рд╡िрдорд░्рд╢ рдФрд░ рд╕рд░ोрдХाрд░ों рдХा рдХрдеाрд╕ंрд╕ाрд░

рдХृрд╖्рдг рдмिрд╣ाрд░ी рдкाрдардХ
рдХृрд╖्рдг рдмिрд╣ाрд░ी рдкाрдардХ

рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрддा рд╣िंрджी, рддिрд░ुрдкрддि рдирдЧрд░, рд╣िंрдбौрди рд╕िрдЯी, рдЬिрд▓ा рдХрд░ौрд▓ी – 322230 (рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди)
рдЪрд▓рднाрд╖: 9887202097
рдИрдоेрд▓: kpathakhnd6@gmail.com

рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЪрд░्рдЪाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдпрд╣ рдкрд░िрдгाрдоी рдХрдерди рдк्рд░ाрдпः рд╕ाрдордиे рдЖрддा рд╣ै рдХि рдкाрдардХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдк्рд░ाрдпः рдШрдЯ рд░рд╣ी рд╣ै, рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХ्рд╖ीрдг рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рдмрд╣ुрдд рд╣рдж рддрдХ рдпрд╣ рд╕्рдеाрдкрдиा рдаीрдХ рднी рдЬाрди рдкрдб़рддी рд╣ै। рдХाрд░рдг рдЗрд╕рдХे рдПрдХाрдзिрдХ рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं рдкрд░ंрддु рдЗрд╕ рд╕ंрдмंрдз рдоें рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░рдг рдпрд╣ рдЕрдиुрднрд╡ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рд╕े рддिрд░ोрд╣िрдд рд╣ोрддी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХрддा рдХे рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдЙрдирдХी рдкрдардиीрдпрддा рдШрдЯрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬिрд╕ рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдХिрд╕ी рд▓िрдЦाрд╡рдЯ рдпा рд░рдЪрдиा рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЖрдЧ्рд░рд╣ рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕ी рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рд╡рд╣ рдкрдардиीрдпрддा рдХा рдЖрдЧ्рд░рд╣ рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।

рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा
рдХोрдИ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХिрд╕ी рд░рдЪрдиा рдХो рдЗрд╕рд▓िрдП рдкрдв़рдиे рдирд╣ीं рдмैрдарддा рдХि рдЗрд╕े рдкреЭрдХрд░ рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХрдЯ рдЬाрдПрдЧा, рдХुрдЫ рдорди рдмрд╣рд▓ेрдЧा। рдмрд▓्рдХि рд╡рд╣ рдЗрд╕рд▓िрдП рдХिрд╕ी рд░рдЪрдиा рд╕े рдЬुрдб़рддा рд╣ै рдФрд░ рдЬुреЬрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे рдЕрдиुрд╢ीрд▓рди рд╕े рдЙрд╕े рдЬीрд╡рди рдФрд░ рдЬрдЧрдд рдХी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддाрдУं рд╕े рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣ो рд╕рдХे, рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╡ рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдХी рджृрд╖्рдЯि рдФрд░ рджिрд╢ा рдоिрд▓ рд╕рдХे, рдЙрд╕рдХी рдЕрдиुрднूрддिрдпाँ рдФрд░ рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ рдмрдЪी рд░рд╣ें, рдЙрд╕рдХे рднाрд╡ों рд╕рдж्рднाрд╡ों рдХी рд╕ुрд░ुрдЪि рдФрд░ рд╕ुрдХुрдоाрд░рддा рд╕рдЬीрд╡ рд░рд╣े। рдпрд╣ी рдмाрддें рдХिрд╕ी рд░рдЪрдиा рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рджрд░्рдЬा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ैं। рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕ीрдзा рд╕ंрдмंрдз рд░рдЪрдиा рдоें рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдЗрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЕрд░्рдерд╡рдд्рддा рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рдоीрдоांрд╕ा рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै।

рдЖрдЬ рдЕрдзिрдХांрд╢ рд░рдЪрдиाрдПँ рдЕрдкрдиी рдЗрд╕ рдк्рд░ाрдгрд╢рдХ्рддि рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рдЬिрд╕ рд╡ेрдЧ рд╕े рдЕрд╡рддрд░िрдд рд╣ोрддीं рд╣ैं рдЙрд╕рд╕े рджूрдиे рд╡ेрдЧ рд╕े рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं, рдРрд╕ी рднंрдЧुрд░рдзрд░्рдоी рд░рдЪрдиाрдПँ рдЕрдз्рдпрдпрди рдФрд░ рдкрдардиीрдпрддा рдХे рд╕ंрд╕्рдХाрд░ों рдХो рдХैрд╕ी рдФрд░ рдХिрддрдиी рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддीं рд╣ैं, рдХрд╣рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं।

рдЗрди्рд╣ीं рднंрдЧुрд░рдзрд░्рдоी рд░рдЪрдиाрдУं рдХे рдмीрдЪ рд╕े рдЬрдм рдХोрдИ рд░рдЪрдиाрдд्рдордХрддा рдЕрдкрдиी рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдКрд░्рдЬा, рднाрд╡ाрдд्рдордХ рдКрд╖्рдоा рдФрд░ рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдд्рдордХ рд╕рдЬीрд╡рддा рдХे рд╕ाрде рд╕ाрдордиे рдЖрддी рд╣ै рддो рд╕ुрдЦрдж рдЖрд╢ा рдмंрдзрддी рд╣ै। рд╕ुрдзी рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдХे рдХрдеा рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдРрд╕ी рд╣ी рдКрд░्рдЬा, рдКрд╖्рдоा рдФрд░ рд╕рдЬीрд╡рддा рдХा рд╕ंрдЧрдо рд╣ै।

рдХिрд╢ोрд░ рдорди рдХे рдЧुрд▓ाрдмी рд╕рдкрдиे, рджो рдкीрдв़िрдпों рдХे рдмीрдЪ рдХे рдЕंрддрд░्рдж्рд╡ंрдж्рд╡ों рдХी рдЙрдорд╕ рдоें рдЫрдЯрдкрдЯाрддे рдЕрдкрдиे , рд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рд╕ंрд╕ाрд░ рдХी рд╡िрд╕ंрдЧрддिрдпों рдХो рдЖрдд्рдорджीрдк्рддी рд╕े рддाрд░-рдХ्рд╖ाрд░ рдХрд░рддी рд╕ंрдШрд░्рд╖рд░рдд рдиाрд░ी, рдпौрд╡рди рдХा рдЦिрд▓ंрджрдб़рдкрди рдФрд░ рдЦुрдоाрд░ी, рд╕ंрдмंрдзों рдФрд░ рдЕрдкрдирдд्рд╡ рдХी рдЧрд░рдоाрд╣рдЯ, рдордХाрди рдХो рдШрд░ рдмрдиाрдиे рд╡ाрд▓ी рдмेрдЯिрдпों рдХी рдЧुрдирдЧुрдиाрд╣рдЯ, рдПрдХाрдХी рдиिрд░्рд╡ाрд╕िрдд рдЬीрд╡рди, рджांрдкрдд्рдп рдХे рдХ्рд╖рдг, рдиिрд╖्рдаुрд░рддा рдФрд░ рдиिрд░्рдордорддा, рдмрдиाрд╡рдЯ, рджिрдЦाрд╡рдЯ рдФрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рдирдк्рд░िрдпрддा, рдЫीрдЬрддी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ, рд░िрд╢्рддों рдоें рд╕рддрд╣ीрдкрди, рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдХी рдЯूрдЯрддी рдЫूрдЯрддी рдХрдб़िрдпाँ, рдЬीрд╡рди рдФрд░ рдЬрдЧрдд рдХी рд╢्рд╡ेрдд рд╕्рдпाрд╣ рдШрдб़िрдпाँ, рднौрддिрдХрддाрд╡ाрдж рдоें рдЫीрдЬрддी рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╡िрд▓ोрдкिрдд рд╣ोрддी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ, рдФрд░ рдЗрди рд╕рдмрдХे рдмीрдЪ рдЬीрд╡рди рдХी рдиिрд░्рдордо рд╕рдЪ्рдЪाрдИ рдХो рдЬीрддी рд╕्рдд्рд░ी, рдЙрди рд╕рдЪ्рдЪाрдЗрдпों рд╕े рдЬूрдЭрддी рд╕्рдд्рд░ी , рдФрд░ рдЬूрдЭрдХрд░ рдЬीрддрддी рд╕्рдд्рд░ी рдХी рдиाрдиाрд╡िрдз рд░ूрдк рдЫрд╡िрдпों рдФрд░ рднाрд╡ рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдкрд░ рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЬрдоी рд╣ै। рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рдЗрдирдХी рдХिрд╕्рд╕ाрдЧोрдИ рдХा рд╕ुрдоेрд░ू рдордирдХा рд╣ै рдЬो рдЗрд╕рдХी рд╡рд░्рддुрд▓ рд╕рдордЧ्рд░рддा рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।

рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдХी рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдХрдеाрдХृрддिрдпों рдоें рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╕्рдЯेрдкрд▓्рдб рдкрд░्рдЪिрдпाँ, рдХुрдЫ рдпूँ рд╣ुрдЖ рдЙрд╕ рд░ाрдд рдпрд╣ाँ рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╣ैं। рдЬ्рдЮाрдирдкीрда рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╕्рдЯेрдкрд▓्рдб рдкрд░्рдЪिрдпाँ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдЧ्рдпाрд░рд╣ рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рд╡िрд╖рдпрдЧрдд рд╡ैрд╡िрдз्рдп рдФрд░ рд╡рд╕्рддुрдЧрдд рдЧांрднीрд░्рдп рдХो рд╕ाрдзрдХрд░ рдоाрдиो рдХрдеाрдХाрд░ рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдиे рдЕрдкрдиी рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдХे рд╕ीрдоाрддीрдд рд╡िрддाрди рдХा рджिрдЧ्рджрд░्рд╢рди рдХрд░ा рджिрдпा рд╣ै। рдЬीрд╡рди рдХे рдЕрддीрдд рд╡्рдпрддीрдд рдЕрдиुрднрд╡ों рдХी рдкрдб़рддाрд▓ рдХрд░рддी рд▓ेрдЦिрдХा рдЕрддीрдд рдХे рдЕрд╡िрд╕्рдорд░рдгीрдп рдШрдЯрдиाрдХ्рд░рдоों рдХो рдкрд░рдд рджрд░ рдкрд░рдд рдЕрдкрдиी рд╕्рдоृрддि рд╡िрд╕्рдоृрддि рдХे рдкृрд╖्рдаों рдкрд░ рдЙрдХेрд░рддी рд╣ै, рд▓ेрдЦिрдХा рдХे рд╢рдм्рджों рдоें рдХрд╣ें рддो рдпे рдкрд░рддें рд╣ी рдкрд░्рдЪिрдпाँ рд╣ैं рдЬो рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдмрдж्рдз рд╣ोрдХрд░ рд╕्рдЯेрдкрд▓्рдб рд╣ो рдЧрдИ рд╣ैं।

‘рдЕрджृрд╢्рдп рдЖрд╡ाрдЬों рдХा рд╡िрд╕рд░्рдЬрди’ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। рдордиोрд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдгрдкрд░рдХ рдЗрд╕ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЖрдд्рдоाрд▓ाрдк рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХрдеाрдиाрдпिрдХा рдЕрдкрдиे рд╡िрдЧрдд рдХी рдз्рд╡рдиिрдпों рдХी рдЯрдХрд░ाрд╣рдЯ рдХो рд╕ुрдирдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рдХрд░ рд╕्рдпाрд╣ рд╕рдлेрдж рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рдЪुрдХाрдиा рдЪाрд╣рддी рд╣ै। рдЕंрддрд╕ рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдХे рдХाрд░ुрдгिрдХ рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХे рд╕ाрде рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдпрд╣ाँ рдПрдХ рдоंрдЬी рд╣ुрдИ рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╕ाрдордиे рдЖрддी рд╣ैं।

‘рдЧुрдо рд╣ोрддे рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХाрд░्рдб्рд╕’ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдк्рд░ेрдорд╡िрд╡ाрд╣ рдФрд░ рджांрдкрдд्рдп рдХी рддрд╣ рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХा рд╡िрдорд░्рд╢ рдЙрднрд░ा рд╣ै। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рджांрдкрдд्рдп рдЬीрд╡рди рдоें рдЭाँрдХрддी рдХрд╣ाрдиी рддрдоाрдЪा рд╣ैं, рдЬрд╣ाँ рдЕрдкрдирдд्рд╡ рдФрд░ рдЖрдд्рдоीрдпрддा рдХो рд▓ीрд▓рддी рддрдеाрдХрдеिрдд рдЖрдзुрдиिрдХрддा, рд╕्рд╡рдЪ्рдЫंрджрддा рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ों рдХे рд╕ाрде рдХрдеा рдЦुрд▓рддी рд╣ै।

‘рдЦिрд▓рд╡ाрдб़’ рдХрд╣ाрдиी рдоाрддा рдкिрддा рдХे рд▓ाреЬ-рдк्рдпाрд░ рдХे рдЪрд▓рддे рдмिрдЧрдб़рддी рдирдИ рдкीрдв़ी рдХी рдЖрдд्рдордШाрддी рд╕рдЪ्рдЪाрдЗрдпों рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। рдЕрдиुрд╢ाрд╕рдирд╡िрд╣ीрди рдЬीрд╡рди рдХी рдкрд░िрдгрддि рдФрд░ рджुрд░्рджрд╢ा рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी рдкрд░िрдЬрдиों рдХो рдХिंрдХрд░्рддрд╡्рдпрд╡िрдоूрдв़ рдЪिंрддрдиीрдп рджрд╢ा рдХे рдЧрд░्рдд рдоें рдзрдХेрд▓ рджेрддी рд╣ै рдпрд╣ рд╕рдд्рдп рдмрд╣ुрдд рдоाрд░्рдоिрдХрддा рдХे рд╕ाрде рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рд╣ुрдЖ рд╣ै।

‘рдЕрдиुрдд्рддрд░िрдд рдк्рд░рд╢्рди’ рдХрд╣ाрдиी рдиीрддा рдФрд░ рдЕрдирдоोрд▓ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЬीрд╡рди рдХी рдЪुрдиौрддिрдпों рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиे рдХे рд╕ंрдХрд▓्рдк рджिрдЦाрддी рд╣ै। рдЦुрдж рдХो рдЦрдд्рдо рдХрд░рдиा рдпा рддрдд्рдкрд░ рд╣ोрдиा рдХोрдИ рд╕рдоाрдзाрди рдирд╣ीं рд╣ै рдпрд╣ рд╕ंрджेрд╢ рдпрд╣ाँ рдоुрдЦрд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै рд╕ाрде рд╣ी рд╡рд░्рддрдоाрди рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдХी рдЕрд╡рд╕ाрджрдЧ्рд░рд╕्рдд рдоाрдирд╕िрдХрддा рдХे рдк्рд░рдд्рдпुрдд्рддрд░ рдоें рдпрд╣ рдХрд╣ाрдиी рд░ाрд╕्рддा рджिрдЦाрддी рд╣ै। рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЕрдирдоोрд▓ рдХा рдкुрд░ुрд╖ рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рдиाрд░्рдпोрдЪिрдд рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рджिрдЦाрдХрд░ рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рдЕрд╕ाрдоाрди्рдп рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рдХी рдордиोрджрд╢ा рдХा рдпрдеाрд░्рде рджрд░्рд╢ाрдпा рд╣ै।

‘рд╕ोрд▓рд╣ рджिрдиों рдХा рд╕рдлрд░’ рдоें рдЖрд╕рди्рди рдоृрдд्рдпु рдЗंрджु рдХी рдХрд░ुрдг рдХрдеा рд╣ै। рдоूрдХ рд╢िрдеिрд▓ рдЕрд▓्рдкрд╡िрд░ाрдо рд╕ी рдд्рд░ाрд╕рдж рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкрдб़ी рдЗंрджु рдХे рд▓िрдП рдкрд░िрдЬрдиों рдХो рдкीреЬिрдд рджेрдЦрдиे рдХी рдЫрдЯрдкрдЯाрд╣рдЯ рдиे рдЖрдЧрдд рдоृрдд्рдпु рдХी рдЧंрдз рдХो рдФрд░ рдЧрд╣рд░ा рджिрдпा рд╣ै। рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдЗंрджु рдХे рдкрд░рдоाрдг्рд╡िрдХ рд╢рд░ीрд░ рдХी рдкрд░िрдЬрдиों рдХे рдмीрдЪ рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рджिрдЦाрдХрд░ рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рдЕрдкрдиी рдХрд▓्рдкрдиाрд╢ीрд▓рддा рдХा рдкрд░िрдЪрдп рджिрдпा рд╣ी рд╣ै рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдкрд▓्рд▓ा рдЭाрдб़ рд▓ेрдиे рдХी рдЕрдоाрдирд╡ीрдп рдордиोрд╡ृрддि рдкрд░ рднी рдЕрдорд░्рд╖ рд╡्рдпрдХ्рдд рдХिрдпा рд╣ै।

‘рдЧрд▓рдд рдХौрди’ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдбॉ рдирд░ेрди рдФрд░ рдорд░ीрдЬ рдирд░ेрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд▓ेрдЦिрдХा рдЧрд░ीрдм рдХी рдмीрдоाрд░ी рдФрд░ рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдХा рддाрдиा-рдмाрдиा рдмुрдиा рд╣ै। рдорд░ीрдЬों рдХे рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдУрдЫी рдкрдб़рддी рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХे рд╕рдд्рдп рддрде्рдп рднी рдпрд╣ाँ рдоुрдЦрд░ рд╣ैं।

рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдЕрди्рдп рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें ‘рдХाрд╢!’, ‘рдмी-рдк्рд░ैрдХ्рдЯिрдХрд▓’, ‘рд╕्рдЯेрдкрд▓्рдб рдкрд░्рдЪिрдпाँ’, рддрдеा ‘рдоाँ! рдоैं рдЬाрди рдЧрдИ рд╣ूँ’ рдЬिрдирдоें рдЬीрд╡рди рдЬрдЧрдд рдХे рджैрдиंрджिрди рдХ्рд░िрдпा рд╡्рдпाрдкाрд░ों рдХे рдмीрдЪ рдбूрдмрддे рддिрд░рддे рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрдмंрдзों рдХे рдмंрдзрди рд╣ैं, рднाрд╡ рдЕрднाрд╡ рднрд░ी рджुрдиिрдпा рдоें рдЫूрдЯрддे рдЯूрдЯрддे, рдмрдирддे-рдмिрдЧрдб़рддे рд╕рдоीрдХрд░рдг рд╣ैं, рдЬिрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рдХрд▓्рдкрдиाрд╢ीрд▓рддा рдФрд░ рдХрдеाрдХौрд╢рд▓ рд╕े рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдиे рд╕рдЬीрд╡рддा рдк्рд░рджाрди рдХी рд╣ै। рднाрд╖ा рдоें рд░ोрдЪрдХрддा рдФрд░ рдХौрддूрд╣рд▓ рдХे рдоेрд▓ рд╕े рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХी рдкрдардиीрдпрддा рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓ा рд╣ै।

‘рдХुрдЫ рдпूँ рд╣ुрдЖ рдЙрд╕ рд░ाрдд’ рд▓ेрдЦिрдХा рдХा рдПрдХ рдФрд░ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рддेрд░рд╣ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд╣ैं рдЬिрдирдоें рдХрд╣ीं рд╕ाрдордпिрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдХी рдкрдб़рддाрд▓ рд╣ै рддो рдХрд╣ीं рджैрдиंрджिрди рдХे рд╕ुрдЦ-рджुрдЦ рдХी рдХрдеा рд╡्рдпрдеा। рдХрд╣ीं рд╕्рдд्рд░ी рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╣ैं рддो рдХрд╣ीं рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдорди рдХी рд╕ुрд░ुрдЪिрдкूрд░्рдг рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПं рд╕рдм рдоिрд▓ाрдХрд░ рдЖрдЬ рдХे рдЬीрд╡рди рдпрдеाрд░्рде рдХो рджेрдЦрдиे рдХा рдмाрдЗрд╕्рдХोрдк рдмрдирдХрд░ рдпे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╕ाрдордиे рдЖрддा рд╣ै। рднाрд╡рд╕рд░рд╕ рднाрд╖ा рдФрд░ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдПрдк्рд░ोрдЪ рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдХे рдХрдеाрд▓ेрдЦрди рдХी рдЕрдк्рд░рддिрдо рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै рдЬो рдЙрдирдХी рдЕрди्рдп рдХृрддिрдпों рдХे рд╕рдоाрди рдпрд╣ाँ рднी рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддी рд╣ै।

рдЗрд╕ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдХрд╣ाрдиी ‘рдЕрдзूрд░ी рд╕рдоाрдк्рддि’ рд╡िрд╖рдп рдЪрдпрди рдФрд░ рдЕंрддрд░्рд╡рд╕्рддु рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЕрдкрдиा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдорд╣рдд्рд╡ рд░рдЦрддी рд╣ै। рдЖрдЬ рдХे рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЬीрд╡рди рдоें рдоाрдирд╡ рдмрдиाрдо рдорд╢ीрди рдХी рдкाрд░рд╕्рдкрд░िрдХрддा рдХो рдХोрд░ोрдиा рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी рд╕े рдЬोреЬрдХрд░ рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рдЕрдж्рднुрдд рдХрдеाрд╕ृрд╖्рдЯि рдХी рд╣ै। рдЗрд╕ рдПрдХ рд╣ी рдХрд╣ाрдиी рдоें рдоाрдирд╡ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХी рдзुрд░ рд╡िрдкрд░ीрдд рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдоें рдПрдХ рд╕िрд░े рдкрд░ рдиिрд╢्рдЫрд▓ рдк्рд░ेрдо рд╣ै рддो рджूрд╕рд░े рд╕िрд░े рдкрд░ рдЫрд▓ рдЫंрдж рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै।

‘рдкрдЯाрдХ्рд╖ेрдк’ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЕрдиेрдХ рдХрдеाрд╕ूрдд्рд░ों рдХे рдмीрдЪ рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдПँ рджिрд╡्рдпाँрдЧ рд╡िрдорд░्рд╢ рдкрд░ рдард╣рд░ी рдаिрдардХी рд╣ैं। рдХрд╣ाрдиी рдХे рдЗрд╢िрдХा, рдЗрд░ा, рдЗंрдж्рд░рдиीрд▓ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдоाрдиो рд▓ेрдЦिрдХा рд╣ाрде рдкрдХрдб़рдХрд░ рднाрд╡рдХ рдХो рдоूрдХ рдХी рдоौрдирдордзि рдкुрдХाрд░ рд╕ुрдиाрдиे рдФрд░ рдмрдзिрд░ рдХे рдЖрдд्рдо рд╕े рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХрд░ाрдиे рдиिрдХрд▓ी рд╣ै। рджिрд╡्рдпाँрдЧ рдЬрдЧрдд рдХी рд╕ीрдоा рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдпрд╣ рдХрд╣ाрдиी рдХाрдЯрддी рдЫूрддी рдЪрд▓рддी рд╣ै।

рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдПрдХाрдзिрдХ рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рд▓ेрдЦिрдХा рд╡ंрдЪिрдд, рд╢ोрд╖िрдд, рдкीреЬिрдд рдиाрд░ी рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдЦреЬी рджिрдЦрддी рд╣ै। рдорд░ीрдЬों рдХी рдХाрдЙंрд╕рд▓िंрдЧ рдХे рджौрд░ाрди рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рд▓ोрдЧों рдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдиिрдХрдЯ рд╕े рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХिрдпा рд╣ै। рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рд╕े рд╕рдоाрдиुрднूрддि рдХी рдпाрдд्рд░ा рдкрд░ рд▓ेрдЦिрдХा рдХा рдХрдеा рдорди рдиिрдХрд▓ा рд╣ै, рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рдпे рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдЕрдкрдиे рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдк्рд░рднाрд╡ рдоें рдкाрдардХ рдХे рдорди рдХो рд╕्рдкंрджिрдд рдХрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕंрддрд╕ рдХा рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рддी рд╣ैं। рд░рдЪрдиाрдЧрдд рдкाрдд्рд░ рдФрд░ рдкрд░िрд╡ेрд╢ рд╕े рдЗрд╕ рдЕрднिрди्рди рдПрдХाрдд्рдордХрддा рдХा рдЦुрд▓ाрд╕ा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рднूрдоिрдХा рдоें рд╕्рд╡рдпं рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХिрдпा рд╣ै - рдПрдХ рд╕рдЬрдЧ рдФрд░ рд╕рдЪेрдд рд▓ेрдЦрдХ рдХे рд▓िрдП рд╕рдоाрдЬ рдХी рдкीреЬा рдЙрд╕рдХी рдЕрдкрдиी рдкीрдб़ा рдмрди рдЬाрддी рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдЖंрддрд░िрдХ рд╕ंрдШрд░्рд╖, рдордирди рдФрд░ рдЪिंрддрди рд▓िрдЦрдиे рдкрд░ рдордЬрдмूрд░ рдХрд░ рджेрддा рд╣ै। рд▓ेрдЦрдХ рдХी рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा рдЬिрддрдиी рдЧрд╣рд░ी рд╣ोрдЧी рдЙрд╕рдХी рдЕрдиुрднूрддिрдпों рдХी рддीрд╡्рд░рддा рдЙрддрдиी рд╣ी рдоाрд░рдХ рд╣ोрдЧी। рдПрдХ рд▓ेрдЦрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдоैंрдиे рдРрд╕ा рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХिрдпा рд╣ै। (рднूрдоिрдХा, рдХुрдЫ рдпूँ рд╣ुрдЖ рдЙрд╕ рд░ाрдд)

рдЯूрдЯрддे рдоोрд╣ рдХी рд╡िрдзрд╡ा рдЬाрдирдХी, рд╕рдкोрд▓े рдХрд╣ाрдиी рдХी рд▓ाрдЪाрд░ рд╕्рдд्рд░िрдпाँ, рдЦाрдоोрд╢ рд╣рдорд╕рдлрд░ рдХी рд╕्рдоृрддि рдЬो рдЕрдкрдиे рд╣ाрдеों рдЬीрд╡рди рдХी рдирдИ рдЗрдмाрд░рдд рд▓िрдЦрддी рд╣ै, рдХрд▓ рдХा рдХ्рдпा рдкрддा рдоें рдЧाрд╣рд░्рд╕्рде्рдп рдХी рдЪुрдиौрддिрдпों рд╕े рдЬूрдЭрддी рдХрдЬрд░ी рд╕рд╣िрдд рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рдЬीрддे рдЬूрдЭрддे рдЕрдирдЧिрдирдд рдкाрдд्рд░ों рдПрд╡ं рдЙрдирдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХो рд╡рд░्рдгрди рд╢ैрд▓ी рд╕े рд▓ेрдЦिрдХा рдиे рдЬीрд╡рди्рдд рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдПрдХ рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдХी рдкूрд░्рдг рд╕рдлрд▓рддा рдпрд╣ рд╣ोрддी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдЙрд╕рдХे рд╕ंрдШрдЯрдХ рддрдд्рд╡ों рдХा рд╕ुрд░ुрдЪिрдкूрд░्рдг рдЕрднिрдиिрд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд░рдЪрдиाрдЧрдд рдФрдЪिрдд्рдп рдХा рдиिрд░्рд╡рд╣рди рдкूрд░्рдг рдиिрд╖्рдаा рдХे рд╕ाрде рдХрд░े।

рдк्рд░рдЧрддि рдЧुрдк्рддा рдХी рд╕рднी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рдФрдЪिрдд्рдп рдХा рдиिрд░्рд╡рд╣рди, рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдПрдк्рд░ोрдЪ рдФрд░ рд╕ंрдк्рд░ेрд╖рдг рдкूрд░ी рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा рдХे рд╕ाрде рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣ै। рд╡्рдпрдХ्рддि, рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдЬीрд╡рди рдХे рд╡िрдорд░्рд╢ों рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рд╕े рдЪिंрддрди рдФрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХी рджिрд╢ाрдПं рднी рдЦुрд▓рддी рдЬाрддी рд╣ैं। рд╕рдорд░्рде рдХрдеाрдХाрд░ рдиे рд╕рд░ोрдХाрд░ों рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╡िрдорд░्рд╢ рддрдХ рд╡्рдпाрдкрдХ рдкрд░ाрд╕ рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी рд╕ृрдЬрди рд╕ंрднाрд╡рдиाрдУं рдХा рдЖрднाрд╕ рдХрд░ाрдпा рд╣ै рд╣ी, рдЬीрд╡рди рдХी рдЬрдЯिрд▓рддा рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдХी рдЙрд▓рдЭрдиों рдоें рдЬूрдЭрддी , рдЙрд▓рдЭрддी рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рдФрд░ рднाрд╡рдиाрдУं рдХे рд╕ुрдХुрдоाрд░ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рдХрдеाрдХाрд░ рдиे рдЖрд╣рдд рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рджिрдпा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЗрди्рд╣ें рдЕрдХ्рд╖рдд рд╕ौंрджрд░्рдп рдФрд░ рдоृрджुрд▓рддा рдХे рд╕ाрде рдмрдЪाрдХрд░ рд▓ाрддी рд╣ै рдЗрд╕ рдЖрд╢ा рдХे рд╕ाрде рдХि рдоाрдирд╡ рдФрд░ рдоाрдирд╡ीрдпрддा рдоें рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рдЖрд╕्рдеा, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЪिрд░ंрддрди рдмрдиे рд░рд╣ें।
***

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд░рдЪрдиा рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢ाрд▓ीрди рд╕рдо्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै।