рдХाрд╡्рдп: рд╕ंрддोрд╖ рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡

рд╕ंрддोрд╖ рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡

рджुрдЦ рдеा рдШрдиा

рдиीреЬ рддिрдирдХों рдХा рдмрдиा рдХрд░
рдоुрдЧ्рдз рдеी рд╡рд╣ 
рд╕्рд╡рдпं рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдкрд░
рдиींрд╡ рдХा рдкрдд्рдерд░ рдеा рддिрдирдХा 
рдбाрд▓िрдпों рдоें рднुрд╡рди рд╕ा 
рддрдирдХрд░ рдЦрдб़ा рдеा

рдеिрд░рдХрддी рд╡рд╣ рдбाрд▓िрдпों рдкрд░ 
рдкрдд्рддा рдкрдд्рддा рдиेрд╣ рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░ 

рд╡рд╣ рдХुрдаाрд░ाрдШाрдд рдеा 
рд░ुрдХ рдЧрдпा рдеा рдЧीрдд 
рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ी рдЬрд╣ाँ 
рд╡рд╣ीं рд╕े рдЪрд░рдорд░ाрдпा рд╡ृрдХ्рд╖ 
рд╕рд╣рд╕ा рдЧिрд░ рдкрдб़ा 
рдиीреЬ рднी рдЯूрдЯा 
рдЙрд╕ी рдХे рд╕ंрдЧ рдЙрдб़ рдЪрд▓ी 
рд╕ंрд╡ेрджрдиा, рдХाрддрд░ рд╡िрд╡्рд╣рд▓рддा 

рдЖрдШाрдд рдЗрддрдиा рдеा рдк्рд░рдмрд▓ 
рднीрдд рд╡рд╣ рдлреЬрдлреЬाрддी  
рдЪीрдЦрддी рдЙрдб़рддी рд░рд╣ी 
рд╕ंрдЧ рд╕ंрдЧ рдордиुрдЬ рдХे 
рдЬिрд╕ рдХे рдХंрдзों рдкрд░ рдЯिрдХी рдеी 
рд╡рдЬ्рд░ рд╕ी рднीрд╖рдг рдХुрд▓्рд╣ाрдб़ी 
рдзाрд░ рдкрд░ рдеा рдирди्рд╣े рдЪूрдЬों рдХा рд░ुрдзिрд░
рдзाрд░ рдкрд░ рд╡рд╣ рдлреЬрдлреЬाрддी
рдиाрд╢ рдХा рджुрдЦ рдеा рдШрдиा
***


рдЦूрдиी рдмँрдЯрд╡ाрд░ा

рджिрд▓ рджрд╣рд▓ рдЧрдпा рдеा 
рджेрдЦрдХрд░ рд╡िрднाрдЬрди рдХे рдЪिрдд्рд░ 
рдЬो рдХिрд╕ी 
рдЪिрдд्рд░рдХाрд░ рдХी рдХूрдЪी рдиे 
рдмेрд░ंрдЧ рд░ंрдЧों рдХी рдоिрд▓ाрд╡рдЯ рд╕े
рддैрдпाрд░ рдХिрдП рдеे 
рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиी рдХे рд▓िрдП 

рдХिрддрдиा рднрдпाрдирдХ рдеा рдоंрдЬрд░ 
рдЕрдкрдиे рд╣ी рд▓ोрдЧों рдкрд░ 
рдЙрдаी рддрд▓рд╡ाрд░ें 
рдЬिрд╕्рдо рдоें рдЙрддाрд░े рдЬाрддे рдЦंрдЬрд░ 
рдЪीрдд्рдХाрд░, рд▓рд╣ू рдХी 
рдЙрдореЬрддी рдирджी 
рд▓ुрдЯрддी рдЕрд╕्рдордд, рдХрд░ाрд╣рддी рдордорддा 
рдЗрд╕ рдкाрд░ рд╕े рдЙрд╕ рдкाрд░ рддрдХ 
рднрдпाрдирдХ рд▓рдо्рд╣ों рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ी рд╡рдХ्рдд 

рдХि *рд╕िрдХ्рдХा рдмрджрд▓ рдЧрдпा* рдеा
рд╢ाрд╣рдиी рдХा 
рдХि *рддрдорд╕* рдиे 
рдЭрдкрдЯ рд▓िрдП рдеे *рдкिंрдЬрд░*
рдХैрдж рдХрд░рдиे рдХो 
рд╕िрдпाрд╕рдд рдХे 
рджाँрд╡ рдкрд░ рд▓рдЧे рдоोрд╣рд░े 
рдФрд░ рдЪрд▓ рдкрдб़ी рдеी 
*рдЯ्рд░ेрди рдЯू рдкाрдХिрд╕्рддाрди* 
рдЯ्рд░ेрди рдЯू рд╣िंрджुрд╕्рддाрди 

рд╕िрд╣рд░ рдЙрдаी рдеी рдЪिрдд्рд░рд╢ाрд▓ा 
рдЖँрдЦों рд╕े рдмрд╣े 
рдЖँрд╕ुрдУं рдХे рд▓िрдП 
рдЫोрдЯा рдкрдб़ рд░рд╣ा рдеा 
рд╡рдХ्рдд рдХा рдк्рдпाрд▓ा 
рд░ूрд╣ рдХाँрдк рд░рд╣ी рдеी 
рдЗंрд╕ाрдиिрдпрдд рд╢рд░्рдоिंрджा рдеी 
рджрд░्рд╢рдХों рдХी рднीрдб़ рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж
рдЪिрдд्рд░рд╢ाрд▓ा рдоें рд╕рди्рдиाрдЯा рдеा
***


рд╢ांрддि рджो

рддूрдлाрди рдХे рдЖрд╕ाрд░ рд╣ैं।
рдк्рд░рдХृрддि рд╕рд╣рдо рдХрд░ рдЦाрдоोрд╢ рд╣ै 
рдЪिреЬिрдпाँ рдзूрд▓ рдоें рдирд╣ा рд░рд╣ी рд╣ैं
рдоेрд░े рдПрдХांрдд рдоें рдХрд╣ीं рд╕े 
рдПрдХ рддिрдирдХा рдЙрдб़рддा рдЖрддा рд╣ै
рдХ्рдпा рдпрд╣ рдкрд╣рд▓ी рджрд╕्рддрдХ рд╣ै
рддूрдлाрди рдХी
рдпрд╣ рддो рддрдп рд╣ै рдХि рд╡рд╣ 
рдЖрд╣िрд╕्рддा рдирд╣ीं рдЖрддा 
рд╡рд╣ рд╕ुрд░рд╕ा рд╕ा рдоुрдЦ рдмрдв़ाрддा 
рд╕рдм рдХुрдЫ рдзूрд▓ рдзूрд╕рд░िрдд рдХрд░рддा
рдкрд▓ рднрд░ рдоें рд╡िрдиाрд╢ рдХा 
рддांрдбрд╡ рджिрдЦрд▓ा рджेрддा рд╣ै

рдЙрд╕े рдЪाрд╣िрдП рдкेрдб़ों рдХा 
рдЯूрдЯ рдХрд░ рдЧिрд░рддा рдоंрдЬрд░ 
рдЙрд╕े рдЪाрд╣िрдП рд╕рдоुрдж्рд░ рдХी 
рдКंрдЪी рд▓рд╣рд░ों рдХा рд╣ाрд╣ाрдХाрд░ 
рдЙрд╕े рдЪाрд╣िрдП рдордЫुрдЖрд░ों рдХी рд▓ाрд╢ें
рд╣िंрд╕्рд░ рдкрд╢ु рд╕ा рдЙрд╕рдХा 
рдмрдиैрд▓ा рд░ूрдк 
рдЬрдм рдерд░्рд░ा рдЙрдарддी рд╣ै 
рд╣рд░ рдЬीрд╡िрдд рдЖрд╕
рдЙрд╕े рдЪाрд╣िрдП рдХाрддрд░ рдЪीрдЦें 
рдЙрд╕े рдЪाрд╣िрдП рдЬंрдЧрд▓ рдХा рддрдб़рдкрддा
рд╡िрдиाрд╢ рдХे рдХुंрдб рдоें рд╕рдоाрддा 
рд╕рджी рдХा рд╕рдЪ 
рд╕рджी рдХा рдПрдХ рд╕рдЪ рдпрд╣ рднी рд╣ै
рдХि рдЕрд╣рдо् рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि рдХे 
рдлिрддूрд░ рд╕े рдЙрдкрдЬा рдЪрдХ्рд░рд╡ाрдд 
рдиिрдЧрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рдЕрдкрдиे рднंрд╡рд░ рдоें 
рдЬीрд╡рди рдХी 
рдЖрдЦिрд░ीрд╕ाँрд╕ рддрдХ рдХो 
рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ рддूрдлाрди рддो 
рдХुрдЫ рд╕рдордп рд░ुрдХ рдХрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा 
рдкрд░ рд╕рджी рдХे рдЗрд╕ рдорд╣ाрдХाрдп рд╕े 
рдХैрд╕े рдиिрдкрдЯें 
рдЬो рдЗंрд╕ाрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा 
рдЗंрд╕ाрди рдХे рд▓िрдП, 
рдЗंрд╕ाрди рдХा рдорд░рдгाрд╕рди्рди рддрдХ 
рдЦूрди рдЪूрд╕рдиे рдХो рддрдд्рдкрд░ 
рдЕрдм рд╕ाрд░े рдЙрдкाрдп рдзूрдоिрд▓ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं 
рдорд╣ाрд╢рдХ्рддि рдХे рдкैрд░ рдЙрдЦाреЬрдиे рдХो 
рдЕрдм рдорд╣ाрд╢рдХ्рддि рдХा рдЬुрдиूрди 
рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдиिрдЧрд▓рдиे рдХो рдЖрддुрд░ рд╣ै 
рд╣े рдИрд╢्рд╡рд░ 
рдЗрди рдХाрддрд░ рдЪीрдЦों рд╕े 
рдмाрд░-рдмाрд░ рдЭंрдХृрдд 
рд╣рдоाрд░े рд╣ृрджрдп рдХे рддाрд░ों рдХो 
рд╢ांрддि рджो
рд╢ांрддि рджो рдХि рд╡िрдк्рд▓рд╡ рдХी 
рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдПँ рдоीрдаी рдирд░рдо рдЖँрдЪ 
рдмрди рдЬाрдПँ
рдЬो рд╣рдоाрд░े рдаंрдбे рдкрдб़ рд░рд╣े 
рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХो рдЧрд░्рдоाрд╣рдЯ рджे рд╕рдХें
рд╣рдо рдЙрд╕ рдЖँрдЪ рдХी рд░ोрд╢рдиी рдоें
рджेрдЦ рд╕рдХें 
рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХा рд╕ुрдирд╣рд▓ाрдкрди
***


рдЖंрджोрд▓िрдд рд╣рд╡ाрдПँ

рдпे рдЖंрджोрд▓िрдд рд╣рд╡ाрдПँ
рдЯिрдХрдиे рди рджेंрдЧी рдоोрдо рдкрд░ 
рдЬрд▓рддी, рдерд░рдерд░ाрддी рд▓ौ

рдЕंрдзेрд░े рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдХी 
рддрдоाрдо рдХोрд╢िрд╢ें 
рдиाрдХाрдо рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЙрддाрд░ू 
рдЗрди рд╣рд╡ाрдУं рдХा
рдирд╣ीं рдХोрдИ рдаिрдХाрдиा

рдЧुреЫрд░рддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ैं 
рдХुрд╕ुрдо рджрд▓ рд╕े, рдбाрд▓िрдпों рд╕े, 
рдЭीрд▓ рдХे рд╡िрд╕्рддाрд░ рдХो рдЭрдХрдЭोрд░рддी

рдоोрдо рдХे рдЖрдЧोрд╢ рдоें 
рд▓ौ рдХा рдмुрдЭрддा, рдорд░рддा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡
рдкрд░ рдпрд╣ рдЙрддрдиा рдЖрд╕ाрди рднी рди рдеा

рд╕рдо्рд╣ाрд▓ рд░рдЦा рд╣ै
рдПрдХ рдЖрддुрд░ рдк्рд░рдг рд▓िрдП
рддрд░рд▓ рдоोрдо рдиे рдмूँрдж рд╕ी рд▓ौ рдХो 
рд▓рдб़рдиे рдХी рдкूрд░ी рддाрдХрдд рд╕े 
рдПрдХ рдЖंрджोрд▓рди рд╣рд╡ा рдХे рдЦिрд▓ाрдл 
рд╡рд╣ाँ рднी рддो рдеा
***


рд░िрдХ्рдд рдЬाрд▓

рдордЫुрдЖрд░े рдХा рдЬाрд▓ 
рдЖрдЬ рд░िрдХ्рдд рд╣ै 
рдкूрд░рдирдоाрд╕ी рдХा рдЪाँрдж 
рдЦिрд▓ा рд╣ै рдЖрдХाрд╢ рдоें 
рд╕рдоुрдж्рд░ी рдЬ्рд╡ाрд░ рдХी рд▓рд╣рд░ों рдкрд░
рдбрдЧрдордЧा рд░рд╣ी рд╣ै рдиौрдХा 

рдордЫुрдЖрд░ा рд░िрдХ्рдд рдЬाрд▓ рдХो 
рдЖрд╕рдоाрди рдоें рддाрди рджेрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै 
рдХुрдЫ рддाрд░े, рдеोрдб़ी рд╕ी рд░ोрд╢рдиी 
рдЕрдкрдиे рд╣िрд╕्рд╕े рдХрд░ рд▓ेрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै 
рдкрд░ рд╡рд╣ाँ рднी рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд╢рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े 
рдЯूрдЯे рддाрд░ों рдХे рдЯुрдХрдб़े рд╣ैं 
рд░ोрд╢рдиी рдХा рджрд░्рдж рд╣ै

рдЬाрд▓ рдХो рдХंрдзे рдкрд░ рдвोрддा
рд╡рд╣ рд▓ौрдЯा рд╣ै рдЭोрдкрдб़े рдоें 
рд╡рд╣ рдаंрдбे рдЪूрд▓्рд╣े рд╕े 
рдирдЬ़рд░ें рдирд╣ीं рдоिрд▓ा рдкाрддा 
рди рд╣ी рдкрдд्рдиी рд╕े 
рдЬो рдШुрдЯрдиे рдоोрдб़े рд╡рд╣ी рд▓ुрдв़рдХ рдЧрдИ рд╣ै 
рдЬрд╣ाँ рдЙрд╕рдиे рдЬрд▓ाрдИ рдеीं
рдзूрдкрдмрдд्рддिрдпां рдЧрдгрдкрддि рд╡ंрджрдиा рдоें 
рдЬाрд▓ рдХे рднрд░े рд╣ोрдиे рдХी рдХाрдордиा рдоें 
рдЙрд╕рдХे рд╕рдоंрджрд░ рдоें рдЬाрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े

рдХрдердб़ी рдоें рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХी 
рдмेрдиूрд░ рдЖँрдЦों рдХे рд╕ुрд▓рдЧрддे рд╕рд╡ाрд▓ рд╕े
рд╡рд╣ рд╕िрд╣рд░ рдЙрдаा рд╣ै 
рд╕рдм рдХुрдЫ рдЖрд░ -рдкाрд░ 
рджिрдЦाрдИ рджेрдиे рд▓рдЧा рд╣ै 
рдЬाрд▓ рдХी рддрд░рд╣ рд░िрдХ्рдд рдЬिंрджрдЧी рдХा 
рд╡िрдХृрдд рд╕рдЪ 

рдЕрдм рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ 
рди рдЬिрд╣्рд╡ा рд╣ै рди рджाँрдд
рдЬिрд╡्рд╣ा рдФрд░ рджाँрддрд╡िрд╣ीрди  рдоुрдЦ рд╕े 
рдЙрджрд░ рдкूрд░्рддि рдЕрд╕ंрднрд╡ рд╣ै 

рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдоुँрд╣ рдЯрдЯोрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рдЙрдирдХे рдЧाрд▓ рд╕े рдЧाрд▓ рд╕рдЯा рдХрд░
рдЖрд╢्рд╡рд╕्рддि рдХो рджрд░рдХिрдиाрд░ рдХрд░ 
рдПрдХ рд╢ाрдкिрдд рд╕рдЪ рдХो рдзाрд░े 
рд╡рд╣ рднूрдЦ рдХा рджрд░्рдж рдиिрднा рд░рд╣ा рд╣ै 
рд░िрдХ्рдд рдЬाрд▓ рдкрд░ рдЦुрдж рдХो рд╕рдоेрдЯ рдХрд░ 
***


рд╕्рд╡ीрдХाрд░

рдЙрдд्рддрд░ाрдпрдг рдХी рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा рдХрд░рддे
рд╢рд░рд╢ैрдпा рдкрд░ рдорд░्рдоांрддрдХ рдкीрдб़ा рдЭेрд▓рддे 
рднीрд╖्рдо рдХे рдЕрд╢्рд░ुрдкूрд░िрдд рдиेрдд्рд░
рдвूँрдв рд░рд╣े рд╣ैं рдЕрдо्рдмा рдХो 

рдЕрдо्рдмा рдЬो рднीрд╖्рдо рд╕े рдмрджрд▓ा рд▓ेрдиे 
рддीрди рдЬрди्рдоों рддрдХ 
рдЕрд╡рддрд░िрдд рд╣ोрддी рд░рд╣ी 

рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं рднीрд╖्рдо
рдЕрдкрд░ाрдз рд╣ुрдЖ рдЙрдирд╕े 
рд╡े рдЕрдкрдиे рдЕрдкрд░ाрдзों рдХो 
рд╡िрд╡рд╢рддा, рдк्рд░рдгрдмрдж्рдзрддा рдХे 
рдХрд╡рдЪ рд╕े рдвँрдХрддे рд░рд╣े
рд╡े рддो рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕्рдд्рд░ी рдЬाрддि рдХे 
рдЕрдкрд░ाрдзी рд╣ैं 

рд░ोрдХ рд╕рдХрддे рдеे рдЧांрдзाрд░ी рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ 
рдЕंрдзрдд्рд╡ рдХी рдЦाрдИ рдоें 
рдврдХेрд▓े рдЬाрдиे рдХे рдкрд▓ों рдХो 
рдЬिрд╕े рдлिрд░ рд╣рдардкूрд░्рд╡рдХ 
рдЧांрдзाрд░ी рдиे рдзाрд░рдг рдХिрдпा

рд░ोрдХ рд╕рдХрддे рдеे 
рдж्рд░ौрдкрджी рдХा рдЪीрд░ рд╣рд░рдг 
рджुрд░्рдпोрдзрди рдХा рдЬंрдШा рдкрд░ 
рдмैрдаाрдиे рдХा рджुрд╕्рд╕ाрд╣рд╕
рд░ोрдХ рд╕рдХрддे рдеे рдпुрдзिрд╖्рдаिрд░ рдХा 
рдордиुрд╖्рдпрддा рд╕े рдЧिрд░рдХрд░ 
рд╕्рдд्рд░ी рдХो рджाँрд╡ рдкрд░ рд▓рдЧाрдиा 
рдФрд░ рд╣ाрд░ рдЬाрдиा

рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं рднीрд╖्рдо 
рдкिрддा рд╢ांрддрдиु рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХे рд▓िрдП 
рдмेрддुрдХी рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा рдХрд░рдиा
рдЕंрдмिрдХा, рдЕंрдмाрд▓िрдХा рдХा 
рд░ोрдЧी рдн्рд░ाрддा рд╕े рд╡िрд╡ाрд╣ 
рд╡ंрд╢ рдХी рд░рдХ्рд╖ा рд╣ेрддु 
рдЧैрд░ рдХी рд╢ैрдпा рдкрд░ рдврдХेрд▓рдиा 
рдиिрдпोрдЧ рд╕े рдЧрд░्рднрдзाрд░рдг рдХрд░рд╡ाрдиा

рд╣ाрд╣ाрдХाрд░ рдХрд░ рдЙрдаे рднीрд╖्рдо
рдХрд╣ाँ рд╣ो рдЕрдо्рдмे рджोрд╖ी рд╣ूँ рддुрдо्рд╣ाрд░ा

рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддा рд╣ूँ рдЕрдкрдиी рд╣ाрд░ 
рдХ्рд╖рдоाрджाрди рджो, рдоुрдХ्рдд рдХрд░ो рдоेрд░ी рдЖрдд्рдоा
рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рддा рд╣ूँ рдЕрдо्рдмे
рд╣ाँ, рдоुрдЭे рдЕрдкрдиी рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा рдХो 
рд╡िрд╡рд╢рддा рдХो, рдк्рд░рдгрдмрдж्рдзрддा рдХो 
рддрдм рддрдм рдаुрдХрд░ाрдиा рдеा 
рдЬрдм-рдЬрдм рд╕्рдд्рд░ी рдХा рдЕрдкрдоाрди рд╣ुрдЖ
рдЬрдм-рдЬрдм рд╡рд╣ рдЫрд▓ी рдЧрдИ 
рдЬрдм-рдЬрдм рд╡рд╣ рдмेрдЬाрди рдоोрд╣рд░े рд╕ी 
рджाँрд╡ рдкрд░ рд▓рдЧाрдИ рдЧрдИ 
рд╣ाрд░ी рдЧрдИ 

рдоुрдХ्рдд рдХрд░ो рдЗрд╕ рджोрд╖ рд╕े рдЕрдо्рдмे
рд╕рджिрдпों рд▓ोрдХ рдоें рдпाрдж рд░рд╣ेрдЧी 
рднीрд╖्рдо рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा 
рд╕рджिрдпों рд▓ोрдХ рдоें 
рдпрд╣ рднी рддो рдпाрдж рд░рдЦा рдЬाрдП 
рднीрд╖्рдо рдХे рд╡िрд╡рд╢ рдиेрдд्рд░ों рдХो рдЦोрд▓ा рдЕрдо्рдмा рдиे 
рдПрдХ рд╕्рдд्рд░ी рдиे 
***

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।