เคฏाเคค्เคฐा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ: เคฎैเคธूเคฐ เค”เคฐ เคฎूँเค› เค…ंเค•เคฒ

- เค—ोเคตिเคจ्เคฆ เคธेเคจ


เคตเคธंเคค เค‹เคคु เคฅी। เคฎौเคธเคฎ เคธुเคนाเคตเคจा เคฅा। 26 เคซเคฐเคตเคฐी, 2022 เค•ी เคธुเคฌเคน เคธเคตा เค›เคน เคฌเคœे เคนเคฎ เค•ाเคฐ เคฎें เคฌैเค  เค—เค เคฅे। เคฌेंเค—เคณूเคฐु เคธे เคฎैเคธूเคฐ เค•े เคฒिเค เคฐเคตाเคจा เคนो เค—เค। เคนเคฎ เคชाँเคš เคฅे-เคชौเคจे เคคीเคจ เคตเคฐ्เคท เค•ा เคชौเคค्เคฐ เค…เคตि, เค…ंเค•िเคคा, เคตिเคจเคฏ, เคธुเคฒเคญा เค”เคฐ เฅ™ाเค•เคธाเคฐ เคฏाเคจी เคฎैं। เคธोเคธाเคฏเคŸी เค•े เค—ेเคŸ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคนोเคคे เคนी เค•เคŸे เคนुเค เคชेเฅœ เคฆेเค– เค•เคฐ เคชीเฅœा เคนुเคˆ। เค…ंเค•िเคคा เคฌोเคฒ เค‰เค ी เค•ि เค‡เคจ เค•เคŸे เคนुเค เคชेเฅœों เค•ो เคฆेเค– เค…เคš्เค›ा เคจเคนीं เคฒเค— เคฐเคนा เคนै। เคธเฅœเค• เคšौเฅœी เคนो เคฐเคนी เคฅी, เคฒेเค•िเคจ เคชเคฐोเคชเค•ाเคฐी เคชेเฅœ เค‡เคธเค•ा เค–ाเคฎिเคฏाเคœा เคšुเค•ा เคฐเคนे เคฅे। เคชेเฅœ เค‡ंเคธाเคจों เค•ी เคธुเคตिเคงा เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจी เคฌเคฒि เคฆे เคฐเคนे เคฅे। เคฌเคนुเคค เคฆुเค– เคนो เคฐเคนा เคฅा। เค•्เคฏा เคตिเค•ाเคธ เค•ा เคฏเคนी เคฐाเคธ्เคคा เคนै!

เคตिเคจเคฏ เคจे เคชेเคŸ्เคฐोเคฒ เคชंเคช เคธे เคชेเคŸ्เคฐोเคฒ เคญเคฐเคตाเคฏा। เคŸैंเค• เคซुเคฒ เค•เคฐเคตाเคฏा। เคฎเคนँเค—ाเคˆ เค”เคฐ เคฌเฅेเค—ी। เคฐूเคธ เค”เคฐ เคฏूเค•्เคฐेเคจ เค•े เคฌीเคš เคœंเค— เค›िเฅœ เคšुเค•ी เคฅी। เคชेเคŸ्เคฐोเคฒ เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เค”เคฐ เคฎเคนँเค—ा เคนोเค—ा। เค†เคตाเค—เคฎเคจ เคฎเคนँเค—ा เคนोเค—ा। เคšीเคœें เค”เคฐ เคฎเคนँเค—ी เคนोंเค—ी। เค•เคˆ เคญाเคฐเคคीเคฏ เค›ाเคค्เคฐ เคฏूเค•्เคฐेเคจ เคฎें เคซँเคธ เค—เค เคฅे। เค•्เคฏा เคนเคฎ เคธเคญ्เคฏเคคा เค•े เคฎुเคนाเคจे เคชเคฐ เค–เฅœे เคนैं!

เค•ाเคฐ เคถเคนเคฐ เค•े เคญीเคคเคฐ เค†เค—े เคฌเฅเคคी เคœा เคฐเคนी เคฅी। เค…เคตि เค…ंเค•िเคคा เค•ी เค—ोเคฆ เคฎें เคฅा। เคตเคน เค—ोเคฆ เคฎें เค–เฅœा เคนोเค•เคฐ เค•ाเคฐ เค•े เคซैเคจ, เคเคธी เค†เคฆि เค•ो เค•เคฎ-เคœ्เคฏाเคฆा เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा। เคฌเคฐเคœเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคตเคน เค•ुเค› เคจ เค•ुเค› เค•เคฐเคคा เคนी เคœा เคฐเคนा เคฅा। เคตिंเคกो เคธे เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เคฌเคนुเคฎंเคœिเคฒा เค—เค—เคจเคšुเคฎ्เคฌी เค‡เคฎाเคฐเคคें เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนी เคฅीं। เคจिเคฐ्เคฎाเคฃाเคงीเคจ เค‡เคฎाเคฐเคคों เค•े เคชाเคธ เคŸाเคตเคฐเคจुเคฎा เค•्เคฐेเคจें เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนी เคฅीं। เค‡เคจ เค•्เคฐेเคจों เคธे เค‡เคฎाเคฐเคคों เคฎें เคฎเคœเคฆूเคฐ-เค•ाเคฐीเค—เคฐ เค•े เคธाเคฅ เคœเคฐूเคฐी เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคธाเคฎเค—्เคฐी เคŠเคชเคฐ เคชเคนुँเคšाเคˆ เคœाเคคी เคนै। เค•्เคฐेเคจों เค•ा เค•เคฆ เค‡เคฎाเคฐเคคों เคธे เคŠँเคšा เคฅा। เค•्เคฐेเคจों เค•ी เคญुเคœाเคँ เคเคธी เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนी เคฅीं เคฎाเคจो เค‡เคฎाเคฐเคคों เค•ो เคฆीเคฐ्เค˜ाเคฏु เคนोเคจे เค•ा เค†เคถीเคฐ्เคตाเคฆ เคฆे เคฐเคนी เคนों। 
เค•ेเค†เคฐเคชुเคฐเคฎ เคฎें เคธเคฌ्เคœी-เคซเคฒों เค•े เค ेเคฒों-เคฆुเค•ाเคจों เคชเคฐ เคญाเคฐी เคญीเฅœ เคฅी। เคฒोเค— เค–เคฐीเคฆเคฆाเคฐी เคฎें เคฎเคถเค—ूเคฒ เคฅे। เคธเคนเคธा เค…เคตि เคเคธे เคฌोเคฒ เค‰เค ा เคœैเคธे เค‰เคธเคจे เค•ोเคˆ เคจเคˆ เคšीเคœ เคฆेเค– เคฒी เคนो-‘เคฎूँเค› เค…ंเค•เคฒ’। เคฏเค•ाเคฏเค• เคนเคฎाเคฐा เคง्เคฏाเคจ เค…เคตि เค•ी เคคเคฐ्เคœเคจी เค•ी เคคเคฐเคซ เค—เคฏा। เคเค• เค˜ुเฅœเคธเคตाเคฐ เค•ा เคธ्เคŸेเคš्เคฏू เคฅा। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคงเคฐ เค•े เค•ोเคˆ เคชुเคฐाเคจा เคฐाเคœा เคฐเคนे เคนोंเค—े। เคตเคน เคชीเคฒे เคฐंเค— เค•ी เคฌเฅœी-เคธी เคฎूเคฐ्เคคि เคฅी। เคธिเคฐ เคชเคฐ เคธाเคซा เคฌंเคงा เคฅा। เคšेเคนเคฐे เคชเคฐ เคเคฌเคฐी เคฎूँเค›ें เคฅीं। เค‡เคจ्เคนीं เคฎूँเค›ों เคจे เค…เคตि เค•ो เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•िเคฏा เคฅा। เคœเคฌ เคคเค• เคนเคฎ เคฎूเคฐ्เคคि เค•ो เค ीเค• เคธे เคฆेเค– เคชाเคคे, เค•ाเคฐ เค†เค—े เคจिเค•เคฒ เคšुเค•ी เคฅी।

‘เคœिเคธ เคฆिเคจ เคจिเค•เคฒเคจा เคนोเคคा เคนै เค‰เคธ เคฐाเคค เคจींเคฆ เคจเคนीं เค†เคคी।’ เคก्เคฐाเค‡เคตिंเค— เค•เคฐเคคे เคนुเค เคตिเคจเคฏ เคฌเคคा เคฐเคนा เคฅा। เคฏเคน เคฐूเคŸीเคจ เคจเคนीं เคฅा। เคฐोเคœ เค•เคฐीเคฌ เค†เค  เคฌเคœे เค‰เค เคจा เคนोเคคा เคฅा। เคšूँเค•ि เคธुเคฌเคน เค›เคน เคฌเคœे เคฎैเคธूเคฐ เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เคคเคฏ เคฅा। เค‡เคธเคฒिเค เคœเคฒ्เคฆी เค‰เค เคจे เค•ा เคฆเคฌाเคต เคฅा। เค‡เคธ เคšเค•्เค•เคฐ เคฎें เคจींเคฆ เคนी เคจเคนीं เค†เคˆ เคฅी। เคฏเคน เคธंเคฏोเค— เคนी เคฅा เค•ि เค•ाเคฐ เคฎें เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคเค• เค—ीเคค เค—ूँเคœ เคฐเคนा เคฅा เคœिเคธเค•ी เคเค• เคชंเค•्เคคि เคฎेเคฐा เคง्เคฏाเคจ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค–ींเคš เคฐเคนी เคฅी-‘...เคฌेเคธुเคตाเคฆी เคฌेเคธुเคตाเคฆी เคคेเคฐी เคฐเคคिเคฏाँ...’ เคœเคฌ เคจींเคฆ เคจ เค†เค เคคो เคฐाเคค เคฌेเคธ्เคตाเคฆ เคนी เคคो เคนो เคœाเคคी เคนै। เคฎेเคฐे เคธाเคฅ เคญी เคเคธा เคนी เคนोเคคा เคนै। เคœเคฌ เคธुเคฌเคน เค•เคนीं เคœाเคจा เคนोเคคा เคนै เคคो เค ीเค• เคธे เคจींเคฆ เคจเคนीं เค†เคคी। 
เคนเคฎ เคฒाเคฒเคฌाเฅš เคชाเคฐ เค•เคฐ เคšुเค•े เคฅे। เคฌेंเค—เคณूเคฐु เค•े เคฆเค•्เคทिเคฃी เคนिเคธ्เคธे เคฎें เคนเคฎाเคฐी เค•ाเคฐ เค†เค—े เคฌเฅ เคฐเคนी เคฅी। เคธเฅœเค• เค•े เคฆोเคจों เค“เคฐ เคนเคฐे เค›ाเคฏाเคฆाเคฐ เคชेเฅœों เค•ी เคฆूเคฐ เคคเค• เคœाเคคी เคนुเคˆ เคเค• เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคถृंเค–เคฒा เคฅी। เคฆोเคจों เค“เคฐ เค•े เคชेเฅœ เคฎिเคฒเค•เคฐ เคธเฅœเค• เคชเคฐ เคธाเคฏเคฌाเคจ เค•ी เคคเคฐเคน เค›ाเคฏा เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค‡เคจ เค›เคคเคจाเคฐ เคชेเฅœों เค•े เคฌीเคš เคธे เค•ाเคฐ เค•ा เค—ुเคœเคฐเคจा เคธुเค–เคฆ เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा। เคฏเคน เคถเคนเคฐ เค•ा เคเค• เคชाเคถ เค‡เคฒाเค•ा เคœเคฏเคจเค—เคฐ เคฅा।

เค•ाเคฐ เคจे เค†เค—े เคเค• เคฎोเฅœ เคฒिเคฏा। เคฆाเคนिเคจे เคนाเคฅ เค•ी เค“เคฐ เคธเคซाเคˆเค•เคฐ्เคฎी เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ा เคเค• เคुเคฃ्เคก เคœा เคฐเคนा เคฅा। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคเค• เคœैเคธी เคก्เคฐेเคธ เคชเคนเคจ เคฐเค–ी เคฅी। เคถाเคฏเคฆ เคฏเคน เค‰เคจเค•ी เคฏूเคจिเคซाเคฐ्เคฎ เคฅी। เค•िเคธी เค•े เคนाเคฅ เคฎें, เคคो เค•िเคธी เค•ी เคฌเค—เคฒ เคฎें เคाเฅœू เคฆเคฌी เคนुเคˆ เคฅी। เคตे เคธเคญी เค•ेเคธเคฐिเคฏा เค•िเคจाเคฐी เค•ी เคนเคฐी เคธाเฅœिเคฏाँ เคชเคนเคจे เคนुเค เคฅीं เคœिเคธ เคชเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค†เคงी เคฌाँเคน เค•ा เคฎोเคŸे เค•เคชเฅœे เค•ा เคฒเคฎ्เคฌा เค•ोเคŸเคจुเคฎा เคถเคฐ्เคŸ เคชเคนเคจ เคฐเค–ा เคฅा। เคถเคฐ्เคŸ เค•ा เคŠเคชเคฐी เคเค• เคคिเคนाเคˆ เคนिเคธ्เคธा เค”เคฐ เคฌाँเคนें เค•ेเคธเคฐिเคฏा เคฐंเค— เค•ी เคฅी। เคเค• เคœैเคธे เคฒिเคฌाเคธ เคฎें เค•ाเคฎ เคชเคฐ เคœाเคคी เคนुเคˆं เคตे เคฎเคนिเคฒाเคँ เคฌเคนुเคค เคญเคฒी เคฒเค— เคฐเคนी เคฅीं। เคเค•-เคฆो เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ी เคšोเคŸी เคชเคฐ เค•เคจเค•ाเคฎ्เคฌเคฐा เคซूเคฒों เค•ी เคตेเคฃी เคญी เคฒเค—ी เคฅी। เคฎैंเคจे เค‡เคจ เคจाเคฐंเค—ी เคฐंเค— เค•े เคซूเคฒों เค•ो เคฏเคนाँ เค–ूเคฌ เคฆेเค–ा เคนै। เคชूเคœा เคฎें เคญी เค‡เคธ เคซूเคฒ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เคซूเคฒ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคคौเคฐ เคธे เคšाเคฐ เคธे เคชाँเคš เคธौ เคฐूเคชเค เคช्เคฐเคคि เค•िเคฒोเค—्เคฐाเคฎ เคฌिเค•เคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคค्เคฏोเคนाเคฐों เค•े เคฎौเคธเคฎ เคฎें เคฎाँเค— เคฌเฅ เคœाเคจे เคธे เคฏเคน เค”เคฐ เคฎเคนँเค—ा เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเค•ी เค•ीเคฎเคค เคนเคœाเคฐ เคธे เคฆो เคนเคœाเคฐ เคช्เคฐเคคि เค•िเคฒोเค—्เคฐाเคฎ เคคเค• เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै।

เคฌेंเค—เคณूเคฐु เคธे เคฌाเคนเคฐ เคนोเคจे เคฎें เคนเคฎें เค•เคฐीเคฌ เคกेเฅ เค˜ंเคŸे เคฒเค— เค—เค। เคจाเคฐिเคฏเคฒ เค•े เคŠँเคšे เคชेเฅœ เค•े เคुเคฐเคฎुเคŸ, เค†เคฎ, เคšीเค•ू, เค•ेเคฒे, เค—เคจ्เคจे เค†เคฆि เค•े เคฌเค—ीเคšे เคฎेเคฐा เคง्เคฏाเคจ เค–ींเคš เคฐเคนे เคฅे। เค•เคˆ เค—ाँเคต เค”เคฐ เค•เคธ्เคฌे เคชीเค›े เค›ूเคŸเคคे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคนเคฐे เคชेเฅœों เค•े เคฌीเคš เคฆूเคฐ เคฎुเคे เค•ेเคธเคฐिเคฏा เคซूเคฒों เคธे เคญเคฐा เคเค• เคชेเฅœ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆिเคฏा। เคถाเคฏเคฆ เคชเคฒाเคถ เคนो। เคฎैं เคฎเคง्เคฏเคช्เคฐเคฆेเคถ เค•े เคงाเคฐ เคœिเคฒे เค•ी เคฎเคจाเคตเคฐ เคคเคนเคธीเคฒ เค•ा เคฐเคนเคตाเคธी เคนूँ। เค‡เคธ เคฎौเคธเคฎ เคฎें เคนเคฎाเคฐे เค‡เคฒाเค•े เคฎें เคชเคฒाเคถ เค•े เคชेเฅœ เค•ेเคธเคฐिเคฏा เคซूเคฒों เคธे เคญเคฐ เคœाเคคे เคนैं। เคนเคฐे เคชेเฅœों เค•े เคฌीเคš เค•ेเคธเคฐिเคฏा เคฐंเค— เคฌเคนुเคค เค†เค•เคฐ्เคทเค• เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा। เคฏเคนाँ เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เคญเคฐเคชूเคฐ เคนै। เคนเคฐे เค›ाเคฏाเคฆाเคฐ เคชेเฅœों เค•ी เค•เคฎी เคจเคœเคฐ เคจเคนीं เค†เคคी। เคคाเคœ्เคœुเคฌ เคฅा เค•ि เคฎुเคे เค‡เคงเคฐ เคจीเคฎ เค”เคฐ เคฌเคฌूเคฒ เค•ा เค•ोเคˆ เคชेเฅœ เคจเคœเคฐ เคจเคนीं เค†เคฏा। เคœเคฌเค•ि เคฎैं เคœिเคธ เค‡เคฒाเค•े เคฎें เคฐเคนเคคा เคนूँ, เคตเคนाँ เคจीเคฎ เค•े เคชेเฅœ เค–ूเคฌ เคนैं। เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคจीเคฎों เค•ी เคฌเคนुเคคाเคฏเคค เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนी เค‡เคธ เคญूเคญाเค— เค•ा เคจाเคฎ เคจिเคฎाเฅœ เคชเฅœा เคนै। เคฎเคจाเคตเคฐ เคคเคนเคธीเคฒ เค‡เคธी เคจिเคฎाเฅœ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนै।

เคนเคฐ เค—ाँเคต เค•े เค†เค—े-เคชीเค›े เคเค• เคจ เคเค• เค›ोเคŸा-เคฎोเคŸा เคคाเคฒाเคฌ เคฏा เคीเคฒ เคญी เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนी เคฅी। เค•เคจเค•เคชुเคฐ เคจाเคฎเค• เค—ाँเคต เค•े เค†เค—े เคीเคฒ เคฎें เคเค• เคฐเคฅ เคฌเคจा เคนुเค† เคฅा। เคฐเคฅ เคชเคฐ เคถाเคฏเคฆ เค…เคฐ्เคœुเคจ เคธเคตाเคฐ เคฅे เค”เคฐ เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เคธाเคฐเคฅी เคฌเคจे เคนुเค เคฅे। เคšाเคตเคฒ เค•े เค–ेเคค เคญी เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนे เคฅे। เคฎेเคฐे เค‡เคฒाเค•े เคฎें เคšाเคตเคฒ เคจเคนीं เคฌोเค เคœाเคคे। เค•เคนीं-เค•เคนीं เคชเคนाเฅœों เค•े เคुเคฃ्เคก เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนे เคฅे। เค•ोเคˆ เคชเคนाเฅœ เคฌเฅœे เคธे เคนाเคฅी เคœैเคธा เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนा เคฅा เคคो เค•ोเคˆ เคชเคนाเฅœ เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เคชเคค्เคฅเคฐों เค•ा เคขेเคฐ เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा। เค•िเคธी เคชเคนाเฅœ เค•ी เคŠँเคŸ เค•ी เคคเคฐเคน เค•ुเคฌเฅ เคจिเค•เคฒी เคนुเคˆ เคฅी। เค†เค—े-เคชीเค›े เค‰เค े เคนुเค เคชเคนाเฅœ เคเคธे เคฒเค— เคฐเคนे เคฅे เคœैเคธे เคฏे เคชเคนाเฅœ เคจเคนीं เค…เคชเคจे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคธाเคฅ เคŸเคนเคฒเคจे เคจिเค•เคฒे เคนाเคฅिเคฏों เค•ा เคुเคฃ्เคก เคนो เคœिเคธเคฎें เคตเคฏเคธ्เค• เคนाเคฅी เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคจเค•े เคฌเคš्เคšे เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนों। เคฏเคน เคธเคฌ เคฆेเค–เคจा เคฌเคนुเคค เคธुเค–เคฆ เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा।

เค•ाเคฐ เคฎें เคจाเค—เคฐाเคœ เคฎंเคœुเคฒे เค•ी เคจเคตाเค—เคค เคซिเคฒ्เคฎ ‘เคुเคฃ्เคก’ เค•ा เค—ीเคค เค—ूँเคœ เคฐเคนा เคฅा-‘เค–ाเคจेเค•ु เคชिเคจेเค•ु/ เคธाเคฌुเคจ เคธे เคงोเคจेเค•ु/เคฌिंเคฆाเคธ เค†เคฏा เคฏे เคुเคฃ्เคก เคนै।’ เคฏเคน เค—ीเคค เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคธुเคจा เคฅा। เคธंเค—ीเคค เคฎें เคขोเคฒ, เคก्เคฐเคฎों เค”เคฐ เคฅाเคฒिเคฏों เคœैเคธे เคตाเคฆ्เคฏ เคฏंเคค्เคฐों เค•ो เคชीเคŸे เคœाเคจे เค•ी เคเคŸเค•ेเคฆाเคฐ เค†เคตाเคœों เค•ा เคœोเคถीเคฒा เคฎिเคถ्เคฐเคฃ เคฅा। เค†เค—े เค‡เคธी เคซिเคฒ्เคฎ เค•े เคเค• เค—ीเคค เค•ी เคฆो เคชंเค•्เคคिเคฏाँ เคฎुเคे เคฌเคนुเคค เคช्เคฐेเคฐเค• เคฒเค—ीं-‘เค•्เคฏों เคฐเคนเคคी เคนै เคคू เคงूเคช เค•े เคฎौเคธเคฎ เค•ो เค•ोเคธเคคी/ เคฌेเคนเคคเคฐ เคนै เค•เคฐ เคฒे เฅ›िंเคฆเค—ी เคฌाเคฆเคฒ เคธे เคฆोเคธ्เคคी।’ เคฏเคน เคงीเคฎी เคฐเฅž्เคคाเคฐ เค•ा เค—ीเคค เคฅा। เคฌाเคฆ เคฎें เคชเคคा เคšเคฒा เค•ि เคฏเคน เค—ीเคค เค…เคฎिเคคाเคญ เคญเคŸ्เคŸाเคšाเคฐ्เคฏ เค•ा เคฒिเค–ा เคนै। เคฌเคนเคฐเคนाเคฒ เค‰เคจ เคชเคฒों เคฎें เคธเฅžเคฐ เคเค•เคฆเคฎ เคธुเคนाเคตเคจा เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा।

เค…เคฌ เคฌ्เคฐेเค• เคฒेเคจा เคœเคฐूเคฐी เคฅा। เคคीเคจ เค˜ंเคŸे เค•ी เคธเคคเคค เคก्เคฐाเค‡เคตिंเค— เคนो เคšुเค•ी เคฅी। เค•เคฐीเคฌ เคธเคตा เคจौ เคฌเคœ เคšुเค•े เคฅे। เคนเคฎें เคฌ्เคฐेเค•เฅžाเคธ्เคŸ เคฒेเคจा เคฅा। เคเค• เคนोเคŸเคฒ เคชเคฐ เคฐुเค•े เคœिเคธเค•ा เคจाเคฎ ‘เคตिเคจाเคฏเค• เคนोเคŸเคฒ’ เคฅा। เคธाเค‡เคจ เคฌोเคฐ्เคก เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฏเคน เคธ्เคฅाเคจ เคฎंเคก्เคฏा เคœिเคฒे เค•ी เคฎाเคฒाเคตเคฒ्เคฒी เคคเคนเคธीเคฒ เค•ा เคนเคกเคฒी เคธเคฐ्เค•เคฒ เคฅा। เคจाเคถ्เคคे เคฎें เคฅเคŸ्เคŸा เค‡เคกเคฒी, เคธांเคญเคฐ, เคฌเฅœा เคชाเคต เค”เคฐ เคจाเคฐिเคฏเคฒ เค•ी เคšเคŸเคจी เคฅी। 
เค•ाเคฐ เคซिเคฐ เค†เค—े เคฌเฅเคจे เคฒเค—ी। เค…เคฌ เคฎैเคธूเคฐ เคธाเค  เค•िเคฒोเคฎीเคŸเคฐ เค•ी เคฆूเคฐी เคชเคฐ เคฅा। เค‡เคงเคฐ เคธเฅœเค• เคฌेเคนเคคเคฐ เคฅी। เค—เคจ्เคจे, เค•ेเคฒे เค”เคฐ เคšाเคตเคฒ เค•ी เคซเคธเคฒें เค–ेเคคों เคฎें เคूเคฎ เคฐเคนी เคฅी। เคฆूเคฐ เคคเค• เคจाเคฐिเคฏเคฒ เค•े เคชेเฅœों เค•े เคुเคฃ्เคก เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนी เคœा เคฐเคนे เคฅे। เค†เค—े เคธเฅœเค• เคชเคฐ เค•ुเค› เคŸ्เคฐेเค•्เคŸเคฐ เคญी เคฎिเคฒे เคœिเคจเค•ी เคŸ्เคฐाเคฒिเคฏों เคฎें เค•เคฐीเคจे เคธे เคœเคฎे-เคธเคŸे เค”เคฐ เค•เคŸे เคนुเค เค—เคจ्เคจे เคฒเคฆे เคฅे। เค•ुเค› เคˆंเคŸ เคญเคŸ्เคŸे เคญी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆिเค। เคฆो-เคคीเคจ เคŸ्เคฐเค• เคฐाเคธ्เคคे เคฎें เคฎिเคฒे เคœो เคฒाเคฒ เคˆเคŸों เคธे เคฒเคฆे เคฅे। เคฐाเคธ्เคคे เคฎें เคเค•्เค•ा-เคฆुเค•्เค•ा เคนी เคฌैเคฒเค—ाเฅœिเคฏाँ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆीं। เคฌैเคฒों เค•े เคธींเค— เค…เคชेเค•्เคทाเค•ृเคค เคฌเฅœे เค”เคฐ เคจुเค•ीเคฒे เคฅे।

เค•ाเคฐ เคฎैเคธूเคฐ เคถเคนเคฐ เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐ เคšुเค•ी เคฅी। เคฎैเคธूเคฐ เค•เคฐ्เคจाเคŸเค• เค•ा เคฆूเคธเคฐा เคฌเฅœा เค”เคฐ เคธाเคซ-เคธुเคฅเคฐा เคถเคนเคฐ เคนै। เคถเคนเคฐ เค•े เคญीเคคเคฐ เคฏเคน เค…เคนเคธाเคธ เคนो เคฐเคนा เคฅा। เคฏเคน เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•ी เคฐाเคœเคงाเคจी เคฌेंเค—เคณूเคฐु เคธे เค•เคฐीเคฌ เคกेเฅ เคธौ เค•िเคฒोเคฎीเคŸเคฐ เคฆूเคฐ เคนै। เคตिเคจเคฏ เคจे เคฎैเคธूเคฐ เคญ्เคฐเคฎเคฃ เค•े เคฒिเค เฅ›ू เค”เคฐ เคฎैเคธूเคฐ เคชेเคฒेเคธ เค•ो เคšुเคจा เคฅा। เค†เค–िเคฐเค•ाเคฐ เคนเคฎाเคฐी เค•ाเคฐ ‘เคถ्เคฐी เคšाเคฎเคฐाเคœेเคจ्เคฆ्เคฐ เคœूเคฒोเคœिเค•เคฒ เค—ाเคฐ्เคกเคจ’ เคฏाเคจी เฅ›ू เค•े เคช्เคฐเคตेเคถ เคฆ्เคตाเคฐ เค•े เคธाเคฎเคจे เคฅी। เค…เคญी เคนเคฎ เคชाเคฐ्เค•िंเค— เค–ोเคœ เคนी เคฐเคนे เคฅे เค•ि เคนเคฎाเคฐी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคญाँเคชเค•เคฐ เคเค• เค‘เคŸो เคตाเคฒा เค•ाเคฐ เค•े เคชाเคธ เค†เคฏा। เค•เคนเคจे เคฒเค—ा-‘เคšเคฒो เคธเคฐ, เคชाเคฐ्เค•िंเค— เค•ी เคœเค—เคน เคฌเคคाเคคा เคนूँ।’ เคฎुเคे เค‰เคธเค•ी เคฏเคน เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ी เคชเคนเคฒ เค…เคš्เค›ी เคฒเค—ी। เคตเคน เค•เคฐीเคฌ เคเค• เค•िเคฒोเคฎीเคŸเคฐ เคฆूเคฐ เคฒे เค—เคฏा। เค‰เคธเคจे เคชाเคฐ्เค•िंเค— เค•ा เคธ्เคฅाเคจ เคฌเคคा เคฆिเคฏा। เคธाเคฅ เคนी เคตाเคชเคธ เฅ›ू เคคเค• เค‘เคŸो เคฎें เคฒे เคœाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคธ्เคคाเคต เคฐเค– เคฆिเคฏा। เค•เคนा-‘เค•ेเคตเคฒ เคคीเคธ เคฐूเคชเค เคฎें เคฒे เคšเคฒूँเค—ा เคธเคฐ।’ เคฒเค—ा เคœैเคธे เคฎเคฆเคฆ เค•े เคฌเคนाเคจे เคตเคน เค…เคชเคจी เค•เคฎाเคˆ เคขूँเคข เคฐเคนा เคฅा।

เคตिเคจเคฏ เคจे เค‡ंเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคชเคนเคฒे เคนोเคŸเคฒ เคฎें เคœाเคँเค—े เคซिเคฐ เคตाเคชเคธ เค•ाเคฐ เคธे เค†เคँเค—े। เคคเคฌ เค•ाเคฐ เคชाเคฐ्เค•िंเค— เค•ी เคœाเคเค—ी। เคนเคฎ เคธเคตा เค—्เคฏाเคฐเคน เคฌเคœे เคตเคนाँ เคธ्เคฅिเคค เคฐॉเคฏเคฒ เค†เคฐ्เคšिเคก เคถृंเค–เคฒा เค•े เคนोเคŸเคฒ ‘เคฎेเคŸ्เคฐोเคชोเคฒ’ เคชเคนुँเคš เค—เค। เค‡เคธ เคนोเคŸเคฒ เคฎें เคชเคนเคฒे เคธे เคนी เค•เคฎเคฐे เคฌुเค• เค•िเค เคœा เคšुเค•े เคฅे। เคฌेंเค—เคณूเคฐु เคธे เคฏเคนाँ เคชเคนुँเคšเคจे เคฎें เคนเคฎें เคชाँเคš เค˜ंเคŸे เคฒเค—े เคฅे। เคเค• เคตिเคจเคฎ्เคฐ เคฆเคฐเคฌाเคจ เคจे เคนเคฎाเคฐा เคธ्เคตाเค—เคค เค•िเคฏा। เค‰เคธเคจे เคธเฅžेเคฆ เคฐंเค— เค•े เคชैंเคŸ เคชเคฐ เค—्เคฐे เคฐंเค— เค•ा เค•ोเคŸ เคชเคนเคจ เคฐเค–ा เคฅा। เค•เคฎเคฐ เคชเคฐ เคฌेเคฒ्เคŸ เค”เคฐ เคธिเคฐ เคชเคฐ เคธाเคซा เคฌंเคงा เคฅा। เคตเคน เค•िเคธी เคฌेंเคก-เคฌाเคœे เคตाเคฒे เคœैเคธा เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा। เคนोเคŸเคฒ เคฆ्เคตाเคฐा เคฏเคน เคก्เคฐेเคธ เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคฐเคนी เคนोเค—ी। เค‰เคธเค•े เคšेเคนเคฐे เคชเคฐ เคเค• เค…เคคिเคฐंเคœिเคค เคฎुเคธ्เค•ाเคจ เคšिเคชเค•ी เคฅी। เคฒเค—เคคा เคฅा เค•ि เคธोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคญी เคฏเคน เคฎुเคธ्เค•ाเคจ เค‰เคธเค•े เคšेเคนเคฐे เคชเคฐ เคšिเคชเค•ी เคฐเคนเคคी เคนोเค—ी เค…เคชเคจी เคก्เคฏूเคŸी เค•ी เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏเคคा เค•ी เคคเคฐเคน। เค‰เคธเคจे เค…เคชเคจा เคจाเคฎ เคจाเค—เคฐाเคœ เคฌเคคाเคฏा เคฅा เคœो เค‰เคธเค•ी เคตिเคจเคฎ्เคฐเคคा เค”เคฐ เคšेเคนเคฐे เคชเคฐ เคซैเคฒी เคฎुเคธ्เค•ाเคจ เคธे เคฎेเคฒ เคจเคนीं เค–ा เคฐเคนा เคฅा। เค‰เคธเคฎें ‘เค…เคคिเคฅि เคฆेเคตो เคญเคตो’ เค•ी เคคเคฐ्เคœ เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ी เค†เคคुเคฐเคคा เคฆिเค– เคฐเคนी เคฅी। เค‰เคธเค•ा เคšेเคนเคฐा เค•्เคฒीเคจ เคธेเคต्เคก-เคฎूँเค› เคตिเคนीเคจ เคฅा। เค–เคฏाเคฒ เค†เคฏा เค•ि เคฏเคฆि เค‡เคธเค•ी เคฎूँเค›ें เคนोเคคीं เคคो เคถाเคฏเคฆ เค…เคตि เค‰เคธे เคญी ‘เคฎूँเค› เค…ंเค•เคฒ’ เค•เคนเคคा। เคนเคฎเคจे เคนोเคŸเคฒ เคฎें เค…เคชเคจा เคฒเค—ेเคœ เคฐเค–เคตाเคฏा। เคšेเค• เค‡เคจ เค•ी เค”เคชเคšाเคฐिเค•เคคा เคชूเคฐी เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคซिเคฐ เฅ›ू เค•े เคฒिเค เคจिเค•เคฒ เค—เค।

เค…เคฌ เคนเคฎ ‘เคถ्เคฐी เคšाเคฎเคฐाเคœेเคจ्เคฆ्เคฐ เคœूเคฒोเคœिเค•เคฒ เค—ाเคฐ्เคกเคจ’ เค•े เคญीเคคเคฐ เคฅे। เคฎเคนाเคฐाเคœा เคšाเคฎเคฐाเคœ เคตोเคกेเคฏाเคฐ เคจे 1892 เคฎें เค‡เคธเค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เค•ी เคฅी। เคฏเคนाँ เคช्เคฐเคคिเคตเคฐ्เคท 30 เคฒाเค– เคธे เค…เคงिเค• เคชเคฐ्เคฏเคŸเค• เค†เคคे เคนैं। เค‡เคธเค•ी เคตाเคฐ्เคทिเค• เค†เคฏ 7 เค•เคฐोเฅœ เคฐूเคชเค เคธे เค…เคงिเค• เคนै। เคถाเคฏเคฆ เคญाเคฐเคค เค•ा เคฏเคน เคชเคนเคฒा เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เคนै เคœो เคธเคฐเค•ाเคฐी เค—्เคฐांเคŸ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคนाँ เคœाเคจเคตเคฐ เค•ो เค—ोเคฆ เคญी เคฒे เคธเค•เคคे เคนैं। เคนเคฎเคจे เคเค•ाเคงिเค• เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ ‘เคเคจिเคฎเคฒ เค…เคกॉเคช्เคŸ เคธ्เค•ीเคฎ’ เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคธाเค‡เคจ เคฌोเคฐ्เคก เคฒเค—े เคฆेเค–े เคฅे।

เคชเคฐ्เคฏเคŸเค•ों เค•ी เคธुเคตिเคงा เค•े เคฒिเค เคถुเคฐुเค†เคค เคฎें เคนी เฅ›ू เค•ा เคชूเคฐा เคšिเคค्เคฐเคฎเคฏी เคฐंเค—ीเคจ เคจเค•्เคถा เคฅा। เค‡เคธे เคฆेเค–เคจे เคชเคฐ เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเคคा เคฅा เค•ि เค•เคนाँ-เค•เคนाँ, เค•ौเคจ-เค•ौเคจ เคธे เคธ्เคคเคจเคชाเคฏी, เคชเค•्เคทी เค”เคฐ เคธเคฐीเคธृเคช เคนैं। เคฏเคน เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ 157 เคเค•เฅœ เคฎें เคซैเคฒा เคนुเค† เคนै। เคฏเคน เคญाเคฐเคค เค•े เคธเคฌเคธे เคชुเคฐाเคจे เค”เคฐ เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐों เคฎें เคธे เคเค• เคนै। เคฏเคนाँ เคตिเคตिเคง เคช्เคฐเคœाเคคिเคฏों เค•े 1450 เคช्เคฐाเคฃी เคนैं।

เคชเคนเคฒी เคชंเค•्เคคि เคชเค•्เคทिเคฏों เค•ी เคฅी। เคนเคฎ เค‰เคธी เค“เคฐ เคฎुเฅœ เค—เค। เคชเค•्เคทिเคฏों เค•े เคธीเค–เคšों เค•े เค†เค—े เค‰เคจเค•े เคจाเคฎ, เคธ्เคตเคญाเคต เค”เคฐ เค•เคนाँ เคชाเค เคœाเคคे เคนैं เค†เคฆि เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฒिเค–ी เคฅी। เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคฎेเคฐी เคจเคœเคฐ ‘เค—्เคฐेเคŸ เค‡ंเคกिเคฏเคจ เคนाเคฐ्เคจเคฌिเคฒ’ เคชเคฐ เคชเฅœी। เคตเคน เคœाเคฒी เค•े เคจीเคšे เค•ी เค“เคฐ เคจाเคฎाเคฒूเคฎ-เคธा เค–เฅœा เคฅा। เคฏเคน เคฌเคนुเคค เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคชเค•्เคทी เคนै। เค‡เคธเค•े เคถเคฐीเคฐ เคชเคฐ เคชीเคฒे เค”เคฐ เค•ाเคฒे เคฐंเค— เค•ी เค…เคงिเค•เคคा เคนोเคคी เคนै। เค‡เคธเค•ी เคฎुเฅœी เคนुเคˆ เคฌเฅœी เคšोंเคš เคœो เคฌीเคš เคฎें เคोเคฒी เค•ी เคธी เคฅी। เคธिเคฐ เคชเคฐ เค›เคช्เคชเคฐเคจुเคฎा เค†เค•ृเคคि เค‡เคธे เค…เคจ्เคฏ เคชเค•्เคทिเคฏों เคธे เค…เคฒเค— เค•เคฐเคคी เคนै।

เค‡เคธी เคฒाเค‡เคจ เคฎें เคœाเคฒिเคฏों เค•े เคชीเค›े เค•เคˆ เคชเค•्เคทी เคฅे। เคœाเคฒिเคฏों เค•े เคชिंเคœเคฐों เคจे เค‰เคจเค•े เค†เคธเคฎाเคจ เค•ो เคฌเคนुเคค เค›ोเคŸा เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा। เคธเคญी เคชเค•्เคทी เคฐंเค—-เคฌिเคฐंเค—े เค”เคฐ เคฎोเคนเค• เคฅे। เค•ोเคˆ เคฐंเค—ों เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा, เค•ोเคˆ เค…เคชเคจे เค†เค•ाเคฐ เคธे เคคो เค•ोเคˆ เค…เคชเคจी เค†เคตाเคœ เคธे। เค‡เคธ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค‡เคจ เคชเค•्เคทिเคฏों เค•ा เคธเคฎ्เคฎिเคฒिเคค เค•เคฒเคฐเคต เค—ूँเคœ เคฐเคนा เคฅा। เค†เค—े ‘เคฌुเคกเค—ेเคฐिเค—เคฐ เคธ्เคจो’ เคฆेเค–ा। เคฏเคน เคคोเคคे เคœैเคธा เคชเค•्เคทी เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा। เค‡เคธเค•ा เคšेเคนเคฐा เคชीเคฒा เค”เคฐ เค—เคฐ्เคฆเคจ เคชเคฐ เค•ाเคฒे เคงเคฌ्เคฌे เคฅे। เคชंเค– เค•ाเคฒे เคฅे, เคฌाเค•ी เคถเคฐीเคฐ เค•ा เคฐंเค— เคนเคฒ्เค•ा เคนเคฐा เคฅा। เคฅोเฅœा เค†เค—े เค‰เคฒ्เคฒुเค“ं เค•ा เคกेเคฐा เคฅा। เคตे เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เค…เคชเคจे-เค†เคช เคฎें เคฒीเคจ เคฒเค—เคญเค— เค–ाเคฎोเคถ เคฎुเคฆ्เคฐा เคฎें เคฌैเค े เคฅे। เคชाเคธ เคฎें เคนी เคคीเคคเคฐ เคฅे। เคคीเคคเคฐ เคฆेเค–เคคे เคนी ‘เคคीเคคเคฐ เค•े เคฆो เค†เค—े เคคीเคคเคฐ เค•े เคฆो เคชीเค›े เคคीเคคเคฐ’ เค—ाเคจा เคฏाเคฆ เค† เค—เคฏा। เคเค• เคœाเคฒी เค•े เคชीเค›े เคธाเคฐเคธ เค˜ूเคฎ เคฐเคนे เคฅे। เคธाเคฐเคธ เคธंเคธाเคฐ เค•ा เคธเคฌเคธे เคŠँเคšा เค‰เฅœเคจे เคตाเคฒा เค”เคฐ เคญाเคฐเคค เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเฅœा เคชเค•्เคทी เคนै। เคฒंเคฌी เค”เคฐ เคฒเคšीเคฒी เค—เคฐ्เคฆเคจ เค”เคฐ เคฒाเคฒ เคฐंเค— เค•ी เคฒंเคฌी-เคชเคคเคฒी เคŸाँเค—ों เคตाเคฒे เคฏे เคธाเคฐเคธ เคฌเคนुเคค เค†เค•เคฐ्เคทเค• เคฒเค— เคฐเคนे เคฅे। เค‡เคจเค•ा เคธिเคฐ เค”เคฐ เค—เคฒे เค•ा เค•ुเค› เคนिเคธ्เคธा เคฒाเคฒ เคฅा। เคฌाเค•ी เคถเคฐीเคฐ เคธเฅžेเคฆ-เคธ्เคฒेเคŸी เคฅा। เค‡เคจ्เคนें เคฆेเค–เค•เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ो เคฆो เคธाเคฐเคธ เค”เคฐ เคเค• เค•เค›ुเค เค•เคนाเคจी เคฏाเคฆ เค†เคคी เคนोเค—ी। เค•เคนाเคจी เคฎें เคธाเคฐเคธ เคšोंเคš เคฎें เคเค• เคฒเค•เฅœी เคฆเคฌाเค•เคฐ เค•เค›ुเค เค•ो เคฆूเคธเคฐे เคคाเคฒाเคฌ เคฎें เค‰เฅœเค•เคฐ เคฒे เคœाเคคे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคฐाเคธ्เคคे เค•े เคฌीเคš เคฎें เคนी เคตाเคšाเคฒ เค•เค›ुเค เค•े เคฎुँเคน เค–ोเคฒเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคตเคน เคฒเค•เฅœी เคธे เค›ूเคŸเค•เคฐ เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เค† เค—िเคฐเคคा เคนै। เค‰เคธเค•े เคช्เคฐाเคฃ-เคชเค–ेเคฐू เค‰เฅœ เคœाเคคे เคนैं। เคฌिเคจा เคธोเคšे เคฌोเคฒเคจे เค•ा เคฏเคนी เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนोเคคा เคนै।

เค‡เคธ เคฌเคฐ्เคก เคธेเค•्เคถเคจ เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเคœाเคคिเคฏों เค•े เค›ोเคŸे-เคฌเฅœे, เค–ूंเค–्เคตाเคฐ-เคฎाเคธूเคฎ, เคถाเค•ाเคนाเคฐी, เคฐंเค—เคฌिเคฐंเค—े, เคธเคฐ्เคตเคญเค•्เคทी เค”เคฐ เคฎाँเคธाเคนाเคฐी เคชเค•्เคทी เคฅे। เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคคोเคคे เคฅे। เคธเคจ เค•ैเคจूเคฐ เคคोเคคे เคฒाเคฒ-เคชीเคฒे เคฐंเค— เคฎें เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคฆिเค– เคฐเคนे เคฅे। เคฌाเคœ, เคšीเคฒ เค”เคฐ เค—िเคฆ्เคง เคญी เค‡เคธ เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เค•ी เคถोเคญा เคฌเฅा เคฐเคนे เคฅे। เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃी เคšीเคฒ เค•ी เคคेเคœ-เคธเคœเค— เค†ँเค–ों เค”เคฐ เคธुเค˜เฅœ, เคชीเคฒी-เคจुเค•ीเคฒी เคšोंเคš เค•ो เคฎैं เค…เคญी เคญी เคจเคนीं เคญूเคฒ เคชाเคฏा เคนूँ। เค‡เคงเคฐ เคฒाเคฒ เค•เคฒเค—ी เคตाเคฒे เคฎुเคฐ्เค—े เค”เคฐ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคชंเค–ों เค•े เคธ्เคตाเคฎी เคฎोเคฐ เคญी เคฅे।

เคฆेเค–เคจे เคตाเคฒों เค•ी เคญीเฅœ เค‰เคฎเฅœ เคฐเคนी เคฅी। เค‰เฅœเคจे เคตाเคฒे เคชंเค›ी เคเค• เคธीเคฎिเคค เคฆाเคฏเคฐे เคฎें เค•ैเคฆ เคฅे। เคนเคฎเคจे เค‰เคจเค•ा เค–ुเคฒा เค†เค•ाเคถ เค›ीเคจ เคฒिเคฏा เคฅा। เค‰เคจเค•े เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เค†เคตाเคธ เคธे เคฆूเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคเค• เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคฐเค–ा เคœा เคฐเคนा เคฅा। เคชंเค›ी เค•เคฒเคฐเคต เค•เคฐเค•े เคนเคฎ เคชเคฐ เค—ुเคธ्เคธा เคœाเคนिเคฐ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคถाเคฏเคฆ เคชूเค› เคฐเคนे เคฅे เค•ि เคนเคฎाเคฐा เค—ुเคจाเคน เคคो เคฌเคคाเค“ เคฎเคจुเคท्เคฏों! เคนเคฎें เคฏเคนाँ เค•्เคฏों เค•ैเคฆ เค•เคฐ เคฐเค–ा เคนै। เคนเคฎें เค–ुเคฒे เค†เค•ाเคถ เคฎें เค‰เฅœเคจे เค•्เคฏों เคจเคนीं เคฆेเคคे! เคชเคฐ เคนเคฎ เค‰เคจเค•ी เคญाเคทा เค•เคนाँ เคธเคฎเคเคคे เคนैं! เคฏूँ เคคो เคฌเคนुเคค เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคฌเคจเคคे เคนैं।

เค†เค—े เคฒाเคฏเคจ เคธेเค•्เคถเคจ เคฅा। เคฏเคนाँ เคฌเฅœी เคฌिเคฒ्เคฒिเคฏाँ เคฅीं। เค‡เคธเคฎें เคเค• เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เค†เคตाเคธ เคฎें เคคेंเคฆुเค เคฅे। เคฏे เคฎांเคธाเคนाเคฐी เคœीเคต เคนैं। เฅ›ू เคฎें เค‡เคจ्เคนें เคฎांเคธ เค–िเคฒाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคธเคญी เคชเคถु-เคชเค•्เคทिเคฏों เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เค†เคตाเคธ เค”เคฐ เคญोเคœเคจ เค•े เคฎुเคคाเคฌिเค• เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เค—เคˆ เคฅी। เคฏเคนाँ เคเค• เคฌเฅœा เคคेंเคฆुเค† เคŠเคชเคฐ เคฌเคจे เค†เคตाเคธ เคฎें เคธुเคธ्เคคा เคฐเคนा เคฅा। เคเค• เค›ोเคŸा เคคेंเคฆुเค† เคฌेเคšैเคจी เคธे เคšเคนเคฒเค•เคฆเคฎी เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा। เคชाเคธ เคนी เคŸाเค‡เค—เคฐ (เคฌाเค˜) เค•ा เค†เคตाเคธ เคฅा। เคฏเคนी เคนाเคฒ เคถेเคฐों เค•ा เคญी เคฅा। เคตे เคญी เค•เคนीं เคธुเคธ्เคคा เคฐเคนे เคฅे। เคถाเคฏเคฆ เคฏเคน เค‰เคจเค•े เค†เคฐाเคฎ เค•ा เคธเคฎเคฏ เคนो। เค•ुเคฒ เคฎिเคฒाเค•เคฐ เค‡เคจ เคฌเฅœी เคฌिเคฒ्เคฒिเคฏों เคจे เคฆเคฐ्เคถเคจ เคคो เคฆिเค เค•िเคจ्เคคु เคนเคฎ เคธंเคคुเคท्เคŸ เคจ เคนो เคธเค•े। เคถेเคฐ เค•ो เคฆेเค–เคจे เคชเคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ो เคถेเคฐ เค”เคฐ เคšूเคนे เค•ी เค•เคนाเคจी เคฏाเคฆ เค†เคคी เคนोเค—ी। เค•เคนाเคจी เคฎें เคšूเคนा เคถिเค•ाเคฐी เค•ा เคœाเคฒ เค•ाเคŸเค•เคฐ เคถेเคฐ เค•ी เคœाเคจ เคฌเคšाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคคा เคนै। เคถेเคฐ เคธे เคœुเฅœी เค•เคˆ เคฌाเคฒ เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคนैं।

เค…เคฌ เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคฌเคจ्เคฆเคฐ เคฅे। เค‡เคจเคฎें เคšिंเคชाเคœी เค”เคฐ เค—ोเคฐिเคฒ्เคฒा เคญी เคฅे। เคฆिเคฒเคšเคธ्เคช เคนै เค•ि เคนเคฎ เคฌंเคฆเคฐों เค•े เคนी เคตंเคถเคœ เคนैं। เคšिंเคชाเคœी เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े 98 % เค”เคฐ เค—ोเคฐिเคฒ्เคฒा เคธे 98.3 % เคœेเคจेเคŸिเค• เค•ोเคก เคฎिเคฒเคคे เคนैं। เค‡เคจเค•े เคธिเคฐ, เคนाเคฅ, เคชाँเคต เค†เคฆि เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธे เคฎिเคฒเคคे-เคœुเคฒเคคे เคนैं। เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ि เคฏे เคนเคฎाเคฐे เคจिเค•เคŸเคคเคฎ เคชूเคฐ्เคตเคœ เคนैं। เคธाเค  เคฒाเค– เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคฎเคจुเคท्เคฏों เค”เคฐ เค‡เคจเค•े เคชूเคฐ्เคตเคœ เคเค• เคนी เคฅे। เค•िเคจ्เคคु เคนเคฎ เค…เคญिเคฎाเคจी เคนैं เค”เคฐ เคตเคนीं เคธे เค…เคชเคจे เคตंเคถ เค•ो เคฎाเคจเคคे เคนैं เคœเคนाँ เคธे เคนเคฎाเคฐी เคตिเคฐुเคฆाเคตเคฒी เคถुเคฐू เคนोเคคी เคนै।

เคฆो เคนเคœाเคฐ เค‡เค•्เค•ीเคธ เคฎें เคจिเคฐ्เคฎिเคค ‘เค“เคฐांเค—ुเคŸाเคจ เคนाเค‰เคธ’ เคถाเคจเคฆाเคฐ เคฅा। เคฏเคน เคนाเค‰เคธ เคŠँเคšी เคนเคฐे เคฐंเค— เค•ी เคšाเคนเคฐเคฆीเคตाเคฐी เคธे เคฌเคจा เคฅा। เคตเคนाँ เค†เคฐंเค—ुเคŸाเคจ เค•े เคฒเคŸเค•เคจे เค”เคฐ เคुเคฒเคจे เค•े เคฌेเคนเคคเคฐ เค‡ंเคคเคœाเคฎ เคฅे। เคฐเคธ्เคธे เคฌंเคงे เคฅे เคœिเคธ เคชเคฐ เคตเคน เคुเคฒเคจे เค•ा เคฒुเคค्เฅž เค‰เค ा เคธเค•เคคा เคฅा। เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคนเคฎ เคฆेเค– เคฐเคนे เคฅे เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคตเคน เคฐเคธ्เคธे เคชเคฐ เคुเคฒเคคे เคนुเค เคชेเฅœ เคชเคฐ เคšเฅ เคฐเคนा เคฅा। เคฆूเคธเคฐा เค“เคฐंเค—ुเคŸाเคจ เคŠँเคšे เคฎเคšाเคจ เคชเคฐ เคฒेเคŸा เค•ुเค› เค–ा-เคšเคฌा เคฐเคนा เคฅा।

เค†เค—े เคนเคฎเคจे เคนिเคฐเคฃ, เคฌाเคฐเคนเคธिंเค—ा, เคšीเคคเคฒ เค†เคฆि เค•े เคुเคฃ्เคก เคฆेเค–े। เคตเคนीं เคนเคฎเคจे เคธेเคฒ्เคซिเคฏाँ เคฒीं เค”เคฐ เคเค• เคธीเคฎेंเคŸ เค•ी เคฌेंเคš เคชเคฐ เคฌैเค เค•เคฐ เคซोเคŸो เค–ींเคšी। เค…เคตि เคจे เคนเคฎें เคฎเคจเคฎुเคคाเคฌिเค• เคชोเคœ เคจเคนीं เคฆिเค। เคตเคน เค…เคชเคจी เคฎเคฐ्เคœी เค•ा เคฎाเคฒिเค• เคนै। เคจ เคคो เค‰เคธे เคธ्เคŸ्เคฐोเคฒเคฐ เคชเคฐ เคฌैเค เคจा เคฎंเคœूเคฐ เคฅा เค”เคฐ เคจ เคชैเคฆเคฒ เคšเคฒเคจा। เค‰เคธเคจे เค—ोเคฆी เคฒेเคจे เค•ी เคœिเคฆ เคชเค•เฅœ เคฒी।

เคนเคฎ เคญेเฅœिเค, เคนुเคตा-เคนुเคตा เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคธिเคฏाเคฐ เค†เคฆि เคฆेเค– เคšुเค•े เคฅे। เคฐीเค› เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎ เค†เค—े เคฌเฅे। เคฐीเค› เค•े เค•ेเคตเคฒ เค•ुเค› เค•ाเคฒे เคฌाเคฒ เคนी เคฆिเค– เคฐเคนे เคฅे। เคตเคน เค–เคœूเคฐ เคœैเคธे เค•िเคธी เคชेเฅœ เคชเคฐ เคšเฅा เคนुเค† เคฅा। เคชेเฅœ เค•े เคชเคค्เคคों เคฎें เคนी เคตเคน เคกूเคฌा เคนुเค† เคฅा। เคนเคฎ เค‰เคธे เคธเคฎूเคšा เคจเคนीं เคฆेเค– เคชा เคฐเคนे เคฅे। เคถाเคฏเคฆ เค•ुเค› เค–ाเคจे เค•ा เคœुเค—ाเฅœ เคฌिเค ा เคฐเคนा เคฅा। เคชเคนเคฒे เคชेเคŸ เคชूเคœा เคซिเคฐ เค•ाเคฎ เคฆूเคœा। เคนเคฎें เคฆเคฐ्เคถเคจ เคฆेเคจे เค•ी เค‰เคธे เคซुเคฐ्เคธเคค เคจเคนीं เคฅी เค”เคฐ เคจ เค•ोเคˆ เค‡เคš्เค›ा।

เคœเคฌ เคนเคฎ เคนाเคฅिเคฏों เค•ो เคฆेเค–เคจे เคฒเค—े เคคो เคตिเคจเคฏ เคจे เค…เคตि เค•ो เค•เคจ्เคงों เคชเคฐ เคฌिเค ा เคฒिเคฏा เคคाเค•ि เคตเคน เคญीเฅœ เคฎें เคฆूเคฐ เคตिเคšเคฐเคคे เคนाเคฅिเคฏों เค•ो เคฆेเค– เคธเค•े। เค•เคจ्เคงों เคชเคฐ เคฌैเค เค•เคฐ เค…เคตि เค–ुเคถ เคฅा। เคเค• เคฌเฅœे เคธे เคฌाเฅœे เคฎें เคนเคฎें เค•ुเค› เคนाเคฅी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนे เคฅे।

เค‡เคธ เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เคฎें 2004 เค”เคฐ 2005 เคฎें เค•เคˆ เคœाเคจเคตเคฐों เคฐเคนเคธ्เคฏเคฎเคฏ เคคเคฐीเค•े เคธे เคฎौเคค เคนुเคˆ เคฅी। เค‡เคธ เคฆौเคฐाเคจ 6 เคนाเคฅिเคฏों เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคนुเคˆ เคฅी เคœिเคจเคฎें เค—เคฃेเคถ, เคฐूเคชा, เค•ोเคฎเคฒा, เคฐोเคนเคจ เค”เคฐ เค…ंเคถुเคฒ เคนाเคฅी เคฅे। เค‡เคจ्เคนें เคœเคนเคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เคเค• เคฎเค•ाเค•, เคเค• เค‡เคฎु เค”เคฐ เคเค• เคฌाเค˜ เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคญी เคนो เค—เคˆ เคฅी। เคคเคฌ เคเค• เคฎเคนीเคจे เค•े เคฒिเค เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เคฌเคคाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคœเคนเคฐ เคธे เคนुเคˆ เคฅी। เค‰เคจเค•ो เคœเคนเคฐ เคฏเคนीं เค•े เค•เคฐ्เคฎเคšाเคฐिเคฏों เคจे เคฆिเคฏा เคฅा। เคตैเคธे เคญी เคช्เคฐाเคšीเคจ เค•ाเคฒ เคธे เคนी เค†เคฆเคฎी เคฌेเค—ुเคจाเคน เคœाเคจเคตเคฐों เค•ा เคถिเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคा เค† เคฐเคนा เคนै। เคฎुเคे เค†เคจंเคฆ เคฌเค•्เคทी เค•ा เคฒिเค–ा เคซिเคฒ्เคฎ ‘เคนाเคฅी เคฎेเคฐे เคธाเคฅी เค•ा’ เคตเคน เค—ीเคค เคฏाเคฆ เค† เค—เคฏा-‘เคœเคฌ เคœाเคจเคตเคฐ เค•ोเคˆ เค‡ंเคธाเคจ เค•ो เคฎाเคฐे/เค•เคนเคคे เคนैं เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคตเคนเคถी เค‰เคธे เคธाเคฐे/ เคเค• เคœाเคจเคตเคฐ เค•ी เคœाเคจ เค†เคœ เค‡ंเคธाเคจ เคจे เคฒी เคนै/เคšुเคช เค•्เคฏों เคนै เคธंเคธाเคฐ।’

เคฌเคš्เคšों เค•ी เค…เคจेเค• เค•เคนाเคจिเคฏाँ เค•े เคชाเคค्เคฐ เคชเคถु-เคชเค•्เคทिเคฏों เคธे เคœुเฅœे เคนोเคคे เคนैं। เคฆेเค–เคจे เคตाเคฒों เคฎें เค•เคˆ เคฌเคš्เคšे เค…เคชเคจे เคฎाเคคा-เคชिเคคा เค•े เคธाเคฅ เคฅे। เคจिเคถ्เคšिเคค เคนी เฅ›ू เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคชเคถु-เคชเค•्เคทिเคฏों เค”เคฐ เคธเคฐीเคธृเคชों เค•ो เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฆेเค–เค•เคฐ เคฌเคš्เคšों เค•ो เคฌเคนुเคค เค†เคจเคจ्เคฆ เค†เคคा เคนोเค—ा। เค‰เคจ्เคนें เค‰เคจเคธे เคœुเฅœी เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคญी เคฏाเคฆ เค†เคคी เคนोเค—ी। เค‡เคธเคธे เค‰เคจเค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เคถเค•्เคคि เคฎें เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนोเค—ा। เฅ›ू เคฎें เค•ाเคฒे-เคธเฅžेเคฆ เคชเคŸ्เคŸों เคตाเคฒे เคœेเคฌ्เคฐाเค“ं เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เคญी เคฌเคš्เคšे เค–िเคฒ เค‰เค े เคนोंเค—े। เค…เคฒ्เคซाเคฌेเคŸ เค•े เค†เค–िเคฐी เคฒेเคŸเคฐ เคœेเคก เคธे เคœेเคฌ्เคฐा เคฌเคจเคคा เคนै। เค•เคˆ เคฌเคš्เคšों เคจे เคœेเคฌ्เคฐा เค•ो เค…เคฌ เคคเค• เค•ेเคตเคฒ เคšिเคค्เคฐ เคฏा เคŸीเคตी เคฎें เคนी เคฆेเค–ा เคนोเค—ा।

เคฒเคฎ्เคฌे-เคชเคคเคฒे เคฌेเคฒเคจाเค•ाเคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•े เคŠเคฆเคฌिเคฒाเคต เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ เค…เคšเคฐเคœ เคนुเค†। เค‰เคธเค•ा เค›ोเคŸा-เคธा เคฎुँเคน เคšूเคนे เคœैเคธा เคฅा। เคตเคน เคชाเคจी เคธे เคจिเค•เคฒ เค•เคฐ เคชंเคœों เค•े เคฌเคฒ เค—िเคฒเคนเคฐी เค•ी เคคเคฐเคน เค–เฅœा เคนो เค—เคฏा। เคฎाเคจो เคšौเค•เคจ्เคจा เคนोเค•เคฐ เค†เคธเคชाเคธ เค•ा เคœाเคฏเคœा เคฒे เคฐเคนा เคนो। เคถเคฐीเคฐ เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे เค‰เคธเค•ी เค†เคตाเคœ เคฎें เคฆเคฎ เคจเคนीं เคฅा। เค‡เคคเคจी เค†เคตाเคœ เคคो เคเค• เคฎाเคฎूเคฒी เคธा เคคोเคคा เคญी เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै। เคฌเคคाเคฏा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคŠเคฆเคฌिเคฒाเคต เคชाเคจी เคฎें เค†เค  เคฎिเคจเคŸ เคคเค• เคธाँเคธ เคฐोเค• เคธเค•เคคा เคนै।

เคนाเคฅिเคฏों เค•े เคฌाเคฆ เคนเคฎเคจे เค•ीเคšเฅœ เคœैเคธे เคชाเคจी เคฎें เคถांเคค เคญाเคต เคธे เคกूเคฌे เคนिเคช्เคชोเคชोเคŸेเคฎเคธ (เคฆเคฐिเคฏाเคˆ เค˜ोเฅœा) เค•ो เคฆेเค–ा। เค‰เคธเค•ा เคธिเคฐ เค”เคฐ เคชीเค  เคนी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนे เคฅे, เคฌाเค•ी เคถเคฐीเคฐ เคชाเคจी เคฎें เคกूเคฌा เคฅा। เคนिเคช्เคชो เค•े เคตिเคถाเคฒ เคกीเคฒ-เคกौเคฒ, เคฌเฅœे เคธिเคฐ เค”เคฐ เค›ोเคŸी เค†ँเค–ों เค•ो เคฆेเค– เคšเค•िเคค เคฐเคน เค—เคฏा। เคฎैंเคจे เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคนिเคช्เคชो เค•ो เคฐूเคฌเคฐू เคฆेเค–ा เคฅा। เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฆेเค–เคจे เค•ा เค…เคจुเคญเคต เค…เคฒเค— เค”เคฐ เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคคा เคนै। เคชเคฐเคฆे เคฏा เคซोเคŸो เคชเคฐ เคฆेเค–เคจे เคธे เคนเคฎ เค‰เคธเค•े เค†เค•ाเคฐ-เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เค•ेเคตเคฒ เค…เคจुเคฎाเคจ เคนी เคฒเค—ा เคชाเคคे เคนैं। เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฆेเค–เคจे เค•ा เค•ोเคˆ เคตिเค•เคฒ्เคช เคจเคนीं। เค‰เคธी เคธेเค•्เคถเคจ เคฎें เค†เค—े เคญाเคฐเคคीเคฏ เค—ेंเคกा (เค‡ंเคกिเคฏเคจ เคฐाเค‡เคจो) เคญी เคเค• เค–ुเคฒे เคถेเคก เคฎें เค–เฅœा เค…เคชเคจे เค–ाเคจे เคฎें เคฎเคถเค—ूเคฒ เคฅा। เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคœเคฌ เคจเคœเคฐ เคชเฅœी เคคो เค‰เคธเค•ी เค•ेเคตเคฒ เคชीเค  เคนी เคฆिเค– เคฐเคนी เคฅी। เค†เค—े เคœाเค•เคฐ เคฆेเค–เคจे เคชเคฐ เค‰เคธเค•ा เคธिเคฐ เคญी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆिเคฏा। เค‰เคธเค•े เคญाเคฐी-เคญเคฐเค•เคฎ เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เคฎोเคŸी-เคธเค–्เคค เค–ाเคฒ เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎैं เคšเค•िเคค เคฐเคน เค—เคฏा। เคตเคน เค…เคชเคจी เคงुเคจ เคฎें เค…เคชเคจे เค†เคนाเคฐ เคชเคฐ เคœुเคŸा เคฅा। เค‰เคธे เคนเคฎเคธे เค•ोเคˆ เคธเคฐोเค•ाเคฐ เคจเคนीं เคฅा। เค‰เคธเค•ी เค–ाเคฒ เคฌเคนुเคค เคฎเคœเคฌूเคค เค”เคฐ เคคเคนเคฆाเคฐ เคฅी। เค—ेंเคกा เค…เคชเคจी เคฎोเคŸी เค–ाเคฒ เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนै। เค‰เคธเค•े เคธिเคฐ เคชเคฐ เคเค• เคธींเค— เคฅा। เคธुเคจा เคนै เค•ि เค‡เคธी เคธींเค— เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนी เค‡เคจเค•ा เคถिเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฐเคนा เคนै। เค…เคฌ เคฏे เคตिเคฒुเคช्เคคि เค•े เค•เค—ाเคฐ เคชเคฐ เคนैं। เค‡เคธ เคฐाเคฏเคจो เค•ा เคจाเคฎ เคฌเคฌเคฒी เคนै। เค‡เคธे เคฎैเคธूเคฐ เค•े เคถ्เคฐी เคฐเค˜ुเคฒाเคฒ เคฐाเค˜เคตเคจ เคจाเคฎเค• เคฎเคนाเคถเคฏ เคจे เคเค• เคตเคฐ्เคท เค•े เคฒिเค เค…เคกॉเคช्เคŸ เค•เคฐ เคฐเค–ा เคฅा। ‘เคเคจिเคฎเคฒ เคเคกॉเคช्เคถเคจ เคฏोเคœเคจा’ เค•ी เคธเคซเคฒเคคा เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे เคฐเคนी เคฅी। เฅ›ू เคฎें เคเคธे เค•เคˆ เคœाเคจเคตเคฐ เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคฒोเค—ों เคฏा เคธंเคธ्เคฅाเค“ं เคจे เค…เคกॉเคช्เคŸ เค•िเคฏा เคนुเค† เคฅा।

เคธाँเคชों เค•ी เคฒाเค‡เคจ เคฎें เคญाเคฐी เคญीเฅœ เคฅी। เคนเคฎเคจे เคตเคน เคฒाเค‡เคจ เค›ोเฅœ เคฆी। เค‡ंเคธाเคจ เคœैเคธा เคœเคนเคฐीเคฒा เคœाเคจเคตเคฐ เคฆूเคธเคฐा เค•ौเคจ เคนोเค—ा! เคฐूเคธ-เคฏुเค•्เคฐेเคจ เค•ी เคœंเค— เคฎें เค•เคˆ เค‡ंเคธाเคจ เคฎाเคฐे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคœीเคคे-เคœाเค—เคคे เค‡ंเคธाเคจ เคฎौเคค เค•े เค†ंเค•เฅœों เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคฏाเคฆ เค•ीเคœिเค เค…เคœ्เคžेเคฏ เค•ी เค•เคตिเคคा-‘เคธाँเคช! /เคคुเคฎ เคธเคญ्เคฏ เคคो เคจเคนीं เคนुเค/เคถเคนเคฐों เคฎें เคฌเคธเคจा เคญी เคจเคนीं เค†เคฏा/ เคเค• เคฌाเคค เคชूเค›ूँ ?/เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆोเค—े/ เคกเคธเคจा เค•เคนाँ เคธीเค–ा/ เคตिเคท เค•เคนाँ เคชाเคฏा।’

เค‰เคธी เคชเคฐिเค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เค•िเคธ्เคฎ เค•े เค›ोเคŸे-เคฌเฅœे เค•เคˆ เค•เค›ुเค เคฅे। เคตे เค…เคชเคจे เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เคคाเคฒ เคฎें เคคैเคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค•ुเค› เคฌैเค े เคนुเค เค†เคฐाเคฎ เคซเคฐเคฎा เคฐเคนे เคฅे। เคฏเคฆि เคตे เค•ुเค› เคนिเคฒे-เคกुเคฒे เคจเคนीं เคคो เคฒเค—ेเค—ा เค•ि เคตเคนाँ เค›ोเคŸे-เคฌเฅœे เคšเคชเคŸे เคชเคค्เคฅเคฐ เคชเฅœे เคนुเค เคนों। เคเค•-เคฆो เค•เค›ुเค“ं เค•ी เคชीเค  เคคो เคคเค—ाเคฐी เคœिเคคเคจी เคฌเฅœी เคฅीं। เค•เคนाเคจी เคฎें เค‡เคธी เค•เค›ुเค† เค•ा เค•ोเคˆ เคชुเคฐเค–ा เคฐเคนा เคนोเค—ा เคœिเคธे เคธाเคฐเคธ เคเค• เคฒเค•เฅœी เค•े เคธเคนाเคฐे เค‰เฅœाเค•เคฐ เคฒे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เค–ैเคฐ! เคตเคน เคชंเคšเคคंเคค्เคฐ เค•ी เคเค• เค•เคนाเคจी เคนै เคœो เคฌเคš्เคšों เค•ो เคธเคจ्เคฆेเคถ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เค—เฅी เค—เคˆ เคฅी।

เค…เคจ्เคค เคฎें เคนเคฎเคจे เคœिเคฐाเคซ เคฆेเค–े। เคเค• เคฌเฅœे เค•เคฎ्เคชाเค‰ंเคก เคฎें เคคीเคจ-เคšाเคฐ เคœिเคฐाเฅž เคถांเคคिเคชूเคฐ्เคตเค• เค…เคชเคจी เคฒंเคฌी เคŸाँเค—ें เค”เคฐ เคฒंเคฌी เค—เคฐ्เคฆเคจें เคฒिเค เคนिเคšเค•ोเคฒे เค–ाเคคे เค˜ूเคฎ เคฐเคนे เคฅे। เคตे เค…เคชเคจी เคฒंเคฌी เค—เคฐ्เคฆเคจों เคธे เคชेเฅœों เค•ी เคชเคค्เคคिเคฏाँ เค–ा เคฐเคนे เคฅे। เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคŠँเคšे เค–เคฎ्เคญों เคชเคฐ เคŸเคนเคจी เคธเคนिเคค เคชเคค्เคคिเคฏाँ เคฌंเคงी เคฅीं เคคाเค•ि เค‰เคจ्เคนें เคुเค•เคจा เคจ เคชเฅœे। เค‰เคจ्เคนें เคुเค•เคจे เคฎें เค…เคธुเคตिเคงा เคนोเคคी เคนोเค—ी। เค•เคฎ्เคชाเค‰ंเคก เคฎें เคชเคค्เคคेเคฆाเคฐ เคŠँเคšे เคชेเฅœ เคญी เคฅे। เคœिเคฐाเฅž เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เคชाเค เคœाเคจे เคตाเคฒा เคธเคฌเคธे เคŠँเคšा เคœीเคต เคนै। เค‡เคธเค•ी เคŠँเคšाเคˆ 18 เคซुเคŸ เคคเค• เคนो เคธเค•เคคी เคนै। เค‰เคจเค•े เคถเคฐीเคฐ เคชเคฐ เคญूเคฐे เคšเค•เคค्เคคे เคฌเคนुเคค เค†เค•เคฐ्เคทเค• เคฒเค— เคฐเคนे เคฅे। เคฏे เคšเค•เคค्เคคे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคซिंเค—เคฐ เคช्เคฐिंเคŸ เค•ी เคคเคฐเคน เคธเคญी เคœिเคฐाเคซों เค•े เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนैं।

เคนเคฎें เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เคฎें เค˜ूเคฎเคคे เคนुเค เคฆो เค˜ंเคŸे เคนो เคšुเค•े เคฅे। เค…เคฌ เคนเคฎें เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เค•े เคธเคญी เคช्เคฐाเคฃिเคฏों เคธे เคตिเคฆा เคฒेเคจी เคฅी। เคนเคฎ เคšिเฅœिเคฏाเค˜เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคซिเคฐ เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เค† เค—เค เคฅे। เคญूเค– เคชेเคŸ เคชเคฐ เคฆเคธ्เคคเค• เคฆेเคจे เคฒเค—ी เคฅी। เคธเคตा เคฆो เคฌเคœे เคนเคฎ เค…เคจ्เคจเคชूเคฐ्เคฃा เคฐेเคธ्เคŸोเคฐेंเคŸ เคฎें เคฅे। เคฅाเคฒी เคฎें เคฐोเคŸी-เคธเคฌ्เคœी เค”เคฐ เคฐाเคฏเคคा เคฅा। เคธेंเคต เค”เคฐ เค†เคฒू เค•ी เคธเคฌ्เคœी เคธ्เคตाเคฆिเคท्เคŸ เคฅी। เคฐाเคฏเคคे เคจे เคฎुเคे เคคृเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคญोเคœเคจ เค•े เคฌाเคฆ เคตाเคชเคธ เค…เคชเคจे เคนोเคŸเคฒ เคฎें เคฎेเคŸ्เคฐोเคชोเคฒ เคœाเค•เคฐ เค•ुเค› เคฆेเคฐ เค†เคฐाเคฎ เค•िเคฏा।

เคฎैเคธूเคฐ เคชैเคฒेเคธ : เคธुเคจเคนเคฐा เคฎเคนเคฒ

เคถाเคฎ เค•े เคคीเคจ เคฌเคœे เคนเคฎ เคถाเคจเคฆाเคฐ เคฎैเคธूเคฐ เคชैเคฒेเคธ เค•े เคถाเคจเคฆाเคฐ เคชเคฐिเคธเคฐ เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐ เคšुเค•े เคฅे। เคฏเคน เคฎเคนเคฒ เค…เคฎ्เคฌा เคตिเคฒाเคธ เคญी เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เคšเคนाเคฐเคฆीเคตाเคฐी เค•े เคญीเคคเคฐ เค˜ुเคธเคคे เคนी เคฎเคนเคฒ เค•ी เคญเคต्เคฏเคคा เค”เคฐ เคธुเคจ्เคฆเคฐเคคा เคจे เคธเคฎ्เคฎोเคนिเคค เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคฅा। เคนเคฎाเคฐी เคจिเค—ाเคนें เคŠเคชเคฐ เคฅी। เคนเคฎ เคฎเคนเคฒ เค•ी เค“เคฐ เคฌเฅเคคे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคฏूँ เคคो เคฐाเคธ्เคคा เคฌเฅिเคฏा เคฅा। เคฒेเค•िเคจ เคเค• เคœเค—เคน เคซเคฐ्เคถ เค•ुเค› เคฆเคฌा เคนुเค† เคฅा। เคเค• เค›ोเคŸा เคธा เค—เคก्เคขा เคตเคนाँ เคฌเคจ เค—เคฏा เคฅा। เค‰เคธी เค—เคก्เคขे เคฎें เคšเคฒเคคे-เคšเคฒเคคे เคฌेเค–เคฏाเคฒी เคฎें เคธुเคฒเคญा เค•ा เคชाँเคต เคšเคฒा เค—เคฏा। เคชाँเคต เคœैเคธे เคนी เค—เคก्เคขे เคธे เคจिเค•ाเคฒा เคคो เคšเคช्เคชเคฒ เค•ी เคฌเคฆ्เคฆी เคญी เคจिเค•เคฒ เค—เคˆ। เคตिเคจเคฏ เคจे เคฌเคฆ्เคฆी เค•ो เคฏเคฅाเคธ्เคฅाเคจ เคฌिเค ा เคฆिเคฏा। เค—เคจीเคฎเคค เคฐเคนी เค•ि เคฌเคฆ्เคฆी เคŸूเคŸी เคจเคนीं เคฅी।

เคชैเคฒेเคธ เค•े เคญीเคคเคฐ เคช्เคฐเคตेเคถ เค•े เคชเคนเคฒे เคœूเคคे-เคšเคช्เคชเคฒों เค•ो เคœूเคคा เคธ्เคŸैंเคก เคชเคฐ เคฐเค– เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เคฏเคนाँ เคญाเคฐी เคญीเฅœ เคฅी। เคญीเคคเคฐ เคœाเคคे เคนी เคนเคฒ्เค•ी เคธी เคธुเค–เคฆ เค ंเคกเค• เคฎเคนเคธूเคธ เคนुเคˆ। เคœเคฌเค•ि เคฌाเคนเคฐ เค—เคฐ्เคฎी เคฅी। เคฏเคน เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฐाเคœเคฎเคนเคฒ เคนै। เคฏเคน เคตाเคกिเคฏाเคฐ เคตंเคถ เค•ा เค†เคงिเค•ाเคฐिเค• เคจिเคตाเคธ เคฅा। เคฎैเคธूเคฐ เค•ा เคถाเคฌ्เคฆिเค• เค…เคฐ्เคฅ ‘เค—เฅ’ เคนोเคคा เคนै। เคฏเคฆुเคฐाเคฏा เคจे 14 เคตीं เคธเคฆी เคฎें เคชुเคฐाเคจे เค•िเคฒे เค•े เค…เคจ्เคฆเคฐ เคชเคนเคฒा เคฎเคนเคฒ เคฌเคจเคตाเคฏा เคฅा। เคฏเคน เคšเคจ्เคฆเคจ เค•ी เคฒเค•เฅœी เคธे เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคฅा। 1896 เคฎें เคเค• เคตिเคตाเคน เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคฏเคน เคœเคฒเค•เคฐ เคฐाเค– เคนो เค—เคฏा เคฅा। เคฎैเคธूเคฐ เค•े เคคเคฌ เค•े เคฎเคนाเคฐाเคœा เค•ृเคท्เคฃเคฐाเคœा เคตाเคกเคฏाเคฐ เคšเคคुเคฐ्เคฅ เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคฎाँ เคจे เคจเคฏा เคฎเคนเคฒ เคฌเคจเคตाเคจे เค•े เคฒिเค เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคตाเคธ्เคคुเค•ाเคฐ เค‡เคฐเคตिเคจ เค•ो เคจिเคฏुเค•्เคค เค•िเคฏा เคฅा। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎเคนเคฒ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคˆंเคŸ, เคชเคค्เคฅเคฐ เค”เคฐ เคฒเค•เฅœी เคธे เค•िเคฏा เค—เคฏा। เคชुเคฐाเคจे เค•िเคฒे เค•े เคœเคฒ เคœाเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธंเคฐเคšเคจा เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ 1897 เคธे 1912 เค•े เคฌीเคš เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค‡เคธ เคฎเคนเคฒ เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ 1940 เคคเค• เคนोเคคा เคฐเคนा।

เคฌाเคนเคฐ เคธे เคฏเคน เคฎเคนเคฒ เคนเคฒ्เค•े เคชीเคฒे เค”เคฐ เคธเคซेเคฆ เคฐंเค— เค•ा เคฆिเค–เคคा เคนै เคœो เค…เคชเคจी เคญเคต्เคฏเคคा เค•ा เค†เคญाเคธ เค•เคฐाเคคे เคนुเค เค†ँเค–ों เค•ो เคธुเค•ूเคจ เคฆेเคคा เคนै। เคฎเคนเคฒ เค•े เค—ुเคฎ्เคฌเคฆों เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคค्เคฏ เคถैเคฒी เค•ो เค‡ंเคกो-เคธเคฐเคธेเคจिเค• เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคนिเคจ्เคฆू, เคฎुเฅšเคฒ, เคฐाเคœเคชूเคค เค”เคฐ เค—ोเคฅिเค• เคถैเคฒिเคฏों เค•ा เคฎिเคถ्เคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै। เคฎเคนเคฒ เค•ी เคญीเคคเคฐी เคธंเคฐเคšเคจा, เคธเคœाเคตเคŸ, เคธुเคฐुเคšिเคชूเคฐ्เคฃ เคฐंเค—-เคธंเคฏोเคœเคจ, เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคตाเคธ्เคคुเคถिเคฒ्เคช เค”เคฐ เคฎเคนीเคจ-เคธुเคจ्เคฆเคฐ เค•ाเคฐीเค—เคฐी เคฎเคจ เคฎोเคน เคฒेเคคी เคนै। เคซเคฐ्เคถ, เค›เคคें, เค—ुเคฎ्เคฌเคฆ, เค–เคฎ्เคญे, เคฆीเคตाเคฐें เคธเคญी เค‡เคคเคจी เค†เค•เคฐ्เคทเค• เค”เคฐ เค‡เคคเคจी เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคนैं เค•ि เคนเคฎ เคคเคฏ เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคคे เค•ि เค•्เคฏा เคฆेเค–ें เค”เคฐ เค•्เคฏा เค›ोเฅœें। เคฎैंเคจे เค‡เคคเคจा เค†เค•เคฐ्เคทเค•, เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคฐเค–เคฐเค–ाเคต เคตाเคฒा เค•ोเคˆ เค…เคจ्เคฏ เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฎเคนเคฒ เคฏा เค•िเคฒा เคชเคนเคฒे เคจเคนीं เคฆेเค–ा เคฅा। เค‡เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคชเคฐिเคธเคฐ 245 เคซीเคŸ เค”เคฐ 156 เคซीเคŸ เคšौเฅœा เคนै। เคฎเคนเคฒ เคฎें เคคीเคจ เคช्เคฐเคตेเคถ เคฆ्เคตाเคฐ เคนैं। เค‡เคธเค•े เค—เคนเคฐे เค—ुเคฒाเคฌी เคธंเค—เคฎเคฐเคฎเคฐ เค•े เค—ुเคฎ्เคฌเคฆ เคฆूเคฐ เคธे เคนी เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं। เค‡เคธ เคคीเคจ เคฎंเคœिเคฒा เค‡เคฎाเคฐเคค เคฎें เค•เคˆ เคตिเคถाเคฒ เคฎेเคนเคฐाเคฌ เคนैं। เคฎเคนเคฒ เคฎें เคฆो เคฆเคฐเคฌाเคฐ เคนॉเคฒ เคนैं।

เคชैเคฒेเคธ เค•े เคญीเคคเคฐ เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคे เคนी เค•ाเคฒे เคฐंเค— เค•ी เคคोเคชเค—ाเฅœिเคฏों เค•ी เคเค• เค•เคคाเคฐ เคจे เคง्เคฏाเคจ เค–ींเคšा। เค‡เคจ เคคोเคชों เค•ो เคนเคฐ เคธाเคฒ เคฆเคถเคนเคฐा เค•े เคช्เคฐाเคฐंเคญ เค”เคฐ เคธเคฎाเคชเคจ เค•े เคฎौเค•े เคชเคฐ เคฆाเค—ा เคœाเคคा เคนै। เคฎเคนเคฒ เค•े เคฎเคง्เคฏ เคฎें เคชเคนुँเคšเคจे เค•े เคฒिเค เค—เคœเคฆ्เคตाเคฐ เคธे เคนोเค•เคฐ เค—ुเคœเคฐเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เคตเคนाँ เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เคฎंเคกเคช เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคตिเคตाเคน เคฎंเคกเคช เคนै। เค‰เคธเค•ी เค›เคค เคฐंเค—ीเคจ เคถीเคถे เคธे เคฌเคจी เคนै। เคซเคฐ्เคถ เคชเคฐ เคšเคฎเค•เคฆाเคฐ เคชเคค्เคฅเคฐ เค•े เคŸुเค•เฅœे เคฒเค—े เคนैं। เคฏเคนाँ เค…เคจ्เคฏ เคฎเคนเคฒों เค•ी เคคเคฐเคน เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคฒिเค เคฆीเคตाเคจ-เค-เค–ाเคธ เค”เคฐ เค†เคฎ เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เคฆीเคตाเคจ-เค-เค†เคฎ เคนै। เคฏเคนाँ เคฌเคนुเคค เคธे เค•เคฎเคฐे เคนैं เคœिเคจเคฎें เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคฐाเคœเคธी เคนเคฅिเคฏाเคฐ เคฐเค–े เคนुเค เคนैं। เคฆीเคตाเคฐों เคชเคฐ เค•्เคฐเคฎ เคธे เคšिเคค्เคฐ เคฒเค—े เคนैं। เคนเคฐ เคšिเคค्เคฐ เคชเคฐ เคตिเคตเคฐเคฃ เคฒिเค–ा เคนै। เค‡เคจ เคšिเคค्เคฐों เคฎें เค•ृเคท्เคฃเคฐाเคœा เคตाเคกिเคฏाเคฐ เค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ, เคตिเคญिเคจ्เคจ เคœुเคฒूเคธों เค•े เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคธेเคจा เค•े เคšिเคค्เคฐ เคนैं। เคฒเค—เคญเค— เคธเคญी เคšिเคค्เคฐ เคฐเคตि เคตเคฐ्เคฎा เคจे เคคैเคฏाเคฐ เค•िเค เคนैं।

เคฌाเคฐीเค• เคจเค•्เค•ाเคถी เคตाเคฒे เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เคฆเคฐเคตाเคœे เค”เคฐ เค›เคคों เคฎें เคฒเค—े เคाเฅœ-เคซाเคจूเคธ เคฎเคนเคฒ เค•ी เคถोเคญा เค•ो เคฆ्เคตिเค—ुเคฃिเคค เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค•ोเคˆ เคญी เคฆเคฐเคตाเคœा เคฏा เค›เคค เคเคธी เคจเคนीं เคฅी เคœो เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เคธाเคฆा เคนो। เคธเคฌ เค•ुเค› เค•เคฒाเคค्เคฎเค• เคฅा। เคนเคฐ เคฆเคฐเคตाเคœा, เค–เคฎ्เคญा, เค—เคฒिเคฏाเคฐा, เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เค›เคค เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค†เคฎंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे, เค•िเคจ्เคคु เค‰เคคเคจा เค เคนเคฐเค•เคฐ เคฆेเค–เคจा เคธंเคญเคต เคจเคนीं เคฅा। เค‰เคจ्เคนें เคซिเคฐ เค•เคญी เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค›ोเฅœเคคे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคเค• เค•เคฎเคฐे เคฎें เค•ुเคฐ्เคธी เคชเคฐ เคตिเคฐाเคœिเคค เค•ृเคท्เคฃเคฐाเคœा เคตाเคกिเคฏाเคฐ เคšเคคुเคฐ्เคฅ เค•ा เคช्เคฒाเคธ्เคŸเคฐ เค‘เฅž เคชेเคฐिเคธ เค•ा เคธเคœीเคต เคธ्เคŸेเคš्เคฏू เคฌเคจा เคฅा। เคนเคฐ เค†เคฆเคฎी เค…เคฎเคฐ เคนोเคจा เคšाเคนเคคा เคนै। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธी เค‡เคš्เค›ा เค•े เคตเคถीเคญूเคค เคนोเค•เคฐ เค…เคชเคจी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ เคฌเคจเคตाเคˆ เค—เคˆ เคนोเค—ी। เคตैเคธे เค•เคฒाเค•ाเคฐ เค•ी เค•เคฒा เค…เคฎเคฐ เคนोเคคी เคนै, เคญเคฒे เคนी เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เค…เคฎเคฐ เคจ เคนो, เค‰เคธे เค•ोเคˆ เคœाเคจเคคा เคจ เคนो। เคธ्เคŸेเคš्เคฏू เค•ी เคฎूँเค›ों เคชเคฐ เค…เคตि เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคจเคนीं เค—เคฏा เคฅा, เคจเคนीं เคคो เคตเคน เคซिเคฐ เคฌोเคฒเคคा-‘เคฎूँเค› เค…ंเค•เคฒ।’ เค‡เคธ เค•เคฎเคฐे เคฎें เคšाँเคฆी เคธे เคฌเคจी เค•ुเคฐ्เคธिเคฏाँ เคฐเค–ी เคนुเคˆ เคนैं। เค•ुเคฐ्เคธिเคฏों เค•ी เค†เคฐ्เคฎเคฐेเคธ्เคŸ เคชเคฐ เคฌाเค˜ เค•े เคฎुเค–ौเคŸे เคฌเคจे เคนैं। เค•ुเคฐ्เคธिเคฏों เค•े เคชाเค เคฌाเค˜ों เค•े เคชंเคœों เคœैเคธे เคฌเคจे เคนैं। เคธोเคจे เคธे เคฌเคจे เคธिंเคนाเคธเคจ เค•ो เคฆเคถเคนเคฐा เค•े เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคตिเคถेเคท เค…เคตเคธเคฐों เคชเคฐ เค‡เคธ เคฎเคนเคฒ เค•ो เค•เคฐीเคฌ เคเค• เคฒाเค– เคฌเคฒ्เคฌों เคธे เคœเค—เคฎเค—ाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคนเคฎ เคเคธे เค•िเคธी เค–ाเคธ เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เคตเคนाँ เคจเคนीं เคชเคนुँเคšे เคฅे। เค…เคค: เค‰เคธ เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคฆृเคถ्เคฏ เค•ो เคฆेเค–เคจे เคธे เคตंเคšिเคค เคฐเคนे। เคเคธे เค•िเคธी เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เคœเค—เคฎเค—ाเคคा เคนुเค† เคฏเคน เคฎเคนเคฒ เคเค•เคฆเคฎ เคธुเคจเคนเคฐा เคนो เคœाเคคा เคนोเค—ा เคœैเคธे เคธोเคจे เค•ा เคฎเคนเคฒ เคนो।

เคฏเคน เคธเคฌ เคฆेเค–เค•เคฐ เค‰เคจ เคฎเคนाเคจ เคถिเคฒ्เคชเค•ाเคฐों เค•ी เคธเคฐाเคนเคจा เค•เคฐเคจे เค•ा เคฎเคจ เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธ เคฎเคนเคฒ เค•ो เคเคธा เคจเคฏเคจाเคญिเคฐाเคฎ เคธ्เคตเคฐूเคช เคฆिเคฏा เคฅा। เคคाเคœ्เคœुเคฌ เคจเคนीं เคนोเคคा เค•ि เคญाเคฐเคค เคฎें เคคाเคœเคฎเคนเคฒ เค•े เคฌाเคฆ เคฎैเคธूเคฐ เคชैเคฒेเคธ เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคฆेเค–ा เคœाเคจे เคตाเคฒा เคชเคฐ्เคฏเคŸเคจ เคธ्เคฅเคฒ เคนै। เคช्เคฐเคคिเคตเคฐ्เคท เค‡เคธे เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค 60 เคฒाเค– เคธे เค…เคงिเค• เคชเคฐ्เคฏเคŸเค• เค†เคคे เคนैं।

เคถाเคฎ 6 เคฌเคœे เคนเคฎ เคนोเคŸเคฒ เค•े เคฐेเคธ्เคŸाเคฐेंเคŸ เคฎें เคชเคนुँเคšे। เคฆो เคšाเคฏ, เคฆो เค•ॉเฅžी เค”เคฐ เค…เคตि เค•े เคฒिเค เคฆूเคง-เคฌ्เคฐेเคก เค•ा เค†เคฐ्เคกเคฐ เคฆिเคฏा। เคนเคฎ เค‡ंเคคเฅ›ाเคฐ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค…เคตि เคฌเคฐเคœเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคšเคฎ्เคฎเคš เคธे เคšीเคจी เค•ी เคช्เคฒेเคŸ เค•ो เคฌเคœा เคฐเคนा เคฅा। เคšीเคœों เค•ो เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा। เคนเคฎ เคฌाเคค เค•เคฐ เคนी เคฐเคนे เคฅे เค•ि เค…เคตि เค•ो เค—เคนเคฐी เคจींเคฆ เค† เค—เคˆ। เคนเคฎें เคชเคคा เคญी เคจ เคšเคฒा। เค‰เคธเค•ा เคธिเคฐ เค”เคฐ เคฆोเคจों เคนाเคฅ เค•ुเคฐ्เคธी เค•ी เคฌैเค เค• เคชเคฐ เคฅे। เคเค• เคชाँเคต เคŸेเคฌเคฒ เค•े เคชाเค เคชเคฐ เค…เคŸเค•ा เคฅा เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เคชैเคฐ เคซเคฐ्เคถ เคชเคฐ เคŸिเค•ा เคฅा। เคตเคน เค•ुเคฐ्เคธी เคชเคฐ เคšเฅเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•เคฐเคคे-เค•เคฐเคคे เคนी เคธो เค—เคฏा เคฅा। เคตเคน เค•ाเคฐ เคฎें เค ीเค• เคธे เคธो เคจเคนीं เคชाเคฏा เคฅा। เคธुเคฌเคน เค‰เคธे เคœเคฒ्เคฆी เค‰เค ा เคญी เคฒिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เคนเคฎ เค‰เคธเค•े เคธोเคจे เค•े เค‡เคธ เคขंเค— เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนी เคฐเคน เค—เค। เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคฆिเคฏा เค—เคฏा เค†เคฐ्เคกเคฐ เค•ैंเคธเคฒ เค•เคฐเคจा เคชเฅœा।

เค•เคฐीเคฌ เค†เค  เคฌเคœे เคนเคฎ เคฐाเคค्เคฐि เคญोเคœเคจ เค•े เคฒिเค ‘เคฆ เค“เคฒ्เคก เคนॉเค‰เคธ’ เคฐेเคธ्เคŸोเคฐेंเคŸ เค—เค। เคฏเคนाँ เคนเคฎเคจे เคกिเคจเคฐ เคฎें เคฌ्เคฐुเคธेเคŸा, เค—ाเคฐ्เคฒिเค• เคฌ्เคฐेเคก, เคธूเคช, เคฒเคœाเคจिเคฏा เค†เคฆि เค•ा เคฒुเคค्เฅž เคฒिเคฏा। เค•िเคธी เคต्เคฏंเคœเคจ เค•े เคนिเคœ्เคœे เคฎें เค•ोเคˆ เค—เคฒเคคी เคนो เค—เคˆ เคนो เคคो เค•्เคทเคฎा เค•ीเคœिเคเค—ा। เคฏเคน เคฐेเคธ्เคŸोเคฐेंเคŸ เค‡เคŸाเคฒिเคฏเคจ เฅžूเคก เค•े เคฒिเค เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคฐाเคค เค•เคฐीเคฌ เคธाเฅे เคจौ เคฌเคœे เคนเคฎ เคตाเคชเคธ เค…เคชเคจे เคนोเคŸเคฒ เคฒौเคŸ เค†เค। เคนเคฎ เคœिเคธ เคนोเคŸเคฒ ‘เคฐॉเคฏเคฒ เค†เคฐ्เค•िเคก เคฎेเคŸ्เคฐोเคชोเคฒ’ เคฎें เค เคนเคฐे เคฅे เคตเคน เคญी เค•िเคธी เคฆเคฐ्เคถเคจीเคฏ เคธ्เคฅเคฒ เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เคฅा। เค‰เคธเค•ा เคญเคตเคจ เค†เคงुเคจिเค• เคธुเคตिเคงा เคธंเคชเคจ्เคจ เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค…เคชเคจे เคช्เคฐाเคšीเคจ เคตैเคญเคต เค•ा เค†เคญाเคธ เค•เคฐा เคฐเคนा เคฅा।

เคธเคค्เคฐเคน เฅžเคฐเคตเคฐी เค•ी เคธुเคฌเคน เคฎेเคฐी เคจींเคฆ เคœเคฒ्เคฆी เค–ुเคฒ เค—เคˆ। เคซिเคฐ เคจเคนीं เค†เคˆ। เคฐूเคฎ เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•ेเคคเคฒी เคชเคฐ เคฎैंเคจे เคšाเคฏ เคฌเคจा เคฒी। เค‡เคธเคฎें เคšाเคฏ เคฌเคจाเคจा เคฌเคนुเคค เค†เคธाเคจ เคฅा। เค•ेเคคเคฒी เคฎें เคฌเคนुเคค เคœเคฒ्เคฆी เคชाเคจी เค—เคฐ्เคฎ เคนो เค—เคฏा। เคฎैंเคจे เคฌเคธ เค—เคฐ्เคฎ เคชाเคจी เคฎें เคฆूเคง เค•ा เคฎिเคจी เคชैเค•ेเคŸ เค–ोเคฒเค•เคฐ เคกाเคฒ เคฆिเคฏा। เค‡เคจ เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เคชैเค•ेเคŸों เคฎें เคถुเค—เคฐ เค•े เค…เคฒाเคตा เคถुเค—เคฐ เคซ्เคฐी เค•े เคชैเค•ेเคŸ เคญी เคฅे เค”เคฐ เคฏเคน เคฎेเคฐे เคฒिเค เคฎเคจเคšाเคนी เคฎुเคฐाเคฆ เคฅी। เคฎैंเคจे เค‡เคธे เคญी เคชाเคจी เคฎें เค˜ोเคฒ เคฒिเคฏा। เค…เคฌ เคšाเคฏ เค•ा เคฎिเคจी เคœाเคฒीเคฆाเคฐ เคชैเค•ेเคŸ เคชाเคจी เคฎें เคกुเคฌो เคฆिเคฏा। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคšाเคฏ เคคैเคฏाเคฐ เคนो เค—เคˆ เคฅी।

เคนोเคŸเคฒ เค•ा เคชเคฐिเคธเคฐ เค–ूเคฌ เคฒเคฎ्เคฌा-เคšौเฅœा เคฅा। เคฏเคน เคชुเคฐाเคจे เคขเคฌ เค•ी เคฆो เคขाเคฒ เค•ी เค›เคค เคตाเคฒा เคธเคฎเคธ्เคค เค†เคงुเคจिเค• เคธुเคตिเคงा เคธे เคฏुเค•्เคค เคฆुเคฎंเคœिเคฒा เคญเคตเคจ เคฅा। เคฌीเคš เคฎें เค–ुเคฒा เคชเคฐिเคธเคฐ เคฅा เคœिเคธเคฎें เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เคชेเฅœ เคฅे। เค•เคฎเคฐे เค•े เคชीเค›े เค—ैเคฒเคฐी เคฅी। เค—ैเคฒเคฐी เคฎें เคฌैเค เคจे เค•े เคฒिเค เคฆो เค†เคฐाเคฎเคฆाเคฏเค• เค•ुเคฐ्เคธिเคฏाँ เคฒเค—ी เคฅीं। เคฎैं เคตเคนीं เคเค• เค•ुเคฐ्เคธी เคชเคฐ เคฌैเค  เค—เคฏा।

เคธाเคฎเคจे เค•े เค•เคฎเคฐों เค•ी เค—ैเคฒเคฐिเคฏों เคฎें เค•เคฌूเคคเคฐ เค—ुเคŸเคฐเค—ूँ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคšเคนเคฒ-เค•เคฆเคฎी เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เค›ाเคฏाเคฆाเคฐ เคชेเฅœ เคญเคตเคจ เค•ी เคฆोเคจों เคฎंเคœिเคฒों เคธे เคŠเคชเคฐ เคšเคฒे เค—เค เคฅे। เคชेเฅœों เค•े เค˜เคจे เคชเคค्เคคों เคธे เค›เคจเค•เคฐ เคงूเคช เค† เคฐเคนी เคฅी। เคฒเค— เคฐเคนा เคฅा เคงूเคช เค•ी เคšाเคฏ เค•ो เคชเคค्เคคों เค•ी เค›เคฒเคจी เคฎें เค›ाเคจा เคœा เคฐเคนा เคนो। เค‡เคจ्เคนीं เคชेเฅœों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•ंเคฆीเคฒों เค•ो เคฒเคŸเค•ाเคจे เค•े เคฒिเค เคญी เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เคตैเคธे เคตเคนाँ เคนเคฐ เคœเค—เคน เคฌเคฒ्เคฌ เค•ंเคฆीเคฒों เคฎें เค•ैเคฆ เคฅे। เคฐाเคค เคฎें เคฌเคฒ्เคฌ เค•ंเคฆीเคฒों เคธे เคฐोเคถเคจी เคซैเคฒा เคฐเคนे เคฅे। เคฌเคฒ्เคฌ เคฌिเคœเคฒी เคธे เคœเคฒ เคฐเคนे เคฅे เคจ เค•ि เค•ेเคฐोเคธिเคจ เคธे। เค‡เคจเค•े เคœเคฐिเค เคนोเคŸเคฒ เค•ो เคฐॉเคฏเคฒ เคฒुเค• เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เคฎैเคธूเคฐ เคชैเคฒेเคธ เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคŸเคฒ เค•ी เคฆीเคตाเคฐें เคญी เคนเคฒ्เค•े เคชीเคฒे เค”เคฐ เค–เคฎ्เคญे เคธเฅžेเคฆ เคฐंเค— เคธे เคชुเคคे เคนुเค เคฅे। เคนोเคŸเคฒ เค•ी เคธाเคœ-เคธเคœ्เคœा เคฎें เคเค• เคจเคซाเคธเคค เค”เคฐ เค•ुเคฒीเคจเคคा เคเคฒเค• เคฐเคนी เคฅी। 
เคชเคฐिเคธเคฐ เคฎें เค–เฅœे เคนเคฐे เคชेเฅœ เคฎोเคŸे เคคเคจे เคตाเคฒे เคฅे। เค‰เคจเค•ी เคŸเคนเคจिเคฏाँ เคฌเคนुเคค เคฎोเคŸी เคฒเค— เคฐเคนी เคฅीं। เคเค• เคฌเฅœे เคชेเฅœ เคชเคฐ เคเค• เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เคชเคค्เคคों เคตाเคฒी เคฌेเคฒ เค†เคชाเคฆเคฎเคธ्เคคเค• เคฒिเคชเคŸी เคนुเคˆ เคฅी। เคฌेเคฒ เค•े เคชเคค्เคคे เคชेเฅœ เค•े เคชเคค्เคคों เคธे เคญी เคฌเฅœे เคฅे। เค…เฅžเคธोเคธ เค•ि เค•เคˆ เคชेเฅœों เค•े เคธाเคฅ เคนเคฎ เค‰เคธ เคชेเฅœ เค•ा เคจाเคฎ เคญी เคจเคนीं เคœाเคจเคคे। เคฏเคฆि เคชेเฅœ เคฌोเคฒ เคชाเคคे เคคो เคฎैं เค‰เคจเคธे เคœเคฐूเคฐ เคชूเค›เคคा-‘เคญाเคˆ เค†เคชเค•ा เคจाเคฎ เค•्เคฏा เคนै ?’ เคฒेเค•िเคจ เคชेเฅœ เคฌोเคฒเคคे เคจเคนीं। เคฏเคฆि เคตे เคฌोเคฒเคคे เคนोเคคे เคคो เคนเคฎ เคœैเคธे เคนो เคœाเคคे เคœो เคฎौเคจ เค•े เคฎเคนเคค्เคต เค•ो เคจเคนीं เคœाเคจเคคे। เคตे เค…เคชเคจे เคฎें เคนी เคฎเคธ्เคค เคฅे। เคฎौเคจ เคนोเค•เคฐ เคœैเคธे เค•เคน เคฐเคนे เคนों-‘เคจाเคฎ เคธे เค•्เคฏा เคฎเคคเคฒเคฌ เคญाเคˆ เคธाเคนเคฌ, เคนเคฎें เคคो เค…เคชเคจे เค•ाเคฎ เคธे เคฎเคคเคฒเคฌ เคนै। เคนเคฎ เคชेเฅœों เค•ो เคจाเคฎ เค•ी เฅ›เคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคนोเคคी। เคจाเคฎ เคคो เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เฅ›เคฐूเคฐเคค เคนै। เคจाเคฎ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคนเคฎ เคเค—เฅœเคคे เคจเคนीं। เคนเคฎ เคฎเคœे เคธे เคœी เคฐเคนे เคนैं เคญाเคˆ เคธाเคนเคฌ। เค†เคชเค•ा เค•्เคฏा เคนै เค†เคœ เคนो, เค•เคฒ เคšเคฒे เคœाเค“เค—े। เคนเคฎें เคคो เคฏเคนीं เคœीเคจा เคนै เค”เคฐ เคฏเคนीं เคฎเคฐเคจा เคนै। เคœीเคจा เคฏเคนाँ เคฎเคฐเคจा เคฏเคนाँ เค‡เคธเค•े เคธिเคตा เคœाเคจा เค•เคนाँ।’ เคฌเคนเคฐเคนाเคฒ เคตे เคธाเคฐे เคชेเฅœ เค”เคฐ เคฒเคคाเคँ เคนोเคŸเคฒ เค•े เค‰เคธ เคชเคฐिเคธเคฐ เคฎें เค…เคชเคจी เคญเคฐเคชूเคฐ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคฆเคฐ्เคœ เค•เคฐा เคฐเคนे เคฅे। เคธाเคฅ เคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เค‰เคธเค•े เคŸुเคš्เคšेเคชเคจ เค•ा เคฌोเคง เค•เคฐा เคฐเคนे เคฅे। เคนเคฎ เค•िเคคเคจे เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคนैं เคœो เค‰เคจเค•ा เคธिเคฐ्เคซ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคคे เคนैं।

เค…เคฌ เคฎैเคธूเคฐ เค•ो เค…เคฒเคตिเคฆा เค•เคนเคจे เค•ा เคธเคฎเคฏ เค† เค—เคฏा เคฅा। เคนเคฎें เคฏเคนाँ เคธे เค•ुเคฐ्เค— เค•ी เค“เคฐ เคฐเคตाเคจा เคนोเคจा เคฅा। เคนเคฎ เค•ाเคฐ เคธे เคฐเคตाเคจा เคนो เค—เค। เคฌीเคš เคฎें เคšเคฐ्เคšा เคšเคฒी เคคो เคตिเคจเคฏ เคจे เคฌเคคाเคฏा เค•ि เคฏเคนाँ ‘เคฎाเคฒเค—ुเคกी เคกेเคœ’ เค•े เคธुเคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฒेเค–เค• เค†เคฐ. เค•े. เคจाเคฐाเคฏเคฃ เคฏเคนीं เคฐเคนเคคे เคฅे। เค‰เคจเค•ा เคนॉเค‰เคธ เคฎैเคธूเคฐ เคฎें เคนी เคนै เคœिเคธे เค…เคฌ เคฎ्เคฏुเคœिเคฏเคฎ เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคฎुเคे เคฌเคนुเคค เค…เฅžเคธोเคธ เคนुเค† เค•ि เคนเคฎ เค‰เคจเค•ा เคนॉเค‰เคธ เคฆेเค–े เคฌเค—ैเคฐ เคนी เคฎैเคธूเคฐ เคธे เคฐुเค–เคธเคค เคนो เคฐเคนे เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे 29 เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคฒिเค–े เคฅे। เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ ‘เค—ाเค‡เคก’ เคชเคฐ เคซिเคฒ्เคฎ เคญी เคฌเคจी เคนै เคœो เคฌเคนुเคค เคšเคฐ्เคšिเคค เคฐเคนी। เค‡เคธी เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคชเคฐ 1960 เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคธाเคนिเคค्เคฏ เค…เค•ाเคฆเคฎी เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคญी เคฎिเคฒा เคฅा। เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เค‰เคจเค•ा เค•เคนाเคจी เคธंเค—्เคฐเคน ‘เคฎाเคฒเค—ुเคกी เคกेเคœ’ เคนै เคœिเคธ เคชเคฐ เค‡เคธी เคจाเคฎ เคธे เคŸीเคตी เคธीเคฐिเคฏเคฒ เคญी เคฌเคจा เคนै। เคฏเคน เคธीเคฐिเคฏเคฒ เคญी เค•ाเคซी เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคนुเค† เคฅा। เคฎैเคธूเคฐ เค•े เค‡เคธ เคนॉเค‰เคธ เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे 40 เคฌเคฐเคธ เค—ुเคœाเคฐे เคฅे। เคนเคฎें เค‰เคธ เค˜เคฐ เค•ो เคฆेเค–เคจा เคนी เคฅा। เคฌाเคฆ เคฎें เคชเคคा เคจเคนीं เคฏเคน เค•เคฌ เคธंเคญเคต เคนो। เคเค• เคฌเฅœी เคšूเค• เคนो เคšुเค•ी เคฅी। เคธเคฌเค• เคธीเค–ा เค•ि เค…เคฌ เคœिเคธ เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคญी เคœाเคจा เคนो เคคो เคฏเคฆि เค‰เคธ เคธ्เคฅाเคจ เคฏा เค†เคธเคชाเคธ เค•िเคธी เคฒेเค–เค• เคฏा เค•เคตि เค•ा เคธ्เคฎाเคฐเค• เคฏा เค‰เคธเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เคธे เคœुเฅœी เค•ोเคˆ เคญी เคœเค—เคน เคนो เคคो เค‰เคธे เค…เคตเคถ्เคฏ เคฆेเค–ा เคœाเคจा เคšाเคนिเค। 
**

193 เคฐाเคงाเคฐเคฎเคฃ เค•ॉเคฒोเคจी, เคฎเคจाเคตเคฐ-454446, (เคงाเคฐ) เคฎเคง्เคฏ เคช्เคฐเคฆेเคถ
เคšเคฒเคญाเคท: 9893010439, เคˆเคฎेเคฒ: govindsen2011@gamil.com 

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।