Showing posts with label 202206H. Show all posts
Showing posts with label 202206H. Show all posts

рд╕ेрддु рдХा рд╕рдк्рддрдХ

рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╢рд░्рдоा
рдирдорд╕्рдХाрд░,

рдЗрд╕ 145рд╡ें рдЕंрдХ рдХे рд╕ाрде рд╕ेрддु рдиे рдЕрдкрдиे рд╕ाрддрд╡ें рд╡рд░्рд╖ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрддрдиी рд▓рдо्рдмी рдпाрдд्рд░ा рдЖрдкрдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХे рдмिрдиा рдЕрд╕рдо्рднрд╡ рдеी। рд╣рдо рдХрд▓ рднी рдЖрдкрдХे рдЖрднाрд░ी рдеे рдФрд░ рдЖрдЬ рднी рд╣ैं। рдЗрд╕ी рдмीрдЪ рд╕ेрддु рдХे рд╡ैрдмрдкृрд╖्рда рдиे рддीрд╕ рд▓ाрдЦ рд╣िрдЯ्рд╕ рднी рдкाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпे рд╣ैं। рд▓िрдЦिрдд рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╕ेрддु рдоें рдХाрд╡्рдпрдкाрда, рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░, рд╡ाрд░्рддा рдЖрджि рдХे рдкॉрдбрдХाрд╕्рдЯ, рдпूрдЯ्рдпूрдм рд╡िрдбिрдпो, рддрдеा реЮेрд╕рдмुрдХ рд╡िрдбिрдпो рдХे рд░ूрдк рдоें рджृрд╢्рдп-рд╢्рд░рд╡्рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рднी рдЕрдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЖрддी рд░рд╣ी рд╣ै। рдЕंрдЧ्рд░ेреЫी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдХो рдЕрддिрдеि-рд╕рдо्рдкाрджрдХों рдХा рдиिрдпрдоिрдд рд╕рд╣рдпोрдЧ рдоिрд▓рддा рд░рд╣ा рд╣ै। рд╣िंрджी рдХे рдЖрдЧाрдоी рдЕंрдХों рдХे рд▓िрдпे рднी рдЕрддिрдеि рд╕рдо्рдкाрджрди рдХे рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ों рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।

19 рдЬूрди рдХो рдкिрддृрджिрд╡рд╕ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рджाрд╕рдоुрдХ्рддि рдХा рдкрд░्рд╡ рдЬूрдирдЯीрди्рде рднी рдордиाрдпा рдЧрдпा рдеा, рдмрдзाрдЗрдпाँ। 21 рдЬूрди рдХो рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░рднाрдХрд░ рдЬी рдХा рдЬрди्рдорджिрди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдЗрд╕ рдЕंрдХ рдоें рдк्рд░рдХाрд╢ рдордиु рдЬी рдХे рдЖрд▓ेрдЦ 'рдЕрдорд░ рдХрдеाрд╢िрд▓्рдкी рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░рднाрдХрд░' рдоें рднрд░ी рдЖрдд्рдоीрдпрддा рдХा рдЖрдиंрдж рд▓ीрдЬिрдпे।

рд╣рдоेрд╢ा рдХी рддрд░рд╣ рдЗрд╕ рдЕंрдХ рдкрд░ рднी рдЖрдкрдХी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।

рд╢ुрднाрдХांрдХ्рд╖ी,
рд╕ेрддु, рдкिрдЯ्рд╕рдмрд░्рдЧ
30 рдЬूрди 2022 ✍️

рдкुрд╕्рддрдХ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा: рдЪिंрддрди рдПрдХ рджрд░्рд╢рди

рдкुрд╕्рддрдХ - рдЪिंрддрди рдПрдХ рджрд░्рд╢рди
рд▓ेрдЦрдХ - рджेрд╡ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рд╕िрд╕ौрджिрдпा
рдк्рд░рдХाрд╢рдХ - рдмोрдзि рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЬрдпрдкुрд░
рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा - 116
рдоूрд▓्рдп ₹ 250.00

рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ: рдЕрд░्рд╡िрдиा рдЧрд╣рд▓ोрдд


рд╣рдоाрд░े рдЖрд╕ рдкाрд╕ рдРрд╕े рдмрд╣ुрдд рд╕े рд▓ोрдЧ рд╣ैं рд╡े рд╣рдоेрд╢ा рдЬिंрджрдЧी рдХी рднाрдЧрдо рднाрдЧ рдоें  рдЪिंрддा рдЧ्рд░рд╕्рдд рд░рд╣рддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдРрд╕े рдоें 'рдЪिंрддрди рдПрдХ рджрд░्рд╢рди' рдЬैрд╕ी рдкुрд╕्рддрдХ рд╣рддाрд╢ा рд╕े рд╣ाрд░े рд╣ुрдП рдЗंрд╕ाрди рдХे рдЕंрджрд░  рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдкैрджा рдХрд░рдиे рдХा рдХाрдо рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдоुрдЭे рдЪिंрддрди рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рдкрдв़ рдХрд░ рдРрд╕ा рд▓рдЧрддा рд╣ै рдоाрдиो рдЬैрд╕े  рд╕ुрдмрд╣ рд╕ुрдмрд╣ рдкрдд्рддों рдкрд░ рдФрд╕рдд рдХी рдмूंрджें рджेрдЦрдХрд░ рдорди рд╢ांрдд рдЪिрдд्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।рд╣рдо рд▓ोрдЧ ‌рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рд╕рдордп рдЪिंрддा рдоें рдмिрддा рджेрддे рд╣ै  рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рдХाрд░्рдпों рдХा рдЪिंрддрди рдХрд░, рдЙрд╕рдоें рдХुрдЫ рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдЬрд░ूрд░ рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП।

рдЪिंрддрди рд╕े рд╣рдоाрд░े рдЕंрджрд░ рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕ंрдЪाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдпे рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╣рдоाрд░े рдЕंрджрд░ рдЫुрдкा рд╣ुрдЖ рдЖрдд्рдордмрд▓ рдЬाрдЧрддा  рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдЖрдд्рдо рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдкैрджा рд╣ो рдХрд░ рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХा рдж्рд╡ाрд░ рдЦोрд▓ рджेрддा рд╣ै।

рджेрд╡ेंрдж्рд░ рд╕िंрд╣ рд╕िрд╕ौрджिрдпा рдХी рдкुрд╕्рддрдХ  рдЪिंрддрди рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рджрд░्рд╢рди рдХрд░ाрддी рд╣ै।

рдЬीрд╡  рд╣рд░ рд╕рдордп рдордирди рдФрд░ рдЪिंрддрди рдХे рдмीрдЪ рдЭूрд▓рддा рд░рд╣рддा рд╣ै
 рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХी рд╣рд░ рдХрдб़ी рдЕрдкрдиे-рдЖрдк рдоें рдПрдХ рдЬ्рдЮाрди рдХा рдЦрдЬाрдиा рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें рдмрд╣ुрд▓्рдп рдЬ्рдЮाрди рд░ूрдкी рд╣ीрд░े-рдоोрддी рднрд░े рдкрдб़े рд╣ैं। рдЬो  рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рдХो рд╢ांрдд рдХрд░рдиे рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ोंрдЧे। 

"рдЪिंрддрди рдПрдХ рджрд░्рд╢рди" рдкुрд╕्рддрдХ рдХो рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд╣рд▓े рд╣рдоें рдЪिंрддрди рд╣ै рдХ्рдпा? рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рдЬाрдирдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।
 рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рдпрд╣ рдмрдЦूрдмी  рдмрддाрдпा рдЧрдпा‌ рд╣ै рдХि рдЪिंрддрди рдПрдХ рдоाрдирд╕िрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рддрд░्рдХ рдХрд▓्рдкрдиा, рд╕्рдоृрддि, рддрд░्рдХ рд╢рдХ्рддि рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдЖрджि рдЗрд╕рдоें рд╕рдоाрд╣िрдд рд╣ै।

рдЪिंрддрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ी рд╣рдо рдЕрдЪ्рдЫे рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╣рдо рд╕рдоाрдЬ рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдЬрд╣ाँ рдХрднी рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рдХрднी рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рд╣ोрддे рд╣ैं рдХрднी рдХाрд░्рдп  рд╕्рдерд▓ рдкрд░ рднी рд╕्рд╡рдпं рдХे рдиिрд░्рдгрдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ो рдЬाрддे рдЬिрди्рд╣ें рдЪिंрддрди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ी рд╣рдо рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕्рдеिрддि рдоें рдкрд╣ुँрдЪ рдкाрддे рд╣ैं। рд╣рдоाрд░े рджेрд╢ рдоें рд╡िрд╡ेрдХрдиंрдж рдЬैрд╕े рдорд╣ाрди рд╡िрдЪाрд░рдХ  рд╣ुрдП рд╣ैं। 

рд╕ंрдХрд▓्рдк рдмрд╣ुрдд рд▓ोрдЧ рд▓े рд▓ेрддे  рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕ рдкрд░ рдЕрдорд▓ рджृрдв़ рд╕ंрдХрд▓्рдк рд╡ाрд▓े рд╣ी рдХрд░ рдкाрддे рд╣ैं। рднрд░ोрд╕ा рд╣рдо рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдкрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рднрд░ोрд╕ा рд╕ुрдкाрдд्рд░ рдкрд░ рд╣ी рдХрд░ें рд╡рд░्рдиा рдоुँрд╣ рдХी рдЦाрдиी рдкрдб़ेрдЧी। рдЬीрд╡рди рдоें рдЙрди्рдирддि рдХे рд▓рдХ्рд╖्рдп рдиिрд░्рдзाрд░рдг реЫрд░ूрд░ी рд╡рд░рдиा рд╡्рдпрдХ्рддि рджिрд╢ा рд╣ीрди рд╣ो рдЗрдзрд░ рдЙрдзрд░ рднрдЯрдХрддा рд░рд╣рддा рд╣ै рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЕрд╢ांрддि рдмрдиी рд░рд╣рддी рд╣ै। рдпрджि рдЖрдкрдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк рджृрдв़ рд╣ै рдЖрдкрдХो рдЕрдкрдиे рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рд╣ै। рдЖрдк рдХुрдЫ рдирдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ै рдЖрдк  рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╕े  рд▓рдмрд░ेрдЬ рд╣ै рддो рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рдлрд▓рддा рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। реЫрд░ूрд░рдд рд╣ै рд╕ंрдпрдо рдХी рддрднी рдЖрдк рдзोрдЦे рдлрд░ेрдм рд╕े рдмрдЪ рд╕рдХрддे рд╣ैं।рд╢ाрджी рдЬैрд╕े рдоाрдорд▓ों рдоें рд▓िрд╡ рдЗрди рд░िрд▓ेрд╢рдирд╢िрдк рдХे рдХाрд░рдг рдзोрдЦाрдзрдб़ी рдХा рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं рдЗрд╕рд╕े рдмрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╡ाрд╣ рдЬैрд╕ी рд╕्рд╡рд╕्рде्рдп рдкрд░ंрдкрд░ा рдХा рдиिрд░्рд╡рд╣рди рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।  рд░िрд╢्рддों рдоें рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕  рддрднी рдЖрддा рд╣ै рдЬрдм рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдоें рдЪिंрддрди рдХрд░рддा рд╣ै।

рдЪिंрддрди рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рд╣ै। рдпрд╣ рд╣рдоाрд░ी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХा рд╕рдоाрдзाрди рдХрд░ाрддा рд╣ै । рдЪिंрддрди  рдЪाрд╣े рд╕्рдд्рд░ी рдХрд░ें рдпा рдкुрд░ुрд╖ рдЗрд╕рд╕े рдХोрдИ рдлрд░्рдХ рдирд╣ीं рдкрдб़рддा рд╣ै।

*рдмोрдзि рдк्рд░рдХाрд╢рди рдЬрдпрдкुрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд* рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдХो  рдЕрд╡рд╢्рдп рдкреЭें рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░ें। рд▓ेрдЦрдХ рдХो рдоेрд░ी рдУрд░ рд╕े  рд╣ाрд░्рджिрдХ рд╢ुрднрдХाрдордиाрдПँ


рдХाрд╡्рдп рдЧीрдд рд░ेрд╕िрдкी: рдЕंрдЬु рд▓рддा рд╕िंрд╣

рдЕंрдЬु рд▓рддा рд╕िंрд╣ 'рдк्рд░िрдпрдо'
рдоिрдХ्рд╕ рд╡ैрдЬिрдЯेрдмुрд▓ рд╕ूрдЬी рдХॉрд░्рди рдЯिрдХ्рдХी
рдмрдиाрдиे рд╣ेрддु рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╕ाрдордЧ्рд░ी

рд╕рд░рд╕ों рдХा рддेрд▓, рд╕ूрдЬी -рдПрдХ рдкाрд╡, рджрд╣ी-рддीрди рд╕ौ рдЧ्рд░ाрдо, рдирдордХ, рд▓ाрд▓ рдкिрд╕ी рдоिрд░्рдЪ рдПрд╡ं рд╣ींрдЧ-рд╕्рд╡ाрджाрдиुрд╕ाрд░, рдУрд╡рди рдоें рдХुрд░рдХुрд░े рдХрд░рдХे, рдЖрда-рджрд╕ рдоीрдаे рдиीрдо (рдХрд░ी)рдХे рдкрдд्рддे, рд╕्рд╡ीрдЯ рдХॉрд░्рди, рд╣рд░ी рдордЯрд░ (рджрд░рджрд░ी рдХрд░рдХे)-100 рдЧ्рд░ाрдо, рджो рдмीрди्рд╕, рдЖрдзी рд╣рд░ी рд╢िрдорд▓ा рдоिрд░्рдЪ рдмाрд░ीрдХ рдХрдЯी рд╣ुрдИ, рджो рдорд▓्рдЯीрдЧ्рд░ेрди рдм्рд░ैрдб-рдкीрд╕ kee рдкाрдиी рдоें рднिрдЧो рд╣рд▓्рдХे рд╣ाрдеों рд╕े рдиिрдЪोреЬрдХрд░ рдмрдиी рд▓ुрдЧрджी, рдПрдХ рдЪрдо्рдордЪ рд╕рдлेрдж рднुрдиे рд╣ुрдП рддिрд▓, рдЗрдорд▓ी рдХी рдЪрдЯрдкрдЯी рд▓ाрд▓ рдоिрд░्рдЪ рдХी рдоीрдаी рдЪрдЯрдиी, рдкुрджीрдиे, рдк्рдпाрдЬ рдФрд░ рд╣рд░े рдзрдиिрдпे рдХी рд╣рд░ी рдЪрдЯрдиी, рднुрдиा рд╣ुрдЖ рдкिрд╕ा рдЬीрд░ा।

рдмрдиाрдиे рдХी рд╡िрдзि (рдЧीрдд рдХे рд░ूрдк рдоें  рдк्рд░рд╕्рддुрддि)


рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рдЯिрдХ्рдХी рд╕рдЦिрдпों, рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рд░े рдЯिрдХ्рдХी
рд╡ैрдЬिрдЯेрдмुрд▓ рдХॉрд░्рди рдЯिрдХ्рдХी, рд░े рдЯिрдХ्рдХी

рдЦाрдиा рдЪрдЯрдХाрд░े рд▓े рд▓ेрдХрд░ рдиेрд╣ा, рдЕंрдХिрддा рдФрд░ рдиिрдХ्рдХी,
рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рдЯिрдХ्рдХी рд╕рдЦिрдпों, рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рд░े рдЯिрдХ्рдХी

рджрд╣ी-рд╕ूрдЬी рдХा рдШोрд▓ рдмрдиाрдХрд░ рдШंрдЯे рднрд░ рдХो рдЫोрдб़ो рддुрдо
рд╕рдордп рдкूрд░्рдг рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рдЙрд╕े рдЦूрдм рдлिрд░ рдШोрдЯो рддुрдо
рд╕рднी рдХрдЯी рд╕рдм्рдЬिрдпाँ рд▓ेрдХрд░ рдХुрдирдХुрдиे рдкाрдиी рдоें рдзो рд▓ो
рд╢िрдорд▓ा рдоिрд░्рдЪ, рдордЯрд░ рдФрд░ рдмीрди्рд╕, рд╕्рд╡ीрдЯрдХॉрд░्рди рдФрд░ рдк्рдпाрдЬ
рд╕рдмрдХो рдХाрдЯो рддрдиिрдХ рдмाрд░ीрдХ, рд░рд╣ рдЬाрдП рдоाँ рд╣рдХ्рдХी рдмрдХ्рдХी, рд╣рдХ्рдХी рдмрдХ्рдХी
рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рдЯिрдХ्рдХी рд╕рдЦिрдпों рдЖрдП рдмрдиाрдПँ рдЯिрдХ्рдХी-
рд╡ैрдЬिрдЯेрдмुрд▓ рдХॉрд░्рди рдЯिрдХ्рдХी, рд░े рдЯिрдХ्рдХी 


рдХрдЯी рд╕рдм्рдЬिрдпाँ рд░рдХ्рдЦो рдврдХрдХрд░-  
рдм्рд░ैрдбрдкीрд╕ рджो рд▓े рд▓ो рдЪुрдирдХрд░, 
рд╕ाрдл рдкाрдиी рдоें  рднिрдЧो рдм्рд░ैрдб рдХो-
рдЭрдЯрдкрдЯ рджрдмा рдиिрдЪोреЬो рддुрдо, 
рджрд╣ी-рд╕ूрдЬी рдХे рдШोрд▓ рдоें  рдбाрд▓ो-
рдЦुрд╢िрдпों рдоें рд╣ो рдЬाрдУ рдЧुрдо।
рдЕрдм рддुрдо рд╕рднी рдорд╕ाрд▓े рдбाрд▓ो-
рдлेंрдЯ рдлेंрдЯрдХрд░ рдШोрд▓ рдмрдиा рд▓ो।
рд╕рд░рд╕ों рдХा рдлिрд░ рддेрд▓ рдЧрд░рдо рдХрд░-
рдЧैрд╕ рдЬрд▓ा рдХрд░ рд▓ो рддैрдпाрд░ी, 
рд▓рдЧा рд╣рдеेрд▓ी рдкрд░ рдШी рдеोрдб़ा-
рд▓ोрдИ рдмрдиाрдиे рдХी рд╣ै рдмाрд░ी, 
рдЯिрдХ्рдХी рдмрдиा рд╕ेंрдХ рд▓ो рддुрдо-
рд╣ौрд▓े-рд╣ौрд▓े рдЧрдЬрдм рдХрд░ाрд░ी।

рд░рдЦो рдк्рд▓ेрдЯ рдоें рдЙрди्рд╣ें рд╕рдЬाрдУ-
рдлिрд░ рдЙрди рдкрд░ рджрд╣ी рдлैрд▓ाрдУ, 
рдЗрдорд▓ी рдХी рдЪрдЯрдиी рднी рдЕрдм-
рдЙрд╕рдХे рдКрдкрд░ рд╕े рдЬрд░ा рд╕рдЬाрдУ।
рд╣рд░ी рдЪрдЯрдкрдЯी рдЪрдЯрдиी рднी -
рдКрдкрд░ рдЬीрд░ा , рддिрд▓ рдмुрд░рдХो।
рдзीрд░े-рдзीрд░े рд▓ेрдХрд░ рдЪрдо्рдордЪ-
рд╕рдЬ्рдЬिрдд рдЯेрдмुрд▓ рддрдХ рд╕рд░рдХो।
рдЪрдЯрдЦाрд░े рд▓ेрдХрд░ рдЦाрдУ рдЬी-
рдЬीрдн рдЪрдЯोрд░ी рд╣ो рд╕рдмрдХी।

рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рдЯिрдХ्рдХी рд╕рдЦिрдпों, рдЖрдУ рдмрдиाрдПँ рд░े рдЯिрдХ्рдХी
рд╡ैрдЬिрдЯेрдмुрд▓ рдХॉрд░्рди рдЯिрдХ्рдХी, рд░े рдЯिрдХ्рдХी 

рджो рдХрд╡िрддाрдПँ: рдЙрд╖ा рдЕрд╡рд╕्рдеी

рдЙрд╖ा рдЕрд╡рд╕्рдеी
рдоेрдШ

рдЕрд╣ा, рдоेрдШ рддुрдо рдмрдб़े рд╕рдпाрдиे
рдЕрдкрдиा рд╕рдм рдХुрдЫ рд╡ाрд░ рджिрдпा
рдмूँрдж-рдмूँрдж рд░рд╕ рджे рддрди рдХा
рдЗрд╕ рдзрд░рддी рдХा рд╢ृंрдЧाрд░ рдХिрдпा 

рдЕрдЬ्рдЮाрдиी рдзрд░рддी рд╡ाрд╕ी рдиे
рдЕрдкрдиा рд╣ी рдШрд░ рдЬाрд░ рджिрдпा
рдЕंрдмु рднрд░े рдЬो рддाрд▓-рддрд▓ैрдп्рдпा
рд╕्рд╡рдпं рдЙрди्рд╣े рд╣ी рдХ्рд╖ाрд░ рдХिрдпा 

рдиीрд▓ांрдЪрд▓ рдкрд░ рдлैрд▓, рдордзुрд░ рд░рд╕
рд╕े рдЪुрдо्рдмрди рд▓े рдк्рдпाрд░ рджिрдпा
рддрдк्рдд рдЭुрд▓рд╕рддी рдзрд░рдгी рдХे 
рд╣ृрджрдпांрдЪрд▓ рдХा рдЙрдкрдЪाрд░ рдХिрдпा 

рдмूँрдж рдмрдиीं рдоोрддी рдХी рд▓рдб़िрдпाँ
рдЧिрд░ рд╡рд╕ुрдзा рдкрд░ рдЫिрдЯрдХ рдЧрдИं
рдЧрд░्рдн рдкрдб़े, рдмीрдЬों рд╕े рдЕंрдХुрд░
рдлूрдЯे, рдХрд▓िрдпाँ рдЪिрдЯрдХ рдЧрдИं 

рдлрд▓-рдлूрд▓ों рд╕े рдпुрдХ्рдд рд╣ुрдП рддрд░ु
рд╕рдмрдХे рдкाрд▓рдирд╣ाрд░ рдмрдиे
рдХृрд╖рдХों рдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдЦुрд╢िрдпाँ
рд▓ाрдХрд░ рдк्рд░ाрдгाрдзाрд░ рдмрдиे 
***


рдЖрдирди्рджाрдЧрдорди

рдк्рд░рдЬ्рдЬ्рд╡рд▓िрдд рдЬ्рдЮाрдиाрдЧ्рдиि рдЕрди्рддрд░ рдпрдЬ्рдЮ рдХी
рднрдп,рд╡िрдХрд▓рддा,рд╢ोрдХ рд╕рдоिрдзा рд╣рд╡्рдп рдХी 

рдУрд╜рдо рдХी рдЧुрди्рдЬाрд░ 'рд╕्рд╡ाрд╣ा' рдж्рд░рд╡्рдп рдХी
рдкрдб़ рд░рд╣ी рдЖрд╣ुрддि рд╕рдХрд▓ рднрд╡िрддрд╡्рдп рдХी 

рдкीрдд рдкрд▓्рд▓рд╡ рдЭрд░ рд░рд╣े рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдХे
рд╣ोрдо рд╣ोрддे рд░ाрдЧ, рдж्рд╡ेрд╖, рд╡िрд░ाрдЧ рдХे 

рдХाрд▓рдЦंрдб рд╡िрд▓ुрдк्рдд рд╕ुрдЦ рд╕ंрддाрдк рдХे 
рдЦिрд▓ рдЙрдаे рд╣ैं рдкुрд╖्рдк рдордзुрд░ рдоिрд▓ाрдк рдХे 

рдЫрдЯा рдЕрдж्рднुрдд рд╕рдд्рдп,,рд╢िрд╡,рдЖрдирди्рдж рдХी
рджिрд╢ि рджिрд╢ाрди्рддрд░ рджीрдк्рддि рдкрд░рдоाрдирди्рдж рдХी
***

рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж: рдоूрд▓्рдп рд╢ोрд╖рдг рд╕े рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХрд░рддी рдХрд╡िрддाрдПँ

рдЬ्рдЮाрдиेрд╢्рд╡рд░ी рд╕ी


рднाрд░рдд рдПрдХ рдРрд╕ा рджेрд╢ рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиी рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╕рдн्рдпрддा рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпों рдХे рдХाрд░рдг рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдЕрд╡्рд╡рд▓ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдПрд╡ं рдоाрдирд╡ीрдп рдоूрд▓्рдп рд╣рдоेрд╢ा рд╕े рд╣ी рд╡िрджेрд╢ों рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рдПрд╡ं рдЕрдиुрдХрд░рдг рдХा рдкाрдд्рд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬिрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпों рдХे рдмрд▓рдмूрддे рд╣рдо рднाрд░рддीрдпों рдХो рдЧрд░्рд╡ рдорд╣рд╕ूрд╕ рд╣ोрддा рдеा, рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рд╡рд╣ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдп рдЕрдкрдиी рдЕрд╕्рдоिрддा рдПрд╡ं рд╡рд░्рдЪрд╕्рд╡ рдЦो рд░рд╣े рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдиाрдоो-рдиिрд╢ाрди рд╣ी рдЬैрд╕े рдоिрдЯ-рд╕ा рдЧрдпा рд╣ै। рд╣рдоाрд░ा рдЬीрд╡рди рдЕрди्рдпाрдп, рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░, рдЕрд╕рдоाрдирддा, рдЕрд╕рдлрд▓рддा, рдЕрд╡рд╕ाрдж, рдЕрдиिрд╢्рдЪिрддрддा, рд╕ंрдШрд░्рд╖, рд╣िंрд╕ा, рдЕрд╕ंрддोрд╖, рдЕрд░ाрдЬрдХрддा, рдЖрджрд░्рд╢ рд╡िрд╣ीрдирддा рдЖрджि рд╕े рдШिрд░ा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдордиुрд╖्рдпрддा рдХा рдкुрдЯ рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдЬाрдирд╡рд░ рдЬैрд╕ा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд▓рдЧा рд╣ै рдФрд░ рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХा рджुрд╢्рдорди рдмрдиा рдмैрдаा рд╣ै। рд╡्рдпрдХ्рддि рдПрд╡ं рд╕рдоाрдЬ рдоें рдРрд╕ी рд╕ांрдк्рд░рджाрдпिрдХрддा, рдЬाрддीрдпрддा рдЖрджि рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣िंрд╕ा рдХी рдХुрдд्рд╕िрдд рднाрд╡рдиाрдУं рдПрд╡ं рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХा рдоूрд▓ рдХाрд░рдг рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХा рд╣्рдпाрд╕ рдПрд╡ं рдЕрд╡рдоूрд▓्рдпрди рдХी рднाрд╡рдиा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдоाрдирд╡ рдХे рдиैрддिрдХ рдПрд╡ं рдЪाрд░िрдд्рд░िрдХ рдкрддрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХी рдХोрдИ рдкूрд░्рдг рд╕ूрдЪी рддो рд╣рдо рдирд╣ीं рдмрдиा рд╕рдХрддे рдХ्рдпोंрдХि рдПрдХ рд╣ी рд╕рдоाрдЬ рдоें рдмрджрд▓рддे рд╕рдордп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्рдп рднी рдмрджрд▓рддे рд╣ुрдП рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдлिрд░ рднी рд╣рдо рдЙрди рдЧुрдгों рдХो рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्рдп рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд░рдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдЬो рдХि рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдФрд░ рд╕ाрде рд╣ी рд╕ाрде рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рд░्рд╡ांрдЧीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдХрд▓्рдпाрдг рдоें рдпोрдЧрджाрди рджें। рдпे рдоूрд▓्рдп рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╕ंрддृрдк्рдд рдЬीрд╡рди рдХे рд▓िрдП рдЕрдд्рдпंрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдХो рдЬाрдирд╡рд░ рд╕े рдКрдкрд░ рдПрдХ рдоाрдирд╡ीрдп рд╢्рд░ेрдгी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдиिрд░्рднाрдЧ्рдп рдХी рдмाрдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдпे рдЧुрдг рд▓ुрдк्рдд рд╣ोрддे рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЬंрдЧрд▓ीрдкрди рд╕рдмрдХे рдКрдкрд░ рд╣ाрд╡ी рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдРрд╕ी рднрдпाрдирдХ рд╡िрдбंрдмрдиा рд╕े рдЧुреЫрд░ рд░рд╣ी рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рдеिрддि рдХा рд╕рдЪ्рдЪा, рдпрдеाрд░्рде рдФрд░  рд╕рд░рд╕ рдк्рд░рд╕्рддुрддि рд╢्рд░ी рднрдЧрд╡рдд рд░ाрд╡рдд рдиे ‘рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рдХिрдпा рд╣ै।

рд╢्рд░ी рднрдЧрд╡рдд рд░ाрд╡рдд рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдХे рдЬाрдиेрдоाрдиे рдХрд╡ि рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдЬрди्рдо 13 рд╕िрддंрдмрд░ 1939 рдХो рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЯेрд╣рд░рдХा рдЧाँрд╡ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे 300 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХрд╡िрддाрдПँ, рдЕрдиेрдХ рд▓ेрдЦ, рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдПँ рддрдеा рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЧрдж्рдп рднी рд▓िрдЦे рд╣ै। 2004 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд ‘рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें 50 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХрд╡िрддाрдПँ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ीрдд рд╣ैं। рдЗрди рдХрд╡िрддाрдУं рдоें рдХрд╡ि рдиे рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдоें рдоौрдЬूрдж рдоूрд▓्рдпрд╣ीрдирддा рдХो рдЦुрд▓рдХрд░ рджрд░्рд╢ाрдпा рд╣ै। 

рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдоें рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдХा рд░िрд╢्рддा рдпा рдмंрдзрди рдирд╣ीं рд╣ै। рди рджोрд╕्рддी, рди рдк्рдпाрд░ рдФрд░ рди рд╣ी рдоाрдирд╡рддा। рд╕рдм рд╕्рд╡ाрд░्рдеी рдмрди рдЧрдП рд╣ैं рдФрд░ рд╕рдм рд░िрд╢्рддे рдЦोрдЦрд▓े рд╣ो рдЧрдП рд╣ैं। ‘рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдХрдеा’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдоें рдХрд╡ि рдкुрд░ाрдиे рдЧाँрд╡, рджोрд╕्рддी, рдЖрдкрд╕ी рдк्рдпाрд░, рд░िрд╢्рддे рдЖрджि рдХो рдпाрдж рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдЬो рдЖрдЬ рдЧुрдо рд╣ो рдЧрдпी рд╣ैं। рдШрд░ рдХे рдмрд░рддрдиों рдХी рддрд░рд╣ рдЖрдкрд╕ рдоें рд▓реЬाрдИ-рдЭрдЧреЬे, рдХрд╣ा-рд╕ुрдиी рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рд▓ोрдЧ рдЖрдкрд╕ рдоें рдЦुрд╢िрдпाँ рдмाँрдЯрддे рдеे, рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдмिрдиा рдХिрд╕ी рд░ोрдХ-рдЯोрдХ рдХे рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХे рдШрд░ों рдоें рдЖрддे-рдЬाрддे рд░рд╣рддे рдеे рдЬрдмрдХि рдЖрдЬ рдХे реЫрдоाрдиे рдоें рджोрд╕्рддी рддो рдХ्рдпा рдЕрдкрдиे рдкреЬोрд╕िрдпों рдХे рдмाрд░े рдоें рднी рд▓ोрдЧ рдЕрдирдЬाрди рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЙрди्рд╣ें рд╕िрд░्рдл рдЕрдкрдиी рдлिрдХ्рд░ рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдХिрд╕ी рдХी рдирд╣ीं। рдХрд╡ि рдХे рд╣ी рд╢рдм्рджों рдоें – 
рд╡рд╣ рдХोрдИ рд╕рддрдпुрдЧ рдирд╣ीं рдеा
рдЙрдирдоें рднी рд▓реЬाрдИ-рдЭрдЧреЬा, рдХрд╣ा-рд╕ुрдиी рд╣ोрддी рдеी
рдШрд░ों рдоें рдмрд░рддрди рдеे
рдЖрдкрд╕ рдоें рдЯрдХрд░ाрддे рдеे
рд▓ेрдХिрди рд╡ो рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХे рджोрд╕्рдд рд░рд╣े рдЖрддे рдеे
рдРрд╕ा рднी рд╣ोрддा рдХि рд╡े
рдмрд░рд╕ों рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдоिрд▓ рдирд╣ीं рдкाрддे
рджुрдиिрдпा рдЬрд╣ाрди рдШूрдордХрд░ рдЬрдм рд╡े рд╡ाрдкрд╕ рдЖрддे
рддो рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдоिрд▓рдХрд░
рдмрдЪ्рдЪों рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рд╣ँрд╕рддे-рдаिрд▓рдаिрд▓ाрддे рдеे

рдпाрдиे рдХि рдРрд╕ा рдк्рдпाрд░ рднрд░ा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЖрдЬ рд╕िрд░्рдл рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд╣ी рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдХрд╡ि рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि реЫрдоाрдиा рдЗрддрдиा рдмрджрд▓ рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдЕрдм рдпे рд╕рдм рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ुрдиाрдиेрд╡ाрд▓ी рдХрд╣ाрдиी рдХी рддрд░рд╣ рдоाрдд्рд░ рдмрдирдХрд░ рд░рд╣ рдЧрдпी рд╣ै। ‘рдкрд▓ рдкрд▓ рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╡ाрд▓े рдЗрди рджिрдиों’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдоें рднी рдХрд╡ि рдиे рдХрднी рди рдоिрдЯрдиेрд╡ाрд▓े рдмрдЪрдкрди рдХी рдпाрд░ी рдХो рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╕े рдЬीрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХी рд╣ै।

рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХे рдЦाрди-рдкाрди рдФрд░ рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рдоें рдЖрдП рдмрджрд▓ाрд╡ рдкрд░ рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдХрд░рддे рд╣ुрдП ‘рд╢ाрдХाрд╣ाрд░ी рдоांрд╕ाрд╣ाрд░ी’ рдХрд╡िрддा рдоें рд░ाрд╡рдд рдЬी рдпे рдмрддाрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдоांрд╕ рдЦाрддे-рдЦाрддे рд╢ाрдХाрд╣ाрд░ी рдоाрдирд╡ рдЖрдЬ рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдЬाрдирд╡рд░ рдЬैрд╕ा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд▓рдЧा рд╣ै। рдРрд╕े рд▓ोрдЧ рдЪाрд╡рд▓, рдЧेрд╣ूँ рдФрд░ рд╕рдм्реЫिрдпों рдХो рд╣ाрде рддрдХ рдирд╣ीं рд▓рдЧाрддे। рдЪाрдХू-рдЪрдо्рдордЪ рд╕े рдЦाрдиा рдЦाрдиेрд╡ाрд▓े рдЗрдирдХे рдорди рдоें рд╢िрдХाрдпрддों рдХा рдЕंрдмाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡े рдордиुрд╖्рдп рдФрд░ рдордиुрд╖्рдпрддा рдХो рднी рдХрдЪ्рдЪा рдЪрдмा рдЬाрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╣рдо рдЬैрд╕े рд▓ोрдЧ рд╕рдмрдХुрдЫ рдЪुрдкрдЪाрдк рд╕рд╣рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдХрд╡ि рд▓िрдЦрддे рд╣ैं –
рд░рд╣ी рдоांрд╕ाрд╣ाрд░िрдпों рдХी рдмाрдд
рддो рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕ोрдЪे рдЙрдирдХे рдмाрд░े рдоें
рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдФрд░ рдордиुрд╖्рдпрддा рдХो 
рдЦреЬे-рдЦреЬे
рдХрдЪ्рдЪा рдЪрдмा рдЬाрддे рд╣ैं
рдФрд░ рджुрдиिрдпा рдХे рдорд╕ीрд╣ा рдХрд╣े рдЬाрддे рд╣ैं
рд╣рдо рдЙрди्рд╣ें рдРрд╕ा рдХрд░рддे рдХेрд╡рд▓ рджेрдЦрддे рд░рд╣рддे рд╣ैं
рдФрд░ рд╢ाрдпрдж рдпрд╣ рд╕ोрдЪрдХрд░ рдЦुрд╢ рд╣ोрддे рд╣ैं
рдХि рдпрд╣ рдХрд╣рд░ рд╣рдо рдкрд░ рдирд╣ीं рдЯूрдЯा
рдХрд╡ि рдмрддा рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рд╣рдоाрд░ी рдмрджрд▓рддी рд╣ुрдИ рдЖрджрддें, рд╣рдоाрд░े рдмрджрд▓рддे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░, рдЦाрди-рдкाрди, рд░ीрддि-рд░िрд╡ाреЫ рд╕рдмрдХुрдЫ рд╣рдоाрд░े рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддे рд╕ंрд╕्рдХाрд░ों рдФрд░ рдоूрд▓्рдпों рдХी рдУрд░ рдЗрд╢ाрд░ा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдФрд░ рдЬो рд▓ोрдЧ рдпे рд╕рдордЭрддे рд╣ैं рд╡े рд╕рдмрдХुрдЫ рдЪुрдкрдЪाрдк рд╕рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рдмाрдз्рдп рд░рд╣ рдЬाрддे рд╣ैं।

рдЖрдЬ рдлैрд╢рди рдХा рдмोрд▓рдмाрд▓ा рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕рдмрдХी, рд╡िрд╢ेрд╖рдХрд░ рдирдИ рдкीреЭी рдХी реЫिंрджрдЧी рдлैрд╢рди рдкрд░ рд╣ी рдЯिрдХी рд╣ुрдИ рд╣ै। рд░ाрд╡рдд рдЬी ‘рдордиुрд╖्рдп’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рдлैрд╢рдирдмрд▓ рдоाрдирд╡ рдкрд░ рдХрд░ाрд░ा рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдХрд╕ рд░рд╣े рд╣ैं। рдиाрдЦूрди рдЫँрдЯрд╡ाрдХрд░, рджाреЭी рдмрдиाрдХрд░, рдЗрд╕्рддрд░ी рдХे рдХрдкреЬे рдкрд╣рдирдХрд░, рдкाрд▓िрд╢ рд▓рдЧाрдП рдЬूрддे-рдЪрдк्рдкрд▓ рдкрд╣рдирдХрд░, рд╕рдЬ-рд╕ँрд╡рд░рдХрд░ рдШूрдордиेрд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рдЬो рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдоाрдирд╡ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрддрдиा рд╕рдмрдХुрдЫ рдХрд░рддे рд╣ैं, рд╡े рдХेрд╡рд▓ рдиाрдордоाрдд्рд░ рдХे рдоाрдирд╡ рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рдЙрдирдХे рдЕंрджрд░ рдордиुрд╖्рдпрддा рдХा рдЕंрд╢ рд▓ेрд╢рдоाрдд्рд░ рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рдоुрд╕ीрдмрдд рдоें рдкреЬे рд▓ोрдЧों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиे рдХो рднी рд╡े рддैрдпाрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдкрдиे рдРрд╢ो-рдЖрд░ाрдо рдоें рдЙрдирдХा рдХाрдпाрдкрд▓рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЕрдкрдиे рдоुрд╕ीрдмрдд рд╡ाрд▓े рджिрдиों рдХो рдЬрдм рд╡े рдХрдЪ्рдЪा рдордиुрд╖्рдп рдмрдирдХрд░ рдЬी рд░рд╣े рдеे, рд╡рд╣ рднी рд╡े рднूрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं। 
рдордиुрд╖्рдп рджिрдЦрддे рднрд░ рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдо
рдХрд░рддे рд╣ैं рди рдЬाрдиे рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рдЙрдкाрдп

рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдкрдиी рдк्рд░рдЧрддि рдкрд░, рдкैрд╕े рдкрд░ рдШрдоंрдб рджिрдЦाрдиेрд╡ाрд▓े рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХो рдЪेрддाрд╡рдиी рджे рд░рд╣े рд╣ैं рд░ाрд╡рдд рдЬी ‘рдмैрд▓рдЧाреЬी’ рдХрд╡िрддा рдоें। рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рддेреЫ рд░рдл्рддाрд░ рд╕े рдЖрдЧे рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рдоाрдирд╡ рднी рд╕्рд╡ाрд░्рде рдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рддेреЫी рд╕े рдЖрдЧे рджौреЬ рд░рд╣ा рд╣ै। рдХрд╡ि рдмрддा рд░рд╣े рд╣ैं рдХि 
рдПрдХ рджिрди рдЕрдкрдиी рд╣ी рдЪрдордХ-рджрдордХ рдХी 
рд░рдл्рддाрд░ рдоें рдкрд░ेрд╢ाрди рд╕ाрд░े рдХे рд╕ाрд░े рд╡ाрд╣рдиों рдХे рд▓िрдП
рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЬрдЧрд╣ рдирд╣ीं рд░рд╣ рдЬाрдПрдЧी
рддрдм рди рдЬाрдиे рдХ्рдпों рд▓рдЧрддा рд╣ै рдоुрдЭे
рдЕрдкрдиी рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЧрддि рд╕े рдЪрд▓рддी рд╣ुрдИ
рдкूрд░ी рд╡िрдирдо्рд░рддा рд╕े 
рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╕ाрд░े рдкाрдк рдвोрддी рд╣ुрдИ
рдХрд╣ीं рди рдХрд╣ीं
рдПрдХ рдмैрд▓рдЧाреЬी реЫрд░ूрд░ рдиреЫрд░ рдЖрдПрдЧी।

рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдмैрд▓рдЧाреЬी рдХो рдХрд╡ि рдиे рд╕рдн्рдпрддा, рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдПрд╡ं рдоूрд▓्рдпों рдХे рдк्рд░рддीрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рд▓िрдпा рд╣ै। рдХрд╡ि рдпрд╣ी рд╕ंрджेрд╢ рджेрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдоाрдирд╡ реЫिंрджрдЧी рдХा рдоूрд▓ рдЖрдзाрд░ рд╣рдоाрд░ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рд╣ैं। рдЙрд╕рд╕े рдХрдЯрдХрд░ рд╣рдо реЫिंрджрдЧी рдоें рдЖрдЧे рдирд╣ीं рдмреЭ рдкाрдПँрдЧे।

рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рдХिрдП рдмिрдиा рд╕िрд░्рдл рдмाрддों рд╕े рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो рдмреЬा рд╕िрдж्рдз рдХрд░рдиे рдоें рдЙрдж्рдпрдд рдЖрдЬ рдХी рдирдИ рдкीреЭी рдХो ‘рдЖрдд्рдорд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХी рд╢ाрд▓ीрди рд╡िрдирдо्рд░рддा’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд╡ि рдЕрдкрдиी рдирд╕ीрд╣рдд рджेрддे рд╣ैं। рд╡े рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рднाрд╖ा рдФрд░ рд╢рдм्рджों рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕े рд╕्рдеाрди рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░рдиे рдХा рдХोрдИ рдорддрд▓рдм рдирд╣ीं рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рднाрд╖ा рдФрд░ рд╢рдм्рдж рдХे рдЕрд░्рде рдХрднी рднी рдмрджрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдЪ्рдЪाрдИ рдХा рдЦुрд▓ाрд╕ा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै –
рд╢рдм्рдж рджेрд░ рддрдХ рдХिрд╕ी рдХा рд▓िрд╣ाреЫा рдирд╣ीं рдХрд░рддे
рдЕрд░्рде рд╣ी рдЙрдирдоें рджेрд░ рддрдХ рдмँрдзा рдирд╣ीं рд░рд╣рддा
рдХिрддрдиे рджिрди рдЕрдкрдиे рдЖрдкрдХो
рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЫिрдкाрдУрдЧे

рд╕ाрде рд╣ी рдХрд╡ि рдЙрди्рд╣ें рдЬाрдЧ рдЙрдардиे рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рднी рджेрддे рд╣ैं рдФрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि
рдЙрдаो, рдФрд░ рдХुрдЫ рджिрди
рдЬीрд╡рди рдХे рдмीрд╣реЬ рдоें рд╡ाрд╕ рдХрд░ो
рдЕрдкрдиे рд╣ी рдиिрд░्рдЬрди рдоें рдХрд╣ीं рдЦाрдоोрд╢ी рд╕े
рдПрдХ рд╡ृрдХ्рд╖ рд░ोрдкो
рдФрд░ рдЬрдм рддрдХ рд╡рд╣ рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдХрд░
рдФрд░ों рдХो рдЫाрдпा рджेрдиे рд▓ाрдпрдХ рд╣ो рдЬाрдП
рдХिрд╕ी рд╕े рдХुрдЫ рдордд рдмोрд▓ो

рдЖрдЧे рдХрд╡ि рдмрддाрддे рд╣ैं рдХि рдЬिрд╕ рдмрджрдмूрджाрд░ рдЧंрджी рд╕ीрд▓рди рднрд░ी рдЧрд▓ी рдХो рддुрдо рдкीрдЫे рдЫोреЬрдХрд░ рдЧрдП рдеे, рдЙрд╕ рдЧрд▓ी рдоें рдлिрд░ рд╕े рдПрдХ рдмाрд░ рдХрджрдо рд░рдЦрдиे рдкрд░ рддुрдо्рд╣ें рдЕрдкрдиे рдЕंрджрд░ рдЦुрдж рдХे рд╣ोрдиे рдХा рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рд╢ाрдпрдж рд╣ो рдЬाрдПрдЧा। рддрднी рддुрдо рдЙрдирдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рдХрд░ рдкाрдУрдЧे рдФрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдЬीрд╡рди рд╕ाрд░्рдердХ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।

рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдЕрднिрд╢ाрдк рд╣ै рдмुреЭाрдкे рдХा рдЕрдХेрд▓ाрдкрди। рдмрдЪрдкрди рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╣рд░ рдПрдХ рдкрд▓ рдЬिрд╕ рдк्рдпाрд░ рднрд░े рд╕ंрдкूрд░्рдг рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рд╕рдкрдиा рджेрдЦा рдеा, рдЬिрди рд▓ोрдЧों рдХो рдЕрдкрдиा рдоाрдирдХрд░ рдЕрдкрдиे рджिрд▓ рдоें рдмрд╕ाрдпा рдеा, рд╡ो рд╕рдм рдПрдХ рдкрд▓ рдоें рдкрд░ाрдП рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдкрдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рд▓ोрдЧ рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдХेрд▓े рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рдЪिрдд्рд░рдг ‘рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж’ рдХрд╡िрддा рдоें рд╣ै। рдХрд╡ि рд▓िрдЦрддे рд╣ैं – 
рдкрдХी рдЙрдо्рд░ рддрдХ рдЖрддे-рдЖрддे  рдЗрд╕ рдЬीрд╡рди рдХा рдорд░्рдо рдЬाрдирдХрд░
рд░िрд╢्рддों рдХो рдкрд╣рд▓े рд╕े рднी реЫ्рдпाрджा рдШрдиा-рдШрдиा рд╣ोрдиा рдеा
рдЗрддрдиा рдШोрд░ рдЕрдХेрд▓ाрдкрди рдХ्рдпा рдмाрдд рд╣ो рдЧрдпी
рдХुрдЫ рддो рдеा рдЬो рдмрд╣ुрдд реЫрд░ूрд░ी рдХрд╣ीं рдЦो рдЧрдпा

рдХрд╡ि рдХो рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдЖрддा рдХि рдРрд╕ा рдХैрд╕े рд╣ो рдЧрдпा। рдЗрддрдиा рд╕ँрднाрд▓рдХрд░ рдЪрд▓рдиे рдкрд░ рднी реЫिंрджрдЧी рдоें рдпрд╣ рдЕрдХेрд▓ाрдкрди рдЕрдЪाрдирдХ рдХैрд╕े рдЖ рдЯрдкрдХा। рд╡рд╣ рд▓िрдЦрддे рд╣ैं рдХि рдЙрдирдХे рд╕ाрдордиे рднाрд╖ा рднी рдЗрддрдиी рдЕрд╡рд╢ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЙрдирдХी рдЦाрдоोрд╢ी рдоें рдЬो рд░ोрдиे рдХी рдЖрд╡ाреЫ рд╣ै рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪ рдирд╣ीं рдкा рд░рд╣ी рд╣ै। рдХрд╡ि рдЕंрдд рдоें рдкूрдЫ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि  рдЬिрд╕ рджुрдиिрдпा рдХो рдоैंрдиे рдЕрдкрдиे рд╣ाрдеों рд╕े рд░рдЪा рдеा, рдЙрд╕े рдХौрди рдЪुрд░ाрдХрд░ рд▓े рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдоुрдЭे рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж рд▓рдЧ рдЧрдИ рдХि рдЙрд╕рдХा рдкрддा рд╣ी рдирд╣ीं рдЪрд▓ा।

рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХो рдЧौрд░ рд╕े рджेрдЦेंрдЧे рддो рд╣рдоें рдкрддा рдЪрд▓ेрдЧा рдХि рд╕рдм рдХрд╣ीं рдЕрд░ाрдЬрдХрддा рдФрд░ рдЖрддंрдХ рдХा рдоाрд╣ौрд▓ рд╣ै рдФрд░ рд╣рд░ рдЖрджрдоी рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЕंрджрд░ рд╕िрдордЯрдХрд░ рд░рд╣рдиे рдХो рд╡िрд╡рд╢ рд╣ै। рджुрдиिрдпा рдоें рдЕрд╡्рд╡рд▓ рдЖрдиे рдХी рд╣ोреЬ рдоें рд╕ाрд░ी рджुрдиिрдпा рд╕े рд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै । рдПрдХ рдУрд░ рддो рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ोрдЪрдХрд░ рд╣рдоेрд╢ा рдЖрддंрдХिрдд рд░рд╣рддा рд╣ै рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдЕрдкрдиी рднाрдЧाрджौрдбी рдоें рд╡рд╣ рд╣ँрд╕рдиा-рдЬीрдиा рднी рднूрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдЕंрджрд░ рдХा рд╕ाрд░ा рдиैрддिрдХ рдмोрдз рдФрд░ рдоाрдирд╡рддा рд╣ी рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдХो рдХрд╡ि рдиे ‘рдЗрддрдиी рдмреЬी рдоृрдд्рдпु’ рдФрд░ ‘рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдЖрддंрдХ рдоें’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै। 

‘рд╕ुрдирд╣ु рдкрд╡рдирд╕ुрдд рд░рд╣िрди рд╣рдоाрд░ी’ рдиाрдордХ рдХрд╡िрддा рдоें рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╣ोрдиेрд╡ाрд▓े рдкाрдЦंрдб рдкрд░ рдХрд╡ि рдиे рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдХिрдпा рд╣ै। рдЪाрд░ों рдУрд░ рдмрдирддे рдоंрджिрд░ рдФрд░ рд╡рд╣ाँ рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╣ोрдиेрд╡ाрд▓े рд╢ोрд░-рд╢рд░ाрдмों рд╕े рдоाрдирд╡рддा рдХा рдзрд░्рдо рдирд╖्рдЯ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рдЕंрджрд░ рд╕िрдордЯрдиे рдХे рд▓िрдП рдордЬрдмूрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। ‘рдХрд▓िрдпुрдЧ рдоें рдЬрдм’ рдХрд╡िрддा рдоें рдХрд╡ि рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рд╣рдоें рдЙрдкрджेрд╢ рджे рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЬो рдХुрдЫ рднी рд╣рдоें рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣ा рд╣ै рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै, рд╕рдм рдвोंрдЧ рд╣ै। рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░, рдордиुрд╖्рдпрддा рдХे рдиाрдо рдкрд░, рд╕рд╣्рдорджрдпрддा рдФрд░ рдЙрджाрд░рддा рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╣рдоें рдЫрд▓ा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдпे рдЬो рднाрд╡ुрдХ, рд╕рд╣्рдорджрдп, рдЙрджाрд░, рдЧुрдгрдЧ्рд░ाрд╣рдХ, рдХрд▓ाрд╡ंрдд рдЪेрд╣рд░े рд╣рдо рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं, рдЙрдирдХे рдкीрдЫे рдпा рддो рдХोрдИ рдЬрдШрди्рдп рдЕрдкрд░ाрдз рдЫिрдкा рд╣ै рдпा рдлिрд░ рд╣рдоें рдардЧрдиे рдХा рдирдпा рд╣рдеिрдпाрд░ рдмрдиाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдХрд╡ि рдХे рд╣ी рд╢рдм्рджों рдоें –
рджोрд╕्рддों, рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдоूँрдЫें рд╣ी рд╕рдмрдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд╣рддीं
рдЪेрд╣рд░ों рдкрд░ рдкुрддी рдХुрдЯिрд▓ рд╢рд░ाрдлрдд
рдФрд░ рд╣िंрд╕рдХ рд╡िрдирдо्рд░ рдоुрдж्рд░ा рд╕े рд╣ी
рдкрддा рд▓рдЧा рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдП
рдХि рд╣िрдЯрд▓рд░ рдЕрднी рдорд░ा рдирд╣ीं реЫिंрджा рд╣ै
рдФрд░ рдмाрдХाрдпрджा рд╡ाрдкрд╕ рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै

рдХрд╡ि рд╕рдмрдХो рдЗрдд्рддрд▓ा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рдХि рд╣рдо рд╕рдм рд▓ोрдЧ рдЧрд╣рд░े рд╕ंрдХрдЯ рд╕े рдШिрд░े рд╣ुрдП рд╣ैं рдФрд░ рд╡рд╣ рд╕ंрдХрдЯ рджिрди рдм рджिрди рдЧрд╣рд░ाрддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡рд░्рддрдоाрди рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдЬрд╣ाँ рд╕рдм рдХрд╣ीं рд╣ंрдЧाрдоा рдордЪा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рд╢ाрдпрдж рдпे рдХрд╡िрддाрдПँ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЕрд░्рдердкूрд░्рдг рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддी рд╣ै।
‘рдоाрдиो рди рдоाрдиो’ рдХрд╡िрддा рдоें рдХрд╡ि рдирдИ рд╕рджी рдХा рдкрд░्рджाрдлाрд╢ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╕рджी рдХी рд╣ाрд▓рдд рдЗрддрдиी рдмिрдЧреЬ рдЧрдИ рд╣ै рдХि рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ों рдХे рдЕрддि рдХे рдХाрд░рдг рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рднाрд╖ा рдордиुрд╖्рдп рд╕े рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рд╣ो рдЪुрдХे рд╣ैं, рдордиुрд╖्рдпрддा рдХा рдЖँрдХреЬा рд╢ूрди्рдп рд╕े рднी рдиीрдЪे рдЙрддрд░ рдЧрдпा рд╣ै। рдЖрддंрдХ рдХे рд╣рдеिрдпाрд░ рдмрди рдЪुрдХे рдзрд░्рдо рдПрд╡ं рд╕्рд╡ाрд░्рдеिрдпों рдХी рдиिрдЬी рд╕ंрдкрдд्рддि рдмрди рдЪुрдХी рд░ाрдЬрдиीрддि рдЖрджि рдкрд░ рднी рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ा рд╣ै। рдХрд╡ि рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдПрдХ рджिрди рдРрд╕ा рдЖрдПрдЧा рдЬрдмрдХि рдмाреЫाрд░ рдоें рд╕िрд░्рдл рдмेрдЪрдиेрд╡ाрд▓े рдмрдЪेंрдЧे рдФрд░ рдЦрд░ीрджрдиे рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдирд╣ीं рдмрдЪेрдЧा। рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ंрд╕ाрд░ рдХी рд╕ाрд░ी рдЪीреЫें рдмिрдХाрдК рдмрди рдЬाрдПँрдЧी рдФрд░ рдиैрддिрдХрддा рдХा рдХोрдИ рдоूрд▓्рдп рдирд╣ीं рдмрдЪेрдЧा। рдФрд░ рдЕंрдд рдоें рдХрд╡ि рдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै –
рддрдм рдЬो рдмेрдЪा рдпा рдЦрд░ीрджा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХेрдЧा
рд╡рд╣ी рд╣ोрдЧा рдЕрд░्рдерд╡ाрди
рдЬो рдкреЬा рд░рд╣ा рдХिрд╕ी рдзाрдЧे рдХे рдЯुрдХреЬे рд╕ा
рдХिрд╕ी рдХोрдиे рдоें рдЪुрдкрдЪाрдк
рд╡рд╣ी рдЙрдаेрдЧा рдФрд░ рджुрдиिрдпा рдХी рдлрдЯी рдЪाрджрд░
рд╕िрд▓ेрдЧा।

рд░ाрд╡рдд рдЬी рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЖрд╢्рд╡рд╕्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं рдХि рдЙрдирдХा рдЬрди्рдо рднाрд░рдд рдХे рдордз्рдпрдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдПрдХ рд╣िंрджू рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╣ुрдЖ। рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдмोрд╕рдиिрдпा рдирд╣ीं рд╣ै, рд╕ोрдоाрд▓िрдпा рдХे рднूрдЦे-рдиंрдЧे рдмрдЪ्рдЪे рдирд╣ीं рд╣ै рдФрд░ реЮिрд▓рд╕्рддीрдиिрдпों рдХी рддрд░рд╣ рд╣рдо рджрд░-рджрд░ рдХे рдоाрд░े рдирд╣ीं рд╣ै। рдХрд╡ि рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं – 
рдоैं рдоुрд╕рд▓рдоाрди рдирд╣ीं рд╣ूँ
рдЗрди рджिрдиों рдЦुрд╢ рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП 
рдпрд╣ рдХ्рдпा
рдХोрдИ рдХрдо рдмाрдд рд╣ै।

рдзाрд░्рдоिрдХ рдЕрд░ाрдЬрдХрддा рдПрд╡ं рд╕ंрдШрд░्рд╖ों рд╕े рднрд░े рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХो ‘рдЗрди рджिрдиों’ рдХрд╡िрддा рдХी рдпे рдкंрдХ्рддिрдпाँ рдЦूрдм рджрд░्рд╢ा рд░рд╣ा рд╣ै।
рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣рдо рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ै рдХि ‘рдРрд╕ी рдХैрд╕ी рдиींрдж’ рдиाрдордХ рдЗрд╕ рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рднрдЧрд╡рдд рд░ाрд╡рдд рдЬी рдиे рд╕рд░рд▓ рдФрд░ рд╕рдкाрдЯ рд╢ैрд▓ी рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा, рдоूрд▓्рдп рд╢ोрд╖рдг рдХा, рдоाрдирд╡рддा рдХे рд╣्рдпाрд╕ рдХा рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕рдЪ्рдЪे рдФрд░ рдпрдеाрд░्рде рдвंрдЧ рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी рд╡рд░्рддрдоाрди рдкीреЭी рдХो рдЬिंрджрдЧी рдХी рд╕рдЪ्рдЪाрдИ, рдЬो рдХि рдЖрдЬ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рд╕े рд░ूрдмрд░ू рдХрд░ाрдиे рдХा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рдоूрд▓्рдпों рдХी рдУрд░ рд╡ाрдкрд╕ рд▓े рдЬाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рднी рдХिрдпा рд╣ै।
***

рдбॉ. рдЬ्рдЮाрдиेрд╢्рд╡рд░ी рд╕ी
рдЕрд╕िрд╕्рдЯेंрдЯ рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░, рд╣िंрджी рд╡िрднाрдЧ, рдиेрд╣рд░ू рдЖрд░्рдЯ्рд╕ рдПंрдб рд╕рдпрди्рд╕ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдХाँрдЬंрдЧाреЬ, рдХाрд╕рд░рдЧोреЬ, рдХेрд░рд▓-671314

рд╣ाрдЗрдХु: рд╣рд░ेрди्рдж्рд░ рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡

рд╣рд░ेрди्рдж्рд░ рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡
рдмрдб़ा рд╕ुрд╣ाрдиा
рдмाрд░िрд╢ рдХा рдоौрд╕рдо
рд▓рдЧे рдорд╕्рддाрдиा

рдмाрджрд▓ рдЖрдпे
рдмрд░рдЦा рд╕ंрдЧ рд▓ाрдпे
рдХोрдпрд▓ рдЧाрдпे

рдЭूрдоे рдкрд╡рди
рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддे
рдиीрд▓े рдЧрдЧрди

рдмрд╣े рд╣рд╡ाрдПँ
рдкंрдЫी рдЪрд╣рдЪрд╣ाрдПँ
рдкेрдб़ рдоुрд╕्рдХाрдПँ

рдЭींрдЧुрд░ рдЧाрддे
рдиृрдд्рдп рдоें рдордЧ्рди рдоोрд░
рдмрдб़े рд▓ुрднाрддे

рд╡рд░्рд╖ा рдЛрддु рдоें
рдкрд╢ु рдкрдХ्рд╖िрдпों рд╕ंрдЧ
рд╕рдм рдЦो рдЬाрддें।
***


рдкрд░िрдЪрдп: рд╣рд░ेрди्рдж्рд░ рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡
рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░: рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╢ोрдзрдХрд░्рддा (рд╡िрди्рдз्рдп рдЗрдХोрд▓ॉрдЬी рдПрдг्рдб рдиेрдЪुрд░рд▓ рд╣िрд╕्рдЯ्рд░ी рдлाрдЙंрдбेрд╢рди, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢)
рд╕ंрдкрд░्рдХ: 8736089561, 8303926914
рдкрддा: рдЬिрд▓ा - рдк्рд░рдпाрдЧрд░ाрдЬ, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рднाрд░рдд

рдЕрдорд░ рдкंрдХрдЬ рдХी 8 реЪреЫрд▓ें


реЪреЫрд▓ (1)

рдЬрдм рдЬрдм рддूрдиे рдоुँрд╣ рдЦोрд▓ा рд╣ै,
рддрдм рддрдм рд╣ँрд╕рдХрд░ рд╣ी рдмोрд▓ा рд╣ै।

рдорд╕्рдд рдХрд▓рди्рджрд░ рд╕ा рдмрди рддूрдиे,
рдЬीрд╡рди рдоें рд╣рд░ рд░рд╕ рдШोрд▓ा рд╣ै।

рд╢рдмрдирдо рдХैрд╕े рд╕рдордЭें рддुрдЭрдХो,
рдЖрдЧ рднрдпंрдХрд░, рддू рд╢ोрд▓ा рд╣ै।

рдЦрддрд░ों рд╡рддрд░ों рд╕े рдХ्рдпा рдбрд░рдиा,
рд╕рдЪ рдмोрд▓ा реЩрддрд░ा рдоोрд▓ा рд╣ै।

рд╕рдЪ рдХी рд░ाрд╣ рдЪрд▓ा рдХрдм рд╕ोрдЪा,
рд░рд╕्рддे рдоें рдЕंрдзреЬ рдУрд▓ा рд╣ै।

рдмिрдЦрд░े рдмाрд▓ рдЪрдордХ рдЖँрдЦों рдоें,
рдХाँрдзे рдкрд░ рдлिрд░ рд╕े рдЭोрд▓ा рд╣ै।

реЩूрдм 'рдЕрдорд░' рдиे рд░ाрдЬा рддेрд░ी,
рдХрдердиी рдХрд░рдиी рдХो рддोрд▓ा рд╣ै।


реЪреЫрд▓ (2)

рджрд╣рдХрддी рд╣ुрдИ рд░ेрдд рдкрд░ рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ,
рдмрддाрдКँ рдХिрд╕े рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рдЬрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рдЧुреЫрд░рддा рд░рд╣ा рдмीрд╣реЬों рдоें рд╣рдоेрд╢ा,
рд╕ुрд╣ाрдиा рд╕реЮрд░ рдХрд╣ рдХिрд╕े рдЫрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ?

рд╕рд╣ाрд░ा рд▓िрдпा рдеा рдоेрд░ा рдЬिрд╕ рдХिрд╕ी рдиे,
рдиреЫрд░ рдоें рдЙрди्рд╣ीं рдХी рдоैं рдЕрдм рдЦрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рдкрддा рд╣ै рдоुрдЭे рдХ्рдпा рд╕рд╣ी рдХ्рдпा рдЧрд▓рдд рд╣ै,
рд╕рдордп рдХी рдиреЫाрдХрдд рд╕рдордЭ реЭрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рдмрд╣े рдЕрд╢्рдХ рддेрд░े рдоेрд░े рднी рдмрд╣े рдкрд░,
рд▓рдЧी рдЖрд╣ рдоुрдЭрдХो рдоैं рд╣ी рдЧрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рдоिрд▓ेрдЧी рдЕрдоाрдирдд рдоेрд░ी рдЫिрди рдЧрдИ рдЬो,
рдХрд╣ो рдХिрд╕рд▓िрдП рд╣ाрде рдоैं рдорд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ?

рд╕рд╡ाрд▓ाрдд рдЙрдЯ्рдаे рд╣ैं рдЬो рдоेрд░ी рдЬाрдиिрдм,
рдмрддाрдиा рд╣ै рд╕рдЪ рдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╣рд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рд▓рдХीрд░ें рдоुреШрдж्рджрд░ рдХी реЩुрдж рд╕े рд▓िрдЦीं рд╣ैं, 
рдХिрд╕ी рдХी рджрдпा рдкрд░ рдирд╣ीं рдкрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

рдЬрд▓ाрддा рд╣ूँ реЩुрдж рдХो рдЕंрдзेрд░ा рдоिрдЯाрдиे, 
рдирд╣ीं рдмुрдЭ рдоैं рд╕рдХрддा рднрд▓े рдмрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।

'рдЕрдорд░' реЫिंрджрдЧी рдХी рдмुрдЭी рдк्рдпाрд╕ рдХрдм рд╣ै?
рд╢рдЬрд░ рд╣ूँ рдкुрд░ाрдиा рдордЧрд░ рдлрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूँ।


реЪреЫрд▓ (3)

рдЖрд╕рдоाँ рдХी рд╕ैрд░ рдХрд░рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ,
рджो рджिрд▓ों рдоें рд░ंрдЧ рднрд░рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

рдмाрджрд▓ों рдХे рдкाрд░ рдЬाрдХрд░ рдШрд░ рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣рддा рдеा,
рд╢ूрди्рдп рдоें рджो рджिрди рд╡िрдЪрд░ рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

рдеा рддрдХрдм्рдмुрд░ рд╣ोрд╢िрдпाрд░ी рдХा рдмрд╣ुрдд рдоुрдЭрдХो рдордЧрд░ рдЕрдм,
рдмेрдЪрдХрд░ рдЕрд╕рдмाрдм рдШрд░ рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

рд░ाрд╣े рдЙрд▓्реЮрдд рдоें рдмрд╣рдХрдХрд░ рдЬрдм рдХрджрдо рд╕рд╣рд░ा рдоें рднрдЯрдХे,
рдЬीрддे рдЬी рд╕ौ рдмाрд░ рдорд░рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

рдЖँрдзिрдпों рдиे рдеा рдЙреЬाрдпा рдкрд░्рд╡рддों рдиे рд░ोрдХ рд░рдХ्рдЦा, 
рдзूрдк рдмाрд░िрд╢ рдоें рдиिрдЦрд░ рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

реШुрд░्рдмрддों рдХो рдЪाрд╣िрдП рдЗреЫрд╣ाрд░ рдФрд░ рдЗреШрд░ाрд░ рддो рдоैं,
рдЪाँрдж рдкрд░ рдХुрдЫ рдкрд▓ рдард╣рд░ рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।

рд╣ै 'рдЕрдорд░' рдЯूрдЯा рд╕िрддाрд░ा рдоाрди рд▓े рдЕрдм рд╣рдорд╕реЮрд░ рддू,
рдеाрдо рдоुрдЭрдХो рдоैं рдмिрдЦрд░ рдХे рдлिрд░ реЫрдоीं рдкрд░ рдЖ рдЧрдпा рд╣ूँ।


реЪреЫрд▓ (4)

рд╡реШ्рдд рдХी рд░реЮ्рддाрд░ рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी,
рдЭुрд░्рд░िрдпाँ рдХ्рдпा рдХрд╣ рд░рд╣ीं рд╣ैं рдЬाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рдЗрд╕ рдЕँрдзेрд░ी рд░ाрдд рдХे рдЖрдЧे рдЦреЬी рд╕ुрди्рджрд░ рд╕рд╣рд░ рд╣ै,
рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХी рд╕рд╣рд░ рддрдХ рдаाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рдкाँрд╡ рдоें рд╣ैं рдмेреЬिрдпाँ рдФрд░ рджौреЬрдиा рд╕рд░рдкрдЯ рддुрдЭे рд╣ै,
рдмेреЬिрдпाँ рднी рдЯूрдЯ рд╕рдХрддीं рдоाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рд╣ै рдЦुрджी рдЦाрдИ рдмреЬी рдЬाрдиा рддुрдЭे рдЬिрд╕ рд░ाрд╕्рддे рдкрд░,
рд▓ाँрдШрдиा рдЦाрдИ рд╣ै рдХैрд╕े рдЬाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рдордд рдлिрд╕рд▓ рддू рджेрдЦрдХрд░ рд╣ी рд╢рдХ्рд▓ рдХी рдоाрд╕ूрдоिрдпрдд,
рд╣рд░ рд╕рд╣ीреЮा рдЬो рдирдпा рд╣ै рдЪाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рдЪрд▓ рд░рд╣े рд╣ो рдбोрд░ рдкрд░ рдЬो рдЬोреЬрддी рд╡िрдкрд░िрдд рдз्рд░ुрд╡ рдХो,
рд╕ाрдзрдиा рд╡िрдкрд░ीрдд рдХो рд╣ै, рдаाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।

рдЪाँрдж рдЫूрдиे рдХी 'рдЕрдорд░' рдЗрдЪ्рдЫा рд╣ुрдИ рдлिрд░ рдмрд▓рд╡рддी рдкрд░,
рд╢рд░ рд╣рд░िрдХ рдЕрд╡рд░ोрдз рдкрд░ рддो рддाрдирдиा рд╣ोрдЧा рддुрдЭे рд╣ी।


реЪреЫрд▓ (5)

рдмрддा рдХौрди рдоेрд░ी рддрд░реЮ рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै,
рдирд╢ा рдЗрд╕ рдХрджрд░ рдЖрдЬ рдХ्рдпों рдЫा рд░рд╣ा рд╣ै?

рдЬрд▓ा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрдЧрд░ реЫिрд╕्рдо рдоेрд░ा,
рдорд╣рдХрддा рдмрджрди рддेрд░ा рднрд░рдоा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдЙрдаी рддेрд░ी рдкрд▓рдХें рдЧिрд░ीं рдлिрд░ рдЕрджा рд╕े,
реЩुрджा рдиूрд░ рдКрд▓्реЮрдд рдХा рдмрд░рд╕ा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдзреЬрдХрддा рд╣ुрдЖ рджिрд▓ рдЪुрднрди рдмрд░्рдЫिрдпों рдХी,
рддेрд░ा рджिрд▓ рдЬрд▓ाрдиा рдЧрдЬрдм рдвा рд░рд╣ा рд╣ै।

рддрд╣рдЬ्рдЬुрдж рддрд╕рд╡्рд╡ुреЮ рд╢рдм рдП рд╡рд╕्рд▓ реЮुрд░реШрдд,
реШрд▓рди्рджрд░ рдХрд╣ाँ рд╕े рдХрд╣ाँ рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдХрднी реЫिрд╕्рдо рджो рдПрдХ рдЬाँ рддो рдмрдиेंрдЧे,
рдпрд╣ी рд╕ोрдЪрдХрд░ рджिрд▓ реЪреЫрд▓ рдЧा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдоुрд╣рдм्рдмрдд рдмреЪाрд╡рдд рдХрд░ेрдЧी 'рдЕрдорд░' рддू,
рдмрд╣рдХ рд▓े рдЕрдЧрд░ рдЗрд╢़्рдХ рдмрд╣рдХा рд░рд╣ा рд╣ै।


реЪреЫрд▓ (6)

рдЯिрдордЯिрдоाрддे рд╕े рджिрдпे рдХो рдЖреЫрдоाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ,
рд░ोрд╢рдиी рдмुрдЭрддी рдирд╣ीं рдХ्рдпों рдеाрд╣ рдкाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдЖрдзिрдпाँ рдЪрд▓рддीं рд░рд╣ेंрдЧी рдкрд░ рджिрдпा рдЬрд▓рддा рд░рд╣ेрдЧा,
рдоैं рдЕंрдзेрд░ा рдЪीрд░ рддрдо рдХे рдкाрд░ рдЬाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдХौрди рдХрд╣рддा рд╣ै рдХрднी рд╣ोрдЧा рдирд╣ीं рдлिрд░ рд╕े рд╕рд╡ेрд░ा,
рдмрди рдЕрд░ुрдг рдк्рд░ाрдЪी рдХ्рд╖िрддिрдЬ рдкрд░ рд╕ूрд░्рдп рд▓ाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдЗрд╕ рд╕िрдпाрд╕ी рдЬंрдЧ рдоें рдЯूрдЯें рдирд╣ीं рд╕рдкрдиें рдХिрд╕ी рдХे,
реЭाрд▓ рдмрдирдХрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕рдкрдиे рдмрдЪाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдЖрдЧ рдмрдирдХрд░ рддрди рдмрджрди рдЭुрд▓рд╕ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЕрдм рдЬुрджाрдИ,
рдмैрдардХрд░ рдоैं рд░ाрдЧ рдлिрд░ рдорд▓рд╣ाрд░ рдЧाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдоाрдирддा рд╣ूँ рд╡реШ्рдд рдХा рдЧुрдордиाрдо реШैрджी рдоैं рд░рд╣ा рдкрд░,
рдкाрд╕ рддेрд░े рддोреЬрдХрд░ рдЬंреЫीрд░ рдЖрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।

рдмूंрдж рдкрд╣рд▓ी рдЪाрддрдХी рдХो рдЪाрд╣िрдП рдмрд░рд╕ाрдд рдХी рддो,
рдоैं 'рдЕрдорд░' рдЖрд╖ाреЭ рдХा рдмрди рдоेрдШ рдЫाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ।


реЪреЫрд▓ (7) 

рдЧीрдд рдлिрд░ рд╕े рджрд░्рдж рдХे рд╣ी рдЧा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी,
рдмрди рдЕрдоाрд╡рд╕ рд░ाрдд рдХाрд▓ी рдЫा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

рддू рдирд╣ीं рддो рдХрд╣्рд░ рдмрди рдЕрдм рдвा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी,
рд╢рдЦ़्рд╕िрдпрдд рдеी рдХ्рдпा рддेрд░ी рдЬрддрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

реЫिंрджрдЧी рдЖрд╕ाँ рдирд╣ीं рдХैрд╕े рдЬिрдПँ рддेрд░े рдмिрдиा,
рд░िрдХ्рддрддा рдХा рдЕрд░्рде рдЕрдм рд╕рдордЭा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

рджो рдХ़рджрдо рдХा рдл़ाрд╕рд▓ा рдеा рднрд░ рди рдкाрдпे рд╣рдо рдЬिрд╕े,
рд╕िрд╕рдХिрдпों рдХी рд╡рдЬ़्рд╣ рдпे рдмрддрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

рд╣рд░ рдоुрдЦोрдЯा рдЕрдм рдбрд░ाрддा рд░ोрдЬ рд╣рдордХो рдЗрд╕рд▓िрдП, 
рдХ़рдж्рд░ рдХрд░рдиा рдЦ़ूрди рдХा рд╕िрдЦрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

рд╢рд╣्рд░ рдоें рдЖрдХрд░ рддो рд╣рдо рд░ोрдмोрдЯ рдмрдирдХрд░ рд░рд╣ рдЧрдпे,
рдлिрд░ рд╕े рд╕рдкрдиे рдЧाँрд╡ рдХे рджिрдЦрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।

рд╕ुрдм्рд╣ рд╣ो рдпा рд╢ाрдо рддुрдЭрдХो рд╣рд░ рдкрд╣рд░ рдвूँрдвे 'рдЕрдорд░',
рдЬा рдмрд╕ा рддू рджूрд░ рдкрд░ рдЭुрдард▓ा рд░рд╣ी рд╣ै рдЬ़िंрджрдЧी।


реЪреЫрд▓ (8) 

реЫрд░ा рдзूрдк рдоें рд╣ै реЫрд░ा рдЫाँрд╡ рдоें рд╣ै,
рдХि рддрди рд╢рд╣्рд░ рдоें рд╣ै рддो рдорди рдЧाँрд╡ рдоें рд╣ै।

рд╣рд╡ा рд╢рд╣्рд░ рдХी рдЧाँрд╡ рдкрд╣ुँрдЪी рдордЧрд░ рд╕ुрдЦ,
рдкुрд░ाрдиे рдЦреЬे рдкेреЬ рдХी рдЫाँрд╡ рдоें рд╣ै।

рд╕िрдпाрд╕ी рдЕрдЦाреЬा рдмрдиा рдЧाँрд╡ рд▓ेрдХिрди,
рдоुрд╣рдм्рдмрдд рдЕрднी рддрдХ рдоेрд░े рдЧाँрд╡ рдоें рд╣ै।

рдмрдЪा рдЦेрдд рдЦрд▓िрд╣ाрди рдЬंрдЧрд▓ рдмрдЪा рддू,
рд╕рджी рдХा рд▓ुрдЯेрд░ा рднी рддो рджाँрд╡ рдоें рд╣ै।

рд╡рд╣ाँ рдк्рдпाрд░ рд╣ी рдк्рдпाрд░ рдпाँ рдорддрд▓рдмी рдпाрд░,
рдЭुрдХे рд╕िрд░्реЮ рдорддрд▓рдм рд╕े рд╕рд░ рдкाँрд╡ рдоें рд╣ै।

'рдЕрдорд░' рдЦेрдд рдХी рдзूрд▓ рдоिрдЯ्рдЯी рд╣ै рдЪंрджрди,
рд╣рдоेрд╢ा рдЬो рд▓рдЧрддी рддेрд░े рдкाँрд╡ рдоें рд╣ै।
***


рд▓ेрдЦрдХ рдкрд░िрдЪрдп:

рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдиाрдо - рдЕрдорд░ рдкंрдХрдЬ
рдиाрдо -- рдбॉ рдЕрдорд░ рдиाрде рдЭा
рдЬрди्рдо рддिрдеि - 9.11.1964
рд╢िрдХ्рд╖ा - рдкीрдПрдЪ рдбी
рдкेрд╢ा - рдЕрдз्рдпрдпрди-рдЕрдз्рдпाрдкрди
(рд╡िрдЧрдд 36 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рд╕े рджिрд▓्рд▓ी рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рд╕्рд╡ाрдоी рд╢्рд░рдж्рдзाрдирди्рдж рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рддीрдп рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рдЕрдз्рдпाрдкрди।)
рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиाрдПँ - рдЗрддिрд╣ाрд╕, рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рджрд░्рдЬрди рдкुрд╕्рддрдХों, рд╡िрднिрди्рди рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп-рдЕрди्рддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╢ोрдз рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рдоें рджो рджрд░्рдЬрди рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢ोрдзрдкрдд्рд░ рддрдеा рдЕрди्рдп рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рдоें рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ реЪреЫрд▓ों рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди।
рдкेрд╢े рд╕े рд╢िрдХ्рд╖рдХ, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╕े рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдФрд░ рдЕрднिрд░ुрдЪि рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдбॉ рдЕрдорд░ рдкंрдХрдЬ (рдбॉ рдЕрдорд░ рдиाрде рдЭा) рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХ рд╣िрди्рджी реЪреЫрд▓ों рдХी рджुрдиिрдпा рдХा рдПрдХ рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдиाрдо рд╣ै। рд╡рд░्рд╖ 2020 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд реЪреЫрд▓-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ "рдзूрдк рдХा рд░ंрдЧ рдЖрдЬ рдХाрд▓ा рд╣ै" рддрдеा рд╡рд░्рд╖ 2022 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд реЪреЫрд▓-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ "рд╣ाрджрд╕ों рдХा рд╕реЮрд░ реЫिंрджрдЧी" рдиे рдПрдХ рдЧंрднीрд░ реЪреЫрд▓рдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдбॉ рдЕрдорд░ рдкंрдХрдЬ рдХी рдЦ्рдпाрддि рджूрд░-рджूрд░ рддрдХ рдлैрд▓ाрдпी рд╣ै।
рдЖрд╡ाрд╕ीрдп рдкрддा -- 207, рд░िрдЪрдордг्рдб рдкाрд░्рдХ, рд╕ैрдХ्рдЯрд░ -6, рд╡рд╕ुрди्рдзрд░ा, реЪाреЫिрдпाрдмाрдж, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ (рднाрд░рдд), рдкिрди- 201012
рдЪрд▓рднाрд╖: 9871603621
рдИрдоेрд▓: amarpankajjha@gmail.com

рд╡्рдпंрдЧ्рдп: рдиेрдкोрдХिрдбрдиी

рджिрд▓ीрдк рдХुрдоाрд░

рдЕрдЪाрдирдХ рдлेрд╕рдмुрдХ рдкрд░ рдоुрдЭे рдЯैрдЧ рдХी рдЧрдпी рдкोрд╕्рдЯ्рд╕ рдкрд░ рдоेрд░ी рдирдЬрд░ рдкреЬी рддो рд╣ैрд░ाрди рд░рд╣ рдЧрдпा।

рд╕рдпाрдиी рдиाрдо рдХे рдПрдХ рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдХрд▓рди рдХी рдЪрд░्рдЪा рдорд╣ाрдХрд╡ि рдХी рд╡ाрд▓ рдкрд░ рдеी। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдПрдХ рдиेрдкो рдХिрдб рдХा рдЖрдЧрдорди рд╣ो рдЪुрдХा рдеा। рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рд╕िрдиेрдоा рдХे рд╣рд░ рдиाрдпрдХ рдХा рдкुрдд्рд░ рдиाрдпрдХ рдмрдирддा рд╣ै, рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рдиेрддा рдХा рдкुрдд्рд░ рдиेрддा рдмрдирддा рд╣ै рдаीрдХ рдЙрд╕ी рдкрд░ंрдкрд░ा рдХा рдиिрд╡рд░्рд╣рди рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдПрдХ рдиेрдкो рдХिрдб рдХा рд╕рдлрд▓ рдк्рд░ाрджुрд░्рднाрд╡ рд╣ो рдЪुрдХा рдеा। 
рддрдиिрдХ рдз्рдпाрди рд╕े рдкреЭा рддो рджेрдЦा рдХि рдоैं рдПрдХ рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рджो рдкोрд╕्рдЯ рдоें рдЯैрдЧ рд╣ूँ, рдПрдХ рддो рдиेрдкो рдХिрдб рдХी рдеी рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдиेрдкो рдХिрдбрдиी рдХी рдеी, рдХिрдбрдиी рд╕े рдЖрд╢рдп рд▓реЬрдХी рдХा рдордд рдиिрдХाрд▓ें рдмрд▓्рдХि рдпे рдпे рддीрди рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдордо्рдоी рдеीं, рд▓ोрдЧ рдХिрдб рдХा рдиेрдкोрдЯिреЫ्рдо рдХрд░рддे рдеे рдЕрдм рдХिрдбрдиिрдпों рдпाрдиी рдХिрдб рдХी рдордо्рдоिрдпों рдХा рднी рдиेрдкोрдЯिреЫ्рдо рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рдоैंрдиे рдЗрд╕ рдиेрдкोрдХिрдбрдиी рдХे рдмाрд░े рдоें рдкреЭрдиा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा।

рдиेрдкोрдХिрдбрдиी рдХा рдирдпा рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ рдеा рдЬिрд╕рдХा рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдеा  - “рдЕрдк्рд░рддिрдо рдПрд╡ं рдХाрд▓рдЬрдпी рдХрд╡िрддाрдПँ “ рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा। рдЙрдирдХी рдлोрдЯो рд▓рдЧाрдпी рдЧрдпी рдеी рдЬिрд╕рдоें рд╡ो рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдирд╡рдпुрд╡рддी рд▓рдЧ рд░рд╣ीं рдеीं।
рдЕрд▓рдмрдд्рддा рдХैрдк्рд╢рди рдоें рдЬрд░ूрд░ рд▓िрдЦा рдеा, “рд╡рд░िрд╖्рда рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдХी рдЪुрдиिंрджा рдХрд╡िрддाрдУं рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣।”

рдоेрд░े рд▓िрдпे рджोрдиों рдХेрд╕ рд╡िрд╕्рдордпрдХाрд░ी рдеे। рд╕рдпाрдиी рдПрдХ рддेрд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ीрдп рдмрдЪ्рдЪी рдеी рдЬिрд╕рдХी рджाрджी рдЕрд░ुрдгाрднी рдЬी рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╡рд░िрд╖्рда рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрдирдиीрдп рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдеीं। рдоैं рдЕрд░ुрдгाрднी рдЬी рдХो рдмрд░рд╕ों рд╕े рдЬाрдирддा рдеा। рд╕рдпाрдиी рдЙрдирдХी рдЗрдХрд▓ौрддी рдкोрддी рдеी। рдЙрди्рд╣ें рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рдмрд╣ुрдд рдорд▓ाрд▓ рд░рд╣ा рдХрд░рддा рдеा рдХि рд╕рдпाрдиी рдмिрд▓्рдХुрд▓ рднी рдкреЭрддी рд▓िрдЦрддी рдирд╣ीं рдеी। рд╡рд╣ рд╣िंрджी рдФрд░ рд╣िंрджुрд╕्рддाрди рд╕े рдЪिреЭрддी рдеी, рджिрди-рд░ाрдд рдХрдиाрдбा рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдкрдиी рдоौрд╕ी рдХे рдкाрд╕ рдЬाрдХрд░ рдкреЭрдиे-рд░рд╣рдиे рдФрд░ рдмрд╕рдиे рдХा рдЦ्рд╡ाрдм рджेрдЦा рдХрд░рддी рдеी। рд╡рд╣ рдЬрдм рдУрдЯाрд╡ा рдХे рд╕реЬрдХों рдХी рддुрд▓рдиा рд╕ीрд▓рдордкुрд░ рд╕े рдХрд░рддी рддो рдЙрд╕े рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рдФрд░ рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рддुрдЪ्рдЫ рд▓рдЧрдиे рд▓рдЧрддा। рдЙрд╕े рд▓рдЧрддा рдеा рдХि рдЙрд╕рдХी рджाрджी рдмреЬी рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдеीं рддो рдмрд╣ुрдд рдкाрд╡рд░рдлुрд▓ рднी рд╣ोंрдЧी। рд╡рд╣ рд╣िंрджी рдк्рд░ाрди्рдд рдХे рд╣िंрджी рдоीрдбिрдпрдо рд╕े рдкреЭी, рдаेрда рд╣िंрджी рдХी рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдЕрд░ुрдгाрднी рдЬी рд╕े рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рд╣ी рдмाрдд рдХिрдпा рдХрд░рддी рдеी। рдЙрд╕े рд╣िंрджी рдоें рдмाрдд рдХрд░рдиा рддौрд╣ीрди рдФрд░ рдЕрдкрдоाрдирдЬрдирдХ рд▓рдЧрддा рдеा,рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рджाрджी рдХा рд▓िрдЦрдиा-рдмोрд▓рдиा рдЧंрд╡рдИрдкрди рд▓рдЧрддा рдеा рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдЕрдЦрд░рддा। рдоैंрдиे рдЗрд╕ рдЪрдордд्рдХाрд░ рдХो рдорди рд╣ी рдорди рдирдорд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा।
рдпрд╣ рдЪрдордд्рдХाрд░ рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдпे рдоैंрдиे рдЕрд░ुрдгाрднी рдЬी рдХो рдлोрди рдХिрдпा। рдлोрди рдЙрдаाрддे рд╣ी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджुрдЖ-рд╕рд▓ाрдо рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рджिрдП рд╣ी рдоुрдЭрд╕े рдХрд╣ा, “рдоैं рдЬाрдирддी рдеी рд╡्рдпंрдЧ्рдпрдХाрд░ рдорд╣ोрджрдп, рддुрдо рд╢рдм्рджों рдХी рдЪिрдХोрдЯी рдХाрдЯрдиे рдХे рд▓िрдпे рдоुрдЭे рдлोрди рдЬрд░ूрд░ рдХрд░ोрдЧे। рдпрд╣ी рдЬाрдирдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ो рди рдХि рд╣िंрджी рд╕े рдЪिреЭрдиे рд╡ाрд▓ी рдмрдЪ्рдЪी рд╣िंрджी рдХी рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдХैрд╕े рдмрди рдЧрдпी।”

“рдЬी рдоैंрдиे рдЗрд╕рд▓िрдпे рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдЖрдкрдХा рд╣ाрд▓-рдЪाрд▓ рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдпे рдлोрди рдХिрдпा рдеा। рдХोрдИ рднी рдХрднी рднी рдХрд╡िрддा рд▓िрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЗрд╕рдоें рдХ्рдпा рд╣ै? рдХрд╡िрддा рдХा рд╣ाрд▓ “рдЧрд░ीрдм рдХी рдЬोрд░ू рд╕рдмрдХी рднौрдЬाрдИ рдЬैрд╕ा рд╣ै рдлिрд▓рд╣ाрд▓।”

рд╡े рдЙрдзрд░ рд╕े рдЦिрд▓рдЦिрд▓ाрдХрд░ рд╣ँрд╕рддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ीं, “рдмोрд▓ рджी рддुрдордиे рди рд▓ाрдЦ рдЯрдХे рдХी рдмाрдд। рд╡्рдпंрдЧ्рдп рдХी рдЪाрд╢рдиी рдоें рд▓рдкेрдЯрдХрд░ рдЬूрддा рдоाрд░ा рдХि рдХोрдИ рднी рдХрднी рднी рдХрд╡िрддा рд▓िрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣िंрджी рдоें рдХोрдИ рднी рдХрднी рднी рдХрд╡िрддा рд▓िрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдпे рдХрд╡िрддाрдПँ рд╕рдпाрдиी рдиे рдирд╣ीं рд▓िрдЦी рд╣ैं рдмрд▓्рдХि рдоैंрдиे рд▓िрдЦी рд╣ैं। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЙрд╕े рдХुрдЫ рдорд╣ीрдиे рдмाрдж рдХрдиाрдбा рдЬाрдиा рд╣ै рдПрдХ рдЯ्рд░ूрдк рдХे рд╕ाрде। рдЙрд╕ рдкрд░ рдоिрдиिрд╕्рдЯ्рд░ी рдСрдл рдХрд▓्рдЪрд░ рд╕े рдЯिрдХрдЯ, рд╡ीрдЬा рдЖрджि рдкрд░ рд╕рдм्рд╕िрдбी рдоिрд▓ рдЬाрдПрдЧी। рдЕрдм рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рд╣ो рддो рдЙрд╕े рддрдоाрдо рд╕рд╣ूрд▓िрдпрддें рдоिрд▓ рдЬाрдПंрдЧी। рд╕ो рдпे рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдЖ рдЧрдпा рдЕрдм рдЗрд╕ी рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╡ो рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдоाрди рд▓ी рдЬाрдПрдЧी рдФрд░ рдиाрдо рдоाрдд्рд░ рдХे рдкैрд╕ों рдоें рдХрдиाрдбा рдШूрдо рднी рдЖрдпेрдЧी। рдЬрдм рд╕िрдиेрдоा рдоें, рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рдиेрдкोрдЯिреЫ्рдо рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡рд╣ां рдкрд░ рдиेрдкाрдХिрдб्рд╕ рд▓ांрдЪ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं рддो рдпрд╣ां рдХ्рдпों рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे? рддुрдо рдоुрдЭे рд▓ेрдбी рдХрд░рди рдЬौрд╣рд░ рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ो, рдмрд╕ рдПрдХ рдлрд░्рдХ рд╣ै рдХि рд╕рдм рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдпे рдиेрдкोрдЯिреЫ्рдо рдХрд░рддे рд╣ैं, рдФрд░ рдоैंрдиे рдЕрдкрдиी рдкोрддी рдХे рд▓िрдпे рдиेрдкोрдЯिреЫ्рдо рдХрд░ рджिрдпा” рдХрд╣рдХрд░ рд╡े рдард╣ाрдХे рд▓рдЧा рдХрд░ рд╣ँрд╕ी।
рдоैं рдХुрдЫ рдХрд╣рдиे рд╣ी рд╡ाрд▓ा рдеा рддрдм рддрдХ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдкрд░ рджूрд╕рд░ी рдХाрд▓ рдЖрдиे рд▓рдЧी।
рдЕрд░ुрдгाрднी рдЬी рдХी рдХॉрд▓ рдХो рд╣ोрд▓्рдб рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдоैंрдиे рдЗрдирдХрдоिंрдЧ рдХाрд▓ рдХो рджेрдЦा। рдпрд╣ рд╣рдоाрд░े рдк्рд░рдХाрд╢рдХ рдорд╣ोрджрдп рдмाрдЧреЬ рдоाрд╣ेрд╢्рд╡рд░ी рдЬी рдХा рдХाрд▓ рдеा। рд▓ेрдЦрдХ рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░рдХाрд╢рдХ рдХी рдХाрд▓ рдХिрд╕ी рджैрд╡ीрдп рдЪрдордд्рдХाрд░ рд╕े рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ोрддा।
рдоैंрдиे рд▓рдкрдХрдХрд░ рдЙрдирдХा рдлोрди рдЙрдаाрдпा рдЙрдзрд░ рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा, “рдЖрдкрдиे рдлेрд╕рдмुрдХ рджेрдЦा? рдПрдХ рдкोрд╕्рдЯ рдоें рдЯैрдЧ рд╣ैं рдЖрдк।”
рдЗрдирдХे рдЭूрда рд╕े рдоैं рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдЖрдЬिрдЬ рдЖ рдЪुрдХा рдеा рдоैंрдиे рднी рдЭूрда рд╣ी рдХрд╣ा, “рдЬी рдЕрднी рддрдХ рддो рдирд╣ीं।”
рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╣ुрдХ्рдо рд╕ुрдиाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा, “рдЖрдкрдХे рдлेрд╕рдмुрдХ рдл्рд░ेंрдб рдХрд░ुрдг рдХ्рд░ंрджрди рдЬी рдХी рдкрдд्рдиी рдХी рдХिрддाрдм рдЖрдпी рд╣ै, рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा рдЙрдирдХा рдиाрдо рд╣ै। рдЖрдкрдХो рдЙрдирдХे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдкрд░ рд▓िрдЦрдиा рд╣ै рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫा рд▓िрдЦрдиा рд╣ै рдХुрдЫ рдХाрд▓рдЬрдпी рдЯाрдЗрдк рд╕ा।”
“рдЬी рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рд╣рд▓ुрдЖ рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫा рдмрдиाрддी рд╣ैं рдкिрдЫрд▓ी рдмाрд░ рджिрд▓्рд▓ी рдЧрдпा рдеा рддो рд╕ोрд╣рди рд╣рд▓рд╡ा рдЦाрдХрд░ рдЖрдпा рдеा рдЙрдирдХे рд╣ाрдеों рдХा рдмрдиा рд╣ुрдЖ। рд╕ुрдиा рд╣ै рдкाрдкреЬ рдХी рд╣ोрд▓рд╕ेрд▓ рд╕рдк्рд▓ाрдИ рдХрд░рддी рд╣ैं рдХोрдИ рд╕ेрд▓्рдл рд╣ेрд▓्рдк рдЧ्рд░ुрдк рдмрдиाрдХрд░। рдпрд╣ рднी рд╕ुрдиा рд╣ै рдмреЬी рдЕрдЪ्рдЫी рдмिрдХ्рд░ी рд╣ै рдкाрдкреЬों рдХी।” рдоैंрдиे рдЙрдирдХी рдмाрдд рдХो рдЖрдЧे рдмреЭाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा।
“рд▓ेрдХिрди рдЕрдм рдЙрдирдХी рдХрд╡िрддा рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдХा рд╕рдордп рд╣ै। рдЙрдирдХी рдХिрддाрдм рд╣рдордиे рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХी рд╣ै рдФрд░ рддुрдо्рд╣ें рд╣рд░ рдк्рд▓ेрдЯрдлाрд░्рдо рдкрд░ рдЙрд╕рдХी рдЬोрд░рджाрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯिंрдЧ рдХрд░рдиी рд╣ै” рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд░ौрдмрджाрд░ рд╕्рд╡рд░ рдоें рдХрд╣ा।
“рдЬी рд╡ो рдоेрд░ी рдХिрддाрдм рдХी рдкांрдбुрд▓िрдкि рдХो рджिрдП рджो рд╡рд░्рд╖ рд╣ो рдЧрдП, рдкैрд╕े рднी рджे рдЪुрдХा рд╣ूँ। рдЖрдкрдиे рддрднी рдХрд╣ा рдеा рдХि рджो-рдЪाрд░ рдорд╣ीрдиे рдоें рдХिрддाрдм рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░ рджेंрдЧे” рдоैंрдиे рдбрд░рддे-рдбрд░рддे рдХрд╣ा।
рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоुрдЭे рдбрдкрдЯा, “рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╕ौ рдХिрддाрдмों рдХे рдЪрдХ्рдХрд░ рдоें рд╣рдоाрд░े 3000 рдХिрддाрдмों рдХे рдСрд░्рдбрд░ рд╣ाрде рд╕े рдиिрдХрд▓ рдЬाрдПंрдЧे। рдЬाрдирддे рд╣ो рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рдХे рдкрддिрджेрд╡ рдЕрдм рдлॉрд░ेрди рдбिрдкाрд░्рдЯрдоेंрдЯ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं। рдФрд░ рдЕрдЧрд▓े рд╡рд░्рд▓्рдб рд╣िंрджी рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХे рдЖрд░्рдЧेрдиाрдЗрдЬрд░ рдмрдирдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं। рд╣рдоें рдЙрдирд╕े рдХिрддाрдмों рдХे рдмреЬे рдЖрд░्рдбрд░ рдоिрд▓рдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै।рд╕ो рд╣рдо рдЙрдирдХो рдУрдм्рд▓ाрдЗрдЬ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рд╣ी рдпे рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдХрд▓рди рдиिрдХाрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं, рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рд╣рдо рдЗрд╕ рдкрд░ рдЗрддрдиी рдоेрд╣рдирдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╣рдордиे рдФрд░ рднी рд▓ोрдЧों рдХो рдХाрдо рдкрд░ рд▓рдЧा рд░рдЦा рд╣ै। рдХुрдЫ рддो рдХрд╡िрддाрдПँ рднी рд▓िрдЦ” рдпрд╣ рдХрд╣рддे рд╣ुрдП рд╡ो рдЕрдЪाрдирдХ рдЪुрдк рд╣ो рдЧрдП рдоाрдиों рдХोрдИ рдЧрд▓рдд рдмाрдд рдоुँрд╣ рд╕े рдиिрдХрд▓ рдЧрдпी рд╣ो।
рдеोреЬी рджेрд░ рддрдХ рджोрдиों рддрд░рдл рд╕े рдЪुрдк्рдкी рд░рд╣ी।
рдоैंрдиे рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдХрд░ рдФрд░ рджिрд▓ рдХреЬा рдХрд░рдХे рдкूрдЫा, “рддो рдХ्рдпा рдХрд╡िрддाрдПँ рдЦुрдж рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рдиे рдирд╣ीं рд▓िрдЦी рд╣ैं। рдХрд╡िрддाрдПँ рднी рдХ्рдпा рдЙрди्рд╣ीं рдХрд╡िрдпों рдиे рд▓िрдЦी рд╣ैं рдЬिрдирдХी рдкांрдбुрд▓िрдкिрдпां рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рдкेंрдбिंрдЧ рд╣ैं।”

“рд╕рдм рдХрд╡िрддाрдПँ рдЙрди рдХрд╡िрдпों рдиे рд╣ी рдирд╣ीं рд▓िрдЦी рд╣ैं। рдмрд▓्рдХि рдЕрдкрдиे рд╕ंрдХрд▓рди рдХी рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рдХрд╡िрддाрдПँ рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рдиे рд╣ी рд▓िрдЦी рд╣ैं।рд▓ेрдХिрди рдХिрддाрдм рдХा рд╕ाрдЗрдЬ рдкूрд░ा рдирд╣ीं рд╣ो рдкा рд░рд╣ा рдеा рд╕ो рдХुрдЫ рдХрд╡िрдпों рдХी рдорджрдж рд▓ेрдиी рдкреЬी। рдХिрддाрдм рдЫрдк рдЬाрдПрдЧी рддो рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рд▓ेрдЦिрдХा рдХी рдХрдЯेрдЧрд░ी рдоें рдЖ рдЬाрдПंрдЧी। рдЕрдм рдХрд╡ि рдХी рдкрдд्рдиी рдХो рддो рд╕рд░рдХाрд░ी рдЦрд░्рдЪ рдкрд░ рд╣िंрджी рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рдЬाрдиे рдХा рдХिрд░ाрдпा рдФрд░ рд╣ोрдЯрд▓ рд╡рдЧैрд░рд╣ рдХा рдЦрд░्рдЪा рдоिрд▓ рдирд╣ीं рд╕рдХрддा, рд▓ेрдХिрди рдЕрдЧрд░ рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдХी рд▓िрд╕्рдЯ рдоें рдЙрдирдХा рдиाрдо рдЖ рдЧрдпा рддो рдлॉрд░ेрди рдЯ्рд░िрдк рдкрдХ्рдХी рдЙрдирдХी।” рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоुрдЭे рдЧूреЭ рдЬ्рдЮाрди рдХी рдмाрдд рд╕рдордЭाрдпी।
“рдЬी рдЬैрд╕ा рдЖрдк рдХрд╣ें рд▓ेрдХिрди рдоुрдЭे рдЖрдк рдЗрд╕ рд╕рдмрд╕े рджूрд░ рд╣ी рд░рдЦें рдоैं рдХрд╡ि рдХी рдкрдд्рдиी рдХो рдХрд╡рдпिрдд्рд░ी рдХैрд╕े рд▓िрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ूँ? рдоेрд░ी рднी рддो рдЫрд╡ि рдХा рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрдЧा।” рдоैंрдиे рдорди рдХреЬा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा।
“рдиुрдХрд╕ाрди рдХी рднрд░рдкाрдИ рд╣ो рдЬाрдПрдЧी। рдЪिंрддा рдордд рдХрд░ो। рд▓рд╡рдиिрдХा рдЬी рдХी рдХрд╡िрддाрдПँ рд▓िрдЦрдиे рд╡ाрд▓ों рдФрд░ рдЙрдирдХी рдмेрд╣рддрд░ीрди рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯिंрдЧ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХो рдиाрдо рдХрд╡िрд╡рд░ рдХрд░ुрдг рдХ्рд░ंрджрди рдЬी рдиे рдЕрдиुрд╡ाрджрдХों рдХे рдкैрдирд▓ рдоें рдбाрд▓рдиे рдХा рд╡ाрджा рдХिрдпा рд╣ै” рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоुрдЭे рд╕рдордЭाрдпा।
“рдЬी рдпे рддो рдЕрдиुрдЪिрдд рд╣ै, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╢ुрдЪिрддा...” рдоेрд░ी рдмाрдд рдкूрд░ी рднी рдирд╣ीं рд╣ो рдкाрдИ рдХि рдмाрдЧреЬ рдоाрд╣ेрд╢्рд╡рд░ी рдЬी рдиे рдоुрдЭे рдбांрдЯрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा, “рдзंрдзे рдоें рд╕рдм рдЬाрдпрдЬ рд╣ै рдФрд░ рдХोрдИ рдоेрд░े рдзंрдзे рд╕े рдЦिрд▓рд╡ाреЬ рдХрд░े рдЙрд╕ рдкрд░ рдЙंрдЧрд▓ी рдЙрдаाрдпे рдоुрдЭे рдЗрд╕рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдиाрдЬाрдпрдЬ рдмाрдд рдХोрдИ рдирд╣ीं рд▓рдЧрддी। рдЖрдкрдХो рд▓िрдЦрдиा рд╣ै рддो рд▓िрдЦें рд╡рд░рдиा рдмрд╣ुрдд рд╣ैं рд╣рдоाрд░े рдкाрд╕ рд▓िрдЦрдиे рд╡ाрд▓े। рд╡ैрд╕े рднी рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣рдоें рдХिрддрдиी рдХिрддाрдмें рдиिрдХाрд▓рдиी рд╣ैं, рд╣рдордиे рд▓िрд╕्рдЯ рдФрд░ рдЯाрд░рдЧेрдЯ рдлाрдЗрдирд▓ рдХрд░ рд▓िрдпा рд╣ै। рдЕрдм рдЖрдк рддрдп рдХрд░ो рдХि рдЖрдкрдХो рдХ्рдпा рдХрд░рдиा рд╣ै, рд╣рдоाрд░े рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдЪрд▓рдиा рд╣ै рдпा…” рдпрд╣ рдХрд╣рддे рд╣ुрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рд╢рдм्рджों рдХो рд░ोрдХ рд▓िрдпा।

рдоैं рдЬाрди рдЧрдпा рдХि рдЙрдирдХे рдЕрдирдХрд╣े рд╢рдм्рджों рдХी рдзрдордХी рдХा рдХ्рдпा рдорддрд▓рдм рдеा। рдЙрдирдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдк्рд░рдХाрд╢рди рд▓िрд╕्рдЯ рдФрд░ рдЯाрд░рдЧेрдЯ рдХा рдХ्рдпा рдорддрд▓рдм рдеा?
 рджो-рддीрди рд╡рд░्рд╖ों рдХी рдоिрди्рдирдд-рдЦुрд╢ाрдордж рдФрд░ рдЪрдордЪाрдЧीрд░ी рдХे рдмाрдж рдЯрд▓рддे-рдЯрд▓рддे рдЕрдм рдЬाрдХрд░ рдоेрд░ी рдХिрддाрдм рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЙрдирдХे рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोрдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рдмंрдзी рдеी рдФрд░ рдЕрдм рдЙрдирдХी рдмाрдд рди рдоाрдирдиे рдХा рдорддрд▓рдм рдеा рдХि рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЙрдирдХी рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХी рд▓िрд╕्рдЯ рд╕े рдоेрд░ी рдХिрддाрдм рд╣рдЯ рдЬाрдПрдЧी।
рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдк्рд░рдХाрд╢рди рд▓िрд╕्рдЯ рд╕े рдХिрддाрдм рдХे рд╣рдЯрдиे рдХा рдЖрд╢рдп рдеा рдЖрдЧाрдоी рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рдХिрддाрдм рдХे рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХा рдЯрд▓рдиा рдФрд░ рдЕрдиंрдд рдХाрд▓ рддрдХ рдЯрд▓рддे рдЬाрдиा рдФрд░ рдлिрд░ рдЙрдирдХे рд╡ाрджे рдХा рдХाрд▓ाрддीрдд рд╣ो рдЬाрдиा рдФрд░ рдлिрд░ рд╡рд╣ी рдкुрд░ाрдиा рдврд░्рд░ा рди рдХिрддाрдм рд▓ौрдЯाрдиा рдФрд░ рди рд╣ी рдкांрдбुрд▓िрдкि।

рдорд░рддा рдХ्рдпा рди рдХрд░рддा, рд╣िंрджी рдХा рд▓ेрдЦрдХ рд╡िрдХрд▓्рдкрд╡िрд╣ीрди рд╣ोрддा рд╣ै, рд╕ो рдоैंрдиे рднी рдЕрдкрдиे рдЕंрдзрдХाрд░рдордп рднрд╡िрд╖्рдп рдХो рдФрд░ рднी рдЕंрдзрдХाрд░ рдоें рдЬाрдиे рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдпे рд╣ाрдоी рднрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдХिрдпा рдФрд░ рдмाрдЧреЬ рдоाрд╣ेрд╢्рд╡рд░ी рд╕ाрд╣рдм рдХो рдорд╕्рдХा рд▓рдЧाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा, “рдЕрд░े рд╕ाрд╣рдм, рдЖрдк рддो рддुрд░рди्рдд рд╣ाрдЗрдкрд░ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं। рдЕрд░े рд╣рдо рд╕рдм рджोрд╕्рдд рд╣ैं рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рд╕рдм рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдХो рдк्рд░ोрдоोрдЯ рдирд╣ीं рдХрд░ेंрдЧे рддो рдХौрди рдХрд░ेрдЧा? рдЖрдк рднी рджोрд╕्рдд рд╣ैं рдФрд░ рдХрд░ुрдг рдХ्рд░ंрджрди рд╕ाрд╣рдм рднी рдоेрд░े рджोрд╕्рдд рд╣ैं, рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा рдЬी рднी рдоेрд░ी рднाрднी рд╣ैं рдЙрдирдХे рд╣ाрде рдХे рдмрдиाрдпे рд╣ुрдП рд╣рд▓ुрдУं рдХा рд╕्рд╡ाрдж рдХрдИ рдмाрд░ рд▓िрдпा рд╣ै। рд▓ोрдЧ рдирдордХ рдХा рд╣рдХ рдЕрджा рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╣рдо рдоीрдаे рдХा рд╣рдХ рдЕрджा рдХрд░ рджेंрдЧे” рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рдЕंрджрд░ рд╕े рд░ोрддे рд╣ुрдП рднी рдмाрд╣рд░ рд╕े рдоैं рдЬोрд░рджाрд░ рдЦोрдЦрд▓ी рд╣ँрд╕ी рд╣ँрд╕ा।
рдоेрд░े рдорди рдХा рд░ुрджрди рдоेрд░ी рдЦोрдЦрд▓ी рд╣ँрд╕ी рдХे рддрд▓े рджрдм рдЧрдпा। рдоेрд░ी рдирдХрд▓ी рдЦिрд▓рдЦिрд▓ाрд╣рдЯ рдкрд░ рд╡ो рдЖрд╢्рд╡рд╕्рдд рд╣ुрдП рдлिрд░ рдмोрд▓े,
“рд╣ाँ рдЖрдкрдХी рдХिрддाрдм рджिрдЦрд╡ाрддा рд╣ूँ рдоैं, рд╢ाрдпрдж рдк्рд░ेрд╕ рдоें рдЪрд▓ी рдЧрдпी рд╣ोрдЧी рдЕрдЧрд░ рдирд╣ीं рдЧрдпी рд╣ोрдЧी, рддो рднिрдЬрд╡ाрддा рд╣ूँ рдЬрд▓्рдж рд╕े рдЬрд▓्рдж।”
рдпрд╣ рдмाрдд рд╕ुрдирддे рд╣ी рдоैं рдкुрд▓рдХ рдЙрдаा рдФрд░ рд╣ुрд▓рд╕рддे рд╣ुрдП рдкूрдЫा, “рдХрд░ुрдг рдХ्рд░ंрджрди рдЬी рдХी рдмीрд╡ी, рдпाрдиी рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा рдЬी рдХे рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдкрд░ рдХैрд╕े-рдХैрд╕े рд▓िрдЦрдиा рд╣ै рдФрд░ рдХрд╣ाँ-рдХрд╣ाँ рднेрдЬрдиा рд╣ै рдмрддाрдЗрдпे। рдоैं рддुрд░рди्рдд рдЬुрдЯ рдЬाрддा рд╣ूँ рд▓िрдЦрдиे, рднेрдЬрдиे, рдкोрд╕्рдЯ рдХрд░рдиे рдФрд░ рд╢ेрдпрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे।” 
“рд╡ो рд╕рдм рдЖрдкрдХो рддрдп рдХрд░рдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рдФрд░ рд▓िрдЦрдиा рднी рдирд╣ीं рд╣ै рд╣рдордиे рдЕрдкрдиे рдСрдлिрд╕ рдХे рд▓ोрдЧों рд╕े рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рд▓िрдЦрд╡ा рд▓ी рд╣ै। рдеोреЬी рджेрд░ рдоें рд╣рдоाрд░ा рдПрдХ рдЕрд╕िрд╕्рдЯेंрдЯ рдЖрдкрдХो рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЙрди рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо्рд╕ рдХी рд╕ूрдЪी рд╕ौंрдк рджेрдЧा рдХि рдХрд╣ाँ-рдХрд╣ाँ рдкрд░ рдпे рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рднेрдЬрдиी рдФрд░ рдкोрд╕्рдЯ рдХрд░рдиी рд╣ै। рднेрдЬрдиे рдХे рдмाрдж рд╣рдордХो рдмрддा рджेрдиा рд╣рдо рдЙрди рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдУं рдХो рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рд╡ा рджेंрдЧे। рдпाрдж рд░рд╣े рдХि рдЖрдкрдХो рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдоें рдХोрдИ рдлेрд░рдмрджрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░рдиी рд╣ै рд╕िрд░्рдл рдИрдоेрд▓ рднेрдЬрддे рд╡рдХ्рдд рдиीрдЪे рдЕрдкрдиा рдиाрдо-рдкрддा рдФрд░ рдлोрдЯो рдбाрд▓ рджेрдиी рд╣ै, рд╕рдордЭे рди!” рдпрд╣ рдмाрдд рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЖрджेрд╢ाрдд्рдордХ рд╕्рд╡рд░ рдоें рдоुрдЭрд╕े рдХрд╣ी।
“рдЬी рд╕рдордЭ рдЧрдпा।“ рдоैंрдиे рднी рдЖрджेрд╢ рд▓ेрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा।
“рд╡ेрд░ी рдЧुрдб, рдЖрд▓ рдж рдмेрд╕्рдЯ рдЕрднी рдоेрд▓ рдоिрд▓ рдЬाрдПрдЧी рдЖрдкрдХो।“ рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдлोрди рдХाрдЯ рджिрдпा।
рдоैं рд╕ोрдЪрдиे рд▓рдЧा рдХि рд▓рд╡рдиिрдХा рдЪंрдЪрд▓ा рдХी рдХिрддाрдм рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдоैं рдХिрд╕-рдХिрд╕ рдХो рдоेрд▓ рдпा рдЯैрдЧ рдХрд░ूंрдЧा? рдоैंрдиे рдоोрдмाрдЗрд▓ рд░рдЦ рджिрдпा рдФрд░ рд╣ाрде рдоें рдЕрдкрдиी рдПрдХ рдкрд╕ंрджीрджा рдХिрддाрдм рдХो рд▓ेрдХрд░ рдиिрд╣ाрд░рдиे рд▓рдЧा। рдиेрдкрде्рдп рдоें рдХрд╣ीं рдПрдХ рдЧीрдд рдмрдЬ рд░рд╣ा рдеा, “рдХ्рдпा рд╕े рдХ्рдпा рд╣ो рдЧрдпा рдмेрд╡рдлा рддेрд░े рдк्рдпाрд░ рдоें।”

21рд╡ीं рд╕рджी рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрдХрдЯ

рдЙрд░्рдоिрд▓ा рд╢рд░्рдоा

рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ, рдЕрди्рдирджा рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ, рдЭाрд░рдЦंрдб- 825301

        рдЬрди्рдо рд╕े рд╣ी рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрде рд╣рдоाрд░ा рд╕ाрд╣рдЪрд░्рдп рд╣ै। рд╣рдо рдк्рд░рдХृрддि рдХा рджोрд╣рди рдХрд░рдХे рдЙрд╕े рдЕрдкрдиा рд╡िрдЬрдп рдирд╣ीं рдоाрди рд╕рдХрддे। рд╣рдоाрд░ा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдк्рд░рдХृрддि рд╕े рдЬुреЬा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ी рдХे рдордз्рдп рдпрд╣ рдХाрдпрдо рд░рд╣ा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рдХрд░рдиे рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╣рдоें рдЗрд╕рдХे рджूрд░рдЧाрдоी рдкрд░िрдгाрдо рдХे рдмाрд░े рдоें рдЕрд╡рд╢्рдп рд╡िрдЪाрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
        "рдк्рд░рдХृрддि рдкрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╡िрдЬрдп рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЬ्рдпाрджा рдЦुрд╢ рд╣ोрдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं, рдХ्рдпोंрдХि рдРрд╕ी рд╣рд░ рдЬीрдд рдЕंрддрддः рд╣рдорд╕े рдмрджрд▓ा рд▓ेрдЧी। рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рддो рд╣рдоें рд╡рд╣ी рдкрд░िрдгाрдо рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЬो рд╣рдордиे рдЪाрд╣ा рдеा, рд▓ेрдХिрди рджूрд╕рд░ी рдФрд░ рддीрд╕рд░ी рдмाрд░ рдЗрд╕рдХे рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рдк्рд░рднाрд╡ рджिрдЦाрдИ рдкреЬрддे рд╣ैं рдЬो рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХे рдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рдк्рд░рднाрд╡ рдХा рдиिрд╖ेрдз рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╣рд░ рдХрджрдо рдкрд░ рд╣рдоें рдЪेрддाрд╡рдиी рдоिрд▓рддी рд╣ै рдХि рд╣рдо рдк्рд░рдХृрддि рдкрд░ рд╢ाрд╕рди рдирд╣ीं рдХрд░рддे,рдЬैрд╕े рдХोрдИ рд╡िрджेрд╢ी рд╡िрдЬेрддा рд╡िрджेрд╢ी рд▓ोрдЧों рдкрд░ рд╢ाрд╕рди рдХрд░рддा рд╣ै।" - 1
               рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдордиुрд╖्рдп рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдкрдиी рд╕рдлрд▓рддा рдХी рд╕ीреЭिрдпाँ рдЪреЭрддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ी рд░рдк्рддाрд░ рдоें рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрде рдЕрдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЬ्рдпाрджрддी рдХрд░ рдЕрдкрдиी рд╕рдлрд▓рддा рдкрд░ рдЗрддрд░ा рд░рд╣ा рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдЦाрдоिрдпाрдЬा рдЙрд╕े рд╡िрднिрди्рди рдЖрдкрджाрдУं рд╡ рд╡िрднीрд╖िрдХाрдУं рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкреЬ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдХाрд░рдг рдЖрдЬ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдХी рд╕ंрдХрдЯ рдЧрдо्рднीрд░ рдоुрдж्рджा рдмрди рдЪुрдХा рд╣ै। рд╡िрдЧрдд рджो-рддीрди рджрд╢рдХों рдоें рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдХीрдп рд╕ंрдХрдЯ рдХो рд▓ेрдХрд░ рднूрдоंрдбрд▓ीрдХрд░рдг рдПрд╡ं рдЙрджाрд░ीрдХрд░рдг рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдХा рддांрдбрд╡ рдордЪा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрд╕ंрддुрд▓рди рдХे рд╕рдо्рдмंрдз рдоें рд╡ी.рдПрди. рдПрд╡ं рдЬрдирдоेрдЬрдп рд╕िंрд╣ рд▓िрдЦрддे рд╣ैं-'рдЖрдзुрдиिрдХ рднौрддिрдХрддाрд╡ाрджी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдиे рджेрд╢ рдХे рд╕рдо्рдкрджा рдоें рд╢्рд░ीрд╡ृрдж्рдзि рдХी рд╣ै। рдЖрдж्рдпौрдЧिрдХ,рдирдЧрд░ीрдХрд░рдг, рдпंрдд्рд░ीрдХрд░рдг рдХे рдк्рд░рдЧрддि рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рд╡िрд╢ाрд▓рдХाрдп рдоिрд▓,рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдХाрд░рдЦाрдиे рднी рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдП। рдХृрд╖ि рдоें рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд╣ुрдЖ, рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдвंрдЧ рд╕े рдЦेрддी рдХрд░рдиे рдХे рдХाрд░्рдп рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ुрдИ। рдЗрди рд╕рдмрдиे рдоिрд▓рдХрд░ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХो рдирд╖्рдЯ-рдн्рд░рд╖्рдЯ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै।' 
                рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕рдорд╕्рдд рджेрд╢ों рдиे рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг-рд╡िрдорд░्рд╢ рдХो рдорд╣рдд्рд╡ рджेрдХрд░ рдЗрд╕ рдЕрд╕ंрддुрд▓рди рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рд╕рди्рдзिрдпाँ рдХी рд╣ैं рддрдеा рдЙрд╕рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡рдЪрдирдмрдж्рдз рд╣ैं। рдХिंрддु "рдЕрднी рдХुрдЫ рджिрдиों рдкрд╣рд▓े рдЕрдоेрд░िрдХा рдиे 'рдкेрд░िрд╕ рдЬрд▓рд╡ाрдпु рд╕рдордЭौрддा' рд╕े рдЦुрдж рдпрд╣ рдХрд╣рддे рд╣ुрдП рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рд▓िрдпा рдХि рдЗрд╕рд╕े рдЕрдоेрд░िрдХा рдХा рдЕрд╣िрдд рд╣ोрдЧा। ....рдЬрдмрдХि рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЧैрд╕ рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди рднाрд░рдд рдХे рдмीрд╕ рдЧुрдиा рд╣ै।" - 2 
          рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЧрд╣рд░ा рд╕рдо्рдмंрдз рд╣ै। рдЕрддः рдЬीрд╡ рдФрд░ рдЬрдЧрдд рдХी рдХोрдИ рднी рд╕рдорд╕्рдпा рдпा рдЕрд╕ंрдЧрддि рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдкрд░िрдзि рд╕े рдмाрд╣рд░ рдирд╣ीं рд╣ै। рдПрдХ рд╕рдЪ्рдЪा рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдЕрдкрдиे рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЬाрдХрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рд░ोрдХाрд░ों рдХो рдЕрдкрдиे рдЪिंрддрди рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиाрддा рд╣ै। рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рд╕рдоाрдЬрд╡िрдЬ्рдЮाрдиी рдХी рддрд░рд╣ рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╡िрднीрд╖िрдХाрдУं рд╕े рд▓реЬрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡ैрдЪाрд░िрдХ рдЖंрджोрд▓рди рд╢ुрд░ू рдХрд░рддा рд╣ै। рдЧрдд рджो-рддीрди рджрд╢рдХों рдоें рд▓िрдЦे рдЧрдП рдХुрдЫ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЗрд╕рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं - рдорд░ंрдЧрдЧोреЬा рдиीрд▓рдХंрда рд╣ुрдЖ-2012 (рдорд╣ुрдЖ рдоाрдЬी), рд░рд╣ рдЧрдИं рджिрд╢ाрдПँ рдЗрд╕ी рдкाрд░ (рд╕ंрдЬीрд╡) -2011, рдПрдХ рдм्рд░ेрдХ рдХे рдмाрдж (рдЕрд▓рдХा рд╕рд░ाрд╡рдЧी) - 2008 рддрдеा рдХुंрдИрдпा рдЬाрди - 2005, (рдиाрд╕िрд░ा рд╢рд░्рдоा)।
1: рд░рд╣ рдЧрдИं рджिрд╢ाрдПँ рдЗрд╕ी рдкाрд░ - рдпрд╣ рд╕ंрдЬीрд╡ рдХा рдПрдХ рд╡िрд╕्рддृрдд рдлрд▓рдХ рд╡ाрд▓ा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╕ंрдЬीрд╡ рдЖрдж्рдпौрдЧिрдХ рд╕рдн्рдпрддा рдХे рд╕ंрдХрдЯों рдХो рди рдХेрд╡рд▓ рдЪिрд╣्рдиिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं рдмрд▓्рдХि рдордиुрд╖्рдп рдХे рднीрддрд░ рдХी рдиिрд░ंрдХुрд╢ рдЙрдкрднोрдХ्рддाрд╡ाрджी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЙрдкрдЬे рдЦрддрд░ों рдХी рдУрд░ рдЗंрдЧिрдд рднी рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЖрдЬ рдмाрдЬाрд░ рдиे рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЖрдд्рдоा рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░рдХे рдЙрд╕े рдЕрдоाрдиुрд╖ рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै। рдЕрдкрдиी рдЪेрддрдиा рдЬीрд╡ंрддрддा рдФрд░ рдиिрдЬрддा рд╕े рд╢ूрди्рдп рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ рд╕ा рд░рд╣ рдЧрдпा рд╣ै। 
        рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╕ंрдЬीрд╡ рдХी рдЪिंрддा рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣ै рдХि рдЬीрд╡ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХ्рд▓ोрдиिंрдЧ рдФрд░ рдЬेрдиेрдЯिрдХ्рд╕ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ोрдиेрд╡ाрд▓ी рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпों рдХो рд╡े рдоाрдирд╡ीрдп рд╕рдо्рдмрди्рдзों рдХे рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोंрдиे рд╡ाрд▓े рд╡िрдХृрддिрдпों рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рджेрддे рд╣ैं।рдЬीрд╡рди-рдоृрдд्рдпु, рдХाрдо рд╡ рдк्рд░рдЬрдирди,рдкрджाрд░्рде рдФрд░ рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдХी рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдЧुрдд्рдеिрдпाँ рд╕ुрд▓рдЭाрдХрд░ рдордиुрд╖्рдп рдиे рдЕрдиाрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рдХिрдпा рд╣ै।
"рдЕрдм рдЗрд╕ рдЗंрд╕ाрдиी рдЦोрд▓ рд╕े рдХिрд╕ рдорд╣ाрдоाрдирд╡ी рдЦोрд▓ рдоें, рдХिрд╕ рдорд╣ाрдХाрд╢ рдоें рдЫрд▓ांрдЧ рд▓рдЧाрдиे рдФрд░ рдХिрд╕ рдЪाँрдж-рд╕िрддाрд░े рдХो рдЫू рд▓ेрдиे рдХा рдЗрд░ाрджा рд╣ै рдоेрд░े рджोрд╕्рдд।" - 3 
        'рд░рд╣ рдЧрдИं рджिрд╢ाрдПँ рдЗрд╕ рдкाрд░' рдоें рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░, рдЕрддुрд▓ рдмिрдЬाрд░िрдпा рдЙрд░्рдл рдЬिрдо (рдЬो рдПрдХ рдЯेрд╕्рдЯ рдЯрдпूрдм рдмेрдмी рд╣ै) рдЕрдкрдиे рдЬрди्рдо рдХे рд░рд╣рд╕्рдп рдХो рдЬाрдирдиे рд╣ेрддु рдкाрдЧрд▓рдкрди рдХे рд╣рдж рддрдХ рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рдХे рд╕ाрде рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧों рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं। рддрдеा рдХृрдд्рд░िрдо рдЧрд░्рднाрдзाрди рд╕े рдЬुреЬी рд╕рднी рдЦोрдЬ рдХрд░ рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдЦिрд▓ाрдл рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд▓ा рдоें рдк्рд░рдЬрдирди рдкрд░ рдиिрд░ंрдХुрд╢ рд╢ाрд╕рди рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдЬो рдПрдХ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХे рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдордиोрд░ोрдЧी рдЕрдзिрдХ рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдкीрдЯрд░ рдПрдХ 'рд╕िंрдеेрдЯिрдХ рд╣्рдпूрдорди' рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдоां рдиे 'рд╡ीрд░्рдп рдмैंрдХ' рд╕े рдХृрдд्рд░िрдо рдЧрд░्рднाрдзाрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЙрд╕े рдЬрди्рдо рджिрдпा рд╣ै। рдкीрдЯрд░ рджрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдоां рдХो рдЦोрдХрд░ рдЬीрд╡рди рдХे рдк्рд░рддि рдЖрд╕्рдеा рд╡ рдЕрдиुрд░ाрдЧ рднी рдЦो рджेрддा рд╣ै। рдЕрдм рд╡рд╣ рднрдЯрдХрддे рдк्рд░ेрдд рдХी рднांрддि рдЕрдкрдиे рдЕрдирджेрдЦे рдкिрддा рдХो рдвूंрдврддा рд╣ै -"рдЙрд╕рдиे рдоुрдЭे рдЬрди्рдо рдХ्рдпों рджिрдпा? рдоाрдиा рдХि рд╕्рдкрд░्рдо рдмैंрдХ рдоें рд╕्рдкрд░्рдо рджेрдХрд░ рд╡рд╣ рдиिрд╡ृрдд рд╣ो рдЧрдпा,рдЬैрд╕े рдкेрд╢ाрдм-рдкрдЦाрдиा рдХिрдпा,рдл्рд▓рд╢ рдХिрдпा,рдиिрд╡ृрдд्рдд рд╣ो рдЧрдпा।" - 4
рдПрдХ рдм्рд░ेрдХ рдХे рдмाрдж: рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдЕрд▓рдХा рд╕рд░ाрд╡рдЧी рдиे рдпрд╣ рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рдХिрдпा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдорд▓्рдЯीрдиेрд╢рдирд▓ рдХंрдкрдиिрдпाँ рдЖрдж्рдпौрдЧिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХा рдмेрддрд╣ाрд╢ा рджोрд╣рди рдХрд░рддी рд╣ैं рддрдеा рдЗрд╕ी рдХ्рд░рдо рдоें рддीрд╕рд░ी рджुрдиिрдпा рдХे рджेрд╢ рдЙрдирдХे рд▓िрдП 'рд░ॉ рдордЯेрд░िрдпрд▓' рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рдмाрдЬाрд░ рд╣ैं рдпा рдХрдЪрд░े рдХे рдбंрдкिंрдЧ рд╕्рдЯेрд╢рди рдХे рд░ूрдк рд╣ैं। рдЗрди рд╕рдмрдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЬрдм рджुрдиिрдпा рдоें рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рд╡ाрд░्рдоिंрдЧ рдХे рдЦрддрд░े рдоंрдбрд░ाрдиे рд▓рдЧे рд╣ैं рддो рд▓ोрдЧों рдХो рдк्рд░рдХृрддि рд╡ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рдЪिंрддा рд╕рддाрдиे рд▓рдЧी рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдХे рд▓िрдпे рднी рдмрд╣ुрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХंрдкрдиिрдпाँ рддीрд╕рд░ी рджुрдиिрдпा рдХी рдУрд░ рдирдЬрд░ рдЧреЬाрдП рдмैрдаी рд╣ै। рдЙрдирдХी рдЧрд░ीрдмी рдЗрди рдХрдо्рдкрдиिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЪाрд░ाрдЧाрд╣ рд╣ै। рд╡рд╣ рдЗрдирдХे рд▓िрдП рд╡рд░рджाрди рд╕ाрдмिрдд рд╣ोрддी рд╣ै। 
             "рд╢ोрд╖рдг рдХрд░рдиे рд╡ рдХрдЪрд░ा рдлेंрдХрдиे рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЕрдм рд╡े рдЕрдкрдиे 'рдкाрдк' рдмेंрдЪрдиे рдХा рд╡्рдпाрдкाрд░ рднी рдпрд╣ां рдЦूрдм рдЪрд▓ा рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдХाрд░्рдмрди рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХी рдЦрд░ीрдж-рдлрд░ोрдЦ्рдд рдХрд░рдХे। рдХे. рд╡ी. рдЬैрд╕े рд▓ोрдЧ рджेрд╢ी рд╕ाрд╣рдм рдЗрди рдХрдо्рдкрдиिрдпों рдХे рд╡рдлाрджाрд░ рдПрдЬेंрдЯ рд╣ैं। рд╡े рдЬाрдирддे рд╣ै рдХि рд╣рд╡ा рдоें рдПрдХ рдЯрди рдХाрд░्рдмрди рдбाрдЗрдСрдХ्рд╕ाрдЗрдб рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдХाрдмрди рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЬिрд╕े рд╡िрджेрд╢ों рдоें рджрд╕ рд╕े рддीрд╕ рдпूрд░ो рдоें рдмेрдЪा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╣ींрдЧ рд▓рдЧे рди рдлिрдЯрдХिрд░ी рд░ंрдЧ рдЪोрдЦा рд╣ो рдЬाрдп। рдХे.рд╡ी. рдХाрд░्рдмрди рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдЬрдоा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдо्рдкрдиी рдЦोрд▓рддे рд╣ैं - рдХрд░рдмोрд╡ेрдЬ рд╕िрд╕्рдЯрдо्рд╕ рдЗंрдХ।" - 5 
     рдмреЬे рд╣ी рдиिрд╕्рд╕ंрдЧ рд╡ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдвंрдЧ рд╕े рдЕрд▓рдХा рд╕рд░ाрд╡рдЧी рдЬी рд╕рд╕्рдЯेрдиेрдмрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд░िрди्рдпूрдПрдмрд▓ рдПрдирд░्рдЬी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдкृрде्рд╡ी рдХो рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдоाрдирд╡ीрдп рдк्рд░рдпрдд्рдиों рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдирд╡рдЙрдкрдиिрд╡ेрд╢рд╡ाрджी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХे рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдХाрдпрдо рд░рдЦрдиे рдХी рдЬुрдЧрддों рдХा рдкрд░्рджाрдлाрд╢ рдХрд░рддी рд╣ैं - "рднрдИ, рдЖрдк рдлैрдХ्рдЯрд░िрдпाँ рдмрди्рдж рдордд рдХीрдЬिрдП, рдмेрд╢рдХ рд╣рд╡ा рдоें рдХाрд░्рдмрди рдЫोреЬрддे рд░рд╣िрдпे। рдмрд╕, рдЬैрд╕े рдЖрдк рд╕्рдЯीрд▓ рдлैрдХ्рдЯрд░ी рдХे рд▓िрдП рд▓ोрд╣ा рдЦрд░ीрджрддे рд░рд╣рддे рд╣ैं,рд╡ैрд╕े рд╣ी рдХाрд░्рдмрди рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдЦрд░ीрдж рд▓ीрдЬिрдП। рдкूрд░ी рдзрд░рддी рдХा рдЖрд╕рдоाрди рддो рдПрдХ рд╣ी рд╣ै,рдЖрдк рдХрд╣ीं рд╣рд╡ा-рдкाрдиी рдмिрдЧाреЬिрдпे,рдкрд░ рдХрд╣ीं рдФрд░ рдХि рд╣рд╡ा- рдкाрдиी рд╕ुрдзाрд░ рджीрдЬिрдП। рджिрдХ्рдХрдд рдХ्рдпा рд╣ै?" - 6 

          рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдЬрд▓ рд╕ंрдХрдЯ рдЗрддрдиा рд╡िрдХрд░ाрд▓ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै рдХि 40% рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рди्рдпूрдирддрдо рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддाрдкूрд░्рдг рдкाрдиी рдирд╣ीं рдоिрд▓ рд░рд╣ा। рдордиुрд╖्рдп рдХी рдмुрдиिрдпाрджी рдЬрд░ूрд░рддों рдоें рд╢ुрдж्рдз рд╡ाрдпु,рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдЬрд▓ рд╣ै рдЬो рдХि рдирд╕ीрдм рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा। рд╡рдиों рдХा рдиिрд░ंрддрд░ рдХрдЯрдиा рдЬрд▓ рд╕ंрдХрдЯ рдХा рдХाрд░рдг рдмрди рд░рд╣ा। рдиाрд╕िрд░ा рд╢рд░्рдоा рдХा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рдХुрдИрдпाрдЬाрди' рдЬрд▓ рд╕ंрдХрдЯ рдХी рдЧрдо्рднीрд░ рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд▓ेрдХрд░ рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдПрдХ рд╕рд╢рдХ्рдд рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдмांрдзों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рди рдХेрд╡рд▓ рдордиुрд╖्рдп рдмрд▓्рдХि рдкрд╢ु-рдкрдХ्рд╖िрдпों рдкрд░ рднी рдкреЬ рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЗрди рд╕рдмो рдХो рд╡िрд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ोрдиा рдкреЬ рд░рд╣ा। рдмांрдЧ्рд▓ा рджेрд╢ рдоें рдмрдиे рдлрд░рдХ्рдХा рдмांрдз рд╕े рдЗрд╕ рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рд╕рдЬीрд╡ рдЪिрдд्рд░рдг рдиाрд╕िрд░ा рдЬी рдиे 'рдХुंрдИрдпाрдЬाрди' рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै -'рдЗрд╕ рдмैрд░ाрдЬ рдХे рдмрдирдиे рд╕े рдмंрдЧрд▓ा рджेрд╢ рдХे рдХुрдЯिрдпा рд╕рд╣िрдд рд╕ाрдд рдФрд░ рдЬिрд▓ों рдоें рдЬрд▓рд╕्рддрд░ рдХाрдлी рдиीрдЪे рдЪрд▓ा рдЧрдпा рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдкेреЬ- рдкौрдзों рдкрд░ рдмुрд░ा рдЕрд╕рд░ рдкреЬा। рдЬрдоीрди рдХा рд▓рд╡рдг рднी рдЬрд▓ рдХे рд╕ाрде рдиीрдЪे рдЪрд▓ा рдЧрдпा। рд╕ुंрджрд░ी рдкेреЬ рдЬिрд╕рдХी рд╣рдоाрд░े рдпрд╣ाँ рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдеी,рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЬंрдЧрд▓ рдХा рдиाрдо рд╕ुंрджрд░рд╡рди рдкреЬा ,рд╡рд╣ рдкेреЬ рдЕрдм рдЦोрдЬрдиे рд╕े рд╣ी рдирдЬрд░ рдЖрддा рд╣ै। рд╡рд╣ी рд╣ाрд▓ рдордЫрд▓िрдпों рдХा рд╣ुрдЖ। рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдкрдХ्рд╖िрдпों рдХे рдЖрдЧрдорди рдкрд░ рдЕрд╕рд░ рд╣ुрдЖ।' рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╕ीрдоिрдд рд╣ै। рд╕्рд╡ाрд░्рде рдоें рдордиुрд╖्рдп рдЗрддрдиा рдЕंрдзा рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै рдХि рдЖрдиेрд╡ाрд▓ी рдкीреЭी рдХी рдЙрд╕े рдХोрдИ рдЪिंрддा рдирд╣ीं।
            рдорд╣ुрдЖ рдоाрдЬी рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд 'рдорд░ंрдЧрдЧोреЬा рдиीрд▓рдХंрда рд╣ुрдЖ' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рдоूрд▓ рд╕рдорд╕्рдпा рдк्рд░рджूрд╖рдг, рд╡िрдХिрд░рдг рдФрд░ рд╡िрд╕्рдеाрдкрди рдХी рд╣ै। рдЖрджिрд╡ाрд╕िрдпों рдХा рдк्рд░рдХृрддि рдХे рд╕ाрде рдЧрд╣рд░ा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै рдХिंрддु рдЖрдЬ рдЙрд╕рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдЦрддрд░े рдоें рдирдЬрд░ рдЖрддा рд╣ै। рд╡िрдХिрд░рдг рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдпрд╣ рд╣िंрджी рдХा рдк्рд░рдердо рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рдмрд╣ुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдмрд╣ुрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХрдо्рдкрдиिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпे рдЬा рд░рд╣े рдЙрдд्рдЦрдирди рдХा рд╡рд╣ां рдХे рдЬрд▓,рдЬрдоीрди рдФрд░ рдЬंрдЧрд▓ рдХो рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рджूрд╖िрдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдЗрд╕рдХा рд╢ोрдзрдкूрд░्рд╡рдХ рд╡рд░्рдгрди рдорд╣ुрдЖ рдоाрдЬी рдиे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рдорд░ंрдЧ рдЧोреЬा рдиीрд▓рдХंрда рд╣ुрдЖ' рдоें рдХिрдпा рд╣ै।  рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдЙрдд्рдЦрдирди рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ рдХो рд▓ेрдХрд░ рд▓िрдЦे рдЧрдП рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рд╕ाрде рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпा рддрдеा рдмाрд╣рд░ी рд▓ोрдЧों рдХे рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк рд╕े рд╣ो рд░рд╣े рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рдХो рднी рджрд░्рд╢ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЦрдиिрдЬ рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХो рдиिрдХाрд▓рдиे рд╣ेрддु рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд▓ाрдИрд╕ेंрд╕рдзाрд░ी рдмреЬी-рдмреЬी рдХрдо्рдкрдиिрдпाँ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╢ाрд▓ рдорд╢ीрдиों рдж्рд╡ाрд░ा рдзुंрдЖ,рдХрдЪрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╡рд╣ाँ рдХी рдирджिрдпों рддрдеा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХो рдк्рд░рджूрд╖िрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै। 
          рдорд░ंрдЧ рдЧोреЬा рдХो рдк्рд░рдХृрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╡рд░рджाрди рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рд╡рд╣ां рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рдЕрднिрд╢ाрдк рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдЦрдирди рд╕े рдиिрдХрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрдХिрд░рдг рд╡рд╣ां рдХी рдЬрдирддा рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдХрдЯ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЙрдирдХे рдмрдЪ्рдЪे рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдЬрди्рдо рд▓े рд░рд╣े рд╣ैं। рдХрдИ рддрд░рд╣ рдХे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╡िрдХृрддिрдпों рдХे рд╕ाрде рдЬрди्рдо рд▓ेрдХрд░ рдЕрд╕рдордп рдХाрд▓ рдХे рдЧाрд▓ рдоें рд╕рдоा рдЬा рд░рд╣ें। рдд्рд╡рдЪा рд╕рдо्рдмрди्рдзी рдХрдИ рдмीрдоाрд░िрдпाँ рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ैं। рдкрд╢ुрдПँ рджूрдз рджेрдиा рдмंрдж рдХрд░ рджे рд░рд╣ी рд╣ैं рддрдеा рдлрд▓ों рдоें рдмीрдЬ рди рд╣ोрдиे рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡िрдХिрд░рдг рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ рдХो рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै - 'рд╡िрдХिрд░рдг рдЬीрд╡िрдд рдк्рд░ाрдгी рдХे рдЬीрди рдХे рд╕ाрде рддो рдЫेреЬрдЫाреЬ рдХрд░рддा рд╣ी рд╣ै, рдпрд╣ рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрд░ुрд╖ рдХी рдЬрдирди рдХ्рд╖рдорддा рдХो рднी рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ें рдмांрдЭ рдмрдиा рджेрдиे рдХी рддाрдХрдд рд░рдЦрддा рд╣ै। рдЬो рдк्рд░ाрдгी рд╡िрдХिрд░рдг рдпा рд░ेрдбिрдпो рдзрд░्рдоिрддा рдпा рд░ेрдбिрдПрд╢рди рдХे рдЬिрддрдиा рдиिрдХрдЯ рд╕рдо्рдкрд░्рдХ рдоें рдЖрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЙрддрдиा рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡िрдХिрд░рдг рдПрдХ рд╣ी рд╕ेрд▓ рдоें рд▓ाрдЦों рдо्рдпुрдЯेрд╢рди рдкैрджा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╕ेрд▓ рдоें рдХрд░ीрдм 3.5 рдЦрд░рдм (рдмिрд▓िрдпрди) рдбीрдПрдирдП-рдпुрдЧ्рдо рд╣ोрддे рд╣ैं।' 
       рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХे рдХрдЪрд░े рдХा рдкाрдиी рдирджिрдпों рдХो рднी рджूрд╖िрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕े рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै -'рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХрдЪрд░े рдХे рдкाрдиी рдХी рдкрддрд▓ी рдзाрд░ा рдЖрдХрд░ рдиाрд▓े рдХी рдоाрд░्реЮрдд рд╕्рдеाрдиीрдп рдирджी рдоें рдЧिрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी, рдЙрд╕ी рдирджी рдоें рдЬो рдЖрдЧे рдЬाрдХрд░ рдЭाрд░рдЦंрдб рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдирджी  рд╕ुрд╡рд░्рдгрд░ेрдЦा рд╕े рдоिрд▓рддी рдеी рдФрд░ рдмंрдЧाрд▓ рдХी рдЦाреЬी рддрдХ рдЬाрддे-рдЬाрддे рдХрд░ीрдм рджрд╕ рд╣реЫाрд░ рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ो рдоीрдЯрд░ рддрдХ рдХे рд▓ोрдЧों рдХी рдк्рдпाрд╕ рдмुрдЭाрддी рдеी, рдЬिрд╕рдХे рдЬрд▓ рд╕े рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рдЦेрддों рдоें рдЕрдиाрдЬ рдФрд░ рдлрд╕рд▓ рдЙрдЧाрддे рдеे। рдирд╣ाрддे-рдзोрддे рдеे।' 1967 рдоें рдЬाрджूрдЧोреЬा рдоें рдЖрд░рдо्рдн рд╣ुрдП рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдЦрдирди рд╕े рдЖрд╕рдкाрд╕ рд╕्рдеिрдд рд▓рдЧрднрдЧ 15 рдЧांрд╡ों рдХे рддीрд╕ рд╣рдЬाрд░ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓ोрдЧ рд╡िрдХिрд░рдг рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ुрдП рдеे। рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдоाрдирд╡ рд╡िрдиाрд╢ рдХो рдиिрдоंрдд्рд░рдг рджे рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдоाрдирд╡ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХो рдмрдЪाрдиा рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╣ै।
              рд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╡ рд╢рд╣рд░ी рд╕рдордЭेрдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЕрд╢िрдХ्рд╖िрдд рд╡ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬрдирддा рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдзिрдХ рдЬाрдЧрд░ूрдХ рд╣ै। рдХुрд╕ुрдо рдХुрдоाрд░ рдХा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рдоीрдаी рдиीрдо' рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рд╡ рд╡ृрдХ्рд╖ाрд░ोрдкрдг рдЖंрджोрд▓рди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рдиाрдпिрдХा рдЕрд╢िрдХ्рд╖िрдд рдУрдордиा рдХा рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдк्рд░ेрдо рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓िрдП рдоिрд╕ाрд▓ рдмрдирддा рд╣ै। рд╡рд╣ рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХी рджेрдЦрднाрд▓ рдХрд░рдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рдирд╡рдЬाрдд рдкौрдд्рд░ рдХो рджेрдЦрдиे рдирд╣ीं рдЬाрддी рд╣ै। рдЙрд╕рдХी рдмेрдЯी рднी рдпрд╣ рдк्рд░рдг рд▓ेрддी рд╣ै -'рдПрдХ рдмाрдд рдХрд╕рдо рдЦाрдХрд░ рдХрд╣рддी рд╣ूँ рдоैं рдЬрд╣ाँ рд░рд╣ूंрдЧी, рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░ूँрдЧी।' рдУрдордиा рд╡ृрдХ्рд╖ों рдХो рдкुрдд्рд░рд╡рдд рдк्рд░ेрдо рдХрд░рддी рд╣ै।
         рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╕ीрдоिрдд рд╣ैं рдФрд░ рдЬिрд╕рдк्рд░рдХाрд░ рд╣рдо рдЙрд╕рдХा рдЕंрдзाрдзुंрдз рджोрд╣рди рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдЙрд╕рд╕े рд╡рд╣ рджिрди рджूрд░ рдирд╣ीं рдЬрдм рд╕рдорд╕्рдд рдЧोрдЪрд░-рдЕрдЧोрдЪрд░ рдк्рд░ाрдгी рд╕ंрдХрдЯ рдоें рдкреЬ рдЬाрдПंрдЧे। рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдкूंрдЬीрд╡ाрджी рдоॉрдбрд▓ рдкрд░ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рджेрд╢ рдоें рд╡िрдХрд▓्рдк рдоॉрдбрд▓ рдХी рдЦोрдЬ рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा, рддрднी рдоाрдирд╡ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХाрдпрдо рд░рд╣ेрдЧा। 

рд╕рди्рджрд░्рдн:
1- рдбाрдпрд▓ेрдХ्рдЯिрдХ्рд╕ рдСрдл рдиेрдЪрд░, реЮ्рд░ेрдбрд░िрдХ рдПंрдЧрд▓्рд╕, рд╕рдордпाँрддрд░, рдлрд░рд╡рд░ी-2012
2 - www.setumag.com, рдЕрд▓ोрдХрдХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓, 21рд╡ीं рд╕рджी рдХे рд╣िंрджी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рд╡िрдорд░्рд╢, 2018
3 - рд░рд╣ рдЧрдИं рджिрд╢ाрдПँ рдЗрд╕ी рдкाрд░, рд╕ंрдЬीрд╡, рдкृреж -169
4 - рд░рд╣ рдЧрдИं рджिрд╢ाрдПँ рдЗрд╕ी рдкाрд░, рд╕ंрдЬीрд╡, рдкृреж -163
5 - рд░ोрд╣िрдгी рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓, рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдФрд░ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдХीрдп рд╕ंрдХрдЯ,www.hindisamay.com
6 - рдЕрд▓рдХा рд╕рд░ाрд╡рдЧी, рдм्рд░ेрдХ рдХे рдмाрдж, рдкृреж - 151 

  -------------------------------------------------------------
рдкрд░िрдЪрдп: рдбॉ рдЙрд░्рдоिрд▓ा рд╢рд░्рдоा, рд╕рд╣ाрдпрдХ рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ, рдЕрди्рдирджा рдХॉрд▓ेрдЬ, рдкी рдПрдЪ-рдбी., рдиेрдЯ - рдЙрдд्рддीрд░्рдг, рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрд╡ं рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ेрдоिрдиाрд░ों рдоें рдЖрд▓ेрдЦ рдк्рд░рд╕्рддुрддि, рдХрд╡िрддा рд╡ рдХрд╣ाрдиी рд▓ेрдЦрди, рдЖрдХाрд╢рд╡ाрдгी рд╕े рд╕рдордп - рд╕рдордп рдкрд░ рд╡ाрд░्рддा рдк्рд░рд╕ाрд░िрдд।  


рдХрд╣ाрдиी: рддрд▓рдШрд░

рджीрдкрдХ рд╢рд░्рдоा

- рджीрдкрдХ рд╢рд░्рдоा

"рдкुрдд्рддू рдХो рд▓ौрдЯाрдиा рдкреЬेрдЧा," рдЙрд╕ рджोрдкрд╣рд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдмिрд╕्рддрд░ рдкрд░ рдКँрдШрдиे рдЬा рд░рд╣े рдеे рдЬрдм рдЙрдирдХी рдкрдд्рдиी, рдХрдорд▓ा, рди рдЖрди рдШोрд╖рдгा рдХी, "рдЙрд╕рдХे рд╣ाрде рдоें рдЖрдЬ рд╕ुрдмрд╣ рдоैंрдиे рдЕрдкрдиी рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рдЪाрднी рджेрдЦी...."
рдЙрд╕рдиे рдкрддि рдХो рдмрддाрдпा рдирд╣ीं, рдЙрд╕рдиे рдкुрдд्рддू рдХो рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рддिрдЬोрд░ी рдоें рд░рдЦी рдЕрдкрдиी рдбाрдпрд░ी рдХे рд╕ाрде рдЙрд╕े рд░ँрдЧे рд╣ाрдеों рдкрдХреЬा рдеा। рдкрддि рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдмाрдд рдХрд░рдиे рдоें рдЙрд╕े рд╕ंрдХोрдЪ рд░рд╣рддा।
"рдЪाрднी рд╕ँрднाрд▓рдиे рдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдХिрд╕рдХी рд╣ै?" рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рд▓े рдкрдд्рдиी рдХो рдШेрд░ा। 
"рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рддो рдоेрд░ी рд╣ी рд╣ै," рдХрдорд▓ा рдиे рддुрд░ंрдд рдЕрдкрдиा рджोрд╖ рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा। рд╣рдоेрд╢ा рдХी рддрд░рд╣।
"рдлिрд░ рдЙрд╕рдХे рд╣ाрде рдоें рдЪाрднी рдХैрд╕ी рдЪрд▓ी рдЧрдИ?" рдкрддि рдЭрд▓्рд▓ाрдП।
"рд╕ुрдмрд╣ рдоैं рдЕрднी рдирд╣ाрдХрд░ рд▓िрдХрд▓ी рд╣ी рдеी рдХि рдкुрдд्рддू рдиे рдЖрди рдмрддाрдпा, рдмрдЧрд▓ рд╡ाрд▓ी рдХрд╡िрддा рдмैрдардХ рдоें рджेрд░ рд╕े рдмैрдаी рд╣ै, рд╕ो рдЙрд╕े рдоिрд▓рдиे рдХी рдЬрд▓्рджी рдоें рдоैं рдЪाрднी рдЕрдкрдиी рд╕ाреЬी рдоें рдЯाँрдЧрдиा рднूрд▓   рдЧрдИ..."
рдЙрд╕ рдЪाрднी рдХो рд▓ेрдХрд░ рдХрдорд▓ा рд╕рдЪрдоुрдЪ рд╣ी рд╕рддрд░्рдХ рд░рд╣рддी рдеी। рдЕрд╡्рд╡рд▓ рддो рдЕрд▓рдоाрд░ी рдЬрдм рднी рдЦोрд▓рддी рдЕрдХेрд▓े рдоें рдЦोрд▓рддी рдФрд░ рдлिрд░ рдк्рд░рдпोрдЬрди рдЦрдд्рдо рд╣ोрддे рд╣ी рдЙрд╕े рддрдд्рдХाрд▓ рдмंрдж рдХрд░ рджेрддी। рдЙрд╕े рдХрднी рдЦुрд▓ी рдирд╣ीं рдЫोреЬрддी।
"рдЕрд▓рдоाрд░ी рд╕े рдХुрдЫ рдЧрдпा рддो рдирд╣ीं?"  рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рд╕рд╢ंрдХिрдд рд╣ो рдЧрдП।
рдХрдорд▓ा рдХे рдХрдИ рдЖрднूрд╖рдг рдЙрд╕ рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рддिрдЬोрд░ी рдоें рдмंрдж рдеे।
"рдирд╣ीं, рдЧрдпा рддो рдХुрдЫ рдирд╣ीं, рдордЧрд░ рдкुрдд्рддू рдХे рд╣ाрде рдоें рдЪाрднी рдХा рд░рд╣рдиा рдаीрдХ рдмाрдд рдирд╣ीं। рдЙрд╕े рддो рд▓ौрдЯाрдиा рд╣ी рдкреЬेрдЧा। рдЖрдк рдмाрдмूрдЬी рдХो рдлोрди рдоिрд▓ा рджीрдЬिрдП..."
рдкुрдд्рддू рдХो рдХрдорд▓ा рдХे рдкिрддा рдЕрдкрдиे рдЧाँрд╡ рд╕े рдЗрдзрд░ рд▓ाрдП рдеे। рдиौ рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡। рдПрдХ рдЬрд░्рд╕ी рдЧाрдп рдХे рд╕ाрде- 'рдпрд╣ рд▓реЬрдХा рд╣ै рддो рдЕрднी рддेрд░рд╣ рд╣ी рдмрд░рд╕ рдХा рд▓ेрдХिрди рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдЬрд░्рд╕ी рдХो рдЕрдЪ्рдЫा рд╕ँрднाрд▓ рд▓ेрдЧा। рд╕ाрде рд╣ी рдШрд░ рдХे рдХाрдо-рдХाрдЬ рдоें рд╣рдоाрд░ी рдХрдо्рдоो рдХा рд╣ाрде рднी рдмँрдЯा рджिрдпा рдХрд░ेрдЧा...' рдЕрд╡рд╕рд░ рдеा, рдХрдорд▓ा рдФрд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХो рдкुрдд्рд░-рдк्рд░ाрдк्рддि। рд╕ंрддाрди рдХे рд▓िрдП рдХी рдЧрдИ рд╕рдоूрдЪे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдмाрд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ों рдХी рдЕрдердХ рдк्рд░ाрд░्рдердиाрдУं рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк।
"рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдмाрдк рдиे рдЬो рд╣рдорд╕े рдЙрдзाрд░ рд▓े рд░рдЦा рд╣ै?" рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдЦीрдЬ рдЧрдП। 
рдХрдорд▓ा рдиे рдкुрдд्рддू рдХे рдкिрддा рдХो рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ рдЙрдирд╕े рдкंрдж्рд░рд╣ рд╣рдЬाрд░ рд░ुрдкрдпा рдПрдбрд╡ांрд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें рджिрд▓ाрдпा рдеा। рдмрдЪрдкрди рдоें рдм्рдпाрд╣ рджिрдП рдЧрдП рдкुрдд्рддू рдХी рдм्рдпाрд╣рддा рдХे рдЧौрдиे рдХी рддैрдпाрд░ी рд╣ेрддु рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдЙрдзाрд░ рдЧाँрд╡ рдХे рдЕрдкрдиे рдШрд░ рдоें рдПрдХ рдирдИ рдХोрдард░ी рдмрдирд╡ाрдиा рдЪाрд╣ рд░рд╣े рдеे। 
"рдЙрд╕рдоें рд╕ ेрдЕрдм рддीрди рд╣рдЬाрд░ рд╣ी рдмрдЪा рд░рд╣ рдЧрдпा рд╣ै...."
"рдЙрд╕े рднी рдкूрд░ा рд╣ो рдЬाрдиे рджो," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдЬрдо्рд╣ाрдИ рд▓ी।
"рдФрд░ рдЕрдЧрд░ рдоैं рдмाрдмूрдЬी рд╕े рдмोрд▓ूँ, рдкुрдд्рддू рдХे рдЙрдзाрд░ рдХा рдмрдХाрдпा рдЙрдзрд░ рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рд╕े рд╡рд╕ूрд▓ рд▓ाрдПँ?" рдХрдорд▓ा рдиे рдЪिрд░ौрд░ी рдХी। рдкुрдд्рддू рд╕े рд╡рд╣ рдЫुрдЯрдХाрд░ा рдкाрдиा рдЪाрд╣рддी рдеी। рддрдд्рдХाрд▓।
"рдЗрд╕ рд╕рдордп рдоैं рд╕ोрдКँрдЧा," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рджूрд╕рд░ी рдЬрдо्рд╣ाрдИ рд▓ी। рджोрдкрд╣рд░ рдХे рднोрдЬрди рдХे рдмाрдж рд╡े рдбेреЭ рдШंрдЯा рдЬрд░ूрд░ рдЖрд░ाрдо рдХिрдпा рдХрд░рддे। рд╢ाрдо рдХी рдЪाрдп рдХे рдмाрдж рдкाँрдЪ рдмрдЬे рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиे рдиिрдЬी рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рдкрд░ рдлिрд░ рдЬाрдиा рд╣ोрддा।
"рдФрд░ рдмाрдмूрдЬी рдХो рдлोрди рдХрдм рдХрд░ेंрдЧे?"
"рдЪाрдп рдХे рд╕рдордп..."
"рдаीрдХ рд╣ै," рдХрдорд▓ा рдЕрдкрдиे рдкिрддा рд╕े рджोрдкрд╣рд░ рдХे рдЗрд╕ рдПрдХांрдд рдоें рдмाрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддी рдеी рдХिंрддु рдкрддि рдХे рджрдмाрд╡ рдбाрд▓рдиे рд╕े рд╡рд╣ рд╣िрдЪрдХिрдЪा рдЧрдИ। рдЕрдкрдиा рд░ोрд╖ рдЕंрджрд░ рджрдмाрддी рд╣ुрдИ। рдпрд╣ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдЙрд╕рдиे рдЕрдкрдиी рдоाँ рд╕े рд╕ीрдЦा рдеा। рдЬो рдХрд╣ा рдХрд░рддीं, рдкрддि рдХे рд╕ाрдордиे рдЕрдкрдиा рд░ोрд╖ рдЕрдкрдиे рднीрддрд░ рддрд▓ рдоें рджрдмाрдХрд░ рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдпрд╣ рдмाрдд рдЕрд▓рдЧ рд╣ै рдХि рдЕрдкрдиे рдЕंрддिрдо рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд╡े рдЕрд╡рд╕ाрдж рдХी рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рдЧрдИ рдеीं। рдФрд░ рдлिрд░ рдЪौंрддीрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЕрд▓्рдкाрдпु рдоें рд╕्рд╡рд░्рдЧ рднी рд╕िрдзाрд░ рдЧрдИ рдеीं। рдХрдорд▓ा рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХुрд▓ рдЬрдоा рд╕ोрд▓рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдеी рдХिंрддु рдЙрд╕े рдпाрдж рд╣ै рдЙрдирдХी рдоृрдд्рдпु рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдлूрдЯ-рдлूрдЯрдХрд░ рд░ोрдП рдеे, 'рдзрд░рддी рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдзीрд░рдЬ рдпрджि рдХिрд╕ी рдоें рджेрдЦा рддो рдЗрд╕ рджेрд╡ी рдоें рджेрдЦा।' рдЙрдирдХे рдк्рд░рддि рдЙрд╕рдХे рдкिрддा рдХी рд╢्рд░рдж्рдзा рджेрдЦрддे рд╣ी рдмрдирддी рдеी। рдЕрдХेрд▓ी рдкреЬ рдЧрдИ, рдЗрдХрд▓ौрддी рдЙрдирдХी рдХрдорд▓ा рдХा рд╡ाрд╕्рддा рджेрдХрд░ рдЙрдирдХे рд╕рдЧे-рд╕ंрдмंрдзिрдпों рдиे рдЙрдирдХा рджूрд╕рд░ा рд╡िрд╡ाрд╣ рдХрд░рд╡ाрдиे рдХे рд▓ाрдЦ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдП рдеे рдХिंрддु рд╡े рдирд╣ीं рдоाрдиे рдеे। рдХрдорд▓ा рдХो, рдЬрд░ूрд░, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдЧрд▓े рд╣ी рд╡рд░्рд╖ рдм्рдпाрд╣ рджिрдпा рдеा рдФрд░ рд╡рд╣ рдЗрдзрд░ рдЪрд▓ी рдЖрдИ рдеी। 

"рдЕрдм рдлोрди рдХрд░ें?" рдЪाрд░ рдмрдЬे рдЬрдм рдкрддि рдЪाрдп рдХे рд▓िрдП рдШрд░ рдХी рд▓ॉрдмी рдоें рдЖрдП рддो рдХрдорд▓ा рдиे рдЪрд░्рдЪा рдЪрд▓ाрдИ।
"рдоेрд░े рдЬूрддे рд▓ाрдУ, рдкुрдд्рддू," рдкрдд्рдиी рдХी рдмाрдд рдЕрдирд╕ुрдиी рдХрд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдкुрдд्рддू рдХो рдЖрд╡ाрдЬ рджी।
рджुрд░्рднेрдж्рдп рдЙрд╕рдХे рдкрддि рдХрдИ рдмाрд░ рдХрдорд▓ा рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХे рд╡िрд░ूрдж्рдз рдЬाрдХрд░ рдаीрдХ рд╡िрдкрд░ीрдд рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд▓рдЧ рдЬाрддे।
"рдЬी, рдоाрд▓िрдХ," рд░ोрдЬ рдХी рддрд░рд╣ рдЙрд╕ рджिрди рднी рдкुрдд्рддू рдиे рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХे рдЬूрддे рдЪрдордХा рд░рдЦे рдеे, рдкुрдд्рддू рдХрднी рднूрд▓рддा рдирд╣ीं, рд╡े рдЬрдм рднी рд╕िрд░े рд╕े рдЕрдкрдиे рдЬूрддे рдкрд╣рдирддे рддो рд╣рдоेрд╢ा рдЙрди्рд╣ें рдирдИ, рддाрдЬी рдЪрдордХ рдХे рд╕ाрде рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣рддे।
"рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдЬीрдЬी, рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд╢िрдХाрдпрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдЕрдкрдиे рдЪाрдп рдХे рдк्рдпाрд▓े рдХे рд╕ाрде рдкुрдд्рддू рд╕े рдкूрдЫा, "рдХ्рдпा рдмाрдд рд╣ै?"
рдЦिрд╕िрдпाрдХрд░ рдХрдорд▓ा рд╡рд╣ाँ рд╕े рдЦिрд╕рдХ рд▓ी। рдкुрдд्рддू рдХे рд╕ाрдордиे рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХा рдк्рд░рдХрд░рдг рдЙрдШाреЬрдиा рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддी рдеी।
"рд╣рдоाрд░ी рдмрджрдХिрд╕्рдорддी рд╣ै, рд╕ाрд╣рдм !" рдкुрдд्рддू рд╣ाрде рдЬोреЬрдиे рд▓рдЧा, "рдЬीрдЬी рд╕े рд╣рдо рджрд╕ рдмाрд░ рдоाрдлी рдоाँрдЧ рдЪुрдХे рд╣ैं, рдмीрд╕ рдмाрд░ рдХाрди рдкрдХреЬ рдЪुрдХे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рд╡े рдЕрдм рднी рд╣рдоाрд░े рд╕ाрде рдиाрд░ाрдЬ рд╣ैं..."
"рд╣рдо рддो рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддे, рддुрдорд╕े рд╡े рдиाрд░ाрдЬ рд░рд╣ें। рд╣рдо рддुрдо्рд╣ें рдпрд╣ाँ рд╕े рднेрдЬें। рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рддो рддुрдо рд╣рдоाрд░े рдЖрд▓ोрдХ рдХे рджोрд╕्рдд рд╣ो, рд╣рдоाрд░े рдЯрдл рдХे рджोрд╕्рдд рд╣ो...."
рдмेрд╢ рдХрд╡рд╣ рдЬрд░्рд╕ी рдЧाрдп рдЕрдкрдиी рдЯिрдХाрди рдХे рдкाँрдЪрд╡ें рд╡рд░्рд╖ рдмीрдоाрд░ рдкреЬ рдЧрдИ рдеी рдФрд░ рдХрдорд▓ा рдХे рдкिрддा рдЙрд╕े рд╡ाрдкрд╕ рдЕрдкрдиे рдЧाँрд╡ рд▓िрд╡ा рд▓े рдЧрдП рдеे рдХिंрддु рдкुрдд्рддू рдХो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпрд╣ीं рдЫोреЬ рджिрдпा рдеा। рдкुрдд्рд░ी рдФрд░ рджाрдоाрдж рдХे рдЕрдЧ्рд░рд╣ рдкрд░। рдЙрди рдкिрдЫрд▓े рдкाँрдЪ рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдкुрдд्рддू рдиे рд░рд╕ोрдИ рд╣ी рдХा рдХाрдо рдирд╣ीं рд╕ीрдЦा рдеा  рдФрд░ рдЙрдирдХे рдиाрддी рдЖрд▓ोрдХ рдХो рд╕्рдХूрд▓ рдкрд╣ुँрдЪाрдиे-рд▓िрд╡ाрдиे рдХा рдХाрдо рднी рдЙрд╕ी рдХो рд╕ौंрдк рджिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░рд╡рд░्рддी рдЪाрд░ рд╡рд░्рд╖ों рдоें рддो рдкुрдд्рддू рдиे рдЕрдкрдиी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рдПрдХ рдирдпा рдХीрд░्рддिрдоाрди рднी рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдеा। рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдХुрдд्рддे 'рдЯрдл' рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें, рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдЖрд▓ोрдХ рдХे рдЫрдаे рдЬрди्рдорджिрди рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП 'рдоैрд╕्рдЯिрдл' рдирд╕्рд▓ рдХा рдПрдХ рдкिрд▓्рд▓ा рд▓ाрдП рдеे рдЬो рдкुрдд्рддू рдХे рд╣ी рд╣ाрдеों рдкрд▓ा-рдмреЭा рдеा рдФрд░ рдЗрди рддीрди рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдвाрдИ рдлुрдЯ рдКँрдЪाрдИ рдФрд░ рдЪौрд░ाрд╕ी рдХिрд▓ो рд╡рдирдЬ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рдЪुрдХा рдеा рд╡рд╣। 'рдЯрдл' рдиाрдо рдХे рдЙрд╕ рдоैрд╕्рдЯिрдл рдХो рд░ोрдЬाрдиा рдм्рд░рд╢ рд▓рдЧाрдиे, рдЦिрд▓ाрдиे рдФрд░ рдЯрд╣рд▓ाрдиे рдХा рдЬिрдо्рдоा рддो рдкुрдд्рддू рдХा рд░рд╣рддा рд╣ी, рд╣рд░ рд╕рдк्рддाрд╣ рдЙрд╕े рдирд╣рд▓ाрдиे рдХा рдХाрд░्рдпрднाрд░ рднी рдЙрд╕рдиे рдЕрдкрдиे рдХंрдзों рдкрд░ рд▓े рд░рдЦा рдеा। рдЬो рдЦिрд▓рд╡ाреЬ рдирд╣ीं рдеा। 
"рд╣рдо рднी рддो рдпрд╣ीं рдкреЬे рд░рд╣рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рдоाрд▓िрдХ, рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рдЬाрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं," рдкुрдд्рддू рдиे рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХे рдкैрд░ рдкрдХреЬ рд▓िрдП।
"рдлिрд░ рдЕрдкрдиी рдЬीрдЬी рдХा рдЕрд▓рдоाрд░ी рдкрд░ рдХ्рдпा рдХрд░рдиे рдЧрдП рдеे? рддुрдо्рд╣ें рдФрд░ рд░ूрдкрдпों рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдеी рддो рд╣рдорд╕े рдоाँрдЧ рд▓ेрддे..."
"рдирд╣ीं рдоाрд▓िрдХ," рдЙрдирдХे рдкैрд░ рдЫोреЬрдХрд░ рдкुрдд्рддू рдиे рдЕрдкрдиे рдХाрди рдкрдХреЬ рд▓िрдП, "рд╣рдоें рдФрд░ рд░ूрдкрдП рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рдоाрд▓िрдХ। рд╣рдо рддो рд╕िрд░्рдл рдЬीрдЬी рдХी рдбाрдпрд░ी рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣ рд░рд╣े рдеे...."
"рдХ्рдпा рддुрдо्рд╣ें рдЙрдирдХे рд╣िрд╕ाрдм рдкрд░ рдпрдХीрди рдирд╣ीं? рдЬो рдЕрдкрдиे рдЙрдзाрд░ рдХा рдмрдХाрдпा рдЙрд╕рдоें рджेрдЦрдиे рдЪрд▓ рдкреЬे?"
рдШрд░ рдХे рд╣िрд╕ाрдм-рдХिрддाрдм рдХा рдЬिрдо्рдоा рдХрдорд▓ा рдХे рдкाрд╕ рд░рд╣ा рдХрд░рддा рдФрд░ рдЗрд╕ рдоाрдорд▓े рдоें рдЙрд╕рд╕े рдХрднी рднूрд▓ рди рд╣ोрддी। рдЬिрддрдиा рдШрд░ рдЦрд░्рдЪ рд╡рд╣ рдкрддि рд╕े рдкाрддी рдЙрд╕рдХे рдкैрд╕े-рдкैрд╕े рдХा рд╣िрд╕ाрдм рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдбाрдпрд░ी рдоें рджрд░्рдЬ рдХрд░рддी। рд░ोрдЬ рдХी рд░ोрдЬ। рдлिрд░ рд╣рд░ рдоाрд╣ рдХे рдЕंрдд рдоें рд╡рд╣ рдбाрдпрд░ी рдкрддि рдХे рд╕ाрдордиे рдЬा рд░рдЦрддी, "рдЖрдк рднी рджेрдЦ рд▓ीрдЬिрдП। рдоेрд░े рдЬोреЬ рдФрд░ рдордирдлी рд╕рдм рд╕рд╣ी рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं?" рдФрд░ рд╡े рд╣рдоेрд╢ा рд╕рд╣ी рд╣ी рдиिрдХрд▓рддे। 
"рдирд╣ीं, рдоाрд▓िрдХ। рд╣рдо рдЬीрдЬी рдХी рд╣िрд╕ाрдм рдХी рдбाрдпрд░ी рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣े। рд╣рдо рдЙрдирдХी рджूрд╕рд░ी рдбाрдпрд░ी рдХी рдмाрдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं...."
"рджूрд╕рд░ी рдбाрдпрд░ी?" рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХी рднृрдХुрдЯि рддрди рдЧрдИ, "рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдЬीрдЬी рдХрд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдЬрдЧрд╣ рднी рдШрд░ рдХा рд╣िрд╕ाрдм рд░рдЦрддी рд╣ैं?"
"рдирд╣ीं, рдоाрд▓िрдХ। рдЙрд╕ рдбाрдпрд░ी рдоें рд╡े рдХुрдЫ рдФрд░ рд╣ी рд▓िрдЦा рдХрд░рддी рд╣ैं...."
"рдФрд░ рдХ्рдпा?"
"рд╣рдо рдирд╣ीं рдЬाрдирддे, рдоाрд▓िрдХ। рдмрд╕, рдЖрдЬ рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рджेрдЦрдиे рдЪрд▓े рдЧрдП рдеे рдХि рдкрдХреЬे рдЧрдП..."
"рдаीрдХ рд╣ै, рддुрдо рдЕंрджрд░ рд╕े рдЬीрдЬी рдХो рдоेрд░े рдкाрд╕ рднेрдЬो। рдоैं рдЙрд╕рд╕े рдмाрдд рдХрд░ूँрдЧा..."
рдкрдд्рдиी рдХी рдбाрдпрд░ी рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рддुрд░ंрдд рдмाँрдЪ рд▓ेрдиा рдЪाрд╣рддे рдеे।

"рдЖрдУ, рдЕрдкрдиी рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рдЪाрднी рдЗрдзрд░ рд▓ाрдЖ," рдкрдд्рдиी рдХो рд╕ाрдордиे рдкाрддे рд╣ी рд╡े рд▓ॉрдмी рдХी рдХुрд░्рд╕ी рд╕े рд╕े рдЙрда рдЦреЬे рд╣ुрдП।
"рдЕрдкрдиे рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рд▓ेрдХрд░ рдЬाрдПँрдЧे?" рдХрдорд▓ा рдиे рд╣ँрд╕рдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЯाрд▓ рджेрдиा рдЪाрд╣ा।
"рдпрд╣ाँ рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рдмाрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рдоेрд░े рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рдХी рдирд╣ीं," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХрдаोрд░ рд╣ो рд▓िрдП।
"рд▓ीрдЬिрдП," рднрдпाрдХुрд▓ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдХрдорд▓ा рдиे рд╕ाреЬी рдЯाँрдЧी рд╡рд╣ рдЪाрднी рдкрддि рдХी рдУрд░ рдмреЭा рджी। рдкрддि рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рд╡рд╣ рдХрднी рдЯाрд▓рддी рдирд╣ीं। рд╡рд░рдиा рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрд╕े рдЧंрднीрд░ рдкрд░िрдгाрдо рднुрдЧрддрдиे рдкреЬрддे। рдХुрдЫ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖, рдХुрдЫ рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖।
рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдЪाрднी рдкрд░ рдЭрдкрдЯे рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдХрдорд░े рдХी рдУрд░ рд▓рдкрдХ рд▓िрдП।
рдХ्рдорд▓ा рдЙрдирдХे рдкीрдЫे-рдкीрдЫे рдЪрд▓ी рдЖрдИ। рдбрд░рддी-рдХाँрдкрддी।
рдПрдХ рдЭрдЯрдХे рдХे рд╕ाрде рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдкрдд्рдиी рдХी рдЕрд▓рдоाрд░ी рдЦोрд▓ी рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рд╕ाрдоाрди рдиीрдЪे рдкрдЯрдХрдиे рд▓рдЧे।
"рдоुрдЭे рдмрддाрдЗрдП?" рдЕрдкрдиे рдХрдкреЬों рдХी рджुрд░्рдЧрддि рдХрдорд▓ा рд╕े рджेрдЦी рдирд╣ीं рдЧрдИ, "рдЖрдк рдХ्рдпा рдвूँреЭ рд░рд╣े рд╣ैं?"
"рд╡рд╣ рдбाрдпрд░ी рдЬो рддुрдо рдЫिрдкрдХрд░ рд▓िрдЦрддी рд╣ो рдФрд░ рдЫिрдкाрдХрд░ рд░рдЦрддी рд╣ो...."
"рдХिрд╕рдиे рдХрд╣ा рдЖрдкрд╕े?"
"рдкुрдд्рддू рдиे...."
"рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдоें рддो рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं..."
"рд╡рд╣ी рддो рдоुрдЭे рджेрдЦрдиा рд╣ै। рдХрд╣ाँ рд╣ै рд╡рд╣?"
"рдоेрд░ी рддिрдЬोрд░ी рдоें рд░рдЦी рд╣ै...."
"рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рдЬेрд╡рд░ рдХे рд╕ाрде рд░рдЦрддी рд╣ो? рдЗрддрдиी рдХीрдорддी рд╣ै рд╡рд╣?"
рд╣рдЪрдХेрджाрд░ рдПрдХ рдЭोंрдХे рдХे рд╕ाрде рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рддिрдЬोрд░ी рдХा рджрд░рд╡ाрдЬा рдЦोрд▓ा।
рдХрдорд▓ा рдХे рдЖрднूрд╖рдгों рдХे рдбिрдм्рдмों рдХी рдЖреЬ рдоें рдЬिрд▓्рджрдмंрдж рдПрдХ рдбाрдпрд░ी рд░рдЦी рдеी।
рдЕрдкрдиे рдПрдХ рдХिрдиाрд░े рдкрд░ рдмрдиे рдкрд░िрд╡ेрдз рдоें рдПрдХ рдкेंрд╕िрд▓ рд▓िрдП।
рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдЙрд╕े рддिрдЬोрд░ी рд╕े рдиिрдХाрд▓ा рдФрд░ рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХी рдЪाрднी рдХрдорд▓ा рдХी рдУрд░ рдлेंрдХ рджी।
рдЪाрднी рдЬрдоीрди рдкрд░ рдЧिрд░ рдЧрдИ рдХिंрддु рдХрдорд▓ा рдиे рдЪाрднी рдкрд░ рддрдиिрдХ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рджिрдпा рдФрд░ рдкрддि рдХी рдУрд░ рдмреЭ рдЖрдИ।
"рдЗрд╕े рджेрдЦрдХрд░ рдХ्рдпा рдХрд░ेंрдЧे? рдЗрд╕рдоें рдРрд╕ा рдХुрдЫ рдирд╣ीं...."
"рдкреЭрдХрд░ рджेрдЦрддा рд╣ूँ рдХ्рдпा рдХрд░рддा рд╣ूँ? рдХ्рдпा рдХрд░ूँрдЧा?"
рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рдбाрдпрд░ी рдХे рдкृрд╖्рдЯ рдПрдХ рдмाрд░ рдкрд▓рдЯे, рджो рдмाрд░ рдкрд▓рдЯे, рддीрди рдмाрд░ рдкрд▓рдЯे рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╣ैрд░ाрдиी рдмреЭрддी рдЪрд▓ी рдЧрдИ।
рдПрдХ-рдЪौрдеाрдИ рдЦाрд▓ी рдЙрд╕ рдбाрдпрд░ी рдоें рд╢рдм्рджों рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд▓рдХीрд░ें рд╣ी рд▓рдХीрд░ें рдмिрдЫी рдеीं....
рдкृрд╖्рда рджрд░ рдкृрд╖्рда...
рдХुрдЫ рд╕рдорд╕्рддрд░। рдХुрдЫ рдЕрдиुрд▓ंрдм।
рдХुрдЫ рджुрд╣рд░ी। рдХुрдЫ рддिрд╣рд░ी। рддो рдХुрдЫ рдкाँрдЪ-рддрд╣ी, рдХुрдЫ рджрд╕-рддрд╣ी।
"рддुрдо्рд╣ाрд░ा рджिрдоाрдЧ рдлिрд░ рдЧрдпा рд╣ै," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рддाрд╡ рдЦा рдЧрдП, "рддुрдо्рд╣ाрд░े рдмाрдмूрдЬी рдХो рдЕрдм рдоैं рдлोрди рд▓рдЧाрддा рд╣ूँ। рдпрд╣ाँ рдмुрд▓ाрддा рд╣ूँ। рдпрд╣ рдбाрдпрд░ी рджिрдЦाрддा рд╣ूँ। рдмोрд▓рддा рд╣ूँ, рдЖрдкрдХी рдмेрдЯी рдкाрдЧрд▓ рд╣ै, рдЗрд╕े рдпрд╣ाँ рд╕ ेрд▓े рдЬाрдЗрдП...."
"рдРрд╕ा рдордд рдХрд░िрдПрдЧा," рдХрдорд▓ा рдкрддि рдХे рдкैрд░ों рдкрд░ рдЧिрд░ рдкреЬी, "рдмाрдмूрдЬी рдХो рдпрд╣ рд╣рд░рдЧिрдЬ рди рджिрдЦाрдЗрдПрдЧा। рдХुрдЫ рдордд рдмрддाрдЗрдПрдЧा। рд╡े рдШрдмрд░ा рдЬाрдПँрдЧे...."
"рдлिрд░ рд╕рдордЭाрдУ рдоुрдЭे ! рдЗрд╕ рдШाрд▓рдоेрд▓ рдХा рдХ्рдпा рдорддрд▓рдм рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै ? рдХ्рдпा рдорддрд▓рдм рдиिрдХрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдпрд╣ी рди рдХि рддुрдо рдкाрдЧрд▓ рд╣ो...."
"рдпрд╣ рдПрдХ рдЦेрд▓ рд╣ै рдЬो рдоैं рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХे рд╕ाрде рдЦेрд▓ा рдХрд░рддी рдеी...."
"рдХैрд╕ा рдЦेрд▓?"
"рддрд▓рдШрд░ рдХा рдЦेрд▓। рдоेрд░ी рдкेंрд╕िрд▓ рд╕े рдоाँ рдоेрд░ी рдХॉрдкी рдоें рддрд░рддीрдмрджाрд░ рдХрднी рдЖрда рдЦाрдиे рдмрдиाрддीं рддो рдХрднी рд╕ोрд▓рд╣। рдХрд╣рддीं, рдпे рд╣рдоाрд░े рддрд▓рдШрд░ рдХे рдХрдорд░े рд╣ैं। рдлिрд░ рд╣рд░ рдХрдорд░े рдХी рджो рджीрд╡ाрд░ों рдкрд░ рдЫाрдпा рдХрд░ рджेрддीं рдФрд░ рджो рджीрд╡ाрд░ें рдЦाрд▓ी рд░рдЦрддीं। рдлिрд░ рдХрд╣рддीं, рд╕рднी рдХрдорд░ों рдоें рд╣рдоें рдЗрд╕ рдкेंрд╕िрд▓ рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЗрд╕ рддрд░рдХीрдм рд╕े рдбोрд▓рдиा-рдлिрд░рдиा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рднी рдХрдорд░े рдоें рд╣рдоें рджोрдмाрд░ा рди рдЬाрдиा рдкрдбे़..."
рдкрддि рдХे рд╕ाрдордиे рдХрдорд▓ा рдиे рдЖрд▓ोрдХ рдХी 'рдк्рд▓े рдмुрдХ' рдоें рджी рдЧрдИ рдПрдХ рдоेрдЬ (рднूрд▓рднुрд▓ैрдпा рдХे рдЦेрд▓) рдХो рдЪрдХ्рдХрд░ рдЦिрд▓ाрдХрд░ рдЖрдЧे рдмреЭा рджिрдпा।
"рдордЧрд░ рдоुрдЭे рддो рдпрд╣ाँ рдХोрдИ рдЦाрдиा рдирдЬрд░ рдирд╣ीं рдЖ рд░рд╣ा," рдкрдд्рдиी рдХी рдШुрдоाрд╡рджाрд░ рдЗрд╕ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдиे рдЙрдирдХे рдХ्рд░ोрдзाрд╡ेрд╢ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░ рджी, "рд╕िрд░्рдл рд▓рдХीрд░ें рд╣ी рд▓рдХीрд░ें рд╣ैं рдФрд░ рд╡рд╣ рднी рдмेрддрд░рддीрдм, рдЕрд▓рд▓рдЯрдк्рдкू, рдЕрдЯрдХрд▓-рдкрдЪ्рдЪू, рдЕंрдб-рдмंрдб..."
"рдоाँ рдХे рд╕ाрде рдЦेрд▓рддी рдеी рддो рдЗрди рд▓рдХीрд░ों рдоें рддрд░рддीрдм рд░рд╣ा рдХрд░рддी рдеी," рдХрдорд▓ा рдЖँрд╕ू рдЯрдкрдХाрдиे рд▓рдЧी। рдкрддि рдХा рджिрд▓ рдкрд╕ीрдЬрдиे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें।
"рдпрд╣ рдЙрдо्рд░ рд╣ै рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдРрд╕े рдКрд▓-рдЬрд▓ूрд▓ рдЦेрд▓ рдЦेрд▓рдиे рдХी?" рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдиे рд╡рд╣ рдбाрдпрд░ी рдЬрдоीрди рдкрд░ рдкрдЯрдХ рджी, "рддेрдИрд╕-рдкрдЪ्рдЪीрд╕ рд╕ाрд▓ рдкрд╣рд▓े рдорд░ी рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХो рд░ोрдиे рдХी?"
"рдЖрдк рдаीрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं," рдкрддि рдХे рдкैрд░ों рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрдХрд░ рдХрдорд▓ा рд╣ाрде рдЬोреЬрдХрд░ рдЕрдкрдиी рджूрд╕рд░ी рдпुрдХ्рддि рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рд▓े рдЖрдИ, "рдоुрдЭे рдоाँ рдХे рдпे рдЦेрд▓ рднूрд▓ рдЬाрдиे рдЪाрд╣िрдП। рдЖрдк рдоुрдЭे рдЗрд╕ рдмाрд░ рдоाрдл рдХрд░ рджीрдЬिрдП। рдЕрдм рдоैं рдпрд╣ рд╕рдм рдирд╣ीं рдмрдиाрдКँрдЧी। рдХрднी рдирд╣ीं рдмрдиाрдКँрдЧी..."
рд╡्рд╣ рдЬाрдирддी рдеी рдЙрд╕рдХे рднीрддрд░ рддрд▓ рдХे рдоाрд░्рдЧाрдзिрдХाрд░ рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдеे рдФрд░ рдкрддि рдЙрд╕рдХे рдоाрд░्рдЧрдкрдЯ्рдЯ рддрдХ рд╕े рдЕрдирднिрдЬ्рдЮ рдеे। 
"рдоैं рддो рд╣рдоेрд╢ा рд╣ी рдаीрдХ рд╣ोрддा рд╣ूँ," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдеोреЬा рдирд░рдо рдкреЬ рдЧрдП, "рдаीрдХ рд╕ोрдЪрддा рд╣ूँ।"
"рддो рдоुрдЭे рдоाрдл рдХрд░ рджीрдЬिрдП...рдоैं рддो рдоूрд░्рдЦ рд╣ूँ...рдорд╣ाрдоूрд░्рдЦ...рдЬो рд╣рд░ рд╕рдордп рдЧрд▓рдд рд╕ोрдЪा рдХрд░рддी  рд╣ूँ...."
"рдЧрд▓рдд рддो рддुрдо рд╣рдоेрд╢ा рд╕ोрдЪрддी рд╣ी рд╣ो...рдЧрд▓рдд рддो рддुрдо рд╣рдоेрд╢ा рд╣ोрддी рд╣ी рд╣ो..." рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдЕрдм рднिрди्рди рджिрд╢ा рдоें рдЪрд▓ рдкреЬे рдеे।
"рдкुрдд्рддू рдХे рдмाрд░े рдоें рднी рдЖрдк рдаीрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं," рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХो рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕्рдеिрддि рдоें рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдорд▓ा рдиे рдЬोреЬा, "рд╣рдоें рдЙрд╕े рдЕрднी рдЕрдкрдиे рдкाрд╕ рд░рд╣рдиे рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдмрд▓्рдХि рдЕрднी рдХ्рдпा? рддीрди-рдЪाрд░ рд╕ाрд▓ рдФрд░ рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рдкाрд╕ рдЯिрдХाрдП рд╣ी рд░рдЦें। рдЕрдм рддो рд╡рд╣ рдХिрд░ाрдиे рдХी рджुрдХाрди рд╕े рдШрд░ рдХा рдкूрд░ा рд╕ाрдоाрди рднी рд▓ाрдиा рд╕ीрдЦ рдЧрдпा рд╣ै। рдФрд░ рдлिрд░ рдЖрд▓ोрдХ рдХे рд╕ाрде рдЦेрд▓рддा-рдХूрджрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдмाрд▓-рдоिрдд्рд░ рд╣ै। рдмрдЪрдкрди рд╕े рдЙрд╕े рджेрдЦे-рднाрд▓े рд╣ैं। рдЖрдк рдмाрдмूрдЬी рдХो рдлोрди рди рд╣ी рдХрд░ें рддो рдЕрдЪ्рдЫा। рдФрд░ рдЕрдкрдиी рдЪाрднी рдХा рдоैं рдкूрд░ा рдз्рдпाрди рддो рдЕрдм рд░рдЦूँрдЧी рд╣ी..."
"рдаीрдХ рд╣ै," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХрдорд░े рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓ рдЧрдП।
рд▓ॉрди рдХी рджिрд╢ा рдоें।
рдЬрд╣ाँ рдЖрд▓ोрдХ рдФрд░ рдЯрдл рдлुрдЯрдмॉрд▓ рдЦेрд▓ рд░рд╣े рдеे।
рдкुрдд्рддू рдХी рд╕ंрдЧрдд рдоें।

"рджेрдЦो, рд╣рдоाрд░े рдоाрд▓िрдХ рдЖ рд░рд╣े рд╣ैं," рд▓ॉрди рдоें рдЙрди्рд╣ें рдЖрддे рджेрдЦрдХрд░ рдкुрдд्рддू рдиे рдЯрдл рд╕े рдХрд╣ा। 
рдЯрдл рдЙрдирдХी рдУрд░ рд▓рдкрдХ рд▓िрдпा।
рдЕрдкрдиी рдЬुрдмाрди рд▓рдкрд▓рдкाрддा, рдЕрдкрдиी рджुрдо рд╣िрд▓ाрддा....рд╡िрдж्рдпुрдд-рдЧрддि рд╕े...
рдЕрдкрдиे рднूрд░े рд╕्рдеूрд▓ рд╕िрд░ рдФрд░ рдХाрд▓े рдеूрдерди рдХे рд╕ाрде...
рдЙрд╕рдХे рдЫोрдЯे рдХाрди рдиीрдЪे рдХी рдУрд░ рд▓рдЯрдХ рд░рд╣े рдеे।
"рдЖрдк рднी рд╣рдоाрд░े рд╕ाрде рдЦेрд▓िрдП," рдЖрд▓ोрдХ рдиे рдкिрддा рдХो рдиिрдоंрдд्рд░рдг рджिрдпा।
"рдмрд╕, рдПрдХ-рджो рдЧेंрдж рд╣ी рдЦेрд▓ рдкाрдКँрдЧा," рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдм्рд░рдЬрд▓ाрд▓ рдХुрдЫ рд╕рд╣рдЬ рд╣ो рд▓िрдП, "рдоुрдЭे рдЕрдкрдиे рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рднी рддो рдкрд╣ुँрдЪрдиा рд╣ै। рдкौрдиे рдкाँрдЪ рдмрдЬрдиे рд╣ी рдХो рд╣ैं...."
"рдЧाреЬी рдХी рдЪाрднी рд▓ाрдПँ, рд╕ाрд╣рдм?" рдкुрдд्рддू рдиे рдкूрдЫा।
рдЕрдкрдиी рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖рдорддा рдПрд╡ं рд╕्рдлूрд░्рддि рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рджेрдиे рдХो рдХोрдИ рднी рдЕрд╡рд╕рд░ рдкुрдд्рддू рд╣ाрде рд╕े рдЬाрдиे рдирд╣ीं рджेрддा।
"рд╣ाँ, рд▓े рдЖрдУ..."
рдЬ्рдм рддрдХ рдкुрдд्рддू рдЧाреЬी рдХी рдЪाрднी рд▓ेрдХрд░ рд▓ौрдЯा, рдЖрд▓ोрдХ рдиे, рдЯрдл рдиे, рдлुрдЯрдмॉрд▓ рдиे рдЙрди्рд╣ें рдкूрд░्рдгрддрдпा рдк्рд░рдХृрддिрд╕्рде рдХрд░ рджिрдпा рдеा рдФрд░ рд╡े рдЕрдкрдиे рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рдХी рдУрд░ рдЪрд▓ рджिрдП। 
рдк्рд░рд╕рди्рди рдоुрдж्рд░ा рдоें।

рдЙрдзрд░ рдХрдорд▓ा рднी рдЕрдкрдиी рд╣реЬрдмреЬाрд╣рдЯ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓ рд░рд╣ी рдеी। рдЬрдоीрди рдкрд░ рдЧिрд░ा рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХा рд╕ाрдоाрди рдЙрд╕े рд╕рдоेрдЯрдиा рдеा।
рдЬрдоीрди рд╕े рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕рдиे рдЕрдкрдиी рдиिрдЬी рдбाрдпрд░ी рдЙрдаाрдИ। рдЕрдкрдиी рддिрдЬोрд░ी рдоें рдЙрд╕े рдмрд╣ाрд▓ рдХрд░рдиे рд╣ेрддु।
рдЕрдЧрд▓े рджिрди рдЙрд╕рдХे рдЕрд╣ाрддे рдоें рдкुрдиः рдмिрдЪрд▓рдиे-рдмिрдЪрд░рдиे рдХे рд▓िрдП....
рдЙрд╕ рддрд▓рдШрд░ рдоें....
рдЬिрд╕рдХी рддрд╣ों рдоें рдЙрд╕рдиे рдХрдИ рд╡िрд╕्рдлोрдЯрдХ рд╢рд╕्рдд्рд░ рдЫिрдкा рд░рдЦे рдеे...
рдФрд░ рдЬिрди्рд╣ें рд╡рд╣ीं рд░ोрдХे рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕े рдирдИ рддрд╣ें рдмрдиाрдиी рдкреЬрддी рдеीं।
рдХुрдЫ рджुрд╣рд░ी, рдХुрдЫ рддिрд╣рд░ी...
рдХुрдЫ рдкाँрдЪ-рддрд╣ी, рдХुрдЫ рджрд╕-рддрд╣ी...

рдХрд╣ाрдиी: рдоंрдерд░ा

рджीрдкрдХ рд╢рд░्рдоा

- рджीрдкрдХ рд╢рд░्рдоा


рдЗрд╕ рдмाрд░ рд╣рдо рдкрддि-рдкрдд्рдиी рдоेрд░ी рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рдоृрдд्рдпु рдХी рд╕ूрдЪрдиा рдкрд░ рдЗрдзрд░ рдкाрдкा рдХे рдХрд╕्рдмाрдкुрд░ рдЖрдпे рд╣ैं।
“рдоंрдерд░ा рдЕрднी рднी рдЬрдоी рд╣ुрдИ рд╣ै,” рд╣рдоाрд░े рдЧेрдЯ рдЦोрд▓рдиे рдХी рдЖрд╡ाреЫ рдкрд░ рдмाрд╣рд░ рдХे рдмрд░ाрдорджे рдоें рдоाрд▓рддी рдХे рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╡िрднा рдмुрджрдмुрджाрддी рд╣ै।
“рдпрд╣ рдоौрдХा рд╣ै рдХ्рдпा? рддुрдо्рд╣ाрд░े рдЙрд╕ рдкुрд░ाрдиे рдореЫाреШ рдХा?” рдоैं рдЙрд╕ рдкрд░ рдЭрд▓्рд▓ाрддा рд╣ूँ।
рдоाрд▓рддी рдХो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдкाрдкा рд▓ाрдпे рдеे рдЪाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े। ‘рдХेрдпрд░-рдЧिрд╡рд░’ (рдЯрд╣рд▓िрдиी) рдХी рдПрдХ рдПрдЬेंрд╕ी рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े। рдЗрди्рд╣ीं рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рджेрдЦрднाрд▓ рдХे рд▓िрдП। рдЬो рдЕрдкрдиे рдбिрдоेрди्рд╢िрдпा, рдордиोрдн्рд░ंрд╢, рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЕрдкрдиी рд╕्рдоृрддि рдПрд╡ं рдЪेрддрдиा рддेреЫी рд╕े рдЦो рд░рд╣ी рдеीं। рд╕рдордп, рд╕्рдеाрди рдЕрдерд╡ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рдЙрди्рд╣ें рдЕрдХрд╕рд░ рдмोрдз рди рд░рд╣ा рдХрд░рддा। рдФрд░ рдЕрдЧрд▓ी рдЕрдкрдиी рдПрдХ рдЯिрдХाрди рдХे рджौрд░ाрди рд╡िрднा рдиे рдЬрдм рдЙрди्рд╣ें рди рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рдк्рд░рд╕ाрдзрди, рднोрдЬрди рдПрд╡ं рдФрд╖рдзि рд╣ी рдХे рд▓िрдП рдмрд▓्рдХि рдЕрдкрдиी рд╕ूрдИ-рдзाрдЧे рдХी рдеैрд▓ी рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдиिрдЬी рдоाрд▓-рдорддे рдХी рд╕ँрднाрд▓ рддрдХ рдХे рд▓िрдП рдоाрд▓рддी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдкाрдпा рдеा рддो рд╡рд╣ рдмोрд▓ рдЙрдаी рдеी,
“рдХैрдХेрдпी рдЕрдм рдЕрдХेрд▓ी рдирд╣ीं। рдЙрд╕рдХे рд╕ाрде рдоंрдерд░ा рднी рдЖрди рдЬुрдЯी рд╣ै।”
“рдкाрдкा рдХрд╣ाँ рд╣ैं?” рд╕рдоीрдк рдкрд╣ुँрдЪ рд░рд╣ी рдоाрд▓рддी рд╕े рдоैं рдкूрдЫрддा рд╣ूँ।
рдЖрдЬ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиा рдПрдк्рд░рди рдирд╣ीं рдкрд╣рдиे рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдЖрд╕्рддीрдиें рд╡рд╣ рд╣рдоेрд╢ा рдКрдкрд░ рдЪреЭाрдХрд░ рд░рдЦी рд░рд╣рддी рдеी। рдЙрд╕рдХी рд╕ाреЬी рдХा рдкрд▓्рд▓ू рднी рдЙрд╕рдХी рдХрдорд░ рдоें рдХрд╕े рд╣ोрдиे рдХे рдмрдЬाрдп рдЦुрд▓ा рд╣ै рдФрд░ рд╣рд╡ा рдоें рд▓рд╣рд░ा рд░рд╣ा рд╣ै-рдЪрд░рдмीрджाрд░ рдЙрд╕рдХे рдХрди्рдзों рдФрд░ рд╕्рдеूрд▓ рдЙрд╕рдХी рдХрдорд░ рдХो рдЕрдкрд░िрдЪिрдд рдПрдХ рдЧोрд▓ाрдИ рдФрд░ рдоांрд╕рд▓рддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ुрдП।
“рд╡े рдирд╣ा рд░рд╣े рд╣ैं।”
“рдирд╣ाрдиा рддो рдоुрдЭे рднी рд╣ै,” рд╡िрднा рдкрд╣िрдпों рд╡ाрд▓ा рдЕрдкрдиा рд╕ूрдЯрдХेрд╕ рдоाрд▓рддी рдХी рдУрд░ рдмреЭा рджेрддी рд╣ै। рд╕ोрдЪрддी рд╣ै рдкिрдЫрд▓ी рдмाрд░ рдХी рддрд░рд╣ рдЗрд╕ рдмाрд░ рднी рдоाрд▓рддी рд╣рдоाрд░ा рд╕ाрдоाрди рд╣рдоाрд░े рдХрдорд░े рдоें рдкрд╣ुँрдЪा рджेрдЧी। рдХिрди्рддु рдоाрд▓рддी рд╡िрднा рдХे рд╕ंрдХेрдд рдХो рдиреЫрд░-рдЕрди्рджाреЫ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै рдФрд░ рдмрд░ाрдорджे рдХे рд╣ाрд▓ рд╡ाрд▓े рдХрдорд░े рдХे рджрд░рд╡ाреЫे рдХी рдУрд░ рдмреЭрдХрд░ рдЙрд╕े рд╣рдоाрд░े рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХे рд▓िрдП рдЦोрд▓ рджेрддी рд╣ै।
рдмाрд╣рд░ рдХे рдЗрд╕ рдмрд░ाрдорджे рдоें рддीрди рджрд░рд╡ाреЫे рд╣ैं। рдПрдХ рдпрд╣ рд╣ाрд▓-рд╡ाрд▓ा, рджूрд╕рд░ा рдкाрдкा рдХे рдХ्рд▓ीрдиिрдХ рд╡ाрд▓ा рдФрд░ рддीрд╕рд░ा рдЙрдирдХे рд░ोрдЧिрдпों рдХे рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा-рдХрдХ्рд╖ рдХा।
рд╡िрднा рдФрд░ рдоैं рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рд╕ूрдЯрдХेрд╕ рдХे рд╕ाрде рд╣ाрд▓ рдоें рджाрдЦिрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं।
рдЕрди्рджрд░ рдЧрд╣рд░ा рд╕рди्рдиाрдЯा рд╣ै। рджोрдиों рд╕ोреЮा-рд╕ेрдЯ рдФрд░ рдЦाрдиे рдХी рдоेреЫ рдЕрдкрдиी рдХुрд░्рд╕िрдпों рд╕рдоेрдд рдЬрд╕-рдХी-рддрд╕ рдЕрдкрдиी-рдЕрдкрдиी рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рд╡िрд░ाрдЬрдоाрди рд╣ैं।
рдпрд╣ाँ рдоेрд░ा рдЕрдиुрдоाрди реЪрд▓рдд рд╕ाрдмिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рд░ाрд╕्рддे рднрд░ рдоेрд░ी рдХрд▓्рдкрдиा рдЕрдкрдиी рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░ рдХी рдмрдЧ़рд▓ рдоें рдЬрд▓ рд░рд╣ी рдЕрдЧрд░рдмрдд्рддी рдФрд░ рдзूрдк рдХे рдмीрдЪ рдоंрдд्рд░ोрдЪ्рдЪाрд░ рд╕ुрди рд░рд╣े рдкाрдкा рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдоिрдд्рд░ों рдХी рдЬрдоा рднीреЬ рджेрдЦрддी рд░рд╣ी рдеी। рд▓рдЧрднрдЧ рдЙрд╕ी рджृрд╢्рдп рдХो рджोрд╣рд░ाрддी рд╣ुрдИ рдЬрдм рдЖрдЬ рд╕े рдкрди्рдж्рд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рдоेрд░ी рдоाँ рдХी рдЕंрдд्рдпेрд╖्рдЯि рдХ्рд░िрдпा рдХे рдмाрдж рдЗрд╕ी рд╣ाрд▓ рдоें рд╢ाрди्рддिрдкाрда рд░рдЦा рдЧрдпा рдеा। рдФрд░ рдЗрд╕े рд╡िрдбрдо्рдмрдиा рд╣ी рдХрд╣ा рдЬाрдПрдЧा рдХि рдЙрд╕ рджिрди рдоाँ рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें рдЕрдЧрд░рдмрдд्рддी рдЬрд▓ाрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ाрде рдЗрди्рд╣ीं рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХे рд░рд╣े рдеे।
“рдоौрд╕ी?” рд╕рдо्рдмोрдзрди рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдоेрд░ी рд╕्рдЯेрдкрдоॉрдо рдоेрд░े рд▓िрдП рдоौрд╕ी рд╣ी рд░рд╣ी рд╣ैं। рд░िрд╢्рддे рдоें рд╡рд╣ рдоेрд░ी рдоौрд╕ी рдеीं рднी, рдоाँ рдХे рддाрдК рдХी рдмेрдЯी। рдЬो рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдШрд░ рдкрд░ рдкрд▓ी рдмреЭी рдеीं। рдХाрд░рдг, рдоाँ рдХे рдпрд╣ рддाрдК рдЬрдм рдЕрдкрдиे рддेрдЗрд╕рд╡ें рд╡рд░्рд╖ рд╣ी рдоें рд╡िрдзुрд░ рд╣ो рдЧрдпे рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджो рд╕ाрд▓ рдХी рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ рдмрдЪ्рдЪी рдХो рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХी рдЭोрд▓ी рдоें рдбाрд▓рдХрд░ рд╕ंрди्рдпाрд╕ рд▓े рд▓िрдпा рдеा।
“рдЕрдо्рдоाрдЬी рдмिрдЬрд▓ी рдХी рднрдЯ्рдЯी рдоें рднрд╕्рдо рдХрд░ рджी рдЧрдпी рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдЕрд╕्рдеिрдХрд▓рд╢ рдЙрдирдХे рдХрдорд░े рдоें рд░рдЦрд╡ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै...।”
рдЖрдпु рдоें рдоाрд▓рддी реЫрд░ूрд░ рд╕ैंрддीрд╕-рд╡рд░्рд╖ीрдпा рдоेрд░ी рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рд╕े рджो-рдЪाрд░ рдмрд░рд╕ рдмреЬी рд╣ी рд░рд╣ी рд╣ोрдЧी рдХिрди्рддु рдкाрдкा рдХे рдЖрджेрд╢ाрдиुрд╕ाрд░ рдШрд░ рдоें рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ों рдХे рд▓िрдП рд╡рд╣ ‘рдЕрдо्рдоाрдЬी’ рд╣ी рдеीं।
“рд╣рдоाрд░ा рдХрдорд░ा рддैрдпाрд░ рд╣ै рдХ्рдпा?” рд╡िрднा рдоाрд▓рддी рд╕े рдкूрдЫрддी рд╣ै।
“рддैрдпाрд░ рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै,” рдоाрд▓рддी рд╕िрд░ рд╣िрд▓ाрддी рд╣ै।
рдмैрдардХ рдХा рдкिрдЫрд▓ा рджрд░рд╡ाреЫा рдПрдХ рд▓рдо्рдмे рдЧрд▓िрдпाрд░े рдоें рдЦुрд▓рддा рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рджोрдиों рдУрд░ рдмрдиे рджो-рджो рдХрдорд░ों рдХे рджрд░рд╡ाреЫे рд▓िрдП рд╣ै। рдмाрдпीं рдУрд░ рдХे рдХрдорд░ों рдоें рдкрд╣рд▓ा рд░рд╕ोрдИрдШрд░ рд╣ै рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рд╣рдоाрд░ा рд╢рдпрдирдХрдХ्рд╖। рдЬрдмрдХि рджाрдпीं рдУрд░ рдХे рдХрдорд░ों рдоें рдкрд╣рд▓ा рдХрдорд░ा рдЧेрд╕्рдЯрд░ूрдо рд░рд╣ рдЪुрдХा рд╣ै рдХिрди्рддु рдЬिрд╕े рдоाрд▓рддी рдХे рдЖрдиे рдкрд░ рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХे рдХाрдо рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдЬिрд╕े рд╡िрднा рдиे рдЕрдкрдиी рдаिрдаोрд▓ी рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд ‘рд╕िрдХ-рд░ूрдо’ рдХा рдиाрдо рджे рд░рдЦा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдЪौрдеे рдХрдорд░े рдХो рдпрд╣ рдЧрд▓िрдпाрд░ा рд░ाрд╕्рддा рджेрддा рд╣ै, рдХрд╣рдиे рдХो рд╡рд╣ рдкाрдкा рдХा рд╢рдпрдирдХрдХ्рд╖ рд╣ै рдордЧрд░ рдкाрдкा рдЕрдм рдЙрд╕े рдХрдо рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧ рдоें рд▓ाрддे рд╣ैं। рдЙрд╕рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдШрд░ рдХे рдЙрд╕ рдЪौрдеे рд╢рдпрдирдХрдХ्рд╖ рдХो рдЕрдкрдиे рдЕрдзिрдХाрд░ рдоें рд▓े рд▓िрдпा рд╣ै рдЬो рдШрд░ рдХे рдмाреШी рдХрдорд░ों рд╕े рдХрдЯा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдоेрд░े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЬीрд╡рди рдоें рд╡рд╣ рдоेрд░ा рдХрдорд░ा рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдоैंрдиे рдЕрдкрдиी рдЙрдарддी рдЬрд╡ाрдиी рдХे рдЕрдиेрдХ рд╕्рдорд░рдгीрдп рдкрд▓ рдмिрддाрдпे рд╣ैं। рдХुрдЫ рдЖрд░्рдж्рд░ рддो рдХुрдЫ рд╡िрд╕्рдлोрдЯрдХ। рдХुрдЫ рдЙрд░्рд╡рд░ рддो рдХुрдЫ рдЙрдб़ाрдК।
рдпрд╣ рдХрдорд░ा рдЧрд▓िрдпाрд░ा рдкाрд░ рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЖрддा рд╣ै। рдЙрд╕ рдмреЬे рдШेрд░े рдХे рдПрдХ рдЪौрдеाрдИ рднाрдЧ рдоें, рдЬिрд╕рдХा рддीрди-рдЪौрдеाрдИ рднाрдЧ рд╕рднी рдХा рд╣ै। рдХिрд╕ी рднी рдПрдХ рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ рдоें рдирд╣ीं। рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рддреЩ्рдд рднी рдмिрдЫा рд╣ै рдФрд░ рдЪाрд░ рдЖрд░ाрдо-рдХुрд░्рд╕िрдпाँ рднी।
рдоाँ рдФрд░ рдлिрд░ рдмाрдж рдоें рдЕрдкрдиे рдбिрдоेंрд╢िрдпा рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдоेрд░ी рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рднी рдЕрдкрдиे рджिрди рдХा рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ рд░ाрдд рдХा рднी рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╕рдордп рдпрд╣ीं рдмिрддाрдпा рдХрд░рддी рдеीं। рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд░ूрдк рд╕े : рдХрднी рдЕрдХेрд▓ी рдФрд░ рдХрднी рдЯोрд▓ी рдоें।
“рддुрдо рдкрд╣рд▓े рд╣рдоें рдЪाрдп рдкिрд▓ाрдУ, рдоाрд▓рддी।” рд╣рдоाрд░े рдХрдорд░े рдХी рдУрд░ рдЕрдкрдиा рд╕ूрдЯрдХेрд╕ рдаेрд▓ рд░рд╣ी рд╡िрднा рдХो рд░рд╕ोрдИ-рдШрд░ рдХा рджрд░рд╡ाреЫा рдЪाрдп рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдХा рдПрд╣рд╕ाрд╕ рджिрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЙрдзрд░ рдоाрд▓рддी рд░рд╕ोрдИ рдХी рдУрд░ рдоुреЬрддी рд╣ै рддो рдЗрдзрд░ рдЕрдкрдиा рд╕ूрдЯрдХेрд╕ рдЧрд▓िрдпाрд░े рд╣ी рдоें рдЫोреЬрдХрд░ рдоैं рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХे рдХрдорд░े рдХी рдУрд░ рдмреЭ рд▓ेрддा рд╣ूँ।
рдЙрдирдХा рдмिрд╕्рддрд░ рдкрд╣рд▓े рдХी рддрд░рд╣ рдмिрдЫा рд╣ै। рдмिрдиा рдПрдХ рднी рд╕िрд▓рд╡рдЯ рд▓िрдП।
рдоाрд▓рддी рдХी рд╕ेрд╡ा-рдЯрд╣рд▓ рдоें рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рджрдХ्рд╖рддा рдХी рдХрдоी рдХрднी рдирд╣ीं рд░рд╣ी рдеी। рд╣рдоेрд╢ा рдХी рддрд░рд╣ рдмिрд╕्рддрд░ рдХे рдмрдЧ़рд▓ рд╡ाрд▓ी рдмреЬी рдоेреЫ рдкрд░ рджрд╡ाрдУं рдХे рд╡िрднिрди्рди рдбिрдм्рдмे рдЕрдкрдиी рдЕрдкрдиी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдХ़рддाрд░ рдоें рд▓рдЧे рд╣ैं। рдзूрд▓ рдХा рдЙрди рдкрд░ рдПрдХ рднी рдХрдг рдвूँрдврдиे рдкрд░ рднी рдирд╣ीं рдоिрд▓ рд╕рдХрддा।
рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рдкрд╣िрдпेрджाрд░ рд╡рд╣ рдХुрд░्рд╕ी рдЖрдЬ реЩाрд▓ी рд╣ै рдЬिрд╕ рдкрд░ рд╡рд╣ рдоुрдЭे рдоेрд░े рдЖрдиे рдкрд░ рдмैрдаी рдоिрд▓ा рдХрд░рддी рдеीं।
рдЕрд╕्рдеिрдХрд▓рд╢ рдкрд▓ंрдЧ рдХी рджूрд╕рд░ी рдмрдЧ़рд▓рд╡ाрд▓ी рдЫोрдЯी рдоेреЫ рдкрд░ рдзрд░ा рд╣ै। рд▓ाрд▓ рдХрдкреЬे рдоें рдЕрдкрдиा рдоुँрд╣ рд▓рдкेрдЯे।
рдЙрди рдХे рдЕрди्рддिрдо рджेрд╣-рдЪिрд╣्рдиों рдХा рдЖрдзाрди।
рдЙрди्рд╣ें рдЖрд╢्рд░рдп рджेрдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЙрдирдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдХो рд╣рд╡ा рдоें рдкрд╕ाрд░рддा рд╣ुрдЖ।
рдЙрд╕ рдкрд╕ाрд░ рдоें рдкंрдж्рд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рд╡ाрд▓ा рдЙрдирдХा рд╡рд╣ рд░ोрд╖ рднी рд╣ै рдЬो рдоुрдЭे рднुрд▓ाрдпे рдирд╣ीं рднूрд▓рддा।
рдоैं рдЫोрдЯी рдоेреЫ рдкрд░ рдЬा рдкрд╣ुँрдЪрддा рд╣ूँ рдФрд░ рдЕрдкрдиे рджोрдиों рд╣ाрде рдЕрд╕्рдеि-рдХрд▓рд╢ рдкрд░ рдЬा рдЯिрдХाрддा рд╣ूँ। рдХाँрдк рд░рд╣ी рдЕрдкрдиी рджेрд╣ рдХो рд╕ँрднाрд▓рддे рд╣ुрдП।
“рдЖрдк рдпрд╣ाँ рдХैрд╕े?” рддрднी рд╕ाрдордиे рдкреЬрдиे рд╡ाрд▓े рд░рд╕ोрдИ-рдШрд░ рд╕े рдоाрд▓рддी рдХрдорд░े рдоें рдЪрд▓ी рдЖрддी рд╣ै। “рдЖрдк рддो рдЗрд╕ рдХрдорд░े рдоें рдЭाँрдХрдиे рддрдХ рд╕े рдШрдмрд░ाрдпा рдХрд░рддे рдеे...।”
“рдЗрд╕ рдХрдорд░े рдоें рдоेрд░ी рдоाँ рднी рдорд░ी рдеीं,” рдоैं рд╕реЮेрдж рдЭूрда рдмोрд▓ рдЧрдпा рд╣ूँ। рдоाँ рдХा рджेрд╣ाрди्рдд рдПрдХ рдирд░्рд╕िंрдЧ рд╣ोрдо рдХे рдЖрдИ.рд╕ी.рдпू. рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдкीрд▓िрдпा рдХे рдмिрдЧреЬ рдЬाрдиे рд╕े। рдоेрд░े рдЬрди्рдо рдХे рдмाрдж рд╣ी рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдкीрд▓िрдпा рдмाрд░-рдмाрд░ рдкрдХреЬрддा рд░рд╣ा рдеा। рдЬिрд╕ рдХाрд░рдг рдоेрд░े рдирдиिрд╣ाрд▓ рдХे рдЪौрддрд░рдлा рдЗрддрд░ рдХाрдо рдиिрдкрдЯाрдиे рд╡ाрд▓ी рддрдм рдоेрд░ी рдоौрд╕ी рд░рд╣ीं, рдЗрди्рд╣ीं рд╕्рдЯेрдкрдоॉрдо рдХो рд╣рдоाрд░े рдШрд░ рдкрд░ рднेрдЬा рдЬाрддा рд░рд╣ा рдеा। рдиिрд░ंрддрд░। рдоाँ рдХा рдкрд░рд╣ेреЫी рдкोрд╖ाрд╣ाрд░ рдЙрдирдХे рд╣ाрдеों рддैрдпाрд░ рдХрд░ाрдиे рд╣ेрддु।
“рдЕрдо्рдоाрдЬी рддो рдХрд╣ा рдХрд░рддीं рдЖрдк рдХрднी рдЭूрда рдирд╣ीं рдмोрд▓рддे।” рдоाрд▓рддी рдЕрдкрдиी рдЯрдХрдЯрдХी рдоेрд░े рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдмाँрдз рд▓ेрддी рд╣ै।
рдоैं рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдкा рд░рд╣ा рдЙрд╕рдХी рдЗрд╕ рдЯрдХрдЯрдХी рдХे рдкीрдЫे рдоेрд░ी рдоाँ рдХे рдоृрдд्рдпुрд╕्рдеाрди рдХी рд╕рд╣ी рдЬाрдирдХाрд░ी рд╣ै рдЕрдерд╡ा рд╡рд╣ рд╕рдЪ, рдЬिрд╕े рд╣рдоेрд╢ा рдУрдЯ рдоें рд░рдЦा рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ै।
“рдоौрд╕ी рдФрд░ рдХ्рдпा рдХрд╣рддी рдеीं?” рд╡िрдХрд▓ рд╣ोрдХрд░ рдоैं рдкूрдЫрддा рд╣ूँ।
“рд╕рдмрдХी рд╢िрдХाрдпрдд рдХрд░рддी рдеीं-рдкрддि рдХी, рдкिрддा рдХी, рджाрджी рдХी, рдЪाрдЪा рдХी, рдЪाрдЪी рдХी, рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЖрдкрдХी рдоाँ рдФрд░ рдкрдд्рдиी рдХी рднी। рдордЧрд░ рдЖрдк рдХी рд╢िрдХाрдпрдд рдЙрдирдХी реЫुрдмाрди рдкрд░ рдХрднी рдирд╣ीं рдЖрдпी।”
рдмिрдиा рдоुрдЭे рдХोрдИ рдкूрд░्рд╡-рд╕ंрдХेрдд рджिрдпे рдоेрд░ी рд░ुрд▓ाрдИ рдмाрд╣рд░ рдЙрдЫрд▓ рдЖрдпी рд╣ै। рдЬो рдкंрдж्рд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдоेрд░े рдЧрд▓े рдоें рдЕрдЯрдХी рд░рд╣ी рд╣ै।
“рдоाрд▓рддी।” рдЬрднी рдкाрдкा рдХी рдЖрд╡ाреЫ рдкिрдЫрд▓े рдмрд░ाрдорджे рдоें рдЧूँрдЬрддी рд╣ै।
“рдЬी рд╕рд░,” рдоाрд▓рддी рддрдд्рдХाрд▓ рдХрдорд░ा рдЫोреЬрдХрд░ рдЙрдзрд░ рд▓рдкрдХ рд▓ेрддी рд╣ै।
“рд╡े рд▓ोрдЧ рдЖ рдЧрдП рдХ्рдпा?”
“рдЬी рд╕рд░।”
“рдЬी, рдкाрдкा।” рд╡िрднा рднी рдЕрдкрдиे рдХрдорд░े рд╕े рдЪिрд▓्рд▓ाрддी рд╣ै। “рд╣рдо рдЖ рдкрд╣ुँрдЪे рд╣ैं।”
“рддुрдо рджोрдиों рдЙрдзрд░ рд╣ाрд▓ рдоें рдмैрдаो। рдоैं рд╡рд╣ीँ рдЖ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдЗрд╕ рдмीрдЪ рдоाрд▓рддी рдоेрд░े рдЧीрд▓े рддौрд▓िрдП рдмाрд╣рд░ рдЖँрдЧрди рдоें рдлैрд▓ाрдХрд░ рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдЪाрдп рддैрдпाрд░ рдХрд░ рджेрдЧी...।”
“рдЬी рдкाрдкा,” рд╡िрднा рдлिрд░ рдЪिрд▓्рд▓ाрддी рд╣ै।
рдоेрд░ी рд░ुрд▓ाрдИ рд╡рд╣ीँ рдердо рдЬाрддी рд╣ै। рдоेрд░े рд▓िрдП реЫрд░ूрд░ी рд╣ै рдоैं рдкूрд░्рдгрддрдпा рдк्рд░рдХृрддिрд╕्рде рджिрдЦाрдИ рджूँ। рдкाрдкा рдХो। рд╡िрднा рдХो। рдоाрд▓рддी рдХो।
“рддुрдо्рд╣ाрд░ा рд╕ूрдЯрдХेрд╕ рдХ्рдпा рдоुрдЭी рдХो рдЙрдзрд░ рд▓े рдЬाрдиा рд╣ोрдЧा?” рд╡िрднा рдЗрд╕ рдХрдорд░े рдоें рдЖрди рдШुрд╕ी рд╣ै।
“рдирд╣ीं,” рдЕрдкрдиे рдХो рдк्рд░рдХृрддिрд╕्рде рдХрд░ рд▓ेрдиे рдХा рд╕рдордп рдоुрдЭे рдоिрд▓ рдЪुрдХा рд╣ै।
“рдоंрдерд░ा рдЕрдм рджूрд╕рд░ी рдХैрдХेрдпी рдмрдирдиे рдХी рддैрдпाрд░ी рдоें рд╣ै,” рд╡िрднा рдоेрд░े рдХाрди рдоें рдлुрд╕рдлुрд╕ाрддी рд╣ै।
рдк्рд░рддिрд╡ाрдж рдоें рдоैं рдЕрдкрдиी рдЙँрдЧрд▓ी рдЕрдкрдиे рд╣ोрдаों рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдЙрд╕े рдЪुрдк рд░рд╣рдиे рдХा рд╕ंрдХेрдд рджेрддा рд╣ूँ। рдЬाрдирддा рд╣ूँ рдоेрд░ी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдк्рд░рддिрдХूрд▓ рдЯिрдк्рдкрдгी рдХो рдПрдХ рд▓рдо्рдмी рдмрд╣рд╕ рдмрдиाрдиे рдХा рдЙрд╕े рд╢ौрдХ рд╣ै।
“рджेрдЦें, рдЗрд╕рдоें рдХ्рдпा рд╣ै?” рд╡рд╣ рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рд╕्рдЯीрд▓-рдЕрд▓рдоाрд░ी рдХे рдкाрд╕ рдЬा рдЦреЬी рд╣ुрдИ рд╣ै।
рдЕрд▓рдоाрд░ी рдЙрд╕े рдмंрдж рдоिрд▓рддी рд╣ै।
“рдЗрд╕рдоें рдРрд╕ा рдХ्рдпा рдеा?” рд╡рд╣ рд╣ीं-рд╣ीं рдЫोреЬрддी рд╣ै।
“рдЪрд▓ो, рд╣ाрд▓ рдоें рдмैрдарддे рд╣ैं।” рдоैं рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХे рдХрдорд░े рдХे рджрд░рд╡ाреЫे рдХा рд░ुреЩ рдХрд░рддा рд╣ूँ।
рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдоैं рд╡िрднा рдХे рд╕ाрде рд╕ांрдЭा рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा।
рд╕рдЪ рдкूрдЫें рддो рдЗрд╕рдоें рдоुрдЭे рдкाрдкा рдХी рд╕ाрдЭेрджाрд░ी рднी рдирд╣ीं рдЪाрд╣िрдП।
рдЙрдирдХी рдЗрдХрд▓ौрддी рд╕рди्рддाрди рд╣ोрдиे рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдЙрдирд╕े рдоेрд░े рд╕рдо्рдмрди्рдз рдк्рд░рдЧाреЭ рдирд╣ीं, рднुрд░рднुрд░े рд╣ैं।
рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХे рд╕ंрдЧ рди рддो рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЕрди्рддрд░्рдорди рдХे рднेрдж рд╣ी рд╕ाрдЭे рдХрд░рддे рд╣ैं, рдФрд░ рди рд╣ी рдЕрдкрдиी рдмाрд╣्рдп рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ।
рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХी рдЖрдп рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХे рдмाрд░े рдоें рднी рд╣рдо реЫ्рдпाрджा рдирд╣ीं рдЬाрдирддे। рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдЗрддрдиा реЫрд░ूрд░ рдоाрд▓ूрдо рд╣ै рдХि рдоेрд░ी рдпрд╣ рдХрдо्рдкрдиी рдоुрдЭे рдЕрдЪ्рдЫी рддрдирдЦ्рд╡ाрд╣ рджेрддी рд╣ै рдФрд░ рдоुрдЭे рдпрд╣ рдкрддा рд░рд╣рддा рд╣ै рдХि рд╢рд╣рд░ рдХे рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣рдб्рдбी-рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрди рдХी рдк्рд░ैрдХ्рдЯिрд╕ рдЕрдЪ्рдЫी рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै।
рдмрджрд▓ी рдЧрдпी рдоेрд░ी рдХрдо्рдкрдиी рдХा рдиाрдо рдЙрди्рд╣ें рдоेрд░े рдХрдо्рдкрдиी рдмрджрд▓рдиे рдХे рдмाрдж рд╣ी рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдоेрд░े рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ों рдХे рд╕рдордп рдирд╣ीं। рд╡िрднा рдХे рдмाрд░े рдоें рднी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рддрднी рдЬाрдиा рдЬрдм рд╣рдоाрд░ा рд╡िрд╡ाрд╣-рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдЕрдкрдиे рдЕрди्рддिрдо рдЪрд░рдг рдкрд░ рдеा। рд╣рдоाрд░े рдк्рд░рдгрдп-рдпाрдЪрди рдХी рдХाрд▓ाрд╡рдзि рдХे рджौрд░ाрди рдирд╣ीं।
рдФрд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕े реЫ्рдпाрджा рд╣рдо рдИрдоेрд▓ рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдоोрдмाрдЗрд▓ рдкрд░ рд╕ीрдзी рдмाрдд рддрднी рдХрд░рддे рд╣ैं рдЬрдм рд╣рдоाрд░ी рдЬीрд╡рдирдЪрд░्рдпा рдоें рдХोрдИ рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдШрдЯी рд╣ो рдЕрдерд╡ा рдХोрдИ рдирдпा рдЪिрдд्рд░ рдЙрднрд░ рд░рд╣ा рд╣ो।
рдЬैрд╕े рд╡िрднा рдХी рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рд╕ूрддि рдХी рд╕рдо्рднाрд╡िрдд рддिрдеि рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдоैंрдиे рдЙрди्рд╣ें рд╣ी рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рдХी рдеी। рдФрд░ рд╕рдо्рднाрд╡िрдд рдЙрд╕ рддिрдеि рд╕े рдЬрдм рд╣рдоाрд░ा рднाрд╕्рдХрд░ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╣рдоाрд░े рдкाрд╕ рдЪрд▓ा рдЖрдпा рдеा рддрдм рднी рдпрд╣ рд╕ूрдЪрдиा рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрди्рд╣ें рд╣ी рдоिрд▓ी рдеी рдЬिрд╕े рдкाрддे рд╣ी рдЙрд╕ी рджिрди рд╡рд╣ рдоेрд░े рдкाрд╕ рдкрд╣ुँрдЪ рдЧрдП рдеे। рдоेрд░े рдмंрдЧрд▓ुрд░ु рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдХрд╕्рдмाрдкुрд░ рдХी рд▓рдо्рдмी рджूрд░ी рддрдп рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдЯैрдХ्рд╕ी рдФрд░ рд╣рд╡ाрдИ рдЬрд╣ाреЫ рдмрджрд▓рдиे рдХी рдордЬрдмूрд░ी рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж। рдЬैрд╕े рдЖрдЬ рдоैं рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЙрдирдХा рдоोрдмाрдЗрд▓ рдкाрддे рд╣ी рдЪрд▓ा рдЖрдпा рд╣ूँ। рдмंрдЧрд▓ुрд░ु рд╕े рд▓рдЦрдирдК рдФрд░ рдлिрд░ рд▓рдЦрдирдК рд╕े рдХрд╕्рдмाрдкुрд░। рджो рд╡рд░्рд╖ीрдп рднाрд╕्рдХрд░ рдХो рдЙрд╕рдХे рдиाрдиा-рдиाрдиी рдХे рдкाрд╕ рдЫोреЬрдХрд░, рдЬो рд╡рд╣ीँ рдмंрдЧрд▓ुрд░ु рд╣ी рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं।
рд╣рдоेрд╢ा рдХी рддрд░рд╣ рдкाрдкा рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрдирдХे рдЖрдл्рдЯрд░-рд╢ेрд╡ рдХी рдорд╣рдХ рд╣ाрд▓ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै।
“рд╣рдо рджोрдиों рдЖрдкрдХे рджुрдЦ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं,” рдЖрдЧे рдмреЭрдХрд░ рд╡िрднा рдЕрдкрдиे рджोрдиों рд╣ाрде рдЙрдирдХे рд╣ाрдеों рдХी рджिрд╢ा рдоें рдмреЭाрддी рд╣ै। рдЕрдкрдиी рд╕ाрди्рдд्рд╡рдиा рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХे рдиिрдоिрдд्рдд।
рдЕрднिрд╡ाрджрди рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╣рдо рджोрдиों рдоें рд╕े рди рддो рдХोрдИ рдХिрд╕ी рдХे рдкैрд░ рдЫूрддा рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рдк्рд░рдгाрдо рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиे рд╣ाрде рд╣ी рдЬोреЬрддा рд╣ै। рдмрд╕ рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдПрдХ ‘рд╣рд▓्рд▓ो’ рдпा рдлिрд░ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдоुрд╕्рдХाрди рд╣ी рд╕े рдХाрдо рдЪрд▓ा рд▓ेрддे рд╣ैं рдЬो рдЗрд╕ рд╕рдордп рдоैं рджे рдирд╣ीं рд╕рдХрддा рдФрд░ рдЕрдкрдиी рд╕ोреЮा-рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдЪुрдк рдмैрдаा рд░рд╣рддा рд╣ूँ।
“рддुрдо рднी рдмैрдаो, рд╡िрднा” рдЙрд╕рдХे рд╣ाрдеों рдХो рд╣рд▓्рдХे рд╕े рдердкрдердкा рдХрд░ рдкाрдкा рдоेрд░े рдХрди्рдзे рдЖрди рдЫूрддे рд╣ैं। рдоेрд░ी рдмрдЧ़рд▓рд╡ाрд▓ी рд╕ोреЮा-рд╕ीрдЯ рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े।
“рдЖрдкрдХा рджुрдЦ рд╣рдоाрд░ा рджुрдЦ рд╣ै, рдкाрдкा”, рд╡िрднा рдЕрдкрдиे рдмाрддूрдиीрдкрди рд╕े рдоेрд░ी рдЪुрдк्рдкी рдХी рд╕рдо्рдкूрд░्рддि рдЕрдХрд╕рд░ рдХिрдпा рдХрд░рддी рд╣ै।
“рдкिрдЫрд▓े рдЪाрд░ рд╕ाрд▓ рд╕े рдмीрдоाрд░ рддो рдЪрд▓ рд╣ी рд░рд╣ी рдеी।” рдкाрдкा рдоेрд░ी рдУрд░ рджेрдЦрддे рд╣ैं।
рдоेрд░े рдкैрд░ рдФрд░ рд╕िрдордЯ рд▓िрдпे рд╣ैं।
“рдЙрд╕рдХा рдЬाрдиा рддो рд▓рдЧрднрдЧ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ी рдеा...।”
“рдордЧрд░ рд╕рди्рддोрд╖ рдХी рдмाрдд рддो рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХा рдЕрди्рдд рд╕рд╣рдЬ рд░рд╣ा।”
рдЕрдкрдиे рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡ाрдХ्рдп рдХे рдмाрдж рдЕрдкрдиा рдирдпा рд╡ाрдХ्рдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╡рд╣ рд╣рдоेрд╢ा рдХी рддрд░рд╣ рд▓рдо्рдмे рд╡िрд░ाрдо рд▓ेрддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЙрдирдХी рдЖрд╡ाреЫ рдоें рдХिрд╕ी рднी рднाрд╡ рдХा рдЙрддाрд░-рдЪреЭाрд╡ рдирд╣ीं। рдпрд╣ рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдиा рдХрдаिрди рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд░ाрд╣рдд рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдпा рдлिрд░ рдЦेрдж।
“рдЪुрдкрдЪाрдк рдиींрдж рдоें рдЪрд▓ी рдЧрдпी...।”
“рдЬो рднी рд╕ुрдирддा рд╣ै рдпрд╣ी рдХрд╣рддा рд╣ै, рдРрд╕ी рдоौрдд рдХेрд╡рд▓ рднाрдЧ्рдпрд╢ाрд▓ी рд▓ोрдЧ рд╣ी рдкाрддे рд╣ैं।”
“рдЙрдирдХा рднाрдЧ्рдп рддो рдЖрдк рдиे рдкрд▓рдЯा рдеा, рдкाрдкा।” рдЙрдирдХे рдирдпे рд╡ाрдХ्рдп рдХे рд╢ुрд░ू рд╣ोрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╡िрднा рдмीрдЪ рдоें рдХूрдж рдкреЬрддी рд╣ै, “рд╡рд░рдиा рд╡рд╣ рддो рдКрдкрд░ рд╕े рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рд╣ी рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рд▓िрдЦрд╡ाрдХрд░ рдЖрдпी рдеीं। рдЕрдиाрде рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдмрдЪрдкрди рдмिрддाрдпी рдеीं। рдХ्рдпा рддो рдЙрди्рд╣ें рдкाрд▓рди-рдкोрд╖рдг рдоिрд▓ा рд╣ोрдЧा? рдФрд░ рдХ्рдпा рд▓िрдЦाрдИ-рдкреЭाрдИ? рдФрд░ рдлिрд░ рдХैрд╕े рддो рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░-рдЬрди рдиे рдЖрд▓ोрдХ рдХी рдоॉрдо рдХी рдоृрдд्рдпु рдХा рджोрд╖ рднी рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдоाрдеे рд▓ा рдореЭा рдеा! рдРрд╕े рдоें рдЖрдк рд╣ी рдеे рдкाрдкा, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдЙрди्рд╣ें рд╕рд╣ाрд░ा рджिрдпा, рдШрд░ рджिрдпा, рдиाрдо рджिрдпा... рдмीрдоाрд░ рдкреЬीं рддो рдмреЬे рд╕े рдмреЬे рдбॉрдХ्рдЯрд░ों рд╕े рдЙрдирдХा рдЗрд▓ाрдЬ рдХрд░рд╡ाрдпा, рдЙрдирдХी рджेрдЦрднाрд▓ рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ें рдПрдХ рдиिрдЬी рдиौрдХрд░ाрдиी рд░рдЦ рдХрд░ рджी। рдЕрдм рдЙрди्рд╣ें рднाрдЧ्рдпрд╢ाрд▓ी рдирд╣ीं рдХрд╣ेंрдЧे рддो рдХिрд╕े рдХрд╣ेंрдЧे?”
“рдЙрд╕े рдЬो рдХрд╣ें, рд╕ो рдХрд╣ें,” рд╡िрднा рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рдЕрдкрдиी рдЬрдпрдХाрд░ рд╕ुрдирдХрд░ рдкाрдкा рд╡िрднोрд░ рд╣ो рдЙрдарддे рд╣ैं। “рдоुрдЭे рдпрд╣ рдмрддाрдУ рдоुрдЭे рдХ्рдпा рдХрд╣ेंрдЧे? рдЬिрд╕рдиे рджो рдмाрд░ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХिрдпा рдФрд░ рджोрдиों рд╣ी рдмाрд░ рджाрдо्рдкрдд्рдп рд╕ुрдЦ рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рд░рд╣ा? рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдкрди्рдж्рд░рд╣ рд╕ाрд▓ рддрдХ рдЖрд▓ोрдХ рдХी рдоाँ рдХे рдХрдореЫोрд░ рдЬिрдЧрд░ рдиे рдоुрдЭे рдкрд░ेрд╢ाрди рд░рдЦा рддो рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рдЪौрджрд╣ рд╕ाрд▓ рддрдХ рдЗрд▓ा рдХे рдЕрд╡рд╕ाрдж-рд░ोрдЧ рдиे...।”
“рдоुрдЭрд╕े рдкूрдЫेंрдЧे рддो рдоैं рдпрд╣ рдХрд╣ूँрдЧी рдЖрдк рдПрдХ рд╕ाрде рдЕрднाрдЧे рднी рд╣ैं рдФрд░ рд╕ुрднाрдЧे рднी। рдЕрднाрдЧे рдЗрд╕ рднाрд╡ рд╕े рдХि рдЖрдкрдиे рдЕрдкрдиी рджोрдиों рдкрдд्рдиिрдпाँ рдПрдХ рдЕрднिрд╢рдк्рдд рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рд▓ीं...।”
“рдЕрднिрд╢рдк्рдд? рдорддрд▓рдм?” рдкाрдкा рдЪौंрдХрддे рд╣ैं।
“рдЕрднिрд╢рдк्рдд, рдорддрд▓рдм, рдпрд╣ рдоाрдд्рд░ рд╕ंрдпोрдЧ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा рдХि рдЙрд╕ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╡िрдзुрд░ рдФрд░ рд╡िрдзрд╡ाрдПँ рдЕрдзिрдХ рд╣ैं рдФрд░ рджрдо्рдкрддी рдХрдо। рдоाрдиो рдХिрд╕ी рджुрд░्рд╡ाрд╕ा рдиे рдЙрди्рд╣ें рд╢ाрдк рджे рд░рдЦा рд╣ो, рджाрдо्рдкрдд्рдп рд╕ुрдЦ рд╕े рддुрдо рд▓ोрдЧ рд╡ंрдЪिрдд рд░рд╣ोрдЧे। рддрднी рджेрдЦिрдП, рдкिрдЫрд▓ी рдкीреЭी рдоें рд╕े рдЖрд▓ोрдХ рдХी рдоॉрдо рдХे рджाрджा, рдЪाрдЪा рдФрд░ рддाрдИ, рд╕рднी рд╕рдордп рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЪрд▓े рдЧрдП рдФрд░ рдЗрд╕ рдкीреЭी рдХे рдЖрд▓ोрдХ рдХे рдмреЬे рдоाрдоा рдХी рдкрдд्рдиी рдХैंрд╕рд░ рдоें рдЬा рдЪुрдХी рд╣ैं рдФрд░ рдЫोрдЯे рдоाрдоा рдХी рдкрдд्рдиी рдХैंрд╕рд░ рдЭेрд▓ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдмреЬी рдоौрд╕ी рдПрдХ рд╕реЬрдХ-рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдоें рдкрддि рдЧँрд╡ा рдЪुрдХी рд╣ैं рдФрд░ рдиाрдиा рднी рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ рд╡िрджा рд╣ो рд▓िрдпे рд╣ैं।”
“рддुрдо рд╕рдЪ рдХрд╣ рд░рд╣ी рд╣ो, рд╡िрднा,” рдкाрдкा рд╕рдХрддे рдоें рдЖ рдЧрдпे рд╣ैं, “рдоेрд░ा рддो рдЗрдзрд░ рдХрднी рдз्рдпाрди рд╣ी рдирд╣ीं рдЧрдпा рдеा।”
“рдХ्рдпोंрдХि рдЖрдк рд╕ुрднाрдЧे рднी рддो рд╣ैं।” рд╡िрдЬрдпी рднाрд╡ рд╕े рд╡िрднा рдоेрд░ी рдУрд░ рджेрдЦрдХрд░ рдоुрд╕्рдХрд░ाрддी рд╣ै, “рджुрд░्рд╡ाрд╕ा рдХा рдпрд╣ рд╢ाрдк рдЖрдкрдиे рдЭेрд▓ा реЫрд░ूрд░ рдХिрди्рддु рдЖрдк рдЬीрд╡िрдд рдмрдЪे рд░рд╣े, рдмрдиे рд░рд╣े, рдЯिрдХे рд░рд╣े। рдЬैрд╕े рдЖрд▓ोрдХ рдХी рдиाрдХ рдмрдЪрдкрди рдоें рдЧрд╣рд░ी рдЪोрдЯ рдЦाрдпी рддो, рдордЧрд░ рдиाрдХ рдмрдЪी рднी рд░рд╣ी, рдмрдиी рднी рд░рд╣ी, рдЯिрдХी рднी рд░рд╣ी...।”
рдоेрд░े рдоाрдеे рдкрд░ рдд्рдпोрд░ी рдЪреЭ рдЖрдпी рд╣ै। рд╡िрднा рдиे рдкाрдкा рдХे рдФрд░ рдоेрд░े рдорд░्рдо рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЕрдкрдиी рдЙँрдЧрд▓ी рд▓ा рдзрд░ी рд╣ै।
рдПрдХ рд╣ी рд╡рдЬ्рд░рдкाрдд рдоें।
‘рдЪाрдп’, рд╡िрд╢ुрдж्рдз рдЪाрдп рдХे рддीрди рдк्рдпाрд▓ों рдХे рд╕ाрде рдЯ्рд░े рдоें рд╢рдХ्рдХрд░ рдФрд░ рджूрдз рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдкाрдд्рд░ рд░рдЦे рдоाрд▓рддी рд╣рдоाрд░े рдкाрд╕ рдЖ рдкрд╣ुँрдЪрддी рд╣ै।
рдЯ्рд░े рд╡рд╣ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдкाрдкा рдХे рдкाрд╕ рд▓े рдЬाрддी рд╣ै।
рдлिрд░ рд╡िрднा рдХे рдкाрд╕ рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдмाрдж рдоें рдоेрд░े рдкाрд╕।
рд╡े рджोрдиों рд╣ी рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдЕрдкрдиे рдк्рдпाрд▓ों рдоें рджूрдз рдФрд░ рд╢рдХ्рдХрд░ рд▓े рд▓ेрддे рд╣ैं рдФрд░ рдоैं рдЪाрдп рднी рд▓ौрдЯा рджेрддा рд╣ूँ, “рдорди рдирд╣ीं...।”
“рддुрдо рдЕрдм рдмреЬे рд╣ो рдЧрдП рд╣ो, рдЖрд▓ोрдХ, “рдкाрдкा рдоुрдЭे рдоीрдаी рдЭिреЬрдХी рджेрддे рд╣ैं,” рдПрдХ рдмेрдЯे рдХे рдкिрддा рднी рдмрди рдЪुрдХे рд╣ो। рдЕрдм рддो рдЕрдкрдиा рдорди рдореЫрдмूрдд рд░рдЦा рдХрд░ो।”
“рдпрд╣ рдореЫрдмूрдд рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдирд╣ीं рдкाрдкा।” рд╡िрднा рдЪुрдЯрдХी рд▓ेрддी рд╣ै, “рднाрд╕्рдХрд░ рдХो рд╣рд▓्рдХा рдмुреЩाрд░ рднी рдЖ рдЬाрдп рддो рдЖреЮрдд рдЦреЬी рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं।”
“рд╣рдоें рдЖрдк рд╕े рдХुрдЫ рдХрд╣рдиा рдеा, рд╕рд░।” рдоाрд▓рддी рдХी рдШोрд╖рдгा рд╡िрднा рдХी реЫुрдмाрди рдХो рд╡िрд░ाрдо рд▓рдЧा рджेрддी рд╣ै, “рд╣рдо рдЕрдо्рдоाрдЬी рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ाँ рдЖрдпीं рдеीं। рдЬрдм рд╡рд╣ рдирд╣ीं рд░рд╣ीं рддो рдЕрдм рдЖрдкрдХो рд╣рдоाрд░ी рдХ्рдпा реЫрд░ुрд░рдд? рдЖрдЬ рд╣рдо рдЬाрдПँрдЧी рд╕рд░...।”
“реЫрд░ुрд░рдд рдХ्рдпों рдирд╣ीं?” рдкाрдкा рд╣рдб़рдмрдб़ा рдЙрдаे рд╣ैं।“рдХрд▓ рдХे рдЕреЩрдмाрд░ рдоें рдЗрд▓ा рдХी рдоृрдд्рдпु рдХी реЩрдмрд░ рдЫрдкрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै। рдкрд░рд╕ों рдХी рддाрд░ीреЩ рдоें рдЙрдзрд░ рдорди्рджिрд░ рдоें рд╢ाрди्рддि-рдкाрда рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ै, рдШрд░ рдоें рддрдоाрдо рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рдЖрдПँрдЧे...рд╡े рдмैрдаेंрдЧे рддो рдлिрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЦिрд▓ाрдиा-рдкिрд▓ाрдиा рднी рдкреЬेрдЧा...рдРрд╕े рдоें рддुрдо рд╣рдоें рдмीрдЪ рдоें рдЫोреЬрдХрд░ рдХैрд╕े рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ो?”
“рдЖрдкрдХी рдмрд╣ू рдЖ рддो рдЧрдпी рд╣ै рд╕рдм рджेрдЦрдиे-рд╕ँрднाрд▓рдиे...।”
“рдирд╣ीं, рднрдИ, рд╡िрднा рдШрдмрд░ा рдЧрдпी рд╣ै, “рдоुрдЭे рддो рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд░рд╕ोрдИ рдоें рдпрд╣ рддрдХ рдирд╣ीं рдоाрд▓ूрдо рдХ्рдпा рдЪीреЫ рдХрд╣ाँ рд░рдЦी рд╣ै। рдоैं рдХिрд╕ рдоेрд╣рдоाрди рдХो рдХ्рдпा рджेрдЦूँрдЧी? рдХ्рдпा рд╕ँрднाрд▓ूँрдЧी?”
рд╕ाреЭे-рддीрди рд╡рд░्рд╖ рдХे рд╣рдоाрд░े рдЗрд╕ рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рд╡िрднा рдкाрдкा рдХी рдЗрд╕ рд░рд╕ोрдИ рдоें рдХрдо рд╣ी рджाреЩिрд▓ рд╣ुрдИ рд╣ै рдФрд░ рдЕрдЧрд░ рдХрднी рд╣ुрдИ рднी рд╣ोрдЧी рддो рдХेрд╡рд▓ рдпрд╣ рдЭाँрдХрдиे рдХी реЩाрддिрд░ рдХि рдЦाрдиे рдХी рдоेреЫ рдкрд░ рд╣рдоें рдХ्рдпा рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै।
“рддुрдо्рд╣ें рддो рд░ुрдХрдиा рд╣ी рдкреЬेрдЧा рдоाрд▓рддी,” рдкाрдкा рдЕрдкрдиा рдордзुрд░рддрдо рд╕्рд╡рд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें рд▓ा рд░рд╣े рд╣ैं-рдЬाрдирддे рд╣ैं рдоाрд▓рддी рдпрд╣ाँ рд░рд╣ेрдЧी рддो рдЙрди्рд╣ें рдШрд░рджाрд░ी рдХी рдХोрдИ рдЪिрди्рддा рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рдкреЬेрдЧी-
“рдЬрдм рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдПрдЬेंрд╕ी рд╡ाрд▓ी рддрдирдЦ्рд╡ाрд╣ рддुрдо्рд╣ें рдЕрдм рднी рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै рдлिрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░े рдЬाрдиे рдХा рд╕рд╡ाрд▓ рд╣ी рдХрд╣ाँ рдЙрдарддा рд╣ै?”
“рдирд╣ीं рд╕рд░। рдЬрдм рдЕрдо्рдоाрдЬी рдпрд╣ाँ рдирд╣ीं рддो рд╣рдо рднी рдирд╣ीं рдпрд╣ाँ”, рдЙрд╕рдХा рдЧрд▓ा рднрд░ рдЖрдпा рд╣ै।
“рддुрдо्рд╣ें рдЕрдо्рдоा рд╕े рдорддрд▓рдм рд╣ै рдпा рдлिрд░ рдЕрдкрдиी рддрдирдЦ्рд╡ाрд╣ рд╕े?” рд╡िрднा рдЪрдордХрддी рд╣ै।
“рдкрд╣рд▓े рджोрдиों рд╕े рдмрд░ाрдмрд░ рдеा рдордЧрд░ рдЕрдм рдЕрдо्рдоाрдЬी рд╕े реЫ्рдпाрджा рд╣ै...”
“рдФрд░ рдЕрдЧрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ी рддрдирдЦ्рд╡ाрд╣ рдмреЭाрдХрд░ рдлिрд░ рджोрдиों рдмрд░ाрдмрд░ рдХрд░ рджें рддो?” рдкाрдкा рдирд░рдо рдкреЬ рдЬाрддे рд╣ैं।
“рдирд╣ीं рд╕рд░।” рдоाрд▓рддी рд╣ाрде рдЬोреЬ рджेрддी рд╣ै, “рд╣рдо рддрдм рднी рдирд╣ीं рд░рд╣ рдкाрдПँрдЧी। рдЕрдкрдиी рдПрдЬेंрд╕ी рд╕े рд╣рдо рдмाрдд рдХрд░ рдЪुрдХी рд╣ैं। рд╡рд╣ाँ рд╕े рд╕рди्рджेрд╢ рднी рдЖ рдЧрдпा рд╣ै- рдЕрдкрдиा рд╕ाрдоाрди рдмाँрдзो рдФрд░ рдЕрдкрдиा рдирдпा рдкрддा рдкрдХреЬो...।”
“рд╣рдо рд╕े рдкूрдЫे рдмिрдиा рддुрдордиे рдПрдЬेंрд╕ी рд╕े рдмाрдд рднी рдХрд░ рд▓ी? рдХрдм рдХी рдмाрдд?” рдкाрдкा рдХा рд╕्рд╡рд░ рдмрджрд▓ рдЧрдпा рд╣ै। рдирд░рдоी реЪाрдпрдм рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै।
“рдЬिрд╕ рд╕рдордп рд╣рдо рдЪाрдп рдмрдиा рд░рд╣े рдеे।” рдоाрд▓рддी рдЭेंрдк рдЬाрддी рд╣ै।
“рдПрдЬेंрд╕ीрд╡ाрд▓ों рдХो рдоैं рд╕рдордЭा рд▓ूँрдЧा।” рдкाрдкा рдЕрдкрдиी рдЬेрдм рд╕े рдЕрдкрдиा рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиिрдХाрд▓ рд▓ेрддे рд╣ैं। “рд╣рдоें рдПрдХ рд╕рдк्рддाрд╣ рдХा рдиोрдЯिрд╕ рджिрдпे рдмिрдиा рд╡рд╣ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдирдпा рдкрддा рдирд╣ीं рддрдп рдХрд░ рд╕рдХрддे...।”
рдЙрдирдХी рдЖрд╡ाреЫ рдоें рдзрдордХी рд╣ै। рдЕрд╣ंрднाрд╡ рдПрд╡ं рдШрдоंрдб рд╣ै।
“рдЖрдк рдХा реЫोрд░ рди рдЙрдирдкрд░, рдЪрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рди рд╣рдо рдкрд░”. рдЕрдкрдиे рд╣рд░ рд╡ाрдХ्рдп рдоें ‘рд╕рд░’ рдЬोреЬрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрд▓рддी рдЕрдкрдиे ‘рд╕рд░’ рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी рдЖрд╡ाреЫ рдоें рд╡िрдирдо्рд░рддा рд▓ाрдиा рднी рднूрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै, “рди рд╡рд╣ рдЖрдкрдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рд╣ैं, рди рд╣рдо। рдЖрдк рди рдЙрдирдХा рдХुрдЫ рдмिрдЧाреЬ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рди рд╣рдоाрд░ा...।”
“рддुрдо рдоुрдЭे рдЬाрдирддी рдирд╣ीं।” рдкाрдкा рддिрдирдХрддे рд╣ैं, “рдоैं рдХिрд╕рдХा рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рдмिрдЧाреЬ рд╕рдХрддा рд╣ूँ?”
“рд╣рдо рд╕рдм рдЬाрдирддे рд╣ैं। рдЕрдо्рдоाрдЬी рд╣рдоें рд╕рдм рдмрддाрдпी рд╣ैं। рдмिрдЧाреЬрдиे рдкрд░ рдЖрддे рд╣ैं рддो рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рддрдХ рдХो рдирд╣ीं рдмрдЦ्рд╢рддे...”
рдкाрдкा рдХा рд░ंрдЧ рд╕реЮेрдж рдкреЬ рд░рд╣ा рд╣ै।
“рдпрд╣ рдХ्рдпा рдмрдХ рд░рд╣ी рд╣ै, рдкाрдкा?” рд╡िрднा рдкाрдкा рдХो рдХुрд░ेрджрддी рд╣ै। рд╡िрднा рд╡िрд╖ рдХी рдЧाँрда рд╕े рдХрдо рдирд╣ीं। рдЖрдЧ рдпा рдЭрдЧрдб़ा рд▓рдЧाрдиे рдоें рдЕрд╡्рд╡рд▓।
“рддुрдо рддो рдЬाрдирддी рд╣ो, рд╡िрднा, рдбिрдоेंрд╢िрдпा рдХे рд░ोрдЧी рддрдоाрдо рдмेрддुрдХी рдФрд░ рдЕрдирд░्рдЧрд▓ рдмाрддें рдЧреЭा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд▓ा рдиे рднी рдРрд╕ी рдХुрдЫ рдордирдЧреЭंрдд рдмाрдд рдмрдиा рд▓ी рд╣ोрдЧी...” рд╡िрднा рдХी рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рдкाрдкा рдХो рдЙрдирдХे рдЖрдкे рдоें рд▓ौрдЯा рд▓ाрдпी рд╣ै।
“рдкाрдкा рдаीрдХ рдХрд╣рддे рд╣ैं,” рдЕрдкрдиी реЫुрдмाрди рдЦोрд▓рдиा рдоेрд░े рд▓िрдП рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै-рдкाрдкा рдХो рдоैं рд╡िрднा рдХी рд╕ूрд▓ी рдкрд░ рдирд╣ीं рдЪреЭाрдиा рдЪाрд╣рддा। “рдпрд╣ рдмिрдЧाреЬрд╡ाрд▓ी рдмाрддें рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо рдХी рдордирдЧреЭंрдд рд╣ी рд░рд╣ी рд╣ोंрдЧी। рд╕рдЪ рдирд╣ीं...।”
“рдЪрд▓िрдП, рдоाрд▓рддी рд╕े рд╡рд╣ рдордирдЧреЭंрдд рд╣ी рд╕ुрди рд▓ेрддे рд╣ैं,” рдоाрд▓рддी рдХो рд╡िрднा рдПрдХ рдирдЯрдЦрдЯ рдоुрд╕्рдХाрди рджेрддी рд╣ै। рд╢ाрдпрдж рдЙрд╕рдХी рдиреЫрд░ рдоें рдоाрд▓рддी рдФрд░ рдкाрдкा рдХे рдмीрдЪ рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो рд░рд╣ी рдЗрд╕ рдирдпी рдпुрдж्рдзрд╕्рдеिрддि рдиे рдоाрд▓рддी рдХे рдХाрдо рдЫोреЬрдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्рддा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ рд▓ी рд╣ै।
“рдоाрд▓рддी рдЕрдм рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╕ुрдиाрдПрдЧी”, рдкाрдкा рдЕрдкрдиी рд╕ोреЮा-рд╕ीрдЯ рд╕े рдЙрда рдХрд░ рдЦреЬे рд╣ो рдЧрдП рд╣ैं।
рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдЪाрдп рдХा рдк्рдпाрд▓ा рдмीрдЪ рд╡ाрд▓ी рдоेреЫ рдкрд░ рдЯिрдХाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдоोрдмाрдЗрд▓ рдкрд░ рдПрдХ рдирдо्рдмрд░ рдШुрдоाрддे рд╣ुрдП рдоाрд▓рддी рдХो рдЕрдкрдиे рдкीрдЫे рдЖрдиे рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं, “рдЪрд▓ो, рдоेрд░े рд╕ाрде рдЙрдзрд░ рдкिрдЫрд▓े рдмрд░ाрдорджे рдоें рдЖрдУ...। рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдПрдЬेंрд╕ी рд╕े рдмाрдд рдХрд░рддा рд╣ूँ рдФрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рд╣िрд╕ाрдм рдЕрднी рд╣ी рдиिрдкрдЯा рджेрддा рд╣ूँ...। рд╕ोрдЪрддा рд╣ूँ рддुрдордиे рдЕрдЧрд░ рдЬाрдиे рдХा рдорди рдмрдиा рд╣ी рд▓िрдпा рд╣ै рддो рдоुрдЭे рддुрдо्рд╣ें рд░ोрдХрдиा рдирд╣ीं рдЪाрд╣िрдП।” рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ рд╕рдорддрд▓ рд╣ै।
рдЙрдкाрдпрдХुрд╢рд▓рддा рдоें рдЙрдирдХा рдХोрдИ рд╕ाрдиी рдирд╣ीं। рдЬाрддे-рдЬाрддे рд╡рд╣ рдоेрд░ी рдУрд░ рджेрдЦрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдХृрддрдЬ्рдЮрднाрд╡ рдХो рдЖрд╣्рд╡ाрди рднी рджेрддे рд╣ैं!
рд╣ाрд▓ рд╕े рджोрдиों рдХे рдУрдЭрд▓ рд╣ोрддे рд╣ी рд╡िрднा рдЧोрд▓ी рджाрдЧрддी рд╣ै। “рдоैं рдирд╣ीं рдЬाрдирддी рдеी рдоाрд▓рддी рдЗрддрдиी рд╣ेрдХреЬ рдФрд░ рдЕрдХ्рдЦреЬ рд╣ै! рдпрд╣ рддो рдоंрдерд░ा рд╕े рднी рдмрд╣ुрдд рдЖрдЧे рдиिрдХрд▓ рд▓ी рд╣ै। рд░ाрдо рдкрд░ рдмрд▓िрд╣ाрд░ी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рд╕ीрдзे рджрд╢рд░рде рд╕े рднिреЬрдиे рдЪрд▓ी рд╣ै...।”
“рддुрдо рддो рдирд╣ाрдиा рдЪाрд╣рддी рдеीं” рдоैं рд╡िрд╖рдп рдмрджрд▓ рджेрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ, “рддुрдо рдЕрдм рдирд╣ा рдХ्рдпों рдирд╣ीं рд▓ेрддीं?”
“рдЕрднी рдХैрд╕े рдирд╣ा рд╕рдХрддी рд╣ूँ?” рд╡िрднा рд╣ँрд╕ рдкреЬрддी рд╣ै, “рдЕрднी рддो рдоैं рдЪाрдп рдкी рд░рд╣ी рд╣ूँ।”
“рдУрд╣!” рдоैं рдмрдиाрд╡рдЯी рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддा рд╣ूँ।
“рдФрд░ рдЕрднी рддो рдоुрдЭे рдпрд╣ рднी рдЬाрдирдиा рд╣ै рдоेрд░े рдкा-рдЗрди-рд▓ॉ рдиे рдоेрд░े рд╣реЫрдмंрдб рдХा рдХ्рдпा рдмिрдЧाреЬ рд░рдЦा рд╣ै? рдЙрд╕े рдХ्рдпा рдирд╣ीं рдмрдЦ्рд╢ा рд╣ै? рдЙрд╕рдХा рдХोрдИ рд▓рд╡-рдЕрдлेрдпрд░? рдЙрд╕рдХी рдХोрдИ рдк्рд░ेрдо-рдХрдеा?”
“рддुрдо्рд╣ें рдмрддाрдпा рддो рд╣ै рдкाрдкा рдиे рдоेрд░ा рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдмिрдЧाреЬा... рдХрднी рдирд╣ीं рдмिрдЧाреЬा...।”
“рдЕрднी рддुрдо рдкिрдЯाрд░ी рдмрди्рдж рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ो рддो рдпрд╣ी рд╕рд╣ी।” рд╡рд╣ рдордз्рдп-рдоाрд░्рдЧ рд▓े рд▓ेрддी рд╣ै-рдЬाрдирддी рд╣ै рдИ рд╕рдордп рдоुрдЭрд╕े рд╕ुрд▓рд╣ рдХрд░ рд▓ेрдиे рдоें рд╣ी рдЙрд╕े реЮाрдпрджा рд░рд╣ेрдЧा рдХ्рдпोंрдХि рдоाрд▓рддी рдХ рди рд░рд╣рдиे рд╕े рдЙрд╕े рдЕрдм рдоेрд░ी рдорджрдж рдХी реЫрд░ुрд░рдд рдкреЬрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै-“рд▓ेрдХिрди рдЙрдзрд░ рдмंрдЧрд▓ुрд░ु рдоें рддुрдо्рд╣ें рдкिрдЯाрд░ी рдЦोрд▓рдХрд░ рд╡рд╣ рд╕ाँрдк рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рдиा рд╣ी рдкреЬेрдЧा। рдоाрд▓рддी рдХी рдЫोреЬी рдЗрд╕ рдлुрд▓рдЭреЬी рдХी рдЪिрдирдЧाрд░िрдпाँ рдРрд╕े рдирд╣ीं рдмुрдЭрдиे рд╡ाрд▓ी।”
рдоैं рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддा рд╡рд╣ рдмीрддी рдоेрд░ी реЫुрдмाрди рдкрд░ рдХрднी рдЖрдПрдЧी...।
рдкрди्рдж्рд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдкूрд░्рд╡ рд╡ाрд▓ी рд╡рд╣ рдШрдЯрдиा рдЖрдХрд╕्рдоिрдХ рдеी। рдФрд░ рдЕрдирдЬाрдиे рд╣ी рдШрдЯी рдеी।
рдоाँ рдХी рддेрд░рд╣рд╡ीं рдХा рдЬрдордШрдЯ рдЫँрдЯрддे-рдЫँрдЯрддे рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡िрдШрдЯिрдд рд╣ो рдЪुрдХा рдеा। рдоेрд░े рджрджिрд╣ाрд▓ рдПрд╡ं рдирдиिрд╣ाрд▓ рд╕े рдЖрдпे рд╕рднी рдЬрди рд╣рдо рд╕े рд╡िрджा рд▓े рдЪुрдХे рдеे। рдПрдХ рдЗрди्рд╣ीं рдЗрд▓ा рдоौрд╕ी рдХो рдЫोреЬрдХрд░। рдШрд░ рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕्рдеिрддि рд▓ौрдЯ рд░рд╣ी рдеी।
рдЙрд╕ рджिрди рд╢ाрдо рдХे рдиाрд╢्рддे рдХे рд╕ाрде рдЬिрд╕ рд╕рдордп рдоौрд╕ी рдоेрд░े рдХрдорд░े рдоें рдЖрдпी рдеीं, рдоैं рдкреЭрдиेрд╡ाрд▓ी рдЕрдкрдиी рдоेреЫ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдЯेрдк-рд░िрдХॉрд░्рдбрд░ рд░рдЦे рдЕрдкрдиी рдХुрд░्рд╕ी рдкрд░ рдмैрдаा рдЕँрдЧ्рд░ेреЫ  рдЧीрддрдХाрд░, рдЧाрдпрдХ рдПрд╡ं рд╡ाрджрдХ, рд╕्рдЯिंрдЧ рдХा рдЧीрдд-‘рдмी рд╕्рдЯिрд▓, рдоाрдп рдмीрдЯिंрдЧ рд╣ॉрд░्рдЯ (рдиिрд╢्рдЪрд▓ рд╣ो рдЬाрдУ, рддाрд▓ рджे рд░рд╣े рдоेрд░े рджिрд▓) рд╕ुрди рд░рд╣ा рдеा рдФрд░ рдЬीрд╡рди, рдоृрдд्рдпु рдПрд╡ं рдк्рд░ेрдо рдХा рдмрдЦाрди рдХрд░ рд░рд╣े рдЙрд╕рдХे рд╢рдм्рдж рдоुрдЭे рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХो рдоृрдд्рдпु рдХे рд╣ाрдеों рдпों рдЦो рджेрдиे рдХे рджुрдЦ рд╕े рдЬोреЬ рд░рд╣े рдеे। рдпрд╣ाँ рдпрд╣ рдмрддाрддा рдЪрд▓ूँ, резрепреорен рдоें рд░िрд▓ीреЫ рд╣ुрдИ рд╕्рдЯिंрдЧ рдХे рдЬिрд╕ рдПрд▓्рдмрдо-рдирдеिंрдЧ рд▓ाрдЗрдХ рдж рд╕рди (рд╕ूрд░्рдп рдЬैрд╕ी рдХोрдИ рдЪीреЫ рдирд╣ीं)- рдоें рдпрд╣ рдЧीрдд рд╕ंрдХрд▓िрдд рдеा, рд╡рд╣ рдПрд▓्рдмрдо рд╕्рдЯिंрдЧ рдиे рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХो рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░ рд░рдЦी рдеी। рдЬिрди्рд╣ें рдЙрд╕ी рд╡рд░्рд╖ рдХैंрд╕рд░ рдиे рд▓ीрд▓ рд▓िрдпा рдеा।
“рдЕрдкрдиा рдЯेрдк-рд░िрдХॉрд░्рдбрд░ рдмрди्рдж рдХрд░ो рдФрд░ рджेрдЦो рдоैं рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдП рдХ्рдпा рд▓ाрдпी рд╣ूँ,” рдоौрд╕ी рдХी рдЯ्рд░े рдоें рдХोрд▓्рдб рдХॉреЮी рдХे рд╕ाрде рддाреЫे рдмрдиे рдкрдиीрд░-рд░ोрд▓्реЫ рд░рдЦे рдеे।
рдЙрди्рд╣ें рджेрдЦрддे рд╣ी рдоेрд░ी рд░ुрд▓ाрдИ рдлूрдЯ рдкреЬी। рд╡рд╣ рдоुрдЭे рдмрд╣ुрдд рдкрд╕ंрдж рдеे рдФрд░ рдоेрд░ी рдоाँ рд╣ी рдиे рдоौрд╕ी рдХो рдЙрди्рд╣ें рдмрдиाрдиे рдХी рд╡िрдзि рд╕िрдЦाрдпी рдеी। рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдоाँ рдмेрд╢рдХ рджुрд░्рдмрд▓ рдеीं рдХिрди्рддु рдЙрдирдХी рдЗрдЪ्рдЫाрд╢рдХ्рддि рдмрд╣ुрдд рдк्рд░рдмрд▓ рдеी।
“рддुрдо рдиाрд╣рдХ рд░ोрддे рд╣ो, рдмрдЪ्рдЪे,” рдоौрд╕ी рдиे рдоुрдЭे рдЕрдкрдиे рдЕंрдХ рдоें рднрд░ рд▓िрдпा рдеा рдФрд░ рдоेрд░े рдЖँрд╕ू рдкोंрдЫрддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ी рдеीं, “рдоेрд░े рдкाрд╕ рддो рдоेрд░े рдоाрддा-рдкिрддा рджोрдиों рд╣ी рдирд╣ीं, рдФрд░ рдХрдм рд╕े рдирд╣ीं, рдлिрд░ рднी рдоैं рд░ोрддी рдирд╣ीं।” рдФрд░ рдоेрд░ी рд░ुрд▓ाрдИ рддрдд्рдХाрд▓ рдард╣рд░ рдЧрдпी рдеी। рдЕंрдЬाрдиी-рд╕ी рдПрдХ рд╕िрд╣рд░рди рдХो рд╕्рдеाрди рджेрдиे рдХे рдиिрдоिрдд्рдд।
рдЙрд╕рд╕े рдоेрд░ी рдкрд╣рдЪाрди рдЕрднी рдЧрддि рднी рди рдкрдХреЬ рдкाрдпी рдеी рдХि рдкाрдкा рдиे рдоौрд╕ी рдХे рдХрди्рдзे рдЖрди рдЭिंрдЭोреЬे рдеे рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдоुрдЭрд╕े рдЕрд▓рдЧ рдЫिрдЯрдХाрдХрд░ рдЙрдирдкрд░ рдЪिрд▓्рд▓ाрдпे рдеे, “рддुрдо्рд╣ें рдорди рд╣ी рдмрд╣рд▓ाрдиा рд╣ै рддो рдХिрд╕ी рдФрд░ рдХे рдкाрд╕ рдЬाрдУ। рдоेрд░े рдмेрдЯे рдХो рдЕрдкрдиे рд╣ाрд╡-рднाрд╡ рдордд рджिрдЦрд▓ाрдУ। рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рдлिрд░ рдХрднी рдлрдЯрдХрдиा рднी рдордд...।”
“рдоैंрдиे рдХिрдпा рдХ्рдпा рд╣ै?” рдоौрд╕ी рдЪीреЩ рдкреЬी рдеीं। рдЙрд╕ рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдоाрди्рдп рдЕрдкрдиा рджрдм्рдмूрдкрди рджрд░ рдХिрдиाрд░ рдХрд░рддी рд╣ुрдИ, “рд╡рд╣ рдЬीрдЬी рдХे рд▓िрдП рд░ो рд░рд╣ा рдеा рдФрд░ рдоैं, рдЙрд╕े рд╣ौрд╕рд▓ा рдмँрдзा рд░рд╣ी рдеी।”
рдкाрдкा рдФрд░ рддाрд╡ рдЦा рдЧрдпे рдеे рдФрд░ рдоौрд╕ी рдХे рдЧाрд▓ рдкрд░ рдПрдХ реЫोрд░рджाрд░ рддрдоाрдЪा рдЬреЬ рджिрдпा рдеा।
рдкाрдкा рдХा рд╣ाрде рднрд░ी рдеा рдФрд░ рдоौрд╕ी рдХा рдЧाрд▓ рдиाреЫुрдХ, рд╡рд╣ рдЙрд╕ рддрдоाрдЪे рдХी рдк्рд░рдЪंрдбрддा рд╕рд╣ рдирд╣ीं рдкाрдпी рдеीं рдФрд░ рдЪрдХ्рдХрд░ рдЦाрдХрд░ рд╡рд╣ीँ рдоेрд░े рдХрдорд░े рдХे реЮрд░्рд╢ рдкрд░ рдЧिрд░ рдкреЬी рдеीं।
рдоुрдЭрд╕े рд╡рд╣ рджेрдЦा рди рдЧрдпा рдеा рдФрд░ рдоैंрдиे рдЕрдкрдиे рдкूрд░े реЫोрд░ рд╕े рдкाрдкा рдХो рдзрдХ्рдХा рджे рдбाрд▓ा рдеा।
рдоेрд░े рдЙрд╕ рдЖрдХрд╕्рдоिрдХ рдЖрдХ्рд░рдордг рдиे рдЙрди्рд╣ें рдЪрдХिрдд рдХрд░ рджिрдпा рдеा।
рдЙрдирдХा рдиिрд╣ंрдЧ-рд▓ाрдбрд▓ा рдЙрди्рд╣ें рдзрдХ्рдХा рджे рджे? рдЬिрд╕ рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдк्рдпाрд░-рджुрд▓ाрд░ рд▓ुрдЯाрдпा рдеा? рдЬिрд╕े рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдПрдХрд▓ ‘рд╕िрд▓्рд╡рд░ рд▓ाрдЗрдиिंрдЧ’ рдоाрдирддे рд░рд╣े рдеे? рдШोрд╖िрдд рдХрд░рддे рд░рд╣े рдеे? “рдоेрд░ा рдпрд╣ рдЖрд▓ोрдХ рдШрдиे рдХाрд▓े рдмाрджрд▓ рдЬैрд╕े рдоेрд░े рдЬीрд╡рди рдХा рд░ूрдкрд╣рд▓ा рдХोрд░ рд╣ै-рдоेрд░े рдЙрдЬ्рдЬрд╡рд▓ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд╕рдо्рднाрд╡рдиा... рдоेрд░े рдХ्рд▓िрдиिрдХ рдХा рдЕрдЧрд▓ा рд╕्рд╡ाрдоी।”
рдХिрди्рддु рд╡рд╣ рджेрд░ рддрдХ рдЪрдХिрдд рди рд░рд╣े рдеे। рдЬрд▓्рджी рд╣ी рдЙрдирдХा рдк्рд░рдХोрдк рдлिрд░ рдЙрдирдкрд░ рд╣ाрд╡ी рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рджुрдЧрдиे рд╡ेрдЧ рд╕े। рдФрд░ рд╡рд╣ рдоुрдЭрдкрд░ рдЭрдкрдЯ рд▓िрдП рдеे। рдоेрд░ी рдЧрд░्рджрди рдХो рдПрдХ реЫोрд░рджाрд░ рд╣рд▓्рд▓рди рджेрдХрд░ рдоेрд░ा рд╕िрд░ рдоेрд░ी рдкреЭрдиेрд╡ाрд▓ी рдоेреЫ рдкрд░ рдЬा рдкрдЯрдХा рдеा।
рдоेрд░ी рдиाрдХ рд░िрд╕рдиे рд▓рдЧी рдеी। рдоाрдиो рдЙрд╕рдХे рдЕрди्рджрд░ рд╕े рдЦूрди рдХा рдХोрдИ рдлрд╡्рд╡ाрд░ा рдЫूрдЯा рдеा।
рдЙрд╕ рдлрд╡्рд╡ाрд░े рдиे рдкाрдкा рдХे рдмिрдЧреЬे рддेрд╡рд░ рддुрд░рди्рдд рдмрджрд▓ рджिрдпे рдеे।
рд╡рд╣ рдЬाрдирддे рдеे рдЙрд╕ рдлрд╡्рд╡ाрд░े рдХो рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдп рдХрд░рдиा рдмेрд╣рдж реЫрд░ूрд░ी рдеा рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдоेрд░ी рдиाрдХ рдХा рдЙрдкрдЪाрд░ рдЙрдирдХी рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рдмрди рдЧрдпी рдеी। рдбेреЭ рдоाрд╣ рддрдХ рдиिрд░рди्рддрд░ рдЪрд▓ी рдЙрд╕ рдЙрдкрдЪाрд░ рдХी рдЕрд╡рдзि рдиे рдЙрдирдХी рджंрдбाрдЬ्рдЮा рдХा рд╕рдордпाрдиुрдкाрдд рдмेрд╢рдХ рдЧреЬрдмреЬा рджिрдпा рдеा рдХिрди्рддु рдЙрд╕े рдЕрдХृрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдеा।
рджंрдбाрдЬ्рдЮा рдиे рд╣рдо рджोрдиों рдкрд░ рдиिрд╢ाрдиा рдмाँрдзा рдеा।
рдоुрдЭे рдШрд░ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдХрд░ рдЫाрдд्рд░ाрд╡ाрд╕ी рдмрдирдиा рдеा рдФрд░ рдоौрд╕ी рдХो рдШрд░ рдХे рдЕрди्рджрд░ рд╕ीрдоिрдд рд░рд╣рдХрд░ рдоेрд░ी рд╕्рдЯैрдкрдоॉрдо।
рдЙрд╕ рд╕рдордп рдоैं рдкрди्рдж्рд░рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдХा рдеा рдФрд░ рдоौрд╕ी рдмाрдИрд╕ рдХी। рдкाрдкा рд╕े рдаीрдХ рдмीрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдЫोрдЯी।