เคœीเคตเคจ-เคฐाเค— เค•े เค•เคตि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ

- เค•เคฎเคฒ เค•ुเคฎाเคฐ

เคธเคนाเคฏเค• เคช्เคฐोเคซेเคธเคฐ, เคนिंเคฆी เคตिเคญाเค—ाเคง्เคฏเค•्เคท, เค‰เคฎेเคถเคšंเคฆ्เคฐ เค•ॉเคฒेเคœ, 13 เคธूเคฐ्เคฏ เคธेเคจ เคธ्เคŸ्เคฐीเคŸ, เค•ोเคฒเค•ाเคคा-700012 
เคšเคฒเคญाเคท +91 945 018 1718


เคคाเคฐों เคธे เคญเคฐा เค†เคธเคฎाเคจ เคŠเคชเคฐ,
เคนृเคฆเคฏ เคธे เคนเคฐा เค†เคฆเคฎी เคญू เคชเคฐ।
เคนोเคคा เคฐเคนเคคा เคนूँ เคฐोเคฎांเคšिเคค
เคตเคน เคฆेเค–เค•เคฐ เคฏเคน เค›ूเค•เคฐ।

เคฌीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•ी เค†เคงुเคจिเค• เคนिเคจ्เคฆी เค•เคตिเคคा เคฎें เค…เคชเคจे เค…เคฒเค— เคญाเคทा เคฆृเคท्เคŸि เค”เคฐ เคจเคฏे เค•ाเคต्เคฏ เคช्เคฐเคคीเค•ों เค•े  เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคธ्เคตเคฆेเคถी เคšेเคคเคจा เค”เคฐ เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เค•े เคธ्เคตเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจी เค…เคฒเค— เคชเคนเคšाเคจ เคฌเคจाเคคे เคนुเค เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ा เค‰เคฆเคฏ เคนुเค†। เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•ी เค•ाเคต्เคฏ เคฐเคšเคจा เค•ा เคช्เคฐเคธ्เคฅाเคจ เคฌिเคจ्เคฆु 1930 เคˆ. เค•े เค†เคธเคชाเคธ เคธे เคถुเคฐू เคนोเคคा เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคฐूเคช เคธे เค‰เคจเค•ी เคฐเคšเคจाเคँ เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เค…เคœ्เคžेเคฏ เคœी เคฆ्เคตाเคฐा เคธंเคชाเคฆिเคค “เคฆूเคธเคฐा เคธเคช्เคคเค•” (1951 เคˆ.) เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎें เค†เคคी เคนै। 1953 เคฎें เค‰เคจเค•ा เคชเคนเคฒा เคธंเค—्เคฐเคน “เค—ीเคคเคซเคฐोเคถ” เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเค†। เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ी เคฐเคšเคจा เคฏाเคค्เคฐा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเคœ เค”เคฐ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•े เค•เคˆ เคฆौเคฐ เคธे เค—ुเคœเคฐเคคी เคนै। เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค• เคฆौเคฐ เคฎें เคœเคนाँ เคเค• เค“เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคšेเคคเคจा, เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ा เคธंเค˜เคฐ्เคท เคšเคฒ เคฐเคนा เคฅा, เคœो เค—ाँเคงी เคœी เค•ी เค…เค—ुเคตाเคˆ เคฎें เคนिंเคธा เค•े เคฌเคฐเค•्เคธ เค…เคนिंเคธा, เคจเคซเคฐเคค เค•ी เคœเค—เคน เคช्เคฏाเคฐ เค”เคฐ เคจैเคคिเค• เค†เคฆเคฐ्เคถों เค•ो เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•ा เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏ เคคเคค्เคต เคฌเคจाเคจे เค•ा เค†เค—्เคฐเคน เคฅा, เคตเคนीं เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เค•ुเค› เคฒोเค— เค…เคชเคจे เคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เค•े เคฒिเค เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคœเคฐूเคฐเคคों เค•ो เคจเคœเคฐเค…ंเคฆाเคœ เค•เคฐเค•े เคूเค , เคนिंเคธा, เคจเคซเคฐเคค เค•े เคนเคฐ เค•ृเคค्เคฏ เค•ो เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคคเคค्เคชเคฐ เคฅे। เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ เค•े เคญीเคคเคฐ เค•ा เคฐเคšเคจाเค•ाเคฐ เค‡เคจ เคตिเคชเคฐीเคค เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคธे เคจ เค•ेเคตเคฒ เค•्เคทुเคฌ्เคง เคนोเคคा เคนै เคฌเคฒ्เค•ि เคฐเคšเคจा เค”เคฐ เคต्เคฏเคตเคนाเคฐिเค• เคฆोเคจों เคงเคฐाเคคเคฒों เคชเคฐ เคฒเคก़เคคा เคญी เคนै।

เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฌाเคฆ เค•ी เคฐाเคœเคจैเคคिเค• เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคธ्เคฅिเคคि เคฆिเคจ เคชเคฐ เคฆिเคจ เค”เคฐ เคœเคŸिเคฒ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคฅी। เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคธเคฎเคฏ เคฒिเค เค—เคฏे เคธเคญी เคธंเค•เคฒ्เคช เคŸूเคŸ เคฐเคนे เคฅे। เค‡เคธ เคตिเคชเคฐीเคค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคि เค•े เคฌीเคš เค•เคตि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เค…เคชเคจी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ो เคฏूँ เค•เคนเคคे เคนैं- “ เค•ि เคŸूเคŸเคจा เคจिเคฐเค–เคจा เค•ुเค› เคจเคนीं เคนै/ เคเคฎेเคฒे เคฎें เคชเคก़ों/เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนै!/เคฒเคก़ो!” เค”เคฐ เคฏเคนी เค•เคน เค•เคฐ เคšुเคช เคญी เคจเคนीं เคนो เคฐเคนे เคตเคนाँ เค‡เคธ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคธे เค—ुเคœเคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคญी เคชैเคฆा เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตे เค…เคชเคจे เคญीเคคเคฐ เค•े เค›िเคชे เคชเคนाเคก़ เค”เคฐ เคจเคฆी เค•ो เค–ोเคฒเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं- “เคนोเคจे เค•ो/ เคนเคฎाเคฐे เคญीเคคเคฐ เคญी เคนै/ เคจिเคฐเคจ्เคคเคฐเคคा/ เคฎเค—เคฐ เคนเคฎ เค‰เคธे/ เคฌेเคถเค• เคจเคนीं เคœाเคจเคคे/ เค…เคšเคฒ เคนै เค•ुเค› / เคนเคฎाเคฐे เคญीเคคเคฐ เคญी/ เคชเคนाเคก़ เค•ी เคคเคฐเคน/เคคเคฐเคฒ เคนै เค•ुเค›/ เคจเคฆी เค•ी เคคเคฐเคน।” เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เค•เคตिเคคा เค•े เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เคฎें เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ เค…เค•ेเคฒे เคเคธे เค•เคตि เคนैं เคœो เคธเคนเคœ เคญाเคทा เคฎें, เคธเคš्เคšी เคธृเคœเคจ เค•्เคทเคฎเคคा เคฒिเค, เคต्เคฏाเคชเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคฏों เค•ो เคœเคจเคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคคเค• เคชเคนुँเคšाเคฏा เคนै।

เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคा เคฎें เคฒเคฏ เคนो เค—เคฏे เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคตाเคฒे เค‡เคธ เค•เคตि เค•ी เคตिเคถेเคทเคคा เคฏเคน เคนै เค•ि เคตเคน เค•िเคธी เคฌौเคฆ्เคงिเค• เคคเคฐ्เค• เค•े เคธเคนाเคฐे เค•เคตिเคคा เคจเคนीं เคฐเคšเคคे, เคฌเคฒ्เค•ि เค•เคตिเคคा เคนी เค‰เคจเค•ो เคฐเคšเคคी เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธ เคคเคฅ्เคฏ เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคธ्เคตเคฏं เค•เคนเคคे เคนैं-“ เคฎैं เคœाเคจเคคा เคนूँ เค•ि เค•ैเคธे เคฎेเคฐी เคนเคฐ เคธाँเคธ เคฎेเคฐे เคธเคฎूเคšे เคœीเคตเคจ เค•ा เค…ंเคถ เคนै, เค†เค•เคฐ เค”เคฐ เคšเคฒी เคœाเค•เคฐ เคตเคน เคฎुเคे เค•ुเค› เคเคธा เค•ुเค› เคฆे เคœाเคคी เคนै เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคœीเคตเคจ เคšเคฒเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै, เคตैเคธे เคนी เคฎेเคฐी เคนเคฐ เค•เคตिเคคा เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เค…ंเคถ เคนै। เค•เคตिเคคा เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฏा เคธंเค•ोเคš เคจเคนीं เคนै। เคฆैเคจ्เคฏ เคฏा เคชเคฒाเคฏเคจ เคจเคนीं เคนै। เคตเคน เคฎेเคฐा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคนै।” เค‡เคธ เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เค•े เค†เคฒोเค• เคฎें เค†เคช เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•े เคธเคฎूเคšे เคฐเคšเคจाเค•เคฐ्เคฎ เค•ो เคธเคฎเค เคธเค•เคคे เคนैं। เคฏเคน เค•เคตि เคจ เคคो เค•िเคธी เค•ाเคต्เคฏ เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคธे เคœुเคก़े เคจ เคนी เค•िเคธी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เคธे เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเคคे เคนैं। เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ เคฎें เคธเคฐเคฒเคคा เค”เคฐ เคจिเคท्เค•เคชเคŸเคคा เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคฆेเค–ी เคœा เคธเค•เคคी เคนै। เคตे เคธเคนเคœ เคœीเคตเคจाเคจुเคญเคต เค•े เคเคธे เคธเคฎเคฐ्เคฅ เค•เคตि เคนैं, เคœो เคฆेเค–เคจे เคฎें เคœिเคคเคจे เคนी เคธाเคงाเคฐเคฃ เคฒเค—เคคे เคนैं เค‰เคคเคจे เคนी เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เคนैं। เค‰เคจเค•ा เค•ाเคต्เคฏ เค…เคชเคจी เคœिเคœीเคตिเคทा, เคธाเคฎाเคœिเค•เคคा, เค‰เคฆाเคค्เคคเคคा เคเคตं เคฏुเค—เคฌोเคง เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคœเคนाँ เคจेเคคाเค“ं, เคถिเค•्เคทเค•ों, เคธเคฎाเคœ เคธुเคงाเคฐเค•ों เคเคตं เค…เคจ्เคฏ เคฎाเคจเคตเคคा เคช्เคฐेเคฎिเคฏों เค•े เคฌीเคš เคšเคฐ्เคšा เค•ा เคตिเคทเคฏ เคฐเคนा เคนै, เคตเคนीं เค…เคชเคจी เคช्เคฐเค–เคฐ เค…เคจुเคญूเคคि, เคฌेเคฒाเค— เคˆเคฎाเคจเคฆाเคฐी, เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคธเคนเคœเคคा เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคœเคจ เค•ा เคญी เคฎเคจ เคฌांเคงเคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคฐเคนे เคนैं। เค‡เคธเค•ा เคธเคฌเคธे เคช्เคฐเคฎुเค– เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เค•िเคธी เคตाเคฆ เค•े เค•เคตि เคจเคนीं เคนैं, เคตे เคœीเคตเคจ เค•े เค•เคตि เคนैं।

เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เค‡เคจเค•े เคœीเคตเคจ เค…เคจुเคญเคตों เค•ा เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เคญी เคนै, เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เคฎें เคฐเคธ्เคธी เค•े เคฐेเคถे เคฎें เคฌंเคŸ เคœाเคจे เค•े เค–เคคเคฐों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคคे เคนुเค เค•เคนเคคे เคนैं-

เคฌुเคจी เคนुเคˆ เคฐเคธ्เคธी เค•ो เค˜ुเคฎाเคँ เค‰เคฒ्เคŸा
เคคो เคตเคน เค–ुเคฒ เคœाเคคी เคนै
เค”เคฐ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฆेเค–े เคœा เคธเค•เคคे เคนैं
เค‰เคธเค•े เคฐेเคถे।
เคฎเค—เคฐ เค•เคตिเคคा เค•ो เค•ोเคˆ
เค–ोเคฒे เคเคธा เค‰เคฒ्เคŸा
เคคो เคธाเคซ เคจเคนीं เคนोंเค—े เคนเคฎाเคฐे เค…เคจुเคญเคต
เค•เคตिเคคा เค•ो
เคฌिเค–เคฐा เค•เคฐ เคฆेเค–เคจे เคธे
เคธिเคตा เคฐेเคถों เค•े เค•्เคฏा เคฆिเค–เคคा เคนै,
เคฒिเค–เคจे เคตाเคฒा เคคो
เคนเคฐ เคฌिเค–เคฐे เค…เคจुเคญเคต เค•ो
เคธเคฎेเคŸเค•เคฐ เคฒिเค–เคคा เคนै।        (เคฌुเคจी เคนुเคˆ เคฐเคธ्เคธी)

เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ी เคฎाเคฐ्เคฎिเค•เคคा เค”เคฐ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคจिเค–ाเคฐ เคฎें เคฏเคน เค•เคตिเคคा เค…เคชเคจी เค…เคฒเค— เค›เคตि เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคนो เคฐเคนी เคนै।
เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เค†เคœ เค•ी เค•เคตिเคคा เค•ो เค•ाเคฒ เคธाเคชेเค•्เคท เคฏुเค— เคธเคค्เคฏों เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคฎाเคง्เคฏเคฎ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–เคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เคตे เคฎाเคจเคคे เคนैं เคชเคนเคฒे เคธे เคญिเคจ्เคจ เค†เคœ เค•เคตिเคคा เค•ी เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เค”เคฐ เคญी เคฌเคข़ เค—เคฏी เคนै। เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฏเคน เคตिเคšाเคฐ เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค•เคตिเคคा เค•ी เคฐเคšเคจा เค•े เคฒिเค เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เคจे เค…เคจुเคญเคต เค•ो เค†เคงाเคฐ เคฎाเคจा เคนै, เค•เคตि เค…เคชเคจे เค†เคธ-เคชाเคธ เคฌिเค–เคฐे เค…เคจुเคญเคตों เค•ो เคธเคฎेเคŸเคคा เคนै। เค•เคตिเคคा เค•ा เคเค•-เคเค• เคถเคฌ्เคฆ เค‡เคจ्เคนीं เค…เคจुเคญเคตों เคธे เคจिเค•เคฒ เค•เคฐ เค†เคคा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เค…เคชเคจी เคเค• เค•เคตिเคคा เคฎें เคฒिเค–เคคे เคนैं-
“ เค‡เคธीเคฒिเค เคจเคนीं เคฒिเค– เคชाเคคा เคฎैं
เค›ोเคŸी-เค›ोเคŸी เคฌाเคคें
เคœिเคคเคจा เค›ू เคœाเคคा เคนै
เค‰เคคเคจा เค•เคน เคฆेเคคा เคนूँ।”
(เคฎुเคเคฎें เค”เคฐ เค‰เคจเคฎें – เคฌुเคจी เคนुเคˆ เคฐเคธ्เคธी)

เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•เคตिเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคจुเคญเคตों เค•ो เคตเคฐीเคฏเคคा เคฆेเคคे เคนैं เคœो เค•เคตि เค•ो เคฒिเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคฌाเคง्เคฏ เค•เคฐें। เค…เคจुเคญเคตों เค•े เคฌाเคฆ เคฌाเคค เค†เคคी เคนै เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी। เค‡เคธ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคญाเคทा เคธเคนเคœ เคนो, เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เคชเคฐ เค‡เคคเคจी เคธเคถเค•्เคค เค”เคฐ เค—ंเคญीเคฐ เค•ि เค•เคตि เคญी เค‰เคธเค•ा เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคฌเคจ เคœाเคฏ เค”เคฐ เค…เคชเคจे เค•ो เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•เคฐ เคฆे। เค‰เคจเค•ी เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เคธे เค‰เคจเค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ो เคธเคฎเคे-
เค•เคฒเคฎ เค…เคชเคจी เคธाเคง
เค”เคฐ เคฎเคจ เค•ी เคฌाเคค เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค ीเค• เค•เคน เคเค•ाเคง।
เคฏเคน เค•ि เคคेเคฐी-เคญเคฐ เคจ เคนो เคคो เค•เคน,
เค”เคฐ เคฌเคนเคจे เคฌเคจे เคธाเคฆे เคขंเค— เคธे เคคो เคฌเคน।
เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคนเคฎ เคฌोเคฒเคคे เคนैं, เค‰เคธ เคคเคฐเคน เคคू เคฒिเค–,
เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคญी เคนเคฎเคธे เคฌเคก़ा เคคू เคฆिเค–।
(เค•เคตि- เค—ीเคคเคซเคฐोเคถ)

เค‰เคจเค•ी เค‡เคธ เคธเคนเคœเคคा เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เค•เคตि เคจाเค—ाเคฐ्เคœुเคจ เคจ เค•เคนा เคฅा- “ เคฏเคนाँ เคจ เคคो เคถเคฌ्เคฆ เคšिเคฎเคŸे เคธे เค‰เค ा-เค‰เค ाเค•เคฐ เคœเคก़े เค—เคฏे เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคขंเค— เคนी เค†เคฏाเคธ เคธाเคง्เคฏ เคนै। เคธ्เคตเคญाเคตिเค• เคฌोเคฒเคšाเคฒ เค•ी เคญाเคทा เค…เคชเคจी เคฒเคฏाเคค्เคฎเค•เคคा เคฎें เคธ्เคตเคฏं เค›ंเคฆोเคฌเคฆ्เคง เคนो เค‰เค ी เคนै।” เคฏเคน เคธเคฌ เค‰เคจเค•ी เคถเคฌ्เคฆ เคธाเคงเคจा เค•ा เคนी เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนै, เคตे เคถเคฌ्เคฆों เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा เคเคตं เคธंเคญाเคตเคจाเค“ं เคธे เคตाเค•िเคซ เคฅे। เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเค• เคœเค—เคน เคฒिเค–ा เคญी เคนै- “ เคฎैं เคเค• เคถเคฌ्เคฆ เคฒेเคคा เคนूँ เคถเคฌ्เคฆ เคชเคฐ เคถเคฌ्เคฆ เคœเคฎเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं เค”เคฐ เคช्เคฐเคตाเคน เค…เคฐ्เคฅ เค•ा, เคจเคฏे เค…เคฐ्เคฅ เค•ा เค”เคฐ เคจเคฏे-เคจเคฏे เค…เคฐ्เคฅों เค•ा เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै”। เค•เคตिเคคा เคฒिเค–เคคे เคธเคฎเคฏ เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ เคธ्เคฅूเคฒ เคต्เคฏเค•्เคคि เคจ เคฐเคนเค•เคฐ, เค•ेเคตเคฒ เคธूเค•्เคท्เคฎ เค…เคจुเคญเคต เคฐเคน เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคน เคเค• เคเคธा เค•्เคทเคฃ เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคฎें เค•เคตि เค…เคชเคจे เคธเคฎूเคšे เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เค–ो เคฆेเคคा เคนै। เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ เค•े เคธाเคฎเคจे เคฆो เคคเคฐเคน เค•ी เคšुเคจौเคคिเคฏाँ เคฅी, เคเค• เค•िเคจाเคฐे เคชเคฐ เคœीเคตเคจ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ी เคญเคฏाเคจเค• เคšुเคจौเคคिเคฏाँ เคฅी เค”เคฐ เคเค• เคธเคœเค— เคจाเค—เคฐिเค• เค•ा เคฆाเคฏिเคค्เคตเคฌोเคง । เคฆूเคธเคฐे เคชเคฐ เค•เคตिเคคा เค•ी เคชुเค•ाเคฐ। เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฌเคก़ी เค–ूเคฌเคธूเคฐเคคी เคธे เคฆोเคจों เคฐाเค— เค—ाเคคे เคฅे।

เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•ा เคœीเคตเคจ เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนै เค•ि เคœिंเคฆเค—ी เคเค• เค ोเคธ เคšीเคœ เคนै। เค›ोเคŸी-เค›ोเคŸी เคฌाเคคों เคฎें เคนी เคœीเคตเคจ เค•े เคคเคค्เคต เคธเคฎाเคนिเคค เคนै। เค•เคตि เค•ी เคœाเค—เคฐूเค•เคคा เค”เคฐ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा เค‡เคธ เคฌाเคค เคฎें เคนै เค•ि เคตเคน เคชเคฐिเคตेเคถ เค•ो เคธเคฎเคे, เคธเคฎเคธाเคฎเคฏिเค•เคคा เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคคเคฐ्เค•เคคा เคฌเคฐเคคें, เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคฆुเค–-เคธुเค– เคฎें เคกूเคฌे เค”เคฐ เคœीเคตเคจ-เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เค‰เคœाเค—เคฐ เค•เคฐें। เคตे เค•เคฒ्เคชเคจा เค•े เคธ्เคตเคช्เคจ เคธे เค•ोเคธों เคฆूเคฐ เคนै เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•े เคธंเค˜เคฐ्เคทों เคธे เคนी เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เค†เคจे เคตाเคฒे เค…เคฉुเคญเคตों เค•ो เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฆेเคคे เคนैं। เคœเคจ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคธीเคฎ เค…เคจुเคฐाเค—, เคช्เคฐेเคฎ, เคจिเคท्เค ा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค†เค—े เคฌเคข़े เคนैं। เค‡เคคिเคนाเคธ เค‰เคธी เค•เคตि เค•ो เคฏाเคฆ เคฐเค–เคคा เคนै, เคœो เคฌीเคนเคก़ เคฌंเคœเคฐों เคฎें เค…เคชเคจे เค…เคฐ्เคฅों เค•े เค—ुเคฒाเคฌ เค•ी เคฎเคนเค• เคฆे, เคญीเคคเคฐ เค”เคฐ เคฌाเคนเคฐ เค•ो เคเค• เคฐूเคช เคฆे-
เคฌเคก़ा เคนिเคธाเคฌी เคนै เค•ाเคฒ
เคตเคน เคคเคญी เคฒिเค–ेเค—ा
เค…เคชเคจी เคฌเคนी เค•े เค•िเคธी
เค•ोเคจे เคฎें เคคुเคฎ्เคนें
เคœเคฌ เคคुเคฎ
เคญीเคคเคฐ เค”เคฐ เคฌाเคนเคฐ เคนो
เค•เคฐ เคฒोเค—े เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคเค•।                                              (เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค)

เคฎिเคถ्เคฐเคœी เคฌाเคนเคฐ เค”เคฐ เคญीเคคเคฐ เคธเคฎเค—्เคฐเคค: เคญाเคฐเคคीเคฏ เคนैं। เค…เคชเคจे เคฆेเคถ เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เค—ाเคง เคช्เคฐेเคฎ เค‰เคจเค•ी เค…เคจेเค• เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฎिเคฒเคคा เคนै।  เค‡เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค…เคฆ्เคตैเคค เคฆเคฐ्เคถเคจ, เค—ाँเคงीเคตाเคฆ เค•े เคธाเคฅ เคธเคฐเคฒ เค•เคตिเคคा, เคธเคฐเคฒ เคฎाเคจเคต, เคธเคฐเคฒ เคœीเคตเคจ, เคธเคฐเคฒ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เค…ंเค•เคจ เค…เคจेเค• เคœเค—เคน เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนै। เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคธเคฎเคจ्เคตเคฏเคตाเคฆी เคฆृเคท्เคŸि เค•े เค•เคตि เคนैं เค”เคฐ เค‡เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เคœीเคตเคจ เค†เคธ्เคฅा เค•ी।  เค‰เคจเค•ी เค‡เคธी เค—ुเคฃों เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค•เคตि เค†เคฒोเคšเค• เคช्เคฐเคญाเค•เคฐ เคฎाเคšเคตे เคจे เคเค• เคœเค—เคน เคฒिเค–ा เคนै-“ เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ा เค—ुเคฃ เคนै เค‰เคจเค•ी เคช्เคฐเคธเคจ्เคจ, เค“เคœเคตเคคी เคฌोเคฒเคšाเคฒ เค•े เคฎुเคนाเคตเคฐें เคธे เคชंเคกिเคค, เคธเคฒीเคธ, เคช्เคฐเคธाเคฆ เค—ुเคฃเคฎเคฏी, เคธเคนเคธोเคค्เคธ्เคซूเคฐ्เคค, เคธाเคฆा เคญाเคทा। เค•เคตिเคคा เค•ी เคเคธी เคญाเคทा เค‰เคฐ्เคฆू เค•े เค•เคตिเคฏों เค•ी เคญी เคถाเคฏเคฆ เคนी เคฐเคนी เคนो-เคชเคฐ เคนिเคจ्เคฆी เคฎें เคคो เค‰เคจเค•ी เค…เคชเคจी, เค…เค•ेเคฒे, เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เค›ाเคช เคตाเคฒी เคนै।”

เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เค•เคตिเคฏों เคฎें เคญाเคทा เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคธเคšेเคค เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคे เคนैं। เค‡เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•े เคถिเคฒ्เคช เคจเคตीเคจ เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคฅเค• เคนैं। เค•เคตिเคคा เค•े เคถिเคฒ्เคช เคฎें เค†เคกเคฎ्เคฌเคฐ เค”เคฐ เค•ृเคค्เคฐिเคฎเคคा เคธे เค›ुเคŸเค•ाเคฐा เคชाเคจे เคฎे เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เคนैं। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ी เค•เคตिเคคा “เคญाเคทा” เคฎें เคฒिเค–ी เค—เคฏी เค•เคตिเคคा เคจเคนीं เคนै เคตเคน เคฌोเคฒเคšाเคฒ เค•ी เคฌोเคฒी เคฎें เคฒिเค–ी เค—เคฏी เคนै। เคตे เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคा เค•ो เคฌोเคฒเคจा เคนी เคฎाเคจเคคे เคฅे। เคตे เค•เคตिเคคा เคฎें เคถเคฌ्เคฆ เคธंเคฏเคฎ เค”เคฐ เคถเคฌ्เคฆों เค•े เคธเคนी เคช्เคฐเคฏोเค— เคชเคฐ เคœोเคฐ เคฆेเคคे เคนैं-
เคถเคฌ्เคฆों เค•ा เคธเคนी เค‰เคชเคฏोเค—
เคฏोเค— เคนै
เค”เคฐ เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคนै
เคฏोเค— เค•ी เคคเคฐเคน
เค‰เคธเค•ा เคฎเคจเคฎाเคจा เค‰เคชเคฏोเค—
เคญोเค— เคนै
เค”เคฐ เคตिเคจाเคถเค•ाเคฐी เคนै เคญोเค— เค•ी เคคเคฐเคน!
(เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ- เคธं.- เคช्เคฐेเคฎเคถंเค•เคฐ เคฐเค˜ुเคตंเคถी, เคญूเคฎिเค•ा เคธे เคชृ.20)

เคญाเคทा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฌिเคฎ्เคฌों เค”เคฐ เคช्เคฐเคคीเค•ों เค•े เคšเคฏเคจ เคฎें เคญी เค•เคตि เคนृเคฆเคฏ เคจเคตीเคจเคคा เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคा เคนै। เคธाเคฆเค—ी เคฎें เคคाเคœเค—ी เค•ा เคเคนเคธाเคธ เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•े เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค”เคฐ เคœीเคตเคจเคฌोเคง เค•ो เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฌाเคฐीเค•ी เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธ เคฌिเคฎ्เคฌ เค•ो เคฆेเค–िเค-
เค‰เคธ เคฆिเคจ
เค†ँเค–े เคฎिเคฒเคคे เคนी
เค†เคธเคฎाเคจ เคจीเคฒा เคนो เค—เคฏा เคฅा
เค”เคฐ เคงเคฐเคคी เคซूเคฒเคตเคคी।

เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เคจे เค…เคชเคจे เค•ाเคต्เคฏ เค•े เคŠเคชเคฐ เค•ाเคฒिเคฆाเคธ, เคตเคฐ्เคก्เคธเคตเคฐ्เคฅ, เคถैเคฒी, เคฌाเคŠเคจिंเค— เค”เคฐ เคฐเคตीเคจ्เคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคŸैเค—ोเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนै। เคฏे เคธเคญी เค•เคตि เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เคšेเคคเคจा เค•े เค•เคตि เคนैं। เค‡เคจ เคธเคฌเค•े เคšेเคคเคจा เค•ा เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคช्เคฐเคญाเคต เค•ा เคธเคนी เคธाเคฎंเคœเคธ्เคฏ เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เคฎें เคฆिเค–ाเคฏी เคฆेเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ी เคช्เคฐेเคฎ เคธंเคฌंเคงी เค•เคตिเคคाเคँ เคถाเคฒीเคจเคคा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคคी เคนैं।
เคคुเคฎเคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ
เคเคธा เคฒเค—ा เคœैเคธे
เค•ोเคˆ เคชुเคฐाเคจी เค”เคฐ เคช्เคฐिเคฏ เค•िเคคाเคฌ
เคเค•ाเคเค• เคซिเคฐ เคนाเคฅ เคฒเค— เค—เคฏी
เคฏा เคซिเคฐ เคชเคนुँเคš เค—เคฏा เคนूँ เคฎैं
เค•िเคธी เคชुเคฐाเคจे เค—्เคฐंเคฅाเค—ाเคฐ เคฎें
เคธเคฎเคฏ เค•ी เค–ुเคถเคฌू
เคช्เคฐाเคฃों เคฎें เคญเคฐ เค—เคฏी।

เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•ा เค•ाเคต्เคฏ เคธंเคธाเคฐ เค•เคˆ เคตाเคฆों เค”เคฐ เค•ाเคฒ เค•ा เคธाเค•्เคทी เคฐเคนा เคนै เคฒेเค•िเคจ เคตे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตाเคฆों เคฎें เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคฐเคนे เคนैं, เคœैเคธे เคเค• เค•िเคฐाเคเคฆाเคฐ เคฎเค•ाเคจ เคฌเคฆเคฒเคคा เคนै। เคจ เค•ोเคˆ เค…เคงिเค•ाเคฐ, เคจ เค•ोเคˆ เค†เค—्เคฐเคน, เคจ เคฎोเคน, เคจ เคชเคถ्เคšाเคคाเคช। เคฏुเค— เค”เคฐ เคชเคฐिเคตेเคถ เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคšेเคคเคจ เคนोเคจे เค•े เคฒिเค เคตे เคนเคฐ เคตाเคฆ เคธंเคตाเคฆ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคชเคฐ เคนैं เคตे เคœीเคตเคจ เคฐाเค— เค•े เคตिเคฐाเค—ी เค•เคตि। เคตिเคœเคฏ เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคจे เคฒिเค–ा เคนै- “เคนिเคจ्เคฆी เคญाเคทा เค”เคฐ เค‰เคธเค•ी เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ो เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคा เคฎें เคธंเคœोเคคा เค”เคฐ เคจเค เคข़ंเค— เคธे เคฐเคšเคคा เคฏเคน เค•เคตि เคจ เค•ेเคตเคฒ เค˜เคฐ, เค‘เคซिเคธ เคฏा เคฌाเคœाเคฐ เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคฎूเคšी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคฎें เคฐเคšी-เคชเคšी เค”เคฐ เคฌเคธी เค…เคจ्เคคเคฐเคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคœिเคธ เคคเคฐเค•ीเคฌ เคธे เคœुเคŸाเคคा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคจเคˆ เค…เคจुเค—ूँเคœों เคธे เคญเคฐเคคा เคนै, เคตे เค…เคจुเค—ूँเคœें เคธिเคฐ्เคซ เค•ाเคฎเค•ाเคœी เค†เคฌाเคฆी เค•ी เค…เคจुเค—ूँเคœे เคจเคนीं เคนैं, เค‰เคธ เคธเคฎूเคšी เค†เคฌाเคฆी เค•ी เคญी เคนै เคœिเคธเคฎें เคธूเคฐเคœ, เคšांเคฆ, เค†เค•ाเคถ-เคนเคตा, เคจเคฆी- เคชเคนाเคก़, เคชेเคก़-เคชौเคงे เค”เคฑ เคคเคฎाเคฎ เคšเคฐ-เค…เคšเคฐ เคœीเคต –เคœเค—เคค เค†เคคा เคนै। เค•เคตिเคคा เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค”เคฐ เคฒोเค• เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคฒोเค•-เคœीเคตเคจ เค•ी เคฏเคน เคธंเคฏुเค•्เคค เคญाเค—ीเคฆाเคฐी เค•ा เคœुเค—เคฒเคฌंเคฆी เค•ा เคฆृเคถ्เคฏ เคฐเคšเคคे เคนैं। ” 
เคธूเคฐเคœ เคกूเคฌा เคคाเคฐे เคจिเค•เคฒे,
เคเค• เค•े เคฌเคฆเคฒे เคธौ เคธเคนाเคฐे เคจिเค•เคฒे।
เคœिเคธ เคคเคฐเคซ เค‰เค ाเคˆ เค†ँเค–े เคนเคฎเคจे,
เค•เคนीं เค•ोเคˆ เค—ैเคฐ เคจเคนीं
เคธเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคจिเค•เคฒे।

เคฏเคน เคธเคš เคนै เค•ि เคนเคฐ เคฆिเคจ เคต्เคฏเค•्เคคि เคฌिเค–เคฐเคคा เคนै, เคŸूเคŸเคคा เคนै, เค•เคญी เคถเคฐीเคฐ เคธे, เค•เคญी เคฎเคจ เคธे เคชเคฐ เค‡เคธ เคŸूเคŸเคจे-เคฌिเค–เคฐเคจे เคธे เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै, เคœीเคจे เค•ी เคฒाเคฒเคธा เคต्เคฏเค•्เคคि เคฎें เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคช्เคฐเคฌเคฒ เคนै। เค‡เคธी เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•े เคถเค•्เคคि เค•े เค—ाเคฏเค• เคนैं เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ। เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•เคฐुเคฃ เคช्เคฐเคธंเค—ों เค•ो เคฌเคก़े เคนी เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคคเคฅ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเค•ी เคชूเคฐी เค•เคฐुเคฃा เค”เคฐ เคธंเคตेเคฆเคจा, เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เคœीเคตเคจ เค•ी เค•เคŸु เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค”เคฐ เคตिเคชเคจ्เคจเคคा เค•े เคธाเคฅ เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เค•ा เคชूเคฐा เคฌिเคฎ्เคฌ เคชेเคถ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•เคตिเคคा เค—ाँเคต (เค—ीเคคเคซเคฐोเคถ) เคฎें เคถोเคทเคฃ เค•ा เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคšिเคค्เคฐ เค‡เคธเคฎें เคฎूเคฐ्เคคिเคฎाเคจ เคนो เคฐเคนा เคนै-
เค—ाँเคต, เค‡เคธเคฎें เคोเคชเคก़ी เคนै, เค˜เคฐ เคจเคนीं เคนै,
เคोเคชเคก़ी เค•े เคซเคŸเค•िเคฏाँ เคนैं, เคฆเคฐ เคจเคนीं เคนै;
เคงूเคฒ เค‰เคก़เคคी เคนै, เคงुเคँ เคธे เคฆเคฎ เคฒुเคŸा เคนै,
เคฎाเคจเคตों เค•े เคนाเคฅ เคธे เคฎाเคจเคต เคฒुเคŸा เคนै।
เคฐो เคฐเคนे เคนैं เคถिเคถु เค•ि เคฎाँ เคšเค•्เค•ी เคฒिเคฏे เคนै,
เคชेเคŸ เคชाเคชी เค•े เคฒिเค เคชเค•्เค•ी เค•िเคฏे เคนै
เคซเคŸ เคฐเคนी เค›ाเคคी।
(เค—ाँเคต, เคฆिเคธเคฎ्เคฌเคฐ-1937 เคฎें เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค)

เค•เคตि เค•ी เคต्เคฏंเคœเคจा เคธเคฎाเคœ เค•े เคชूँเคœीเคชเคคिเคฏों, เคธाเคฎंเคคों เค”เคฐ เคถाเคธเค•ों เคฆ्เคตाเคฐा เค•िเคคเคจे เค…เคฒเค•्เคทिเคค เค”เคฐ เค…เคœ्เคžाเคค เคœीเคตเคจ เค•ैเคธे เคจเคท्เคŸ เคนो เคฐเคนे เคนैं। เคœीเคตเคจ เค•ी เคญเคฏाเคตเคน เคตिเคทเคฎเคคाเค“ं เค•े เคšिเคค्เคฐ เคนเคฎें เคธเคฎाเคœ เค•ी เค•เคŸु เคธเคš्เคšाเคˆเคฏों เคธे เคฐू-เคฌ-เคฐू เคญी เค•เคฐाเคคी เคนै। เคธเคฎाเคœ เคฎें เค†เคงुเคจिเค•เคคा เค•ी เค…ंเคงी เคฆौเคก़ เค”เคฐ เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคœीเคตเคจ เค•ी เคฆिเค–ाเคตเคŸ, เคซैเคถเคจ เค”เคฐ เค†เคงुเคจिเค•เคคा เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคธुเคฐा-เคธुंเคฆเคฐी เคฎें เคกूเคฌा เคธเคฎाเคœ, เค†เคคंเค•เคตाเคฆ, เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคฐाเคœเคจीเคคि เค”เคฐ เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•े เค—เคฐ्เคค เคฎें เค†เค•ंเค  เคกूเคฌा เคฏเคน เคฆेเคถ เค•เคตि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ी เคช्เคฐเค–เคฐ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค“เคเคฒ เคจเคนीं เคนुเค† เคนै। เคฏเคน เคนै เคนเคฎाเคฐा เค†เคœ เค•ा เคชเคฐिเคตेเคถ-
เค†เคœ เคนเคตाเคँ เคšเคฒ เคฐเคนी เคนैं
เคœैเคธे เค•िเคธी เคธे เคœเคฒ เคฐเคนी เคนैं
เคชเคค्เคคे เค‰เคธे เค›ूเค•เคฐ
เค–ुเคถ เคจเคนीं เคฒเค—เคคे
เคฏเคน เค•ैเคธा เคธเคตेเคฐा เคนो เคฐเคนा เคนै เค†เคœ
เค•ि เคชंเค›ी
เค•िเคฐเคจ เค”เคฐ เคนเคตा เค•े เคœเค—ाเค เคจเคนीं เคœเค—เคคे।
(เคฌुเคจी เคนुเคˆเคฐเคธ्เคธी)

เคธเคฎเคฏ เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคขเคฒเคจा เค ीเค• เคนै เค•िเคจ्เคคु เค…เคชเคจे เค•ो เคธเคฎเคฏ เค•े เคนाเคฅों เคฌेเคš เคฆेเคจा เค ीเค• เคจเคนीं, เคตเค•्เคค เคจ เค…เคš्เค›ा เคนै เคจ เคฌुเคฐा, เคจ เค•ोเคฎเคฒ เคจ เค•เค ोเคฐ। เค‰เคธे เค…เคชเคจी เคœीเคตเคจ เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค…เคชเคจे เค…เคจुเค•ूเคฒ เคฌเคฆเคฒा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
เค•ि เคŸूเคŸเคจा เคจिเคฐเค–เคจा เค•ुเค› เคจเคนीं เคนै
เคเคฎेเคฒे เคฎें เคชเคก़ो
เคœीเคตเคจ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนै!
เคฒเคก़ो!

เค‡เคธ เค•เคตि เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคญी เคšिเคค्เคฐเคฃ เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคช्เคฐเค•ृเคคि เคธे เคญी เค‡เคจ्เคนें เคฌेเคนเคฆ เคช्เคฏाเคฐ เคฅा। เคจเคฐ्เคฎเคฆा เค•ी เคฒเคนเคฐों เค”เคฐ เคธเคคเคชुเคก़ा เค•े เคœंเค—เคฒों เค•ो เคตे เค•เคญी เคจเคนीं เคญूเคฒे। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เคนเคฐ เคตเคธ्เคคु เค‰เคจเค•ी เค†เคค्เคฎीเคฏ เคนै। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค‰เคจ्เคนें เคตैเคšाเคฐिเค• เคญूเคฎि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคी เคนै। เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคฆृเคถ्เคฏों เค•ा เคšिเคค्เคฐांเค•เคจ เคฐเคฎเคฃीเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคชเคฐเค• เค”เคฐ เคธूเค•्เคท्เคฎ เคนै। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค†เคถाเคตाเคฆी เคšेเคคเคจा เค‰เคจ्เคนें เคช्เคฐेเคฐเคฃा, เคจเคˆ เค†เค•ांเค•्เคทा , เคจเคฏे เคธเคชเคจे เค”เคฐ เคจเคฏे เคธंเค—ीเคค เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆेเคคी เคนै। เคฏเคน เคšिเคค्เคฐांเค•เคจ , เคฐเคฎเคฃीเค• เค…เคจुเคญूเคคिเคชเคฐเค• เค”เคฐ เคธूเค•्เคท्เคฎ เคนै। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เค…เคจंเคค เคฐाเคถि, เคฎเคงुเคฎाเคธ เค•ी เคฏौเคตเคจ เคฌेเคฒा, เคšाँเคฆ เค•ी เค•िเคฐเคฃें, เคธเคฐเคธों เค•े เค–ेเคค เคœैเคธे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคนเคฐ เคธ्เคชเคจ्เคฆเคจ เค•เคตि เค•ी เคšेเคคเคจा เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै। เคตे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคœเค—ाเคจे เคตाเคฒे เค—ाเคฏเค• เคนैं। เคตे เค‰เคธे เคฌेเค–เคฌเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคจे เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เคธाเคฐी เคถเค•्เคคिเคฏाँ เค‰เคธเคฎें เคธंเคšिเคค เค•เคฐ เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं-
เคญเคˆ, เคธूเคฐเคœ
เคœเคฐा เค‡เคธ เค†เคฆเคฎी เค•ो เคœเค—ाเค“
เคญเคˆ, เคชเคตเคจ
เคœเคฐा เค‡เคธ เค†เคฆเคฎी เค•ो เคœเค—ाเค“
เคฏเคน เค†เคฆเคฎी เคœो เคธोเคฏा เคชเคก़ा เคนै
เคœो เคธเคš เคธे เคฌेเค–เคฌเคฐ
เคธเคชเคจों เคฎें เคธोเคฏा เคชเคก़ा เคนै
เคญเคˆ, เคชंเค›ी
เค‡เคธเค•े เค•ाเคจों เคชเคฐ เคšिเคฒ्เคฒाเค“।

เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เคฐूเคช เคฎें เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เค•เคตि เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ा เค•ाเคต्เคฏ- เคธंเคธाเคฐ เคฌเคนुเคค เคต्เคฏाเคชเค• เค”เคฐ เค—เคนเคจ เคนै। เคœीเคตเคจ เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคซเคฒเค• เค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจी เค•ाเคต्เคฏ เคตเคธ्เคคु เค•े เคฒिเค เค—ृเคนीเคค เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เค•िเคธी เคตिเคถेเคท เค•ा เค•เคตि เคจ เค•เคนเค•เคฐ เคธเคฐ्เคตเคตिเคœ्เคž เค•เคตि เค•เคนा เคœाเคฏ เคคो เค…เคคिเคถ्เคฏोเค•्เคคि เคจเคนीं เคนोเค—ी। เค‰เคจเค•े เค•ाเคต्เคฏ เคฎें เค‡เคจ เคธเคฌ เคซเคฒเค•ों เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค‰เคจเค•े เคช्เคฐเค—ाเคข़ เคšिंเคคเคจ เค•ी เคฆेเคจ เคนै। เคœो เคœिเคฏा เคนै, เคธो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฒिเค–ा เคนै, เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคธोเคšा เคนै เคตैเคธे เคฒिเค–ा เคนै। เคตे เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•ो เคญाเคต เค”เคฐ เคตिเคšाเคฐ เค•े เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เค–ूเคฌ เคœीเค•เคฐ เคฒिเค–เคจे เคตाเคฒे เค•เคตि เคนै। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เค•ाเคต्เคฏ เคšेเคคเคจा เคฎें เคœीเคตเคจ เคฐाเค— เค•ा เคธ्เคตเคฐ เค—เคนเคจ เค”เคฐ เคต्เคฏाเคชเค• เคนै। เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เคจे เค†เคงुเคจिเค• เคนिเคจ्เคฆी เค•เคตिเคคा เค•ो เคจเคฏा เคช्เคฐเคตाเคน เค”เคฐ เคจเคˆ เคฆिเคถा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคœเคจ เค•े เคตिเคทเคฎ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•े เคญीเคคเคฐ เคธे เค•เคตि เค•ो เคชเคนเคšाเคจा เค”เคฐ เคฐुเคฎाเคจिเคฏเคค เค•ी เคœเคฎीเคจ เคธे เคนเคŸเค•เคฐ เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เค•े เคจिเค•เคŸ เค‰เคธ เค•เคตिเคคा เค•ो เคฒा เค–เคก़ा เค•िเคฏा। เคตे เคชเคฐाเคœिเคค เคฏुเค— เค•े เค•เคตि เคนोเค•เคฐ เค†เคฆिเคฎ เคธुเค—ंเคงों เค•े เค—ाเคฏเค• เคเคธे เค•ाเคฒเคœเคฏी เค•เคตि เคฌเคจ เค—เค।
เคฎेเคฐा เค”เคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐा
เคธाเคฐा เคซเคฐ्เค•
เค‡เคคเคจे เคฎें เคนै
เค•ि เคคुเคฎ เคฒिเค–เคคे เคนो
เคฎैं เคฌोเคฒเคคा เคนूँ
เค”เคฐ เค•िเคคเคจा เคซเคฐ्เค• เคนो เคœाเคคा เค‡เคธเคธे
เคคुเคฎ เคขाँเค•เคคे เคนो เคฎैं เค–ोเคฒเคคा เคนूँ।

เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค—्เคฐंเคฅ
1.เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เค•เคตिเคคाเคँ - เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ, เคฐाเคœเค•เคฎเคฒ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชเคนเคฒा เคธं.-2014
2. เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคธृเคœเคจ - เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค•े เค†เคฏाเคฎ, เคธंเคชाเคฆเค•- เคฒเค•्เคท्เคฎเคฃ เค•ेเคกिเคฏा, เค…ंเค•-16,1995
3.เคญเคตाเคจी เคญाเคˆ - เคธंเคชाเคฆเค•-  เคช्เคฐेเคฎเคถंเค•เคฐ เคฐเค˜ुเคตंเคถी - เคช्เคฐเคคिเคถ्เคฐुเคคि เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เค•ोเคฒเค•ाเคคा, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ.-2014
4.เค•ाเคฒเคœเคฏी เค•เคตि - เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ - เคกॉ เคนเคฐिเคฎोเคนเคจ, เคตाเคฃी เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ , เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐเคฅเคฎ เคธं. -1986
5.เคชเคฆाเคฐ्เคชเคฃ: เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เคตिเคถेเคทांเค• – เคธं. เคกॉ เค‡เคจ्เคฆु เคธिंเคน, เค…ंเค• -7, เคฆिเคธเคฎ्เคฌเคฐ-2013
6. เคฌुเคจी เคนुเคˆ เคฐเคธ्เคธी - เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ-เคธเคฐเคฒा เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी 2008
7. เคญเคตाเคจी เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎिเคถ्เคฐ เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เค•ाเคต्เคฏ-เคธंเคธाเคฐ - เคกॉ. เค…เคจुเคชเคฎ เคฎिเคถ्เคฐ, เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ, เคตाเคฐाเคฃเคธी 2003

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।