рдХрдорд▓рди рдХे рд░рд╡ि рдПрдХ... рд░ैрджाрд╕ рдЬрдпंрддी, 19 реЮрд░рд╡рд░ी 2019 рд╡िрд╢ेрд╖

рдоुрд░рд▓ीрдзрд░ рд╡ैрд╖्рдгрд╡

рдоुрд░рд▓ीрдзрд░ рд╡ैрд╖्рдгрд╡

рдкूрд░्рд╡ рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рд╡ рд╡рд░िрд╖्рда рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░
рдЪрд▓рднाрд╖: +91 946 077 6100
'рдЧोрдХुрд▓' рдП-77, рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░ рдирдЧрд░, рдмाрд╕рдиी рдк्рд░рдердо, рдЬोрдзрдкुрд░-342005 

рд╕рд╣рдЬ рд╕ंрдд-рд╢िрд░ोрдордгि рд░ैрджाрд╕ (рд░рд╡िрджाрд╕) рдХेрд╡рд▓ рдЙрдирдХी рдЬрдпंрддी (рдоाрдШ рдкूрд░्рдгिрдоा) рдкрд░ рдпाрдж рдХिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ंрдд рдоाрдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬैрд╕े рд╕ूрд░्рдпोрджрдп рдкрд░ рд░рд╡ि рдХी рдКрд╖्рдоा рдФрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕े рдХрд░ोреЬों рдХрдорд▓ рдЦिрд▓ рдЙрдарддे рд╣ैं, рдаीрдХ рд╡ैрд╕े рд╣ी рд░ैрджाрд╕ рдЬैрд╕े рд╕ंрдд-рд░рд╡ि, рдЕрдкрдиे рдЬ्рдЮाрди-рдк्рд░рдХाрд╢ рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдо рдХी рдКрд╖्рдоा рд╕े рдХрд░ोреЬों рд▓ोрдЧों рдХो рдк्рд░ेрд░िрдд-рдкрд▓्рд▓рд╡िрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै ‘рд░рд╡ि рдХे рдХрдорд▓рди рдХोрдЯि рд╣ैं, рдХрдорд▓рди рдХे рд░рд╡ि рдПрдХ...‘। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╕ंрдд рд░ैрджाрд╕ рдЪिрд░-рд╕्рдорд░рдгीрдп рд╣ैं।

рдЖрдо рд▓ोрдЧ рдЪрдордд्рдХाрд░ों рд╕े рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЪрдордд्рдХाрд░ рджрд░्рд╢ाрдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдкूрдЬрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं। рдЪрдордд्рдХाрд░ рддो рдХोрдИ рдЬाрджूрдЧрд░ рднी рджिрдЦा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬो рднीрддрд░ рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рджिрд╡्рдп рд╕ंрдд рд╣ोрддे рд╣ैं, рдЬो рд╕рдоाрдЬ рдоें рдк्рд░ेрдо, рд╕рдж्рднाрд╡ рд╡ рд╢ांрддि рдХे рд▓िрдП рд╣ी рд╕ाрдзрдиाрд░рдд рд╡ рдХрд░्рдорд░рдд рд░рд╣рддे рд╣ैं рдЙрдирдХा рдЖрд╢рдп рдХрднी рдЪрдордд्рдХाрд░ рджिрдЦाрдиा рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡рд╕्рддुрддः рдЙрдирдХे рднीрддрд░ рд╕्рд╡рддः рджैрд╡ीрдп рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕्рд░ोрдд рдлूрдЯ рдкреЬрддा рд╣ै। рдЙрдирдХी рджिрд╡्рдпрддा рдХрд░ुрдгा рдХे рдЕрддिрд░ेрдХ рд░ूрдк рдоें рдЙрдирдХे рдЬрдЧрдд рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдХाрд░्рдпों рдоें рдиैрд░्рд╕िрд░्рдЧрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЪрдордд्рдХाрд░ рд╕ी рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ोрддी рд╣ै। рд╕ंрдд рд░ैрджाрд╕ рдРрд╕े рд╣ी рдорд╣ाрди рд╕ंрдд рдеे।

рднрдХ्рддिрдпुрдЧ рдХे рдоुрдЦ्рдп рдк्рд░рдгेрддा рд░ाрдоाрдиंрджाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдеे рдЬिрдирдХे рдЕрдиेрдХ рд╢िрд╖्рдпों рдоें рдиिрд░्рдЧुрдг рд╕ाрдзрдиा рдХे рдк्рд░рд╡рд░्рддрдХ рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдХे рд╕ंрдд рдХрдмीрд░ рд╡ рд░ैрджाрд╕ рдЬैрд╕े рдорд╣ाрди рд╕ंрдд рднी рд╣ुрдП। рдЙрдирдХे рдЧुрд░ु рд░ाрдоाрдиंрджाрдЪाрд░्рдп рдЬी рдкрд╣рд▓े рдРрд╕े рд╕ंрдд рдеे рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдИрд╢ рднрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЬाрддि, рдЪाрд╣े рд╡े рдЕрдЫूрдд рд╣ो рдпा рдЙрдЪ्рдЪ рдЬाрддि рдХे рд╕рднी рдХो рдЕрдкрдиाрдпा। рдЙрдирдХे рдЧुрд░ु рдоंрдд्рд░ “рдЬाрдд рдкाрдд рдкूрдЫे рдирд╣ि рдХोрдИ, рд╣рд░ि рдХो рднрдЬे рд╕ो рд╣рд░ि рдХा рд╣ोрдИ” рдиे рдЙрдХ्рдд рднрдХ्рддि-рдХाрд▓ рдоें рдПрдХ рдХ्рд░ांрддि рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░ рджी рдеी। рд╕्рд╡рдпं рд░ाрдоाрдиंрджाрдЪाрд░्рдп рдЬी рд╕рдЧुрдг рднрдХ्рддि рдХे рдЙрдкाрд╕рдХ рдеे рд▓ेрдХिрди рд╡े рднрдХ्рддि рдХे рдиिрд░्рдЧुрдг-рд╕рдЧुрдг рд░ूрдкों рдХी рддाрдд्рдд्рд╡िрдХ рд╕рдоाрдирддा рдХो рднрд▓ीрднाँрддि рдЬाрдирддे рдеे। рд╡े рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рдоें (12/1,3,4 рд╡ 11/54) рдоें рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХे рдЙрдкрджेрд╢ों рдоें рд╕рдЧुрдг-рдиिрд░्рдЧुрдг рдЙрдкाрд╕рдиा рдХी рджिрд╡्рдп рдХिрди्рддु рд╕рд░рд▓ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХो рди рдХेрд╡рд▓ рдЬाрдирддे рдеे рд╡рд░рди् рдЙрд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЖрдд्рдорд╕ाрдд् рднी рдХिрдпा। рдЙрд╕े рдЬीрдпा рднी। рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдиे рдЧीрддा рдХे рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╢्рд▓ोрдХों рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд╣ा рдХि рдпрдж्рдпрдкि рдЙрдирдХी рджृрд╖्рдЯि рдоें рд╕рдЧुрдг рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕рд░рд▓ рдПрд╡ं рдЕрдзिрдХ рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЬो рднрдХ्рдд рдЙрдирдХे рдиिрд░्рдЧुрдг рдиिрд░ाрдХाрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рдХрд░рддे рд╣ैं рдЙрдирдоें рдХрд╣ी рдХोрдИ рдмुрдж्рдзि-рднेрдж рдирд╣ीं рд╣ै। рд╡े рднी рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХो рдЕрдирди्рдп рднрдХ्рддि рднाрд╡ рд╕े рд╡ рддрдд्рд╡ рд╕े рдЬाрдирдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдЙрдирд╕े рднिрди्рди рдирд╣ीं рдФрд░ рд╡े рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рднिрди्рди рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕ी рдмाрдд рдХो рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рд╕рд░рд▓ рд░ूрдк рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХрд╣ा рдХि рдЖрджрдоी рдХी рднीрддрд░ рд╕े рдЖрдд्рдорд╢ुрдж्рдзि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдЙрдирдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХा рдорди рд╢ुрдж्рдз рд╕рд░рд▓ рд╣ै рддрдм рдЕрди्рдп рдЕрдиुрд╖्рдаाрдиिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдПँ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдирд╣ीं рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЬोрд░ рджे рдХрд░ рдХрд╣ा ‘рдорди рд╣ी рдкूрдЬा рдорди рд╣ी рдзूрдк, рдорди рд╣ी рд╕ेрдКं рд╕рд╣рдЬ рд╕рд░ूрдк... ‘рдорди рдЪंрдЧा рддो рдХрдаौрддि рдоें рдЧंрдЧा’। рдкाрдЦंрдб рд╡ рдХрдЯ्рдЯрд░рддा рдХा рдмोрд▓рдмाрд▓ा рдХेрд╡рд▓ рдЙрд╕ рдЪौрджрд╣рд╡ीं-рдкрди्рдж्рд░рд╣рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХाрд▓ рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ै, рдЖрдЬ рднी рдПрдХ рдмреЬा рд╡рд░्рдЧ рдРрд╕ा рд╣ै рдЬो рдмрдЧुрд▓ा рднрдЧрдд рдХिрд╕्рдо рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं। рддिрд▓рдХ рдЫाрдкा, рдоाрд▓ा-рдкूрдЬा, рдкाрда рдЖрджि рдоें рджो-рддीрди рдШрдг्рдЯे рд▓рдЧाрддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдиौрдХрд░ी рдкрд░ рдпा рдзंрдзे рдкрд░ рдЬाрддे рд╣ैं рддрдм рд░िрд╢्рд╡рдд рдпा рдХाрд▓ेрдзрди рд╕े рдЬेрдм рдпा рдеैрд▓ा рднрд░ рдХрд░ рдирд╣ीं рд▓ाрддे рддрдм рддрдХ рдШрд░ рдоें рдкैрд░ рдирд╣ीं рд░рдЦрддे рд╣ैं। рд╣ाँ, рдРрд╕े рдХाрд▓े рдзрди рд╕े рд╡े рдоंрджिрд░ рдоें рдХुрдЫ рдЪреЭाрд╡ा рдЬрд░ूрд░ рдЪреЭा рджेंрдЧे। рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд╡िрд▓ाрд╕िрддा рдоें рдбूрдмे рдРрд╕े рдмाрдмाрдУं рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рднी рдЦूрдм рд╣ै, рдЬिрдирдХा рдорди рдХрдд्рддрдИ рд╢ुрдж्рдз рдирд╣ीं рд╣ै рдФрд░ рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рдЧंрднीрд░ рдЕрдкрд░ाрдзों рдоें рд▓िрдк्рдд рд╣ोрдиे рд╕े рдЕрдиेрдХों рдХो рдЬेрд▓ рдХी рд╣рд╡ा рдЦाрдиी рдкреЬ рд░рд╣ी рд╣ै।

рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдоूрд░्рддि-рдкूрдЬा, рдЫुрдЖрдЫूрдд, рднेрджрднाрд╡ рдЖрджि рд╢ोрд╖рдг рдХा рд╡िрд░ोрдз рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╣ाрд▓ाрдд рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рд╣ी рдХिрдпा। рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рдеा рдХि рд╕рдоाрдЬ рдХा рдПрдХ рдмреЬा рддрдмрдХा, рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рджрд▓िрдд рд╡рд░्рдЧ рдЙрдирдХा рд╢िрд╖्рдп рдмрдиा рдЬрдм рдХि рдХрдЯ्рдЯрд░ рдкंрдеी рдм्рд░ाрд╣्рдордг/рд╕рд╡рд░्рдг рдЙрдирдХे рд╡िрд░ोрдзी рдмрди рдЧрдпे।

рдЖрдЬ рд╕्рдеिрддिрдпाँ рдЪिंрддाрдЬрдирдХ рд╣ैं। рдПрдХ рдУрд░ рдЬрд╣ाँ рдЫूрддрдЫाрдд рдХрдо рд╣ुрдИ рд╣ै рд╡рд╣ीं рд░ाрдЬрдиीрддि рдХी рдЕрдзрдорддा рдХे рдХाрд░рдг рдЬाрддिрд╡ाрдж рд╡  рдЬाрддिрдЧрдд рд╕рдоीрдХрд░рдг рдХो рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд╣рд╡ा рджी рдЬाрдиे рд▓рдЧी рд╣ै। рдЖрдЬ рд░ैрджाрд╕ рдЬी рд╣ोрддे рддो рдорддों рдХी рдРрд╕ी рдЧंрджी рд░ाрдЬрдиीрддि рдХो рджेрдЦ рдХрд░ рдЕрдд्рдпंрдд рджुрдЦी рд╣ोрддे। рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдРрд╕ी рдк्рд░рддि-рдЪрд░рдоाрд╡рд╕्рдеा рдЕрд░्рдеाрдд् рдПंрдЯिрдХ्рд▓ाрдЗрдоेрдХ्рд╕ рдХो рджेрдЦ рдХрд░рдХे рднी рджुрдЦрдж рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рдоें рдкреЬ рдЬाрддे рдХि рдХ्рд░ीрдоीрд▓ेрдпрд░ рд╡ाрд▓े рдкिрдЫреЬे рд╡рд░्рдЧ рдХो рднी рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рджिрдпा рдЬा рдХрд░ рд╡ाрд╕्рддрд╡ीрдХ рдЧрд░ीрдм рдкिрдЫреЬे рд╡рд░्рдЧ рдХे рд╕ाрде рднाрд░ी рдЕрди्рдпाрдп рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдкिрдЫреЬे рд╡рд░्рдЧ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдЙрди्рд╣ीं рдоें рдПрдХ рдирдпा рдЕрднिрдЬाрдд्рдп рд╡рд░्рдЧ рдкैрджा рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 335 рдХी рднाрд╡рдиा, рдЬिрд╕рдоें рдпोрдЧ्рдпрддा рдХी рдХीрдордд рдкрд░ рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рдордиाрд╣ी рдЕंрдХिрдд рд╣ै рдлिрд░ рднी рдпोрдЧ्рдпрддा рдХो рднाреЬ рдоें рдбाрд▓рдХрд░ рдХेрд╡рд▓ рд╕рдд्рддा рд╣рдеिрдпाрдиे рдХी рдУрдЫी рд░ाрдЬрдиीрддि рдХे рддрд╣рдд рдкрдж्рджोрди्рдирддि рдЖрджि рдоें рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рджिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рди рджрд▓िрддों рдХो рд▓ाрдн рд╣ोрддा рд╣ै рди рджेрд╢ рдХा। рдЗрд╕рдХे рдмрдЬाрдп рджрд▓िрдд рд╡рд░्рдЧ рдХो рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा, рдХोрдЪिंрдЧ, рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╡ рдЙрдирдХे рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рдХे рд╕्рддрд░ рдоें рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рд╡ृрдж्рдзि рдпोрдЬрдиा рдХो рдИрдоाрдирджाрд░ी рд╕े рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЬाрддा рддो рдЕрдзिрдХ рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा। рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдРрд╕े рдХाрд▓рдЦंрдб рдХी рднी рдХрднी рдХрд▓्рдкрдиा рдирд╣ीं рдХी рд╣ोрдЧी। 

рд╕ंрд╡рдд् 1433 рдХी рдоाрдШ рдкूрд░्рдгिрдоा рдХो рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी (рдХाрд╢ी) рдоें рдЪрдоाрд░ рдЬाрддि рдХे рдкिрддा рд╕ंрддोрдЦрджाрд╕ рд╡ рдоाрддा рдХрд▓рд╕ा рджेрд╡ी рдХे рдпрд╣ां рдЬрди्рдоे рд░ैрджाрд╕ рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдИрд╢्рд╡рд░ рднрдХ्рдд, рджैрд╡ीрдп рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рдзрдиी, рд╡ рдЕрдж्рднुрдд рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдмाрд▓рдХ рдеे। рдЙрдирдХे рдкिрддा рдЕрдкрдиे рдирдЧрд░ рд╕ीрд░-рдЧोрд╡рд░्рдзрди рдХे рд╕рд░рдкंрдЪ рдПрд╡ं рдЬूрддे рдмрдиाрдиे рдХे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдоें рдиिрдкुрдг рдеे। рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдоें рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдХी рдЬाрддिрд╡ाрджी рдХрдЯ्рдЯрд░рддा, рдЕрд╕्рдкृрд╢्рдпрддा рдФрд░ рдкाрдЦंрдб рд╕े рд╕्рд╡рдпं рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕, рд░ाрдоाрдиंрджाрдЪाрд░्рдп рдФрд░ рд░ैрджाрд╕ рдЬैрд╕े рдЕрдиेрдХ рд╕ंрдд рдд्рд░рд╕्рдд рд░рд╣े рд╣ैं। рд░ैрджाрд╕ рдкिрдЫреЬी рдЬाрддि рдХे рд╣ोрдиे рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдкंрдбिрдд рд╢ाрд░рджाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рдкाрдард╢ाрд▓ा рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╡рд╣ाँ рдХे рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдиे рдЬрдм рд╡िрд░ोрдз рдХिрдпा рддрдм рдкंрдбिрдд рд╢ाрд░рджाрдиंрдж рдиे рдЕрдкрдиी рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рдкाрдард╢ाрд▓ा рдоें рдЙрди्рд╣ें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рджेрдХрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рджी। рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рд░ैрджाрд╕ рдХी рдк्рд░рддिрднा рдФрд░ рджैрд╡ीрдп рд╢рдХ्рддि рд╕े рд╡े рд╡ рдЕрди्рдп рд▓ोрдЧ рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдЙрди्рд╣ें рджिрд╡्рдп рдмाрд▓рдХ рдоाрдирдиे рд▓рдЧे рдеे।

рдПрдХ рдмाрд░ рд░ैрджाрд╕ рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдЬाрддि рдХे рдЕрдкрдиे рдмाрд▓ рд╕рдЦा рдХे рд╕ाрде рдЫुрдкा-рдЫुрдк्рдкी рдЦेрд▓ рд░рд╣े рдеे। рджोрдиों рдПрдХ-рдПрдХ рдмाрдЬी рдЬीрдд рдЧрдпे। рддीрд╕рд░ी рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рдмाрдЬी рдЦेрд▓рддे рдЙрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЕंрдзेрд░ा рд╣ो рдЧрдпा। рджोрдиों рдиे рддрдп рдХिрдпा рдХि рддीрд╕рд░ी рдмाрд░ рдХрд▓ рд╕ुрдмрд╣ рдЦेрд▓ेंрдЧे। рдЕрдЧрд▓े рджिрди рдЬрдм рдоिрдд्рд░ рдЦेрд▓рдиे рдирд╣ीं рдЖрдпा рддो рдмाрд▓рдХ рд░ैрджाрд╕ рдЙрд╕рдХे рдШрд░ рдкрд╣ुँрдЪे। рд╡рд╣ाँ рд╣ृрджрдп рд╡िрджाрд░рдХ рджृрд╢्рдп рдеा। рдЙрдирдХे рдоिрдд्рд░ рдХा рд╢рд╡ рдкреЬा рдеा। рдЙрд╕рдХे рдоाрддा-рдкिрддा, рдкрд░िрдЬрди рдЖрджि рд░ो рд░рд╣े рдеे। рдпрд╣ рджेрдЦрдХрд░ рд░ैрджाрд╕ рдХा рдмाрд▓рдорди рдХрд░ुрдгा рд╕े рднрд░ рдЧрдпा। рд╡े рдоिрдд्рд░ рдХे рд╢рд╡ рдХे рдкाрд╕ рдЧрдпे। рдЙрд╕рдХे рдХंрдзे рдХो рдердкрдердкा рдХрд░ рдмोрд▓े “рдпрд╣ рднी рдХोрдИ рд╕ोрдиे рдХा рд╕рдордп рд╣ै। рдпрд╣ рддो рдЦेрд▓рдиे рдХा рд╕рдордп рд╣ै, рдЙрда!’’ рдоिрдд्рд░ рддुрд░рди्рдд рдЙрда рдЦреЬा рд╣ुрдЖ।  рд▓ोрдЧ рд░ैрджाрд╕ рдХो рдЙрд╕ рдмाрд▓ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХे рдк्рд░рд╕ंрдЧ рд╕े рд╣ी рднрдЧрд╡ाрди рдоाрдирдиे рд▓рдЧे। рдмреЬे рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдХрдоंрдбрд▓ рдЬрд▓ рд╕े рдЕрдиेрдХ рдХुрд╖्рдард░ोрдЧिрдпों рдХा рд░ोрдЧ рднी рдоिрдЯाрдпा। рд╡े рд╕рдЪрдоुрдЪ рдХрд░ुрдгाрдиिрдзाрди рдеे।
рд░ैрджाрд╕ рдХे рдкिрддा рдЬूрддों рдХे рдмреЬे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпी рдеे। рд▓ेрдХिрди рд░ैрджाрд╕ рдХो рдЙрдирдХे рдХाрд░ोрдмाрд░ рдХो рдмреЭाрдиे рдоें рдХोрдИ рд░ुрдЪि рдирд╣ीं рдеी। рд╕ोрд▓рд╣ рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдкिрддा рдиे рдЙрдирдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рдПрдХ рд╕ुрдпोрдЧ्рдп рдХрди्рдпा рд▓ोрдиा рджेрд╡ी рд╕े рдХрд░ рджिрдпा, рдЬिрд╕рд╕े рдЙрдирдХे рдПрдХ рдкुрдд्рд░ рд╡िрдЬрдпрджाрд╕ рд╣ुрдЖ। рдкिрддा рдиे рдЙрдирдХे рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдФрд░ рднрдХ्рддि рднाрд╡ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рджिрдпा। рд░ैрджाрд╕ рдЕрд▓рдЧ рдордХाрди рд▓ेрдХрд░ рдЬूрддे рдмрдиाрдиे рд╡ рдорд░рдо्рдордд рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╕рдордп рднрдХ्рддि рд╕ाрдзрдиा, рдЙрдкрджेрд╢ рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХाрд░्рдпों рдоें рдмिрддाрдиे рд▓рдЧे। рдЖрдЬ рдХे рд╕ैрдХреЬों рдЕрд░рдмрдкрддि рдвोंрдЧी рдмाрдмाрдУं рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рдЙрдирдХा рдЬीрд╡рди рдЕрдд्рдпंрдд рд╕ाрджрдЧीрдкूрд░्рдг рдеा। рдЬूрддे рдмрдиाрдиे рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдЬो рдоाрдоूрд▓ी рдЖрдп рд╣ोрддी рдеी рдЙрд╕ी рд╕े рд╡े рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рдеे। рд▓ोрдн рддो рдЙрди्рд╣ें рдХрднी рдЫू рднी рдирд╣ीं рдкाрдпा। рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдПрдХ рдмाрд░ рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ेрда рдХी рд╡ेрд╢рднूрд╖ा рдоें рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдкाрд░рд╕ рдкрдд्рдерд░ рд▓ेрдХрд░ рдЖрдпा рдФрд░ рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХो рджेрдиा рдЪाрд╣ा। рд╡рд╣ рдЙрдирд╕े рдмोрд▓ा рдХि рдЖрдк рдЗрд╕рд╕े рд╕्рд╡рд░्рдг рдмрдиा рдХрд░ рд╡ैрднрд╡рдкूрд░्рдг рдЬीрд╡рди рдпाрдкрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ो। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрдирдо्рд░рддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдЗрд╕ рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдХो рдпрд╣ рдХрд╣ рдХрд░ рдаुрдХрд░ा рджिрдпा рдХि рдЙрди्рд╣ें рдоुрдл्рдд рдХे рд╡ैрднрд╡ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ै। рддрдм рдЙрд╕ рд╕ेрда рдиे рдХрд╣ा рдХि рд╡рд╣ рджूрд╕рд░े рдЧाँрд╡ рдЬाрдХрд░ рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै рддрдм рддрдХ рд╡े рдЙрд╕ рдкाрд░рд╕ рдкрдд्рдерд░ рдХो рдЕрдкрдиे рдЭोंрдкреЬे рдоें рд░рдЦ рд▓े। рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЙрд╕ рдкाрд░рд╕ рдкрдд्рдерд░ рдХो рдПрдХ рдХोрдиे рдоें рдкрдЯрдХ рджिрдпा। рд╕ेрда рджूрд╕рд░े рджिрди рд▓ौрдЯ рдХрд░ рдЖрдпा рддो рдЙрд╕ рдкाрд░рд╕ рдкрдд्рдерд░ рдХो рдЭोंрдкреЬे рдоें рдЙрд╕ी рдХोрдиे рдоें рдкреЬा рджेрдЦ рдХрд░ рджंрдЧ рд░рд╣ рдЧрдпा। рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕ेрда рдЙрд╕ рдкाрд░рд╕ рдкрдд्рдерд░ рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЭोंрдкреЬे рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЖрдпा рдФрд░ рд░ैрджाрд╕ рдХे рджेрдЦрддे рджेрдЦрддे рд╣ी рдПрдХрджрдо рдЕрджृрд╢्рдп рд╣ो рдЧрдпा। рд╢ाрдпрдж рдИрд╢्рд╡рд░ рдЙрдирдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд▓ेрдиे рдЖрдпे рдеे। 

рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЬीрд╡рди рдоें рдЕрдкрдиे рднрдХ्рддों рд╕े рдХрднी рднी рдХोрдИ рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рднेंрдЯ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ाрджा рдЬीрд╡рди рдЙрдЪ्рдЪ рд╡िрдЪाрд░ рдХी рдЕрдкрдиे рд╕рдкрдиों рдХी рдмेрдЧрдордкुрд░ा рдиाрдордХ рдмрд╕्рддी рдмрд╕ाрдИ। рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЕрдЫूрддेां рдХे рд╕ाрде рдЕрд╕्рдкृрд╢्рдпрддा, рдЙрди्рд╣ें рдкाрдард╢ाрд▓ा, рдоंрджिрд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рди рдХрд░рдиे рджेрдиे, рдЧाँрд╡ рдХे рдмाрд╣рд░ рдЕрд▓рдЧ рдХрдЪ्рдЪे рдЭोंрдкреЬे рдоें рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╡рд╢ рдХрд░рдиे рд╡ рдЕрдиेрдХाрдиेрдХ рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕рд╡рд░्рдгों рд╡ рд╡िрд╢ेрд╖рддः рдХрдЯ्рдЯрд░ рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддाреЬिрдд рдХिрдпे рдЬाрдиे рдХा рд╡िрд░ोрдз рдХिрдпा। рдЙрдирдХा рдХрд╣рдиा рдеा рдХि рдЬрдм рдИрд╢्рд╡рд░ рдиे рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рдХो рдмрдиाрдпा рддрдм рдХ्рдпा рдЕрдЫूрдд рд╡ рдХ्рдпा рд╕рд╡рд░्рдг рд╕рднी рдЙрдирдХी рдк्рд░िрдп рд╕ंрддाрди рд╣ैं। рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕рднी рд╕े рдмрд░ाрдмрд░ рдк्рд░ेрдо рдХрд░рддे рд╣ैं рддрдм рдордиुрд╖्рдп рдХो рднी рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рд╕े рдк्рд░ेрдо рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдпे। рдИрд╕ा рдорд╕ीрд╣ рдХी рддрд░рд╣ рд╡ рдк्рд░ेрдо рдХे рдЗрд╕ рд╕ंрджेрд╢ рд╕े рд╡ рдЕрдкрдиे рджिрд╡्рдп рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдЫूрдд рд╡ рдЧрд░ीрдмों рдХे рдорд╕ीрд╣ा рдХрд╣рд▓ाрдиे рд▓рдЧे। рд╡े рд╕्рд╡рдпं рддिрд▓рдХ рд╡ рдЬрдиेрдК рдзाрд░рдг рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рдЗрд╕ рдкрд░ рдХुрдЫ рдХрдЯ्рдЯрд░ рдм्рд░ाрд╣्рдордгों рдиे рдХाрд╢ी рдирд░ेрд╢ рд╕े рд╢िрдХाрдпрдд рдХी। рдирд░ेрд╢ рдиे рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХो рдЕрдкрдиे рджрд░рдмाрд░ рдоें рдмुрд▓ाрдпा। рд╡рд╣ाँ рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЕрдкрдиी рдЫाрддी рдоें рдЪीрд░ा рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕рднी рдХे рд╕ाрдордиे рддीрди рдЬрдиेрдК- рдПрдХ рд╕ोрдиे рдХी, рджूрд╕рд░ी рдЪांрджी рдХी рд╡ рддीрд╕рд░ी рдХрдкाрд╕ рдХी рдиिрдХाрд▓ी। рдЗрд╕ рдкрд░ рдХाрд╢ी рдирд░ेрд╢ рд╕рд╣िрдд рдЕрдиेрдХ рд╡िрд╡ेрдХрд╢ीрд▓ рдкंрдбिрдд рднी рдЙрдирдХे рд╢िрд╖्рдп рдмрди рдЧрдпे। 

рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдиे рдЕрдкрдиे рджोрд╣े рдоें рдХрд╣ा ‘рдмिрд░ाрдорди рдордд рдкूрдЬिрдП рдЬो рд╣ौрд╡े рдЧुрдгрд╣ीрди, рдкूрдЬै рдЪрд░рдг рдЪंрдбाрд▓ рдХे рдЬो рд╣ो рдЧुрдг рдк्рд░рд╡ीрдг’। рдпрд╣ी рдмाрдд рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдиे рдЧीрддा (4/14) рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рдХрд╣ी рд╣ै рдХि рд╡рд░्рдгрднेрдж рдЬрди्рдордЧрдд рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдЧुрдг-рдХрд░्рдоाрдиुрд╕ाрд░ рд╣ै। рдЖрдЬ рд╢рдмрд░ी рдХे рдиाрдо рд╕े рд╕рдмрд░ीрдоाрд▓ा рдоंрджिрд░ рдоें рдЫुुुрдЖрдЫूрдд (рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрд░ुрд╖) рдХे рднेрджрднाрд╡ рдХी рдмाрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдЬрдмрдХि рднрдЧрд╡ाрди рд░ाрдо рдиे рднीрд▓ рдЬाрддि рдХी рдЙрд╕ी рд╢рдмрд░ी рдХे рдЭूрдаे рдмेрд░ рдЦाрдП рдеे।рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдиे рдЫрдЧрди-рдХрд╕ाрдИ, рдЧрдгिрдХा рд╡ेрд╢्рдпा, рд╡ рдХुрдм्рдЬा рдЬैрд╕े рдкिрдЫреЬे рд╡рд░्рдЧ рдХे рд▓ोрдЧों рдХी рднрдХ्рддि рдХो рдЧрд░िрдоा рджी। рдзрд░्рдо рдХा рдорд░्рдо рдЬाрдиे рдмिрдиा рдЖрдЬ рдЬिрд╕ рдХрджрд░ рдХрдЯ्рдЯрд░рддा рдХा рдмोрд▓рдмाрд▓ा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЕрдд्рдпंрдд рдиिंрджрдиीрдп рд╣ै। рдзрд░्рдо рдХा рдиिрдЪोреЬ,  рд╕рдд्рдп рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдХे рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдоूрд▓्рдпों рд╕े рд╣ैं рдЬो рджेрд╢рдХाрд▓ рд╕े рдкрд░े рд░рд╣े рд╣ैं। рдзрд░्рдо рд╕े рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╕рдд्рдп, рдЕрд╣िंрд╕ा, рдк्рд░ेрдо, рдЕрдиीрд░्рд╖्рдпा, рдзैрд░्рдп, рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓рддा рдЖрджि рдЧुрдгों рд╕े рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рдЧीрддा, рд░ाрдоाрдпрдг, рдХुрд░ाрди, рдмाрдИрдмिрд▓ рдЖрджि рд╕рднी рдзрд░्рдорд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдиे рдоाрди्рдпрддा рджी рд╣ै। рдордиुрд╖्рдпрддा рдХे рдЙрди्рдирдпрди рд╕ंрдмंрдзी рдпे рдЙрдкрджेрд╢ рд╣ी рд░ैрджाрд╕ рдЬैрд╕े рд╕рдЪ्рдЪे рд╕ंрддों рдХी рд╡ाрдгी рд╡ рдЬीрд╡рди рд╕े рд╣рдоें рдоिрд▓рддे рд╣ैं।

рдЧुрд░ु рдиाрдирдХ рднी рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеे। рдЧुрд░ु рдЧ्рд░ंрде рд╕ाрд╣рдм рдоें рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХे рд╡िрднिрди्рди рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рд░ाрдЧों рдоें рдЧाрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдХुрд▓ рдЗрдХрддाрд▓ीрд╕ рдкрдж рд╣ैं। рдоीрд░ांрдмाрдИ рдоेреЬрддा рд░ाрдЬрдШрд░ाрдиे рдХी рдкुрдд्рд░ी рдеी। рд░ाрд╡рджूрджा рдЬी рдХी рдкौрдд्рд░ी рдеी। рдмрдЪрдкрди рдоें рд╣ी рдЙрдирдХी рдоाँ рдХा рд╕्рд╡рд░्рдЧрд╡ाрд╕ рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े рд╕्рд╡рдпं рд░ाрд╡ рджूрджाрдЬी, рдЬो рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХे рднрдХ्рдд рдеे, рдоीрд░ां рдХो рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджिрд▓ाрдиे рд▓े рдЧрдпे। рдмाрдж рдоें рдоीрд░ां рдЬो рдЪिрддौреЬ рд░ाрдЬрдШрд░ाрдиे рдХी рдорд╣ाрд░ाрдиी рдеी, рдиे рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд░ोрдз рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рднी рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХो рдЕрдкрдиा рдЧुрд░ु рдЧрдиाрдпा। “рдЧुрд░ु рдоिрд▓्рдпा рд░ैрджाрд╕ рдЬी, рджीрдиी рдЬ्рдЮाрди рдХी рдЧुрдЯрдХी। рдЪोрдЯ рд▓рдЧी рдиिрдЬ рдиाрдо рд╣рд░ि рдХी рдо्рд╣ाрд░ै рд╣िрд╡реЬै рдЦрдЯрдХी”।

рд░ैрджाрд╕ рдЬी рдХрд░ीрдм 120 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдЬिрдпे। рдЙрдирдХी рдЬрдпंрддी рдкрд░ рдпрджि рд╣рдо рдоाрдирд╡ рдоाрдд्рд░ рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░ेрдо, рд╕рдж्рднाрд╡ рдФрд░ рд╕ाрджрдЧी-рд╢ांрддि рд╕े рдЬीрдиे рдХा рд╡рд╕ुрджेрд╡ рдХुрдЯुंрдмрдХрдо् рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк рд▓े рдХрд░ рдЙрд╕े рдЬीрд╡рди рдоें рдЙрддाрд░ें рддрднी рдЙрдирдХे рдк्рд░рддि рд╣рдоाрд░ी рд╕рдЪ्рдЪी рд╢्рд░рдж्рдзांрдЬрд▓ि рд╣ोрдЧी।  

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।