เค•ाเคฒเคœเคฏी เค—ीเคค “เคชुเคฐเคตा เคœो เคกोเคฒ เค—เคˆ” เค•े เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เค—ीเคคเคงเคฐ्เคฎी เคกॉ. เคถिเคต เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคญเคฆौเคฐिเคฏा

เคฎเคจोเคนเคฐ เค…เคญเคฏ

เคฎเคจोเคนเคฐ เค…เคญเคฏ

'เคชुเคฐเคตा เคœो เคกोเคฒ เค—เคˆ' เคฏे เคฎुเค–เฅœा เคนै เค—्เคฐाเคฎीเคฃ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค…เคง्เคฏाเคชเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคกॉ. เคถिเคต เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•े เคจเคตเค—ीเคค เค•ा เคœिเคธเคจे เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เคฎें เคธเคจเคธเคจी เคธी เคฎเคšा เคฆी เคฅी। เคฆिเคธเคฎ्เคฌเคฐ 1954 เคฎें เคœเคฌ 'เคงเคฐ्เคฎเคฏुเค—' เคฎें เคฏเคน เค—ीเคค เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเค†, เคคो เคฒเค—ा เค•ि เคฌंเคฆ เค–िเฅœเค•िเคฏाँ เคงเค•िเคฏा เค•เคฐ เค†เคทाเฅ เค•ी เคจीเคฐเค—เคฐ्เคญा เค˜เคŸाเคँ เค•เคฎเคฐे เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐ เค—เคˆ เคนों। 

เคชुเคฐเคตा เคœो เคกोเคฒ เค—เคˆ เคคो เคนुเค† เค•्เคฏा?

"\เค˜เคŸा เค˜เคŸा เค†ँเค—เคจ เคฎें เคœूเคก़े-เคธे เค–ोเคฒ เค—เคˆ। \เคฌूँเคฆों เค•ा เคฒเคนเคฐा เคฆीเคตाเคฐों เค•ो เคšूเคฎ เค—เคฏा, \เคฎेเคฐा เคฎเคจ เคธाเคตเคจ เค•ी เค—เคฒिเคฏों เคฎें เคूเคฎ เค—เคฏा;\เคถ्เคฏाเคฎ เคฐंเค— เคชเคฐिเคฏों เคธे เค…เคฎ्เคฌเคฐ เคนै เค˜िเคฐा เคนुเค†, \เค˜เคฐ เค•ो เคซिเคฐ เคฒौเคŸ เคšเคฒा เคฌเคฐเคธों เค•ा เคซिเคฐा เคนुเค†;\เคฎเค‡เคฏा เค•े เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคฎें\เค…เคฎ्เคฎा เค•ी เคฎाเคจी เคนुเคˆ-\เคกुเค—-เคกुเค—-เคกुเค—-เคกुเค—-เคกुเค— เคฌเคงเค‡เคฏा เคซिเคฐ เคฌोเคฒ เค—เคˆ। \เคฌเคฐเค—เคฆ เค•ी เคœเคก़ें เคชเค•เคก़ เคšเคฐเคตाเคนे เคूเคฒ เคฐเคนे, \เคฌिเคฐเคนा เค•ी เคคाเคจों เคฎें เคฌिเคฐเคนा เคธเคฌ เคญूเคฒ เคฐเคนे;\เค…เค—เคฒी เคธเคนाเคฒเค• เคคเค• เคฌ्เคฏाเคนों เค•ी เคฌाเคค เคŸเคฒी, \เคฌाเคค เคฌเคก़ी เค›ोเคŸी เคชเคฐ เคฌเคนुเคคों เค•ो เคฌเคนुเคค เค–เคฒी;\เคจीเคฎ เคคเคฒे เคšीเคฐा เคชเคฐ \เคฎीเคฐा เค•ी เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ\เค—ुเคก़िเคฏा เค•े เคฌ्เคฏाเคน เคตाเคฒी เคšเคฐ्เคšा เคฐเคธ เค˜ोเคฒ เค—เคˆ। \เค–เคจเค• เคšूเคก़िเคฏों เค•ी เคธुเคจी เคฎेंเคนเคฆी เค•े เคชाเคคों เคจें, \เค•เคฒिเคฏों เคชै เคฐंเค— เคซेเคฐा เคฎाเคฒिเคจ เค•ी เคฌाเคคों เคจे;\เคงाเคจों เค•े เค–ेเคคों เคฎें เค—ीเคคों เค•ा เคชเคนเคฐा เคนै, \เคšिเคก़िเคฏों เค•ी เค†ँเค–ों เคฎें เคฎเคฎเคคा เค•ा เคธेเคนเคฐा เคนै;\เคจเคฆिเคฏा เคฎें เค‰เคฎเค•-เค‰เคฎเค•\เคฎเค›เคฒी เคตเคน เค›เคฎเค•-เค›เคฎเค•\เคชाเคจी เค•ी เคšूเคจเคฐ เค•ी เคฆुเคจिเคฏाँ เคธे เคฎोเคฒ เค—เคˆ। \เคूเคฒे เค•े เคूเคฎเค• เคนैं เคถाเค–ों เค•े เค•ाเคจों เคฎें, \เคถเคฌเคจเคฎ เค•ी เคซिเคธเคฒเคจ เคนै เค•ेเคฒे เค•ी เคฐाเคจों เคฎें;\เคœ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เค…เคฐเคนเคฐ เค•ी เคนเคฐी เคนเคฐी เคธाเคฐी เคนै, \เคธเคจเคˆ เค•े เคซूเคฒों เค•ी เค—ोเคŸा เค•िเคจाเคฐी เคนै;\เค—ाँเคตों เค•ी เคฐौเคจเค• เคนै\เคฎेเคนเคจเคค เค•ी เคฌाँเคนों เคฎें, \เคงोเคฌिเคจ เคญी เคชाเคŸे เคชเคฐ เคนเค‡เคฏा เค›ू เคฌोเคฒ เค—เคˆ"।

เค†ँเค—เคจ เคฎें เค˜เคŸाเค“ं เค•े เคœुเฅœे เค–ुเคฒ เค—เค เค…เคฐ्เคฅाเคค เคเคฐเคจे เคฒเค—ीं เคซुเคนाเคฐें। เคฎाเคจो เคฌूँเคฆों เคจे เคฒเคนเคฐा เค•เคฐ เค˜เคฐ เค•ी เคฆीเคตाเคฐें เคšूเคฎ เคฒीं। เค…เคจुเคญเคต เค•ीเคœिเค เคธाเคตเคจ เค•ी เคฎौเคœ-เคฎเคธ्เคคी, เคตเคน เคญी เคœैเคธे เค•ि "เคธाเคตเคจ เค•ी เค—เคฒिเคฏों" เคฎें เค•ोเคˆ เคฎเคฆเคฎเคธ्เคค, เคूเคฎ-เคूเคฎ เค•เคฐ เค˜ूเคฎ เคฐเคนा เคนो। เค‰เคงเคฐ เค†เคธเคฎाเคจ เคฎें เค˜िเคฐ เคฐเคนी เคนैं เค…เคช्เคธเคฐिเคฏों เคธी เคถ्เคฏाเคฎ-เคตเคฐ्เคฃी เคฌเคฆเคฒिเคฏाँ, เคชเคฐเคฆेเคธ เค—เค เคช्เคฐिเคฏ เค˜เคฐ เคฒौเคŸ เคฐเคนे เคนैं। เคช्เคฐเคคीเค•्เคทाเคฐเคค เคฎाँ เค•ी เคช्เคฐเคธเคจ्เคจเคคा เค”เคฐ เค”เคค्เคธुเค•्เคฏ-เคฎिเคถ्เคฐिเคค เค†เคจंเคฆ เคฎें เคกूเคฌे เคชเคฐिเคœเคจ-เคชुเคฐเคœเคจ, เค†เคจंเคฆिเคค เคนै เคชूเคฐा เคœเคจเคฎाเคจเคธ। เคคीเคœ เคค्เคฏौเคนाเคฐ, เคถाเคฆी-เคตिเคตाเคน เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคธे เคฎिเคธเคฐी เคธी เค˜ुเคฒเคจे เคฒเค—เคคी เคนै เคฏुเคตा เคฎเคจ เคฎें। เค—्เคฐाเคฎ्เคฏ เคœीเคตเคจ เคฎें เคตเคฐเค–ा เคธ्เคตเคฏं เคฎें เคค्เคฏौเคนाเคฐ เคนै, เค–ुเคถिเค“ं เคญเคฐा। เค‡เคจ เค–ुเคถिเค“ं เค•ो เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคช्เคฐเคคीเค• เค”เคฐ เคฌिเคฎ्เคฌों เค•ी เค…เคจเค—เฅเคคा เคนृเคฆเคฏเค—्เคฐाเคนी เคนै। เคฏเคนाँ เค†เคชเค•ो เคฎिเคฒेंเค—े เคšूเคก़िเคฏों เค•ी เค–เคจเค• เคธुเคจเคคे เคฎेंเคนเคฆी เค•े เคชเคค्เคคे, เค•เคฒिเคฏों เคชै เคฎाเคฒिเคจ เค•ी เคฌाเคคों เค•ा เคฐंเค—, เคงाเคจों เค•े เค–ेเคคों เคฎें เค—ीเคคों เค•ा เคชเคนเคฐा, เคšिเคก़िเคฏों เค•ी เค†ँเค–ों เคฎें เคฎเคฎเคคा เค•ा เคธेเคนเคฐा, เคชाเคจी เค•ी เคšूเคจเคฐ เค†เคฆि। "เคจเคฆिเคฏा เคฎें เค‰เคฎเค•-เค‰เคฎเค•\เคฎเค›เคฒी เคตเคน เค›เคฎเค•-เค›เคฎเค•"เคฎें เคง्เคตเคจि เค•ा เค†เคจंเคฆ เคนै เคฎाเคจो เคฆूเคฐ เคธे เคจเคจ्เคนीं -เคจเคจ्เคนीं เค˜เคฃ्เคŸिเคฏों เคธुเคฐเคฎเคฏी เค…เคจเค—ूंเคœ เค•ाเคจों เคฎें เคฎिเค ाเคธ เคญเคฐ เคฐเคนी เคนो। เค—ीเคค เค•ी เค…ंเคคिเคฎ เคชंเค•्เคคिเคฏाँ เคถ्เคฐเคฎเคœीเคตिเคฏों เค•ी เคฎेเคนเคจเคค เค•ो เคง्เคตเคจिเคค เค•เคฐเคคी เคนै, เคชूเคฐे เคฒाเคตเคฃ्เคฏ เค•े เคธाเคฅ: "เคœ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เค…เคฐเคนเคฐ เค•ी เคนเคฐी -เคนเคฐी เคธाเคฐी เคนै, \เคธเคจเคˆ เค•े เคซूเคฒों เค•ी เค—ोเคŸा-เค•िเคจाเคฐी เคนै;\เค—ाँเคตों เค•ी เคฐौเคจเค• เคนै\เคฎेเคนเคจเคค เค•ी เคฌाँเคนों เคฎें, \เคงोเคฌिเคจ เคญी เคชाเคŸे เคชเคฐ เคนเค‡เคฏा เค›ू เคฌोเคฒ เค—เคˆ"। เคถाเคฆी-เคตिเคตाเคน เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคธे เคญाเคตोเคฆ्เคฆीเคชเคจ เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै, เคฏुเคตा เคฎเคจ เคฎें। เค•िเคจ्เคคु เคธाเคตเคจ-เคญाเคฆौं เค‡เคธ เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคจเคนीं เคฎाเคจे เคœाเคคे। เค•िเคธ เคธเคนเคœเคคा เคธे เค•เคตि เค‡เคธ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•ो เคถเคฌ्เคฆाเคฏिเคค เค•เคฐเคคा เคนै:

"เค…เค—เคฒी เคธเคนाเคฒเค• เคคเค• เคฌ्เคฏाเคนों เค•ी เคฌाเคค เคŸเคฒी, \เคฌाเคค เคฌเคก़ी เค›ोเคŸी \เคชเคฐ เคฌเคนुเคคों เค•ो เคฌเคนुเคค เค–เคฒी;\เคจीเคฎ เคคเคฒे เคšीเคฐा เคชเคฐ\เคฎीเคฐा เค•ी เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ\เค—ुเคก़िเคฏा เค•े เคฌ्เคฏाเคน เคตाเคฒी\ เคšเคฐ्เคšा เคฐเคธ เค˜ोเคฒ เค—เคˆ"।

เคถिเคต เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคญเคฆौเคฐिเคฏा
เค‡เคธ เค—ीเคค เค•ी เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏเคคा เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนुเค เค•เคตि เคจे เค…เคชเคจे เคเค• เค—ीเคค เคธंเค•เคฒเคจ เค•ो 'เคชुเคฐเคตा เคœो เคกोเคฒ เค—เคˆ" เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เค•เคฐाเคฏा। เคฌिเคฎ्เคฌों เค”เคฐ เคช्เคฐเคคीเค•ों เค•ी เคšिเคค्เคฐाเคค्เคฎเค•เคคा เค”เคฐ เคฐाเค—ाเคค्เคฎเค•เคคा เค•ी เคจเคˆ เคต्เคฏंเคœเคจा เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนो เคกॉ. เค•ुเคฎाเคฐ เคฐเคตींเคฆ्เคฐ เคจे เค•เคตि เค•ो "เคนिเคจ्เคฆी เคจเคตเค—ीเคค เค•े 'เค…เคตांเค—ाเคฐ्เคก'(เค†เคฎूเคฒเคตाเคฆी เคฏा เค…เค—्เคฐเค—ाเคฎी เคฏा 'เคชाเคฏोเคจिเคฏเคฐ')เค˜ोเคทिเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนा "เค‡เคธ เค—ीเคค เคฎें เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เคธंเคตेเคฆเคจा, เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคนเคœ เคฐोเคฎांเคธ เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐी เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคšेเคคเคจा เคเค•-เคธाเคฅ เคฐूเคชाเคฏिเคค เคนुเคˆ เคนै। เค‡เคธเค•ी เคคाเฅ›ी-เคŸเคŸเค•ी เค†ंเคšเคฒिเค• เค•เคนเคจ, เค‡เคธे เคนเคฎाเคฐे เคฒोเค•-เคœीเคตเคจ เคธे เค˜เคจिเคท्เคŸ เคฐूเคช เคธे เคœोเฅœเคคी เคนै" (เค•ाเคต्เคฏाเคฒเคฏ: 23 เคฎाเคฐ्เคš 2018)। 

เค—ीเคค เค•ी เคธเคฐ्เคœเคจा เคเคธे เค•ाเคฒเค–ंเคก เคฎें เคนुเคˆ เคœเคฌ เคจเคตเค—ीเคค เคจाเคฎ เค•ा เคธ्เคตीเค•ृเคค เคšเคฒเคจ เคจเคนीं เคนो เคชाเคฏा เคฅा। เค•ुเค› เค—ीเคคเค•ाเคฐ เคจเคต्เคฏเคคा เค•ी เค–ोเคœ เคฎें เคจเค-เคจเค เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคคเคฌ เคคเค• เคกॉ.เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•े เค—ीเคคों เค•ा เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ-เค•्เคฐเคฎ เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคนो เคšुเค•ा เคฅा " เคถिंเคœเคจी" (1953) เคจाเคฎเค• เค—ीเคค เคธंเค—्เคฐเคน เคธे। เค‡เคธเค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคจเคจ्เคฆเคฆुเคฒाเคฐे เคตाเคœเคชेเคฏी เคจे เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ो "เค…เคฎिเคค เคธंเคญाเคตเคจा เคตाเคฒा เค—ीเคคเค•ाเคฐ" เค•เคนा"। เคจเค-เคชुเคฐाเคจे เค•े เคธเคฎ्เคชाเคฆเค• เคฆिเคจेเคถ เคธिंเคน เคจे เค•เคนा: "เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค‰เคจ เค—ीเคคเค•ाเคฐों เคฎें เคนैं เคœो เคชाเคฐเคฎ्เคชเคฐिเค• เค—ीเคคों เคธे เคฒेเค•เคฐ เคจเคตเค—ीเคค เคคเค• เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคญाเคต เคธे เค—ीเคค เค•े เคธाเคฅ เคฐเคนे เคนैं"।

เคงเคจ्เคจीเคชुเคฐ เคœिเคฒा เคฐाเคฏเคฌเคฐेเคฒी เคฎें 15 เคœुเคฒाเคˆ 1927 เค•ो เคœเคจ्เคฎें เค•ीเคฐ्เคคिเคถेเคท เคกॉ. เคถिเคต เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค‰เคจ เคœเคจเคช्เคฐिเคฏ เค—ीเคคเค•ाเคฐों เคฎें เคนैं เคœिเคจ्เคนोँเคจे เค‰เคจ्เคจीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เค‰เคค्เคคเคฐाเคฐ्เคง เคฎें เคเคธे เค—ीเคคों เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा เค•ी เคœो เคฌाเคฆ เคฎें เคจเคตเค—ीเคค เค•े เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนुเค। เค‡เค•्เค•ीเคธ เคตเคฐ्เคท เค•ी เค†เคฏु เคธे เค•เคตिเคคा เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เคจे เค•เคตिเคคा เค•ी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตिเคงाเค“ं เคชเคฐ, เค‰เคธी เคธुเค˜เคฐाเคˆ เคธे เคฒिเค–ा เคœैเคธे เคฒเค—เคญเค— เคชाँเคš เคธौ เคจเคตเค—ीเคค เคฒिเค–े। "เคฎाเคง्เคฏเคฎ เค”เคฐ เคญी"เค‰เคจเค•े เคฎुเค•्เคคเค•, เคฎुเค•्เคคเค›ंเคฆ, เค—เคœเคฒ, เคนाเค‡เค•ू เค•ा เคธंเค—्เคฐเคน เคนै। เค‰เคจเค•े เค…เคจ्เคฏ เค—ीเคค เคธंเค•เคฒเคจ เคนैं 'เคจเคฆी เค•ा เคฌเคนเคจा เคฎुเค เคฎें เคนो', เคฒो เค‡เคคเคจा เคœो เค—ाเคฏा।

เคฎเคจ เคฎें เค‰เคฎเค— เคฐเคนी เคฅी เค•เคตिเคคा, เคชเคนเคฒी เคจिเคฏुเค•्เคคि เคฎिเคฒी เคชुเคฒिเคธ-เคตिเคญाเค— เค•े เค•ोเคทाเคง्เคฏเค•्เคท เค•ी (1946 -1956)। เคซिเคฐ เคตैเคธเคตाเฅœा เค‡เคฃ्เคŸเคฐ เค•ॉเคฒेเคœ(1957-96) เคตैเคธเคตाเฅœा เคกिเค—्เคฐी เค•ॉเคฒेเคœ เคฎें เค…เคง्เคฏाเคชเคจ เค”เคฐ เคคेเคœเค—ाँเคต (เคฐाเคฏเคฌเคฐेเคฒी) เค•े เค•เคฎเคฒा เคจेเคนเคฐू เคกिเค—्เคฐी เค•ॉเคฒेเคœ เค•े เคช्เคฐाเคšाเคฐ्เคฏ เคชเคฆ เคธे เคธेเคตाเคจिเคตृเคค(1988)। เค‰เคค्เคคเคฐ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคนिंเคฆी เคธंเคธ्เคฅाเคจ เคจे เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ो เค‰เคจเค•ी เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคธेเคตाเค“ं เค•े เคฒिเค "เคธाเคนिเคค्เคฏ เคญूเคทเคฃ เคธเคฎ्เคฎाเคจ" เคธे 2007 เคฎें เค…เคฒंเค•ृเคค เค•िเคฏा। เค—ीเคคों เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें "เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ा เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฎเคค เคฅा- ‘เคฎैंเคจे เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคธเคฎเค เคฒिเคฏा เค•ि เค—ीเคค, เค•ाเคต्เคฏ เคฎेเคฐी เคญाเคตुเค•เคคा เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•े เคช्เคฐเคคि เคเค• เคช्เคฐौเคข़ เคช्เคฐเคคिเค•्เคฐिเคฏा เค•ी เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคฌเคจ เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธी เคจเค เค—ीเคค เค•े เคธाเคฅ เค…เคจ्เคค:เคช्เคฐेเคฐिเคค เคนोเค•เคฐ เคฎैं เคญी เคœुเคก़ เค—เคฏा (เคนूँ)। เค—ीเคค เค•ी เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เคงाเคฐเคฃाเค“ं เคธे เคฎुเค•्เคคि เคนी เคจเค เค—ीเคค เค•ो เคจเค เค†เคฏाเคฎ เค‰เคฆ्เค˜ाเคŸिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค†เคงाเคฐ เคฌเคจ เคธเค•เคคी เคนै। เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคฎเค—्เคฐ เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคนी เคจเค เค—ीเคค เค•ो เคต्เคฏाเคชเค• เค•ाเคต्เคฏ-เคญूเคฎि เคชเคฐ เคช्เคฐเคคिเคท्เค िเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। ’เค•เคตिเคคा เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค‰เคจเค•ी เคธोเคš เค•ुเค› เค…เคฒเค— เคคเคฐเคน เค•ी เคฅी। เคตे เคช्เคฐเคถ्เคจเคตाเคšเค• เคฎुเคฆ्เคฐा เคฎें เค•เคนा เค•เคฐเคคे เคฅे: "เค•्เคฏा เค†เคœ เค•ी เคธाเคฎाเคœिเค•, เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค•, เคฐाเคœเคจिเคคिเค• เคตिเคกंเคฌเคจाเค“ं เค”เคฐ เคตिเคฆ्เคฐूเคชเคคाเค“ं เค•े เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคšिเคค्เคฐ เค‰เค•ेเคฐ เคฆेเคจे เคฎाเคค्เคฐ เคธे เค•เคตि -เค•เคฐ्เคฎ เค•ी เค‡เคคिเคถ्เคฐी เคนो เคœाเคเค—ी, เค•्เคฏा เคนिंเคธ्เคฐ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคœเคŸिเคฒ เคคाเคฐ्เค•िเค•เคคा เค•े เคธเคนाเคฐे เคธृเคœเคจाเคค्เคฎเค• เคธ्เคคเคฐ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคฃाเคฏเค• เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เคชाเคˆ เคœा เคธเค•เคคी เคนै। เคฏเคฆि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคญी เคฒी เคคो เค•्เคฏा เค‰เคธ เคœเคจ เคคเค• เคธเคฎ्เคช्เคฐेเคทिเคค เคนो เคธเค•ेเค—ी เคœिเคธे เคฒाเคฎเคฌंเคฆ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। .เคธเคฎเคธ्เคค เค•เคฒाเค“ं เค•ा เคช्เคฐเคฏोเคœเคจाเคค्เคฎเค• เคงเคฐ्เคฎ เคฏเคนी เคนै เค•ि เคตเคน เคฎाเคจเคตीเคฏ เคญाเคต เค•ो เคชुเคจเคฐ्เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เค…เคชเคจी เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เคŠเคฐ्เคœा เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐें, เคจ เค•ि เค‡เคธ เคคाเคฐ्เค•िเค• เคšเค•्เค•เคฐ เคฎें เคฆिเค—्เคญเคฐ्เคฎिเคค เคนों เค•ि เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ी เคงเคฐเคคी เค›ूเคŸ เคœाเคเค—ी, เคคो เคชाँเคต เค•เคนाँ เคฐเค–ेंเค—े ---เค•เคตिเคคा เค•ी เคเค• เคœเคฐूเคฐी เคถเคฐ्เคค เคนै เค•ि เคตเคน เค…เคธเคฐเคฆाเคฐ เคนो। เคซिเคฐ เคšाเคนे เคตเคน เค†เคœाเคฆ เคนो เค•ि เคชाเคฌंเคฆ, เคจเค เคขंเค— เค•ी เคนो เคฏा เคชुเคฐाเคจे เคฐंเค— เค•ी। --เคช्เคฐเคญाเคตोเคค्เคชाเคฆเค• เคธเคฐ्เคœเคจाเคँ เคฒोเค•เคฎाเคจเคธ เคฎें เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เคคเค• เคœीเคตिเคค เคฐเคนเคคी เคนैं" (เคถเคฌ्เคฆाเคฏเคจ - เคธเคฎ्เคชाเคฆเค•: เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคถुเค•्เคฒ)।

เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•े เค—ीเคคों เค•ी เคฐाเค—ाเคค्เคฎเค•เคคा เค•ा เคธंเคธ्เคชเคฐ्เคถ เค‡เคคเคจा เค†เคน्เคฒाเคฆเค•ाเคฐी เคนै เค•ि เคชाเค เค• เค•ा เคฎเคจ เค…ंเคคเคฐเคคเคฒ เคคเค• เค†เคจंเคฆाเคจुเคญूเคคि เคธे เคญीเค— เคœाเคคा เคนैं। เคตिเคฐाเคŸ -เคธृเคท्เคŸि เค•े เคตिเคตिเคง เคฐूเคชों เค•ा เคœो เคšिเคค्เคฐांเค•เคจ เค•เคตि เคจे เค•िเคฏा เคนै, เค‰เคธเคฎें เคฎाเคจเคตीเค•เคฐเคฃ เค•े เค†เคฒเคฎ्เคฌเคจ เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคญाเคตोเคฆ्เคฐेเค• เค•ा เค†เคธ्เคตाเคฆ เคนी เค•ुเค› เค”เคฐ เคนै। เคตเคฐ्เคทा เค‹เคคु เคฌीเคค เคšเคฒी เคนै। เคฌेเคŸिเคฏाँ เคชीเคนเคฐ เคธे เคตिเคฆा เคนो เคฐเคนीं เคนैं। เคฏुเคตा-เคชเคค्เคจी เค•े เคฎเคจ เคฎें เคคเคฐंเค—ाเคฏिเคค เค‰เคฎंเค—ों เค”เคฐ เคฎिเคฒเคจ -เคฎाเคงुเคฐी เค•ी เค…เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคช्เคฐเคธ्เคคुเคคि เค•ा เค…เคจोเค–ा เคนै เค…ंเคฆाเคœ: "เคฐเคธ -เค˜เคŸ เคฌाँเคงे เคฒเคฎ्เคฌी เคˆเค–ें \เค—ाँเค  -เค—ाँเค  เคฎें เคชोเคฐ-เคชोเคฐ เคฎें\ เคจैเคนเคฐ เคธे เคฒौเคŸी เคฏुเคตเคคी เคธी \เคฌाเคธเคฎเคคी เค•ी เค—ंเคง เคฎเคนเค•เคคी\ เค ौเคฐ-เค ौเคฐ เคฎें \เคซूเคฒ เค–ौंเคธ เค•เคฐ เคฎूंเค— \เคूเคฒเคคी เค‰เคฎंเค— เคฎें \เคฆाเคจे เคจเคฏे เคชเคนเคจ เค‡เคคเคฐाเคคी เคœ्เคตाเคฐ, \เค•เคนें เค•्เคฏा เคฐंเค— -เคขंเค— เคœो-\เคธुเค– เคธिंเค—ाเคฐ เค•े\เคฆिเคจ เค† เค—เคฏे เค•्เคตाเคฐ เค•े, เคคเคจिเค• เคฆेเค– เคคो เคฒेเคคे เคชाเคฐ เคฆ्เคตाเคฐ เค•े"। เค…เคถ्เคตเคจी เคฎाเคธ เคฐเคน เค—เคฏा เคชीเค›े, เคฆเคธ्เคคเค• เคฆे เคฐเคนा เคนै เคฎाเค˜-เคซाเค—ुเคจ। เคคเคฎเคคเคฎाเคคी เคงूเคช เคซिเคธเคฒเคคी-เคธเคฎ्เคนเคฒเคคी เคธเคฐเคธों เค•े เคฆाเคฎเคจ เคธे เค•ैเคธी เคฒिเคชเคŸ เคฐเคนी เคนै "เคฎเคจ เคธे เค•เคš्เคšी-เค•เคš्เคšी เคงूเคช\เคฌूเฅा เคœाเฅœा เคฎोเคนเคชाเคถ เคฎें\เคฆिเคจ เค•ो เคœเค•เฅœे เคฐเคนเคคा \เค•ाँเค– เค—ुเคฆเค—ुเคฆी เค•เคฐเคคा เคธूเคฐเคœ \เคฆिเคจ เค•िเคฒเค•ाเคฐी เคญเคฐเคคा \เค•เคญी เคซिเคธเคฒเคคी เค•เคญी เคธเคฎ्เคนเคฒเคคी เค•เคฐเคคी เคฎाเคฅा-เคชเคš्เคšी เคงूเคช "। เคซाเค—ुเคจ เค†เคคा เคนै เคชाเคนुเคจे เคธा เคฏा เคฆूเคฒ्เคนे เคธा เคธเคœा-เคฌเคœा: "เค†เคฎों เค•े เคถीเคถ -\เคฎौเคฐ เคฌाँเคงเคจे เคฒเค—ा เคซाเค—ुเคจ\.เค–ेเคคों เคธे -\เคซिเคฐ เคซैเคฒीं เคตाเคธเคจ्เคคी เคฌाँเคนें\เค—ोเคชिเคฏाँ เคธुเค—ंเคงों เค•ी \เคฐोเค• เคฐเคนीं เคฐाเคนें \เคฆेเค–ो เคญ्เคฐเคฎเคฐाเคตเคฒिเคฏाँ -\เค•ौเคจ-เคธी เคฌเคœाเคฏें เคงुเคจ\เคฌाँเคธों เคตाเคฒी เค›ाเคฏा \เคฆेเคนเคฐी เคฌुเคนाเคฐ เค—เคฏी \เคฎुเคŸ्เค ीเคญเคฐ เคงूเคฒ, เคนเคตा เค•เคชเฅœों เคชเคฐ เคฎाเคฐ เค—เคฏी \เคฎौเคธเคฎ เคฎें -เค…เคชเคจा เค˜เคฐ เคญूเคฒเคจे เคฒเค—े เคชाเคนुเคจ" เคธुเค—ंเคงों เค•ी เค—ोเคชिเคฏाँ เคฏा เคนเคตा เค•ा เค•เคชเฅœों เคชเคฐ เคฎुเคŸ्เค ीเคญเคฐ เคงूเคฒ เคซेंเค•เคจा 'เคงुเคฒเคนเฅœी' เค•ी เคฏाเคฆ เคฆिเคฒा เคฆेเคคा เคนै। เคซाเค—ुเคจ เคฎें เค†เคฎ เคนी เคจเคนीं เคฌौเคฐाเคคा, เคฒोเค— เคญी เคฌौเคฐा เคœाเคคे เคนैं। เคฆिเคถा-เคญ्เคฐเคฎिเคค เคชाเคนुเคจे เค…เคชเคจा เค˜เคฐ เคธเคฎเค เค•เคฐ, เคชเฅœोเคธी เค•े เค˜เคฐ เคœा เคฌैเค เคคे เคนैं। เคœेเค , เคฆुเคฒ्เคนिเคจ เค•ो เคญाเคญी เค•เคนเคคा เคนै। เคจเคตเค—ीเคค เค•เคตि เคกॉ. เคฎเคงुเคธूเคฆเคจ เคธाเคนा เค•เคนเคคे เคนैं เคถिเคต เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคธिंเคน เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•े เคจเคตเค—ीเคคों เคฎें เค—ाँเคต เค•े เคตिเคตिเคง เคช्เคฐเคนเคฐ เคฐूเคชाเคฏिเคค เคนुเค เคนैं। เคตे เค•เคญी เคœेเค  เค•ी เคฆुเคชเคนเคฐी เคฎें เคชिเฅœเค•ुเคฒ เค•े เค—ीเคค เคธुเคจเคคे เคนैं, เค•เคญी เค†เคฎों เค•े เคถीเคถ เคชเคฐ เคฎौเคฐ เคฌाँเคงเคคे เคนुเค เคซाเค—ुเคจ เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนैं, เคคो เค•เคญी เค—ाँเคต เคฎें เคชเฅœे เคธूเค–े เค•ो เคฆेเค– เค•เคฐ เคฌाเคฆเคฒ-เคฌाเคฆเคฒ เค—ुเคนाเคฐเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं " เคธूเค– เคฐเคนे เคงाเคจ เค”เคฐ เคชोเค–เคฐ เค•ा เคœเคฒ \เคšเคฒो เคชिเคฏा เค—ुเคนเคฐाเคฏें เคฌाเคฆเคฒ-เคฌाเคฆเคฒ\ เค‡ंเคฆ्เคฐ เค•ो เคฎเคจाเคँเค—े\ เคŸोเคŸเค•ों เค•े เคฌเคฒ \เคฐाเคค เคขเคฒे เคจिเคฐ्เคตเคธเคจा เคœोเคคेंเค—ी เคนเคฒ\เคฆे เคœाเคจा \เคคเคจ-เคฎเคจ เคธे เคนो เค•เคฐ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ \เค•ोंเค› เคญเคฐा เคšเคฌेเคจा เค”เคฐ เคฒौเคŸे เคญเคฐ เคœเคฒ।

เค‡เคธ เคฎिเคฅเค•ीเคฏ เคฌिเคฎ्เคฌ เค•े เค†เคฒाเคตा เคœเคฌ เค—ाँเคต เคฎेंเค†เคงुเคจिเค• เค…เคฐ्เคฅ เคธंเค•เคŸ เค˜िเคฐ เคœाเคคा เคนै เคคो เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ेเค—ीเคค เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคธเคฐเคฒเคฎ เคเคตं เคธเคฎ्เคช्เคฐेเคทเคฃीเคฏ เคนो เคœाเคคे เคนैं เค‡เคธเค•ो เค‰เคธ เคธे \เค‰เคธเค•ो เค‡เคธเคธे \เค”เคฐ เคจ เคœाเคจे เค•िเคจเค•ो เค•िเคธ เคธे เคœोเฅœ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต (เคจเคตเค—ीเคค เค•े เคตिเคตिเคง เค†เคฏाเคฎ) เค…เค•ाเคฒ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เค•िเคธाเคจ เค…เคจेเค• เคœंเคคเคฐ -เคฎंเคคเคฐ, เคŸोเคจे เคŸोเคŸเค•े เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡ंเคฆ्เคฐ เค•ी เคชूเคœा เคคो เค—ोเค•ुเคฒ เค•े เค—्เคตाเคฒे เคญी เค•เคฐเคคे เคฅे, เคฌंเคฆ เค•เคฐाเคˆ เค•ृเคท्เคฃ เค•เคจ्เคนैเคฏा เคจे। เค—्เคฐाเคฎเคตाเคธिเคฏों เค•ी เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคนै เค•ि เคฌैเคฒ เค•ी เคœเค—เคน เคฏเคฆि เค…ंเคงेเคฐी เคฐाเคค เคฎें เคจिเคฐ्เคตाเคธเคจा เคธुเคนाเค—िเคฒ เคจाเคฐिเคฏाँ เคนเคฒ เคšเคฒाเคँ เคคो เคชाเคจी เคœเคฐूเคฐ เคฌเคฐเคธेเค—ा। เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เคธे เค‰เค ाเค เคเคธे เคตिเคถ्เคตाเคธों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค‡เคธ เค—ीเคค เค•ी เคช्เคฐाเคฃ เคถเค•्เคคि เคนै।

เคเคธे เคนी เคฒोเค•เคฎंเค—เคฒ เคธे เคœुเฅœे เคญाเคตों เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐाเคคा เคนै เคจเคฆी เค•ो เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคฌเคจाเคคा เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค—ीเคค: เคฎैं เคจ เคฐुเค•ूँ เคธंเค—्เคฐเคน เค•े เค˜เคฐ เคฎें\เคงाเคฐ เคฐเคนे เคฎेเคฐे เคคेเคตเคฐ เคฎें, \เคฎेเคฐा เคฌเคฆเคจ เค•ाเคŸเค•เคฐ เคจเคนเคฐें-\เคฒे เคœाเคँ เคชाเคจी เคŠเคชเคฐ เคฎें;\เคœเคนाँ เค•เคนीं เคนो\เคฌंเคœเคฐเคชเคจ เค•ा เคฎเคฐเคจा เคฎुเค เคฎें เคนो। \เคคเคŸ เคธे เคธเคŸे เค•เค›ाเคฐ เค˜เคจे เคนों\เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เคชเคฐ เค˜ाเคŸ เคฌเคจे เคนों, \เคŸीเคฒों เคชเคฐ เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคนों เคœिเคจเคฎें-\เคธ्เคตเคฐ เค•े เคตिเคตिเคง เคตिเคคाเคจ เคคเคจे เคนों;\เคฎीเคก़-เคฎूเคฐ्เคš्เค›เคจाเค“ं เค•ा-เค‰เค เคจा-เค—िเคฐเคจा เคฎुเคเคฎें เคนो (เคจเคฆी เค•ा เคฌเคนเคจा เคฎुเคเคฎें เคนो)। เคฏเคน เค—ीเคค เค•เคตि เค•ी เค—ीเคค เคงเคฐ्เคฎिเคคा เค•ी เคธเคš्เคšी เคต्เคฏเค–्เคฏा เคนै। 

เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เคฎเคจ-เคตเคšเคจ เคธे เค†เคธ्เคฅाเคตाเคฆी เคนैं, เค†เคธ्เคคिเค•। เคœीเคตเคจ เค•ी เคœเคŸिเคฒเคคाเค“ं เคฎें เคซँเคธे เค†เคœ เค•े เค†เคฆเคฎी เค•ी เค†เคธ्เคคिเค•เคคा เค•्เคทीเคฃ เคธे เค•्เคทीเคฃเคคเคฎ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคฎเคฐเคฃोเคคเคธ्เคต เคฎเคจाเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै। เค•ुเคฎाเคฐ เคฐเคตींเคฆ्เคฐ เค•เคนเคคे เคนैं "เค‡เคธ เค†เคธ्เคคिเค• เคญाเคตเคฌोเคง เค•ी เค†เคœ เค•े เคœเคŸिเคฒ เคœीเคตเคจ-เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคชुเคจः-เคชुเคจः เค–ोเคœ เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌเคนुเคค เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै। เค‡เคธ เค†เคธ्เคคिเค•เคคा เค•ो เคœीเคตเคจ्เคค เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•เคตि เค…เคชเคจी เคชुเคฐा-เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เคธे เคจिเคฐเคจ्เคคเคฐ เค…เคชเคจा เคœुเฅœाเคต เคฌเคจाเคฏे เคฐเค–เคคा เคนै। เคฌीเคคे เคฆिเคจों เค•ी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•े เคฌเฅœे เคนी เคธเคฎ्เคฎोเคนเค• เคฌिเคฎ्เคฌ เคนैं เคœिเคจเคฎें เค†เคฎ เคœीเคตเคจ เค•े เคธเคนเคœ เคฎเคงुเคฐ เคธंเคธเคฐ्เค—ों เค•ी เค†เค–्เคฏा เค•เคนी เค—เคฏी เคนै:

เคธเคค्เคคเคฐ เคธीเฅी\เค‰เคฎเคฐ เคšเฅ เค—เคฏी\เคฌเคšเคชเคจ เคจเคนीं เคญुเคฒाเคฏे เคญूเคฒा\เคुเค•ी เค•เคฎเคฐ เคชเคฐ เคฎुเคे เคฌिเค ाเคจा\เคฌाเคฌा เค•ा เค˜ोเฅœा เคฌเคจ เคœाเคจा\เค…เคœिเคฏा เค•ा เค†เคถीเคท, เคชिเคคा เค•ा\เค—ंเคกे-เคคाเคฌीเคœें เคชเคนเคจाเคจा\เค…เคฎ्เคฎा เค•े เคนाเคฅों\เคฎाเคฅे เค•ा\เค…เคจเค–เคจ เคจเคนीं เคญुเคฒाเคฏे เคญूเคฒा\เค•ाเค—เคœ เค•ी เคจाเคตें เคคैเคฐाเคจा\เคœเคฒ เค‰เค›ाเคฒเคจा, เคจเคฆी เคจเคนाเคจा\เคฎाเคŸी เค•ी เคฆीเคตाเคฐें เคฐเคšเค•เคฐ\เคœเค— เคธे เคจ्เคฏाเคฐे เคญเคตเคจ เคฌเคจाเคจा\ เคธเคฐเค•ंเคกों-เคธिเคฒเค•ौเคฒों เคตाเคฒा\เค›ाเคœเคจ เคจเคนीं เคญुเคฒाเคฏे เคญूเคฒा।

เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ा เค•เคตि เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ी เคฐเคฎเคฃीเคฏเคคा เคฎें เคนी เคฐเคฎเคฃ เคจเคนीं เค•เคฐเคคा, เค—्เคฐाเคฎ्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคฆुเคฐ्เคฆเคถा เคฏा เค…เคฅเคตा เคตिเค•ाเคธ เค•ी เคจौเคŸंเค•ी เคฆेเค– เค•เคฐ เคœเค—ी เคต्เคฏाเค•ुเคฒเคคा เค”เคฐ เค›เคŸเคชเคŸाเคนเคŸ เค•ो เคตे เคชूเคฐी เคฎाเคฐ्เคฎिเค•เคคा เคธे เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคธ्เคตाเคงीเคจ เคฆेเคถ เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค•เคฐ्เคฃเคงाเคฐों เคธे เค†เคถा เคฅी เค•ि เค—ुเคฒाเคฎी เค•ी เคฏंเคค्เคฐเคฃा เคธे เคฎुเค•्เคคि เคฎिเคฒेเค—ी เคฒेเค•िเคจ เค•ैเคธा เคฌเคฆเคฒाเคต! เค•ैเคธा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ!! (เคตเคนी เคฎเค›ेเคฐे\เคœाเคฒ เคตเคนी เคนै\เคตเคนी เคฎเค›เคฒिเคฏाँ เคคाเคฒ เคตเคนी เคนैं\... เค†เคฐ्เคคเคœเคจों เค•े เค˜เคฐ เคคเค• เคœिเคจเค•े\เคชाँเคตों เค•ा เคฆूเคญเคฐ เคšเคฒเคจा เคนै\เคœीเคญ เค•เคฐे เคเคฒाเคจ เค‰เคจ्เคนीं เค•ी เคฆเคฒिเคค เคœเคจों เค•ा เคฆुเค– เคนเคฐเคจा เคนै\เคธिंเคนाเคธเคจ เคคเค•\เคœो เคญी เคชเคนुँเคšे\เค•ंเคงे เคชเคฐ เคฌैเคคाเคฒ เคตเคนी เคนै) เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคธเคชเคจे เคฆिเค–ाเค, เค†เคถ्เคตเคธ्เคค เค•िเคฏा เคตे เค•िเคคเคจे เค…เคตिเคถ्เคตเคธเคจीเคฏ เคจिเค•เคฒे। เคญเคฐोเคธा เค•เคฐें เคคो เค•िเคธ เคชเคฐ। เคธเคค्เคคा เค•े เคธिंเคนाเคธเคจ เคชเคฐ เค•ाเคฌिเคœ เคนोเคจे เค•े เคธाเคฐे เคฎाเคจเคฆंเคก เคคोเฅœ เคšुเค•े เคนैं। เค‡เคคเคจा เคนी เคจเคนीं, เคœो เคธเคค्เคคा เค•े เคฒिเค เค…เคฏोเค—्เคฏ เคนैं เคตे เคธเคค्เคคाเคธीเคจ เคนैं - 'เค…เคฌ เค•िเคธเค•ो\เค•िเคธเคธे เคฎाเคชेंเค—े\เคคोเฅœ เคšुเค•े เคชैเคฎाเคจे เคฒोเค—\เคจाเค•ाเคฌिเคฒ\เคชैเคคाเคจे เค•े เคญी\เคฌैเค े เคนैं เคธिเคฐเคนाเคจे เคฒोเค—।'

(เค—ाँเคต เคฎें เคฒेเคŸเคจे-เคฌैเค เคจे เค•े เคฒिเคเค…เคงिเค•เคคเคฐ เคฎूँเคœ เค†เคฆि เค•ी เคฌुเคจी เค–ाเคŸ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เคœिเคงเคฐ เคธिเคฐ เคฐเค– เค•เคฐ เคธोเคคे เคนैं, เคตเคน เคธिเคฐเคนाเคจा เค”เคฐ เคชैเคฐों เคตाเคฒी เคœเค—เคน เคชैเคคाเคจा เค•เคนเคฒाเคคी เคนै। เค›ोเคŸे เคตเคฏ เค•े เคฒोเค—ों เคธे เค…เคชेเค•्เคทा เค•ी เคœाเคคी เคนै เค•ि เคตे เคตเคฐिเคท्เค  เคœเคจों เค•े เคชैเคฐों เค•ी เค“เคฐ เคฌैเค ें)। 

เคฏเคนाँ เค•เคตि เค•ा เคฎंเคคเคต्เคฏ เคนै เค•ि เคœो เคšाเคฐเคชाเคˆ เค•े เคชैเคคाเคจे (เคชैเคฐों เค•ी เค“เคฐ เคœो เคชैเคคाเคจे เค•ी เค“เคฐ เคฌैเค เคจे เค•े เคฏोเค—्เคฏ เคจเคนी, เคนैं เคตे 'เคธिเคฐเคนाเคจे' เค†เค•เคฐ เคœเคฌเคฐเคจ เคฌैเค  เค—เค เคนैं। "เคชैเคคाเคจे เค”เคฐ เคธिเคฐเคนाเคจे" เค•ी เคœुเค—เคฒเคฌंเคฆी เคธเคค्เคคाเคญोเค—िเคฏों เค•ी เคฏोเค—्เคฏเคคा เค•ो เค–เคฐौंเคš เค•เคฐ เคฐเค– เคฆेเคคी เคนै। เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เคธे เค‰เค ाเคฏे เคฏे เคฆोเคจों เคถเคฌ्เคฆ เคœिเคธ เคจुเค•ीเคฒे -เคงाเคฐเคฆाเคฐ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ो เคต्เคฏंเคœिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคธเค•ा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคฎिเคฒเคจा เค•เค िเคจ เคนै। เคœो เคšाเคฐเคชाเคˆ เค•े เคชैเคคाเคจे(เคชैเคฐों เค•ी เค“เคฐ เคฌैเค เคจे เคฏोเค—्เคฏ เคจเคนीं) เคตे 'เคธिเคฐเคนाเคจे'เค†เค•เคฐ เคœเคฌเคฐเคจ เคฌैเค  เค—เค เคนैं। เคฏे เคฒोเค— เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เค•ी (เคฌेเคชเคฐ) เค•ी เคฌाเคคें เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎाเคนिเคฐ เคนैं। เคธเคฎाเคœ เคฎें เคซैเคฒी เค…เคธเคฎाเคจเคคा เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒों เคฎें เค…เค—्เคฐเค—เคฃी เคฏे 'เคจเค•เคฌเคœเคจी' เคฎें เคธเคฌเคธे เค†เค—े เคนैं (เคจเฅ˜เคฌเคœเคจी เคฎें เคฎेเคฐे เค˜เคฐ เค•ी\เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे\เค•ाเคฒ-เค•เคฐ्เคฎ-เค—เคคि\เคตे เค†เคฏे เคธเคฎเคाเคจे เคฒोเค—)। เค‡เคจ เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी-เค…เคฎाเคจुเคทी เคฒोเค—ों เค•े เคฌीเคš 'เคฆेเคถ' เคฎाเคจो เค–ो เค—เคฏा เคนै। เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เค…เคตเคฎूเคฒ्เคฏเคจ, เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เคธाเคซ -เคธुเคฅเคฐी เค•ाเคฐ्เคฏเคชเคฆ्เคงเคคि, เคจिเคฐเค–ी-เคชเคฐเค–ी เคธाเคฎाเคœिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा (เค…ंเคŸ เค—เคˆ เคนै เคงूเคฒ เคฎें (เค…เคฐ्เคฅเคนीเคจ เคนो เค—เคˆ เคนै) เค‰เคธे เคถुเคฆ्เคง-เคตिเคถुเคฆ्เคง เค•เคฐเคจे เค•ी เคœुเค—ाเฅœ เคฎें เคธाเคฐे เค•े เคธाเคฐे เคถाเคฎिเคฒ เคนै; เคชเคฒ-เคชเคฒ เคฐंเค— เคฌเคฆเคฒเคจे เคตाเคฒे เค†เคšเคฐเคฃ-เคนीเคจ เคฏुเคตाเคœเคจ เคคเคฅाเค•เคฅिเคค เคคเคชे เคนुเค เคคเคชเคธ्เคตी (เคงूเคฒ เคšเฅे เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœों เคฎें\เคงเคฌ्เคฌे เคขँเค•เคคे เคฐंเค—เคฐेเคœों เคฎें\เค…เคชเคจा เคฆेเคถ เค•เคนाँ เค–ोเคœें เคนเคฎ\เฅ™ुเคฆเค—เคฐ्เฅ›ी เค•े เคšंเค—ेเคœों เคฎें\เค…เคตเคฎूเคฒ्เคฏเคจ เค•े\เค‡เคธ เคฎेเคฒे เคฎें\เคถाเคฎिเคฒ เคจเคฏे -เคชुเคฐाเคจे เคฒोเค—)। เคฎाเคจเคตी เคฎूเคฒ्เคฏों เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เค—्เคฐाเคฎ्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคธ्เคฅाเคชिเคค เคฎाเคจ्เคฏเคคाเคँ-เคธ्เคฅाเคชเคจाเคँ เคŸूเคŸเคจ เค•ी เคค्เคฐाเคธเคฆी เคญोเค— เคฐเคนी เคนैं। เคตिเค•ाเคธ เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค›เคช्เคชเคฐ-เค›ाเคจी เค•ी เคœเค—เคน เคชเค•्เค•ी-เคชुเค–्เคคा เค›เคค्เคคें เคนैं, เคœเคฌเค•ि เคฏुเค— -เคฏुเค—ाเคจ्เคคเคฐ เคธे เคšเคฒे เค†เคฐเคนे เคชुเค–्เคคा เคฐिเคถ्เคคे เค•เคš्เคšे เคงाเค—ों เคธे เคŸूเคŸ-เคŸूเคŸ เค•เคฐ เคฌिเค–เคฐ เคฐเคนे เคนैं। เคธเคฌเค•े เคนिเคธ्เคธे เค•ा เค†ँเค—เคจ เค…เค–ाเคก़ा เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै (เคชुเคฐเค–ा เคชเคฅ เคธे\เคชเคนिเคฏे เคฐเคฅ เคธे\เคฎोเคก़ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต\เคชूเคฐे เค˜เคฐ เคฎें\เคˆเคŸें-เคชเคค्เคฅเคฐ\เคงीเคฐे-เคงीเคฐे\เค›ाเคจी-เค›เคช्เคชเคฐ\เค›ोเคก़ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต\เคขीเคฒे เคนोเคคे\เค•เคธเคคे-เค•เคธเคคे\เคชเค•्เค•े เค˜เคฐ เคฎें\เค•เคš्เคšे เคฐिเคถ्เคคे\เคœोเคก़ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต\เค‡เคธเคธे เค‰เคธเค•ो\เค‰เคธเค•ो เค‡เคธเคธे\เค”เคฐ เคจ เคœाเคจे เค•िเคธเค•ो เค•िเคธเคธे\เคคोเคก़ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต\เค—เคฐเคฎी เคนो เคฌเคฐเค–ा\เคฏा เคœाเคก़ा\เคธเคฌเค•े เค†ँเค—เคจ\เคเค• เค…เค–ाเคก़ा\เค—ोเคก़ เคฐเคนा เคนै เค—ाँเคต)। เค•เคตि เคจเคนीं เคšाเคนเคคा เค•ि เคธंเคฌंเคงों เค•ी เคธंเคœीเคฆเค—ी เคฌे-เคฎौเคค เคฎเคฐ เคœाเค (เค—ुเคจเค—ुเคจाเคคी เฅ›िเคจ्เคฆเค—ी เค•ी \เคฒเคฏ เคจ เคŸूเคŸे)। เค•िเคจ्เคคु เคฒเคฏ เค•ी เค—ुเคจเค—ुเคจाเคนเคŸ เค—ुเคฎ เคนोเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै। เค‰เคงเคฐ เคฎเคนाเคจเค—เคฐीเคฏ เคšเค•ाเคšौंเคง เคฏुเคตाเคฎเคจ เค•ो เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै। เคชเคฒाเคฏเคจ เค•เคฐ เคฐเคนी เคนै เคชीเฅी เค•ी เคชीเฅी। เค•िเคจ्เคคु เคธाเคฐी เคญाเค— เคฆौเฅœ เคฎृเค—เคคृเคทा เคธे เค…เคงिเค• เคจเคนीं 'เค—ाँเคต เคธे เคญाเค—ा เคฒेเค•िเคจ/เคฏเคนाँ เคญी เคจเคนीं เคธंเคตเคฐा। \เคšเคฒा เค—เคฏा เคธूเคฐ्เคฏ เคฐोเคœ/เคšौเคก़ी เคธเคก़เค•ों เคตाเคฒे เค›เคœ्เคœों เคชเคฐ/เคงूเคช เค•ो เคฌिเค–ेเคฐ เค•เคฐ/เค•्เคฏा เค•เคฐเคจे เค†เคคा\เคธंเค•เคฐी เค—เคฒिเคฏों เคตाเคฒी/เคฎेเคฐी เคฎुंเคกेเคฐ เคชเคฐ/เคธीเคฒเคจ เคธे เคญเคฐा เคนुเค†-เคฎเคนाเคจเค—เคฐ เค•ा เค•เคฎเคฐा।

เคจเค-เคชुเคฐाเคจे (เคจเคตเคฎ्เคฌเคฐ 1997) เค“เคฎเคช्เคฐเค•ाเคถ เค…เคตเคธ्เคฅी เค•เคนเคคे เคนै เค•ि เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•े เค—ीเคคों เคฎें "เคช्เคฐเค•ृเคคि, เคฒोเค• เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค†เคงुเคจिเค•-เคฌोเคง, เคœเคจ-เคงเคฐ्เคฎिเคคा เค”เคฐ เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคญाเคตเคจा เคธे เคœुเฅœे เคตिเคทเคฏ เคนैं"। เคญाเคทा เค•ी เคšिเคค्เคฐाเคค्เคฎเค•เคคा เค”เคฐ เค†ंเคšเคฒिเค• เคถเคฌ्เคฆोँ เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เค—ीเคค เค•ा เคฎाเคงुเคฐ्เคฏ เคฌเฅा เคฆेเคคे เคนैं। เคฒोเค•เคœीเคตเคจ เค•े เคตिเคถ्เคตाเคธ, เคฐीเคคि-เคฐिเคตाเคœों เค•ा เค—ीเคคों เคฎें เค‰เคฒ्เคฒेเค– เค‰เคจ्เคนें เคฒोเค•เคฎाเคจเคธ เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เคธे เคœोเฅœเคคा เคนै เค•ुเค†ँ เคต्เคฏाเคนเคจा, เคตिเคฆा เค•े เคธเคฎเคฏ เคจाเคนिเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคถीเคถा เคฆिเค–เคจा, เคฆेเคนเคฐी เค•े เคฆुเคฐ्เคฆिเคจ, เคชाเคจी เค•ी เคšूเคจเคฐ, เคจเคฆिเคฏा เค•ी เค‰เคฎเค•-เค‰เคฎเค•\เคฎเค›เคฒी เค•ी เค›เคฎเค•-เค›เคฎเค•"। เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคฆेเคถเคœ เคช्เคฐเคคीเค•ाเคฐ्เคฅ เคนै เคฆेเคตी เค•े เคฎंเคฆिเคฐ เคฎें เคฎाเคจी เคฎเคจौเคคी, เค—ुเฅœिเคฏा เค•े เคฌ्เคฏाเคน เค•เคœเคฒिเคฏां เคธिเคฐाเคจा เคจเคฆी เคฎें เคฆीเคช เคฌเคนाเคจा।

เคฐाเคฏเคฌเคฐेเคฒी เค•ी เคœिเคฒा เคชเคฐिเคทเคฆ เค•े เคฒिเค เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เค•ो เคจाเคฎिเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค‰เคค्เคคเคฐ เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•े เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคฐाเคœ्เคฏเคชाเคฒ เคจे เคธเคš เคนी เค•เคนा เคฅा: เคกॉ. เคญเคฆौเคฐिเคฏा เคฎाเคจเคตीเคฏ เคฎเคจ เคเคตं เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เค†เคฒเคฎ्เคฌเคจों เค”เคฐ เค†เคฏाเคฎों เค•ो เคฌเฅœी เคฌाเคฐीเค•ी, เคจिเคท्เคชเค•्เคทเคคा เค”เคฐ เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค•เคคा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เค—ीเคคों เคฎें เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคฏे เค‰เคจเค•े เคœीเคตเคจ เค•े เค—เคนเคจ เคšिंเคคเคจ, เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เค…เคจुเคญเคต เคเคตं เคธाเคฎाเคœिเค•-เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธंเคšेเคคเคจा เค•ो เคฎुเค–เคฐिเคค เค•เคฐเคคी เคนैं। (เคˆ เคชเคค्เคฐिเค•ा เคชूเคฐ्เคตाเคญाเคธ เคœुเคฒाเคˆ 27, 2020)। 

2 comments :

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।