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เค”เคฐ เคฎเคธ्เคœिเคฆ เคฎें เคซंเคธเค•เคฐ เค‡เคจ्เคธाเคจिเคฏเคค เคธे เค…เคฒเค— เคนुเค, เคนเคฎ เคธเคฌเคจे เคฆेเค–ा เคซाเคธीเคตाเคฆी เคคाเค•เคคों เค•ा เคจเค—्เคจ เคคाเคฃ्เคกเคต เคนเคฎाเคฐे เค—ंเค—ा-เคœเคฎเคจी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคญिเคถाเคช เคฌเคจ เค—เคฏा। เคธเคฎเคฐเคธเคคा, เคญाเคˆเคšाเคฐเค—ी เค”เคฐ เค‡เคจ्เคธाเคจिเคฏเคค เค•ा เคจाเคฎों-เคจिเคถां เคฎिเคŸा เคฆेเคจे เคชเคฐ เค†เคคुเคฐ เคฒोเค—ों เคจे เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคถเคฐ्เคฎिंเคฆเค—ी เค•े เค•ाเคฎ เค•िเค। เค‡เคธ เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคนी เคฆेเคถ เค•े เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค…เคชเคจी เคตिเคฆेเคถ เคฏाเคค्เคฐा เคถुเคฐू เค•เคฐเคจे เคธे เคชूเคฐ्เคต เคฌोเคฒ เค‰เค े - เคฎैं เค•ौเคจ เคธा เคฎुँเคน เคฒेเค•เคฐ เคญाเคฐเคค เคธे เคฌाเคนเคฐ เคœाเคŠँเค—ा? เคธंเคฏोเค— เคธे เคตเคน เค‰เคธी เคชाเคฐ्เคŸी เค•े เค†เค‡เค•ॉเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจे เคœाเคคे เคฐเคนे เคเค• เคตเคฐिเคท्เค  เคฒीเคกเคฐ เคฅे। เคญाเคฐเคค เค•ी เคฏเคน เคฎिเคธाเคฒ เค•िเคคเคจी เค˜ृเคฃा เค•ी เคญाเคตเคจा เคฎเคจ เคฎें เคชैเคฆा เค•เคฐ เคฆेเคคी เคนै। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค—ांเคงीเคœी เคจे เค…เคฌ เคธे 100 เคตเคฐ्เคท เคชूเคฐ्เคต เค‡เคธी เค†เคถंเค•ा เค•ो เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคนुเค ‘เคธเคน-เค…เคธ्เคคिเคค्เคต’ เค•ाเคฏเคฎ เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•ी เคฅी।" เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธเคน-เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เคช्เคฐเคถ्เคฐเคฏ เคฆेเคจे เคตाเคฒी เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เคฎเคนเคค्เคต เค†เคœ เคนै เค”เคฐ เคฐเคนेเค—ा। 

90 เค•े เคฆเคถเค• เค•े เคฌाเคฆ เคญूเคฎเคฃ्เคกเคฒीเค•เคฐเคฃ เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เคต เคฎाเคฐ्เค•ेเคŸ เค•ी เคคเคฎाเคฎ ‘เคœीเคตเคจ-เคœीเคจे เค•ी เคถเคฐ्เคคों’ เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจे เค•ो เค…เคฒเค— เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคฏा เคนै। เคชिเค›เคฒे เค…เคง्เคฏाเคฏ เคฎें เค‡เคธ เคชเคฐ เคšเคฐ्เคšा เค•ी เคœा เคšुเค•ी เคนै เคฆेเคถ เคฎें เคฆंเค—े เค•เคฐाเคจे เค•ा เค ेเค•ा เคนो เคฏा เคตिเค•ाเคธ เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคช्เคฒाเคจिंเค—्เคธ เค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ, เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคธाเคฐ เคนो เคฏा เคธिเคตिเคฒ-เคธोเคธाเคฏเคŸी เค•ी เค‰เคจ्เคจเคคि เคธเคฌเค•ी เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เคฎाเคฐ्เค•ेเคŸ-เคฎैเค•ैเคจिเค• เคฎाเคฐ्เค•ेเคŸ เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค•े เคœเคฐिเค เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं। เคฎीเคกिเคฏा เค”เคฐ เคจเคต-เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เคฏाเคจी เคธूเคšเคจा-เคธंเคšाเคฐ เคคเคฅा เคคเค•เคจीเค•ी เค‡เคธเค•े เคธเคนเคฏोเค—ी เคฌเคจ เค—เค เคนै। เคจเคˆ เค†เคงुเคจिเค• เคคเค•เคจीเค•ी เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เคธे เคฎเคจ-เคชเคธंเคฆ ‘เคตเคฐ्เคฒ्เคก เคธोเคธाเคฏเคŸी’ เคกेเคตเคฒॅเคช เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคจ्เคธेเคช्เคŸ เคตिเค•เคธिเคค เคนो เคšुเค•ा เคนै। เคชाเคจी เค•िเคธे เคชीเคจा เคนै, เค•ौเคจ เคฌेเคšेเค—ा, เค•ौเคจ เค‰เคธเค•ो เค–เคฐीเคฆ เคธเค•เคคा เคนै, เค‡เคธเค•ा เคจिเคฐ्เคงाเคฐเคฃ เคฎाเคฐ्เค•ेเคŸ เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै। เคจเคฆी, เคเคฐเคจे, เคคाเคฒ-เคคเคฒैเคฏा เค”เคฐ เคจเคนเคฐों เคชเคฐ เคจเฅ›เคฐ เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคœीเคคंเคค्เคฐ เค•ो เค›ूเคŸ เคฎिเคฒ เคšुเค•ी เคนै เค”เคฐ เค…เคฌ เคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค• เค‘เฅž เคฆी เคตाเคŸเคฐ เคฏूเคœ เค•เคฐो, เคฏเคน เคซเคฐ्เคฎाเคจ เคœाเคฐी เคนो เคšुเค•ा เคนै। เค•ुเคं เคธे เคšिเคชเค•เคจा เคชिเค›เฅœेเคชเคจ เค•ी เคจिเคถाเคจी เคนै, เคตเคน เคญी เค ीเค• เคจเคนीं เคนै। เค‡เคคเคจी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค–ाเคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค–ेเคคों เคฎें เคนो เคฐเคนे เคนैं เค•ि เค…เคจ्เคจ เคญी เคฆूเคทिเคค เคนो เค—เคฏा เคนै। เคชเคฐिเคฃाเคฎ- เค•ुเคชोเคทเคฃ เค”เคฐ เคคเคฎाเคฎ เคคเคฐเคน เค•ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เค†เคฎ เคจाเค—เคฐिเค• เค•े เคœीเคตเคจ เค•ो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•เคฐ เคšुเค•ी เคนैं। เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เคฆเคตाเค‡เคฏों เค•ी เคœเค—เคน เคฌ्เคฐाเคฃ्เคกेเคก เค•เคฎ्เคชเคจी เค•ी เคฆเคตाเคˆเคฏों เคจे เค†เคฎ เคจाเค—เคฐिเค• เค•े เคงเคจ เค•ो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคšूเคธा เคนै เค•ि เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคจाเค—เคฐिเค• เคœिเคธเค•ी เคช्เคฐเคคि เคต्เคฏเค•्เคคि เค†เคฏ เคฌीเคธ เคฐूเคชเคฏे เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคนै เคตเคน เคœीเคตเคจ เคธे เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। เค—ांเคงी เคœी เค•े เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เคช्เคฐेเคฎ เค•ो เค…เคฌ เคธเคฎเค เคฐเคนे เคนैं เคฒोเค—। เคธ्เคตเคฆेเคถी เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เค—ांเคงीเคœी เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคฅी เค•्เคฏोंเค•ि เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เคฐूเคช เคธे เค…เคชเคจा เค‡เคฒाเคœ เคญी เค…เคชเคจे เคขंเค— เคธे ‘เคฆेเคธเคœ เคธเคญ्เคฏเคคा’ เคฎें เคฐเคนเค•เคฐ เค•เคฐ เคฒेเคคा เคฅा। เค‰เคธे เค‰เคจ เคœเฅœी-เคฌूเคŸिเคฏों เคธे เคฌเคจी เค”เคทเคงि เค•ा เค…เคš्เค›ा เคœ्เคžाเคจ เคฅा। เคฆेเคธเคœ เค”เคทเคงि เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคตैเคฆ्เคฏ เค•ो เคจเคฌ्เฅ› เคธเคฎเคเคจा เค•ाเคซी เคฅा เค†เคœ เคฏเคน เคŸैเคธ्เคŸ เคนै, เคตเคน เคŸैเคธ्เคŸ เคนै। เคคเคฎाเคฎ เคŸैเคธ्เคŸ เคจเคนीं เค•เคฐाเคจे เคชเฅœเคคे เคฅे เคคเคฌ। 

เค—ांเคงीเคœी เคจे เค–เคฐ्เคšीเคฒी เค”เคฐ เค‰เคฌाเคŠ เคธเคญ्เคฏเคคा เคชเคฐ เคนเคฎेเคถा เคเคคเคฐाเคœ เคœाเคนिเคฐ เค•िเคฏा। เคธ्เคตเคฆेเคถी เค•े เคฒाเคญ เคฏเคนी เคฅे เค•ि เค…เคชเคจी เคฎाเคŸी เค•े เค–ुเคถเคฌू เคฎें เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ा เคธ्เคต-เค‰เคฆ्เคฏเคฎ เค•เคฐเค•े เคธเคนเคœ เคœीเคตเคจ เคฏाเคชเคจ เคนोเคคा เคฅा เค•िเคธी เค•ी เค—ुเคฒाเคฎी เคจเคนीं। เค…เคฌ เคคो เค—ुเคฒाเคฎी เคฏा เคฆाเคธเคคा เคจเคนीं เคนै เคœเคฐूเคฐเคค เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ ‘เคฏूเคœ เคเคฃ्เคก เคฅ्เคฐो’ เค•े เคชैเคŸเคฐ्เคจ เคชเคฐ เคธเคฌ เค•ुเค› เคนो เคฐเคนा เคนै। เค—ुเคฒाเคฎ เคญी เคฏเคน เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคा เคฅा เค•ि เคœिเคธเค•े เคนเคฎ เค—ुเคฒाเคฎ เคนैं เคตเคนाँ เคฎेเคฐी เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เค‰เคธเค•ी เคฆाเคธเคคा เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เคฎें เคฌเคฐเค•เคฐाเคฐ เคฐเคนेเค—ी เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ, เคฒेเค•िเคจ ‘เคฏूเคœ เคเคฃ्เคก เคฅ्เคฐो’ เคตाเคฒी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเค• เคฏूเคœเคฒेเคธ เค•เคšเคฐा เคนो เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเค•ा เคฌाเคฆ เคฎें เค•ोเคˆ เคฎเคคเคฒเคฌ เคจเคนीं เคนोเคคा। เคธ्เคต-เค‰เคฆ्เคฏเคฎ เคฎें เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ 80 เคตเคฐ्เคท เค•ा เคฒोเคนाเคฐ เคญी เค•ुเค› เคฎเคคเคฒเคฌ เค•ी เคตเคธ्เคคुเคँ - เค•ृเคทि เค•े เค”เคœाเคฐ เคฏा เคคเค•ुเค†/เค…เคชเคจी เคญเคŸ्เคŸी เคฎें เคฒोเคนे เค—เคฐเคฎ เค•เคฐเค•े เคฌเคจा เคธเค•เคคा เคฅा, เค‰เคธเค•े เคชाเคธ เคญी เคฐोเคœเค—ाเคฐ เคฅे เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเค•ो เคœैเคธे-เคœैเคธे เค‡เคธ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เคธे เค†เคš्เค›ाเคฆिเคค เค•िเคฏा। เคฎเคถीเคจी เคธเคญ्เคฏเคคा เคจे เค…เคชเคจा เคชाँเคต เคชเคธाเคฐा เค”เคฐ เค‰เคธ เคฒोเคนाเคฐ เค•े เคนाเคฅ เคธे เค•ाเคฎ เค›िเคจ เค—เค। 80 เคตเคฐ्เคท เค•ा เคฌूเฅा เคฒोเคนाเคฐ เค†เคœ เคฌेเค•ाเคฎ เค•ा เคนै। เค‰เคธเค•े เค•ाเคฎ เค›िเคจเคจे เคธे เค‰เคธเค•े เคนाเคฅ เค•ी เคเคจเคฐ्เคœी เคญी เคœाเคคी เคฐเคนी เค”เคฐ เค…เคฌ เคตเคน เคกिเคชेंเคกेเคฃ्เคŸ เคนो เค—เคฏा เคนै। เค…เคชเคจे เค•िเคธी เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เค•เคฎाเคŠ เคฒोเค—ों เคชเคฐ เค…เคฅเคตा เค—เคฐीเคฌी เค”เคฐ เคญुเค–เคฎเคฐी เค•ा เคถिเค•ाเคฐ เคนो เคšुเค•ा เคนै, เคฌเคฆเคฒे เคฎें เค•ाเคฎ เคฎें เค‰เคธเค•ी เคจ เคนिเคธ्เคธेเคฆाเคฐी เคจे เคฌीเคฎाเคฐ เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคนै। เค—ांเคงीเคœी เคเคธी เคฌीเคฎाเคฐ เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ा เคเคคเคฐाเคœ เค•เคฐเคคे เคฅे เค”เคฐ เค…เคฌ เคญी เค•เคฐ เคฐเคนे เคนें। เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจเค•ा เคธเคฆैเคต เคธ्เคตเคฆेเคถी เคฎें เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฅा। เคตเคน เคธเคฆैเคต เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ा เคธ्เคตเคฐाเคœ เค”เคฐ เค‰เคธเคฎें เคธ्เคตเคฆेเคถी เคคเคฅा เคธ्เคต-เค‰เคฆ्เคฏเคฎ เคชเคฐ เคฌเคฒ เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคเค• เคœीเคตिเคค เคชुเคฐुเคท เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนैं। 

‘เค†เค‡เคกेเคฃ्เคŸिเคŸी เค•्เคฐाเค‡เคธिเคธ’ เค†เคœ เคญाเคฐเคค เค•ो เคญूเคค เค•ी เคคเคฐเคน เคธเคคा เคฐเคนी เคนै। เคตเคน เคญी เคชเคฐเคฎाเคฃु เค…เคธ्เคค्เคฐ-เคถเคธ्เคค्เคฐ เคธे เคฒैเคธ เคฐเคนเค•เคฐ เคญाเคฐเคค เค•ो เคฐी-เคช्เคฐเคœेเคฃ्เคŸ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคी เคนै เคชเคฐ เค•्เคฏों? เค—ांเคงी เค•ा ‘เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน’ เค†เคœ เคญी ‘เคธเคฌเคฒ-เคถเคธ्เคค्เคฐ’ เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे เค…เฅž्เคฐीเค•ा เคฎें เคจेเคฒ्เคธเคจ เคฎเคฃ्เคกेเคฒा, เค…เคฎเคฐीเค•ा เคฎें เคฎाเคฐ्เคŸिเคจ เคฒूเคฅเคฐ เค•िंเค—-เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคธเคฎेเคค เค•เคˆ เค—ांเคงी เค•ो เคฎाเคจเคจे เคตाเคฒों เคจे เค…เคชเคจे-เค…เคชเคจे เคธंเค˜เคฐ्เคท เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเค•े เคธिเคฆ्เคง เค•िเคฏा เคนै। เคตिเค—เคค् 9/11 เค•े เคฌाเคฆ เค…เคฎเคฐीเค•ी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคชเคคि เคœाเคฐ्เคœ เคกเคฌ्เคฒ्เคฏू-เคฌुเคถ เคจे เคญी เค—ांเคงी เค•े ‘เค…เคนिंเคธा’ เคฎें เค…เคชเคจी เค†เคธ्เคฅा เคต्เคฏเค•्เคค เค•ी। เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคตिเคถ्เคต เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฌाเคฆ เคธे เค—ांเคงी เค•ी เคช्เคฐाเคธंเค—िเค•เคคा เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค…เคฒเค— เคธे เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคฎเคนเคธूเคธ เคนोเคคी। เค…เคนिंเคธเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เค‰เคชเคฏोเค—ी เคธाเคฌिเคค เคนुเคˆ เคนै। เคจाเค—ाเคธाเค•ी เค”เคฐ เคนिเคฐोเคถिเคฎा เค•े เคฌाเคฆ เคœเคฌ เคชเคฐเคฎाเคฃु เคช्เคฐเคฒเคฏ เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เคธเคฎเค เคฎें เค†เคฏा เคคเคฌ เคตिเคจाเคถเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เคญी เคชเคนเคšाเคจ เคฒोเค—ों เคฎें เคœ्เคฏाเคฆा เคนुเคˆ। เค—ांเคงी เคจे เคคो เคช्เคฐाเคฏः เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เคญเคฏाเคจเค• เคธ्เคตเคช्เคจ เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคธाเคฎเคจे 1909 เคฎें เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฐเค–ा เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคธเคฎเค เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคคเคฌ เค†เคคा เคนै เคœเคฌ เคตเคน เค…เคชเคจे เคˆเคœाเคฆ เค•िเค เคนुเค เคธे เค–เคคा เคนै เค”เคฐ เคญเคฏाเคจเค• เคจเคฐเคธंเคนाเคฐ เค•ो เคฆेเค–เคคा เคนै। เคธเคนเคœ-เคธเคญ्เคฏเคคा เคฎें เคเคธे เฅ™เคคเคฐे เค—ांเคงी เค•ी เคจเฅ›เคฐ เคฎें เค•เคญी เคจเคนीं เคฆिเค–เคคे। เค‡เคธเคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคธเคนเคœ-เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เค•िเคฏा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคตเคน เคฎाเคจเคคे เคนैं เค•ि ‘เค…เคงिเค•เคคเคฎ เค•ा เคธुเค–’ เค‡เคธी เคธเคญ्เคฏเคคा เคฎें เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเคธे เคฎเคจुเคท्เคฏเคคा เค•ो เค•ोเคˆ เฅ™เคคเคฐे เคจเคนीं เคนैं। เคชिเค›เคฒे เค…เคง्เคฏाเคฏों เคฎें เค‡เคธ เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคšเคฐ्เคšा เค•ी เคœा เคšुเค•ी เคนै। เค†เคช เคฆेเค–ें, ‘เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เค•ी เคšाเคนเคค เค—ांเคงी เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเฅœा เคธ्เคตเคช्เคจ เคฅा เคฒेเค•िเคจ เค‰เคชเคญोเค—เคตाเคฆी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคจे เค—ांเคงी เค•े เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เคคเคฐเคœीเคน เคจเคนीं เคฆी। เคตเคธ्เคคुเคคः เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคธ्เคตเคฐाเคœ เค‰เคจ्เคนें เคฐाเคธ เคจเคนीं เค†เคคा เคœो เคตिเค•ाเคธ เค•ी เคจเคˆ เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เค•े เคธाเคฅ เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เค…เคชเคจे เคคเคฐीเค•े เค•ी เคถเค•्เคฒ เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เคตเคนाँ เคฎूเคฒ्เคฏ เคœैเคธी เค•ोเคˆ เคšीเคœ เคจเคนीं เคนोเคคी เคตเคนाँ เคคो เคธिเคซเคฐ् เค”เคฐ เคธिเคฐ्เคซ เคœीเคตเคจ เค•े เค‰เคจ เคจเคตोเคจ्เคฎेเคท เค•ी เคคैเคฏाเคฐी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเคฎें เคธเคฆ्เคฏः เคธुเค– เค‰เคธे เคฆीเค–เคคा เคนै। เค•เคนเคจा เค—เคฒเคค เคจ เคนोเค—ा เค•ि เค†เคœ เคก्เคฐเค—्เคธ เค”เคฐ เคจเคถे เค•े เคจเคฏे เคธोเคชाเคจ เคœो เคฏुเคตा เคชीเฅी เค•ो เคชเคฐोเคธे เค—เคฏे เคนैं เค‰เคธเค•े เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนैं। เคญाเคฐเคค เค”เคฐ เคญाเคฐเคค เค•े เคฌाเคนเคฐ เคฏुเคตा เคตเคฐ्เค— เค•ी เคเค• เคฌเฅœी เคคाเคฆाเคค เคก्เคฐเค—्เคธ, เค•ोเค•ीเคจ, เคšเคฐเคธ, เค…เคซीเคฎ ... เค†เคฆि เค•ी เคถिเค•ाเคฐ เคนो เค—เคฏी เคนै เคคเคฅा เค‰เคธเค•े เคธ्เคตเคช्เคจ เค•ुเค› เค–ाเคธ เค–्เคฏाเคฒाเคค เคฎें เค•ैเคฆ เคนो เค—เค เคนैं। เค—ांเคงीเคœी เค•े เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เค•ी เคฌाเคค เคชीเค›े เค•ी เค—เคฏी เคนै, เค†เคœ เค•ा เคฏुเคตा เค‰เคธ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เค•ो เคธुเคจเคจे เคธे เคชเคฐเคนेเคœ เค•เคฐเคจे เคฒเค—ा เคนैं เคญौเคคिเค• เคธुเค–, เคตाเคธเคจा เคต เคฎเคนเคค्เคตाเค•ांเค•्เคทा เค‡เคธ เค•เคฆเคฐ เค…เคชเคจी เคœเฅœे เคฎเฅ›เคฌूเคค เค•เคฐ เคšुเค•ी เคนैं เค•ि ‘เค†เคค्เคฎाเคจुเคถाเคธเคจ’ เคœैเคธी เค•ोเคˆ เคšीเคœ เคจाเคฎ เคฎाเคค्เคฐ เคฐเคน เค—เคฏी เคจเคฏी เคชीเฅी เคฎें। เคก्เคฐเค—्เคธ, เคŸ्เคฐैเคซिเค•िंเค— เคธे เคฒेเค•เคฐ เคนिंเคธा เคคเค• เค”เคฐ เค…เคฌ 21เคตीं เคธเคฆी เค•ा เคฏुเคตा เค†เคคंเค•เคตाเคฆ เคคเค• เค•ा เคฐाเคธ्เคคा เคฌเคนुเคค เคนी เคถौเค• เคธे ‘เคฆिเคธ เค‡เฅ› เคฎाเคฏ เคœॉเคฌ เค‡เคŸ्เคธ เคฎाเคฏ เคš्เคตाเค‡เคธ’ เค•เคนเคคे เคนुเค เคชเค•เฅœ เคฒिเคฏा เคนै। เค—ांเคงीเคœी เค‡เคธे เคจैเคคिเค• เคชเคคเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–เคคे เคนैं। เคจैเคคिเค• เคชเคคเคจ เคธे เคฌเคšाเคต เค•ा เคจुเคธ्เค–ा เค—ांเคงी เค•े เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนै। เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เคชเคฐ เค•ाเคฌू เค•เคฐเค•े เค—ांเคงी เค‡เคธ เคจैเคคिเค• เคชเคคเคจ เคธे เคฌเคšเคจे เค•ी เคธเคฒाเคน เคฆेเคคे เคนैं। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคช्เคฐाเคธंเค—िเค•เคคा เคฏा เคœเคฐूเคฐเคค เค‡เคธเคฒिเค เคญी เคนै। 

เค‰เคจเค•ा เคฏเคน เคญी เคฎเคค เคนै เค•ि เคจैเคคिเค•เคคा เค•ा เคธाเคนเคšเคฐ्เคฏ เคญी เคตเคนी เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै เคœो เคธ्เคตเคฏं เค•े เคœीเคตเคจ เคฎें เคจैเคคिเค• เคนो। เค—ांเคงी เค‡เคธเค•ी เคเค• เคญเคฒी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค…เคชเคจे เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค•े เคœเคฐिเค เค•िเค เคนैं। ‘เคฎाเคˆ เคเค•्เคธเคชेเคฐीเคฎेเคฃ्เคŸ เคตिเคฅ เคŸ्เคฐुเคฅ’ เค‡เคธเค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเฅœा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै। เคญाเคฐเคค เค•े เคธाเคฅ เคฏเคน เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคฐเคนी เคนै เค•ि เคจैเคคिเค• เค•्เคทเคฐเคฃ เคฎें เคญाเคฐเคค เค…เคต्เคตเคฒ เคฌเคจเคคा เค—เคฏा। เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•े เคธाเคฅ เคฐेเคช เค•े เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนों เคฏा เค…เคจ्เคฏ เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ, เคฆुเคฐाเคšाเคฐ เค•ी เค˜เคŸเคจाเค“ं เคฎें เคญी เคญाเคฐเคค เค•ी เคฐेเคŸिंเค— เคญी เค•ोเคˆ เค•เคฎ เคจ เคฐเคนी। เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคธे เคนเคฎเคจे เค†เคค्เคฎाเคจुเคถाเคธเคจ เค•ो เค–ोเคฏा। เคชเคถ्เคšिเคฎ เค•ी เคจเค•เคฒ เค•िเคฏा। เค–ुเคฒाเคชเคจ เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคญौंเคกी เคนเคฐเค•เคคें เคฌเฅीं। เคฒเคฎ्เคชเคŸเคฌाเคœी เคฎें เคฆिเคฒเคšเคธ्เคชी เคฌเฅी। เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ा เคฏเคน เคฎाเคฏเคจे เคจเคนीं เคนै। เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคคो เคธ्เคตाเคจुเคถाเคธเคจ เคฎें เคซเคฌเคคी เคนै। เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा เคฎें เค…เคš्เค›ी เคฒเค—เคคी เคนै। เคฎเคฐ्เคฏाเคฆाเคँ เคŸूเคŸी เคนैं เค…เคฌ เคคो เคฏเคน เคญी เค•เคนเคจा เค•ोเคˆ เค—เคฒเคค เคจเคนीं เคฒเค—เคคा। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคญाเคฐเคค เค•ी เคเค• เคฌเฅœी เคธंเคธ्เคฅा เคฎाเคจी เคœाเคคी เคนै। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคœैเคธी เคธंเคธ्เคฅा เคŸूเคŸी เคนै। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि เคธंเคธ्เค•ाเคฐिเคค เคนोเคคा เคฅा เคคो เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा เค•ी เค•ीเคฎเคค เค‰เคธे เคชเคคा เคนोเคคी เคฅी เคฒेเค•िเคจ เค…เคฌ เคœเคฌ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคนी เคจเคนीं เคฐเคนा เคœीเคตเคจ เคนी ‘เคเค•เคฒा’ เคนो เคšเคฒा เคคो เคฒोเค—ों เคฎें เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เคธंเคตेเคฆเคจाเคं เคฌเคจेंเค—ी เค‡เคธे เค•ैเคธे เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคœाเค? เคธंเคตेเคฆเคจाเคँ เคคो เคธिเคฎเคŸ เค—เคฏीं ‘เคฎै’ เคฎें। เค†เคค्เคฎ เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคœเคฌ เคธे ‘เคฎैं’ เคฎें เคฌांเคงा เคนै เคคเคฌ เคธे เคธंเคตेเคฆเคจाเคं เค”เคฐ เคธिเคฎเคŸ เค—เคฏी เคนैं। เค—ांเคงी ‘เค†เคค्เคฎ’ เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐाเค•เคฐ ‘เคฎैं’ เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐเค•े เคธेเคตा-เคธुเคถ्เคฐुเคทा เค”เคฐ เคธเคฌเคฎें ‘เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ-เคช्เคฐीเคคि’ เค•ी เคจिเคถ्เคšिเคค เคฐूเคช เคธे เคตिเค•ाเคธ เค•ी เค†เค•ांเค•्เคทा เคฐเค–เคคे เคฅे। เคฒेเค•िเคจ เคฆुเคฐ्เคญाเค—्เคฏ เคนी เค•เคนा เคœाเคเค—ा เค•ि เคเคธी เคšेเคคเคจा เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคนोเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคฆเคฎ เคคोเฅœ เคฆी। เคธ्เคตाเคฐ्เคฅ, เคฒोเคญ, เคฎोเคน เค”เคฐ เคธ्เคต-เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฎें เคต्เคฏเค•्เคคि, เคฌाเฅ›ाเคฐ เค”เคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅाเคँ เค…เคชเคจी เคธाเคฐी เคŠเคฐ्เคœा เคฒเค—ा เคšुเค•े เคนैं। เค—ांเคงी เค‡เคธी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เคคोเฅœเคจा เคšाเคนเคคे เคฅे। เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงी เคšेเคคเคจा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เคตเคน เค‡เคธी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคจाเคฐ्เค•ी เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคฅे। เคฒเคจ्เคฆเคจ เคฎें เคฎिเคฒे เค…เคฐाเคœเค•เคคाเคตाเคฆिเคฏों เคธे เคนुเคˆ เคšเคฐ्เคšा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคเค• เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงी เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคจिเคฏเคฎ เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เคธृเคœเคจ เค‰เคจเค•ी เค‡เคธी เคšेเคคเคจा เค•ी เคชเคฐिเคฃเคคि เคนै। ‘เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคจिเคฏเคฎ’ เค•े เคธाเคฅ ‘เค…เคนिंเคธा’ เค”เคฐ ‘เคธเคค्เคฏ’ เค•ी เคšेเคคเคจा เคตाเคฒी เคชुเคธ्เคคเค•, เค•ी เคช्เคฐाเคธंเค—िเค•เคคा เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคนै เค•ि เค—ांเคงीเคœी เคจे เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•े เคตिเคšाเคฐ เค•ो เคนเคฎेเคถा เค…เคฒเค— เคฐเค–เค•เคฐ เคฆेเค–เคจे เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•ी เค”เคฐ เค•เคนा เค•ि เคฏเคน ‘เคช्เคฐेเคฎ-เคช्เคฐाเคฐूเคช’ เคนै เคฆ्เคตेเคท เคตाเคฒी เคชुเคธ्เคคเค• เค‡เคธे เคจ เคฎाเคจा เคœाเค। เค‡เคธเคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เค•ि เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ी เคœिเคคเคจी เคช्เคฐเคถंเคธा เคนुเคˆ เค‰เคคเคจी เคนी เคธเคฎाเคฒोเคšเคจा เค”เคฐ เค†เคฒोเคšเคจा เคญी เคนुเคˆ। เคตिเคฆ्เคตाเคจों เคจे เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เคชเคฐ เคคीเค–ी เคช्เคฐเคคिเค•िเคฏा 1910 เคฎें เคฆे เคกाเคฒी เคฅी เคœिเคธเค•ा เคเค• เคจเคฎूเคจा เคตॉเคฏเคฌเคฐ्เค— เค•े เคชเคค्เคฐ เคธे เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै เคคเคฅा เค—ोเค–เคฒे เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคญी เคธเคฐ्เคตเคตिเคฆिเคค เคนै เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค—ांเคงीเคœी เคธे เคนी เคฏเคน เค…เคชेเค•्เคทा เค•เคฐ เคกाเคฒी เคฅी เค•ि เค—ांเคงी เคเค• เคธเคฎเคฏ เค‡เคธे เคจเคท्เคŸ เค•เคฐ เคกाเคฒेเค—ा। เค‡เคธเค•ी เค…เคฌ เคชเฅœเคคाเคฒ เค•เคฐें เคคो เคซिเคฐ เคตเคนीं เคฌाเคค เค†เคคी เคนै เค•ि เค—ांเคงीเคœी เคจे เคฏเคน เคœเคฐूเคฐ เค•เคนा เค•ि ‘เค…เคฌ เคœो เคฎैं เค•เคน เคฐเคนा เคนूँ เค‰เคธे เค…เคจ्เคคिเคฎ เคฎाเคจा เคœाเค’ เคฒेเค•िเคจ เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคจेเคนเคฐूเคตिเคฏเคจ เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เค‰เคฆ्เคญเคต เค•े เคธเคฎเคฏ เคคเค• ‘เค•ाเคฒเคœเคฏी เค•ृเคคि’ เค”เคฐ ‘เค…เคตเคงाเคฐเคฃा’ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคจเค•ी เคญाเคตเคจा เคœ्เคฏों เค•ी เคค्เคฏों เคนเคฎें เคฎिเคฒเคคी เคนै, เคจเคนीं เคคो เค‰เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคตเคน เคจेเคนเคฐू เคธे เคธंเคตाเคฆ เคจ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคคे। เคตे เค…เคชเคจे เคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธंเคตाเคฆ เคจเคนीं เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคคे เคœो เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคธ्เคฅाเคชिเคค-เคธ्เคตเคฆेเคถी, เคธเคฐ्เคตोเคฆเคฏ, เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน, เค…เคนिंเคธा, เคธ्เคตเคฐाเคœ्เคฏ เค•ी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนी เคเค• เคคเคฐเคน เคธे เคฅी। เค‡เคธเคธे เคฏเคน เคเค• เคช्เคฐเคถ्เคจ เคœเคฌเคฐเคฆเคธ्เคค เคคเคฐीเค•े เคธे เคธाเคฎเคจे เค†เคคा เคนै เค•ि เค—ांเคงी เคตिเคšाเคฐเคฃा เค•े เค…เคตเคฐोเคงเค• เค•ौเคจ เคฅे เคคเคฅा เค‰เคจเค•े เค…เคตเคฆाเคจ เค•ी เค‰เคคเคจी เคช्เคฐเคคिเคท्เค ा เค•्เคฏों เคจเคนीं เคนो เคชाเคฏी? 

เคญाเคฐเคค เค•ो 15 เค…เค—เคธ्เคค, 1947 เค•ो เค†เฅ›ाเคฆ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เคญाเคฐเคค เค•ो เคธเคฎ्เคนाเคฒเคจे เค•ी เคœिเคฎ्เคฎेเคตाเคฐी เค—ांเคงीเคœी เค•े เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐी เคชं. เคœเคตाเคนเคฐเคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐू เค•ो เคฆी เค—เคฏी। เค…ंเค—्เคฐेเคœों เคธे เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคฒूเคŸे เค—เค เคญाเคฐเคค เค•ो เคจเคฏा เคœीเคตเคจ เคฆेเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•िเคธी เค•े เคฒिเค เคจिःเคธเคจ्เคฆेเคน เคšुเคจौเคคीเคชूเคฐ्เคฃ เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เคฅी। เคจेเคนเคฐू เคจे เค‡เคธ เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เค•ो เคจिเคญाเคจे เค•ा เค”เคฐ เคญाเคฐเคค เค•ो เคญाเคฐเคค เคฌเคจाเคจे เค•ा เคญเคฐเคธเค• เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•िเคฏा เค•िเคจ्เคคु เคญाเคฐเคค เค—ांเคงी เค•े เคธเคชเคจों เค•ा เคญाเคฐเคค เคจเคนीं เคฌเคจ เคธเค•ा। เค†เคงुเคจिเค• เคญाเคฐเคค เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•ी เคฎเคนเคค्เคตाเค•ांเค•्เคทा เค—ांเคงी เค”เคฐ เคจेเคนเคฐू เค•ी เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฅी। เค—ांเคงी เคธ्เคตเคฆेเคถी, เคธ्เคตाเคตเคฒเคฎ्เคฌเคจ, เคธเคฐ्เคตोเคฆเคฏ เค”เคฐ เค…เคนिंเคธเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคตाเคฒे เคธเคฎाเคœเคตाเคฆ เค•ी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค•े เคนिเคฎाเคฏเคคी เคฅे เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคจेเคนเคฐू เคฐूเคธी เคธเคฎाเคœเคตाเคฆ เค•ो เคญाเคฐเคค เคฎें เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคฅे। เคจेเคนเคฐू เค•ा เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฅा เค•ि เคญाเคฐเคค เค•ा เคธเคฎुเคšिเคค เคตिเค•ाเคธ เคคเคญी เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคœเคฌ เคนเคฎ เค”เคฆ्เคฏोเค—ीเค•เคฐเคฃ เค•เคฐเค•े เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจเคคा เค•ो เค•ाเคฎ เคฆेंเค—े। เคจेเคนเคฐू เคจे เคœॉเคจ เค—ुंเคฅเคฐ เค•ो 16 เคฎाเคฐ्เคš, 1938 เค•ो เคฒिเค–े เคชเคค्เคฐ เคฎें เคธเคนเคœเคคा เคธे เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนै เค•ि, "เคฎेเคฐा เค–्เคฏाเคฒ เคนै เค•ि, ‘เคฎेเคฐे เคชिเคคाเคœी เค”เคฐ เค—ांเคงीเคœी เคจिเคœी เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฎेเคฐी เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เคชเคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคคौเคฐ เคชเคฐ เค…เคธเคฐ เคกाเคฒเคจे เคตाเคฒे เคฐเคนे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคฌाเคนเคฐी เค…เคธเคฐ เคฎेเคฐे เคฒिเค เค•ोเคˆ เคฎाเคจी เคจเคนीं เคฐเค–เคคे। เค…เคชเคจे เคŠเคชเคฐ เค…เคธเคฐ เคชเฅœเคจे เค•ो เคฐोเค•เคจे เค•ी เคฎुเคเคฎें เคเค• เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคนै, เคซिเคฐ เคญी เคตे เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค…เคจเคœाเคจे เค…เคชเคจा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนैं।" ... เคฏเคน เคคเคฏ เคนै เค•ि เคฎैं เคซाเคธिเคธ्เคŸ เคจเคนी เคนूँ เค”เคฐ เคซिเคฐ เคญी เคฎेเคฐे เค…เคจ्เคฆเคฐ เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคตे เคตिเคถेเคทเคคाเคँ เคนैं เคœो เคธंเค•เคŸ เค”เคฐ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เค‡เคธ เคฏुเค— เคฎें เคฎुเคे เคคाเคจाเคถाเคน เคฌเคจा เคธเค•เคคी เคนैं।" เค…เคฌ เคจेเคนเคฐू เค•े เคŠเคชเคฐ เค•ौเคจ เคธा เคคเคค्เคต เคช्เคฐเคญाเคตी เคนुเค† เค‰เคธे เคนเคฎ เคธเคฎเค เคธเค•เคคे เคนैं। เคชंเคšเคตเคฐ्เคทीเคฏ เคฏोเคœเคจाเค“ं เคฎें เคธिเคฎเคŸी เคญाเคฐเคค เค•ी เคตिเค•ाเคธเคจीเคคि เคจे เคตैเค•เคฒ्เคชिเค• เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो เค‰เค เคจे เคจเคนीं เคฆिเคฏा। เคชเคถ्เคšिเคฎ เค•ी เค†เคงुเคจिเค• เคฐंเค—ों เคธे เคฐंเค—े เคจेเคนเคฐू เคจे เค—ांเคงी เค•े เคตैเค•เคฒ्เคชिเค• เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เค—ुंเคœाเค‡เคถ เคจเคนीं เค›ोเฅœी। เคฌเฅœे เคฌांเคงों เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ, เคฌเฅœी-เคฌเฅœी เค‡เคฃ्เคกเคธ्เคŸ्เคฐीเคœ เค•ो เคฌเฅाเคตा เค”เคฐ เค†เคงुเคจिเค• เคคเคฐीเค•े เค•े เคกेเคตเคฒเคชเคฎेเคฃ्เคŸ-เคฎॉเคกเคฒ เค•ी เคšाเคนเคค เคจे เคตเคน เคธเคฌ เค•ुเค› เค•िเคฏा เคœो เคจ เคนी เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เค•เคนी เค‰เคฒ्เคฒिเค–िเคค เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เค—ांเคงी เคจे เค•िเคธी เคธเคฎเคฏ เค‡เคธเค•ी เคธंเคธ्เคคुเคคि เค•ी เคฅी। 

เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค—ांเคงी เค•ी เค…เคชเคจी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เคฅी เคฒेเค•िเคจ เค—ांเคงी เค•ो เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เค•ा เคขोंเค— เคฌเคจाเคจे เคตाเคฒे เคญाเคฐเคค เคญเคฐ เคฎें เคฌिเค–เคฐ เค—เค, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคนी เคจเคนीं เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เค—ांเคงीเคฏเคจ เคซिเคฒॉเคธเคซी เค•ा เค ेเค•ा เคฒे เคฒिเคฏा। เคฎเค ाเคงीเคถों เค•ी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เค‡เคธ เค•เคฆเคฐ เค‡เคœाเคซा เคนुเค† เค•ि เค—ांเคงी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคฌเคนुเคค เคธे เคธंเคธ्เคฅाเคจ, เคŸ्เคฐเคธ्เคŸ, เค†เคถ्เคฐเคฎ เค–ुเคฒे। เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคฏเคนी เคนै เค•ि เค—ांเคงी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคเคธे เคฒोเค—ों เคจे เค…เคชเคจी-เค…เคชเคจी เคฆुเค•ाเคจ เค–ोเคฒी เคจ เค•ि เค—ांเคงी เค•े เคฎूเคฒ्เคฏเคฌोเคง เค•ो เคธाเคฎाเคœिเค• เคœीเคตเคจ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฌเคจाเคฏा। เคจेเคนเคฐूเคตिเคฏเคจ เคธเคญ्เคฏเคคा เคœो เค—ांเคงी เค•े เคนी เค‰เคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคฌเคฐเค•्เคธ เคจเค เคคเคฐเคน เค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคˆเคœाเคฆ เค•ी เค‰เคธเคจे เคญी เค—ांเคงी เค•ो เคญเคœाเคฏा। เคตोเคŸ เคฌैंเค• เค•ी เคฐाเคœเคจीเคคि เคจे เค—ांเคงी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค–ूเคฌ เค—ाँเคต เค•ी เคœเคจเคคा เค•ो เคญ्เคฐเคฎिเคค เค•िเคฏा เค•िเคจ्เคคु เคฏเคน เคเค• เคฐाเคœเคจीเคคि เคฅी। เค†เคถ्เคฐเคฎ เค”เคฐ เคธंเคธ्เคฅाเคจों เค•े เคฎเค ाเคงीเคถ เคจे เคญाเคฐी เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคงเคจ เค‰เค—ाเคนी เค•िเคฏा। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें ‘เค‡เคธ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เค•ी เคจ เคคो เค—ांเคงीเคœी เคจे เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ी เคฅी เค”เคฐ เคจ เคนी เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเคธे เคธेเคตाเคญाเคตिเคฏों เค•ी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ी เคฅी। เคฎเค•เคฐเคจ्เคฆ เคชเคฐांเคœเคชे เคจे เคฌเคนुเคค เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฒिเค–ा เคนै ‘เคจเค เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค’ เคฎें เค•ि, "เคฎेเคฐी เคชीเฅी เค•े เคฒोเค— เคชाเคคे เคนैं เค•ि เคœो เค—ांเคงी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคธंเคธ्เคฅाเคँ เคšเคฒाเคฏी เค—เคฏीं เค‡เคจเคฎें เค•ुเค› เคœเค—เคน เค•िเคคเคจा เค…เคš्เค›ा เค•ाเคฎ เคนो เคฐเคนा เคนै। เคฎเค—เคฐ เคนเคฎ เค—ांเคงीเคœी เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค…เคชเคจाเคจे เคตाเคฒों เคธे,  เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคจेเคคृเคค्เคต เคšाเคนเคคे เคนैं เคตเคน เคนเคฎें เคจเคนीं เคฎिเคฒा เคนैं। เค†เคœ เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เค—ांเคงीเคœी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคœो เคธंเคธ्เคฅाเคँ เคนैं, เคตเคน เคธुเคช्เคคाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคนैं।" เคธเคฒเคฎाเคจ เคฐเคถ्เคฆी เค•ा เคฎเคค เคนै, "เค—ांเคงी เค•ी เคนाเคฒเคค เค†เคœ เคฒूเคŸ เคธเค•े เคคो เคฒूเคŸ เคตाเคฒी เคนै। เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เค•े เค†เคฆเคฎी เค…เคฌ เคตे เคจเคนीं เคฐเคน เค—เค เคนैं เคเค• เคเคธी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคฌเคจ เค—เค เคนैं เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ เค•ोเคˆ เค•ुเค› เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै।" เค—ांเคงी เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคเคธी เคฌेเคฌाเค• เคŸिเคช्เคชเคฃी เค—ांเคงी เคชเคฐ เคจเคนीं, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•े เคคเคฅाเค•เคฅिเคค เค…เคจुเคฏाเคฏिเคฏों เคชเคฐ เคœเคฐूเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจเคšिเคน्เคจ เค–เฅœा เค•เคฐเคคी เคนै। เค—ांเคงीเคœी เคคो เค‡เคธเค•ी เค†เคถंเค•ा เคชเคนเคฒे เคนी เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐ เคšुเค•े เคฅे। 29 เคฎाเคฐ्เคš, เคธเคจ 1936 เค•ा ‘เคนเคฐिเคœเคจ เคฌเคจ्เคงु’ เค‰เค ाเค•เคฐ เคฆेเค–ें เค‰เคธเคฎें เค—ांเคงीเคœी เค•ा เคธ्เคชเคท्เคŸ เคตเค•्เคคเคต्เคฏ, "เค—ांเคงीเคตाเคฆ เคจाเคฎ เค•ी เค•ोเคˆ เคตเคธ्เคคु เคนै เคนी เคจเคนीं, เคจ เคฎैं เค…เคชเคจे เคชीเค›े เค•ोเคˆ เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏ เค›ोเฅœเค•เคฐ เคœाเคจा เคšाเคนเคคा เคนूँ। เคฎेเคฐा เคฏเคน เคฆाเคตा เคญी เคจเคนीं เค•ि เคฎैंเคจे เค•िเคธी เคจเค เคคเคค्เคต เคฏा เคธिเคฆ्เคงांเคค เค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนै। เคฎैंเคจे เคคो เคธिเคฐ्เคซ เคœो เคถाเคถ्เคตเคค เคธเคค्เคฏ เคนै, เค‰เคธเค•ो เค…เคชเคจे เคจिเคค्เคฏ เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เค•े เคช्เคฐเคถ्เคจों เคชเคฐ เค…เคชเคจे เคขंเค— เคธे เค‰เคคाเคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎाเคค्เคฐ เค•िเคฏा เคนै। เคฎुเคे เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เค•ोเคˆ เคจเคˆ เคšीเคœ เคจเคนीं เคธिเค–ाเคจी เคนै। เคธเคค्เคฏ เค”เคฐ เค…เคนिंเคธा เค…เคจाเคฆिเค•ाเคฒ เคธे เคšเคฒे เค†เค เคนैं।"

"เคŠเคชเคฐ เคœो เค•ुเค› เคฎैंเคจे เค•เคนा เคนै, เค‰เคธเคฎें เคธाเคฐा เคฎेเคฐा เคคเคค्เคตเคœ्เคžाเคจ - เคฏเคฆि เคฎेเคฐे เคตिเคšाเคฐ เค•ो เค‡เคคเคจा เคฌเฅœा เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै’เคคो เคธเคฎा เคœाเคคा เคนै। เค†เคช เค‡เคธे เค—ांเคงीเคตाเคฆ เคจ เค•เคนें, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคธเค•े เคตाเคฆ เคœैเคธी เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคจเคนीं เคนै" เคฎाเคฐ्เคŸिเคจ เคฒूเคฅเคฐ เค•िंเค— เคคृเคคीเคฏ เค•ा เค•เคฅเคจ เคนै เค•ि เคเค• เค†เคฆเคฎी เค•ी เค…เค•ेเคฒी เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเคˆ เคญी เคฏเคฆि เคฎाเคจเคต เค†เคค्เคฎा เค•े เคญीเคคเคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคธเคค्เคฏ เค”เคฐ เคถिเคต เค•ी เคงाเคฐเคฃा เค•ो เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐ เคธเค•े เคคो เคฏเคน เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคฒोเค—ों เค•ी เคธเค•्เคฐिเคฏเคคा เค•ा เคธंเคšाเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนै।" เคญाเคฐเคค เคฎें เค‰เคธ เค†เคฆเคฎी เค•ो เคฌเคจाเคจे เค•ी เคฎुเคนिเคฎ เค•เคฎ เคฐเคนी, (เค•िंเค— เคคृเคคीเคฏ เค•ा เคธंเค•ेเคค ‘เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนुเค† เคฎुเค–्เคฏเคงाเคฐा เค•े เค†เคฆเคฎी’ เคธे เคนै) เคฌเคฒ्เค•ि เคธंเคธ्เคฅाเคจों เคธे ‘เคตाเคฆ’-เค‡เคœ़्เคฎ เค•ा เคšुเคจ्เคฆเคฐी เค“เฅ เค•เคฐ เคชाเค–เคฃ्เคก เคซैเคฒाเคจे เคฎें เคœ्เคฏाเคฆा เคฐเคนी। เคเคธे เคฎें, เคญाเคฐเคค เค•े เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เค—ांเคงीเคฏเคจ เคซिเคฒॉเคธเคซी เคชเคฐ เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคฒोเค— เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค—ांเคงी เค•े เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ, เคชเคฐเคนिเคค, เค…เคนिंเคธा, เคธเคค्เคฏ ... เค†เคฆि เคธे เค•ुเค› เคธीเค–ा เคฅा เคตเคน เคญी เคธเคจ्เคฆेเคน เคธे เคฆेเค–े เคœाเคจे เคฒเค—े เค”เคฐ เค‡เคจ्เคนें เคชृเคฅเค• เคชเคนเคšाเคจ เคชाเคจा เค…เคฌ เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคญी เคนै เคธเคนाเคฐा เคธเคฎเคฏ เคจे 2003 เคฎें เคเค• เคเคธी เคนी เคชเฅœเคคाเคฒ เค•ी เคฅी เคญाเคฐเคค เค•े เค•ुเค› เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคฒोเค—ों เค•े เคธाเคฅ เคœिเคธเคฎें เคกॉ. เคตाเคˆ.เคชी. เค†เคจเคจ्เคฆ, เคช्เคฐो. เค•े.เคกी. เค—ंเค—เคฐाเคกे, เคฐाเคฎเคšเคจ्เคฆ्เคฐ เคฐाเคนी, เคธเคตिเคคा เคธिंเคน, เคคाเคฐा เค—ांเคงी เคญเคŸเคŸाเคšाเคฐ्เคฏ, เคธिเคฆ्เคงเคฐाเคœ เคšเคกเฅा, เคจिเคฐ्เคฎเคฒा เคฆेเคถ เคชाเคฃ्เคกेเคฏ, เคฌी.เค†เคฐ. เคจเคจ्เคฆा, เคธเคค्เคฏเคชाเคฒ เค—्เคฐोเคตเคฐ, เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฐाเคฎเคฎूเคฐ्เคคि เคคเคฅा เค—ांเคงीเคœी เค•े เคช्เคฐเคชौเคค्เคฐ เคคुเคทाเคฐ เค—ांเคงी เคถाเคฎिเคฒ เคฅे। เค‡เคธเคฎें เคธเคฌเคจे เค…เคชเคจी-เค…เคชเคจी เคฐाเคฏ เคฐเค–ी เคฒेเค•िเคจ เคคुเคทाเคฐ เค—ांเคงीเคœी เค•ा เคœो เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เคฅा เคตเคน เค•ौंเคง เคœाเคคा เคนै। เคคुเคทाเคฐ เค—ांเคงी เค•ा เคฎाเคจเคจा เคนै เค•ि, "เค—ांเคงीเคœी เค•े เคช्เคฐเคคि เคถ्เคฐเคฆ्เคงा, เค˜ृเคฃा เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคจिเคจ्เคฆा เค•เคฐเคจे เค•ा เคญाเคต เคฐเค–เคจे เคตाเคฒों เค•ी เค•เคฎी เคจเคนीं เคนै। เค‰เคจเค•ी เคนเคค्เคฏा เค•े เคฌाเคฆ เคธे เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคเค• เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•े เคฒोเค—ों เคจे เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคฎाเคจिเคค เค•เคฐเคจे, เคจिเคจ्เคฆा เค•ा เคชाเคค्เคฐ เคฌเคจाเคจे เค•ा เคทเคกเคฏंเคค्เคฐ เคญी เคฐเคšा। เค…เคฐ्เคง เคธเคค्เคฏ เค•ो เคช्เคฐเคšाเคฐिเคค เค•िเคฏा। 55 เคธाเคฒ เคคเค• เคตे เคฒोเค— เคฏเคนी เค•เคฐเคคे เค†เค เค”เคฐ เค‡เคจ्เคนीं เคนाเคฅों เคฎें เค†เคœ เคฆेเคถ เค•ी เคฌाเค—เคกोเคฐ เคนै। เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เคฌाเคชू เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค— เคนैं। เคœเคฌ เคœเคฐूเคฐเคค เคธเคฎเคी เค…เคชเคจाเคฏा เค”เคฐ เคœเคฌ เคธเคฎเคा เคฆเคฐเค•िเคจाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค•ांเค—्เคฐेเคธ เคจे เคคो เค‰เคจเค•ी เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เคนी เค•िเคจाเคฐा เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคฅा। เคฏเคฆि เค•िเคธी เคจे เค—ांเคงीเคœी เค•ा เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคถोเคทเคฃ เค•िเคฏा เคคो เคตเคน เค•ांเค—्เคฐेเคธ เคนी เคนै। 

เคเค• เคตे เคฒोเค— เคญी เคนैं เคœो เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคนैं, เคฌाเคชू เค•े เคธाเคฅ เคšเคฒเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค—। เคฌाเคชू เคจे เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจเค•ाเคฒ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคชुเคฐाเคจे เค†เคšเคฐเคฃ เค•े เคฌाเคฆ เคจเค เค†เคšเคฐเคฃ เค•ो เค…เคชเคจाเคฏा เค•्เคฏोंเค•ि เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคจเคฏा เคช्เคฐเคฏोเค— เค”เคฐ เค…เคจुเคญเคต เคธเคš เค•े เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคชाเคจे เค•ा เคคเคฐीเค•ा เคฌเคฆเคฒ เคฆेเคคा เคฅा। เคชเคฐเคจ्เคคु เคœिเคธ เคฆिเคจ เค‰เคจ्เคนें เค—ोเคฒी เคฒเค—ी, เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•ी เคตเคนीं เคšिเคคा เคญी เคฌเคจ เค—เคฏी เคฅी। เค†เคœ เคนाเคฒเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคฌเคจเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคฐूเฅिเคตाเคฆी เคฌเคจเคจा เคชเฅœेเค—ा।" เคฐूเฅिเคตाเคฆी เค—ांเคงीเคตाเคฆी เค•े เคœเคฎाเคค เคฎें เคญเคฒा เค•ोเคˆ เค•्เคฏों เคถाเคฎिเคฒ เคนो? เค—ांเคงी เค•े เคธाเคฆเค—ी เคตाเคฒे เคœीเคตเคจ, เคœीเคตเคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เคคो เคธเคญी เคฅोเฅœा เคฌเคนुเคค เคฌเคฐเคคเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เคฒेเค•िเคจ เค—ांเคงीเคœी เค•े เค ेเค•ेเคฆाเคฐों เคจे เคเคธा เค˜िเคจा เคฆिเคฏा เค•ि เค—ांเคงी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคฒोเค— เคคोเคฌा เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคธाเคฅ เคœो เค†เคฎ เคฒोเค—ों เค•ा เคคाเคฆाเคค्เคฎ्เคฏ เคจเคนीं เคฌเคจ เคธเค•ा, เค‰เคธเค•े เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคนैं। เคตे ‘เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เค•ी เคœเค—เคน เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•े เคฐाเคœ เค•ो, เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•े เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•ो เคชाเคจा เคต เคธौंเคชเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เคฅोเคชเคจे เค•ी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคฎें เค•เคญी เคตे เคถाเค•ाเคนाเคฐ, เคคो เค•เคญी เค–ाเคฆी เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตे เคฏเคน เคญी เคšाเคนเคคे เคนैं เค•ि เคถुเคฆ्เคงเคคाเคตाเคฆी เคนोเคจा เค—ांเคงीเคตाเคฆ เคนै เคœเคฌเค•ि เค—ांเคงी เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคฎें ‘เคธ्เคตाเคจ्เคค: เคธुเค–ाเคฏ’ เค•े เคฒिเค เคเคธे เค•เคฐ्เคฎ เค•ो เคงाเคฐเคฃ เค•िเค เคนुเค เคฅे। เคตเคน เค•เคญी เคœोเคฐ เคฆेเค•เคฐ เคจเคนीं เค•เคนे เค•ि เค‡เคธे เค†เคช เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे, เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคตเคน เคฎाเคจเคคे เคฅे เค•ि เคต्เคฏเค•्เคคि เคธ्เคตเคฏं เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคนै। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคนी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค‡เคธเค•ो เคตे เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‡เคธเค•ा เฅ›िเค•्เคฐ เคชเคนเคฒे เคญी เค•िเคฏा เคœा เคšुเค•ा เคนै เค•ि ‘เค†เคช เค‰เคšिเคค เคธเคฎเคें เคคो เคฎाเคจें’। เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ो เค…เคจीเคคि-เคฎाเคฐ्เค—ी, เคธเคค्เคฏ-เคš्เคฏुเคค, เค…เคจीเคคि เค•ी เคธเคญ्เคฏเคคा เคงाเคฐिเคค เคฒोเค— เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคชเคธเคจ्เคฆ เคจเคนीं เคฅे। เค†เคค्เคฎाเคจुเคถाเคธी เคชเคธเคจ्เคฆ เคฅे เคœो เค—ांเคงी เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค…เคญเคฏी เค”เคฐ เคจैเคคिเค• เคนी เคนोंเค—े।

เคง्เคฏाเคจ เคฆेเคจे เคตाเคฒी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคจाเคฐाเคฏเคฃ เคญाเคˆ เคฆेเคธाเคˆ เค•เคนเคคे เคนैं ‘เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค—ीเคคा เคธเคฆृเคถ เคนै’, เคนเคฎ เค‡เคธเค•े เคฎเคจ्เคคเคต्เคฏों เค•ो เคธเคฎเคें เค•ि เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคถैเคคाเคจी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เฅ™िเคฒाเคซ เคนเคฎाเคฐा เคฏเคน เคช्เคฐเคคिเค•ाเคฐ เคนै। เค—ीเคคा เคฎें เคญी เคฏเคนी เค•เคนा เค—เคฏा เคนै เค•ि ‘เคงเคฐ्เคฎ เคนेเคคु’ เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เค•เคฐो। เคถैเคคाเคจी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏों เคชเคฐ เคตिเคœเคฏ เค•े เคฒिเค เค”เคฐ เคถांเคคि เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เค•े เคฒिเค เคธเคค्เคฏ-เคต्เคฐเคค เคชเคฐ เค†เค—े เคฌเฅो। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฎें เคญी เค—ांเคงीเคœी เคจे เค•ुเค› เคเคธे เคนी เคธंเคฆेเคถ เค•ा เคชुเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนै, เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เค…เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฐाเคœเคจीเคคि เค•ो เค…เคชเคจे เคเคจเค• เคธे เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•िเคจ्เคคु ‘เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคธเคš’ เค•ो เคฆेเค–เคจे เคตाเคฒे เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคธे เค…เคชเคจा เคฎुเค– เคฎोเฅœเค•เคฐ เค…เคจ्เคงเค•ाเคฐ เค•े เค†เค—ोเคถ เคฎें เค–ोเคคे เคœा เคฐเคนे เคนैं เค‰เคธเค•ी เคšिंเคคा เค•เคฐเคจी เคนै। เคจเคจ्เคฆเค•िเคถोเคฐ เค†เคšाเคฐ्เคฏเคœी เคจे เคฆो เคฌाเคคें เคจेเคนเคฐू เค”เคฐ เค—ांเคงी เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฒिเค–ी เคนै-เค—ांเคงी เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคตे เคฒिเค–เคคे เคนैं เค•ि เค—ांเคงी เค•ी เคฏเคน เคธोเคš เคฅी เค•ि, ‘เคœเคฌ เคฎैं เคšเคฒा เคœाเคŠंเค—ा เคคो เคตे เคตเคนी เค•เคฐेंเค—े เคœो เคฎैं เค…เคญी เค•เคฐ เคฐเคนा เคนूँ। เคคเคฌ เคตे เคฎेเคฐी เคนी เคญाเคทा เคฌोเคฒेंเค—े। เค…เคจ्เคคเคคः เค‰เคจ्เคนें เคฎेเคฐी เคญाเคทा เคฌोเคฒเคจी เคชเฅœेเค—ी। เคฏเคฆि เคเคธा เคจเคนीं เคญी เคนोเคคा เคนै, เคคो เคญी เคฎैं เค•เคฎ-เคธे-เค•เคฎ เค‡เคธी เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•े เคธाเคฅ เคฎเคฐเคจा เคšाเคนเคคा เคนूँ।’ เคœเคฌเค•ि เคœเคตाเคนเคฐ เคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐू เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคจเคจ्เคฆเค•िเคถोเคฐ เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคœी เคฒिเค–เคคे เคนैं เค•ि, "เคธ्เคตเคฏं เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคจเคตเคฎ्เคฌเคฐ, 1963 เคฎें เคฒोเค•เคธเคญा เคฎें เคฆिเค เค—เค เค…เคชเคจे เคเค• เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เคฎें เคฏเคน เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เค•ि เค—ांเคงीเคœी เค•े เคฐाเคธ्เคคे เค•ो เค›ोเฅœเคจा เคเค• ‘เคญूเคฒ’ เคฅी।" เค‡เคธ เคชเคฐ เคธे เคฆो เคฌाเคคें เค‰เคญเคฐเค•เคฐ เค†เคคी เคนैं เค•ि เค—ांเคงीเคœी เค•ा เคตिเคถ्เคตाเคธ เคจेเคนเคฐू เคฎें เคฌเคนुเคค เคฆिเคฒเคšเคธ्เคช เค”เคฐ เค—เคนเคฐा เคฅा เคœเคฌเค•ि เคฆूเคธเคฐी เคฌाเคค เคœो เคจिเค•เคฒเคคी เคนै เคตเคน เคฏเคน เค•ि เคจेเคนเคฐू เคจे เคธ्เคตเคฏं เคธ्เคตीเค•ाเคฐा। เคคुเคทाเคฐ เค—ांเคงी เค•ा เค‰เคชเคฐोเค•्เคค เค•เคฅเคจ เค‡เคธเคธे เคชเคฐिเคชुเคท्เคŸ เคนुเค†। เคฒोเคนिเคฏा เคจे เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•ो เค•เคˆ เคญाเค—ों เคฎें เคฌांเคŸเค•เคฐ เคฆेเค–ा เค”เคฐ เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•े เคšेเคนเคฐे เค•ा เคจเค•ाเคฌ เคนเคŸाเค•เคฐ เค‰เคธเค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคญी เค•ी เคนै। เคฆेเคถเคญเคฐ เคฎें เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคธเคฎเค เคฐเค–เคจे เคตाเคฒे เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคญเคฒी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เค—ांเคงीเคตाเคฆ เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคฆेเคถ เคฎें เค”เคฐ เคฆेเคถ เค•े เคฌाเคนเคฐ เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เคนो เคฐเคนा เคนै। เค‰เคจเค•े ‘เคฎौเคจ’ เค‰เคจเค•ी เค•เคฎเคœोเคฐी เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เคฏเคน เค‰เคจเค•ा เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน เคนै। เคฏเคน เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน เค•ा เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เค‡เคธ เค†เคถा เคฎें เคนै เค•ि เค•เคญी เคจेเคนเคฐू เค•ी เคญांเคคि เค‡เคจ्เคนें เคญी เค…เค•्เคฒ เคธे เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคนो เคนी เคœाเคเค—ा เค”เคฐ เคตे เค…เคชเคจे เค•िเค เคชเคฐ เคถเคฐ्เคฎिเคจ्เคฆा เคนोंเค—े। 

เค—ांเคงी เค…เคชเคจे เคนी เคฆेเคถ เคฎें เคšाเคนे เคœिเคธ เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–े เคœाเคฏें เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•े เคตिเคšाเคฐ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎ เคนुเค। เคตिเคšाเคฐों เคฎें เค›ुเคชे เคคเคค्เคตों เค•ा เคฎूเคฒ्เคฏांเค•เคจ เคœเค—เคคเคญเคฐ เคฎें เคนुเค†। เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฒिเค–เคจे เค•े เคฌाเคฆ เคœเคฌ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธเค•े เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค…เคจुเคตाเคฆ เค•ा เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เค•िเคฏा เคคเคญी เค‰เคธเค•ो เคตिเคฆ्เคตाเคจों เคจे เคนाเคฅों-เคนाเคฅ เคฒिเคฏा। เคฒिเคฏो เคŸॉเคฒเคธ्เคŸॉเคฏ เค•ा เคเค• เคฒเคฎ्เคฌा เคชเคค्เคฐ, เคตाเคฏเคฌเคฐ्เค— เค•ी เคŸिเคช्เคชเคฃी เค•ा เฅ›िเค•्เคฐ เคชूเคฐ्เคต เคฎें เค•िเคฏा เคœा เคšुเค•ा เคนै। เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค—ांเคงीเคœी เคจे เคœिเคธे เคญी ‘เค‡เคฃ्เคกिเคฏเคจ เคนोเคฎเคฐूเคฒ’ เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคช्เคฐเคคि เคญेเคœी เคธเคฌเคจे เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•े เคฎเคนเคค्เคต เคต เค—ांเคงी เค•े เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคญूเคฐि-เคญूเคฐि เคช्เคฐเคถंเคธा เค•ी। ‘เค†เคฐ्เคฏเคจ เคชाเคฅ’ เคฎें เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคตिเคฆ्เคตाเคจों เค…เคง्เคฏाเคชเค• เคธाเคกी, เค•ोเคฒ, เคกिเคฒाเค‡เคฒ เคฌเคจ्เคฐ्เคธ, เคฎिเคกเค•เคŸเคฎเคฐी, เคตेเคฐेเคธเคซเคฐ्เคก, เคนृเคฏूเคซाเคธेเคŸ, เค•्เคฒाเคก เคนूเคŸเคจ, เคœिเคฐाเคฒ्เคก เคนเคฐ्เคก, เค•ुเคฎाเคฐी เคฐैเคฅเคฌोเคจ เค†เคฆि เค•ी เคญी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคนเคฎ เคชเคฐिเคšिเคค เคนैं। เคถ्เคฐीเคฎเคคी เคธोเคซिเคฏा เคตाเฅœिเคฏा เคœैเคธी เคช्เคฐเค•ाเคถिเค•ा เคจे เคฏเคน เคธिเคฆ्เคง เค•िเคฏा เค•ि เค—ांเคงी เคนเคฎाเคฐे เคฎाเคจเคจे เคจ เคฎाเคจเคจे เคธे เคจ เคฎเคฐเคจे เคตाเคฒा เคนै เค”เคฐ เคจ เคฎिเคŸเคจे เคตाเคฒा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค—ांเคงी เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐเคคिเคชाเคฆिเคค ‘เคฎूเคฒ्เคฏเคฌोเคง’ เค—ांเคงी เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนै। เคตเคน เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคญी เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนै, เค‰เคจเค•े เค…เคจ्เคฏ เค•ृเคคिเคฏों, เคชเคค्เคฐों, เคธเคฎ्เคญाเคทเคฃों เคคเคฅा เค†เคšเคฐเคฃ เคธे เคญी เคนै। เค‡เคธे เคธเคญी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฒोเค— เคธเคฎเค เคšुเค•े เคนैं เค•ि เค—ांเคงीเคœी เค•ी เคฆृเคท्เคŸि ‘เคธเคฐ्เคตเคœเคจ เคนिเคคाเคฐ्เคฅ เคธुเค–ाเคฐ्เคฅ’ เคฅी เค”เคฐ เคเคธी เคนी เคฆृเคท्เคŸिเคฏों เค•ो เค…เคฎเคฐเคค्เคต เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै। 21เคตीं เคธเคฆी เคธे เคชूเคฐ्เคต เค”เคฐ เคฌाเคฆ เค•ा เคญी เคฎूเคฒ्เคฏांเค•เคจ เคญเคฐเคชूเคฐ เคนुเค†। เค—ांเคงी เคจे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे ‘เค…เคนिंเคธा เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค’, ‘เคธเคค्เคฏ-เคต्เคฐเคค’, ‘เค†เคค्เคฎाเคจुเคถाเคธเคจ’, ‘เคชเคฐ เคฆुःเค–เค•ाเคคเคฐเคคा’ เคต ‘เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน’ เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा। เคฌुเคฐाเคˆ เค•ा เค…เคนिंเคธเค• เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เค•เคฐเค•े เคตिเคœเคฏเคถ्เคฐी เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆी। เคธเคนเคœเคคा, เคตिเคจเคฎ्เคฐเคคा, เคธเคฆाเคธเคฏเคคा, เคฌเคจ्เคงुเคคा เค”เคฐ เคธเคฎเคฐเคธเคคा เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा। ‘เค†เคค्เคฎ’ เค•ा เคฌोเคง เค•ैเคธे เคนो เคคเคฅा ‘เค…เคจ्เคฏ’ เค”เคฐ ‘เค†เคค्เคฎ’ เค•ी เคธเคนเคœ เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคธเคฎเคाเคฏी। เคธ्เคตเคฆेเคถी, เคธ्เคตाเคตเคฒเคฎ्เคฌเคจ, เคตिเค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเค•เคฐเคฃ เคคเคฅा เคŸ्เคฐเคธ्เคŸीเคถिเคช เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे ‘เคธเคฐ्เคตोเคฆเคฏी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा’ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคชाเคฆเคจ เค•िเคฏा। เคเคธे เคฎें, เค—ांเคงी เค•ा เค…เคตเคฆाเคจ เคšाเคนे เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคญुเคฒा เคฆें, เคšाเคนे เค†เคœ เค•ी เคฏुเคตाเคชीเฅी เค…เคชเคจे เค—्เคฒैเคฎเคฐ เค•े เค…เคฒ्เคนเฅœเคชเคจ เคฎें เคญुเคฒा เคฆे, เคถोเคทเค• เค…เคชเคจे เคงเคจ เค• เค…เคนंเค•ाเคฐ เคฎें เคญुเคฒा เคฆे เคฒेเค•िเคจ เคตเคน เคจ เค•เคญी เคงूเคฎिเคฒ เคนुเค† เค”เคฐ เคจ เคนोเค—ा, เค‰เคธ เค…เคตเคฆाเคจ เค•ो เคธเคญी เคฒोเค— เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐेंเค—े เค•्เคฏोंเค•ि เค—ांเคงीเคœी เค•ा เคคเคฐ्เค• เคจेเคนเคฐू เค•े เคธเคฎเค•्เคท เคญी เคฏเคนी เคฅा เค•ि ‘เคเค• เคธเคฎเคฏ เคตเคน เคนเคฎें เคนी เคฎाเคจेंเค—े।’ 

เคจेเคนเคฐू เคจ เคธเคนी เค—ांเคงी เค•े ‘เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน’ เค•ो เคฆुเคจिเคฏा เคฎाเคจเคจे เคธे เคจเคนीं เคฌเคš เคธเค•เคคी। 9/11 เค•े เคฌाเคฆ 21เคตीं เคธเคฆी เค•े เค†เคคंเค•เคตाเคฆ เค•ी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคชเคฐ เค…เคฎเคฐीเค•ी เคธाเคฎ्เคฐाเคœ़्เคฏ เค•ो เค—ांเคงीเคœी เคจเฅ›เคฐ เค†เคคे เคนैं। เคฌांเคงों เคธे เคตिเคธ्เคฅाเคชเคจ เค•े เคฌाเคฆ เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคนी เคฎेเคงा เคชाเคŸเค•เคฐ, เคชเคฐ्เคตเคค เค”เคฐ เคตृเค•्เคท เค•े เคฐเค•्เคทाเคฐ्เคฅ เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคธुเคจ्เคฆเคฐเคฒाเคฒ เคฌเคนुเค—ुเคฃा เค•ा เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน, เคชाเคจी เค•े เคฒिเค เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน, เคตिเคฆेเคถों เคฎें เคšเคฒाเค เคœा เคฐเคนे เคฆเคฒिเคค เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน, เคฏเคน เค—ांเคงी เค•ी เคคเคฐเคซ เคตाเคชเคธी เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคคाเคชเค•्เคฐเคฎ เค•ी เคตृเคฆ्เคงि, เค“เคœोเคจ เคชเคฐเคค เคฎें เค›िเคฆ्เคฐ เคธे เค‰เคชเคœी เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃीเคฏ เคธเคฎเคธ्เคฏा, เคญूเค–, เค—เคฐीเคฌी เค”เคฐ เค…เค•ाเคฒ เคธे เคญी เคฌเคšाเคต เค•े เคฒिเค เคตिเคถ्เคตเคญเคฐ เคฎें ‘เค—ांเคงीเคฏเคจ เค•ांเคธेเคช्เคŸ’ เค•ो เคตिเค•เคฒ्เคช เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฆेเค–ा เคœा เคฐเคนा เคนै। เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เคธเคญी เคฒोเค— เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि ‘เคนिंเคธा’ เค•ा เคœเคตाเคฌ เคนिंเคธा เคจเคนीं เคนै, เคชाเคจी เค•ा เคตिเค•เคฒ्เคช เคฌเคนुเคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เค•เคฎ्เคชเคจिเคฏाँ เคจเคนीं เคนैं, เคตैเค•เคฒ्เคชिเค• เคŠเคฐ्เคœा เคนी เคต्เคฏाเคชเค• เคธเคฎเคฏ เคคเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคธเคนाเคฐा เคฌเคจेเค—ी, เคฆเคฒिเคค, เค†เคฆिเคตाเคธी, เคจिःเคถเค•्เคค, เคธ्เคค्เคฐी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคญी เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เค•े เคธाเคฅ เคธเคน-เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฌเคจाเค•เคฐ เค—เคฐिเคฎा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं, เคนเคฎाเคฐी เคญौเคคिเค•เคตाเคฆी เคฒिเคช्เคธा เคธे เคฎुเค•्เคคि เค•े เคธाเคฅ เคนी ‘เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค•’ เคคเคฅा ‘เคจैเคคिเค• เคตिเค•ाเคธ’ เคนोเค—ा। เค†เคชเคธी เคเค—เฅœे เคฌเค—ैเคฐ เคฌเคจ्เคงुเคค्เคต เค”เคฐ เคธंเคตाเคฆ เค•े เค–เคค्เคฎ เคจเคนीं เคนोंเค—े। 

เคฆเค•्เคทिเคฃ เค…เคซीเค•ा เค•े เคชूเคฐ्เคต เคฐाเคท्เคŸเคชเคคि เคจेเคฒ्เคธเคจ เคฎเคฃ्เคกेเคฒा, เคฎ्เคฏाँเคฎाเคฐ เค•ी เค†ंเคจ เคธांเค— เคธू เคšी, เค…เคฎเคฐीเค•ा เค•े เคฎाเคฐ्เคŸिเคจ เคฒूเคฅเคฐ เค•िंเค— เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคคเคฅा เคฏाเคธเคฐ เค…เคฐाเคซाเคค เคœैเคธे เคฒोเค—ों เคจे เค—ांเคงी เคฎाเคฐ्เค— เค•ो เค…เคจ्เคคเคคः เคฎเคจुเคท्เคฏเคคा เค•ा เคตिเค•เคฒ्เคช เคฌเคคाเคฏा เคนै। เคฏเคน ‘เคตिเค•เคฒ्เคช’ เค•ा เคœो เคธเคตाเคฒ เคนै, เค‰เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคนเคฎें เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนो เคœाเคจा เคšाเคนिเค เค•ि เคฏเคน เค—ांเคงी เค•ो เคตैเคฏเค•्เคคिเค• เคฐूเคช เคฎें เค”เคฐ เค‰เคจเค•े ‘เคธเคค्เคฏ’ เค•े เคฒिเค เคนै। ‘เคธเคค्เคฏ’ เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนै เค…เคชเคจा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชूเคฐ्เคต เคฎें เค•ुเค› เคธूเคค्เคฐ เค‰เคฆ्เค˜ाเคŸिเคค เค•िเค เคœा เคšुเค•े เคนैं। เค…เคฎเคฐीเค•ा เคฎें เค“เคฌाเคฎा เคญी เค—ांเคงी เค•े ‘เค…เคนिंเคธा’ เคœैเคธे เคคเคฐ्เค• เค”เคฐ ‘เคธเคค्เคฏाเค—्เคฐเคน’ เคœैเคธे เค†เคšเคฐเคฃ เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนैं। เค•ुเค›ेเค• เค•ा เคฎाเคจเคจा เคนै เค•ि เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคนो เคฐเคนे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตिเคทเคฏों เคชเคฐ เคตिเคฎเคฐ्เคถ เค•े เคฌीเคš เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคฏा เค—ांเคงी เค•ी เคช्เคฐाเคธंเค—िเค•เคคा เคชเคฐ เคฌเคนเคธ เคนी เคจเคนीं เคนोเคจी เคšाเคนिเค เค•्เคฏोंเค•ि เคฎाเคจเคตเคคा เค•े เคฒिเค เค•िเค เค—เค เค—ांเคงी เค•े เค•เคฐ्เคฎ เค”เคฐ เคธเคฆैเคต เคฎाเคจเคตเคคा เค•े เคฒिเค เคฎाเคฐ्เค— เคช्เคฐเคถเคธ्เคค เค•เคฐเคคी เคชुเคธ्เคคเค• เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เคชเคฐ เคฌเคนเคธ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคนเคฎाเคฐे เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคชเคฐ เฅ™เคคเคฐा เคนै। เค‰เคค्เคคเคฐ เค†เคงुเคจिเค•เคคा, เคจเคต-เคธंเคฐเคšเคจाเคตाเคฆ เคคเคฅा เคฎाเคจเคตाเคงिเค•ाเคฐเคตाเคฆी เคฌเคนเคธ เค•े เคฌीเคš เคฎुเคे เค†เคฆिเคค्เคฏ เคฎुเค–เคฐ्เคœी เคคเคฅा เคฎृเคฆुเคฒा เคฎुเค–เคฐ्เคœी เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนो เค†เคคा เคนै। เค†เคฆिเคค्เคฏ เคฎुเค–เคฐ्เคœी เคต เคฎृเคฆुเคฒा เคฎुเค–เคฐ्เคœी เคจे เค…เคชเคจे เค†เคฒेเค– ‘เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏเคตाเคฆ เค”เคฐ 20เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชूंเคœीเคตाเคฆ เค•ा เคตिเค•ाเคธ’ เคฎें เค‰เคฆ्เคงृเคค เค•िเคฏा เคนै, "เคตिเคฆेเคถी เค…เคญिเคœ्เคžेเคฏ (เคชเคนเคšाเคจเคจे เคฏोเค—्เคฏ) เคถोเคทเคฃเค•เคฐ्เคคा เค•े เค–ि़เคฒाเฅž เคธंเค—เค िเคค เคนोเคจा เค†เคธाเคจ เคนै। เคตिเคถ्เคต เคชूंเคœीเคตाเคฆ เค•े เค–ि़เคฒाเฅž เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคธเคญी เคธเคฎाเคœเคตाเคฆी เคคाเค•เคคों เค•ो เคเค•เคœुเคŸ เค•เคฐ เคฐाเคฎเคฐाเคœ्เคฏ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคนเคจा เคญी เค†เคธाเคจ เคนै เคฒेเค•िเคจ เค˜เคฐेเคฒू เคฌुเคฐ्เคœुเค† เคธे เคฒเฅœเค•เคฐ เค‰เคจเค•े เค–ि़เคฒाเฅž เคธเคฎाเคœเคตाเคฆी เคคाเค•เคคों เค•ो เคเค•เคค्เคฐ เค•เคฐเคจा เค…เคค्เคฏเคจ्เคค เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคธเคนเคœ เคธเคฎाเคงाเคจ เคคो เค•ोเคˆ เคธเคฎाเคงเคจ เคญी เคคो เคจเคนीं เคนोเคคा, เคฏเคฆि เค‰เคธเคฎें เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เค•ी เค•ोเคˆ เคเคฒเค• เคจ เคนो।" เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคฌाเคฆ เคญाเคฐเคค เค•े เคคเคฅाเค•เคฅिเคค เคธเคฎाเคœเคตाเคฆिเคฏों เค•ी เคฏเคนी เคฆौเฅœ เคฐเคนी เคœो เคธเคซเคฒ เคจเคนीं เคนो เคธเค•ी เค•्เคฏोंเค•ि เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เค•ा เคนी เคตเคนाँ เคชเคฐ เคฎूเคฒเคฐूเคช เคธे เค…เคญाเคต เคฅा। เค—ांเคงी เค†เคœ เคญी เค‰เคธ เคชเคฐिเคช्เคฐेเค•्เคท्เคฏ เคฎें เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนैं เค•िเคจ्เคคु เค‰เคจเค•ी เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฆृเคท्เคŸि เคคเคฌ เคคเค• เคธเคฎाเคœเคตाเคฆ เค•ा เค…ंเค— เคจเคนीं เคฌเคจ เคธเค•เคคी เคœเคฌเคคเค• ‘เคจीเคคि เค•ा’ เคธเคนी เคธเคฎ्เคฏเค• เคœ्เคžाเคจ เคจ เคนोเค—ा। เคฒिเคฏो เคŸॉเคฒเคธ्เคŸॉเคฏ เค•ा เค•เคฅเคจ เคฅा เค•ि, "เคœเคฌ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคœीเคตเคจ เค†เคฆเคฐ्เคถ เค”เคฐ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนोเคคा เคนै เคคो เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏเคคः เคธเคฎाเคœ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนो เคœाเคคा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธเค•े เคตिเคชเคฐीเคค เคธเคฎाเคœ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฌเคฆเคฒเคจे เคธे เคจ เค•ेเคตเคฒ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคœीเคตเคจ-เค†เคฆเคฐ्เคถ เค”เคฐ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा, เคฌเคฒ्เค•ि เคฒोเค—ों เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เค—เคฒเคค เคฆिเคถा เคฎें เคšเคฒे เคœाเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคฒ्เคŸे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนोเคจे เคฎें เคฌाเคงा เคชเคนुँเคšเคคी เคนै।" เค•िเคจ्เคคु เค–ेเคฆเคœเคจเค• เคฏเคนी เคนै เค•ि เคฒोเค—ों เค•ो เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ा เคญाเคจ เคจเคนीं เคนुเค† เค”เคฐ เค†เคœ เคญी เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคฎें เค•ोเคˆ เค–ाเคธ เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคจเคนीं เคนो เคชाเค เค•िเคคเคจा เคฏเคน เคนाเคธ्เคฏाเคธ्เคชเคฆ เคนै। 


เคฎेเคฐी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคนเคธ เค•े เค†เคฒोเค• เคฎें ‘เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ’ เคธเคฎूเคšी เคชुเคธ्เคคเค• เค”เคฐ เค‰เคธเคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เคตिเคšाเคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ो เคจเค เค†เคฏाเคฎ เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคธंเค•เคฒ्เคช เคนैं। เค—ांเคงीเคœी เค•े เคนिเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐाเคœ เค•ी เคธเคฎเคธ्เคค เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค‡เคธ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค…เคจुเค•เคฐเคฃीเคฏ เคนै। เคธเคš เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เคเคธी เคธंเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ी เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เค†เคตिเคฐ्เคญाเคต เคฏเคฆा-เค•เคฆा เคนी เคนो เคชाเคคा เคนै เคฏเคน เคเค• เคœीเคตंเคค เคœीเคตเคจ เค•ा เคฎเคนा-เค†เค–्เคฏाเคจ เคตाเคฒी เคชुเคธ्เคคเค• เคนै। 

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।