เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคนैं เคฆिเค—्เค—เคœ เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เค•ी เค…เคฆ्เคญुเคค เคธंเคธ्เคฎृเคคिเคฏाँ

เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु

เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु


เคฒोเค•เค—ीเคคों เค•ी เคคเคฒाเคถ เคฎें เคฆेเคถ เค•ा เคšเคช्เคชा-เคšเคช्เคชा เค›ाเคจ เคฎाเคฐเคจे เคตाเคฒे เคฏाเคฏाเคตเคฐ เคฆेเคตेंเคฆ्เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•े เคชाเคธ เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•ा เคตिเคฒเค•्เคทเคฃ เค–เคœाเคจा เคฅा। เค‰เคจเค•ी เค…ंเคคเคนीเคจ เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़ी เคจे เค‰เคจ्เคนें เค…เคธंเค–्เคฏ เคฒोเค—ों เคธे เคฎिเคฒเคตाเคฏा, เคœिเคจเค•े เคฎाเคจเคธ เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เค›เคตिเคฏाँ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•े เค•ोเค ाเคฐ เคฎें เคœเคฎा เคนोเคคी เคœाเคคीं। เค‡เคจเคฎें เคฐाเคน เคšเคฒเคคे เคฎिเคฒ เคœाเคจे เคตाเคฒे เคฎाเคฎूเคฒी เค•िเคธाเคจ-เคฎเคœเคฆूเคฐ เคฅे เคคो เคฌเคก़े เคธे เคฌเคก़े เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐ, เค•เคฒाเคตंเคค, เคšिंเคคเค•, เคธाเคฎाเคœिเค• เค†ंเคฆोเคฒเคจเค•ाเคฐी เค”เคฐ เค‰เคธ เคฆौเคฐ เค•े เคฆिเค—्เค—เคœ เคฐाเคœเคจेเคคा เคญी เคฅे। เคชเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคคो เคฎुเค•्เคค เคนเคตाเค“ं เค•ी เคคเคฐเคน, เคฎुเค•्เคค เคนृเคฆเคฏ เคตाเคฒे เคฆเคฐเคตेเคถ เค เคนเคฐे। เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคฎเคจुเคท्เคฏ เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เค•ोเคˆ เคซเคฐ्เค• เคจเคนीं เคฅा।

เคœिเคธ เคธเคนเคœ เคธ्เคจेเคน เค”เคฐ เค†เคค्เคฎीเคฏเคคा เคธे เคตे เค•े.เคเคฎ. เคฎुंเคถी, เคฐाเคœเค—ोเคชाเคฒाเคšाเคฐ्เคฏ, เคฆीเคจเคฌंเคงु เคंเคก्เคฐूเคฏूเคœ เค”เคฐ เคธเคฐोเคœिเคจी เคจाเคฏเคกू เคธे เคฎिเคฒเคคे, เค‰เคธी เค…เคจुเคฐाเค—ी เคญाเคต เคธे เค—ाँเคต เค•े เคธाเคงाเคฐเคฃ เคšเคฐเคตाเคนे เคธे เคญी, เคœिเคธเค•े เคชाเคธ เคฒोเค•เค—ीเคคों เค•ा เค…เคฉเคฎोเคฒ เค–เคœाเคจा เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•ी เคฎเคธ्เคคी เคนोเคคी เคฅी। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ो เคตเคน เคญा เคœाเคคी เค”เคฐ เคตे เคธเคฌเค•ुเค› เคญूเคฒเค•เคฐ เค‰เคธเคธे เค˜ंเคŸों เคฌเคคिเคฏाเคจे เคฐเคนเคคे।

เคเคธे เค•्เคทเคฃों เคฎें เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐी เคฆेเคตेंเคฆ्เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฏ เค•ा เคฌोเคง เคนी เคจเคนीं, เคธाเคฐी เคฆूเคฐिเคฏाँ เคญी เค–เคค्เคฎ เคนो เคœाเคคीं। เค ीเค• เคตैเคธे เคนी, เคœैเคธे เค–ेเคคों เคฎें เคนुเคฎเคšเคคी เคซเคธเคฒों เค•ी เคคเคฐเคน เคงเคฐเคคी เคซोเคก़เค•เคฐ เคจिเค•เคฒे เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค…ंเคšเคฒों เค•े เคฒोเค•เค—ीเคค เค•िเคธी เคเค• เค•े เคจเคนीं, เคธเคฌเค•े เคฅे। เค›ोเคŸे-เคฌเคก़े เค”เคฐ เคŠँเคš-เคจीเคš เค•े เคธाเคฐे เคญेเคฆเคญाเคต เค•ो เคญूเคฒเค•เคฐ เคตे เคนเคฐ เค•िเคธी เค•ो เค—เคฒे เคฒเค—ाเคคे เคฅे, เค”เคฐ เค†เคจंเคฆ เคธे เคญเคฐ เคฆेเคคे เคฅे।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฎें เค–ाเคจोเคฌเคฆोเคถों เคธเคฐीเค–ी เคฎเคธ्เคคी เค”เคฐ เคฌेเคซिเค•्เคฐी เคฅी। เค•िเคธी เคชเคนाเคก़ी เคเคฐเคจे เคฏा เคœंเค—เคฒ เค•ी เค‰เคจ्เคฎुเค•्เคค เคนเคตा เค•ी เคคเคฐเคน เคตे เคธाเคฐे เคฌंเคงเคจों เคธे เคฎुเค•्เคค เคนोเค•เคฐ, เคœिเคงเคฐ เคฎเคจ เคนोเคคा, เค‰เคงเคฐ เคฌเคน เคœाเคคे। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจเค•ी เคฌाเคคों เคธे เคญी เค†เคจंเคฆ เคเคฐเคคा เคฅा। เค‰เคจเคธे เคœो เคญी เคฎिเคฒเคคा, เค‰เคจเค•ा เค…เคชเคจा เคนो เคœाเคคा। เค˜เคก़ी-เคฆो เค˜เคก़ी เค•ी เคฌाเคคเคšीเคค เคฎें เคนी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे เคฒเค—ाเคคाเคฐ เค‰เคธे เค…เคชเคจी เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เคธे เค—ुเคœเคฐเคคे เคนुเค เคฎเคนเคธूเคธ เคนोเคคे เคฅे। เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒเคจे เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคนी เคฅा, เคฌीเคธเคตीं เคธเคฆी เค•े เคธाเคนिเคค्เคฏ, เค•เคฒा เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคฌเคก़े เคธे เคฌเคก़े เคถिเค–เคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคตों เคธे เคนเคฎाเคฐी เคฎुเคฒाเค•ाเคค, เคœो เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคฎाเคจो เคนเคฎेเคถा เคนी เคฐเคนเคคे เคฅे।

เค”เคฐ เคฎเคœे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคœเคนाँ เคญी เค†เคคे-เคœाเคคे, เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคธंเคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•ा เคฏเคน เคฎेเคฒा เคญी เคšเคฒเคคा, เคœो เค•िเคธी เค…เคš्เค›े, เคธเคนृเคฆเคฏ เคถ्เคฐोเคคा เค•ी เคช्เคฐเคคीเค•्เคทा เคฎें เคฐเคนเคคा। เคซिเคฐ เคœเคนाँ เคตे เคฌैเค เคคे, เคตเคนाँ เคเค• เค…เคฆ्เคญुเคค เคธเคฎाँ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคคा। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธुเคฐ เคฎें เค†เคคे เค”เคฐ เคฌोเคฒเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐเคคे, เคคो เค‰เคจเค•ी เคตाเค—्เคงाเคฐा เคฆेเคถ เค”เคฐ เค•ाเคฒ เค•ी เคฆीเคตाเคฐों เค•ो เคคोเคก़เค•เคฐ เคฌเคนเคจा เคถुเคฐू เคนो เคœाเคคी। เคเคธे เค•्เคทเคฃों เคฎें เค‰เคจเค•ा เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•िเคธी เคฎเคนा เคธเคฎंเคฆเคฐ เคธเคฐीเค–ा เคฒเค—เคคा, เคœिเคธเคฎें เค…เคจेเค• เคงाเคฐाเคँ เค‰เค เคคीं เค”เคฐ เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคฎें เคธเคฎाเคนिเคค เคนोเคคी เคนुเคˆ เค†เค—े เคฌเคข़เคคीं, เคคो เคธเคฎเคฏ เคญी เคœैเคธे เค‰เคจเค•ी เคถाเคจเคฆाเคฐ เค‰เคœเคฒी เคฆाเคข़ी เค•े เคฌाเคฒों เคฎें เค›िเคชเค•เคฐ เคฌैเค  เคœाเคคा, เค”เคฐ เค‰เคจเคธे เค‡เคœाเคœเคค เคฎाँเค—เคคा เค•ि เคตे เค•เคนें, เคคो เคตเคน เค†เค—े เคšเคฒे!

เคเคธे เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคธुเคจเคจे เคตाเคฒों เคชเคฐ เคœो เคœाเคฆू เคคाเคฐी เคนोเคคा เคฅा, เค‰เคธเค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•ी เคœा เคธเค•เคคी เคนै।

[2]

เคนเคตा เคฎें เคूเคฒเคคी เคธเคซेเคฆ เคฒंเคฌी เคฆाเคข़ी เค”เคฐ เค–ुเคถเค—เคตाเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคฎें เค•िเคธी เคฆเคฐเคตेเคถ เคธเคฐीเค–े เคฒเค—เคคे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เคœैเคธे เคฆेเคถ-เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคเค• เคธे เคเค• เคตिเคฒเค•्เคทเคฃ เคถเค–्เคธिเคฏเคคों เค•ा เคกेเคฐा เคฅा, เค”เคฐ เคœैเคธे เคนी เคตे เคฌोเคฒเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐเคคे, เค‡เคจ เคฏुเค—เคจाเคฏเค•ों เค•े เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•े เคฌเคก़े เค…เคฆ्เคญुเคค เคช्เคฐเคธंเค— เค”เคฐ เค…เคจเคœाเคจे เค•ोเคฃ เคนเคฎाเคฐी เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เค–ुเคฒเคจे เคฒเค—เคคे, ‘เคœเคฌ เคฎैं เค—ाँเคงी เคœी เคธे เคฎिเคฒा...’, ‘เคเค• เคฌाเคฐ เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคฐเคตींเคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคŸैเค—ोเคฐ เคจे เคฎुเคเคธे เค•เคนा...’, ‘เค‰เคจ เคฆिเคจों เคœเคฌ เคฎैं เค•े.เคเคฎ. เคฎुंเคถी เค•े เคฏเคนाँ เคฐुเค•ा เคนुเค† เคฅा...’, ‘เคฎเคนाเคฎเคจा เคฎाเคฒเคตीเคฏ เคจे เคฎेเคฐे เคงूเคฒ เคญเคฐे เคชैเคฐ เคฆेเค–े เคคो...!’

เค‡เคจ เค•्เคทเคฃों เคฎें เคฎเคนเคธूเคธ เคนोเคคा เคฅा, เคœैเคธे เคนเคฎ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•े เค‰เคจ เคšเค•्เค•เคฐเคฆाเคฐ เค—เคฒिเคฏाเคฐों เคฎें เคœा เคชเคนुँเคšे เคนैं เคœเคนाँ เคเค• เคธाเคฅ เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เค˜เคŸ เคฐเคนा เคนै। เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เคนเคฎ เค–ुเคฆ เคญी เค‰เคธी เคฎเคนाเคตृเคค्เคคांเคค เค•ा เคเค• เคนिเคธ्เคธा เคฌเคจ เคœाเคคे เคฅे। เค”เคฐ เค•ुเค›-เค•ुเค› เค เค—े เคนुเค, เคธเคฎ्เคฎोเคนिเคค เคธे, เคนเคฎ เค–ुเคฆ เค•ो เคเค• เคตिเคฐाเคŸ เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคे เคฅे।

เคธเคš เคชूเค›िเค เคคो เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•เคญी เค…เค•ेเคฒे เคจ เคนोเคคे। เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे เคนเคฐ เคตเค•्เคค เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เคšเคฒเคคे เค”เคฐ เค†เคตाเคœाเคนी เค•เคฐเคคे เคฐเคนเคคे। เค‡เคธเคฒिเค เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒเคจा เคเค• เคธाเคฅ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ, เคญूเคค เค”เคฐ เคญเคตिเคท्เคฏเคค เคธे เคฎिเคฒเคจा เคฅा। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เค…เคชเคจी เค•เคนाเคจी เค”เคฐ เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธों เคฎें เค…เคชเคจे เค•ुเค› เค•เคฒ्เคชिเคค เคจाเคฎ เคฐเค–े เคฅे, เคœिเคจเค•ी เค›ाเคฏा เคฎें เคตे เคธ्เคตंเคฏ เคญी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคคे เคฅे। เค‡เคจเคฎें เคฆो เคจाเคฎ เคฎुเคे เคฌเคนुเคค เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคเค• เคฌाเคฌा เคฆेเคตเค—ंเคงाเคฐ, เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เคซाเคฆเคฐ เคŸाเค‡เคฎ। เคฆोเคจों เคฎें เคนी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เค†เคฆเคฎเค•เคฆ เคถเค–्เคธिเคฏเคค เค”เคฐ เคŠँเคšे เค•เคฆ เค•े เคตिเคนंเค—เคฎ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เค›ाเคช เคนै। เค”เคฐ เคฆोเคจों เค•ा เคธंเคฌंเคง เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे เคธे เคนै, เคœो เค‰เคจ्เคนें เค”เคฐों เคธे เค…เคฒเค—, เค”เคฐ เคฆूเคฐ-เคฆूเคฐ เคคเค• เคซैเคฒे เค•िเคธी เคœंเค—เคฒ เคธเคฐीเค–ा เคเค• เค…เคฆ्เคญुเคค เคฎเคนाเค•ाเคฏ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคฌเคจा เคฆेเคคा।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฒोเค•เค—ीเคคों เค•ी เคคเคฒाเคถ เคฎें เค˜เคฐ เคธे เคจिเค•เคฒे, เคชเคฐ เค‡เคธเค•े เคธाเคฅ เคนी เคฒोเค•เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เค•เคฒाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เค‰เคจเค•ा เค—เคนเคฐा เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคญी เคฅा, เคœो เค‰เคจ्เคนें เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เค˜ूเคฎเค•เคฐ เคœीเคตเคจ เค•े เคคเคฎाเคฎ เคฐंเค—ों เค”เคฐ เค›เคตिเคฏों เค•ो เค•ुเค› เค”เคฐ เค•เคฐीเคฌ เคธे เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคฒเคฒเคšा เคฐเคนा เคฅा। เคฒोเค•เค•เคฒाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เค‰เคจเค•ा เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค•เคฒा เค•े เคตिเคตिเคง เคฐूเคชों เค•े เคช्เคฐเคคि เคเค• เค—เคนเคฐी เคฒเคฒเค• เคฎें เคฌเคฆเคฒเคคा เคšเคฒा เค—เคฏा। เคตे เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ी เค…เค•ूเคค เคœिเคœ्เคžाเคธाเค“ं เค•े เคธाเคฅ, เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เค•เคฒा เคœเค—เคค เค•े เคฆिเค—्เค—เคœ เค•เคฒाเค•ाเคฐों เคธे เคฎिเคฒे। เคฏों เคถांเคคिเคจिเค•ेเคคเคจ เคคो เค‰เคจเค•ा เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคœाเคจा เคนोเคคा เคนी เคฅा, เคœो เค…เคชเคจे เค†เคช เคฎें เค•เคฒा เค”เคฐ เค•เคฒाเค•ाเคฐों เค•ी เคธเคญी เคงाเคฐाเค“ं เค•ा เคชเคตिเคค्เคฐ เคงाเคฎ เคฅा। เคเค• เคเคธा เคจिเคฐाเคฒा เคธंเค—เคฎ, เคœเคนाँ เค•เคฒा เค•े เคฌเคนुเคฎुเค–ी เคฐूเคชों เค•ी เคคเคฎाเคฎ เคจเคฆिเคฏाँ เค†เค•เคฐ เคฎिเคฒเคคी เคฅीं। เคฒिเคนाเคœा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เค•เคฒाเค“ं เค•ा เคตเคน เคเค• เคชुเคฃ्เคฏ เคคीเคฐ्เคฅ เคนी เคฌเคจ เค—เคฏा เคฅा।

เคฒोเค• เคฏाเคฏाเคตเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคตेเคฆเคจा เคธे เค›เคฒเค›เคฒाเคคे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคชเคข़ें เคคो เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‡เคธ เคธंเค—เคฎ เคฎें เคธ्เคจाเคจ เค•िเคฏा, เค”เคฐ เคญाเคต เค—เคฆ्เค—เคฆ เคนोเค•เคฐ, เค…เคชเคจी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•ो เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคชिเคฐोเคฏा। ‘เคเค• เคฏुเค— : เคเค• เคช्เคฐเคคीเค•’ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เคตे เคฌเคก़े เคตिเคจเคฎ्เคฐ เคญाเคต เคธे เค•เคฒाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจे เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฒिเค–เคคे เคนैं—
“เค•เคฒा เค•ी เคชเคฐเค– เคชเคฐ เคฎेเคฐा เค•เคนाँ เคคเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เคนै, เคฏเคน เคฌाเคค เคฎैं เคตिเคถेเคท เค†เค—्เคฐเคนเคชूเคฐ्เคตเค• เคจเคนीं เค•เคน เคธเค•เคคा। เค•เคฒा เค•े เคช्เคฐเคคि เคฎेเคฐे เคนृเคฆเคฏ เคฎें เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคนै, เค…เคจेเค• เค•เคฒा เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•ो เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคฎैंเคจे เคชเคฐिเคถ्เคฐเคฎ เค•िเคฏा เคนै, เค…เคจेเค• เค•เคฒाเค•ाเคฐों เค•े เคธाเคฅ เคฎेเคฐा เคธंเคชเคฐ्เค• เคฐเคนा เคนै, เค‡เคธी เคธे เคฎुเคे เค‡เคธ เคธंเคฌंเคง เคฎें เค•ुเค› เค•เคนเคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เคนुเค†।”

‘เค•्เคฏा เค—ोเคฐी, เค•्เคฏा เคธाँเคตเคฐी’ เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ी เคฌเคนुเคšเคฐ्เคšिเคค เคชुเคธ्เคคเค• เคนै। เค‡เคธเค•ी เคญเคฎिเค•ा เคฌเคนुเคค เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै। เค‡เคธเคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคธाเคซ-เคธाเคซ เค•เคนा เคนै เค•ि เคตे เค•ुเคฒीเคจเคคाเคตाเคฆी เค•เคฒाเค“ं เค•े เคธเคฎเคฐ्เคฅเค• เคจเคนीं เคนैं, เค”เคฐ เค•ेเคตเคฒ เคตे เคนी เค•เคฒाเคฐूเคช เค‰เคจ्เคนें เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœो เค†เคฎ เคœเคจเคคा เค”เคฐ เคฒोเค•เคœीเคตเคจ เคธे เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคœुเคก़े เคนैं, เค”เคฐ เคœिเคจเคฎें เค—เคฐीเคฌ เค†เคฆเคฎी เค•ी เคญाเคตเคจाเคँ เค”เคฐ เคฆुเค–-เคฆเคฐ्เคฆ เคจเคœเคฐ เค†เคคा เคนै।

เคฏเคนी เคฌाเคค เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เค•े เคช्เคฐเคคि เค‰เคจเค•े เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคฎें เคเคฒเค•เคคी เคนै। เคตे เคเค•เคฆเคฎ เคฌेเคฒाเค— เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคจ्เคนें เคฒिเค–เคจे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค‡เคธ เคฆेเคถ เค•ी เค—เคฐीเคฌ เคœเคจเคคा เค”เคฐ เค†เคฎ เคฒोเค—ों เคธे เคฎिเคฒเคคी เคนै। เค•ुเคฒीเคจ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เคธे เค‰เคจ्เคนें เค•ोเคˆ เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคी—
“เค…เคคीเคคเคช्เคฐिเคฏ เคชเคฐंเคชเคฐाเคตाเคฆी เค” เคฌुเคฆ्เคงिเคœीเคตी เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เค•ी เค•ुเคฒीเคจ เค—ोเคท्เค ी เคฎें เคฌैเค े เคฐเคนเคจे เค•ो เค…เคฌ เคฎเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा। เคฏे เคฒोเค— เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค”เคฐ เคญเคตिเคท्เคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•ोเคˆ เค–ुเคถเค–เคฌเคฐी เคจเคนीं เคธुเคจा เคธเค•เคคे, เคจ เคนी เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค•्เคฐांเคคिเคšेเคคเคจा เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•เคฒाเคจिเคท्เค ा, เคธเคค्เคฏเคช्เคฐिเคฏเคคा เค”เคฐ เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ-เคฌोเคง เค•ा เคฐाเค— เค…เคฒाเคชा เคœाเคคा เคนै เค…เคตเคถ्เคฏ, เคชเคฐ เคฏे เคฒोเค— เคคो เค•เคฒा เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐเคธाเคงเคจ เค”เคฐ เคชเคฐंเคชเคฐा เค•ी เคตเคธ्เคคु เคฌเคจाเค•เคฐ เคฐเค–เคจा เคšाเคนเคคे เคนैं। เค‡เคธीเคฒिเค เคฎैं เค•เคนเคคा เคนूँ เค•ि เคฎुเคे เค‡เคจเคธे เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคी।”

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ा เคฎाเคจเคจा เคนै เค•ि เค•ुเคฒीเคจ เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐों เคฎें เคธเคš เค•เคนเคจे เค”เคฐ เคธเคš्เคšाเคˆ เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เคจเคนीं เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคตे เคนเคฎेเคถा เคญเคฎिเคค เคฆिเค–เคคे เคนैं, เค”เคฐ เคเค• เค›ोเคŸे เคธे เค—ोเคฒ เคฆाเคฏเคฐे เคฎें เค˜ूเคฎเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं। เค‰เคธเคธे เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เคœीเคตเคจ เค•े เค–ुเคฒे เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฎें เค†เคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เค‰เคจเคฎें เคจเคนीं เคนै। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค‰เคจเค•ी เค‡เคธ เคฌंเคฆ เค”เคฐ เค˜ुเคŸเคจ เคญเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคธเคš्เคšाเคˆ เค•เคนเคจे เคธे เคญी เคจเคนीं เคšूเค•เคคे। เคตे เคฌเคก़े เค†เคค्เคฎเคตिเคถ्เคตाเคธ เค•े เคธाเคฅ, เคฆृเคข़ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं—
“เคธเคค्เคฏ เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เค•ुเคฒीเคจ เค•िเคธ्เคฎ เค•े เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐ เค ीเค• เคฌाเคค เค•เคนเคจे เคธे เคšूเค• เคœाเคคे เคนैं, เค•्เคฏोंเค•ि เคฌाเคค เค•เคนเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เค‡เคธे เคธเคฎเคเคจा เคนोเคคा เคนै। เค”เคฐ เคฏเคน เคฌाเคค เค‡เคจเค•े เคฌเคธ เค•ा เคฐोเค— เคจเคนीं।”

เค‡เคธเคธे เค‡เคคเคจा เคœเคฐूเคฐ เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเคคा เคนै เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เค•เคฒाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เค”เคฐों เคธे เค…เคฒเค— เคนै, เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคเค• เค…เคšूเค• เคฎूเคฒ्เคฏเคตाเคฆी เคจเคœเคฐिเคฏा เคนै, เคœिเคธเคธे เคตे เค†เคฎ เคœเคจ เคธे เคœुเคก़े เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ो เคจ เคธिเคฐ्เคซ เค•ुเคฒीเคจ เค”เคฐ เค…เคญिเคœเคจเคตाเคฆी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธे เค…เคฒเค—ाเคคे เคนैं, เคฌเคฒ्เค•ि เคเค• เค—เคนเคฐी เคฒเคฒเค• เค”เคฐ เค‰เคค्เคธाเคน เค•े เคธाเคฅ เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เค‰เคธเค•े เคฎเคนเคค्เคค्เคต เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคญी เค•เคฐเคคे เคนैं।

เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เค•เคฒा เค”เคฐ เค•เคฒाเค•ाเคฐों เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค‰เคจเค•े เคเคธे เคฌเคนुเคค เคธे เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคญी เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคœเคจ-เคœเคจ เคธे เคœुเคก़ी เคธเคš्เคšी เค•เคฒा เค•े เคช्เคฐเคคि เค‰เคจเค•ा เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เคฎाเคจो เคถเคฌ्เคฆ-เคถเคฌ्เคฆ เคฎें เค‰เคคเคฐ เค†เคคा เคนै। เคœाเคนिเคฐ เคนै, เค‡เคธเคธे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ो เคเค• เค…เคฒเค— เคชเคนเคšाเคจ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅเคตเคค्เคคा เคญी เคฎिเคฒเคคी เคนै।

[3]

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฎेเคฐे เค—ुเคฐु เคนैं, เคœिเคจเคธे เคฎिเคฒเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฎेเคฐा เคชूเคฐा เคœीเคตเคจ เคนी เคฌเคฆเคฒ เค—เคฏा। เค†เคœ เคฎेเคฐे เคฒिเค เค•เคฒ्เคชเคจा เค•เคฐ เคชाเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนै เค•ि เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจ เค†เค เคนोเคคे เคคो เคฎैं เค•्เคฏा เคนोเคคा, เค•ैเคธा เคนोเคคा। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค•ी เค›ोเคŸी เคนเคฆों เค”เคฐ เคธीเคฎाเค“ं เคธे เคŠเคชเคฐ เค‰เค เค•เคฐ เคšीเคœों เค•ो เคฆेเค–เคจा เคธिเค–ाเคฏा, เค”เคฐ เคœीเคจे เค•े เคจเค เคฎाเคจी เคฆिเค। เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เค‰เคฉเค•े เคจिเค•เคŸ เค†เคจे เคชเคฐ เคฎैंเคจे เค–ुเคฆ เค•ो เคเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคตांเคคเคฐ เคธे เค—ुเคœเคฐเคคा เคชाเคฏा। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธी เค•ो เคชुเคจเคฐ्เคจเคตा เคนोเคจा เค•เคนเคคे เคนों।

เค†เคœ เคญी เคฎुเคे เคฏाเคฆ เคนै, เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เคฎेเคฐा เคฎिเคฒเคจा เคธเคจ् 1986 เค•े เค…เค—เคธ्เคค เคฎเคนीเคจे เคฎें เคนुเค†। เคฆिเคจ เคคो เค…เคฌ เคฏाเคฆ เคจเคนीं। เค‰เคจ เคฆिเคจों เคฎैं ‘เคจंเคฆเคจ’ เคชเคค्เคฐिเค•ा เคฎें เคฅा เค”เคฐ เคชเคค्เคฐिเค•ा เค•े เค‰เคชเคนाเคฐ เคตिเคถेเคทांเค• เค•े เคฒिเค เคเค• เค•เคนाเคจी เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เค—เคฏा เคฅा। เคฏाเคฏाเคตเคฐ เคฆेเคตेंเคฆ्เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคธे เคชเคนเคฒी-เคชเคนเคฒी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคคเคญी เคนुเคˆ। เค‰เคจเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค‡เคคเคจी เคฌाเคคें เคฎैंเคจे เคธुเคจी เคฅीं เค•ि เค‰เคจเค•ी เคช्เคฐเคคिเคญा เคธे เคฎैं เค•ुเค› เค†เคคंเค•िเคค เคธा เคฅा। เคชเคฐ เคตे เคฎुเคे เคเค• เคฌเคš्เคšे เคธे เคญी เคœ्เคฏाเคฆा เคธीเคงे-เคธเคฐเคฒ เค”เคฐ เคจिเคถ्เค›เคฒ เคฒเค—े।

เค‰เคจ เคฆिเคจों เคฆिเคฒ्เคฒी เคธे เคฎैं เค•ुเค› เคกเคฐा-เคกเคฐा เคธा เคฐเคนเคคा। เคฎเคจ เคฎें เคนเคฎेเคถा เค•ोเคˆ เค•เคนเคคा, ‘เคญाเค— เคœाเค“ เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु। เคœिเคคเคจी เคœเคฒ्เคฆी เคนो เคธเค•े, เคคुเคฎ เคฏเคนाँ เคธे เคฆूเคฐ เคšเคฒे เคœाเค“। เคฏเคน เคถเคนเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฒाเคฏเค• เคจเคนीं, เคคुเคฎ เคฏเคนाँ เคŸिเค• เคจเคนीं เคชाเค“เค—े।’

เคชเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เคฎिเคฒा เคคो เคฒเค—ा เค•ि เค…เคฐे, เคฏे เคคो เคฎुเคเคธे เคญी เคœ्เคฏाเคฆा เคธीเคงे-เคธเคฐเคฒ เคนैं। เคฆुเคจिเคฏाเคฆाเคฐी เค•ा เคฒेเคถ เคฎाเคค्เคฐ เคจเคนीं। เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคชเคจे เคฎें เค–ोเค-เค–ोเค เคธे। เคšौเคฌीเคธों เค˜ंเคŸे เคฌเคธ เคธाเคนिเคค्เคฏ, เคธाเคนिเคค्เคฏ, เคธाเคนिเคค्เคฏ। เคนเคฐ เคตเค•्เคค เคœैเคธे เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เคนी เคธเคฎाเคงि เคฒเค—ाเค เคฌैเค े เคนों। เค…เค—เคฐ เคฏे เคฏเคนाँ เคฐเคน เคธเค•เคคे เคนैं เคคो เคฎैं เค•्เคฏों เคจเคนीं?

เคฎुเคे เคฏाเคฆ เคนै เค•ि เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคฎें เคนी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคฌाเคคों-เคฌाเคคों เคฎें เคฎुเคे เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค”เคฐ เคœเคœ्เคฌाเคค เค•े ‘เค…ंเคคเคนीเคจ เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท’ เคฎें เค•ाเคซी เคŠँเคšा เค‰เค›ाเคฒ เคฆिเคฏा เคฅा। เค”เคฐ เค‡เคธเคธे เคชเคนเคฒे เค•ि เคฎैं เค•ुเค› เคนोเคถ เคฎें เค†เคŠँ เคฏा เคธเคฎเค เคชाเคŠँ เค•ि เคฏเคน เค•्เคฏा เคคเคฎाเคถा เคนो เคฐเคนा เคนै เคฎेเคฐे เค†เค—े-เคชीเค›े, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆเคฏा เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฎेเคฐी เค‰ँเค—เคฒी เคชเค•เคก़ เคฒी เคฅी เค”เคฐ เคฌเคก़ी เค†เคถ्เคตเคธ्เคคि เค”เคฐ เค†เคค्เคฎीเคฏเคคा เคธे เคฎुเคे เค‡เคคिเคนाเคธ เค•े เค‰เคจ เคญเคต्เคฏ, เคตिเคถाเคฒ เคฌเคฐाเคฎเคฆों เคฎें เค˜ुเคฎाเคจे เคฒे เค—เค เคฅे, เคœเคนाँ เคเค• เค“เคฐ เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी, เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคŸैเค—ोเคฐ, เค•े.เคเคฎ. เคฎुंเคถी, เค•ाเค•ा เค•ाเคฒेเคฒเค•เคฐ, เค เค•्เค•เคฐ เคฌाเคชा, เคฆीเคจเคฌंเคงु เคंเคก्เคฐ्เคฏूเคœ, เคธเคฐोเคœिเคจी เคจाเคฏเคกू เคœैเคธे เค‡เคคिเคนाเคธ-เคชुเคฐुเคท เค”เคฐ เคฌเคก़े เคฐाเคœเคจเคฏिเค• เคฅे เคคो เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เคฎंเคŸो, เคฌेเคฆी, เค•ृเคถ्เคจ เคšंเคฆเคฐ, เค‡เคธ्เคฎเคค เคšुเค—เคคाเคˆ, เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ, เคฐाเคนुเคฒ เคธांเค•ृเคค्เคฏाเคฏเคจ, เคจंเคฆเคฒाเคฒ เคฌเคธु, เคฐाเคฎเค•िंเค•เคฐ, เค…เคœ्เคžेเคฏ, เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ, เคธाเคนिเคฐ, เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी, เค…เคถ्เค•, เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เค”เคฐ เค•ृเคท्เคฃा เคธोเคฌเคคी เคœैเคธे เคฆिเค—्เค—เคœ เคฒेเค–เค• เค”เคฐ เค•เคฒाเคตंเคค!

เคฏे เคธเคฌ เค”เคฐ เค‡เคจ เคœैเคธे เคนी เคคเคฎाเคฎ เค”เคฐ เคฒेเค–เค•, เค•เคฒाเค•ाเคฐ, เคธंเค—ीเคคเค•ाเคฐ, เคจाเคŸ्เคฏเค•เคฐ्เคฎी, เคšिंเคคเค•-เคตिเคšाเคฐเค•, เค‡เคคเคจे เคธเคœीเคต เคฐूเคชों เคฎें เคตเคนाँ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคฅे เค”เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค‡เคคเคจे เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค• เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคนँเคธ-เคนँเคธเค•เคฐ เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒเคตा เคฐเคนे เคฅे เค•ि เคฎैं เคšเคฎเคค्เค•ृเคค เค”เคฐ เคฒเค—เคญเค— เคญौเคšเค•्เค•ा เคฐเคน เค—เคฏा เคฅा।

เคซिเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เคจिเค•เคŸเคคा เคนो เคœाเคจे เค”เคฐ เคเค• เคคเคฐเคน เคธे เค‰เคจเค•े เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ा เคนी เคเค• เคนिเคธ्เคธा เคนो เคœाเคจे เคชเคฐ เคฎैंเคจे เคฅोเคก़ी เค›ूเคŸ เคฒे เคฒी เค”เคฐ เค‰เคจเคธे เค‰เคจเค•ी เคชुเคธ्เคคเค•ें เคฎाँเค—เค•เคฐ เคชเคข़เคจे เค•े เคฒिเค เคฒे เคœाเคจे เคฒเค—ा। เค‰เคจ เคฆिเคจों เคฒोเค• เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธंเคฌंเคงी เค‰เคจเค•ी เค•िเคคाเคฌों เค•े เค…เคฒाเคตा เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจिเคฏों, เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค”เคฐ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคจे เคนी เคฎुเคे เคœ्เคฏाเคฆा เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा। เค‡เคจเคฎें เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎुเคे เค–ाเคธ เคคौเคฐ เคธे เคชเคธंเคฆ เคฅे। เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เคเค• เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนाँ-เค•เคนाँ เค•ी เค–ाเค• เค›ाเคจी เคนै เค”เคฐ เคจिเคนाเคฏเคค เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เค•े เคเค• เคธे เคเค• เคฆिเค—्เค—เคœ เคฏुเค—-เคช्เคฐเคตเคฐ्เคคเค•ों เค”เคฐ เค‡เคคिเคนाเคธ-เคจिเคฐ्เคฎाเคคाเค“ं เคธे เคฌเคก़ी เค…ंเคคเคฐंเค—เคคा เค”เคฐ เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค• เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคฎिเคฒे เคนैं, เคตเคน เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคšเคฎเคค्เค•ृเคค เคคो เค•เคฐเคคा เคนी เคนै। เค”เคฐ เคเค• เคธीเคงे-เคธเคฐเคฒ เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคจเค•े เคฏे เค…เคจुเคญเคต เค‰เคจเค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคœैเคธे เค›เคฒเค›เคฒाเค•เคฐ เคธाเคฎเคจे เค†เคคे เคนैं।

เคชเคฐ เคฎैंเคจे เค—ौเคฐ เค•िเคฏा เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ी เคฏे เค•िเคคाเคฌें เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคธเคจ् 50 เค•े เค†เคธเคชाเคธ เคนी เค›เคชी เคนैं เค”เคฐ เคคเคฌ เคธे เคฒเค—เคญเค— เค…เคจुเคชเคฒเคฌ्เคง เคนैं।

เคฎुเคे เคฅोเคก़ा เคฆुเค– เค”เคฐ เคนैเคฐाเคจी เคนुเคˆ। เคฒिเคนाเคœा เคฎैंเคจे เค‰เคจเคธे เคชूเค›ा, “เค‡เคคเคจे เค…เคš्เค›े เค”เคฐ เคธเคœीเคต เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ! เค•्เคฏा เคฏे เคซिเคฐ เคจเคนीं เค›เคชे? เค•्เคฏों เคญเคฒा?”

เคœเคตाเคฌ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เค•ुเค› เคจเคนीं เค•เคนा। เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เค—เคนเคฐी เคตिเคทाเคฆเคชूเคฐ्เคฃ เคฎुเคธเค•ाเคจ।

เคฎुเคे เคนैเคฐाเคจी เคนुเคˆ। เค‡เคคเคจे เคฆिเค—्เค—เคœ เคฒेเค–เค•ों, เค•เคฒाเค•ाเคฐों, เคœเคจเคจाเคฏเค•ों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े ‘เคซเคฐ्เคธ्เคŸ เคนैंเคก’ เค…เคจुเคญเคต, เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เค…เคฌ เคคเค• เค•िเคคाเคฌों เคฎें เคนी เคฆेเค–เคคे-เคชเคข़เคคे เค†เค เคนैं। เค–ुเคฆ เคฎें เค•เคˆ เคฏुเค—ों เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ เคธเคฎेเคŸे เค‡เคจ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ी เคคเคฐเคซ เคฒोเค—ों เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค•्เคฏों เคจเคนीं เค—เคฏा?

‘เค•्เคฏा เคนी เค…เคš्เค›ा เคนो เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคฏे เคธเคญी เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฆोเคฌाเคฐा เค›เคชเค•เคฐ เคเค• เคนी เคœिเคฒ्เคฆ เคฎें เคธाเคฎเคจे เค†เคँ!’ เคฎैंเคจे เคฎเคจ เคนी เคฎเคจ เคฆोเคนเคฐाเคฏा। เค”เคฐ เคซिเคฐ เคฏเคน เคจाเคฎ เคเค• เค—เคนเคฐी เค…เคฐ्เคฅเคชूเคฐ्เคฃ เคฒเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคฆोเคฌाเคฐा เคฎेเคฐे เคญीเคคเคฐ เค—ूँเคœा, ‘เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे’! เคฒเค—ा เคœैเคธे เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค‡เคธ เค•िเคคाเคฌ เค•ा เคจाเคฎ เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคนो เคนी เคจเคนीं เคธเค•เคคा। เค†เค–िเคฐ เคฏे เค˜ाเคŸ-เค˜ाเคŸ เค•ा เคชाเคจी เคชी เคšुเค•े เค”เคฐ เคฒोเค•เคธाเคงเคจा เคฎें เคคเคชे เคเค• เคฏाเคค्เคฐी เค•ी เคฏाเคฆें เคนी เคคो เคนैं, เคœो เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เค‰เคจ्เคนें เคšाเคฐों เค“เคฐ เคธे เค†เค•เคฐ เค˜ेเคฐ เคฒेเคคी เคนैं।
เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เคœिเค•्เคฐ เค•िเคฏा เคคो เคซिเคฐ เคตเคนी เค•्เคทीเคฃ-เคธी เคฎुเคธเค•ाเคจ, “เคนाँ-เคนाँ, เคธुเคाเคต เคคो เค…เคš्เค›ा เคนै। เคฆेเค–ेंเค—े!”

เคœเคฌ เคฌเคนुเคค เค†เค—्เคฐเคน เค•िเคฏा เคคो เคถाเคฏเคฆ เค†เคœिเคœ เค†เค•เคฐ เคนी เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा, “เค ीเค• เคนै, เคคो เคคुเคฎ เคนी เค•เคฐ เคกाเคฒो เคฏเคน เค•ाเคฎ। เคฎेเคฐे เคชुเคฐाเคจे เคชเคจ्เคจों เค•ी เคงूเคฒ เคाเคก़เค•เคฐ เคœो เคญी เค•ाเคฎ เค•ा เคฒเค—เคคा เคนै, เคฒे เคฒो। เคคुเคฎ्เคนें เคชूเคฐी เค›ूเคŸ เคนै।” เคซिเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœोเคก़ा, “เค”เคฐ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนी เค•्เคฏों, เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคญी เคœो เค•ुเค› เคคुเคฎ्เคนें เค ीเค• เคฒเค—เคคा เคนै, เคคुเคฎ เค•เคฐ เคกाเคฒो เคธंเคชाเคฆเคจ।”

เคฒेเค•िเคจ เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ! เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เค”เคฐ เค•िเคคाเคฌें เคคो เคเค•-เคเค• เค•เคฐ เค›เคชเคคी เค”เคฐ เคธाเคฎเคจे เค†เคคी เคฐเคนीं, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคซिเคฐ เค•เคนीं เค›ूเคŸ เค—เค। เคนाँ, เคฏเคน เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เคนोเค—ा, ‘เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे’। เคฏเคน เคฌाเคค เคฆूเคฐ เค…ँเคงेเคฐे เคฎें เค•िเคธी เคฆीเค เค•ी เคคเคฐเคน เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคŸिเคฎเคŸिเคฎाเคคी เค”เคฐ เคญीเคคเคฐ เค†เคค्เคฎा เค•ो เคฌเคฒ เคฆेเคคी เคฐเคนी। เค‡เคธ เคฌीเคš เคเค• เค”เคฐ เคฌाเคค เคฎเคจ เคฎें เค•ौंเคงी—เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคœो เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เคชเคค्เคฐ-เคชเคค्เคฐिเค•ाเค“ं เคฎें เคฌिเค–เคฐे เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เคญी เค•्เคฏों เคจ เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा เคœाเค?

เคฌीเคš เคฎें เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เค‰เคฒเคเคจों เค”เคฐ เคชเคฐेเคถाเคจिเคฏों เค•ा เคฐเคนा เค”เคฐ เคฌाเคค เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เคนो เค—เคˆ। เค”เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคคो เค…เคชเคจी เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค•े เคฒเคฏ เคธाเคงเคจे เคฎें เค‡เคคเคจे เคฒीเคจ เคฅे เค•ि เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค•ोเคˆ เค”เคฐ เคฌाเคค เค‰เคจเค•े เคง्เคฏाเคจ เคฎें เค…ंเคŸเคคी เคนी เคจเคนीं เคฅी।...เคฏाเคจी เคคुเคฎ्เคนें เค•िเคคाเคฌ เคจिเค•ाเคฒเคจी เคนै เคคो เคจिเค•ाเคฒ เคฒो, เคชเคฐ เคฎुเคे เคคो เคฎुเค•्เคค เคนी เคฐเคนเคจे เคฆो เคญाเคˆ!

เค‰เคงเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคธे เคाँเค•เคคे เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคฐเคตींเคฆ्เคฐเคจाเคฅ เค ाเค•ुเคฐ, เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी, เค…เคตเคจींเคฆ्เคฐ เคฌाเคฌू, เคจंเคฆเคฒाเคฒ เคฌเคธु, เคฏाเคฎिเคจी เคฐाเคฏ, เคฐाเคฎเค•िंเค•เคฐ, เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคตเคฐ्เคฎा, เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी, เค…เคฎृเคคा เคถेเคฐเค—िเคฒ, เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ, เค…เคœ्เคžेเคฏ, เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ, เคชाเคฌ्เคฒो เคจेเคฐूเคฆा, เคœोเคถ เคธाเคนเคฌ...เคเค• เคธे เคเค• เคฌเคก़े เคฒोเค— เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคฏाเคฆें। เคญीเคคเคฐ เคคเค• เคญेเคฆเคคी เคฏाเคฆें! เคฎैं เค…เคชเคจी เคœเค—เคน เคตिเคตเคถ เค”เคฐ เคญाเคตเคตिเคฆ्เคง, เค िเค เค•ा เคนुเค†-เคธा।

เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เคฌाเคฆ เคฏुเคตा เคธเคนเคฏाเคค्เคฐी เคธंเคœीเคต เค ाเค•ुเคฐ เคจे เคซिเคฐ เคธे เคœोเคถ เคฆिเคฒाเคฏा, “เค•्เคฏा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนै, เคฎैं เคธाเคฅ เคนूँ เคจ!” เค”เคฐ เคธเคšเคฎुเคš เค‰เคธी เค•ा เค‰เคค्เคธाเคน เคฐंเค— เคฒाเคฏा। เคฏों เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐी เคฆेเคตेंเคฆ्เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•ी เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे เค–ुเคฆ เคšเคฒเค•เคฐ เคชाเค เค•ों เคคเค• เค† เคธเค•े।

[4]

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ ‘เคเค• เคฏुเค— : เคเค• เคช्เคฐเคคीเค•’, ‘เคฐेเค–ाเคँ เคฌोเคฒ เค‰เค ीं’, ‘เค•्เคฏा เค—ोเคฐी เค•्เคฏा เคธाँเคตเคฐी’ เคคเคฅा ‘เค•เคฒा เค•े เคนเคธ्เคคाเค•्เคทเคฐ’ เคชुเคธ्เคคเค•ों เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคฎเคœे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคฏे เค–ाเคฒी เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ी เคนी เค•िเคคाเคฌें เคจเคนीं เคนैं। เค‡เคจเคฎें เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•े เค…เคฒाเคตा เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เคคเคฅा เคจिเคฌंเคง เคญी เคนैं। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ो เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เคธीเคฎाเค“ं เคฎें เคฌँเคงเค•เคฐ เคฒिเค–เคจा เค”เคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจा เคชเคธंเคฆ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เค‡เคธी เคฌाเคค เคธे เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคตाเคฒ्เคŸ เคน्เคตिเคŸเคฎैเคจ เค•ी เคคเคฐเคน เคตे เคฌเคนुเคค-เค•ुเค› เคญाเคตाเคตेเค—ी เค”เคฐ เคธ्เคตเคš्เค›ंเคฆ เคฎिเคœाเคœ เค•े เคนैं เค”เคฐ เคœเคฐूเคฐเคค เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค•เค ोเคฐ เค…เคจुเคถाเคธเคจ เค•ी เคฆीเคตाเคฐों เคฎें เค‰เคจเค•ा เคฆเคฎ เค˜ुเคŸเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธी เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคฏเคน เคนै เค•ि เค‰เคจเค•े เคฏे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคนीं เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ, เค•เคนीं เคจिเคฌंเคง เค”เคฐ เค•เคนीं เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เคธे เค‡เคธ เค•เคฆเคฐ เคธเคŸเค•เคฐ เคšเคฒเคคे เคนैं เค•ि เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคคो เค‰เคจ्เคนें เค…เคฒเค—ाเคจा เคคเค• เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนो เคœाเคคा เคนै।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เค‡เคธ เคฌाเคฐे เคฎें เคœเคฌ-เคœเคฌ เคฌाเคค เคนोเคคी เคฅी, เคตे เคตिเคงाเค“ं เค•ी เคถुเคฆ्เคงเคคा เค•े เคธเคตाเคฒ เคชเคฐ เค–ूเคฌ เคนँเคธเคคे เคฅे। เค•เคญी-เค•्เคญी เคต्เคฏंเค—्เคฏ เค•ी เคคीเค–ी เคฎुเคธเค•เคฐाเคนเคŸ เค•े เคธाเคฅ เค•เคนเคคे เคฅे, “เคญเคˆ, เคฎैं เคคो เคเคธा เคถुเคฆ्เคงเคคाเคตाเคฆी เคจเคนीं เคนूँ!”

เค…เคชเคจी เคชुเคธ्เคคเค• ‘เคเค• เคฏुเค— : เคเค• เคช्เคฐเคคीเค•’ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคฌเคก़े เคฎเคจเคฎौเคœी เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคเคธे เคถुเคฆ्เคงเคคाเคตाเคฆिเคฏों เค•ो เคœเคตाเคฌ เคฆिเคฏा เคนै, “เค•िเคธी เคเค• เคถैเคฒी เคฎें เคฌँเคง เคœाเคจा เคฎुเคे เค•เคญी เคฐुเคšिเค•เคฐ เคจเคนीं เคนुเค†। เคฎैं เคเค• เคธเคฌ्เคœी เค•ो เคฆूเคธเคฐी เคฎें เคฎिเคฒाเค•เคฐ เค–ाเคจे เค•ा เคถौเค•ीเคจ เคนूँ เค”เคฐ เคœเคนाँ เคคเค• เคฆเคนी เค•ा เคธंเคฌंเคง เคนै, เค‡เคธे เคฎैं เคนเคฐ เคธเคฌ्เคœी เคฎें เคฎिเคฒाเค•เคฐ เค–ाเคจे เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเค• เคนूँ। เค…เคค: เคฏเคฆि เคฎैंเคจे เคจिเคฌंเคง เค•ो เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ เคฎें เคฎिเคฒा เคฆिเคฏा, เคคो เค‡เคธเคฎें เคญी เคฎुเคे เค…เคชเคฐाเคงी เคจ เค เคนเคฐाเคฏा เคœाเค।”

เคเค• เค”เคฐ เคฎเคœे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि ‘เคเค• เคฏुเค— : เคเค• เคช्เคฐเคคीเค•’ เคคเคฅा ‘เค•เคฒा เค•े เคนเคธ्เคคाเค•्เคทเคฐ’ เคฎें เคนी เคฒेเค–เค•ों เค”เคฐ เคฏुเค—-เคจिเคฐ्เคฎाเคคाเค“ं เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎिเคฒเคคे เคนैं, เคœเคฌเค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฆोเคจों เคนी เคœเค—เคน เค‡เคจ्เคนें เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคจ เค•เคนเค•เคฐ ‘เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ’ เค•เคนเคคे เคนैं। ‘เค•เคฒा เค•े เคนเคธ्เคคाเค•्เคทเคฐ’ เค•ी เคคो เคญूเคฎिเค•ा เคนी ‘เคฏे เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธे เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคœिเคจ्เคนें เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ เค•เคนเคคे เคนैं, เคตे เค…เคชเคจी เคฎूเคฒ เคช्เคฐเค•ृเคคि เคฎें เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนी เคนैं เคœिเคจเคฎें เคเค• เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़ เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคฐूเคช เคฎें เคคเคฐเคน-เคคเคฐเคน เค•े เคฒोเค—ों—เคฒेเค–เค•ों, เค•เคฒाเค•ाเคฐों, เคฐाเคœเคชुเคฐुเคทों, เคธเคฎाเคœเค•เคฐ्เคฎिเคฏों เค”เคฐ เคคเคฎाเคฎ เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เค•ी เคฏाเคฆें เค”เคฐ เคช्เคฐเคญाเคต-เค›ाเคฏाเคँ เคธเคฎाเคˆ เคนुเคˆ เคนैं। เคฒिเคนाเคœा เคจिเคฌंเคง, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคค เค”เคฐ เค•เคนीं-เค•เคนीं เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ เคธे เค˜ुเคฒे-เคฎिเคฒे เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฏे เคฌुเคจिเคฏाเคฆी เคฐूเคช เคธे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนी เคนैं, เค‡เคธเคฎें เคฆो เคฐाเคฏ เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคीं।

เคฏเคนी เคฌाเคค ‘เค•เคฒा เค•े เคนเคธ्เคคाเค•्เคทเคฐ’ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค‰เคญเคฐเค•เคฐ เค†เคคी เคนै, เคœเคนाँ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฌเคก़े เค…เคจोเค–े เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เค…เคชเคจी เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़-เคตृเคค्เคคि เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎเคงुเคฎเค•्เค–ी เค•े ‘เคฎเคงु-เคธंเคšเคฏ’ เคธे เค•เคฐเคคे เคนैं। เคถเคฌ्เคฆ-เคถเคฌ्เคฆ เคฎें เคฏเคนाँ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคธाเคฆเค—ी เคเคฒเค•เคคी เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै—
“เคฎเคงुเคฎเค•्เค–ी เค•ो เคซूเคฒों เคชเคฐ เคฌैเค เคคे เค”เคฐ เคฎเคงु-เคธंเคšเคฏ เค•เคฐเคคे เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎुเคे เคนเคฎेเคถा เคฏเคน เคง्เคฏाเคจ เค†เคคा เคนै เค•ि เคเค• เคฒेเค–เค• เคญी เค…เคชเคจी เค•เคฒा เค•े เคฒिเค เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎเคงु เคœुเคŸा เคธเค•ा เคนै। เคฎेเคฐा เคฏเคนी เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคฎुเคे เคธเคฎเคฏ-เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เค…เคจेเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•े เคจिเค•เคŸ เคฒे เค—เคฏा เคœो เค…เคชเคจी เคธाเคงเคจा เคฎें เคฒเค—े เคนुเค เคฅे เค”เคฐ เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎेเคฐा เคง्เคฏाเคจ เค…เคชเคจी เค“เคฐ เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เค•िเคฏा เคฅा। เคฎैं เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒा, เค‰เคจเค•ी เคฌाเคคें เคธुเคจीं, เค‰เคจเค•ा เค•ाเคฎ เคฆेเค–ा, เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เคฐेเค–ाเคँ เค‰เคญเคฐीं। เคฎैंเคจे เคนเคฎेเคถा เค•ुเค› เคจ เค•ुเค› เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा।”

‘เค•्เคฏा เค—ोเคฐी เค•्เคฏा เคธाँเคตเคฐी’ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เคจाเคฎ เคนी เคจเคนीं, เค‰เคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคธ्เคฎृเคคि-เคšिเคค्เคฐ เคญी เค•ुเค› เค…เคฒเค— เคญंเค—िเคฎा เคฒिเค เคนुเค เคนैं। เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค…เคชเคจे เคญाเคตाเคตेเค—เคชूเคฐ्เคฃ เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•เคนเคคे เคนैं—
“เค•िเคธी เคจเค เคต्เคฏเค•्เคคि เคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ เคฎुเคे เค‰เคคเคจी เคนी เค–ुเคถी เคนोเคคी เคนै เคœो เค•िเคธी เค•ो เคจเคฏा เคฆेเคถ เคฆेเค–เค•เคฐ เคนोเคคी เคนै। เคšเคฒเคคे-เคšเคฒเคคे เคฎैंเคจे เคฏเคน เค…เคจेเค• เคฌाเคฐ เค…เคจुเคญเคต เค•िเคฏा เคนै เค•ि เคฎेเคฐे เคชैเคฐों เค•े เคจीเคšे เค•ी เคงเคฐเคคी เคฎुเคเคธे เคฌोเคฒ เคฐเคนी เคนै।” เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคฎाเคจा เคนै เค•ि เคตเคฐ्เคทों เค•ी เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़ी เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค–ाเคจाเคฌเคฆोเคถी เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตเคญाเคต เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै। เค”เคฐ เค‡เคธीเคฒिเค เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เคญเคŸเค•เคจे เค”เคฐ เคฒोเค—ों เคธे เคฎिเคฒเคจे เค•ा เคœैเคธे เค‰เคจ्เคนें เคšเคธ्เค•ा เคนै, “เคฒिเค–เคจे เคฎें เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฎเคจ เคจ เคฒเค—े, เคคो เคฎैं เค•ैเคฎเคฐा เค‰เค ाเค•เคฐ เคซोเคŸो เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เคšเคฒ เคชเคก़เคคा เคนूँ। เคชเคข़เคจे เคฎें เคฎเคจ เคจ เคฒเค—े เคคो เค•िเคธी เคจเค-เคชुเคฐाเคจे เคฆोเคธ्เคค เคธे เคฎिเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคšเคฒ เคชเคก़เคคा เคนूँ। เค•ोเคˆ เคขंเค— เค•ा เคฆोเคธ्เคค เคญी เคจ เคฎिเคฒे เคคो เคฒोเค—ों เค•ी เคญीเคก़ เคฎें เคšเค•्เค•เคฐ เคฒเค—ा เคฒेเคคा เคนूँ। เคจเค เคšेเคนเคฐे เคฆेเค–เคจे เค•ा เคฎुเคे เค–เคฌ्เคค เคนै।”

เคœाเคนिเคฐ เคนै, เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เค”เคฐ เคœเค—เคน-เคœเค—เคน เคœाเค•เคฐ เคฒोเค—ों เคธे เคฎिเคฒเคจे เค•े เค–เคฌ्เคค เคจे เคนी เค‡เคจ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ो เคœเคจ्เคฎ เคฆिเคฏा เคนै, เคœिเคจเคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ा เคนृเคฆเคฏ เคฌเคนा เค†เคคा เคนै เค”เคฐ เคœिเคจเคฎें เคฒीเค• เคธे เคนเคŸเค•เคฐ เค‡เคธ เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคฌेเคนเคคเคฐी เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคธोเคšเคจे, เค•ुเค› เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े เคนृเคฆเคฏ เค•ा เค†เคฆเคฐ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค›เคฒเค• เคชเคก़เคคा เคนै।

‘เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे’ เคธंเคšเคฏเคจ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคฏे เคšुเคจिंเคฆा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคเค• เคœिเคฒ्เคฆ เคฎें เคธाเคฎเคจे เค†เค เคนैं। เค‡เคจเคฎें เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी เค”เคฐ เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคŸैเค—ोเคฐ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เค…ंเคคเคฐंเค— เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคคो เคนैं เคนी, เค เค•्เค•เคฐ เคฌाเคชा, เค•े.เคเคฎ. เคฎुंเคถी, เคช्เคฐेเคฎเคšंเคฆ, เคชाเคฌ्เคฒो เคจेเคฐूเคฆा, เคฐाเคนुเคฒ เคธांเคธ्เค•ृเคค्เคฏाเคฏเคจ, เคฐाเคฎाเคจंเคฆ เคšเคŸเคฐ्เคœी, เคฌเคจाเคฐเคธीเคฆाเคธ เคšเคคुเคฐ्เคตेเคฆी, เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ, เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ, เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी, เค…เคœ्เคžेเคฏ เค”เคฐ เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เคชเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคฒाเคœเคตाเคฌ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนैं।

เคšिเคค्เคฐเค•ाเคฐों เคฎें เค…เคตเคจींเคฆ्เคฐเคจाเคฅ เค ाเค•ुเคฐ, เคจंเคฆเคฒाเคฒ เคฌเคธु เค”เคฐ เคฏाเคฎिเคจी เคฐाเคฏ เคจे เค‰เคจเค•ा เคง्เคฏाเคจ เค†เค•ृเคท्เคŸ เค•िเคฏा, เคคो เคธंเค—ीเคคเค•ाเคฐों เคฎें เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•ी เคฌเคก़ी เค…เคจूเค ी, เค…ंเคคเคฐंเค— เค›เคตिเคฏाँ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธंเคœोเคˆं। เคœो เคฒोเค— เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•ो เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคซिเคฒ्เคฎी เคธंเค—ीเคคเค•ाเคฐ เคธเคฎเคเคคे เคนैं เคตे เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•ो เคชเคข़ เคฒें เคคो เค‰เคจเค•ी เค†ँเค–ें เค–ुเคฒ เคœाเคँเค—ी। เค‰เคจ्เคนें เคฒเค—ेเค—ा เค•ि เคตे เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคธंเค—ीเคคเค•ाเคฐ เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•ी เค‰เคธ ‘เค†เคค्เคฎा’ เค•ो เคฆेเค– เคชा เคฐเคนे เคนैं เคœो เคชเคฐंเคชเคฐाเค“ं เค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคธे เคฎाเคจो เคฆीเคช्เคค เค”เคฐ เค†เคฒोเค•िเคค เคนो เค‰เค ी เคนै।

เคฒेเค•िเคจ เคเคธा เคจเคนीं เค•ि เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เค•ो เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคเค•เคฆเคฎ เคญुเคฒा เคนी เคฆिเคฏा เคนो। ‘เคเค• เคจीเค—्เคฐो เคธैเคจिเค• เคธे เคญेंเคŸ’ เคชเคข़เค•เคฐ เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เค•ैเคธे เคตे เคฌाเคคों-เคฌाเคคों เคฎें เค‰เคธ เคจीเค—्เคฐो เคธैเคจिเค• เค•ा เคนृเคฆเคฏ เคชเคข़ เคฒेเคคे เคนैं เค”เคฐ เค…เคฎเคฐीเค•ा เคฎें เค•ाเคฒे เคฒोเค—ों เค•ी เคฆुเค– เค”เคฐ เค…เคชเคฎाเคจเคชूเคฐ्เคฃ เคœिंเคฆเค—ी เคธे เคนเคฎें เค—เคนเคฐे เคœोเคก़ เคฆेเคคे เคนैं। เค ीเค• เคฏเคนी เค…เคนเคธाเคธ ‘เคจाเคตाเค—เคˆ เค•े เคนुเคœเคฐे’ เคฎें เคชเค ाเคจ เคฒोเค—ों เค•े เค—ीเคค-เค‰เคฒ्เคฒाเคธ เค•े เคฌीเคš เค‰เคจ्เคนें เคฐเคฎเคคे เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎเคจ เคฎें เคชैเคฆा เคนोเคคा เคนै। ‘เคœोเค— เคช्เคฐเคชाเคค’ เคฎें เคตे เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เค›ंเคฆों เค•े เค…เค•ूเคค เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค•ो เคธเคฎेเคŸเคคे เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं เค”เคฐ เค•ाเค•ा เค•ाเคฒेเคฒเค•เคฐ เค•ी เคฏाเคฆों เค•े เคœเคฐिเค เคœोเค— เคช्เคฐเคชाเคค เค•े เค•ुเค› เค…เคฎिเคŸ เคฌिंเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคฎเคจ เคฎें เค…ंเค•िเคค เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं।

เคฏเคน เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคญीเคคเคฐी เคŠเคท्เคฎा เค•ा เคคाเคช เคนी เคนै เค•ि เคช्เคฐเค•ृเคคि เคญी เค•िเคธी เคฒोเค•เค—ीเคค เค•ी เคนँเคธเคคी-เคจाเคšเคคी เคคเคฅा เคธौंเคฆเคฐ्เคฏाเคญिเคฐुเคšि เคธंเคชเคจ्เคจ เค›เคฌीเคฒी เคจाเคฏिเค•ा เค•ी เคคเคฐเคน เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนो เคœाเคคी เคนै। เคฏเคนाँ เค—เคฆ्เคฏ เคฎें เคญी เคœैเคธे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เคฌเคนी เคšเคฒी เค†เคคी เคนै। เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคฒोเค•เคช्เคฐเคตाเคนी เค—เคฆ्เคฏ เค•ा เคเค•-เคเค• เคถเคฌ्เคฆ เคœैเคธे เคœीเคตंเคค เคนो เค‰เค เคคा เคนै!

[5]

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค…เคชเคจे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฎें เคจเคนीं เคœाเคคे เค”เคฐ เคšाเคนे เคœो เคญी เค‰เคจเค•ा เคจाเคฏเค• เคนो, เค•ुเค› เค—िเคจी-เคšुเคจी เคฐेเค–ाเค“ं เคฎें เคนी เค‰เคธเค•े เคธ्เคตเคญाเคต เค”เคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เค…ंเคคเคฐंเค— เคฐेเค–ाเค“ं เค•ो เค‰เคญाเคฐเคจे เค•ा เค—ुเคฐ เค‰เคจเคธे เคธीเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคเค• เค”เคฐ เค–ाเคธ เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เค…เคชเคจे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคตे เคœเคฌเคฐเคจ เค–ुเคฆ เค•ो เคฅोเคชเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เค”เคฐ เคจ เคนी เค•ुเค› เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เคฌเคŸोเคฐเคจे เค•े เคšเค•्เค•เคฐ เคฎें เคœीเคตเคจ เค•ी เคธीเคงी-เคธाเคฆी, เค›ोเคŸी-เค›ोเคŸी เคฌाเคคों เค•ी เค‰เคชेเค•्เคทा เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธเค•े เคฌเคœाเคฏ เค‰เคจเค•ी เค•ोเคถिเคถ เคฌเค—ैเคฐ เคœ्เคฏाเคฆा เคถเคฌ्เคฆों เค•ा เค…เคชเคต्เคฏเคฏ เค•िเค, เค•ुเค› เค›ोเคŸी-เค›ोเคŸी เคฎाเคฎूเคฒी เคฌाเคคों เคธे เคนी เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคเค• เคฏाเคฆเค—ाเคฐ เคฌिंเคฌ เค—เคข़ เคฆेเคจे เค•ी เคนोเคคी เคนै।

เคนाเคฒाँเค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธเคญी เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคคाเคธीเคฐ เคฎें เคเค• เคœैเคธे เคนเคฐเค—िเคœ เคจเคนीं เคนैं। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‰เคจเค•े เคจाเคฏเค• เค•ा เค•ैเคธा เคšिเคค्เคฐ เค‰เคญเคฐेเค—ा, เคฏเคน เค…เค•เคธเคฐ เค‰เคธ เคฆूเคฐी เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै เคœเคนाँ เคธे เค–เคก़े เคนोเค•เคฐ เคตे เค‰เคธे เคฆेเค– เคฐเคนे เคนैं। เคฎเคธเคฒเคจ เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी, เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคŸैเค—ोเคฐ, เค…เคตเคจींเคฆ्เคฐเคจाเคฅ เค ाเค•ुเคฐ, เคญाเคˆ เคตीเคฐเคธिंเคน, เคตเคฒ्เคฒाเคคोเคฒ เค”เคฐ เค เค•्เค•เคฐ เคฌाเคชा เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคเค• เคธเคฎ्เคฎाเคจเคœเคจเค• เคฆूเคฐी เคนै เค”เคฐ เคฒเค—เคคा เคนै, เคตे เคฌเคนुเคค เคธँเคญเคฒ-เคธँเคญเคฒเค•เคฐ เคฌเคก़े เค†เคฆเคฐ เคธे เคเค•-เคเค• เคฐेเค–ा เค•ो เค›ूเค•เคฐ เค‰เคธे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคขाเคฒ เคฐเคนे เคนैं। เคœाเคนिเคฐ เคนै, เคฏเคนाँ เค›ूเคŸ เค•ी เค—ुंเคœाเค‡เคถ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคจเคนीं เคนै, เคฏा เคนै เคญी เคคो เคฌเคนुเคค เค•เคฎ। เคคो เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคŸैเค—ोเคฐ เค•े เค…ंเค—्เคฐेเคœ เคฎिเคค्เคฐ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเค•ा เคซोเคŸो เคฒेเคจे เค•े เคšเค•्เค•เคฐ เคฎें เคนเคฒเค•ी-เคธी เคถเคฐाเคฐเคค เค•เคฐ เคนी เคœाเคคे เคนैं।

เคฏा เคซिเคฐ เค‰เคจ्เคนें เค‰เคจเค•ी เคชเคธंเคฆ เค•ा เคธंเคฅाเคฒ เค•เคจ्เคฏा เค•ा เคซोเคŸो เคญेंเคŸ เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เค‰เคจเค•ी เคธौंเคฆเคฐ्เคฏाเคญिเคฐुเคšि เค•ी เคเค• เคนเคฒเค•ी-เคธी เคšंเคšเคฒ เค›เคตि เค‰เค•ेเคฐ เคฆेเคคे เคนैं।

“เค‰เคจ्เคนें เคฆेเค–เค•เคฐ เคฎुเคे เค•เคˆ เคฌाเคฐ เค…เคจुเคญเคต เคนुเค† เค•ि เคเค• เคธाเคฅ เคนिเคฎाเคฒเคฏ เค”เคฐ เค—ंเค—ा เค•ा เคšिเคค्เคฐ เคธเคœीเคต เคนो เค‰เค ा เคนै, เคเค• เคฎुเค•्เคคเคตाเค•् เคฏुเค—เคชुเคฐुเคท เค…ँเค—ुเคฒी เค‰เค ा-เค‰เค ाเค•เคฐ เคนเคฎें เคฏเคน เคšिเคค्เคฐ เคฆिเค–ाเค เคœाเคคा เคนै, เคœैเคธे เคชเคฆ्เคฎा เค•ा เคชाเคจी เคธเคœเค— เคนो เค‰เค ा เคนो, เคœैเคธे เคฏुเค—-เคฏुเค— เค•ी เคญाเคทा เคฌोเคฒ เค‰เค ी เคนो, เคœैเคธे เค…เคคीเคค เค”เคฐ เค†เค—เคค เคเค• เคธूเคค्เคฐ เคฎें เคชिเคฐो เคฆिเค เค—เค เคนों।”

เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคŸैเค—ोเคฐ เคธे เคญिเคจ्เคจ เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เค…เคญिเคฐुเคšिเคฏों เคตाเคฒे เคฒोเค— เคญी เค‰เคจ เคฆिเคจों เคฌंเค—ाเคฒ เคฎें เคฅे। เคชเคฐ เค—ुเคฐुเคฆेเคต เค•ी เคฎเคนाเคจเคคा เคธเคญी เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคे เคฅे। เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคนिเคฎाเคฒเคฏ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆूเคฐ-เคฆूเคฐ เคคเค• เค‰เคจเค•ी เค•ीเคฐ्เคคि เคฅी, เค”เคฐ เคฌंเค—ाเคฒ เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เค‡เคธ เคชเคฐ เค—เคฐ्เคต เคฅा। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค‰เคธ เคฆौเคฐ เค•ी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เค•ो เค‰เค•ेเคฐเคคे เคนुเค เคฒिเค–เคคे เคนैं—
“เค—ुเคฐुเคฆेเคต เค•े เคœीเคตเคจ เค•ाเคฒ เคฎें เคนी เคฌंเค—เคฒा เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เคฆूเคธเคฐे เคฏुเค— เค•ी เค—เคคिเคตिเคงि เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคนो เค—เคˆ เคฅी। เค•ाเคœी เคจเคœเคฐुเคฒ เคจे เค•ाเคต्เคฏ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค”เคฐ เคถเคฐเคคเคšंเคฆ เคจे เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ เคœเค—เคค เคฎें เค—ुเคฐुเคฆेเคต เคธे เคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคธृเคœเคจ เคถเค•्เคคि เค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฆिเคฏा। เค—ुเคฐुเคฆेเคต เค•ी เคฎเคนाเคจเคคा เคฏเคนाँ เคญी เคชीเค›े-เคชीเค›े เคจเคนीं เคฐเคนी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธ्เคตเคฏं เค…เคชเคจी เคฐเคšเคจा เคฎें เค…เคชเคจे เคŠเคชเคฐ เคต्เคฏंเค—्เคฏ เค•เคธเคจे เคฎें เคธंเค•ोเคš เคจเคนीं เค•िเคฏा। เคตे เคจเค เคฏुเค— เค•ो เค†เคคा เคฆेเค– เคฐเคนे เคฅे।”

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค—ाँเคงी เคœी เคชเคฐ เคฒिเค–े เค—เค เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ुเค› เคนी เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‰เคจเค•ी เคฎเคนเคค्เคคा เค•ा เคชूเคฐा เคšिเคค्เคฐ เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं। เคœเคจ-เคœเคจ เค•े เคนृเคฆเคฏ เคฎें เค—ाँเคงी เคœी เค•े เคธीเคงे-เคธเคฐเคฒ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เค—เคนเคฐी เค›ाเคช เคฅी। เค‡เคธเคฒिเค เคœो เคตे เค•เคนเคคे เคฅे, เค‰เคธे เคฒोเค— เค•ाเคจों เค•े เค•ाเคจ เค–ोเคฒเค•เคฐ เคธुเคจเคคे เคฅे। เค”เคฐ เคœो เคตे เคจเคนीं เค•เคนเคคे เคฅे, เค‰เคธे เค‰เคจเค•ा เคฎौเคจ เค•เคน เคฆेเคคा เคฅा, เคœिเคธเค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคถเคฌ्เคฆों เคธे เคญी เค•เคนीं เค—เคนเคฐा เคฅा—
“เคฌाเคชू เค•ी เคฒेเค–เคจी เค•ी เคฆेเคถ-เคฆेเคถ เคฎें เคงाเค• เคฌँเคง เคšुเค•ी เคนै। เค‰เคจเค•ी เคตाเคฃी เค•ा เคญी เค•ुเค› เค•เคฎ เคช्เคฐเคญाเคต เคจเคนीं เคชเคก़เคคा। เคชเคฐंเคคु เค‰เคจเค•ा เคฎौเคจ เคฒेเค–เคจी เค”เคฐ เคตाเคฃी เคธे เค•เคนीं เคฌเคข़เค•เคฐ เคนै। เคถ्เคฐी เคธीเคคाเคฐाเคฎैเคฏा เค•ी เค•ी เคฏเคน เคฌाเคค เค•ि เคฌाเคชू เค•ी เคฆเคท्เคŸि เคเค•्เคธเคฐे เค•ी เคญाँเคคि เค†เคชเค•े เคนเคฆเคฏ เคคเค• เคชเคนुँเคš เคœाเคคी เคนै, เคธोเคฒเคน เค†เคจे เค ीเค• เคนै। เค‰เคจเค•ी เคฎुเคธเค•ाเคจ เค•ा เคญी เคธीเคงा เคช्เคฐเคญाเคต เคชเคก़เคคा เคนै। เคตे เค˜ुเคฎाเค•เคฐ เคฌाเคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคे। เค‰เคจเค•ी เคซैเคฒเคคी-เคธिเคฎเคŸเคคी เค†ँเค–ें เค†เคชเค•ो เคจเคตเคœเค—เคค เค•ा เคธ्เคตเคฐ เคฆिเค–ाเคจे เคฒเค—เคคी เคนैं। เคฒाเค–ों เค•ी เคญीเคก़ เคฎें เคœเคฌ เคฌाเคชू เค•ी เค…ँเค—ुเคฒी เค‰เค  เคœाเคคी เคนै เคคो เคญเคฏंเค•เคฐ เค•ोเคฒाเคนเคฒ เคจीเคฐเคตเคคा เค•े เค†ँเคšเคฒ เคฎें เคธिเคฎเคŸ เคœाเคคा เคนै। เค‰เคจเค•ी เคเค• เคนी เคต्เคฏंเค—्เคฏोเค•्เคคि เคฌเคก़ों-เคฌเคก़ों เค•े เคฆिเคฒ-เคฆिเคฎाเค— เคนिเคฒाเค•เคฐ เคฐเค– เคฆेเคคी เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค•ोเคˆ เค†เคธाเคจी เคธे เค‰เคจเค•ी เคจिเค—ाเคน เคธे เคฌเคš เคจเคนीं เคธเค•เคคा।”

เคเคธे เคนी เคฎเคนाเคค्เคฎा เค—ाँเคงी เค•े ‘เคฎเคนाเคค्เคฎाเคชเคจ’ เค•ो เค…เคชเคจे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคญाเคฐเคคे เคนुเค, เคตे เค‰เคจเค•े เคตिเคจोเคฆी เคธ्เคตเคญाเคต เค•ी เค•ुเค› เค…เคจूเค ी เคเคฒเค•िเคฏाँ เคชेเคถ เค•เคฐเคจा เคญी เคจเคนीं เคญूเคฒเคคे।

เค—ाँเคงी เคœी เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคฎเคนाเคถोเค• เค•े เคธเคฎเคฏ เค‰เคจ्เคนें เคตเคน เคคाँเค—ेเคตाเคฒा เคญी เคฏाเคฆ เค†เคคा เคนै, เคœो เค•เคนा เค•เคฐเคคा เคฅा, “เคœเคฌ เค•เคญी เคถाเคฎ เค•े เคธเคฎเคฏ เค•ोเคˆ เคฎुเคे เคฌिเคฐเคฒा เคนाเค‰เคธ เคœाเคจे เค•े เคฒिเค เค•เคนเคคा เคนै, เคคो เคฎैं เคญाเคก़ा เค เคนเคฐाเค เคฌिเคจा เคšเคฒ เคชเคก़เคคा เคนूँ। เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคธ เคฌเคนाเคจे เคฎुเคे เค—ाँเคงी เคœी เค•ी เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा-เคธเคญा เค•ा เคฐเคธ เคฎिเคฒ เคœाเคคा เคนै।”

เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค•े เคšเคฐ्เคšिเคค เคธाเคนिเคค्เคฏเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคฐाเคœเคจेเคคा เค•เคจ्เคนैเคฏाเคฒाเคฒ เคฎाเคฃिเค•เคฒाเคฒ เคฎुंเคถी เคชเคฐ เคฒिเค–เคคे เคนुเค, เคตे เค‰เคจเค•े เค†เคคिเคฅ्เคฏ-เคช्เคฐेเคฎ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐเคจा เคจเคนीं เคญूเคฒเคคे। เคเค• เคฌाเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฎुंเคฌเคˆ เคธ्เคฅिเคค (เคคเคฌ เคฌंเคฌเคˆ) เคฎुंเคถी เคœी เค•े เค†เคตाเคธ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคฎเคนीเคจा เคญเคฐ เคฐुเค•े เคฅे। เค”เคฐ เค‡เคธเค•ी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธ्เคตเคฏं เค—ाँเคงी เคœी เคจे เค•ी เคฅी। เคนुเค† เคฏเคน เค•ि เค•ांเค—्เคฐेเคธ เค•े เคซैเคœเคชुเคฐ เค…เคงिเคตेเคถเคจ เคฎें เค—ाँเคงी เคœी เคจे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•े เคฒोเค• เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธंเคฌंเคงी เค•ाเคฎ เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนुเค, เค‰เคจ्เคนें เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคฌुเคฒाเคฏा เคฅा। เคฌाเคฆ เคฎें เค…เคงिเคตेเคถเคจ เค•ी เคธเคฎाเคช्เคคि เคชเคฐ เค—ाँเคงी เคœी เคจे เค‰เคจเคธे เคตिเคฆा เคฒेเคคे เคนुเค เคฌเคคाเคฏा เค•ि เคฒोเค•เค—ीเคคों เคตाเคฒे เค…เคชเคจे เค•ाเคฎ เค•े เคฒिเคนाเคœ เคธे เคตे เค…เคฌ เคฎुंเคฌเคˆ เคœाเคँเค—े, เคคो เค—ाँเคงी เคœी เค•ो เคซिเค•्เคฐ เคนुเคˆ เค•ि เคตे เคญเคฒा เคฎुंเคฌเคˆ เคฎें เคฐเคนेंเค—े เค•เคนाँ। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‰เคธी เคธเคฎเคฏ เคฐเค•ेเคเคฎเคฎंเคธी เค•ो เคชเคฌुเคฒाเค•เคฐ เค•เคนा, เคฏเคน เคฆाเคขเคžी เคตाเคฒा เคฎुंเคฌเคˆ เคœा เคฐเคนा เคนै। เค‡เคธे เค…เคชเคจे เคจिเคตाเคธ เคธ्เคฅाเคจ เคช เคฒ เค‰เคธी เค•เคฎเคฐे เคฎें เค เคนเคฐाเคจा, เคœो เคคुเคฎเคจे เค–ाเคธ เคคौเคฐ เคธे เคฎेเคฐे เคฒिเค เคฐिเคœเคฐ्เคต्เคก เคฐเค–ा เคนुเค† เคนै।

1เคฎुंเคถी เคœी เคจे เคฌเคก़े เคชेเคฎ เค”เคฐ เค†เคฆเคฐ เคธे เค‰เคจ्เคนें เคฐเค–ा เค”เคฐ เคธเคคाเคฅी เคœी เคฏเคน เคฌाเคค เค•เคญी เคญूเคฒ เคจเคนीं เคชाเค।
เค‡เคธी เคคเคฐเคน เค—ाँเคงी เคœी เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคธे เคชूเคฐे เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เคญाเคต เค•े เคธाเคฅ เค†เคฆिเคตाเคธिเคฏों เค”เคฐ เคฆเคฒिเคค เคœाเคคिเคฏों เค•े เค‰เคค्เคฅाเคจ เค•े เคฒिเค เค…เคนเคฐ्เคจिเคถ เค•ाเคฎ เค•เคฐ เคฐเคนे เค เค•्เค•เคฐ เคฌाเคชा เคชเคฐ เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคฒเค— เค•िเคธ्เคฎ เค•ा เคนै, เคœिเคธเคฎें เค เค•्เค•เคฐ เคฌाเคชा เค•े เค–ुเคฐเคฆเคฐे เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เคธीเคงी-เคธเคนเคœ เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคฐेเค–ाเคँ เคเค•เคฆเคฎ เคธाเคซ เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนैं।

[6]

เคฒेเค–เค•ों, เค•เคฒाเค•ाเคฐों เคธे เคฎिเคฒเคคे เคธเคฎเคฏ, เคœाเคนिเคฐ เคนै, เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ो เค•ुเค› เคœ्เคฏाเคฆा เค›ूเคŸ เคฎिเคฒ เคœाเคคी เคนै। เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เคช्เคฐेเคฎเคšंเคฆ เคชเคฐ เคฒिเค–เคคे เคนुเค เคตे เค•เคนเค•เคนा เคฒเค—ाเค•เคฐ เคฌเคก़ी เคธे เคฌเคก़ी เคšिंเคคाเค“ं เค•ो เคเค• เค”เคฐ เคฐเค– เคฆेเคจे เค•े เค‰เคจเค•े เคฎुเค•्เคค เคธ्เคตเคญाเคต เค•ो เคจเคนीं เคญूเคฒเคคे। เคฐाเคนुเคฒ เคธांเค•ृเคค्เคฏाเคฏเคจ เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคจाเค—ाเคฐ्เคœुเคจ เคธे เคธुเคจी เคฌाเคคें เคเค• เคฌिंเคฌ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธाเคฎเคจे เค†เคคी เคนैं เค”เคฐ เคฏเคน เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคเค• เคธाเคฅ เคฐाเคนुเคฒ เค”เคฐ เคจाเค—ाเคฐ्เคœुเคจ เคฆोเคจों เค•ा เคฎिเคฒा-เคœुเคฒा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै।

เคฎเคนाเคฆेเคตी เคตเคฐ्เคฎा เค•ी เค—ुเคฐु เค—ंเคญीเคฐเคคा เค•ा เคšिเคค्เคฐ เคนै เคคो เค‰เคจเค•ी เค‰เคธ ‘เคšौंเค•ाเคจे เคตाเคฒी เคนँเคธी’ เค•ा เคญी, เคœो เคฎाเคจो เค†เค–्เคฐिเคฐ เคคเค• เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เค•เคนीं เค…เคŸเค•ी เคฐเคนी เค”เคฐ เคตे เค‡เคธ เคชเคนेเคฒी เค•ो เคธुเคฒเคा เคจเคนीं เคชा เคฐเคนे เคฅे। เคเคธे เคนी เคนोเคฎเคตเคคी เคฆेเคตी, เค…เคœ्เคžेเคฏ, เค•े.เคเคฎ. เคฎुंเคถी, เคจंเคฆเคฒाเคฒ เคฌเคธु, เคฏाเคฎिเคจी เคฐाเคฏ เค”เคฐ เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เค‰เคจเค•ी เค—ुเคฐु เค—ंเคญीเคฐเคคा เค•े เค…เคฒाเคตा เค‰เคจเค•ी เค‰เคจ เคนเคฒเค•ी-เคซुเคฒเค•ी เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค• เคฐेเค–เค“ं เค•ो เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคชเค•เคก़เคจे เคฎें เคธเคซเคฒ เคนुเค เคนैं เคœिเคธเคธे เคตे เคเค• เคธเคœीเคต เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคฌเคจเค•เคฐ เคนเคฎाเคฐे เคญीเคคเคฐ เคฆเคธ्เคคเค• เคฆेเคคे เคนैं।

เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•ा เคนोเคŸเคฒ เคฎें เค…เค•ेเคฒे เคฌैเค े-เคฌैเค े เคคाเคถ เค–ेเคฒเคจे เค•ा เคช्เคฐเคธंเค— เคตाเค•เคˆ เคฆिเคฒเคšเคธ्เคช เคนै। เคฎเค—เคฐ เคฏเคนी เคต्เคฏเค•्เคคि เคœเคฌ เคธंเค—ीเคค-เคจिเคฐ्เคฆेเคถเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคชเคจी เคœเค—เคน เค–เคก़ा เคนोเคคा เคนै เคคो เคœैเคธे เค‰เคธเค•ा เคธเคฎूเคšा เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคนी เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคถเคšिเคจ เคฆेเคต เคฌเคฐ्เคฎเคจ เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคตเคน เคช्เคฐเคธंเค— เคญी เคฒाเคœเคตाเคฌ เคนै เคœเคฌ เคตे เค•िเคธी เค—ाँเคต เคฎें เคœाเคคे เคนैं เค”เคฐ เคตเคนाँ เค•े เค…เคจเคชเคข़ เค”เคฐ เคธीเคงे-เคธाเคฆे เคฒोเค—ों เค•ो เคเค• เค…เคจोเค–ी เคฒเคฏ เคฎें ‘เค…เคฒ्เคฒा เคฎेเค˜ เคฆे, เคชाเคจी เคฆे...!’ เค—ाเคคे เคนुเค เคธुเคจเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฌเคธ, เค‰เคธी เคฆिเคจ เคธे เคœैเคธे เค‰เคจเค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนी เคฌเคฆเคฒ เค—เคฏा। เค‰เคจ เคœैเคธे เคถाเคธ्เคค्เคฐीเคฏ เคธंเค—ीเคคเค•ाเคฐ เคจे เคฎाเคจो เคฒोเค• เคธंเค—ीเคค เค•े เค†เค—े เคนाเคฐ เคฎाเคจ เคฒी। เค•ुเค›-เค•ुเค› เค‡เคธी เคขंเค— เค•ा เค•เคฒ्เคชांเคคเคฐ เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคฐंเค—-เคขंเค— เคฎें เคขเคฒे เคฏाเคฎिเคจी เคฐाเคฏ เค•ा เคนुเค† เค”เคฐ เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เค•เคฒा เค•ो เคคिเคฒांเคœเคฒि เคฆेเค•เคฐ เค†เค–िเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฒोเค•เค•เคฒा เคฎें เคนी เค…เคชเคจी เค•เคฒा เค•ा เคšเคฐเคฎ เค‰เคค्เค•เคฐ्เคท เค–ोเคœ เคฒिเคฏा।

เคจंเคฆเคฒाเคฒ เคฌเคธु เค•ा เคฌเคก़ा เค—ंเคญीเคฐ เคšिเคค्เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคธे เค‰เคญเคฐเคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธ เค—ंเคญीเคฐ เคšिเคค्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคนृเคฆเคฏ เค•िเคคเคจा เค†เคฐ्เคฆ्เคฐ เคฅा, เค…เคชเคจे เคถिเคท्เคฏों เค•ो เค•ुเค› เคฆेเคจे เค•ी เคคเคก़เคช เค‰เคธเคฎें เค•िเคคเคจी เค…เคงिเค• เคฅी เคคเคฅा เค‰เคจเค•ी เคธौंเคฆเคฐ्เคฏाเคจुเคญूเคคि เค•ैเคธे เค‰เคจเค•े เคœीเคตเคจ เคธे เคธเคŸเค•เคฐ เคšเคฒเคคी เคฅी, เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคเคธी เคฌเคนुเคค เคเคฒเค•िเคฏाँ เคฎिเคฒ เคœाเคँเค—ी। เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค•เคฒाเค•ाเคฐ เค•ी เคฏเคน เคเค• เค…เคœीเคฌ-เคธी เคเค• เคญी เค•ि เคœเคฌ เค‰เคจเค•ी เค•ुเค› เคถिเคท्เคฏाเคँ เคœเคฐूเคฐเคค เคธे เค•ुเค› เคฌเคก़ी เคฌिंเคฆी เคฒเค—ाเค•ाเคฐ เค•เค•्เคทा เคฎें เค†เคจे เคฒเค—ीं เคคो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคŸोเค•ा เค•ि เค†เค–िเคฐ เคฎाเคฅे เค•ी เคฌिंเคฆी เค†ँเค–ों เค•ी เคชुเคคเคฒी เคธे เคคो เคนเคฐเค—िเคœ เคฌเคก़ी เคจเคนीं เคนोเคจी เคšाเคนिเค!

เคชเคฐिเคนाเคธ เค•िเคคเคจा เคฌाเคฐीเค• เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธे เคธเคนेเคœเคจे เคตाเคฒी เคฆृเคท्เคŸि เค•ैเคธी เคธเคนเคœ เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เคนोเคจी เคšाเคนिเค, เคฏเคน เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคจिเค•เคŸ เคฐเคนเค•เคฐ เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคธीเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคฅा।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ा เค…เคธเคฒी เคฐंเค— เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी, เคฌเคฒเคตंเคคเคธिंเคน เค”เคฐ เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคนै, เคœเคนाँ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตे เค…เคชเคจे เคชूเคฐे เคฐंเค— เค”เคฐ เคฎเคธ्เคคी เคฎें เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं। เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เค…เคญिเคจ्เคจ เคฎिเคค्เคฐों เคฎें เคธे เคฅे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค…เคจेเค• เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เคฎें เค‰เคจเค•े เคนเคฎเคธเคซเคฐ เคญी เคฌเคจे। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เค•ा เคตเคน เคฐूเคช เคญी เคฆेเค–ा เคฅा, เคœเคฌ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคธे เคคाเคœा เคเคฎ.เค. เค•เคฐ เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคตे เคฒेเค–เค• เคฌเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคนाเคฅ-เคชैเคฐ เคฎाเคฐ เคฐเคนे เคฅे। ‘เคตिเคถाเคฒ เคญाเคฐเคค’ เคธे เคตाเคชเคธ เคฒौเคŸी เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจी ‘เคถเคนเคœाเคฆों เค•ा เคก्เคฐिंเค•’ เค•ो เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคนी ‘เคธुเคฌเคน เค•ा เคเค• เคช्เคฏाเคฒा เคšाเคฏ เคชी เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค‡เคธे เคซिเคฐ เคธे เคเค• เคฌाเคฐ เคชเคข़ เคœाเคจे’ เค•े เค…เคจुเคฐोเคง เค•े เคธाเคฅ เคฌเคจाเคฐเคธीเคฆाเคธ เคšเคคुเคฐ्เคตेเคฆी เค•ो เคญिเคœเคตाเคฏा เคฅा। เค”เคฐ เคฏเคน เค•เคนाเคจी เค›เคชเค•เคฐ เค–ाเคธी เคšเคฐ्เคšिเคค เคนुเคˆ เคฅी। เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เค‡เคธเค•े เคฒिเค เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เค•ृเคคเคœ्เคž เคฅे।

เคเค• เค…เคญिเคจेเคคा เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เค•े เค•เคก़े เคธंเค˜เคฐ्เคท, เคฆीเคตाเคจเค—ी เคคเคฅा เค‰เคจเค•ी เคญीเคคเคฐी เค•เคธเค• เค•ा เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เคฌเคก़ी เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค• เคฐेเค–ाเค“ं เคฎें เคšिเคค्เคฐเคฃ เค•िเคฏा เคนै। เคตे เคช्เคฐเคธंเค— เคคो เค–ैเคฐ เค–ाเคธे เคฐोเคšเค• เคนैं เคนी, เคœเคฌ เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคชเคค्เคจी เคฆเคฎเคฏंเคคी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคฒोเค•เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคธुเคจ-เคธुเคจเค•เคฐ เคนैเคฐเคค เคฎें เคชเคก़ เคœाเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฌเคฒเคฐाเคœ เคธाเคนเคจी เค•े เคฎुँเคน เคธे เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคจिเค•เคฒเคคा เคนै—
“เคฆเคฎ्เคฎो, เค‡เคธ เค†เคฆเคฎी เคจे เค˜ाเคŸ-เค˜ाเคŸ เค•ा เคชाเคจी เคชिเคฏा เคนै। เคนเคฎें เคญी เคœिंเคฆเค—ी เคฌँเคงเค•เคฐ เคจเคนीं เค—ुเคœाเคฐเคจी เคšाเคนिเค।”

เคฏเคนी เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค•เคคा เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ เคธे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคถांเคคिเคจिเค•ेเคคเคจ เค•े เคธाเคคเคˆ เคชौเคท เค•े เคฎेเคฒे เคฎें เคนुเคˆ เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคฎें เคนै, เคœเคนाँ เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ เคเค• เค›ोเคŸे, เคถเคฐाเคฐเคคी เคฌเคš्เคšे เค•ी เคคเคฐเคน เคเค• เค›ोเคŸा-เคธा เคฒเค•เคก़ी เค•ा เคฐेเคข़ा เค–เคกเฅ™เคก़ाเคคे เคนुเค เค†เค—े เคฌเคข़เคคे เคœा เคฐเคนे เคนैं เค”เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค‰เคจเค•ी เคฆीเคตाเคจเค—ी เคชเคฐ เค•เคญी เคฐीเคเคคे, เค•เคญी เค–ीเคœเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ เค•े เค•्เคฐोเคง เค”เคฐ เคช्เคฏाเคฐ เค•ी เคคเคฎाเคฎ เค…เคจเค›ुเคˆ เคฒเค•ीเคฐें เคนैं เค”เคฐ เค–ुเคฆ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคถเค–्เคธिเคฏเคค เค•े เค›िเคชे เคนुเค เคฐंเค— เคชเคคा เคšเคฒเคคे เคนैं।
เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคนเคฒเค•ी-เคธी เคฐोเคฎाเคจिเคฏเคค เค”เคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เค›िเคชे เคนुเค เคฒเค—ाเคต เค•ी เคฌाเคค เคญी เคชเคคा เคšเคฒเคคी เคนै เค”เคฐ เคฏเคน เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ เคธे เคนुเคˆ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคชเคนเคฒी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เค•े เค‡เคธ เคชเคนเคฒे เคตाเค•्เคฏ เคธे เคนी เค–ुเคฒ เคœाเคคी เคนै เค•ि “เค…เคฐे, เค†เคช เคคो เค…เคชเคจी เคซोเคŸो เคธे เคญी เคœ्เคฏाเคฆा เคธुंเคฆเคฐ เคนैं!” เคนाเคฒाँเค•ि เค…เคฎृเคคा เคช्เคฐीเคคเคฎ เค•े เค•เคตि เคฐूเคช เค”เคฐ เค–ाเคธเค•เคฐ เค‰เคจเค•ी เคถाเคนเค•ाเคฐ เค•เคตिเคคा ‘เค…เคœ เค†เค•्เค–ाँ เคตाเคฐเคธ เคถाเคน เคจूँ’ เค•ो เคญी เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค–ुเคฒे เคฆिเคฒ เคธे ‘เคŸ्เคฐिเคฌ्เคฏूเคŸ’ เคฆेเคจे เคธे เคจเคนीं เคšूเค•เคคे।

เคฒेเค•िเคจ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เค•เคฒा เค•ा เคเค• เค…เคจोเค–ा เค…ंเคฆाเคœ เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เคตाเคฒे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคนै, เคœिเคธเคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค…เคชเคจे เคชूเคฐे เคฐंเค— เคฎें เคนैं เค”เคฐ เคตे เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เค•ो เค ीเค• เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เคตाเคฒे เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคชेเคถ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค, เคœैเคธा เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆेเค–ा—เค‡เคคเคจे เคถเคฐाเคฐเคคी เคตाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคคाเคœ्เคœुเคฌ เคนोเคคा เคนै। เคธเคš เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เคฌเคฒเคตंเคค เคธिंเคน เคตाเคฒा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคเค• เคšुเคฒเคฌुเคฒी เค•เคนाเคจी เค•ा-เคธा เคฐเคธ เคญी เคฆेเคคा เคนै।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े ‘เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे’ เคฎें เคเค• เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคเคธा เคนै เคœिเคธเคฎें เคจाเคฏเค• เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคจเคนीं เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เคญी เคตเคนी เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคฒเค—เคคा เคนै। เคฏเคน เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนै, ‘เคฏเคฆि เคฎेเค˜ाเคฃी เคœी เคฎिเคฒे เคนोเคคे’ เค”เคฐ เคฏเคน เค—ुเคœเคฐाเคคी เคฒोเค•เค—ीเคค เคธंเค—्เคฐเคนเค•เคฐ्เคคा เคเคฌेเคฐเคšंเคฆ เคฎेเค˜ाเคฃी เคชเคฐ เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคนै। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคฏเคน เคเค•เคฆเคฎ เค…เคฒเค— เคนै เค”เคฐ เคฐाเคฎू เคญाเคˆ เค”เคฐ เค—ुเคฒเคฌเคฆเคจ เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคฌेเคนเคฆ เคœीเคตंเคค เคนो เค‰เค ा เคนै।

เคฎेเค˜ाเคฃी เคœी เค•ी เค‡เคคเคจी เค†เคค्เคฎीเคฏ เค”เคฐ เค†เคฆเคฎเค•เคฆ เค›เคตि เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै เค•ि เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒ เคฒेเคจे เค•े เคธुเค– เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคจเค•े เคฐเคšเคจा-เคธंเคธाเคฐ เค”เคฐ เคฒोเค• เคธाเคนिเคค्เคฏ เคฎें เค‰เคจเค•े เคต्เคฏाเคชเค• เคฏोเค—เคฆाเคจ เค•ी เคญी เคเค• เคเคฒเค• เคนเคฎ เคชा เคฒेเคคे เคนैं।

[7]

เคฌेเคถเค• เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธเคญी เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคฒा เค•े เคฒिเคนाเคœ เคธे ‘เคธंเคชूเคฐ्เคฃ’ เคจเคนी เคนैं। เค•ुเค› เคเคธे เคญी เคนैं เคœैเคธे เคคाเคค्เค•ाเคฒिเค•เคคा เค•े เคฆเคฌाเคต เคฎें เคฒिเค– เคฆिเค เค—เค เคนों। เคคो เคญी เค‡เคธเคธे เค‰เคจเค•ा เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคต เค•เคฎ เคจเคนीं เคนोเคคा। เค”เคฐ เคซिเคฐ เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เคคो เคตे เคฒाเคœเคตाเคฌ เคนैं เคนी เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฌाเคค เค•ी เคฌाเคค เคฎें เคฏเคนाँ เคญी เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคฐेเค–ाเคँ เคชเค•เคก़เค•เคฐ เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เคฐเค– เคฆेเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคšाเคนे เคคो เคเค• เคญเคต्เคฏ เคช्เคฐाเคธाเคฆ เค–เคก़ा เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै।

เคฆिเคฒเคšเคธ्เคช เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เค•เคญी-เค•เคญी เคฏाเคฏाเคตเคฐ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•े เคฒेเค–เค• เคฎें เค‰เคจเค•ा ‘เคชเคค्เคฐเค•ाเคฐ’ เคญी เค† เคฎिเคฒเคคा เคนै เค”เคฐ เคคเคฌ เค‰เคจเค•ी เคšुเคธ्เคคी-เคซुเคฐ्เคคी เค•ुเค› เค”เคฐ เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนै। เคคเคฌ เคตे เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคฌเคนुเคค เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เค”เคฐ เคจिเคฐे เค…เคจाเคตเคถ्เคฏเค• เคธे เคฒเค—เคคे เคช्เคฐเคธंเค—ों เค•े เคธเคนाเคฐे เคญी เค•ुเค› เคเคธी เคญเคต्เคฏ เคจिเคฐ्เคฎिเคคि เค•เคฐ เคกाเคฒเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•ी เคฒोเค•เค—्เคฐाเคนी เคช्เคฐเคคिเคญा เคชเคฐ เคคाเคœ्เคœुเคฌ เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคฎเคธเคฒเคจ เคฎुเคฒ्เค•เคฐाเคœ เค†เคจंเคฆ เคตाเคฒे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•ा เค…เคธเคฒी เคช्เคฐเคญाเคต เค‰เคญเคฐा เคนै เค†เคจंเคฆ เค•ी เคนเคฐ เค–ाเคธिเคฏเคค เคชเคฐ เคจिเค›ाเคตเคฐ เคนोเคจे เคตाเคฒी เค—ुเคœเคฐाเคคी เคฎเคนिเคฒा เค•ी เคฌाเคคों เคธे।

เคเคธे เคนी เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เค•ुเคฎाเคฐ เคชเคฐ เคฒिเค–े เค—เค เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ ‘เคฆाเค—ा เคตเคˆ เคตเคˆ เคตเคˆ’ เคฎें เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคตिเคญाเค— เค•े เคชूเคฐ्เคต เค‰เคช เคจिเคฆेเคถเค• เคกॉ. เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เคธเค•्เคธेเคจा เค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เค—เคœเคฌ เค•ी เคนै, เคœिเคจเค•े เค•เคฎเคฐे เคฎें เค…เค•เคธเคฐ เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เค•ुเคฎाเคฐ เคธे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคฎुเคฒाเค•ाเคคें เคนुเค† เค•เคฐเคคी เคฅीं เคคเคฅा เคœो เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เค•ो ‘เคฆाเค—ा เคตเคˆ เคตเคˆ เคตเคˆ’ เค•เคนเค•เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เคธे เค–िเคœाเคคे เคฅे। เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें ‘เคšाเคฌी เคตाเคฒे เค–िเคฒौเคจे’ เค•ी เคšाเคฌी เค•ी เคคเคฐเคน เคเค• เคซाเค‡เคฒ เค•ा เคœिเค•्เคฐ เค†เคคा เคนै, เคœिเคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคธเคตाเคฒ เคชूเค›เคคे เคนैं, “เค•्เคฏा เค‰เคธ เคซाเค‡เคฒ เค•ो เคฆीเคฎเค• เคšाเคŸ เค—เคˆ?”

เค‡เคธ เคซाเค‡เคฒ เค•े เคชीเค›े เคตाเค•เคˆ เคเค• เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคเคคिเคนाเคธिเค• เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค›िเคชा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เคฏเคน เคตเคน เคซाเค‡เคฒ เคนै เคœिเคธเคฎें ‘เค†เคœเค•เคฒ’ เคธंเคชाเคฆเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฆ्เคตाเคฐा เคธเคฐเค•ाเคฐ เคธे เค—ुเคœाเคฐिเคถ เค•ी เค—เคˆ เคฅी เค•ि เคนिंเคฆी เค•े เคธाเคฅ เคฌेเค‡ंเคธाเคซी เคจ เค•ी เคœाเค। เค…เค—เคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•े เคฒेเค–เค• เค•ो เคเค• เคฒेเค– เค•े เคธौ เคฐुเคชเค เคฎिเคฒเคคे เคนैं เคคो เคนिंเคฆी เค•े เคฒेเค–เค• เค•ो เคฎเคนเคœ เคธाเค  เคฐुเคชเค เค•्เคฏों? เคฏเคน เคซाเค‡เคฒ เค†เค—े เคฌเคข़ा เคฆी เค—เคˆ, เคฎเค—เคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐी เคœंเคคเคฐ-เคฎंเคคเคฐ เคฎें เค‰เคฒเคเค•เคฐ เคฐเคน เค—เคˆ। เคฎเคœे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคฏเคน เคซाเค‡เคฒ เคœเคฌ เคฎंเคœूเคฐी เค•े เคธाเคฅ เคตाเคชเคธ เค†เคˆ, เคคो เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी ‘เค†เคœเค•เคฒ’ เค•े เคธंเคชाเคฆเค• เคชเคฆ เคธे เคฎुเค•्เคค เคนो เคšुเค•े เคฅे।

เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค”เคฐ เคธुเคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค•เคฅाเค•ाเคฐ เคœैंเคจेเคฆ्เคฐ เค•ुเคฎाเคฐ เค‰เคฐ्เคซ เค†เคจंเคฆीเคฒाเคฒ เค•े เคฌीเคš เค•ी เค›ेเคก़เค›ाเคก़ เค•ी เคคเคฎाเคฎ เคฐेเค–ाเคँ เคนैं। เคเค•ाเคง เคฐेเค–ा เค—ोเคชीเคจाเคฅ เค…เคฎเคจ เค•ी เค“เคฐ เคฌเคข़เค•เคฐ ‘เค†เคจंเคฆीเคฒाเคฒ เค‰เคฐ्เคซ เคถเคคเคฐंเคœ เค•े เค–िเคฒाเคก़ी’ เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคी เคนै। เค”เคฐ เคเค• เคฌाเคฐीเค•-เคธी เคฐेเค–ा เคฎें เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคฌเค—ैเคฐ เค•िเคธी เคญाเคตुเค•เคคा เค•े เค…เคชเคจी เคซเคŸेเคนाเคฒी เค”เคฐ เค…เคธเคซเคฒเคคा เค•ा เคœिเค•्เคฐ เค•เคฐ เคกाเคฒเคคे เคนैं। เคŠเคชเคฐ เคธे เคฆेเค–เคจे เคชเคฐ เคนเคฒเค•ा-เคซुเคฒเค•ा เค…ंเคฆाเคœ, เคฒेเค•िเคจ เคนाเคฅ เคฎें เคฒो เคคो เคนเคฐ เคถเคฌ्เคฆ เค…ंเค—ाเคฐा—
“เค…เคฌ เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เค•ुเคฎाเคฐ เคธे เคฎिเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े เค˜เคฐ เค•ी เคธीเคข़िเคฏाँ เคšเคข़เคจी เคชเคก़เคคी เคนैं। เค…เคชเคจी เคตเคนी เค†เคตाเคฐเค—ी। เคนเคฐ เคฌाเคค เคธेเค•ेंเคกเคนैंเคก, เค†เคตเคฐเค•ोเคŸ เคฎैเคฒा-เค•ुเคšैเคฒा, เค•ोเคนเคจिเคฏाँ เคซเคŸी เคนुเคˆं। เคฌीเคตी เค•ा เคธเคฒूเค• เคคเคจा-เคคเคจा-เคธा। เคนाเคฅ เคฎें เคชांเคกुเคฒिเคชि เค†เคงी-เค…เคงूเคฐी। เคนเคฐ เคฌाเคค เคชाเคธ เค•ी เคฆूเคฐी। เคฆिเคฒ เคฌेเคšैเคจ เคนเคฎเคธเคซเคฐ เค•े เคฒिเค। เคคुเคฎเคธे เคคो เค•ुเค› เคญी เค›िเคชा เคจเคนीं เคนเคฎเคฆเคฎ!....เค…เคฌ เค•ोเคˆ เคถिเค•เคตा เคฌाเค•ी เคจ เคฐเคนा। เค•ैเคธी เคŸूเคŸเคจ, เค•ैเคธा เคฌिเค–เคฐाเคต เค”เคฐ เค•ैเคธी เคšिंเคคा।”

เคฒेเค•िเคจ เคœเคฐा เค—ौเคฐ เค•ीเคœिเค, เค‡เคธ เคนाเคฒเคค เคฎें เคญी เคฌเคธ, เคเค• เคนी เค•ेंเคฆ्เคฐ เค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เค‰เคจเค•े เคตिเคšाเคฐ เคฆौเคก़ เคฐเคนे เคนैं เค•ि “เคฎोเคน เค›ोเคก़เคจा เคนै, เคคाเค•ि เคชांเคกुเคฒिเคชि เคฎเคนเค• เคธเค•े।’

เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคœैเคจेंเคฆ्เคฐ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคกॉ. เคธเค•्เคธेเคจा เค•ा เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคญी เค‰เคญเคฐा เคนै เค”เคฐ เค–ाเคธा เค‰เคญเคฐा เคนै। เคฏे เคตเคนी เคกॉ. เคธเค•्เคธेเคจा เคนैं เคœो เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคฎเคจ เค•ी เค‰เคฅเคฒ-เคชुเคฅเคฒ เค•ो เค—เคนเคฐाเคˆ เคคเค• เคธเคฎเคाเคคे เคนैं เคคเคฅा เคเค• เคคเคฐเคน เคธे เค‰เคจเค•े ‘เคฐाเคœเคฆाเคฐ’ เคนै। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เคœเคฌ-เคœเคฌ เคชเคนเคฒे เค•ी เคคเคฐเคน เคธ्เคตเคš्เค›ंเคฆ เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़ी เค•ी เค‡เคš्เค›ा เคœोเคฐ เคชเค•เคก़เคคी เคนै เค”เคฐ เคตे เคฏाเคฏाเคตเคฐी เค•े เคฒिเค ‘เค†เคœเค•เคฒ’ เค•े เคธंเคชाเคฆเคจ-เคฆाเคฏिเคค्เคต เคธे เคฎुเค•्เคค เคนोเคจे เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं, เคกॉ. เคธเค•्เคธेเคจा เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‰เคจ्เคนें เคธเคฎเคाเคคे เคนैं, “เค…เคฐे เคญเคˆ, เค•เคนीं เคธเคšเคฎुเคš เคค्เคฏाเค—เคชเคค्เคฐ เคจ เคฆे เคฌैเค เคจा!”

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคชाเคฌ्เคฒो เคจेเคฐूเคฆा เคตाเคฒे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เคชाเคฌ्เคฒो เคจेเคฐूเคฆा เคนी เคจเคนीं, เคœोเคถ เคธाเคนเคฌ เค•े เคœिंเคฆाเคฆिเคฒी เคธे เคญเคฐเคชूเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เคญी เคฌเคก़ी เคนी เค†เคค्เคฎीเคฏ เคธ्เคฎृเคคिเคฏाँ เคธเคฎाเคˆ เคนुเคˆ เคนैं। เค‡เคธे เคชเคข़เค•เคฐ เค†เคชเค•ो เคฒเค—ेเค—ा, เค†เคซ เคตाเค•เคˆ เคชाเคฌ्เคฒो เค”เคฐ เคœोเคถ เคธाเคนเคฌ เคธे เคฎुเค–ाเคคिเคฌ เคนैं, เค”เคฐ เคชूเคฐी เค•เคถिเคถ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเคธे เคฎिเคฒ เคฐเคนे เคนैं।

[8]

เคฏเคนी เค…เคจौเคชเคšाเคฐिเค•เคคा เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เค•ी เค–ाเคธिเคฏเคค เคนै। เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคฒเค—เคคा เคนै, เค•เคนीं เคตे เคฐाเคน เคธे เคญเคŸเค• เคคो เคจเคนीं เค—เค। เค”เคฐ เค•ुเค› เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคถुเคฐू เคฎें เคฌिเค–เคฐे-เคฌिเค–เคฐे เคญी เคฒเค— เคธเค•เคคे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคชूเคฐा เคนोเคคे เคนी เค‰เคธเคฎें เคเคธी เค—เคœเคฌ เค•ी เคช्เคฐเคญाเคตाเคจ्เคตिเคคि เค”เคฐ เคญाเคต-เคฆीเคช्เคคि เคจเคœเคฐ เค†เคจे เคฒเค—เคคी เคนै เค•ि เคธाเคฐे เค‡เคคเคฐ เคช्เคฐเคธंเค— เคœैเคธे เค•िเคธी เคฌाเคฐीเค• เคงाเค—े เคฎें เคชिเคฐो เคฆिเค เค—เค เคนों। เคตเคน เคงाเค—ा เคจเคœเคฐ เคจเคนीं เค†เคคा, เคฒेเค•िเคจ เคถुเคฐू เคธे เค†เค–िเคฐ เคคเค• เค‰เคธเค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคฎเคนเคธूเคธ เคœเคฐूเคฐ เคนोเคคी เคนै।

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे ‘เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เค…เคชเคจे เคญीเคคเคฐ เคชाเคฒเคฅी เคฎाเคฐเค•เคฐ เคฌैเค े เคเค• เคญाเคตुเค• เคฏाเคค्เคฐी เค•ी เคธोเคš เค•ा เคฅोเคก़ा เค–ुเคฒाเคธा เค•िเคฏा เคนै। เคตे เคฌเคคाเคคे เคนैं เค•ि, “เคฏाเคค्เคฐा เคธे เคฐเค•्เคค เคฎें เคจเคตीเคจ เคœीเคตเคจ เคคो เค†เคคा เคนी เคนै, เคช्เคฐाเคฃों เคฎें เคเค• เคจเคˆ เคธ्เคซूเคฐ्เคคि เคญी เค†เคคी เคนै। เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคธเคฎ्เคฎुเค– เคงเคฐเคคी เค…เคชเคจा เคฎुเค– เค–ोเคฒ เคฆेเคคी เคนै।”

เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐेเคฐเคฃा-เคตाเค•्เคฏ เคนै, “เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เคฅเคฎเคจे เคจ เคชाเค!”

เคตे เค‡เคธ เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคฎिเคฒเคจे เคตाเคฒे เคฎाเคฎूเคฒी เคธे เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคฌाเคคों เค•ो เคฆिเคฒ เคฎें เคฎเคฃिเคฏों เค•ी เคคเคฐเคน เคธँเคœोเค•เคฐ เคฐเค–เคคे เคนैं। เคธเคฌ เคชเคฐ เคšाเคนे เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคจเคนीं เคฒिเค–ा, เคฒेเค•िเคจ เค‡เคจ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคฌीเคš-เคฌीเคš เคฎें เค…เคชเคจी เค—เคฐเคฎเคœोเคถी เค”เคฐ เคŠเคท्เคฎिเคฒ เคเคฒเค• เคฆिเค–ा เคœाเคจे เคตाเคฒे เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคคเคฎाเคฎ เคนैं। เคเค•เคฆเคฎ เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เค”เคฐ เคฌเคนुเคšเคฐ्เคšिเคค เคถเค–्เคธिเคฏเคคों เคคเค•।

‘เคฏाเคค्เคฐी เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ’ เคฎें เคธुเคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค…เคญिเคจेเคคा เค”เคฐ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เค•เคตि เคนเคฐेंเคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคšเคŸ्เคŸोเคชाเคง्เคฏाเคฏ เค•ा เคœिเค•्เคฐ เคนै เคœो เคฆिเคฒ्เคฒी เคฎें เคฐेเคกिเคฏो เคธ्เคŸेเคถเคจ เค•े เคชाเคธ เคฎिเคฒे, เคคो เค•ाเคฐ เคฐोเค•เค•เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ो เคฌाँเคนों เคฎें เคญींเคš เคฒिเคฏा, เคคो เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เคตिเคฒिเคฏเคฎ เคœी. เค†เคฐ्เคšเคฐ เค•ी เค—เคฐเคฎเคœोเคถी เค”เคฐ เคœिंเคฆाเคฆिเคฒी เค•ो เคญी เคตे เคจเคนीं เคญूเคฒे। เค‰เคจเค•ी เคฆिเคฒ เค•ी เคกाเคฏเคฐी เคฎें เค…ंเค•िเคค เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคšिเคค्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเคตीเคช्เคฐเคธाเคฆ เคฐाเคฏเคšौเคงुเคฐी เค•ा เคฏเคน เคšंเคšเคฒ, เคšुเคฒเคฌुเคฒा เคšिเคค्เคฐ เคญी เค—เคœเคฌ เค•ा เคนै—
“เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคšिเคค्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเคตीเคช्เคฐเคธाเคฆ เคฐाเคฏเคšौเคงुเคฐी เค‰เคฎเคฐ เค–ैเคฏाเคฎ เค•े เคฐंเค— เคฎें เคฌैเค े เคฅे। เคฏเคน เค†เคฐ्เคŸ เคธ्เค•ूเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคจी เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฆिเคจ เคฅा। เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคจी เค•े เคธเคฎเคฏ เค•े เค…ंเคคिเคฎ เคฆो เค˜ंเคŸे เคถेเคท เคฐเคน เค—เค เคฅे। เคฎुเคे เคฆेเค–เคคे เคนी เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคถांเคคिเคจिเค•ेเคคเคจ เคชเคฐ เคต्เคฏंเค—्เคฏ เค•เคธเคจे เคถुเคฐू เค•िเค। เคฏเคน เค‰เคจเค•ी เค†เคฆเคค เคนै। เค‡เคคเคจे เคฎें เค•ुเค› เคฎเคนिเคฒाเค“ं เคจे เคช्เคฐเคตेเคถ เค•िเคฏा—เคšिเคค्เคฐเค•ाเคฐ เคจे เค‰เคจ्เคนें เค•เคจเค–िเคฏों เคธे เคฆेเค–ा เค”เคฐ เคฎुเคเคธे เค•เคนा, ‘เค˜ुเคฎเค•्เค•เคก़ เคฎเคนोเคฆเคฏ, เคคเคจिเค• เค‰เคงเคฐ เค˜ूเคฎ เคœाเค“। เค†เค–िเคฐ เคฎैं เค•เคฌ เคคเค• เค‡เคธ เค˜เคจी เคฆाเคข़ी เคชเคฐ เคœी เคธเค•เคคा เคนूँ। เค‰เคธ เคธुंเคฆเคฐ เคฆृเคถ्เคฏ เคธे เคฏเคน เคฆाเคข़ी เคฎुเคे เคตंเคšिเคค เค•्เคฏों เคฐเค–े!”’

เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ा เคเค• เค…เคฒเค—-เคธा เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค…เคœ्เคžेเคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคญी เคนै। เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•ी เคชृเคท्เค เคญूเคฎि เคฏเคน เคนै เค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจे เค…เคœ्เคžेเคฏ เคชเคฐ เคเค• เค•เคนाเคจी เคฒिเค–ी เคฅी ‘เคฒीเคฒाเคญूเคฎि’ เคœिเคธे เคชเคข़เค•เคฐ เค…เคœ्เคžेเคฏ เค•ुเค› เค–िंเคš-เคธे เค—เค। เค‰เคธी เคจाเคฐाเคœเค—ी เค•ो เคฆूเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เคถांเคคि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เค”เคฐ เคจเคจ्เคนी เคฌेเคŸी เค…เคฒเค•ा เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เค˜เคฐ เค†เคฎंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคชเคนुँเคšे।

เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•ी เค–ाเคธिเคฏเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เค‡เคธ เคชूเคฐी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคฎें เคฎेเคœเคฌाเคจ เค…เคœ्เคžेเคฏ เค•े เคฎुँเคน เคธे เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคธे เคชाँเคš เคฏा เคธाเคค เคตाเค•्เคฏ เคจिเค•เคฒे เคนोंเค—े। เคตे เคธिเคฐ्เคซ เคฎुเคธเค•เคฐाเคคे เคนैं เค”เคฐ เคชूเคฐे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฎें เค‰เคจเค•ा เคฎौเคจ เคคเคจा เคฐเคนเคคा เคนै।

เคฏเคน เคฆो เคญिเคจ्เคจ เคœเคฎीเคจों เค•े เคฒेเค–เค•ों เค•ी เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคนै, เคœिเคจเคฎें เคเค• เค–ुเคฒे เคœीเคตเคจ เคธे เค†เคฏा เคนुเค† เคนै เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เค•ा เค…เคนं เคเค• เคฐूเค–ी-เคธूเค–ी, เคฌौเคฆ्เคงिเค•, เคจเค–เคฐीเคฒी เคฆुเคจिเคฏा เค•ा เค…เคนं เคนै। เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค…เคชเคจे เค…เคชเคฎाเคจ เค•ी เคชीเคก़ा เค•ो เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคขाเคฒเคจे เคธे เค—ुเคฐेเคœ เค•เคฐเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‰เคธे เคšुเคชเคšाเคช เคคเคนाเค•เคฐ เคฐเค– เคฒेเคคे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เค•ोเคˆ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ เคชाเค เค• เคšाเคนे เคคो เค‰เคธे เค†เคธाเคจी เคธे เคฎเคนเคธूเคธ เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै।

เคœो เคญी เคนो, เคฏाเคฆों เค•े เคฒंเคฌे เค•ाเคซिเคฒे เค•ी เคถเค•्เคฒ เคฎें เคขเคฒे เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคฏे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เค‰เคจ्เคนें เคเค•เคฆเคฎ เคจเค เคธिเคฐे เคธे, เคฌเคฒ्เค•ि เค•เคนเคจा เคšाเคนिเค—เคญीเคคเคฐ เคธे เคœाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เคœเคฐूเคฐी เคธाเค•्เคท्เคฏ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‡เคธเคฎें เคถเค• เคจเคนीं। เค‡เคคเคจा เคนी เคจเคนीं, เคฏे เคนเคฎाเคฐे เคœाเคจे เคนुเค เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคตों เค”เคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคจเค เคธिเคฐे เคธे เคœाเคจเคจे-เคชเคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคญी เคœเคฎीเคจ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं।
เคฆुเคฐ्เคญाเค—्เคฏ เคธे เคฌเคนुเคค-เคธे เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคธे เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคธुเคจे เคนोเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค…เคฌ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคจเคนीं เคนो เคธเค•े। เค‡เคจเคฎें เคฌेเคฆी, เคฎंเคŸो เค”เคฐ เค…เคถ्เค• เค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคคो เคฌेเคนเคฆ เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคนैं। เค…เคฌ เคœเคฌเค•ि เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เคจเคนीं เคนैं, เค‰เคจเค•ी เค–ोเคœ-เค–เคฌเคฐ เค†เคธाเคจ เคจเคนीं। เคฒेเค•िเคจ เค…เค—เคฐ เคฏे เคธ्เคฎृเคคि-เคšिเคค्เคฐ เคฎिเคฒ เคธเค•ें, เคคो เคฏเค•ीเคจเคจ เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เค‡เคจ เคช्เคฐเคฎुเค– เคถเค–्เคธिเคฏเคคों เค•ो เคœाเคจเคจे-เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคเค• เคจเคˆ เคฆृเคท्เคŸि เคนเคฎें เคฎिเคฒेเค—ी।

เค…เคฒเคฌเคค्เคคा เคธเคค्เคฏाเคฐ्เคฅी เคœी เค•ी เคฏाเคฆों เค•े เค•ाเคซिเคฒे เค•े เคธाเคฅ เคนो เคฒेเคจा เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคšिเคฐ เคจूเคคเคจ, เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค”เคฐ เคช्เคฐांเคœเคฒ เคญाเคตเคงाเคฐा เคฎें เคกुเคฌเค•ी เคฒเค—ा เคฒेเคจे เคธเคฐीเค–ा เคนै। เค”เคฐ เคฏเคน เคธुเค– เคญी เค…เคชเคจे เค†เคช เคฎें เค•ुเค› เค•เคฎ เคจเคนीं เคนै।
***

เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु, 545 เคธेเค•्เคŸเคฐ-29, เคซเคฐीเคฆाเคฌाเคฆ (เคนเคฐिเคฏाเคฃा), เคชिเคจ-121008,
เคšเคฒเคญाเคท: 9810602327,
เคˆเคฎेเคฒ: prakashmanu334@gmail.com,

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।