เคช्เคฐเคตीเคฃ เคुเคฎाเคฐ |
- เคช्เคฐเคตीเคฃ เคुเคฎाเคฐ
เคธเคนाเคฏเค เคเคाเคฐ्เคฏ, เคนिंเคฆी เคตिเคญाเค, เค. เคां. เคฐा. เคเคจเคाเคคीเคฏ เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ, เค เคฎเคฐเคंเคเค, เคฎ.เคช्เคฐ.-484887, เคเคฎेเคฒ: pravinkmr05@gmail.com; เคเคฒเคญाเคทः +91 975 291 6192เคธाเคฐांเคถः
เคนिंเคฆी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคे เคเคคिเคนाเคธ เคฎें เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจ เคेเคตเคฒ เคเคฅा เคธเคฎ्เคฐाเค เคนैं เคฌเคฒ्เคि เคตे เค เคชเคจे เคเคช เคฎें เคเค เคช्เคฐเคคीเค เคी เคคเคฐเคน เคนै । เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคो เคเคธเคฎाเคจ เคธे เคเคฎीเคจ เคชเคฐ เคเคคाเคฐा เคนै। เคเคธ เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคเคจ्เคนोंเคจे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคो เคुเคฒीเคจ เคฆเคฐोเคฆीเคตाเคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเคाเคฒเคจे เคा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคिเคฏे เคเคฐ เคเคธเคฎें เคตे เคธเคซเคฒ เคฐเคนे เคนैं। เคเคจเคी เคเคนाเคจिเคฏाँ เคชเค เคจीเคฏ เคे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคตिเคाเคฐोเคค्เคคเคเค เคฌเคนเคธ เคी เคฎांเค เคเคฐเคคी เคนैं। เคเคธ เคฌเคนเคธ เคฎें เคเคจเคी เคเคนाเคจिเคฏाँ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธे เคฒเคाเคคाเคฐ เคฎुเค เคญेเคก़ เคเคฐเคคी เคนैं เคเคฐ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธे เคฌाเคนเคฐ เคीเคตเคจ เคी เคฐเคนे เคฎाเคจเคต เคे เคฒिเค เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เคเคเคน เคฌเคจाเคคी เคนैं। เคเคธ เคถोเคง เคชเคค्เคฐ เคฎें เคฏเคน เคธเคฎเคเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคिเคฏा เคนै เคि เคเคจเคी เคเคนाเคจिเคฏाँ เคนाเคถिเคฏे เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคी เคฐเคนे เคเคจเคธเคฎुเคฆाเคฏ เคे เคฒिเค เคिเคคเคจा เคธ्เคฅाเคจ เคช्เคฐเคฆाเคจ เคเคฐเคคी เคนैं, เคเคธเคा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ-เคตिเคตेเคเคจ เคเคฐเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคिเคฏा เคा เคฐเคนा เคนै। เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคถोเคง เคชเคค्เคฐ เคฎें ‘เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ’, ‘เคाเคธเคตाเคฒी’, ‘เคฆूเคง เคा เคฆाเคฎ’, ‘เคถूเคฆ्เคฐा’ เคเคนाเคจिเคฏों เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคธंเคตेเคฆเคจा เคเคฐ เคธเคฐोเคाเคฐों เคो เคธเคฎเคเคจे เคा เคเค เคช्เคฐเคฏाเคธ เคนै, เคเคฌเคि เค เคงिเคเคคเคฐ เคฒोเค เคธเคฆ्เคเคคि, เคชूเคธ เคी เคฐाเคค, เคเคซเคจ เคเคฆि เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนी เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฌเคนुเคเคจ เคธंเคตेเคฆเคจा เคो เคธเคฎเคเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคเคฐเคคे เคนैं। เคเคธ เคถोเคงเคชเคค्เคฐ เคฎें เคฆเคฒिเคค เคฏा เค เคूเคค เคी เคเคเคน เคฌเคนुเคเคจ เคถเคฌ्เคฆ เคा เคช्เคฐเคฏोเค เคिเคฏा เคนै।
เคฌीเคเคถเคฌ्เคฆ: เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ, เคฌเคนुเคเคจ, เคธंเคตेเคฆเคจा, เคฌเคนुเคเคจ เคตैเคाเคฐिเคी, เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ, เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆ, เคเคฆเคฐ्เคถเคตाเคฆ, เค เคจुเคญूเคคि, เคช्เคฐเคฎाเคฃिเคเคคा, เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा, เคฆเคฒिเคค, เคธुเคงाเคฐเคตाเคฆी เคฆृเคท्เคि, เคธाเคฎाเคिเค เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ, เคชिเคคृเคธเคค्เคคा, เคนृเคฆเคฏเคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ
เคตिเคทเคฏ เคตिเคธ्เคคाเคฐः
เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคा เคเคฅा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคตिเคตेเคเคจ-เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคเคตं เคฎूเคฒ्เคฏांเคเคจ เคे เคฒिเค เคुเคฒी เคँเคों เคธे เคฆेเคเคจे เคा เคเค्เคฐเคน เคเคฐเคคा เคนै। เคนाเคฒांเคि เคฏเคน เคฌाเคค เคिเคธी เคญी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคे เค เคง्เคฏเคฏเคจ-เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคे เคฒिเค เค เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคถเคฐ्เคค เคी เคคเคฐเคน เคนोเคคी เคนै। เคฌिเคจा เคिเคธी เคถเคฐ्เคค เคธाเคนिเคค्เคฏ เคा เค เคงเคฏเคฏเคจ เคนी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธे เคจเค เคตिเคเคจ เคो เคธृเคिเคค เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคเคธा เคนी เคिเคฏा। เคเคธเคฒिเค เคเคจเคा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคฏुเคเคฌोเคง เคे เคธाเคฅ เคจเค เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐ เคाเคคा เคนै। เคเคฌ เคตे เคธเคจ् 1936 เคฎें เคธाเคนिเคค्เคฏ เคी เคธुเคจ्เคฆเคฐเคคा เคो เคฌเคฆเคฒเคจे เคी เคฌाเคค เคเคฐเคคे เคนैं เคคो เคธाเคนिเคค्เคฏ เคी เคธंเคตेเคฆเคจा เคเคฐ เคฒेเคเค-เคชाเค เค เคธे เคจเค เคตिเคทเคฏเคตเคธ्เคคु เคी เคเคฏเคจ เคเคฐ เคชुเคฐाเคจे เคी เคค्เคฏाเค เคा เค เคจुเคฐोเคง เคเคฐ เคฐเคนे เคนोเคคे เคนैं, เคเคฐ เค เคชเคจे เคเคธเคชाเคธ เคे เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคเคฐ เคชเคฐिเคตेเคถ เคो เคธเคฎเคเคจे เคा เคเค्เคฐเคน เคเคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคญाเคทा-เคธाเคนिเคค्เคฏ เคो เคुเคฒीเคจเคคाเคตाเคฆी เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคธे เคฎुเค्เคค เคเคฐเคจे เคा เคเคน्เคตाเคจ เคฐเคนे เคฅे। เคเคจเคे เคเคธ เคเคน्เคตाเคจ เคฎें เคเคฎाเคจเคฆाเคฐी, เคธเค्เคाเค เคे เคธाเคฅ เคตिเคถ्เคตเคฆृเคท्เคि เคा เคฌोเคง เคจिเคนिเคค เคนै। เคाँเคต เคธे เคฒेเคเคฐ เคถเคนเคฐ เคा เคธเคซเคฐ เคนै। เคธเคฎाเค เคे เคธเคฌเคธे เคจीเคे เคे เคชाเคฏเคฆाเคจ เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคी เคฐเคนे เคฎाเคจुเคท เคธे เคฒेเคเคฐ เคธเคฌเคธे เคँเคे เคชाเคฏเคฆाเคจ เคชเคฐ เคीเคตเคจ เคा เคเคจंเคฆ เคฒे เคฐเคนे ‘เคฒเคुเคฎाเคจเคต’ เคชเคฐ เคเคจเคी เคฆृเคท्เคि เคเค เคนै เคि เคिเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคฆिเคจเคฐाเคค เคฎेเคนเคจเคค เคเคฐเคจे เคे เคฌाเคฆ เคญी เคญूเคे-เคจंเคे เคीเคตเคจ เคीเคจे เคे เคฒिเค เคฎเคเคฌूเคฐ เคฐเคนเคคे เคนैं। เคเคธ เคीเคตเคจ เคธे เคตे เคिเคคเคจा เคชเคฐिเคिเคค เคฅे, เคเคธे เคเคนเคฐाเค เคธे เคฎเคนเคธूเคธ เคญी เคเคฐเคคे เคฅे เคเคคเคจा เคนी เคตे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เค เคธเคฎाเคจเคคा, เคตिเคทเคฎเคคा เคो เคญी เคธเคฎเคเคคे เคฅे। เคฏเคนी เคाเคฐเคฃ เคนै เคि เคเคจเคी เคฐเคเคจा เคฎें เคฏुเคเคงाเคฐ्เคฎिเคคा เคी เคो เคธंเคตेเคฆเคจा เคธเคฎाเคนिเคค เคนै เคเคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏเคाเคฐों เคธे เคिเคธเคी เคตे เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคเคฐเคคे เคฅे। เคฒेเคिเคจ เคฏเคน เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคเค เคเคคเคซाเค เคนी เคฌเคจ เคเคฐ เคฐเคน เคเค। เคเคฌ เคคเค เคि เคนाเคถिเคฏे เคा เคธเคฎुเคฆाเคฏ เคुเคฆ เคเคฒเคฎ เคเคฒाเคจे เคी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคจเคนीं เค เคเคฏा। เคเคธी เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฆृเคท्เคि เคो เคธเคฎเคा เคा เคธเคเคคा เคนै เคเคฐ เคเคจเคे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคो เคญी เคคเคธเคฆीเค เคिเคฏा เคा เคธเคเคคा เคนै। เคกा. เคถिเคตเคुเคฎाเคฐ เคฎिเคถ्เคฐ เคจे เคธเคนी เคนी เคฒिเคा เคนै เคि ‘‘เคिเคคเคจा เคจเคเคฆीเค เคธे, เคिเคคเคจी เคเคนเคฐाเค เคธे เคเคจ्เคนोंเคจे เค्เคฐाเคฎीเคฃ เคीเคตเคจ เคो เคฆेเคा เคฅा, เคจाเคเคฐिเค เคीเคตเคจ เคी เคตिเคทเคฎเคคाเคं เคธे เคญी เคตे เคเคคเคจा เคนी เคตाเคिเคซ़ เคฅे। เคจเคเคฐों เคคเคฅा เค्เคฐाเคฎों เคฎें เคเคฎाเคจเคฆाเคฐी เคธे เคถ्เคฐเคฎ เคเคฐเคคे เคนुเค, เคซिเคฐ เคญूเค เคธे เคคเคก़เคชเคคे เคคเคฅा เคเค เค เค्เคे เคीเคตเคจ เคे เคฒिเค เคธंเคเคฐ्เคท เคเคฐเคคी เคฎाเคจเคตเคคा เคญी เคเคจ्เคนें เคฆिเคाเค เคชเคก़ी เคฅी เคเคฐ เคฆूเคธเคฐों เคे เคถ्เคฐเคฎ เคชเคฐ เคฎौเค เคเคก़ाเคคे เคเคถ-เคเคฐाเคฎ เคเคฐเคคे เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเคนे เคाเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค เคญी। เคจिเคเคฒे เคตเคฐ्เค เคी เคเคจเคคा เคे เคญी เค เคจेเค เคฐूเคช เคเคจเคे เคธाเคฎเคจे เคธे เคुเค़เคฐे เคฅे เคเคฐ เคคเคฅाเคเคฅिเคค เคธเคซे़เคฆเคชोเคถ, เคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคธเคฎाเค เคญी เค เคชเคจी เคฌเคนुเคฐंเคी เคถเค्เคฒ เคฒिเค เคเคจเคी เคंเคों เคे เคธाเคฎเคจे เคเคฏा เคฅा। เคเคจ्เคนोंเคจे เค เคชเคจे เคฆेเคे เคเคฏे เคเคธ เคीเคตเคจ เคो เคชूเคฐी เคเคฎाเคจเคฆाเคฐी เคคเคฅा เคเค เคธเค्เคे เคเคฒाเคाเคฐ เคी เคธाเคฐी เคธंเคตेเคฆเคจा เคे เคธाเคฅ เค เคชเคจी เคृเคคिเคฏों เคฎें เคเคญाเคฐा เคเคฐ เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคเคจ्เคนें เคเค เคจเค เคช्เคฐเคเคฐเคคा เคฆी।’’1 เค เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคเคฎाเคจเคฆाเคฐी เคธे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคเคฐ เคธंเคเคฐ्เคท เคो เคฆेเค-เคธเคฎเค เคฐเคนे เคฅे। เคเคฐ เคตเคนी เคเคจเคे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เคเคจเคी เคธंเคตेเคฆเคจा เคฌเคจ เคเคฐ เคเคญเคฐी เคนै। เคเคจเคी เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค เคฆृเคท्เคि เคฎें เคिเคคเคจा เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคा เคिเคค्เคฐเคฃ เคนै เคเคคเคจा เคเคธเคो เคฌเคฆเคฒเคจे เคी เคเคฆ्เคฆोเคเคนเคฆ เคी เคฌेเคैเคจी เคจเคนीं เคนै। เคตे เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เค เคธाเคฎाเคจเคคा เคเคฐ เคญूเค เคी เคคเคก़เคช เคो เคธเคฎเคเคคे เคนुเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคเคฐ เคจीเคคि เคฎें เคธुเคงाเคฐ เคाเคนเคคे เคฅे เคฒेเคिเคจ เคธเคฎ्เคฏเค เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคी เคเคนเค เคเคฎ เคนी เคธुเคจाเค เคชเคก़เคคी เคนै। เคตเคน เคชाเค เค เคตเคฐ्เค เคชเคฐ เคोเคก़ เคฆेเคคे เคนैं। เคฏเคนी เคตเคเคน เคนै เคि เคชाเค เค เคตเคฐ्เค เคธเคฌเคुเค เคธเคฎเคเคคे เคนुเค เคญी เคธाเคฎाเคिเค เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคी เคเคฐ เคฐूเค เคจเคนीं เคเคฐ เคชाเคคे เคนैं เค्เคฏोंเคि เคตे เคुเคฆ เคนी เคจเค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคเคเคก़ा เคนुเค เคนोเคคा เคนै เคเคฐ เคเคฆाเคฐเคฎเคจा เคธे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคी เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคเคฐ เคฌैเค เคคा เคนै। เคเคจเคी เคฌเคนुเคเคจ เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏों เคฎें เคเคธा เคนी เคिเคค्เคฐเคฃ เคนुเค เคนै เคฏเคนी เคตเคเคน เคนै เคि เคตे เคเคนाเคจिเคฏाँ เคฌเคนुเคเคจ เคตैเคाเคฐिเคी เคชเคฐ เคจเคนीं เคเคคเคฐเคคी เคนैं เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคिंเคคเค เคเคธे เคฒเคाเคคाเคฐ เคธเคตाเคฒ เคे เคเค เคเคฐे เคฎें เคเคก़ा เคเคฐเคคे เคนैं। เคกा. เคฐाเคฎ เคंเคฆ्เคฐ เคे เค เคจुเคธाเคฐ ‘‘เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคिเคจ เคเคนाเคจिเคฏों เคฎें เคुเคฒे เคฐूเคช เคฎें เคธเคฎเคธ्เคฏा เคा เคธเคฎाเคงाเคจ เคจเคนीं เคธुเคाเคคे, เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคจเคนीं เคเคฐाเคคे, เคฌเคฒ्เคि เคถोเคทเคฃ เคเคตं เคฆเคฎเคจ เคो เค เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคเคฅाเคฆृเคท्เคि เคเคฐ เคธंเคตेเคฆเคจा เคे เคธाเคฅ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคชเคฐเค เคขंเค เคธे เค เคญिเคต्เคฏเค्เคค เคเคฐ เคिเคค्เคฐिเคค เคเคฐเคคे เคนैं- เคตे เคเคนाเคจिเคฏाँ เคถोเคทเคฃ เคเคฐ เคฆเคฎเคจ เคธे เคฎुเค्เคคि เคे เคฒिเค ‘เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा-เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ’ เคी เคฎांเค เคเคฐเคคी เคนैं। เคिเคจ เคเคนाเคจिเคฏों เคฎें เคตे เคธเคฎเคธ्เคฏा เคा เคธเคฎाเคงाเคจ เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคเคฐเคคे เคนैं, เคตे เคธुเคงाเคฐเคตाเคฆी เคฆृเคท्เคि เคी เคเคฐ เคธंเคेเคค เคเคฐเคคी เคนंै। ‘เคธเคฆ्เคเคคि’ เคเคฐ ‘เคाเคธเคตाเคฒी’ เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคเคจ เคซ़เคฐ्เคों เคो เคธเคฎเคा เคा เคธเคเคคा เคนै। ‘เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा’ เคे เคช्เคฐเคคि เคธंเคฆेเคน เคเคฐ เคชाเคค्เคฐों เคฆ्เคตाเคฐा เคเค ाเค เคเค เคธเคตाเคฒ เคชुเคฐुเคท เคชाเคค्เคฐों เคी เค เคชेเค्เคทा เค्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคธ्เคค्เคฐी เคชाเคค्เคฐों เคฎें เคนी เคฎुเคเคฐिเคค เคนुเค เคนैं; เคฎเคธเคฒเคจ ‘เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ’ เคी ‘เคंเคी’ เคเคฐ ‘เคाเคธเคตाเคฒी’ เคी ‘เคฎुเคฒिเคฏा’ เคे เคต्เคฏเค्เคคिเคค्เคต เคฆेเคे เคा เคธเคเคคे เคนैं। ‘เคोเคฆाเคจ’ เคเคชเคจ्เคฏाเคธ เคी ‘เคงเคจिเคฏा’ เคเคฐ ‘เคธिเคฒिเคฏा’ เคคเค เคเคคे-เคเคคे เคฌเคนुเคเคจ-เคธ्เคค्เคฐी เคा เคคेเคตเคฐ เคเคฐ เคญी เคตिเคฆ्เคฐोเคนी เคฌเคจ เคाเคคा เคนै। เคฏเคน เคฌเคนुเคเคจ-เคेเคคเคจा เคเคฐ เค़ाเคธ เคคौเคฐ เคธे เคฌเคนुเคเคจ เคธ्เคค्เคฐी เคेเคคเคจा เคा เคธเคถเค्เคค เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै। เคเคจ เคคเคฎाเคฎ เคฆृเคท्เคिเคฏों เคे เคฎเคฆ्เคฆेเคจเค़เคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏों เคा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค เคชेเค्เคทिเคค เคนै।’’2 เค เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคเคนाเคจिเคฏाँ เค เคชเคจी เคฏुเคเคงเคฐ्เคฎिเคคा เคฎें เคिเคคเคจा เคฌเคนुเคเคจ เคिंเคคा เคเคฐ เคिंเคคเคจ เคो เคเค ाเคคी เคนैं। เคिเคธเคा เคซिเคฐ เคธे เคฎूเคฒ्เคฏांเคเคจ, เคตिเคตेเคเคจ-เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคी เคเคฐूเคฐเคค เคนै।
เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฌเคนुเคเคจ เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏों เคฎें ‘เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ’ เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคเคนाเคจी เคนै। เคนिंเคฆी เคเคฒोเคเคจा เคे เคธเคญी เคธ्เคूเคฒ เคจे เคเคธ เคाเคนเคจी เคा เคฎूเคฒ्เคฏांเคเคจ เค เคชเคจे-เค เคชเคจे เคฆृเคท्เคिเคोเคฃ เคธे เคिเคฏा เคนै। เคฎैเคจेเคเคฐ เคชाเคฃ्เคกेเคฏ เคे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें, เคฏเคน ‘เคेเคตเคฒ เคเค เคुเคँ เคจเคนीं เคนै, เคฌเคฒ्เคि เคชूเคฐा เคนिเคจ्เคฆू เคธเคฎाเค เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ เคนै, เคिเคธเคฎें เค เคूเคคों เคो เคกूเคฌ เคฎเคฐเคจे เคी เคคो เคธुเคตिเคงा เคนै, เคชीเคจे เคे เคฒिเค เคชाเคจी เคฒेเคจे เคी เคธुเคตिเคงा เคจเคนीं।’3 เคเค เคฌเคนुเคเคจ เคฆเคฎ्เคชเคค्เคคि เคंเคी เคเคฐ เคोเคू เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคเค เคฌเคก़े เคต्เคฏाเคชเค เคธाเคฎाเคिเค เคธเคฎเคธ्เคฏाเคं เคी เคเคฐ เคธंเคेเคค เคเคฐเคคे เคนैं। เคोเคू เคฌीเคฎाเคฐ เคนै เคเคฐ เคช्เคฏाเคธ เคธे เคคเคก़เคช เคฐเคนा เคนै। เคเคฐ เคฎें เคฐเคा เคชाเคจी เคंเคฆा-เคตिเคทाเค्เคคเคฏुเค्เคค เคนै เคเคฐ เคเคธ เคाเคฐเคฃ เคธे เคฌीเคฎाเคฐी เคเคนीं เคฌเคข़ เคจ เคाเค เคंเคी เคตเคน เคชाเคจी เคोเคू เคो เคจเคนीं เคฆेเคจा เคाเคนเคคी เคนै เคเคฐ เค ाเคुเคฐ เคे เคुเคँ เคธे เคชाเคจी เคฒाเคจे เคे เคฒिเค เคเคฒ เคฆेเคคी เคนै। เคोเคू เคो เคि เคธाเคฎाเคिเค เคธเคฎเคธ्เคฏाเคं เคी เคญเคฏเคตเคคा เคो เคธเคฎเคเคคा เคนै। เคเคธ เคญเคฏเคตเคคा เคी เคंเคคเคฐिเค เคชीเคก़ा เคो เคญी เคฎเคนเคธूเคธ เคเคฐเคคा เคนै। เคเคธเคฒिเค เคตเคน เคเคนเคคा เคนै เคि ‘เคนाเคฅ เคชाँเคต เคคुเคก़เคตा เคเคเคी เคเคฐ เคुเค เคจ เคนोเคा। เคฌैเค เคुเคชเคे เคธे। เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคฆेเคตเคคा เคเคถीเคฐ्เคตाเคฆ เคฆेंเคे, เค ाเคुเคฐ เคฒाเค ी เคฎाเคฐेंเคे, เคธाเคนूเคी เคเค เคे เคชाँเค เคฒेंเคे। เคเคฐीเคฌी เคा เคฆเคฐ्เคฆ เคौเคจ เคธเคฎเคเคคा เคนै। เคนเคฎ เคคो เคฎเคฐ เคญी เคाเคคे เคนैं, เคคो เคोเค เคฆुเคเคฐ เคชเคฐ เคाँเคเคจे เคจเคนीं เคเคคा, เคंเคงा เคฆेเคจा เคคो เคฌเคก़ी เคฌाเคค เคนै। เคเคธे เคฒोเค เคुเคँ เคธे เคชाเคจी เคญเคฐเคจे เคฆेंเคे?’4 เคोเคू เคे เคเคธ เคเคฅเคจ เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃเคตाเคฆी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคชเคฐ เคฌเคนुเคค เคฌเคก़ा เคต्เคฏंเค्เคฏ เคเคฐเคคे เคนैं। เคกा. เคฐाเคฎ เคंเคฆ्เคฐ เคे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฏเคน เคจ เคेเคตเคฒ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคเคนाเคจी เคเคฒा เคนै เคฌเคฒ्เคि เคฆेเคตเคคा เคฎเคจเคตाเคเคฐ เคถोเคทเคฃ เคช्เคฐเคชंเค เคเคฐเคจे เคตाเคฒे เคช्เคฐเคคीเค เคे เคฐूเคช เคฎें เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃเคตाเคฆ เคชเคฐ เคช्เคฐเคนाเคฐ เคนै।5 เค เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคीเคตเคจ เคी เคฎूเคฒเคญुเคค เคเคตเคถ्เคฏเคเคคा เคชाเคจी เคी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคो เคฒेเคเคฐ เคो เคिเคค्เคฐเคฃ เคिเคฏा เคนै เคตเคน เคเค เคญी 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคฌเคจी เคนुเค เคนै। เคเคธเคฎें เคช्เคฐเคคीเคाเคค्เคฎเค เคฐूเคช เคฎें เคนी เคธเคนी เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃเคตाเคฆ เคชเคฐ เคो เคช्เคฐเคนाเคฐ เคिเคฏा เคเคฏा เคนै। เคตเคน เคเคธ เคฏुเค เคी เคธीเคฎा เคนै เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคตैเคाเคฐिเคी เคी เคเคฐ เคธंเคेเคค เคญी เคนै। เคฒेเคिเคจ เคฏเคน เคธीเคฎा เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เค्เคฏों เคฌเคจाเคคे เคนैं เคเคฌเคि เคชाเคจी เคो เคฒेเคเคฐ เคंเคฆोเคฒเคจ เคเคฐเคฎ เคธीเคฎा เคชเคฐ เคฅा?
เคเคนाเคจी เคी เคจाเคฏिเคा เคंเคी เค เคชเคจे เคीเคตเคจ เคธाเคฅी เคे เคीเคตเคจ เคो เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค เคกเคฐी เคธเคนเคฎी เคธ्เคตเค्เค เคชाเคจी เคฒेเคจे เคी เคคाเค เคฎें เคฌैเค ी เคนै। เคเคธे เคฏเคน เคญी เคกเคฐ เคนै เคि เคเคนीं เคोเค เคชाเคจी เคฒेเคคे เคฆेเค เคฒिเคฏा เคคो เคोเคू เคी เคेเคคाเคตเคจी เคธเค เคธाเคฌिเคค เคนो เคाเคเคी เคो เคเคจ्เคนें เคธ्เคตเค्เค เคชाเคจी เคฒाเคจे เคे เคฒिเค เคिเคฆเคฆ เคे เคตเค्เคค เคฆी เคเค เคฅी। เคฒेเคिเคจ เคนिเคฎ्เคฎเคค เคเคฐ เคेเคคเคจा เคे เคฌเคฒ เคนी เคตเคน เคฎुเคเคฐ เคธ्เคค्เคฐी เคी เคคเคฐเคน เคเคे เคฌเคข़เคจे เคी เคोเคถिเคถ เคเคฐเคคी เคนै। เคช्เคฐเคถ्เคจ เคเคฐ เคฆुเคตिเคงा เคे เคฌीเค เค เคชเคจे เคเคช เคธे เคธเคตाเคฒ เคเคฐเคคी เคนैं เคो เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคฌเคนुเคเคจ เคंเคฆोเคฒเคจ เคฎें เคเคฒ เคฐเคนा เคฅा เคि ‘‘เคนเคฎ เค्เคฏों เคจीเค เคนैं เคเคฐ เคฏे เค्เคฏों เคँเค เคนैं? เคเคธเคฒिเค เคि เคฏे เคเคฒे เคฎें เคคाเคा เคกाเคฒ เคฒेเคคे เคนैं?’ เคฏเคน เคธเคตाเคฒ เค เคชเคจे เคเคช เคฎें เคฌเคนुเคเคจ เคेเคคเคจा เคो เคฐिเคซ्เคฒैเค्เค เคเคฐเคคी เคนै। เคธाเคฎाเคिเค เคตिเคทเคฎเคคा เคो เคชเคนเคाเคจเคคी เคนै। เคเคธी เคे เคธाเคฅ เคंเคी เคถ्เคฐेเคท्เค เคคा เคो เคญी เคुเคจौเคคी เคฆेเคคी เคนै เคเคฐ เคเคธเคा เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคฌเคฏाเคจ เคเคฐเคคी เคนै เคि ‘เค เคญी เคเคธ เค ाเคुเคฐ เคจे เคคो เคเคธ เคฆिเคจ เคฌेเคाเคฐे เคเคก़เคฐिเคฏे เคी เคเค เคญेเคก़ เคुเคฐा เคฒी เคฅी เคเคฐ เคฌाเคฆเคฎें เคเคธเคो เคฎाเคฐ เคเคฐ เคा เคเคฏा। เคเคจ्เคนीं เคชंเคกिเคค เคे เคเคฐ เคฎें เคคो เคฌाเคฐเคนों เคฎाเคธ เคुเค เคนोเคคा เคนै। เคฏเคนी เคธाเคนू เคी เคคो เคी เคฎें เคคेเคฒ เคฎिเคฒा เคเคฐ เคฌेเคเคคे เคนैं। ...เคिเคธ-เคिเคธ เคฌाเคค เคฎें เคนैं เคนเคฎเคธे เคँเคे? เคนाँ, เคฎुँเคน เคธे เคนเคฎเคธे เคँเคे เคนैं।...เคฌेเคाเคฐे เคฎเคนंเคू เคो เคเคคเคจा เคฎाเคฐा เคि เคฎเคนीเคจों เคूเคจ เคฅूเคเคคा เคฐเคนा। เคเคธीเคฒिเค เคคो เคि เคเคธเคจे เคฌेเคाเคฐ เคจ เคฆी เคฅी। เคเคธ เคชเคฐ เคฏे เคฒोเค เคँเคे เคฌเคจเคคे เคนैं?’’6 เค เคฐ्เคฅाเคค เคंเคी เคे เคฎाเคงเคฏเคฎ เคे เคธाเคฅ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคเค เคธเคเค เคธ्เคค्เคฐी เคी เคेเคคเคจा เคो เคฐेเคांเคिเคค เคเคฐเคคे เคนैं เคो เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคนिंเคฆू เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคเคตं เคเคธเคी เค เคฎाเคจเคตीเคฏเคคा เคो เคธเคนเคเคคा เคे เคธाเคฅ เคเคेเคฐเคคी เคนै, เคเคธे เคธเคฎเคเคคी เคนै เคเคฐ เคเคนเคคी เคนै เคि เคเคจเคी เคเคฅเคจी เคเคฐ เคเคฐเคจी เคฎें เคिเคคเคจा เค ंเคคเคฐ เคนै। เคตे เคธिเคฐ्เคซ เคฎुँเคน เคे เคाเคฐเคฃ เคนी เคนเคฎเคธे เคँเคा เคนै। เค เคฐ्เคฅाเคค เคुเคฌाเคจ เคे เคाเคฐเคฃ เคนी เคถ्เคฐेเคท्เค เคคा เคนै। เคธ्เคชเคท्เคเคคः เคเคนाเคจी เคฎें เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे ‘เค ाเคुเคฐ เคเคฐ เคเคธเคा เคुเคँ เคฆोเคจों เคो เคนी เคญเคฏ เคे เคช्เคฐเคคीเค’ เคे เคฐूเคช เคฎें เคिเคค्เคฐिเคค เคिเค เคนैं। เคกा. เคฐाเคฎ เคंเคฆ्เคฐ เคे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें, ‘‘เคเคนाเคจी เคฎें เคंเคी เคฆ्เคตाเคฐा เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ, เค ाเคुเคฐ เคเคฐ เคธाเคนू เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคเค ाเค เคเค เคช्เคฐเคถ्เคจ เคตเคฐ्เคฃ-เคाเคคि เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคชเคฐ เคคीเคा เคตाเคฐ เคเคฐเคจे เคैเคธा เคนैं । เคंเคी เคे เคช्เคฐเคถ्เคจ เคोเค เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคช्เคฐเคถ्เคจ เคจเคนीं เคนैं। เคฌเคฒ्เคि เคตे เคธเคญी เคช्เคฐเคถ्เคจ เคเค เคญी เค เคฎ्เคฌेเคกเคเคฐเคตाเคฆी เคंเคฆोเคฒเคจों เคฎें เคธुเคจे เคा เคธเคเคคे เคนैं। เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคฆ्เคตाเคฐा เค เคूเคค เคธ्เคค्เคฐी เคชाเคค्เคฐ เคฎें เคญเคฐी เคเค เคेเคคเคจा เคा เคตिเคाเคธ เคนिंเคฆी เคเคนाเคจी เคी เคตिเคाเคธ-เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคฆुเคฐ्เคฒเคญ เคนै। เค ंเคคเคคः เคเคธเคी เคूंเค เคฌเคนुเคเคจ เคเคนाเคจिเคฏों เคฎें เคนी เคธुเคจाเค เคฆेเคคी เคนै। เคเคธ เคนเคीเคเคค เคธे เคเคเคฐाเคฏे เคฌिเคจा เคोเค เคญी เคธाเคนिเคค्เคฏिเค, เคธाเคฎाเคिเค เคเคฐ เคฐाเคเคจैเคคिเค เคตिเคฎเคฐ्เคถ เค เคงूเคฐा เคนै।’’7 เคตเคนीं เคจीเคฒเคांเคค เคจे เคฒिเคा เคนै เคि เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ เคจ เคेเคตเคฒ เคธाเคฎाเคिเค เคจ्เคฏाเคฏ เคी เคฎांเค เคเคฐเคคा เคนै เคฌเคฒ्เคि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เค्เคฐूเคฐเคคเคฎ เคเคตं เคตिเคญाเคเคจเคाเคฐी เคธ्เคตเคฐूเคช เคो เคธ्เคชเคท्เค เคเคฐเคคा เคนै। เคเคจ्เคนीं เคे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें ‘‘เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ เคธाเคฎाเคिเค เคตिเคญाเคเคจ เคा เคเค เคฎूเคฐ्เคค เคฌिเคฎ्เคฌ เคนै เคो เคธเคตเคฐ्เคฃ เคเคฐ เค เคूเคค เคो เคจ เคेเคตเคฒ เคชृเคฅเค เคเคฐเคคा เคนै, เคฌเคฒ्เคि เคฆोเคจों เคी เคธाเคฎाเคिเค เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคे เคเคนเคฐे เคญेเคฆ เคो เคญी เคช्เคฐเคคिเคฌिเคฎ्เคฌिเคค เคเคฐเคคा เคนै।’’8 เคเคธ เคญเคฏाเคตเคน เคคเคจाเคตเคชूเคฐ्เคฃ เคीเคตเคจ เคे เคฌीเค เคंเคी เคी เคธ्เคฅिเคคि เคो เคธเคนเค เคนी เคธเคฎเคा เคा เคธเคเคคा เคนै เคि เคตเคน เคैเคธी เคจिเคกเคฐเคคा เคो เคญी เคी เคฐเคนी เคนै เคเคฐ เคिเคคเคจा เคเคฎเคोเคฐ เคญी เคนै। เคเคธे เคเคธ เคธंเคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคเคฐ เคธ्เคชเคท्เค เคคौเคฐ เคชเคฐ เคธเคฎเคा เคा เคธเคเคคा เคนै เคि เคंเคी เคธाเคนเคธ เคเคฐ เคुเคँ เคคเค เคชเคนुँเค เคाเคคी เคนै เคเคฐ เคเคก़े เคธे เคญเคฐा เคนुเค เคชाเคจी เคुเคँ เคธे เคींเคเคคी เคนै। เคคเคญी เคถेเคฐ เคे เคฎुँเคน เคธे เคญी เคญเคฏाเคจเค เค ाเคुเคฐ เคा เคฆเคฐเคตाเค़ा เคुเคฒเคคा เคนै - เคเคธเคे เคนाเคฅ เคธे เคฐเคธ्เคธी เคूเคเคคी เคนै เคเคฐ เคญाเค เคเคฐ เคเคฐ เคชเคนुँเคเคคी เคนै เคเคฐ เคฆेเคเคคी เคนै เคि ‘‘เคोเคू เคฒोเคा เคฎुँเคน เคธे เคฒเคाเค เคตเคนी เคฎैเคฒा เคंเคฆा เคชाเคจी เคชी เคฐเคนा เคนै।’’9 เค เคฐ्เคฅाเคค เคिเคธเคे เคกเคฐ เคธे เคंเคी เคธाเคนเคธी เคเคฆเคฎ เคเค ाเคคी เคนै เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เคตเคเคน เคธे เคตเคนी เคเคिเคค เคนोเคคा เคนै। เคฏเคนाँ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคंเคी เคे เคฎाเคงเคฏเคฎ เคธे เคฏเคน เคธ्เคฅाเคชिเคค เคिเคฏा เคนै เคि เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคी เคฆเคฏเคจीเคฏ เคธ्เคฅिเคคि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธाเคฎाเคिเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เค เคธเคฎाเคจเคคाเคชเคฐเค เคธंเคฐเคเคจा เคเคฐ เคธเคฎाเค เคฎें เคเคธเคी เคธ्เคตीเคाเคฐ्เคฏเคคा เคे เคाเคฐเคฃ เคนै।
21เคตीं เคธเคฆी เคฎें ‘เค ाเคुเคฐ เคा เคुเคँ’ เคเคนाเคจी เคे เคจिเคนिเคคाเคฐ्เคฅ เคो เคธเคฎเคเคจे เคे เคฒिเค เคฌเคฆเคฒे เคนुเค เคถोเคทเคฃ เคเคฐ เค เคค्เคฏाเคाเคฐ เคे เคชเคฐिเคท्เคृเคค เคธ्เคตเคฐूเคช เคो เคธเคฎเคเคจा เคนोเคा, เคคเคญी เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฒेเคเคीเคฏ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒเคคा เคे เคธाเคฎเคฏिเค เค เคฐ्เคฅ เคง्เคตเคจिเคค เคนोंเคे। เคเคธ เคเคนाเคจी เคฎें เค เคธ्เคชृเคถ्เคฏ เคंเคी เคे เค เคฒाเคตा เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคธ्เคชृเคถ्เคฏ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคे เคถोเคทเคฃ เคคเคฅा เคเคจเคी เคธ्เคฅिเคคि เคो เคญी เคिเคค्เคฐिเคค เคเคฐเคคे เคนैं। เคเค เค เคฐ्เคฅ เคฎें เคฌเคนुเคเคจ เคคो เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เคญी เคนैं। เค เคคः เคเค्เคค เคช्เคฐเคธंเค เคฌเคนुเคค เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै। เคชाเคจी เคญเคฐเคจे เคเคं เคฆो เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคा เคตाเคฐ्เคคाเคฒाเคช เคฆ्เคฐเคท्เคเคต्เคฏ เคนै- ‘เคाเคจा เคाเคจे เคเคฒे เคเคฐ เคนुเค्เคฎ เคนुเค เคि เคคाเค़ा เคชाเคจी เคญเคฐ เคฒाเค। เคเคก़े เคे เคฒिเค เคชैเคธे เคจเคนीं เคนैं।’ ‘เคนเคฎ เคฒोเคों เคो เคเคฐाเคฎ เคธे เคฌैเค े เคฆेเค เคเคฐ เคैเคธे เคฎเคฐเคฆों เคो เคเคฒเคจ เคนोเคคी เคนै।’ ‘เคนाँ, เคฏเคน เคคो เคจ เคนुเค เคि เคเคฒเคธिเคฏा เคเค ाเคเคฐ เคญเคฐ เคฒाเคคे। เคฌเคธ, เคนुเคुเคฎ เคเคฒा เคฆिเคฏा เคि เคคाเค़ा เคชाเคจी เคฒाเค, เคैเคธे เคนเคฎ เคฒौंเคกिเคฏा เคนी เคคो เคนैं।’ ...‘เคฆिเคจ เคญเคฐ เคเคฐाเคฎ เคเคฐเคจे เคो เคी เคคเคฐเคธ เคเคฐ เคฐเคนा เคाเคคा เคนै।’’10 เคเคจ เคตเค्เคคเคต्เคฏों เคธे เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคी เคธाเคฎाเคिเค-เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค เคธ्เคฅिเคคि เคा เคเคญाเคธ เคนोเคคा เคนै। เคชुเคฐुเคท เคตเคฐ्เคเคธ्เคต เคे เคช्เคฐเคคि เคเคจเคे เคฎเคจ เคฎें เคเค्เคฐोเคถ เคญी เคนै। เคเคจ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคी เคธाเคฎाเคिเค เคชเคนเคाเคจ เคญเคฒे เคนी เคुเคฒ เคจ เคชाเค เคนो, เคชเคฐंเคคु เคाँเคตों เคฎें เคฏเคนी เคธ्เคฅिเคคि เคนै। เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฌเคนुเคเคจ เคीเคตเคจ เคชเคฐ เคฒिเคिเคค เคเคนाเคจिเคฏों เคी เคाเคธ เคตिเคถेเคทเคคा เคฏเคน เคนै เคि เคเคชेเค्เคทเคฃीเคฏ เคเคฐ เคिเคธी เคे เคฒिเค เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคฌाเคค เคฏा เคเคเคจा เคเคจเคे เคฏเคนाँ เคตिเคถिเคท्เค เคฌเคจ เคाเคคी เคนै। เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคค्เคฎเคตाเคी เคคเคเคจीเค เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตเคฐ्เค เคेเคคเคจा เคเคฐ เคธเคเคเคคा เคो เคช्เคฐाเคฅเคฎिเคเคคा เคฆेเคคे เคนुเค เคช्เคฐเคคिเคชเค्เคท เคे เคช्เคฐเคคि เคธเคนाเคจुเคญूเคคि เคญी เคชैเคฆा เคिเค เคนैं। เคธाเคฎाเคिเค-เคเคฐ्เคฅिเค เคตिเคตเคถเคคाเคं เคจे เคฎเคจुเคท्เคฏ เคी เคฎाเคจเคธिเค เคธ्เคฅिเคคि เคชเคฐ เคिเคคเคจा เคช्เคฐเคญाเคต เคกाเคฒा เคนै; เคเคธเคा เคिเคค्เคฐเคฃ เคเคนाเคจी เคे เคเคฅ्เคฏ เคเคฐ เคธंเคตेเคฆเคจा เคฎें เคฆेเคा เคा เคธเคเคคा เคนै।
เคเคจเคी ‘เคाเคธเคตाเคฒी’ เคเคนाเคจी เคांเคงी เคे ‘เคนृเคฆเคฏ-เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ’ เคे เคธिเคฆ्เคงांเคค เคชเคฐ เคेंเคฆ्เคฐिเคค เคนै। เคเคธ เคเคนाเคจी เคฎें เคธाเคฎंเคคी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคे เคฏुเคตเค เคैเคจ เคธिंเคน เคा เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคฌเคนुเคเคจ เคธ्เคค्เคฐी เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคซเคเคाเคฐ เคธे เคฆिเคाเคฏा เคเคฏा เคนै। เค्เคฏा เคเคชเคจिเคตेเคถिเค เคญाเคฐเคค เคฎें เคเคธा เคธंเคญเคต เคฅा! เค्เคฏा เคฏเคน เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคเคฆเคฐ्เคถเคตाเคฆी เคฆृเคท्เคि เคी เคฎเคเคฌूเคฐी เคนै เคฏा เคซिเคฐ เคนเคीเคเคค เคि เคเค เคเคฐीเคฌ เคคांเคे เคตाเคฒे เคฎเคนाเคตीเคฐ เคी เคชเคค्เคจी เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคซเคเคाเคฐ เคธे เคธाเคฎंเคคी เคธเคฎाเค เคा เคฏुเคตเค เคจेเค เคเคฆเคฎी เคฌเคจ เคाเคเคा เคो เคเคธ เคธ्เคค्เคฐी เคी เคฌेเคฌเคธी เคा เคคाเคฐ-เคคाเคฐ เคเคฐเคจे เคी เคฎเคจเคธा เคฐเคเคคा เคนो। เคฏเคน เคเค เคोเคฐी เคเคฆเคฐ्เคถाเคค्เคฎเค เคธ्เคฅिเคคि เคนै เคो เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคฎें เคธंเคญเคต เคจเคนीं เคนै। เค ाเคुเคฐ เคैเคจ เคธिंเคน เคฆ्เคตाเคฐा เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคเค्เคเคค เคฒूเคเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคि เคो เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เค เคชเคจी เคเคฒाเคค्เคฎเคเคคा เคธे เคเคธे เคฌेเคฌเคธी เคฎें เคคเคฌ्เคฆीเคฒ เคเคฐเคคा เคนै। เคเคฐ เคฎुเคฒिเคฏा เคธे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคเคธे เคต्เคฏเค्เคค เคเคฐเคคा เคนै। เคเคจ्เคนीं เคे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें ‘‘เค เคเคฐ เคตเคน เคเคคเคจी เคเคฐीเคฌ เคจ เคนोเคคी, เคคो เคिเคธी เคी เคฎเคाเคฒ เคฅी เคि เคเคธ เคคเคฐเคน เคเคธเคा เค เคชเคฎाเคจ เคเคฐเคคा। เคตเคน เคฐोเคคी เคाเคคी เคฅी เคเคฐ เคाเคธ เคीเคฒเคคी เคाเคคी เคฅी।’’11 เค เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคฎुเคฒिเคฏा เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฏเคน เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐเคจा เคाเคนเคคे เคนैं เคि เคเคฐीเคฌी เคนी เคฌเคนुเคเคจों เคी เคฌेเคฌเคธी เคเคฐ เคฎเคเคฌूเคฐी เคนै। เคธाเคฅ เคนी เคฏเคน เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคฌเคนुเคค เคुเค เค़เคฌ्เคค เคเคฐเคจे เคी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคी เคเคฐ เคธंเคेเคค เคจเคนीं เคเคฐเคคा เคนै; เค เคชिเคคु เคाเคคि เคช्เคฐเคฅा, เค เคจ्เคฏाเคฏ, เค เคชเคฎाเคจ, เคตिเคชเคจ्เคจเคคा เคเคฐ เค เคงिเคाเคฐเคตिเคนीเคจ เคฌเคนुเคเคจ เคธ्เคค्เคฐी เคी เคตिเคตเคถเคคा เคนै। เค्เคฏोंเคि เคฎुเคฒिเคฏा เคธिเคฐ्เคซ เค़เคฐीเคฌ เคนी เคจเคนीं เคนै, เค เคชिเคคु เคตเคน เคฌเคนुเคเคจ เคญी เคนै, เคिเคธเคी เคธाเคฎाเคिเค เคธ्เคฅिเคคि เคฏा เคนैเคธिเคฏเคค เคฏเคน เคนै เคि เคाเคคिเคช्เคฐเคฅा เคी เคตเคฐ्เคเคธ्เคตเคถाเคฒी เคถीเคฐ्เคท เคाเคคिเคฏाँ เคเคธे เคिเคฒौเคจा เคी เคคเคฐเคน เคธเคฎเคเคคी เคนैं। เคเคธी เคญाเคตเคจा เคธे เคैเคจ เคธिंเคน เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคฆเคฏा เคाเคนเคคा เคนै, เคฒेเคिเคจ เคฎुเคฒिเคฏा เคा เคตिเคฆ्เคฐोเคนी เคคेเคตเคฐ, เคเคธเคा เค เคญिเคฎाเคจ เคเคฐ เคธाเคนเคธ เคฆेเคเคเคฐ เคैเคจ เคธिंเคน เคो เคฆिเคจ เคฎें เคคाเคฐे เคฆिเคเคจे เคฒเคเคคा เคนै। เคिเคธเคी เคเคธे เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคจเคนीं เคฅी। เคตเคน เคैเคจ เคธिंเคน เคो เคงเคฎเคाเคคी เคนै เคि ‘เคाเค, เค เคฌ เคฎुเคे เคเคญी เคจ เคेเคก़เคจा, เคจเคนीं เคคो เค เค्เคा เคจ เคนोเคा।’12 เคฎुเคฒिเคฏा เค เคชเคจी ‘เคเค्เค़เคค’, ‘เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा’ เคी เคฐเค्เคทा เคจिเคกเคฐเคคा เคธे เคเคฐเคคी เคนै। เคฎुเคฒिเคฏा เคा เคตिเคฆ्เคฐोเคนी เคคेเคตเคฐ เคเคฐ เคธाเคนเคธ เคฌเคนुเคเคจ เคฏुเคตเคคिเคฏों เคो เคคाเคเคค เคฆेเคคा เคนै เคเคฐ เคเคจเคฎें เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคी เคेเคคเคจा เคชैเคฆा เคเคฐเคคा เคนै। เคฌเคนुเคเคจ เคी เคเค्เคเคค เคो เคिเคฒौเคจा เคธเคฎเคเคจे เคตाเคฒों เคเคฐ เค เคชเคจी เคเค्เคเคค เคชเคฐ เคเคฐ्เคต เคเคฐเคจे เคตाเคฒों เคो เคฎुเคฒिเคฏा เคฌเคก़े-เคฌเคก़े เคเคฐों เคा เคนाเคฒ เคฌเคคा เคเคฐ เคเคจเคी เคนैเคธिเคฏเคค เคฌเคคा เคฆेเคคी เคนै เคि ‘เคฌเคก़े-เคฌเคก़े เคเคฐों เคा เคนाเคฒ เคाเคจเคคी เคนूं। เคฎुเคे เคिเคธी เคฌเคก़े เคเคฐ เคा เคจाเคฎ เคฌเคคा เคฆो, เคिเคธเคฎें เคोเค เคธाเคเคธ, เคोเค เคोเคเคตाเคจ, เคोเค เคเคนाเคฐ, เคोเค เคชंเคกा, เคोเค เคฎเคนเคฐाเค เคจ เคुเคธा เคฌैเค ा เคนो? เคฏเคน เคธเคฌ เคฌเคก़े เคเคฐों เคी เคฒीเคฒा เคนै।’13 เคฎुเคฒिเคฏा เคฌเคนुเคเคจ เคी เคเค्เคเคค เคเคฐ เคชเคคि เคे เคตिเคถ्เคตाเคธ เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐเคคे เคนुเค เคเคนเคคी เคนै เคि ‘เคฎेเคฐे เคเคฆเคฎी เคे เคฒिเค เคธंเคธाเคฐ เคฎें เคो เคुเค เคนूं, เคฎैं เคนूं।’14 เคฎुเคฒिเคฏा เคจाเคฐी เคेเคคเคจा เคी เคช्เคฐเคคीเค เคนै। เค เคชเคจे เคชเคคि เคे เคฎเคจเคฎाเคจी เคเคฐเคจे เคชเคฐ เคตเคน เคुเคช เคจเคนीं เคฌैเค เคธเคเคคी, เคเคนเคคी เคนै เคि ‘เคนाँ, เคตเคน เค เคชเคจे เคฎเคจ เคी เคเคฐเคจे เคฒเคे, เคฎेเคฐी เคाเคคी เคชเคฐ เคฎूंเค เคฆเคฒเคจे เคฒเคे, เคคो เคฎैं เคญी เคเคธเคी เคाเคคी เคชเคฐ เคฎूंเค เคฆเคฒूंเคी।’15 เคฒेเคिเคจ เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคธाเคฐी เคेเคคเคจा เค เคชเคจी เคธाเคธ เคे เคเคे เค्เคทीเคฃ เคฒเคเคคी เคนै। เคเคธเคी เคธाเคธ เคฎें เคชुเคฐुเคท เคตเคฐ्เคเคธ्เคต เคा เคธंเคธ्เคृเคคिเคเคฐเคฃ เคนो เคเคฏा เคนै। เคตเคน เคชुเคฐुเคทเคตเคฐ्เคเคธ्เคต เคा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคเคฐเคคी เคนै। เคฏเคน เคธ्เคฅिเคคि เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคนी เคธाเคธ เคी เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เคि เคญाเคฐเคค เคी เค เคงिเคเคคเคฐ เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เคธाเคธ เคฌเคจเคเคฐ เคตเคฐ्เคเคธ्เคต เคा เคตเคนी เคฐूเคช เคงाเคฐเคฃ เคเคฐเคคी เคนैं เคि ‘เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคธเคฎाเค เคी เคตिเคกंเคฌเคจा เคนै। เคฒเคเคคा เคนै। เคैเคธे เคธाเคธ เคฌเคจเคเคฐ เคตเคน เคธ्เคค्เคฐी เคे เคฆुःเค-เคฆเคฐ्เคฆ เคी เคตेเคฆเคจा เคो เคญूเคฒ เคाเคคी เคนै। เคฎुเคฒिเคฏा เคी เคธाเคธ เคกाँเคเคคे เคนुเค เคเคธเคธे เคเคนเคคी เคนै - เคคो เคฏเคนाँ เคฎेเคฐे เคเคฐ เคฎें เคฐाเคจी เคฌเคจ เคे เคจिเคฌाเคน เคจ เคนोเคा।... เคเค ा เคाเคฌा เคเคฐ เคाเคธ เคฒा।’16 เค เคฐ्เคฅाเคค ‘เคाเคธเคตाเคฒी’ เคเคนाเคจी เคจ เคेเคตเคฒ เคฆो เคฌเคนुเคเคจ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคी เคฎเคจःเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคो เคญी เคเคญाเคฐเคคी เคนै เคฌเคฒ्เคि เคตเคฐ्เคเคธ्เคตเคถाเคฒी เคตเคฐ्เค เคे เคुเคเคฐिเคค्เคฐ เคो เคญी เคเคญเคฐ เคเคฐ เคธाเคฎเคจे เคฒाเคคी เคนै। เคฏเคน เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคเคฐ เคेเคคเคจा เคธे เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนो เคฐเคนी เคฎเคจःเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคी เคญी เคเคนाเคจी เคนै। เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคเคนा เคा เคธเคเคคा เคนै เคि เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เค เคชเคจे เคเคฆเคฐ्เคถ เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคฎเคจःเคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคो เคเค เคธूเคค्เคฐ เคी เคคเคฐเคน เคเคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคिเคฏा เคนै। เคเคธ เคเคนाเคจी เคฎें เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคจाเคฐी เคी เคธ्เคฅिเคคि เคा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคเคฐเคคे เคนुเค เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคिเคฏा เคเคฏा เคนै।
เคเคธी เคเคก़ी เคฎें เคเคจเคी เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคเคนाเคจी ‘เคฆूเคง เคा เคฆाเคฎ’ เคा เคตिเคตेเคเคจ เค เคชेเค्เคทिเคค เคนै। เคฏเคน เคเค เคจเคตोเคฆिเคค เคฌเคนुเคเคจ เคฌाเคฒเค เคे เคिंเคฆा เคฒाเคถ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคी เคเคนाเคจी เคนै, เคिเคธเคฎें เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคเคธ เคฌाเคค เคो เคเคฆ्เคाเคिเคค เคเคฐเคคे เคนैं เคि เคฌเคนुเคเคจों เคी เคธेเคตा เคा เคฎूเคฒ्เคฏ เคूเค ी เคเคฐ เคธूเคी เคฐोเคी เคธे เค्เคฏाเคฆा เคुเค เคจเคนीं เคนै। เคฏू เคเคนें เคि เคตเคน เคूเค เคจ เคนै। เคाँเคต เคे เคเคฎींเคฆाเคฐ, เคฌाเคฌू เคฎเคนेเคถเคจाเคฅ เคे เคเคฐ เคฎें เคคीเคจ เคชुเคค्เคฐिเคฏों เคे เคฌाเคฆ เคชुเคค्เคฐ เคชैเคฆा เคนुเค เคนै। เคนเคฎेเคถा เคी เคคเคฐเคน เคฆाเค เคा เคाเคฎ เคญूंเคी เคญंเคिเคจ เคจे เคिเคฏा เคนै। เคเคจเคी เคชเคค्เคจी เคो เคฆूเคง เคจเคนीं เคเคคเคฐเคคा เคนै। เค ंเคคเคคः เคญूंเคी เคฆाเค เคเคฐ เคงाเคฏ เคฆोเคจों เคी เคญूเคฎिเคा เคจिเคญाเคคी เคนै। เคฒेเคिเคจ เคाเคคเคงเคฐ्เคฎ เคตाเคฒे เคฆेเคถ เคฎें เคुเค เคธเคฎเคฏ เคฌाเคฆ เคนी เคเคธे เค เคชเคจे เคเคธ เคเคฐ्เคฎ เคा เคฐीเคเคฒ्เค เคฎिเคฒ เคเคฏा। เคเคฐ เคญूंเคी เคो เคฏเคน เคเคฆ्เคฆी เคฌเคนुเคค เคฎเคนंเคी เคชเคก़ी। เคฆूเคง เคคो เคฎाเคฒिเค เคा เคฌเค्เคा เคกเคाเคฐ เคเคฏा เคเคฐ เคเคธเคा เค เคชเคจा เคฌเค्เคा เคฎंเคเคฒ เคเคชेเค्เคทिเคค เคฆुเคฐ्เคฌเคฒ เคเคฐ เคฐोเคी เคธเคฆृเคถ เคนो เคเคฏा। เคฎाเคฒिเค เคे เคฌेเคे เคธुเคฐेเคถ เคे เคธाเคฎเคจे เคชिเคฆ्เคฆी-เคธा เคฒเคเคคा เคฅा।’ เคญूंเคी เคเคฐ เคूเคฆเคก़ เคฆเคฎ्เคชเคค्เคคि เคे เคฎเคฐเคจे เคे เคฌाเคฆ เคเคธเคा เคฎंเคเคฒ เค เคจाเคฅ เคนो เคเคฏा। เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคฒिเคเคคे เคนैं เคि ‘เคฎंเคเคฒ เค เคฌ เค เคจाเคฅ เคฅा। เคฆिเคจ-เคญเคฐ เคฎเคนेเคถ เคฌाเคฌू เคे เคฆ्เคตाเคฐ เคชเคฐ เคฎंเคกเคฐाเคฏा เคเคฐเคคा। เคเคฐ เคฎें เคूเค เคจ เคเคคเคจा เคฌเคเคคा เคฅा เคि เคเคธे-เคเคธे เคฆเคธ-เคชाँเค เคฌाเคฒเค เคชเคฒ เคธเคเคคे เคฅे। เคाเคจे เคी เคोเค เคเคฎी เคจ เคฅी।... เคोเค เคเคธे เค เคชเคจे เคธाเคฅ เคेเคฒाเคคा เคญी เคจ เคฅा। เคฏเคนाँ เคคเค เคि เคिเคธ เคाเค เคชเคฐ เคตเคน เคธोเคคा เคฅा, เคตเคน เคญी เค เคूเคค เคฅा।... เคเค เคซเคा-เคธा เคाเค เคा เคुเคเคก़ा, เคฆो เคฎिเค्เคी เคे เคธเคोเคฐे เคเคฐ เคเค เคงोเคคी, เคो เคธुเคฐेเคถ เคฌाเคฌू เคी เคเคคเคฐเคจ เคฅी।... เคฌเคธ เคเคธเคा เคोเค เค เคชเคจा เคฅा, เคคो เคाँเคต เคा เคुเคค्เคคा, เคो เค เคชเคจे เคธเคนเคตเคฐ्เคिเคฏों เคे เคुเคฒ्เคฎ เคธे เคฆुเคी เคนोเคเคฐ เคฎंเคเคฒ เคी เคถเคฐเคฃ เคฎें เค เคชเคก़ा เคฅा। เคฆोเคจों เคเค เคนी เคाเคจा เคाเคคे, เคเค เคนी เคाเค เคชเคฐ เคธोเคคे, เคคเคฌिเคฏเคค เคญी เคฆोเคจों เคी เคธ्เคฅिเคคि เคเค-เคธी เคฅी, เคเคฐ เคฆोเคจों เคเค เคฆूเคธเคฐे เคे เคธ्เคตเคญाเคต เคो เคाเคจ เคเค เคฅे। เคเคญी เคเคชเคธ เคฎें เคเคเคก़ा เคจ เคนोเคคा।’17 เคฏเคนाँ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคฏเคน เคธ्เคชเคท्เค เคฆिเคाเคฏा เคนै เคि เคถ्เคฐเคฎ เคा เคฎूเคฒ्เคฏ เคूเค เคจ เค्เคฏों? เคฏเคน เคौเคจ เคธी เคถ्เคฐेเคท्เค เคคा เคเคตं เคชเคตिเคค्เคฐเคคा เคนै เคि เคเคฌ เคฌाเคฒเค เคे เคฒिเค เคฆूเคง เคी เคเคฐूเคฐเคค เคฅी เคคเคฌ เคญंเคी เคจเคนीं, เคฒेเคिเคจ เคญोเคเคจ เคी เคฌाเคค เคนोเคคी เคนै เคคो เคตเคน เคฆीเคตाเคฐ เคฌเคจ เคเคก़ा เคนो เคाเคคा เคนै। เคिเคธ เคाเคจे เคธे เคिเคธी เคा เคीเคตเคจ เคชเคฒ เคธเคเคคा เคนै, เคตเคน เคाเคจा เค्เคฏों เคฌเคฐ्เคฌाเคฆ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै? เคเคธी เคे เคธाเคฅ เคฏเคน เคญी เคธ्เคชเคท्เค เคนोเคคा เคนै เคि เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคिเคคเคจी เคจिเคฐ्เคฎเคฎ เคเคฐ เคธंเคตेเคฆเคจเคนीเคจ เคนै เคि เคฎंเคเคฒ เคा เคोเค เคฆोเคธ्เคค เคญी เคนै เคคो เคตเคน เคเค เคुเคค्เคคा เคนै, เคเคธเคธे เคฌเคก़ी เคธाเคฎाเคिเค เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจा เคเคฐ เค्เคฏा เคนो เคธเคเคคी เคนै। เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคตเคฐ्เคเคธ्เคตเคถाเคฒी เคเคฐ เคคเคฅाเคเคฅिเคค เคँเคी เคाเคคि เคे เคฒोเคों เคी เคฌเคฆเคจीเคฏเคคी เคा เคชเคฐ्เคฆाเคซाเคถ เคเคฐเคคे เคนैं। 21เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคญी เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคเคธे เคीเคตเคจ เคीเคจे เคो เค เคญिเคถเคช्เคค เคนैं, เคฒेเคिเคจ เคเคธी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคเคจे เคे เคฌाเคฆ เคญी เคฎंเคเคฒ เคी เค เคงिเคाเคฐ เคเคฐ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคी เคญाเคตเคจा เคฎเคฐी เคจเคนीं เคนै। เคธเคตाเคฐ-เคธเคตाเคฐ เคे เคेเคฒ เคฎें เคฎเคนेเคถ เคจाเคฅ เคा เคฒเคก़เคा เคธुเคฐेเคถ เคเคธे เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคोเคก़ा เคนी เคฌเคจाเคจा เคाเคนเคคा เคนै। ‘‘เคธुเคฐेเคถ เคจे เคเคนा ...’ เคคू เคोเคก़ा เคฌเคจेเคा, เคนเคฎ เคฒोเค เคคेเคฐे เคเคชเคฐ เคธเคตाเคฐी เคเคฐเคे เคฆौเคก़ाเคंเคे। เคฎंเคเคฒ เคจे เคถंเคा เคी- เคฎैं เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคोเคก़ा เคนी เคฐเคนूंเคा เคि เคธเคตाเคฐी เคญी เคเคฐूंเคा? เคฏเคน เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฅोเคก़ा เคेเคข़ा เคฅा। เคिเคธी เคจे เคเคธ เคชเคฐ เคตिเคाเคฐ เคจ เคिเคฏा เคฅा। เคธुเคฐेเคถ เคจे เคเค เค्เคทเคฃ เคตिเคाเคฐ เคเคฐเคे เคเคนा - เคคुเคे เคौเคจ เค เคชเคจी เคชीเค เคชเคฐ เคฌैเค ाเคเคा, เคธोเค? เคเคिเคฐ เคคू เคญंเคी เคนै เคि เคจเคนीं? เคฎंเคเคฒ เคญी เคเคก़ा เคนो เคเคฏा। เคฌोเคฒा - เคฎैं เคเคฌ เคเคนเคคा เคนूं เคि เคฎैं เคญंเคी เคจเคนीं เคนूं, เคฒेเคिเคจ เคคुเคฎ्เคนें เคฎेเคฐी เคนी เคฎाँ เคจे เคฆूเคง เคชिเคฒा เคเคฐ เคชाเคฒा เคนै। เคเคฌ เคคเค เคฎुเคे เคญी เคธเคตाเคฐी เคเคฐเคจे เคो เคจ เคฎिเคฒेเคी, เคฎैं เคोเคก़ा เคจ เคฌเคจूंเคा। เคคुเคฎ เคฒोเค เคฌเคก़े เคเคเคก़ เคนो। เคเคช เคคो เคฎเค़े เคธे เคธเคตाเคฐी เคเคฐेंเคे เคเคฐ เคฎैं เคोเคก़ा เคนी เคฌเคจा เคฐเคนूंเคा।’18 เคฎंเคเคฒ เคी เคเคธ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคฎूเคฒเค เคเคตं เคตिเคฆ्เคฐोเคนाเคค्เคฎเค เคช्เคฐเคคिเค्เคฐिเคฏा เคे เคाเคฐเคฃ เคเคธे เคीเคตเคจ เคी เคฌเคฆเคคเคฐ เคธ्เคฅिเคคि เคธे เคुเคเคฐเคจा เคชเคก़ा। เคเคธे เคฌाเคฌू เคฎเคนेเคถ เคจाเคฅ เคे เคเคฐ เคธे เคฌेเคเคฐ เคเคฐ เคจिเคฐ्เคตाเคธเคจ เคी เคिंเคฆเคी เคीเคจा เคชเคก़ा। เคเคฐ เค्เคฏा เคจीเคฎ เคे เคชेเคก़ เคे เคจीเคे เคाเคก़ा-เคเคฐเคฎी-เคฌเคฐเคธाเคค เคฎें เคฎเคนेเคถ เคจाเคฅ เคे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคे เคूเค เคจ เคชเคฐ เคชเคฒเคคा เคนै। เคเคธ เคूเค เคจ เคธे เคญी เคนाเคฅ เคงो เคฌैเค เคคा เคนै। เคฒेเคिเคจ เคญूเค เคी เคฌेเคैเคจी เคธे เคเคธเคे เคชुเคจः เคฒौเค เคเคฐ เคจ เคเคจे เคा เคธंเคเคฒ्เคช เคूเค เคाเคคा เคนै। เคเค เคญी เคเคธी เคฏเคฅाเคฐ्เคฅเคตाเคฆी เคธिเคूเคเคถเคจ เคธे เคฌเคนुเคเคจों เคो เคเค เคฌाเคฐ เคुเคเคฐเคจा เคชเคก़เคคा เคนै। เคเคธ เคฆเคฐเคฎ्เคฏाเคจ เคฎंเคเคฒ-เคाเคฎी เคे เคธंเคตाเคฆ เคฎें เคจिเคฐीเคนเคคा, เคฒाเคाเคฐी เคเคฐ เคชเคฐाเคตเคฒเคฎ्เคฌเคจ เคा เคญाเคต เคเคญเคฐเคเคฐ เคเคฏा เคนै। ‘เคाเคฎी เคจे เคूं-เคूं เคเคฐเคे เคฎंเคเคฒ เคธे เคो เคเคนा, เคเคธเคฎें เคต्เคฏเค्เคค เคตेเคฆเคจा เคฆ्เคฐเคท्เคเคต्เคฏ เคนै, ‘เคเคธ เคคเคฐเคน เคा เค เคชเคฎाเคจ เคคो เคिเคจ्เคฆเคी เคญเคฐ เคธเคนเคจा เคนै। เคฏों เคนिเคฎ्เคฎเคค เคนाเคฐोเคे, เคคो เคैเคธे เคाเคฎ เคเคฒेเคा? เคฎुเคे เคฆेเคो เคจ, เคเคญी เคिเคธी เคจे เคกเคฃ्เคกा เคฎाเคฐा, เคिเคฒ्เคฒा เคเค ा, เคซिเคฐ เคเคฐा เคฆेเคฐ เคฌाเคฆ เคฆुเคฎ เคนिเคฒाเคคा เคนुเค เคเคธเคे เคชाเคธ เคा เคชเคนुँเคा। เคนเคฎ-เคคुเคฎ เคฆोเคจों เคเคธीเคฒिเค เคฌเคจे เคนैं, เคญाเค!’19 เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคे เคเคธ เคเคฅเคจ เคธे เคฏเคน เคธ्เคชเคท्เค เคนोเคคा เคนै เคि เคाเคคिเคช्เคฐเคฅा เคจे เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคो เคเคคเคจा เคจिเคฐीเคน เคเคฐ เคฎृเคคเคช्เคฐाเคฏ เคฌเคจा เคเคฐ เคฐเคा เคนै เคि เคตเคน เคเค เคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคญी เคเคฐเคคा เคนै เคคो เคाเคคिเคช्เคฐเคฅा เคฆ्เคตाเคฐा เคชैเคฆा เคी เคเค เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคि เคเคธเคी เคเคฎเคฐ เคคोเคก़ เคฆेเคคी เคนै। เคเคธे เคฌेเคฌเคธ เคเคฐ เคฆेเคคी เคนै เคฒेเคिเคจ เคเคธเคे เคฌाเคตเคूเคฆ เคญी เคฏเคน เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคी เคนी เคा เคธเคเคคी เคนै เคि เคिเคธเคฆिเคจ เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคो เคเคธเคी เคฆाเคธเคคा, เคฌेเคฌเคธी เคเคฐ เคुเคฒाเคฎी เคा เค เคนเคธाเคธ เคนोเคा เคเคธी เคฆिเคจ เคตเคน เคฆाเคธเคคा, เคुเคฒाเคฎी, เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคเคฐ เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคी เคेเคคเคจा เคฌเคจเคเคฐ เคเคญเคฐेเคी। เคธเคฎाเค เคो เคฌเคนुเคเคจों เคी เคธेเคตा เคी เคीเคฎเคค เคुเคाเคจी เคชเคก़ेเคी। เคเคธ เคเคนाเคจी เคฎें เคธुเคฐेเคถ เคी เคฎाँ ‘เคฆेเคตी เคी’ เคी เคจाเคฐी เคธंเคตेเคฆเคจा เคธिเคฐ्เคซ เค เคชเคจे เคชुเคค्เคฐ เคคเค เคธीเคฎिเคค เคฐเคนी เคนै। เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคจे เคธ्เคค्เคฐी เคे เคฎเคฎเคค्เคต เคो เคญी เคฎाเคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เคฏเคนी เคฌाเคค ‘เคธเคฆ्เคเคคि’ เคฎें เคชंเคกिเคคाเคเคจ เคे เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฆिเคाเคฏी เคเคฏी เคนै। เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคฐเคी เคฌเคธी เคธ्เคค्เคฐी เคญी เคฆเคฎเคจ เคเคฐ เคถोเคทเคฃ เคฎें เคธเคนเคญाเคी เคนो เคเค เคนै। เคฏเคน เคเคนाเคจी เคเคธी เคเคฐ เคธंเคेเคค เคเคฐเคคी เคนै। เคाเคคि เคเคฐ เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคी เคเคธी เคธंเคตेเคฆเคจा เคा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฆूเคธเคฐी เคเคนाเคจी ‘เคถूเคฆ्เคฐा’ เคฎें เคฆेเคเคจे เคो เคฎिเคฒเคคी เคนै।
‘เคถूเคฆ्เคฐा’ เคฎें เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคเค เคฒांเคिเคค, เคฌेเคฌเคธ, เคเคชेเค्เคทिเคค เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคฎाँ-เคฌेเคी เคे เคीเคตเคจ เคी เคเคนाเคจी เคो เคฐेเคांเคिเคค เคिเคฏा เคนै। เคंเคा เคตिเคงเคตा เคนै। เคเคธे เค เคชเคจी เคฌेเคी เคौเคฐा เคी เคถाเคฆी เคी เคिंเคคा เคाเคฏे เคा เคฐเคนी เคนै। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคเคฐ เคोเค เคจเคนीं เคนै, เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคฏเคน เคैเคธी เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคนै เคि เคเคธ เคฎाँ-เคฌेเคी เคे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคो เคฒोเค เคถเค เคी เคจเค़เคฐ เคธे เคฆेเคเคคे เคนैं। เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคฒिเคเคคे เคนै เคि ‘เคฏเคน เคธ्เคค्เคฐी เคोเค เคงंเคงा เคจเคนीं เคเคฐเคคी, เคซिเคฐ เคญी เคฎाँ-เคฌेเคी เคเคฐाเคฎ เคธे เคฐเคนเคคी เคนै, เคिเคธी เคे เคธाเคฎเคจे เคนाเคฅ เคจเคนीं เคซैเคฒाเคคीं। เคเคธเคฎें เคुเค เคจ เคुเค เคฐเคนเคธ्เคฏ เคนै।’20 เคเคธ เคเคฅเคจ เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคจ เคेเคตเคฒ เคญाเคคเคฐीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคธाเคฎंเคคी-เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคो เคเคाเคเคฐ เคिเคฏा เคนै เคฌเคฒ्เคि เคธ्เคค्เคฐी เคीเคตเคจ เคी เคตिเคกเคฎ्เคฌเคจाเคं เคी เคเคฐ เคญी เคธंเคेเคค เคिเคฏा เคนै เคि เคเค เคฌाเคฐ เคเคฌ เคीเคตเคจ เคฎें เคญ्เคฐांเคคि เคชैเคฆा เคนो เคाเคคी เคนै เคคो เคเคธเคธे เคฎुเค्เคค เคนोเคจा เคเคธाเคจ เคจเคนीं เคนै। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคฎें เคाเคคिเคตाเคฆी เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคจे เคเคธी เคธोเค เคो เคชैเคฆा เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคो เคฎाเคจเคธिเค เคुเคฒाเคฎ เคฌเคจाเคฏा เคนै। เคौเคฐा เคी เคถाเคฆी เคฎें เคญी เคฌाเคงा เคเคธी เคฎाเคจเคธिเคเคคा เคे เคाเคฐเคฃ เคเคค्เคชเคจ्เคจ เคนोเคคी เคนै। เคोเค เคฌिเคฐाเคฆเคฐी เคตाเคฒा เคเคธเคธे เคถाเคฆी เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคคैเคฏाเคฐ เคจเคนीं เคนोเคคा। เค ंเคค เคฎें เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे ‘เคถूเคฆ्เคฐों เคी เคฌिเคฐाเคฆเคฐी’ เคฎें เคเคนाเคฐ เคธे เคเคจเคी เคชเคนเคाเคจ เคเคฐाเค เคนै। เคเคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคा เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคे เคจिเคเค เคธांเคธ्เคृเคคिเค เคธंเคฌंเคง เคे เคฐूเคช เคฎें เคญी เคฆेเคा เคा เคธเคเคคा เคนै। เคเคคिเคนाเคธ เคฎें เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคा เคธाเคฎाเคिเค-เคธांเคธ्เคृเคคिเค เคเคตं เคตैเคाเคฐिเค เคธंเคฌंเคง ‘เค्เคฒोเค เคฐिเคฒेเคถเคจ’ เคा เคฐเคนा เคนै। เคिเคธे เคเค เคฌเคนुเคเคจ เคंเคฆोเคฒเคจ เคฎें เคธ्เคตीเคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคจे เคी เคเคฐूเคฐเคค เคนै।
เคธंเคฏोเค เคธे เคเค เคฆूเคธเคฐे เคाँเคต เคे ‘เคชเคฐเคฆेเคถी’ เคฏुเคตเค เคฎंเคเคฐू เคเคนाเคฐ เคธे เคถाเคฆी เคนोเคคी เคนै เคเคฐ เคตเคน เคौเคฐा เคे เคธाเคฅ เคธเคธुเคฐाเคฒ เคฎें เคนी เคฐเคนเคจे เคฒเคเคคा เคนै। เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคाँเคต เคे เคฒोเค เคเคธเคा เคाเคจ เคญเคฐเคจे เคฒเคเคคे เคนैं, เคिเคธเคธे เคตเคน เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค เคฎूเคฒ्เคฏों เคा เคถिเคाเคฐ เคนो เคाเคคा เคนै เคเคฐ เค ंเคคเคคः เคौเคฐा เคो เคोเคก़เคเคฐ เคฎंเคเคฐू เคเคฒा เคाเคคा เคนै เคเคฐ เคเคธी เคเคเคน เคा เคซंเคธเคคा เคนै, เคเคนाँ เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคा เคฎाเคจเคธिเค-เคถाเคฐीเคฐिเค เคถोเคทเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคตเคนाँ เคธे เคाเคนเคเคฐ เคญी เคตเคน เคฌाเคนเคฐ เคจเคนीं เคจिเคเคฒ เคธเคเคคा। เคเค เคฌुเคुเคฐ्เค เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃ เคे เคांเคธे เคฎें เคเคเคฐ เคौเคฐा เคญी เคฎंเคเคฐू เคी เคคเคฒाเคถ เคฎें เคฆुเคฐ्เคฏोเค เคธे เคตเคนीं เคชเคนुँเค เคाเคคी เคนै। เคตเคนाँ เคญी เคौเคฐा เค เคชเคจे เคธ्เคค्เคฐीเคค्เคต เคो เคฌเคाเค เคฐเคเคคी เคนै, เคฒेเคिเคจ เคฎंเคเคฐू เคเคธ เคชเคฐ เค เคตिเคถ्เคตाเคธ เคเคฐเคคा เคนै। เคเคธ เค เคตिเคถ्เคตाเคธ เคธे เคเคธे เคเคนเคฐा เคเคाเคค เคชเคนुँเคเคคा เคนै เคเคฐ เคตเคน เคจเคฆी เคฎें เคूเคฆ เคเคฐ เค เคค्เคฎเคนเคค्เคฏा เคเคฐ เคฒेเคคी เคนै। เคฎंเคเคฐू เคो เคเคฌ เคธเค เคा เคชเคคा เคเคฒเคคा เคนै เคคो เคเคธे เคชเคถ्เคाเคคाเคช เคนोเคคा เคนै เคชเคฐंเคคु เคคเคฌ เคคเค เคाเคซी เคฆेเคฐ เคนो เคुเคी เคนोเคคी เคนै। เคौเคฐा เคो เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค เคตเคน เคญी เคจเคฆी เคฎें เคूเคฆ เคชเคก़เคคा เคนै, เคชเคฐंเคคु เค เคเคฒे เคฆिเคจ เคช्เคฐाเคคःเคाเคฒ เคฆोเคจों เคी เคคैเคฐเคคी เคฒाเคถ เคฎिเคฒเคคी เคนै। เคฆेเคน เคต्เคฏाเคชाเคฐ เคे เคเคธ เคुเคฃ्เคก เคฎें เคเคธी เคฌूเฅे เคฆ्เคตाเคฐा เคเค เคตिเคงเคตा เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃी เคो เคญी เคงเคेเคฒ เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคธเคจ्เคจ्เคฏाเคธी เคे เคตेเคถ เคฎें เคเคฒ-เคช्เคฐเคชंเค เคा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคฌเคจा เคเค เคुเคชाเคค्เคฐ เคे เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคธเคฎाเค เคฎें เคฎौเคूเคฆ เค ंเคงเคตिเคถ्เคตाเคธ เคเคฐ เคงोเคे เคा เคธเคीเค เคตเคฐ्เคฃเคจ เคिเคฏा เคนै। เคเคธी เคे เคธाเคฅ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคो เคเค เคจเคฏा เคเคฏाเคฎ เคฆिเคฏा เคนै। เค ंเค्เคฐेเค เคเคेเคฃ्เค เคो เคौเคฐा เคी เคเค्เคเคค เคธे เคेเคฒเคจा เคाเคนเคคा เคนै, เคชเคฐंเคคु เคเคธเคा เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคौเคฐा เคे เคฌुเคฆ्เคงि เคเคฐ เคตिเคตेเค เคฆ्เคตाเคฐा เคเคฐाเคเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคธ्เคค्เคฐी เคी เคถเค्เคคि เคเคฐ เคเคคुเคฐाเค เคा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐिเค เคเคฐ เคตिเคถ्เคตเคธเคจीเคฏ เคिเคค्เคฐเคฃ เคเคฐเคคे เคนैं, เคो เค เคชเคจे เคीเคตเคจ เคธाเคฅी เคो เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค เค เคชเคจी เค เคธ्เคฎिเคคा เคो เคฆांเคต เคชเคฐ เคฒเคा เคฆेเคคी เคนै। เคौเคฐा เค ंเคค เคคเค เค เคชเคจे เคाเคฐिเคค्เคฐिเค เคเคฆเคฐ्เคถ เคो เคธ्เคฅाเคชिเคค เคคो เคเคฐเคคी เคนै, เคซिเคฐ เคญी เค เคชเคจे เคชเคคि เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคตीเคाเคฐ्เคฏ เคจ เคนोเคจे เคे เคाเคฐเคฃ เคคเคฅा เคตिเคถ्เคตाเคธ เคนाเคธिเคฒ เคจ เคเคฐ เคชाเคจे เคे เคाเคฐเคฃ เคจिเคฐाเคถ เคนो เคाเคคी เคนै। เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคเคธเคी เคเคค्เคฎเคนเคค्เคฏा เคเคฐ เคฌเคนुเคเคจ เคेเคคเคจा เคो เคเคฎเคोเคฐ เคिเคฏा เคนै เคเคฌเคि เคตเคน เคเคธे เคเคฐ เคฎเคเคฌूเคค เคเคฐ เคธเคเคคे เคฅे। เคฆूเคธเคฐी เคฌाเคค เคฏเคน เคौเคฐเคคเคฒเคฌ เคนै เคि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคฎें เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคी เคนी เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค เค्เคจि เคชเคฐीเค्เคทाเคँ เค्เคฏों เคฆेเคจे เคชเคก़เคคी เคนै? เคฏเคน เคธเคตाเคฒ เคเคธ เคเคนाเคจी เคฎें เคฌเคก़ा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฌเคจ เคเคฐ เคเคญเคฐเคคा เคนै। เคฏเคน เคเคนाเคจी เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคे เคช्เคฐเคคि เคชिเคคृเคธเคค्เคคाเคค्เคฎเค เคธोเค, เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เคी เคเคฐीเคฆ-เคซเคฐोเค्เคค, เคถोเคทเคฃ เคเคฐ เค เคตिเคถ्เคตाเคธ เคी เคเคนाเคจी เคนै। เคฏเคนाँ เคญी เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคो เคเคนाเคจी เคी เคฎूเคฒ เคธंเคตेเคฆเคจा เคธे เคोเคก़ा เคเคฏा เคนै। เคฒेเคिเคจ เคฌाเคค เคฏเคนीं เคคเค เคจเคนीं เคนै, เคเคธ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคे เคिเคฒाเคซ เคตिเคฆ्เคฐोเคน เคी เคेเคคเคจा เคी เคง्เคตเคจि เคो เคธुเคจाเค เคชเคก़เคจी เคाเคนिเค, เคตเคน เคจ เคเคนाเคจी เคฎें เคนै เคเคฐ เคจ เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคे เคंเคฆोเคฒเคจ เคฎें। เคฏเคน เคซเคฐ्เค เค्เคฏों? เคฏเคน เคตिเคाเคฐเคฃीเคฏ เคนै।
เคจिเคท्เคเคฐ्เคทः เค ंเคคเคคः เคเคนा เคा เคธเคเคคा เคนै เคि เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคจे เคฆेเคถเคाเคฒ เคเคฐ เค เคชเคจी เคตैเคाเคฐिเค เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เคी เคธीเคฎा เคฎें เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคी เคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคा เคैเคธा เคिเคค्เคฐเคฃ เคिเคฏा เคนै เคตเคน เคฎाเคฐ्เคฎिเค เคเคฐ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนी เคจเคนीं เคฌเคฒ्เคि เคญเคตिเคท्เคฏ เคी เคฐूเคชเคฐेเคा เคญी เคฐเคนी เคนै। เคเคจ्เคนोंเคจे เคिเคธ ‘เคธुเคจ्เคฆเคฐเคคा เคी เคเคธौเคी’ เคो เคฌเคฆเคฒเคจे เคी เคฌाเคค เคเคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคเคธเคा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐिเค เคชเค्เคท เคเคจเคी เคฐเคเคจाเคं เคฎें เคจिเคนिเคค เคนै। เคฏเคน เคฆीเคเคฐ เคฌाเคค เคนै เคि เคนिंเคฆी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฒेเคเคจ เคฎें เคเคธ เคธंเคตेเคฆเคจा เคो เคिเคคเคจी เคเคเคน เคฎिเคฒเคจी เคाเคนिเค เคเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคो เคเคจे เคตाเคฒी เคชीเคข़ी เคธे เคिเคคเคจी เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคฅी เคตเคน เคจเคนीं เคนो เคธเคा। เคिเคธเคी เคเคฒोเคเคจा เคเคคिเคนाเคธ เคเคฐเคคा เคฐเคนा เคนै เคเคฐ เคเคฐเคคा เคฐเคนेเคा। เคเคฐूเคฐเคค เคนै เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคो เคเคจเคी เคฏुเคเคงเคฐ्เคฎिเคคा เคे เคธाเคฅ เคธเคฎเคा เคเคฐ เคชเคฐเคा เคाเค। เคฐเคเคจा เคी เคธंเคตेเคฆเคจा เคฏुเคเคธीเคฎा เคो เค เคคिเค्เคฐเคฎिเคค เคเคฐเคคी เคนै। เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฐเคเคจा เคญी เคเคธी เคนी เคฐเคนी เคนै। เคฏเคนी เคाเคฐเคฃ เคนै เคि เคเคฒोเคเคจा-เคธเคฎाเคฒोเคเคจा เคे เคฌाเคตเคूเคฆ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฐเคเคจा เค เคชเคจी เคฌाเคค เคเคน เคाเคคी เคนै। เคฐเคเคจा เคा เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เค เคชเคจी เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เคฌเคคा เคฆेเคคा เคนै। เคเคนाँ เคฏเคน เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคे เคชुเคฐाเคจे เคช्เคฐเคคिเคฎाเคจ เคो เคคोเคก़เคคी เคนै, เคเคธे เคुเคฒीเคจเคคा เคธे เคฎुเค्เคค เคเคฐเคจे เคी เคोเคถिเคถ เคเคฐเคคी เคนै เคตเคนीं เคตเคน เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคธे เคुเคก़ เคाเคคी เคนै। เคเคนाँ เคตเคน เคจเคนीं เคคोเคก़ เคชाเคคी เคนै เคตเคนीं เคตเคน เคชाเคฐंเคชเคฐिเคเคฌोเคง เคธे เคเคฌเคฆ्เคง เคนो เคाเคคी เคนै। เคเคจเคे เคฐเคเคจा เคा เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ ‘เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ’ เคी เคเคธौเคी เคฐเคนी เคนै। เคเคชเคฐ्เคฏुเค्เคค เคตिเคตेเคिเคค เคเคนाเคจिเคฏाँ เคฌเคนुเคเคจ เคธเคฎाเค เคธे เคुเคก़เคคी เคนैं, เคเคธเคे เคीเคตเคจ เคी เคเคนाเคจी เคเคน เคाเคคी เคนैं เคฒेเคिเคจ ‘เคนृเคฆเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ’ เคी เคเคฌเคฐเคธ्เคค เค เคฒเค เคเคाเคคी เคนुเค เคฏे เคเคนाเคจिเคฏाँ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธเคฎाเค เคी เคฆเคฐोเคฆीเคตाเคฐ เคฎें เคैเคฆ เคฌเคนुเคเคจ เคीเคตเคจ เคी เคुเคฒाเคฎी เคो เคตैเคाเคฐिเค เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เคจเคนीं เคช्เคฐเคฆाเคจ เคเคฐ เคชाเคคी เคนैं। เคฏเคนीं เคชเคฐ เคเคเคฐ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคธीเคฎा เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคนो เคाเคคी เคนै, เคिเคธเคी เคเคฒोเคเคจा เคฌเคนुเคเคจ เคिंเคคเคจ เคฎें เคฒเคाเคคाเคฐ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै। เคเคธเคे เคฌाเคตเคूเคฆ เคเคคिเคนाเคธ เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคे เคฆ्เคตाเคฐा เคเค ाเค เคเค เคธเคตाเคฒों เคो เคธเคฎเคเคจे เคเคฐ เคเคจเคे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เคो เคนเคฎेเคถा เค เคชเคจी เคเคธौเคी เคชเคฐ เคธเคฎเคเคจे เคा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคเคฐेเคा, เคฏเคนी เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฐเคเคจा เคाเคฒเคเคฏिเคคा เคนै।
เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค्เคฐंเคฅ เคธूเคी:
1. เคถिเคตเคुเคฎाเคฐ เคฎिเคถ्เคฐ, 1997, ‘เคธाเคนिเคค्เคฏ เคเคฐ เคธाเคฎाเคिเค เคธंเคฆเคฐ्เคญ’, เคเคฒा เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ.185-186
2. เคกा.เคฐाเคฎ เคंเคฆ्เคฐ, 2012, เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฆเคฒिเคค เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏाँ, เคเคเคฐ เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคจเค เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ.69
3. เคฎैเคจेเคเคฐ เคชाเคฃ्เคกेเคฏ, เคนंเคธ, เค เค्เคूเคฌเคฐ, 1992, เคชृ. 71
4. เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ, 1991, ‘เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ’, เคญाเค-1, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ. 176
5. เคกा.เคฐाเคฎ เคंเคฆ्เคฐ, 2012, เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฆเคฒिเคค เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏाँ, เคเคเคฐ เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคจเค เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ. 71
6. เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ, 1991, ‘เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ’, เคญाเค-1, เคธाเคนिเคค्เคฏ เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ. 117
7. เคกा. เคฐाเคฎเคंเคฆ्เคฐ, 2012, เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคฆเคฒिเคค เคตिเคทเคฏเค เคเคนाเคจिเคฏाँ, เคเคเคฐ เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคจเค เคฆिเคฒ्เคฒी, เคชृ. 74
8. เคเคฆ्เคงृเคค, เคกा. เคฐाเคेเคจ्เคฆ्เคฐ เคुเคฎाเคฐ (เคธं), 1993, เคช्เคฐेเคฎเคंเคฆ เคी เคเคนाเคจिเคฏाँ: เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เคเคฐ เคชเคฐिเคช्เคฐेเค्เคท्เคฏ, เค เคญिเคต्เคฏเค्เคคि เคช्เคฐเคाเคถเคจ, เคเคฒाเคนाเคฌाเคฆ, เคชृ. 72
9. เคช्เคฐेเคเคฎเคंเคฆ ‘เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ’, เคญाเค-1, เคชृ. 118
10. เคตเคนी
11. เคตเคนी, เคชृ. 257
12. เคตเคนी, เคชृ. 262
13. เคตเคนी
14. เคตเคนी
15. เคตเคนी
16. เคตเคนी, เคชृ. 260
17. เคช्เคฐेเคเคฎเคंเคฆ ‘เคฎाเคจเคธเคฐोเคตเคฐ’, เคญाเค-2, เคชृ. 145
18. เคตเคนी, เคชृ. 177
19. เคตเคนी, เคชृ. 178-179
20. เคตเคนी, เคชृ. 283
No comments :
Post a Comment
We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเคाเคถिเคค เคฐเคเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เคा เคธ्เคตाเคเคค เคนै।