рдЬूрдарди (рджूрд╕рд░ा рдЦंрдб) рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдЕрд╕्рдоिрддा рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣

рдЖрдирди्рдж рджाрд╕

рдЖрдирди्рдж рджाрд╕

рдЕрддिрдеि рдк्рд░рд╡рдХ्рддा (рдмी.рдПрдб. рд╡िрднाрдЧ), рдПрдЬेрд╕ी рдмोрд╕ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдХोрд▓рдХाрддा
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 980 455 1685
рдИрдоेрд▓: anandpcdas@gmail.com

           рджрд▓िрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдк्рд░ाрдгрддрдд्рд╡ рд╡ेрджрдиा, рдирдХाрд░, рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рд╣ैं, рдЬिрд╕рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдЕрд╕्рдоिрддा, рд╕ौंрджрд░्рдп рдПрд╡ं рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рджрд▓िрддों рдХी рдЕрд╕्рдоिрддा рдЬाрддीрдп рд╕्рд╡ाрднिрдоाрди рдФрд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╕े рдЬुреЬा рд╣ै। рджрд▓िрдд рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд╣рдЪाрди рдпрд╣ рд╣ै рдХि рджрд▓िрддों рдоें рдЕрдкрдиी рд╕्рдеिрддि рдХे рдк्рд░рддि, рдЕрдкрдиी рдЬाрддीрдп рд╕्рдеिрддि рдХे рдк्рд░рддि рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рдкрд╣рдЪाрди рдХी рднाрд╡рдиा рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЕрдкрдиी рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рд░рдХ्рд╖ा рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдкрд░ рд╡рд╣ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХिрд╕ी рдХो рдоाрд░рдиा-рдкीрдЯрдиा, рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рдХрд░рдиा рдпा рд╕рдоाрдЬ рдоें рджрд░ाрд░ рдкैрджा рдХрд░рдиा рдирд╣ीं рд╣ै рдмрд▓्рдХि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рди्рдпाрдп рд╡ рд╕рдорддा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рд░рд╣рдиा рд╣ै। рдПрдХ рджрд▓िрдд рдЕрдкрдиी рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рд░рдХ्рд╖ा рддрднी рдХрд░ рдкाрдПрдЧा рдЬрдм рдЙрд╕рдоें рдЪेрддрдиा рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХी рднाрд╡рдиा рд╣ोрдЧी। рджрд▓िрддों рдХी рдЕрд╕्рдоिрддा рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдЬूрдарди (рджूрд╕рд░ा рдЦंрдб) рдоें рд╣ुрдИ рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдоैंрдиे рдЕрдз्рдпрдпрди рд╡ рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХा рд╕ाрд░्рдердХ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рд╣ै। рдЬूрдарди рднाрдЧ-2 рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд▓ेрдЦрдХ рдХी рддрдмाрджрд▓े рдХी рдШрдЯрдиा рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै। рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЖрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рджेрд╣рд░ाрджूрди рдоें рд╣ी рд░рд╣рддे рдеे рдкрд░ рддрдмाрджрд▓े рдХे рдХाрд░рдг рдЙрди्рд╣ें рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рдЪंрдж्рд░рдкुрд░ рдСрд░्рдбрдиेंрд╕ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдЬाрдиा рдкреЬा рдеा। рдкрд░ рдЕрдм рддрдмाрджрд▓े рдХे рдмाрдж рд╡ाрдкрд╕ рд╡े рдЙрд╕ी рджेрд╣рд░ाрджूрди рдХी рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдЖ рдЧрдП। рд╡ाрдкрд╕ рдкुрд░ाрдиे рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдЖрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд▓ेрдЦрдХ рдмрд╣ुрдд рдЦुрд╢ рдеे। рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдкुрд░ाрдиे рдХрд░्рдордЪाрд░ी рднी рдоिрд▓рддे рд╣ैं рдЬिрдирд╕े рд▓ेрдЦрдХ рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░ рдЖрдиंрдж рдХा рдПрд╣рд╕ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡े рд▓рдЧрднрдЧ рд╕рддрд░рд╣ рд╕ाрд▓ рдмाрдж рджेрд╣рд░ाрджूрди рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рд╡ाрдкрд╕ рдЖрдП рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ें рдПрд╣рд╕ाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдПрдХ рджрд▓िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдиाрддे рдХिрд╕ी рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рд╡ाрдкрд╕ рдЖрдиा рд╡ो рднी рдПрдХ рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдкрдж рдкрд░ рдХрдо рдмреЬी рдмाрдд рдирд╣ीं рдеी। рдкрд░ рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдХा рдЯाрдЗрдЯрд▓ 'рд╡ाрд▓्рдоीрдХि' рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдлैрдХ्рдЯ्рд░ी рдХे рд╕рд╡рд░्рдгों рдХो рд░ाрд╕ рдирд╣ीं рдЖ рд░рд╣ा рдеा। рд╡े рд▓िрдЦрддे рд╣ैं, "рд▓ोрдЧों рдоें рдоेрд░े рдЙрдкрдиाрдо рдХो рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рдЕрдЬीрдм рддрд░рд╣ рдХी рд╕ुрдЧрдмुрдЧाрд╣рдЯ рд╣ै, рдЬिрд╕े рдХाрдиाрдлूрд╕ी рдХрд╣ा рдЬाрдП рддो рдЧрд▓рдд рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा рдХ्рдпों рдХि рдоेрд░ी рдЬाрддि рдХे рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЗрд╕ рдкрдж рдкрд░ рджेрдЦрдиे рдХे рд╡े рдЕрдн्рдпрд╕्рдд рд╣ी рдирд╣ीं рдеे। рдКрдкрд░ рд╕े 'рд╡ाрд▓्рдоीрдХि' рдЙрдкрдиाрдо рдЙрдирдХे рдЧрд▓े рд╣ी рдирд╣ीं рдЙрддрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдПрдХ рдЕрдЬीрдм-рд╕ी рд╕्рдеिрддि рдеी। рдоैं рдПрдХ рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдкрдж рдкрд░ рдЗрд╕ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдЖрдпा рд╣ूँ, рд╡рд╣ рднी рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдпोрдЧ्рдпрддा рдХे рд╕ाрде। рдпрд╣ рдмाрдд рд▓ोрдЧों рдХे рдЧрд▓े рд╣ी рдирд╣ीं рдЙрддрд░ рд░рд╣ी рдеी। рд╡े рдЗрд╕े рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдж्рд╡ाрд░ा рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХे рд╕ाрде рдЬोреЬрдХрд░ рджेрдЦ рд░рд╣े рдеे।"1 рд╕рд╡рд░्рдг рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдХेрд╡рд▓ рдЗрддрдиा рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рджрд▓िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдХे рдмрд▓ рдкрд░ рдпрд╣ाँ рдЗрд╕ рдкрдж рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪे рд╣ैं, рдмाрдХि рдЙрдирдХी рдкреЭाрдИ-рд▓िрдЦाрдИ, рдЬाрдирдХाрд░ी, рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдЕрдиुрднрд╡ рд╕рдмрдХे рд╕рдм рдмेрдХाрд░ рд╣ैं। рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ाँ рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдкрд╣рд▓े рдЬैрд╕े (рд╕рддрд░рд╣ рд╕ाрд▓) рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдирд╣ीं рдеी, рд╕рдордпाрдиुрд╕ाрд░ рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рдмрджрд▓ рдЪुрдХा рдеा рдкрд░ рдПрдХ рдЪीрдЬ рдирд╣ीं рдмрджрд▓ी рд╡рд╣ рдеी 'рд▓ोрдЧों рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा' рдФрд░ 'рдЬाрддिрд╡ाрджी рд╕ोрдЪ'

        рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЕрдлрд╕рд░ рдмрдирдХрд░ рджोрдмाрд░ा рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЯ्рд░ांрд╕рдлрд░ рд╣ोрдХрд░ рдЖ рдЬाрддे рд╣ैं। рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдХे рд╕िрд░ рдкрд░ рдЧ्рд░ुрдк рдбी рд╕рд░рдХाрд░ी рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдирд╣ीं рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдмрд▓्рдХि рдЙрди рдкрд░ рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ोрдиे рдХा рд╕рд░рдХाрд░ी рддैрдЧ рд▓рдЧा рд░рд╣ा рд░рд╣рддा। рд╕рд╕ुрд░ाрд▓ рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рд╕ाрд╕ु рдоाँ рд╕े рдХрд╣рддे, "рдоेрд░ी рдмेрдЯी рдФрд░ рджाрдоाрдж рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЖ рдЧрдП рд╣ैं। рджाрдоाрдж рдмрдо्рдм рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ैं।"2 рдЬाрд╣िрд░ рд╣ै рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ 'рд╡ाрд▓्рдоीрдХि' рдЬाрддि рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рднी рдПрдХ рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ैं, рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рднी рдХो рдЧрд░्рд╡рдмोрдз рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░ рдЙрдирдХा рдХрд╣рдиे рдХा рддрд░ीрдХा рдЬрд░ा рд╣ाрд╕्рдпाрд╕्рдкрдж-рд╕ा рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдкрд░ рд╡े рдХрдо рдкреЭे-рд▓िрдЦे рдФрд░ рдЕрдирдкреЭ рд▓ोрдЧ рд╣ैं рдЙрдирдХा рд╡рд╣ी рддрд░ीрдХा рд╣ै। рд▓ेрдЦрдХ рдЗрддрдиे рдмреЬे рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рднी рдЙрди्рд╣ें рдПрдХ рдХिрд░ाрдП рдХा рдШрд░ рдирд╕ीрдм рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рд▓ेрдЦрдХ рдЕрдкрдиी рджुрдЦ рдХी рд╡्рдпрдеा рд╣ाрд╕्рдпाрд╕्рдкрдж рддрд░ीрдХे рд╕े рдХрд╣ рджेрддा рд╣ै, "рдРрд╕ा рдЕрдлрд╕рд░ рдЬिрд╕рдХे рдкाрд╕ рд╕िрд░ рдЫिрдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рдШрд░ рддрдХ рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬो рдХिрд░ाрдП рдХे рдордХाрди рдХे рд▓िрдП рджрд░-рджрд░ рднрдЯрдХ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрд╕े рдХोрдИ рднी рдЕрдкрдиा рдордХाрди рдХिрд░ाрдП рдкрд░ рджेрдиे рдХो рддैрдпाрд░ рдирд╣ीं рд╣ै।"3 рдЙрди्рд╣ें рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ोрдиे рдХा рдмाрд╣рд░ рд╕े рддो рдЧрд░्рд╡ рд╣ै рдкрд░ рднीрддрд░ рд╣ी рднीрддрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рдЕрд╕्рдоिрддा рдкрд░ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдаाрддा рд╣ै। рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЙрдирдХी рдмाрддों рдХो рджेрдЦें рддो рдРрд╕ा рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдПрдХ рдЕрди्рдп рдЬाрддि рдХे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ाрдзाрд░рдг рд╕े рд╕ाрдзाрд░рдг рд╡्рдпрдХ्рддि рдХ्рдпों рди рд╣ो рдкрд░ рдХिрд░ाрдП рдХा рдордХाрди рдоिрд▓ рдЬाрддा рд╣ै рдкрд░ рдПрдХ рджрд▓िрдд рдХा рдЕрдлрд╕рд░ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рднी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдХिрд░ाрдП рдХा рдордХाрди рднी рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиे рдЖрдк рд╣ी рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рдмाрдд рднीрддрд░ рд╕े рдЯрдЯोрд▓рддी рд╣ै।

           рд░ोрдЯी, рдХрдкреЬा рдФрд░ рдордХाрди рдПрдХ рдЗрди्рд╕ाрди рд╣ोрдиे рдХे рдиाрддे рдЙрд╕рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै। рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рдЬी рд░ोрдЯी рдФрд░ рдХрдкреЬा рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЕрдкрдиी рдоेрд╣рдирдд, рд▓рдЧрди рдФрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╕े рд╕рд╕рдо्рдоाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं, рдкрд░ рдШрд░-рдЧृрд╣рд╕्рдеी рдЪрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдордХाрди рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣े। рд▓ेрдЦрдХ рдХो рдХिрд░ाрдП рдХा рдордХाрди рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдорд╣ीрдиे рднрд░ рднрдЯрдХрдиा рдкреЬрддा рд╣ै рдкрд░ рдордХाрди рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा рд╣ै। рд╡ैрд╕े рд╕рд░рдХाрд░ी рдордХाрди рдпा рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдХी рдЖрд╡ाрд╕ीрдп рдХॉрд▓ोрдиी рднी рдоिрд▓рддी рд╣ै рдкрд░ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдоें рдХॉрд▓ोрдиी рдХी рдмреЭी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХрдоी рдеी рдФрд░ рдирдИ рдХॉрд▓ोрдиिрдпां рддैрдпाрд░ рд╣ोрдиे рдоें рдХाрдлी рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рдЗрд╕ी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХिрд░ाрдП рдХा рдордХाрди рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЦोрдЬ рд░рд╣े рдеे। рдШрд░ рдоें рд╕ाрдоाрди рдХी рднрд░рдоाрд░ рдеी рдФрд░ рдЙрдЪिрдд рдордХाрди рдирд╣ीं рдоिрд▓рдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╕рднी рд╕ाрдоाрдиों рдХो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рдпрд╣ाँ рдаिрдХाрдиा рд▓рдЧा рджेрддे рд╣ैं। рдПрдХ рджрд▓िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдордХाрди рдХे рд▓िрдП рдорд╣ीрдиे рднрд░ рднрдЯрдХрдиा рдкреЬрддा рд╣ै рдФрд░ рди рдЬाрдиे рдХिрддрдиा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░рдиा рдкреЬрддा। рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдоाрдирд╕िрдХ рддौрд░ рдкрд░ рдЙрдирдХी рд╣ाрд▓рдд рдХ्рдпा рд╣ोрдЧी рд╕рд░рд▓рддा рд╕े рдЬाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЙрдирдХे рдоिрдд्рд░ рдордХाрди рдХे рд▓िрдП рдЕрдХ्рд╕рд░ рдЪрдХ्рдХрд░ рд▓рдЧाрддे рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рднी рдЦाрд▓ी рд╣ाрде рд╣ी рд▓ौрдЯрдиा рдкреЬрддा। рд╡рд╣ рдЬाрддि рдХे рдХाрд░рдг рдордХाрди рдирд╣ीं рдоिрд▓ा рдпрд╣ рдмाрдд рдЦुрд▓ рдХрд░ рдирд╣ीं рдмрддाрддे рдкрд░ рдзीрд░े-рдзीрд░े рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि  рдХो рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЬрдм рднी, рдЬрд╣ाँ рднी рдЧрдП рд╡рд╣ाँ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ рдЬाрддि рдкूрдЫी рдЬाрддी рд╣ै। рд╡े рдордХाрди рдоाрд▓िрдХ рдФрд░ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдХी рдмाрддों рдХो рдмрддाрддे рд╣ैं, "рдиा рдЬी, рдХिрд╕ी рдЪूрд╣реЬे-рдЪрдоाрд░ рдХो рд╣рдо рдордХाрди рдирд╣ीं рджेंрдЧे। рдЗрд╕ рдЙрдд्рддрд░ рдкрд░ рдЙрд▓рдЯे рдкाँрд╡ рд▓ौрдЯрдиा рдкреЬрддा рдеा। рдорди рдоें рдвेрд░-рд╕ी рдХुंрдаाрдПँ рд▓ेрдХрд░ рд╡ाрдкрд╕ рдЖ рдЬाрддे рдеे। рддंрдЧ рдЖрдХрд░ рдоेрд░े рдХрдИ рдоिрдд्рд░ों рдиे рдпрд╣ рднी рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा рдеा, рдпाрд░! рддेрд░े рдоाрдеे рдкрд░ рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि рддू рдПрд╕.рд╕ी. рд╣ै, рдордд рдмрддा, рддुрдЭे рджेрдЦрдХрд░ рдХोрдИ рдХрд╣ेрдЧा рдХि рддू рдХौрди рд╣ै?''4 рдпрд╣ рд╕рдм рдмाрдд рд╕ुрдирдХрд░ рд▓ेрдЦрдХ рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡ाрднिрдоाрди рд╕े рд╕рдордЭौрддा рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡े рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡ाрднिрдоाрди рдФрд░ рдЕрд╕्рдоिрддा рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдЭूрда рдмोрд▓рдХрд░ рдордХाрди рд▓ेрдиा рдЙрдЪिрдд рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддे рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ें рдордХाрди рдирд╣ीं рдоिрд▓рдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдирд╣ीं рдХोрд╕рддे рд╣ैं рдмрд▓्рдХि рдЖрдзुрдиिрдХ рдХрд╣े рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдкреЭे-рд▓िрдЦे рд▓ोрдЧों рдХो рдХोрд╕рддे рд╣ैं рдФрд░ рдЦाрд╕рдХрд░ рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЬैрд╕े рдкреЭे-рд▓िрдЦे рд▓ोрдЧों рдХे рд╢рд╣рд░ рдХो рдзिрдХ्рдХाрд░рддे рд╣ैं।

          рджेрд╣рд░ाрджूрди рдХे рдСрд░्рдбрдиेंрд╕ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдХे рдбिрдЬाрдЗрди рдЖрдлिрд╕ рдоें рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдбिрдЬाрдЗрди рдЖрдлिрд╕рд░ рдХे рддौрд░ рдкрд░ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдСрдлिрд╕ рдоें рдоौрдЬूрдж рджрд▓िрдд рдФрд░ рдЧैрд░ рджрд▓िрдд рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиा рдХाрдо рдХрд░ рдкाрдПँрдЧे। рдХुрд▓ рдоिрд▓ाрдХाрд░ рдРрд╕ी рдЕрдЪंрднिрдд рдХрд░ рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕्рдеिрддि рдкैрджा рд╣ो рдЧрдИ рдеी। рдРрд╕े рдоें рд╡рд╣ाँ рдХे рд▓ोрдЧ рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рдЬी рд╕े рдоिрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдеे рдХि рдХौрди рд╣ै рд╡ो рджрд▓िрдд рдФрд░ рдХрд╣ाँ рд╕े рдЖрдпा рд╣ै? рдЙрд╕ी рдСрдбेрдиेंрд╕ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдоें рдХрдИ рдРрд╕े рдХाрдмिрд▓ рджрд▓िрдд рдеे рдкрд░ рд╡े рдЕрдкрдиा рдкрд░िрдЪрдп рдХрднी рдСрдлिрд╕ рдоें рдирд╣ीं рдмрддाрддे, рд╡ैрд╕े рд╣ी рдХिрд╕्рдо рдХे рджो рджрд▓िрдд рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдкाрд╕ рд╣ी рд╕्рдеिрдд рд╡िрдЬिрд▓ेंрд╕ рдЕрдиुрднाрдЧ рдХे рд╡рд░िрд╖्рда рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХे рдкी.рдП. рдеे। рдЬिрдирдХा рдиाрдо рд░рдоेрд╢ рдХुрдоाрд░ рдЬी рдФрд░ рд░ाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдЬी рдеा। рд╡े рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рдЬी рдХा рдЯाрдЗрдЯрд▓ рдЬाрдирдиे рдХे рдмाрдж рдЪोрд░ी-рдЫिрдкे рдЧोрдкрдиीрдп рддрд░ीрдХे рд╕े рдоिрд▓े рдеे, рдЖрдлिрд╕ рдоें рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рднрд╡рди рдХे рдЧрд▓िрдпाрд░े рдоें, рдЙрд╕рдоें рднी рднрдп рдХे рдХाрд░рдг рдЗрдзрд░-рдЙрдзрд░ рддाрдХрддे рдХрд╣ीं рдХोрдИ рджेрдЦ рди рд▓े। рдЗрд╕ рддрд░ीрдХे рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рдЬी рдордзुрд░ рднाрд╡ рдоें рдХрд╣рддे рд╣ैं - "рдпрджि рдоेрд░े рд╕ाрде рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдЖрдкрдХी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा рдкрд░ рдЖँрдЪ рдЖрддी рд╣ै рддो рдХृрдкрдпा рдЖрдЧे рд╕े рд╣рдо рдирд╣ीं рдоिрд▓ेंрдЧे। рдЖрдк рд▓ोрдЧों рдХो рд╕рдоाрдЬ рд╕े рдбрд░ рд▓рдЧрддा рд╣ै рддो рд▓рдЧे, рдоुрдЭे рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा।''5 рдпрд╣ рдмाрдд рдХрд╣рдиे рдХे рдмाрдж рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рдЬी рдХो рд╕рдордЭाрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं рдФрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдирдП-рдирдП рд╣ो рдЖрдк рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдкрдХो рдкрддा рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдпрд╣ाँ рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдХी рдЬाрддि рдЬाрди рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдЙрдирдХे рд╕ाрде рдмुрд░ा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं। рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬрдм рдЗрди рд╕рдм рдмाрддों рдХो рд╕ुрдирддे рд╣ैं рддрдм рдЙрдирд╕े рд░рд╣ा рдирд╣ीं рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рд╕्рд╡рд░ рдоें рдХрд╣рддे рд╣ैं - "рджेрдЦिрдП рдЬाрддि рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЬो рд╕्рдеिрддि рд╣ै, рдоैं рдЙрд╕рд╕े рдЗрди्рдХाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рд▓ेрдХिрди рдЬिрддрдиा рдбрд░ोрдЧे, рд▓ोрдЧ рдЙрддрдиा рд╣ी рддुрдо्рд╣ें рдбрд░ाрдПँрдЧे। рдПрдХ рдмाрд░ рдорди рд╕े рдбрд░ рдиिрдХाрд▓ рджो, рдлिрд░ рджेрдЦो, рддुрдорд╕े рдбрд░рдиे рд▓рдЧेंрдЧे। рдбрд░-рдбрд░рдХрд░ рд╣рдЬाрд░ों рд╕ाрд▓ рд╕े рдЬी рд░рд╣े рд╣ो, рдХ्рдпा рдоिрд▓ा? рдкреЭ-рд▓िрдЦрдХрд░ рдЕрдЪ्рдЫे рдкрдж рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ो, рдлिрд░ рднी рдбрд░े рд╣ुрдП рд╣ो, рдЕрдкрдиे рднीрддрд░ рдХे рд╣ीрдирддाрдмोрдз рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЖрдХрд░ рджेрдЦो। рднाрдИ! рдпрд╣ рднी рдХोрдИ рдЬिंрджрдЧी рд╣ै। рд╣рд░ рд╡рдХ्рдд рд╕िрд░्рдл рдЗрд╕ рдЪिंрддा рдоें рдШुрд▓рддे рд░рд╣ो рдХि рд╕ाрдордиे рд╡ाрд▓ा рдЖрдкрдХी рдЬाрддि рдХे рдХाрд░рдг рдЖрдкрдХे рд╕ाрде рдЧрд▓рдд рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬрд░ा рдПрдХ рдмाрд░ рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рдХे рддो рджेрдЦो, рд╢ाрдпрдж рд╕्рдеिрддि рдоें рдХोрдИ рдЕंрддрд░ рдЖ рдЬाрдП। рдЬिрд╕ рдмाрдд рд╕े рдЯрдХрд░ाрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдЙрд╕рд╕े рдбрд░рдХрд░ рднाрдЧ рд░рд╣े рд╣ो, рдХ्рдпों? рдЗрд╕рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдиे рдХा рдХ्рдпा рдпрд╣ी рд░ाрд╕्рддा рдмрдЪा рд╣ै рдХि рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдкрд▓ाрдпрди рдХрд░рдХे рднाрдЧ рд▓ो। рдЗрд╕рд╕े рдХ्рдпा рд╕рдорд╕्рдпा рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдИ! рдирд╣ीं, рдЦुрд▓рдХрд░ рдХрд╣ो, рдЬो рднी рдХрд╣рдиा рд╣ै, рдЕрдкрдиी рдХाрдмिрд▓ीрдпрдд рд╕ाрдмिрдд рдХрд░ो, рд╕्рдеिрддिрдпाँ рдмрджрд▓ेंрдЧी, рдпрд╣ी рддो рдЬीрд╡рди-рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╣ै।''6  рдЬрдм рдХрдЯाрдХ्рд╖ рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рднрд░े рд╕्рд╡рд░ рдоें рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рдмोрд▓ рд░рд╣े рдеे рддрдм рд╡े рджोрдиों рдмिрдиा рдХुрдЫ рдХрд╣े рдЪुрдкрдЪाрдк рд╕ुрди рд░рд╣े рдеे। рдЙрдирдХी рдЪुрдк्рдкी рдХेрд╡рд▓ рдЗрд╕рд▓िрдП рдирд╣ीं рдеी рдХि рд▓ेрдЦрдХ рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рдЬाрддीрдп рдкрд╣рдЪाрди рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░рдиे рддрдеा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдпрдеाрд░्рде рд╕े рд░ू-рдм-рд░ू рдХрд░ा рд░рд╣े рдеे। рдЙрдирдХी рдЪुрдк्рдкी рдХा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдХाрд░рдг рдеा рдХि рд╡े рдЕрдкрдиी рдЬाрддि рдЫुрдкाрддे рд╣ुрдП рдЙрди्рд╣ें рд╢рд░्рдоिंрджा рд╣ोрдиा рдкреЬ рд░рд╣ा рдеा। рдкрд░ рдЙрдирдХे рдмाрд░े рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдХो рдмाрдж рдоें рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рд╡े рджोрдиों, рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕рд░рдХाрд░ी рдЦाрддे рдоें рдпा рдЖрдлिрд╕ рдоें 'рд╡ाрд▓्рдоीрдХि' рдпाрдиी рдПрдХ рджрд▓िрдд рд╣ैं। рдкрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдЖрдлिрд╕ рдХी рджुрдиिрдпा рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рддे рд╣ी рд╡े рд╕рд░рдХाрд░ी рдмाрдмू рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдпा рджрд▓िрдд рдирд╣ीं рд░рд╣рддे। рд╡े рдЕрдкрдиी рдЬाрддि рдЫिрдкाрддे рд╣ुрдП 'рдИрд╕ाрдИ' рдмрди рдХрд░ рд░рд╣рддे рд╣ैं। рд╡े рдЕрдкрдиी рдЬाрддि рдмрджрд▓рдХрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕ाрдордиे рдЧрд▓рдд рдлрд╣рдоिрдпों рдоें рдЬीрддे рд╣ैं। рд▓ेрдЦрдХ рдЗрди рдЬैрд╕े рдкреЭे-рд▓िрдЦे рдмाрдмुрдУं рдпा рд╕рд░рдХाрд░ी рдЕрдлрд╕рд░ों рдХो рдХोрд╕рддे рд╣ैं। рдпрд╣ी рд╡े рд▓ोрдЧ рд╣ैं рдЬो рд╕рдоाрдЬ рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд▓ा рд╕рдХрддे рд╣ैं рдирд╣ीं рддो рднрд▓ा рдХ्рдпा рдПрдХ рдЕрдирдкреЭ рдпा рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рджрд▓िрдд рд╕рдоाрдЬ рдХा рд╡्рдпрдХ्рддि рд▓ाрдПрдЧा? рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд▓ेрдЦрдХ рдЙрди рджोрдиों рджрд▓िрдд рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕े рдоिрд▓рдиे рдкрд░ рдЦुрд╢ी рд╕े рдЬ्рдпाрджा рджुрдЦ рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдиिрд░ाрд╢ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।

          рдордХाрди рдвूँреЭрддे-рдвूँреЭрддे рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд▓ंрдмे рджिрдиों рддрдХ рдкрд░ेрд╢ाрди рдеे рдЙрд╕ी рдХ्рд░рдо рдоें рдЙрдирдХे рдк्рд░िрдп рдоिрдд्рд░ рд╡िрдЬрдп рдмрд╣ाрджुрд░ рдФрд░ рдЕрдиिрд▓ рднाрд░рдж्рд╡ाрдЬ рдордХाрди рджिрд▓рд╡ाрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें рдЙрдирдХा рд╕ाрде рдиिрднा рд░рд╣े рдеे। рд╡िрдЬрдп рдмрд╣ाрджुрд░ рдордХाрди рджिрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдордХाрди рдоाрд▓िрдХ рд╕े рдХрд░ीрдмी рдоिрдд्рд░ рдХрд╣рдХрд░ рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдХрд░ рдЪुрдХा рдеा рдФрд░ рд╡рд╣ рдоाрд▓िрдХ рдордХाрди рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рднी рддैрдпाрд░ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं рдкрд░ंрддु рдЙрдирдХी рдЬाрддि рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддे рд╣ी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдмрджрдиाрдоी рдХी рджुрд╣ाрдИ рджेрдХрд░ рд╕ाрдл рдордиा рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं। рд╡िрдЬрдп рдЙрдирдХी рдмाрддों рдХो рд╕ुрдирдХрд░ рдЖрдЧ рдмрдмुрд▓ा рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं। рд╡िрдЬрдп рд╕्рд╡рдпं рдЧैрд░рджрд▓िрдд рд╣ै рдкрд░ рд╡рд╣ рдХрднी рднी рдЬाрддिрд╡ाрджी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдирд╣ीं рд░рдЦрддे рдФрд░ рди рд╣ी рд▓ेрдЦрдХ рдХे рд╕ाрде рдЬाрддिрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡िрдЬрдп рд╕्рд╡рдпं рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдЦाрдиे-рдкीрдиे рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рдФрд░ рд░िрд╢्рддेрджाрд░ी рдЬैрд╕ा рд╕ंрдкрд░्рдХ рд╣ै; рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рдХे рд╕ाрде рдХрднी рднी рдЬाрддि рдЕреЬंрдЧा рдирд╣ीं рд▓рдЧाрдИ рд╣ै। рд╡िрдЬрдп рдЬрдм рд╕्рд╡рдпं рдХो рдзिрдХ्рдХाрд░рддे рд╣ैं рдХि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд▓ोрдЧ рд╕े рдоेрд░ा рдкрд░िрдЪрдп рд╣ो рдЧрдпा рддрднी рдордХाрди рдоाрд▓िрдХ рдХुрдЫ рдХрд╣рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рддрдм рдЙрдирдХा рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХिрд╕ी рджрд▓िрдд рд╕े рдХрдо рдирд╣ीं рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै। рддрдм рд╡िрдЬрдп рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣рддे рд╣ैं - "рдПрдХ рд╣ी рд╢рдм्рдж рдоुँрд╣ рд╕े рдиिрдХाрд▓ा рддो рдоैं рднूрд▓ рдЬाрдКँрдЧा рдХि рдЖрдкрд╕े рдоेрд░ा рдкрд░िрдЪрдп рд░рд╣ा рд╣ै। рдкंрдЬाрдм рдХे рд▓ंрдмрд░рджाрд░ рдХा рдмेрдЯा рд╣ूँ...рддेрд░े рдЬैрд╕े рдШрдЯिрдпा рдЖрджрдоी рд╕े рдоेрд░े рдмाрдкू рдЕрдкрдиे рдбंрдЧрд░ों рдХो рдЪाрд░ा рднी рдирд╣ीं рдбाрд▓рдиे рджेрддे, рддू рд╣ै рдХौрди?...рдЬो рдЬाрдд рдкूрдЫрддा рд╣ै....''7 рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рдЬाрддिрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХा рдж्рдпोрддрдХ рд╣ै। рдоाрдирд╡ीрдп рдоूрд▓्рдпों рдХो рдоाрдирдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдЪाрд╣े рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рднी рдЬाрддि рдпा рд╡рд░्рдг рдХा рдХ्рдпों рди рд╣ो, рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдк्рд░िрдп рдФрд░ рдЕрдоाрдирд╡ीрдп рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХो рдХрддрдИ рдмрд░्рджाрд╢्рдд рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा। рдЗрд╕ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рд╕े рдПрдХ рдЪीрдЬ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдХि рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХोрдИ рдЬाрдирдмूрдЭ рдХрд░, рд╕ोрдЪ-рд╕рдордЭ рдХрд░, рджिрдоाрдЧ рд▓рдЧाрдХрд░, рд░рдгрдиीрддि рддрдп рдХрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдЕрдиुрд░ूрдк рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░рдЧрдд рдЖрдЪрд░рдг рдХे рдХाрд░рдг рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╣ै।

          рдЖрд╡ाрд╕ीрдп рдордХाрди рди рдоिрд▓рдиे рдкрд░ рдкрд╣рд▓े рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдиे рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдХा рдЬрд╡ाрдм рджिрдпा рдеा। рдорд╣ेंрдж्рд░ рд╡рд╢िрд╖्рда рдХो рдкूрд░े рдШрдЯрдиाрдХ्рд░рдо рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдЙрдирд╕े рд░рд╣ा рдирд╣ीं рдЬाрддा рдФрд░ рд╡े рд╡ाрд░्рд╖्рдгेрдп рдЬी рд╕े рдЦूрдм рдЭрдЧреЬा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЕрдм рд╡ाрд░्рд╖्рдгेрдп рдЬी рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдХो рд╕рдмрдХ рд╕िрдЦाрдиे рдХे рд▓िрдП рддुрдЧрд▓рдХी рдлрд░рдоाрди рдЬाрд░ी рдХрд░рддे рд╣ैं рдпाрдиी рдЙрди्рд╣ें рдЧोрдкрдиीрдп рддрд░ीрдХे рд╕े рдСрдлिрд╢िрдпрд▓ рдкрдд्рд░ рднेрдЬрддे рд╣ैं, рдХाрдо рдХा рджрдмाрд╡ рдмреЭाрдХрд░। рдЕрд╕рд▓ рдоें рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдХो рджुрдХाрдирджाрд░ों рдкрд░ рдмрдХाрдпा рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓рдиे рдХा рдХाрдо рд╕ौंрдкा рдЧрдпा рдеा, рдЙрд╕ी рдХाрд░्рдп рдХो рдЬрд▓्рдж рд╕े рдЬрд▓्рдж рдХрд░рдиे рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рд░рдкрдЯ рд╕ौंрдкрдиे рдХा рддुрдЧрд▓рдХी рдлрд░рдоाрди рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдеा। рджрд░рдЕрд╕рд▓ рдЬी.рд╕ी.рдПрдл рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рджुрдХाрдиों рдХा рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓рдиा рдЯेреЭी рдЕंрдЧुрд▓ी рд╕े рдШी рдиिрдХाрд▓рдиे рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рдеा। рд╡рд╣ाँ рдкिрдЫрд▓े рдХрдИ рд╕ाрд▓ों рд╕े рд╕рд░рдХाрд░ी рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдкुрд▓िрд╕ рддрдХ рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдИ рдеी। рдЙрд╕ी рдХाрдо рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рдХो рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рд╕ाрде рд╣ी рд╕рдордп рдФрд░ рд╕िрдХ्рдпोрд░िрдЯी рджोрдиों рди рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ै рддो рднрд▓ा рдпрд╣ рдХाрдо рдХैрд╕े рдХрд░े рдмрд╣ुрдд рдмреЬी рд╕рдорд╕्рдпा рдоंрдбрд░ा рд░рд╣ी рдеी। рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕्рдЯाрдл рдФрд░ рд╡рд░्рдХрд░्рд╕ рдХो рдЕрдкрдиे рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдоें рд▓ेрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рд░ूрдЦ рдЕрдкрдиाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣рддे рд╣ैं, "рдХ्рдпा рдоुрдЭे рднी рдбрд░рдХрд░ рдЪुрдк рдмैрда рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП? рдпрджि рдЖрдк рд╕рдмрдХी рд░ाрдп 'рд╣ाँ' рд╣ै рддो рдоुрдЭे рдпрд╣ рдиौрдХрд░ी рд╣ी рдЫोреЬ рджेрдиी рдЪाрд╣िрдП, рдРрд╕ी рдоेрд░ी рд░ाрдп рд╣ै। рдпрд╣ рдоेрд░े рд▓िрдП рдПрдХ рдЪैрд▓ेंрдЬ рд╣ै, рдЖрдкрдоें рд╕े рдЬो рднी рдпрд╣ рд╕ोрдЪрддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕े рдпрд╣ рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЦुрд▓рдХрд░ рдмрддा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬो рдЗрд╕ рдХрдаिрди рдФрд░ рдЦрддрд░े рдХे рдХाрдо рдоें рдоेрд░े рд╕ाрде рдЦреЬा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдмрддाрдП। рдХिрд╕ी рдкрд░ рдХोрдИ рджрдмाрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै।''8 рдоाрд░्рдХेрдЯ рдХे рджुрдХाрдирджाрд░ों рд╕े рд╕рд░рдХाрд░ी рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓рддे рд╡рдХ्рдд рд▓реЬाрдИ-рдЭрдЧреЬा рдФрд░ рдЧुंрдбाрдЧрд░्рджी рд╣ोрддी рдеी। рдЗрди рдЪीрдЬों рдХा рдЦौрдл рд╕्рдЯाрдл рдФрд░ рд╡рд░्рдХрд░्рд╕ рдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рд╕ाрдл рдЭрд▓рдХрддी рдеी, рдкрд░ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рдоाрдорд▓े рдХी рдЧंрднीрд░рддा рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рднाрд╡ рдЕрдкрдиाрддे рд╣ुрдП рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓рдиे рдХी рдаाрдирддे рд╣ैं। рдЙрдирдХा рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рдХाрдо рдЙрди рдЧुंрдбрдЧрд░्рджी рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рдФрд░ рджुрдХाрдирджाрд░ों рдкрд░ рдХिрд╕ी рдЖрдХ्рд░ोрд╢ рдХे рд╕ाрде рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡े рдЕрдкрдиे рдСрдлिрд╕ рдоें рдЪाрдп-рд╕рдоोрд╕े рдкрд░ рдмुрд▓ाрдХрд░ рдк्рд░ेрдордкूрд░्рд╡рдХ рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдоाрдорд▓े рдХो рд╕ुрд▓рдЭा рджेрддे рд╣ैं рддрдеा рдХिрд░ाрдпा рд╡рд╕ूрд▓рддे рд╣ैं। рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рднाрд╡ рдХेрд╡рд▓ рдЖрдХ्рд░ोрд╢, рдЖрд╡ेрдЧ рдФрд░ рдирдлрд░рдд рдоें рдХेрд╡рд▓ рдк्рд░рдХрдЯ рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд╡िрдж्рд░ोрд╣ी рднाрд╡ рдорди рдоें рд░рдЦ рдХрд░ рдк्рд░ेрдо рд╡ рдЖрджрд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднी рдЕрдкрдиे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЕрдд: рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдУрдордк्рд░рдХाрд╢ рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдЬी рдиे рдЬूрдарди (рджूрд╕рд░ा рдЦंрдб) рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдЕрд╕्рдоिрддा рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХो рджрд░्рд╢ाрдпा рд╣ै। 
             
                рд╕ंрджрд░्рдн-рд╕ूрдЪी
1. рд╡ाрд▓्рдоीрдХि рдУрдордк्рд░рдХाрд╢, рдЬूрдарди - рджूрд╕рд░ा рдЦंрдб, рд░ाрдзाрдХृрд╖्рдг рдкेрдкрд░рдмैрдХ्рд╕, рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг - 2015, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा -14
2. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 24
3. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 24
4. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 29
5. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 17
6. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 17-18
7. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 32
8. рд╡рд╣ी, рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 103

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।