เคชुเคธ्เคคเค• เคธเคฎीเค•्เคทा: เค…เคฌ เค•्เคฏा เค•เคฐूँ?

เค•เคนाเคจी เคธंเค—्เคฐเคน – เค…เคฌ เค•्เคฏा เค•เคฐूँ?
เคฒेเค–เค• – เคถ्เคฐीเคฎเคคी เคธाเคตिเคค्เคฐी เคšौเคงเคฐी
เคธเคฎीเค•्เคทเค• – เคฒเคคा เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ
เคช्เคฐเค•ाเคถเค• – เคเคฎ. เค•े. เคชเคฌ्เคฒिเค•ेเคถเคจ्เคธ, เคœเคฏเคชुเคฐ
ISBN No.- 978-93-83258-43-7
เคชृเคท्เค  111 / เคฎूเคฒ्เคฏ ₹ 225.00 เคฐूเคชเคฏे


เคธเคฎीเค•्เคทเค• – เคฒเคคा เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ


เค•เคนเคคे เคนैं เค•िเคธी เคšीเคœ เค•ो เคชाเคจे เค•ी เคฆिเคฒ เคธे เคคเคฎเคจ्เคจा เคฐเค–ो เคคो เคˆเคถ्เคตเคฐ เคญी เคธเคนाเคฏเคคा เค•ो เคนाเคœिเคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै। เคถ्เคฐीเคฎเคคी เคธाเคตिเคค्เคฐी เคšौเคงเคฐी เค†เคœ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคœाเคจा เคชเคนเคšाเคจा เคจाเคฎ เคนैं เคฏเคฆि เค•เคนूँ เค•ि เค‰เคจเค•े เค•ृเคคिเคค्เคต เคธे เค•เคฎ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคจเคนीं เคนै เค‰เคจเค•ा เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต। เค…เคง्เคฏเคฏเคจเคถीเคฒा เค—เคนเคจ เคšिंเคคเค•, เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เค…เคญिเคฐुเคšि เคฐเค–เคจे เคตाเคฒी เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เคจे เคจ เค•ेเคตเคฒ เคถिเค•्เคทा เค•े เคฎเคนเคค्เคต เค•ो เคธเคฎเคा เคฌเคฒ्เค•ि เคœीเคตเคจ เคฎें เคงाเคฐเคฃ เคญी เค•िเคฏा เคนै। เคตे เค†เคœ เค•ी เคนเคœाเคฐों เคจाเคฐी เคถเค•्เคคि เค•ी เคช्เคฐेเคฐเค• เคนैं। เคฎाเคค्เคฐ เคกिเค—्เคฐिเคฏाँ เคนी เคถिเค•्เคทा เค•ा เค†เคงाเคฐ เคจเคนीं เค”เคฐ เคจ เคนी เคถिเค•्เคทा เคชाเคจे เค•ी เค•ोเคˆ เค‰เคฎ्เคฐ เคธीเคฎा เคนी เคนोเคคी เคนै,เคฏเคน เคฌाเคค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธाเคฌिเคค เค•เคฐ เคฆी। เคฆूเคธเคฐी เค•เค•्เคทा เคชाเคธ เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เค•े เคฎเคจ เคฎें เคถिเค•्เคทा เค•े เคช्เคฐเคคि เคฒเคฒเค• เคนเคฎेเคถा เคนी เคฐเคนी เคนै เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคช्เคฐाเคช्เคค เคธंเคธाเคงเคจों เคธे เคนी เคจ เค•ेเคตเคฒ เคชाँเคš เคญाเคทाเค“ं เค•ा เคœ्เคžाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा เคตเคฐเคจ เค‰เคธเคฎें เคฒेเค–เคจ เคญी เค‰เคธी เค—เคคि เคธे เค•เคฐ เคฐเคนीं เคนैं। เคนिंเคฆी, เค…ंเค—्เคฐेเคœी, เค‰เคฐ्เคฆू, เคชंเคœाเคฌी, เคฐाเคœเคธ्เคฅाเคจी, เค”เคฐ เค—ुเคœเคฐाเคคी เคญाเคทाเค“ं เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐ เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เคฆेเคถ เค•े เคช्เคฐเคคिเคท्เค िเคค เคชเคค्เคฐ-เคชเคค्เคฐिเค•ाเค“ं เคฎें เคธ्เคฅाเคจ เคชा เคšुเค•ी เคนैं।

เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•เคนाเคจी เคธंเค—्เคฐเคน ‘เค…เคฌ เค•्เคฏा เค•เคฐूं’ เค‰เคจเค•ा เคชเคนเคฒा เคนिंเคฆी เค•เคนाเคจी เคธंเค—्เคฐเคน เคนै เคœिเคธเคฎें เคธเคฎाเคœ เค•ी เค‰เคจ เคธเคฎเคธ्เคฏाเค“ं เค•े เคช्เคฐเคคि เคšिเคจ्เคคเคจ เคนी เคจเคนीं เค‰เคธเคธे เคฎुเค•्เคคि เค•ी เคฆिเคถा เคญी เคตे เคธुเคाเคคी เคนैं। เคช्เคฐเคฅเคฎ เค•เคนाเคจी ‘เคจเคฏे เคฐंเค—เคฐूเคŸ’ เคธुเคฐเค•्เคทा เคตिเคญाเค— เคœिเคธเค•े เค†เคธเคฐे เคœเคจเคคा เคจ्เคฏाเคฏ เค•ी เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เค•เคฐเคคी เคนै เคฎเค—เคฐ เคฏเคน เคตिเคญाเค— เค…เคชเคจे เคฆाเคฏिเคค्เคต เค•े เคช्เคฐเคคि เค•िเคคเคจा เคฎुเคธ्เคคैเคฆ เคนै เคตिเคถेเคทเค•เคฐ เค‰เคš्เคšाเคงिเค•ाเคฐी เค‡เคธ เคชเคฐ เคช्เคฐเคถ्เคจเคšिเคน्เคจ เคนै। เคเคธे เคฎें เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคฌเคจ्เคฆा เคธเคค्เคฏ เค•ा เคंเคกा เคฒिเค เค‰เคจเค•े เคธเคฎเค•्เคท เค†เคœाเคคा เคนै เคคो เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคนोเคคा เคนै เค•ि เค‡เคธी เคंเคกे เค•ो เค‰เคธเค•ा เค•เคซเคจ เคฌเคจा เคฆें। เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคฏเคน เค•เคนाเคจी เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•ी เคˆเคฎाเคจเคฆाเคฐी เค”เคฐ เคฆेเคถ เค•े เคช्เคฐเคคि เคจिเคท्เค ा เค•ो เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•ी เคนै। “เคคुเคฎ เค…เคชเคจे เค‰เคธूเคฒों เค”เคฐ เคธिเคฆ्เคงांเคคों เคชเคฐ เคกเคŸे เคฐเคนे, เค…เคชเคจे เคตिเคšाเคฐ เคจเคนीं เคฌเคฆเคฒे, เคคो เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคฅाเคจेเคฆाเคฐी เคœเคฐूเคฐ เค–เคคเคฐे เคฎें เคชเฅœ เคธเค•เคคी เคนै।” เคคเคฎाเคฎ เคงเคฎเค•िเคฏों เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจเค•ा เคฏเคนी เคœเคตाเคฌ เคฐเคนा, “เคฎैं เคคो เค•ाเคจूเคจ เค•े เค†เคฒाเคตा เค•िเคธी เค•ी เคชเคฐเคตाเคน เคจเคนीं เค•เคฐเคคा, เคจ เคนी เคกเคฐเคคा เคนूँ เคงเคฎเค•िเคฏों เคธे।” เคธเคค्เคฏ เค†เคœ เค•ैเคธे เคคเคฒเคตाเคฐ เค•ी เคงाเคฐ เคชเคฐ เค–เฅœा เค…เคชเคจा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฌเคšाเคจे เค•ो เคธंเค˜เคฐ्เคทเคฐเคค เคนै, เค•เคฅा เคธे เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคนैं।

เคฒเคคा เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ
เคฏเคนाँ เคเค• เคฌाเคค เค•เคนเคจा เคšाเคนूंเค—ी เค•ि เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เคฌเคนुเคค เคนी เค†เคถाเคตाเคฆी เค”เคฐ เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคธोเคš เคฐเค–เคจे เคตाเคฒी เคตिเคฆुเคทी เคนैं। เคฎेเคฐी เค‰เคจเคธे เคฆो เคฌाเคฐ เคฎुเคฒाเค•ाเคค เคนुเคˆ เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เค‡เคธ เคชเฅœाเคต เคฎें เคญी เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เคœो เค‰เคค्เคธाเคน เคนै, เค•ुเค› เค•เคฐ เค—ुเคœเคฐเคจे เค•ा เคœเคœ्เคฌा เคนै เค‰เคธे เคธเคฒाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนूँ। เคฆूเคธเคฐी เค•เคนाเคจी เคœीเคตเคจ เค•े เค‰เคธ เคชเคนเคฒू เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै เคœเคนाँ เคจाเคฐी เค•ी เคคเคฎाเคฎ เคชเคฐिเคงि เค•ो เค˜เคฐ เค•ी เคšौเค–เคŸ เคคเค• เคธเคฎेเคŸ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค†เคœ เคจाเคฐी เค˜เคฐ เค”เคฐ เค•ाเคฐ्เคฏเคธ्เคฅเคฒ เคฆोเคจों เคœเค—เคน เคถोเคทเคฃ เค•ी เคถिเค•ाเคฐ เคนो เคฐเคนी เคนै, เค†เคญा เค‡เคธ เค‡เคธเคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเคจा เคšाเคนเคคी เคนै เค…เคค: เค…เคชเคจी เคฌेเคŸी เค•ो เคธाเคฅ เคฒे เคฎाँ เค•े เคฏเคนाँ เค† เคœाเคคी เคนै। เคฏเคน เค•เคนाเคจी เคคीเคจ เคชीเฅिเคฏों เค•ी เคธ्เคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•เคฐเคคी เคนै เคเค• เคœिเคธเค•ा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฆाเคต เคชเคฐ เคฒเค— เคšुเค•ा เคนै, เคฆूเคธเคฐे เค…เคชเคจी เคจเคจ्เคนी เคฌेเคŸी เค•ो เค‡เคธ เคฎाเคนौเคฒ เคธे เคฌเคšाเคจा เคšाเคนเคคी เคนै เคคीเคธเคฐी เค†เคญा เค•ी เคฎाँ เคœो เค‡เคธเคฎें เค‰เคจเค•ा เคธाเคนเคธ เคฌเคจเคคी เคนै। “เค‰เคธเคจे เค•ुเค› เคจเคนीं เคชूเค›ा เคฌेเคŸी เคธे เคฌเคธ เค‰เคธे เค—เคฒे เคฒเค—ाเคคे เคนुเค เค‰เคธเค•े เคธเคฐ เค”เคฐ เคชीเค  เคชเคฐ เคฎोเคน-เคฎเคฎเคคा เคญเคฐा เคนाเคฅ เคซेเคฐ เคธเคนเคฒाเคจे เคฒเค—ी เคคो เค†เคญा เค•े เคคเคจ-เคฎเคจ เคฎें เคนिเคฎ्เคฎเคค เค”เคฐ เคนोंเคธเคฒे เค•ी เคœैเคธे เคฌाเฅ เค† เค—เคˆ।”

 ‘เค–ोเคŸ’ เคเค• เคเคธे เคฏुเคตा เคนोเคคे เคฌाเคฒเค• เค•ी เค•เคนाเคจी เคนै เคœिเคธเค•े เคฒिเค เคœिเคจ्เคฆเค—ी เค•े เคญौเคคिเค• เคธुเค– เคนी เคธเคฐ्เคตोเคชเคฐी เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคชाเคจे เคตเคน เคฎाँ เค•े เค—ाเคขे เคชเคธीเคจे เค•ी เค•เคฎाเคˆ เค•े เคฐूเคชเคฏे เคญी เคฆाเคต เคฒเค—ाเคจे เค•ो เคคเคค्เคชเคฐ เคนैं। เคฎाँ เคœो เคถाเคฐीเคฐिเค• เคต्เคฏाเคงिเคฏों เคธे เคœूเค เคฐเคนी เคนै। เคฐेเคธ्เคŸोเคฐेंเคŸ เคฎें เค†เค•เคฐ เคจเคจ्เคฆू เค•ी เค†ँเค–ों เคธे เคจिเคœ เคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เค•ा เคชเคฐ्เคฆा เค—िเคฐ เคœाเคคा เคนै। เค•เคนाเคจी เค•ा เค…ंเคค เคธुเค–ाเคค्เคฎเค• เค•เคฐเคจा เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เค•ा เคจिเคœी เค•ौเคถเคฒ เคนै เคœो เค‰เคจเค•े เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ो เคฎुเค–เคฐ เค•เคฐเคคा เคนै। เคœो เค˜เคฐ เค•เคญी เคธुเค– เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เคฆेเคคा เคนै เคตเคน เคตृเคง्เคฆाเคตเคธ्เคฅा เค†เคจे เคชเคฐ ‘เค•ाเคฒ เค•ोเค เคฐी’ เค•्เคฏों เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै? เค•्เคฏों เคฏुเคตाเคตเคธ्เคฅा เค•े เคธเคคเคฐंเค—ी เคธเคชเคจे เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เค†เค•เคฐ เคฌเคฆเคฐंเค— เคนो เคœाเคคे เคนैं? เคฏเคน เคšंเคฆू เค”เคฐ เคธंเคฆीเคช เคœी เค•ी เคนी เคจเคนीं เค†เคœ เคฆेเคถ เค•े เค•เคˆ เคตृเคฆ्เคงों เค•ी เคต्เคฏเคฅा เคนै เคœเคนाँ เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เค‡เคธ เคฎोเฅœ เคชเคฐ เคฐिเคถ्เคคों เคธे เคฏा เคคो เคงोเค–ा เคฎिเคฒเคคा เคนै เคฏा เค‰เคชेเค•्เคทा। “เคšाเคฐों เคฌेเคŸे เคฌเคนुเค“ं เคจे เคธेเคตा เค•ा เคขोंเค— เคฐเคšเค•เคฐ เคฌเคšी-เค–ुเคšी เคชूंเคœी เคนเคฅिเคฏा เคฒी เค”เคฐ เคฎुเคे เคญเค—เคตाเคจ् เคญเคฐोเคธे เค›ोเฅœ เคฆूเคฐ เคœा เคฌเคธे।” เคฆेเคถ เค•ी เคเค• เคฌเฅœी เคธाเคฎाเคœिเค• เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ो เค†เคˆเคจा เคฆिเค–ाเคคी เค•เคนाเคจी เคนै।

เคตเคนीँ เคฌเคŸเคตाเคฐे เค•े เคฆเคฐ्เคฆ เค•ो เคฌเคฏाँ เค•เคฐเคคी เคฎเคฐ्เคฎเคธ्เคชเคฐ्เคถी เค•เคนाเคจी เคนै ‘เค•เคฌ เค–िเคฒेंเค—े’ เค…เคฌ เค•े เคฌिเค›เฅœे เคจ เคœाเคจे เค•เคฌ เคฎिเคฒेंเค—े ... เคฎुเคฐเคाเคँ เคนैं เคเคธे เคจ เคœाเคจे เค•เคฌ เค–िเคฒेंเค—े?’ เค…เคชเคจे เคตเคคเคจ เคธे เคœाเคจा เคฏाเคจि เค…เคชเคจी เค˜เคฐ เค—ृเคนเคธ्เคฅी เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจी เคธ्เคฎृเคคिเคฏाँ, เค…เคชเคจा เคตเคœूเคฆ เคธเคฌเค•ा เคฌिเค–เคฐ เคœाเคจा। “เค•्เคฏा เคฌเคคाเคŠँ เคญाเคˆ เคœाเคจ, เคฎैं เคคो เคœเคฌ เคธे เค—ाँเคต, เคธเคฌ เค›ोเฅœเค•เคฐ เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เค—เคฏा เคนूँ เค•เคญी เคญी เคธुเค– เคธुเค•ूเคจ เค•ी เคธाँเคธ เคจเคนीं เคฒे เคชाเคฏा।” เคฌเคฐ्เคฌाเคฆी เค•े เค•เค—ाเคฐ เคชเคฐ เค–เฅœा เคนเคฎीเคฆ เคเคธे เค•เคˆ เคตिเคธ्เคฅाเคชिเคคों เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐเคคा เคนै। เคนเคฎीเคฆ เค–ाँ เค”เคฐ เคนเคตเคฒเคฆाเคฐ เค•ा เคช्เคฐेเคฎ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคธीเคฎा เคฐेเค–ा เคธे เคŠเคชเคฐ เคฅा เค”เคฐ เค†เคœ เคญी เคนै। เคฌँเคŸเคตाเคฐे เคจे เคนเคฎीเคฆ เค–ाँ เคธे เค‰เคธเค•ा เคธเคฌ เค•ुเค› เค›ीเคจ เคฒिเคฏा เคตिเคธ्เคฅाเคชिเคค เคœीเคตเคจ, เค‡เค•เคฒौเคคे เคฌेเคŸे เค•ा เคฆुःเค–, เคฌेเคŸी เค•ा เคฆुเค–ी เคตैเคตाเคนिเค• เคœीเคตเคจ ...เค‰เฅž! เค†เคคเคคाเค‡เคฏों เคจे เคเค• เคฆेเคถ เค•े เคŸुเค•เฅœे เค•เคฐ เคœाเคจे เค•िเคคเคจी เคœिंเคฆเค—िเคฏाँ เคฌเคฐ्เคฌाเคฆ เค•เคฐ เคฆी। “เคนเคตเคฒเคฆाเคฐ เคœी เคฎเคจ เคนी เคฎเคจ เค•เคน เคฐเคนे เคฅे, เคญाเคฐเคค เค”เคฐ เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เค•े เคฌीเคš เคช्เคฏाเคฐ, เคฎोเคนเคฌ्เคฌเคค, เคญाเคˆเคšाเคฐे เค•े เคซूเคฒ เคจ เคœाเคจे เค•เคฌ เค–िเคฒेंเค—े?” เค‡เคธी เค‡ंเคคเคœाเคฐ เคฎें เค†เคœ เคธเคฌ เคนैं।

เคนเคฎाเคฐे เคฆिเค–ाเคตเคŸी เคœीเคตเคจ เค–ोเค–เคฒी เคฐीเคคिเคฏों เคชเคฐ เค•เคŸाเค•्เคท เค•เคฐเคคी เค•เคนाเคจी เคนै ‘เคฆुเค–เคฆाเคฏी เค…เคจोเค–ा เคช्เคฐเค•ाเคถ’ เคเคธा เคฆिเค–ाเคตा เค•िเคธ เค•ाเคฎ เค•ा เคœो เคœीเคตเคจ เคนी เค‰เคœाเฅœ เคฆे। เคนॉเค•เคฐ เคธे เคนाเค•िเคฎ เคนोเคจे เค•े เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•े เคฌीเคš เคธे เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เค…เคชเคจा เคตเคœूเคฆ เคฌเคจाเคจे เคตाเคฒे เคจोเคฐंเค— เคฌเคนाเคฆुเคฐ เคฏुเคตा เค•ी เคช्เคฐेเคฐเค• เค•เคนाเคจी เคนै ‘เคธेเคฒ्เคฏूเคŸ’ เคฏเคน เคธेเคฒ्เคฏूเคŸ เคนै เคนौเคธเคฒे เค•ो, เคœเคœ्เคฌे เค•ो เคœिเคธเคจे เคธเคฆเคฎाเคฐ्เค— เค•े เคฌเคฒ เค…เคชเคจे เค•ो เค‡เคธ เคฎुเค•ाเคฎ เคคเค• เคชเคนुँเคšाเคฏा เคธเคฌเคธे เคฌเฅœी เคฌाเคค เค‡เคจ เคธเคฌเค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคตเคน เคฎाเคคा-เคชिเคคा เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคชเคจे เคฆाเคฏिเคค्เคตों เค•ो เคญूเคฒा เคจเคนीं। “เคฎเคฎเคคाเคฎเคฏी เคฎाँ เค•ा เค‰เคคเคฐा, เค‰เคฆाเคธ เคšेเคนเคฐा เคนเคฐ เค˜เฅœी, เคชเคฒ เคฎेเคฐी เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เคกोเคฒเคคा เคฐเคนเคคा เคนै। เคถเคฐाเคฌी, เคฒเฅœाเค•ू เคธ्เคตเคญाเคต เค•े เคชाเคชा เค•ी เคญी เค–ैเคฐ เค–เคฌเคฐ เคฒेเคจी เคšाเคนिเค। เค‰เคจเค•ो เคธเคนी เคฐเคธ्เคคे เคชเคฐ เคฒाเคจा เคฎेเคฐा เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เคนै।” ‘เคœाเคจी เคฆुเคถ्เคฎเคจ’ เคฏเคนाँ เค‡เคจ्เคธाเคจ เคจเคนीं, เคตे เค†เคกเคฎ्เคฌเคฐ เค”เคฐ เค•ुเคฐीเคคिเคฏाँ เคนैं เคœो เค‡เคจ्เคธाเคจ เค•ी เคช्เคฐเค—เคคि เคฎें เคฌाเคงเค• เคฌเคจी เคนुเคˆ เคนै। เคฎाँ เคœी เคคเคฎाเคฎ เค‰เคฎ्เคฐ เค…เคชเคจी เคฌेเคŸिเคฏों เค•े เคฒिเค เค‡เคจ เค†เคกเคฎ्เคฌเคฐों เค•ो เคจिเคญाเคคी เคฐเคนीं, เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค‰เคจเค•े เค–ेเคค–เค–เคฒिเคนाเคจ เคธे เคฒेเค•เคฐ เคœेเคตเคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคธเคฌ เคฌिเค• เค—เคฏे। เคคเคฌ เคœाเค•เคฐ เคตे เค…เคชเคจे เค‡เคจ เคœाเคจी เคฆुเคถ्เคฎเคจों เค•ो เคชเคนเคšाเคจ เคชाเคˆ “เคจ เคœाเคจे เค•िเคธ เคฆिเคจ เคชीเค›ा เค›ूเคŸेเค—ा ... เคœाเคจी เคฆुเคถ्เคฎเคจ เค•ुเคฐीเคคिเคฏों เคธे?” เคฌेเคŸा เคฏเคถเคฐाเคœ เค…เคชเคจे เคตिเคตाเคน เคฎें เคเค• เคจเคฐिเคฏเคฒ เค”เคฐ เค—ीเคคा เคฒेเค•เคฐ เค‡เคจ เคœाเคจी เคฆुเคถ्เคฎเคจों เคธे เคชीเค›ा เค›ुเฅœाเคคा เคนै। เคเค• เคฏुเคตा เค•ी เคธเคถเค•्เคค เคชเคนเคฒ เคฎें เคฎाँ เคœी เคญी เค‰เคธเค•ा เคธाเคฅ เคฆेเค•เคฐ เคเค• เคจเคˆ เค”เคฐ เคธ्เคตเคธ्เคฅ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•ा เคจिเคฐ्เคตाเคน เค•เคฐเคคी เคนै। เคœो เค•ि เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฎांเค— เคนै। เคเคธे เคนी เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคी เคเค• เคจเคˆ เค•เคนाเคจी เคนै ‘เคจเคฏे เคœเคฎाเคจे เค•ी เค‰เคชเคœ’ เคฎाเคจเคธी เค†เคœ เค•े เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เค•िเคจ्เคคु เคคाเคฐ्เค•िเค• เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคฒเคกเค•ी เคœो เคตिเคตाเคน เค•े เคฒिเค เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคคी เคนै เค•ि เค‰เคธे ‘เคฌเฅœे เค˜เคฐाเคจे เคจเคนीं เคฌเฅœे เคตिเคšाเคฐों เคตाเคฒे เคฒเคกเค•े เค•ो เค…เคชเคจा เคชเคคि เคšुเคจเคจा เคนै।’ เคจเคˆ เคชीเฅी เค•ी เคธ्เคตเคธ्เคฅ เคธोเคš เค•ो เค‰เคœाเค—เคฐ เค•เคฐเคคा เค•เคนाเคจी เคนै।

เคฎเคนाเคจเค—เคฐों เค•ा เคฎोเคน, เคเค•ाเค•ी เค”เคฐ เคธ्เคตเคš्เค›ंเคฆ เคฐเคนเคจे เค•ी เคฒाเคฒเคธा เคธे เค†เคœ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฌिเค–เคฐ เคฐเคนे เคนैं। เค•เคนीं เคฏे เคตिเคตเคถเคคा เคนै เคคो เค•เคนीं เค‰เคš्เค›ृंเค–เคฒเคคा เคœिเคธเคธे เค‡เคจ्เคธाเคจ เค…เค•ेเคฒा เคนो เคฐเคนा เคนै, เคฐिเคถ्เคคे เคฆเคฎ เคคोเฅœ เคฐเคนे เคนैं, เคฎเคฐ्เคฏाเคฆाเคँ เคŸूเคŸ เคฐเคนी เคนैं, เคธंเคธ्เค•ाเคฐ เคฎिเคŸ เคฐเคนे เคนैं, เคจเคต เคฏौเคตเคจाเค“ं เคฎें เค•्เคทเคฃिเค• เคธुเค– เค•ी เคšाเคนเคค เค‡เคธे เคนเคตा เคฆे เคฐเคนी เคนै। เค‡เคธเค•ा เคฌเคš्เคšों เค•े เคฎเคจोเคตिเคœ्เคžाเคจ เคชเคฐ เค•िเคคเคจा เค˜ाเคคเค• เคช्เคฐเคญाเคต เคชเฅœ เคฐเคนा เคนै เค‡เคธเค•ा เค…ंเคฆाเคœा เค•िเคธी เค•ो เคจเคนीं। เค•เคนाเคจी เค•ी เคชाเคค्เคฐ เคšाเคฐु เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคฎें เคฌाเคงเค• เคนै เคธाเคฎूเคนिเค• เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•िเคจ्เคคु เคฌเคฌเคฒू เค•े เคšेเคนเคฐे เค•ी เคฎुเคธ्เค•ाเคจ เคนै ... เคฏเคน เคฎुเคธ्เค•ाเคจ เค›िเคจ เคœाเคคी เคนै เคคเคฌ เคฎเคนंเค—े เค–िเคฒौเคจे เคญी เค‡เคธे เคจเคนीं เคฒौเคŸा เคชाเคคे।

เคฌाเคฒเคถ्เคฐเคฎ เค†เคœ เค•ी เคฌเฅœी เคธเคฎเคธ्เคฏा เคนी เคจเคนीं เคšिเคจ्เคคเคจ เค•ा เคตिเคทเคฏ เคนै। เค•เคˆ เคฌाเคฐ เคฒाเคšाเคฐी เคนोเคคी เคนै เคฎाเคคा-เคชिเคคा เค•ी, เคœिเคธเค•ा เคฒाเคญ เค‰เค ाเคคे เคนैं เคฎाเคฒिเค• เคœो เคฌเคš्เคšों เคธे เค•เคธเค•เคฐ เค•ाเคฎ เคฒेเคคे เคนैं เค•िเคจ्เคคु เคฎेเคนเคจเคคाเคจे เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค•ाเคŸเค•เคธเคฐ เค‡เคคเคจी เค•ि เคฌเคš्เคšोंเค•ा เคญเคตिเคท्เคฏ เค•ुเคšเคฒเค•เคฐ เคฐเคน เคœाเคคा เคนै। เคฆिเคต्เคฏा เคœैเคธे เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ी เค†เคœ เคฆेเคถ เค•ो เคฌเคนुเคค เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै เคœो เคฌเคš्เคšों เค•ो เค‰เคจเค•ा เคฌเคšเคชเคจ เคฒौเคŸा เคธเค•े। ‘เคœเคนाँ เคšाเคน เคตเคนाँ เคฐाเคน’ เคตिเค•ाเคธ เค•े เคจเคฏे เค†เคฏाเคฎ เค•ो เค›ूเคคी เค•เคฅा เคนै।
‘เคเค• เคจเคˆ เคฐीเคค เคจเคฏा เคฐिเคตाเคœ’ เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคฏเคน เค•เคนाเคจी เคญी เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ी เค•เคนाเคจी เคนै เค•िเคจ्เคคु เค•ुเค› เคตिเคšाเคฐों เคชเคฐ เคธเคนเคฎเคคि เคธे เคฎुเคे เคฐोเค•เคคी เคนै। เค•เคนाเคจी เค•ी เคจाเคฏिเค•ा เคฆुเคฐ्เค—ा เคœो เคฏुเคตा เคนै, เคถिเค•्เคทिเคค เคนै เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคชिเคคा เคธे เค…เคชเคจे เคนिเคธ्เคธे เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค–ाเคธเค•เคฐ เค‰เคธเค•े เคคेเคตเคฐ ... เคœो เคšंเคกी เค•ा เคฐूเคช เคงाเคฐเคฃ เค•िเคฏे เคนैं เค•เคฅा เค•ो เค•เคฎเคœोเคฐ เคฌเคจाเคคे เคนैं เคฒเฅœเค•ी เคถिเค•्เคทिเคค เคนै เค”เคฐ เค‡เคคเคจी เคธाเคนเคธी เคนै เคคो เค‰เคธे เคธ्เคตाเคญिเคฎाเคจी เคญी เคนोเคจा เคšाเคนिเค। เคนाँ เคฌेเคŸिเคฏों เค•े เคตเคธीเคฏเคค เคฎें เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ी เคตिเคฐोเคงी เคจเคนीं เคนूँ เคฏเคฆि เคฌेเคŸी เค•เคฎเคœोเคฐ เคนैं, เค‰เคธे เคธเคนाเคฏเคคा เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै เคคो เค…เคตเคถ्เคฏ เค‰เคธे เคฏเคน เค…เคงिเค•ाเคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคจा เคšाเคนिเค। เค‡เคธी เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคเค• เค…เคจ्เคฏ เค•เคนाเคจी ‘เค‡ंเคธाเคจिเคฏเคค เค•ो เคจเคฎเคจ’ เคœिเคธเค•ी เคชाเคค्เคฐ เคญी เคฆुเคฐ्เค—ा เคนै เค•िเคจ्เคคु เคฎเคฐ्เคฏाเคฆिเคค เคชाเคค्เคฐ เคนै เคœो เคฆूเคธเคฐों เค•ी เคฎुเคถ्เค•िเคฒों เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเคคी เคนै ... เค”เคฐ เคธเคฌเค•ी เคจเคœเคฐों เคฎें เคธंเคฆेเคน เค•ी เคชाเคค्เคฐ เคฌเคจเคคी เคนै เค•िเคจ्เคคु เค•เคฅा เค•ा เค…ंเคค เคฌเฅœा เคนी เคธुเค–เคฆ เค•िเคฏा เคนै เคฒेเค–िเค•ा เคจे, เคœिเคธเคธे เคฆुเคฐ्เค—ा เค…เคšाเคจเค• เคธเคฌเค•े เค—เคฐ्เคต เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคฌเคจเคคी เคนै। เค…เคš्เค›ाเคˆ เค•े เคฎाเคฐ्เค— เค•ो เคช्เคฐเคฌเคฒ เคฌเคจเคคी เค•เคนाเคจी เคนै।

เคฆाเคฎ्เคชเคค्เคฏ เคœीเคตเคจ เคชเคคि-เคชเคค्เคจी เคฆोเคจों เค•े เคนी เคธूเค-เคฌूเค เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนै। เค…เคจ्เคฏเคฅा เคฆोเคจों เค•े เคฌीเคš เคคเคจाเคต เค•ी เคฐเคธ्เคธी เคธเคฆा เคคเคจी เคฐเคนेเค—ी। เคธเคฎเคฏ เคฐเคนเคคे เค‡เคจ्เคนें เคธुเคฒเคा เคฒेเคจे เคฎें เคนी เคญเคฒाเคˆ เคนै। เคชुเคจเคฐ्เคตिเคตाเคน เค•ी เคธเคฐाเคนเคจा เค•े เคธाเคฅ เคจाเคฐी เค•ो เค‰เคธเค•े เคฆाเคฏिเคค्เคตเคฌोเคง เค•ा เคœ्เคžाเคจ เค•เคฐाเคคी ‘เฅ™ुเคถी เค•े เค†ँเคธू’ เคช्เคฐेเคฎ เคธे เคชเค—ी เค•เคนाเคจी เคนै। ‘เค…เคธเคฒी เคฎเคจเคนूเคธ’ เคฐूเคขिเค—เคค เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคी เค•เคฅा เคนै เค…เค•्เคธเคฐ เคเคธा เคนोเคคा เคนै เค•ुเค› เค…เคจिเคท्เคŸ เคนोเคจे เคชเคฐ เคจเคต เคตिเคตाเคนिเคคा เคชเคฐ เค†เค•्เคทेเคช เคฒเค—ा เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เค•เคนाเคจी เค…เคชเคจा เคช्เคฐเคญाเคต เคฌเคจाเคคी เคนै, ‘เค…เคจ्เคงเคตिเคถ्เคตाเคธ เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคฎเคจ เค•ा เคฐोเค— เคนै’ เคœो เคถ्เคตेเคคा เค•े เคชเคนเคฒे เคธเคธुเคฐाเคฒ เคตाเคฒों เค•ो เคนो เคœाเคคा เคนै เค•िเคจ्เคคु เค†เคœ เคญी เค†เคค्เคฎिเค• เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เค•ो เคฆेเค–เคจे–เคชเคฐเค–เคจे เคตाเคฒों เค•ी เค•เคฎी เคจเคนीं เคนै। เค•เคฅा เคœैเคธा เคฌोเค“เค—े – เคตैเคธा เค•ाเคŸोเค—े เค•े เคธूเคค्เคฐ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคšเคฒเคคी เคนै। เคถ्เคตेเคคा เค•ा เค†เคค्เคฎिเค• เคธौเคจ्เคฆเคฐ्เคฏ เค‰เคญเคฐเค•เคฐ เค†เคคा เคนै।

เค…เคชเคจी เค‰เคฎ्เคฐ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฒेเค–िเค•ा เคœिเคธ เคจเคˆ เคธोเคš เค•ो เคช्เคฐเคถ्เคฐเคฏ เคฆे เคฐเคนी เคนैं เคตเคน เคจिเคธंเคฆेเคน เคธाเคงुเคตाเคฆ เค•े เคฏोเค—्เคฏ เคนै। ‘เคขीเค  เค”เคฐเคค’ เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคจाเคฎ เค•ुเค› เค…เคšเคฎ्เคญिเคค เค•เคฐเคคा เคนै เค•िเคจ्เคคु เค•เคญी-เค•เคญी เคขीเค  เคฌเคจाเคจा เคชเฅœเคคा เคนै। เค†เคฆिเคค्เคฏ เค”เคฐ เค‰เคธเค•ी เคฎाँ เคจे เค ाเคจ เคฒिเคฏा เคนै เค•ि, “เค…เคฐे เคฎूเคฐ्เค– เคคू เคœिเคธे เคฌेเคŸी เคธเคฎเค เคฐเคนी เคนै เคตเคน เคฌेเคŸी-เคตेเคŸी เค•ुเค› เคจเคนीं เคฌเคฒ्เค•ि เคเค• เคคเคจिเค• เคธी เคฌूंเคฆ เคนै เคœिเคธเค•ो เค–เคค्เคฎ เค•เคฐ เคฆेเคจे เคธे เค•ोเคˆ เคชाเคช เคตाเคช เคจเคนीं เคฒเค—เคจा।” เคเคธे เคฎें เค…เคชเคจे เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เคฌเคšाเค เคฐเค–เคจे เค”เคฐเคค เค•ो เคขीเค  เคฌเคจเคจा เคนी เคชเฅœเคคा เคนै। เคฌुเคฒंเคฆ เคนौเคธเคฒे เค•ी เค•เคฅा เคนै। เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เค…ंเคคिเคฎ เค•เคนाเคจी ‘เคตिเค•ाเคธ เค•ी เคœ्เคฏोเคคि’ เคนाเคฒाเคคों เคธे เค‰เคญเคฐเคจे, เคตिเค•ाเคธ เค•े เคจเคฏे เค†เคฏाเคฎ เค›ूเคจे เค•ुเค› เค•เคฆเคฎ เค‰เค ाเคจे เคนी เคนोंเค—े เคœैเคธे เคนेเคคเคฐाเคฎ เคจे เค‰เค ाเคฏे เคนैं।

เคธเคญी เค•เคนाเคจी เคฌเคฆเคฒเคคे เคชเคฐिเคตेเคถ เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคœीเคตเคจ เคฎें เคจเคˆ เคธोเคš เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เค•เคฐเคคी เคนै เคฒेเค–िเค•ा เคจे เคชเคฐिเคตेเคถ เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคญाเคทा, เคฆृเคถ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ เค•เคฅा เค•ो เค•ुเค› เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคฌुเคจा เคนै เค•ी เค•เคฅा เค–ुเคฆ เคฌ เค–ुเคฆ เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เคธाเค•ाเคฐ เคนोเคคी เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै। “เคฆिเคจ เค›िเคชे เคธे เคฌाเคช เคฌेเคŸी, เค•ुँเคตाเคฐी เคฌेเคŸी เคตเคฐ เค…เคจेเค•, เคคंเค—ी เค•ा เค•ौเคจ เคธाเคฅी ...เค†เคฆि เคธूเคค्เคฐ เคตाเค•्เคฏ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคตे เค…เคชเคจे เค•เคนाँ เค•ो เคฐोเคšเค• เคฌเคจाเคคी เคนैं।

เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เค•ुเคฒ เคธเคค्เคฐเคน เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคธंเค—्เคฐเคนिเคค เค•ी เค—เคˆ เคนैं เคœिเคจเค•ी เคตिเคถेเคทเคคा เคนै เค•ि เคธเคญी เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคœीเคตเคจ เค•े เค…เคญाเคตों, เคธंเคค्เคฐाเคธों เค•ी เคฒीเค• เคญเคฐ เคจเคนीं เคชिเคŸเคคी เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒे เค•े เคฎाเคฐ्เค— เคญी เคช्เคฐเคถเคธ्เคค เค•เคฐเคคी เคนै। เคœिเคจ्เคฆเค—ी เคฎें เคŠँเคšी เคธोเคš, เคฅोเคกा เคธा เคธाเคนเคธ, เค”เคฐ เค…เคš्เค›ी เคจिเคฏเคค เคฌเคธ เคฏเคนी เคธाเคตिเคค्เคฐी เคœी เคซाเคฐ्เคฎूเคฒा เคนै เคเค• เคธुเค–เคฆ เคœीเคตเคจ เค•ी เคฌुเคจिเคฏाเคฆ เคนेเคคु। เคธเคญी เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคœीเคตเคจ เคฎें เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค•เคคा เค•ो เคฒेเค•เคฐ เค†เค—े เคฌเฅเคคी เคนैं। เค‰เคคเคจी เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคตे เคธ्เคตเคฏं เคญी เคนैं। เคฎैं เค‰เคจ्เคนें เคจเคฎเคจ เค•เคฐเคคी เคนूँ, เค‰เคจเค•े เคฒेเค–เคจ เค•ो เคธเคฒाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนूँ। เคตे เคธ्เคตเคธ्เคฅ เคฐเคนें, เคฆीเคฐ्เค˜ाเคฏु เคนो เคœीเคตเคจ เค•ो เค†เค—े เคญी เคธाเคนिเคค्เคฏ เคธे เคธเคฎृเคฆ्เคง เค•เคฐเคคी เคฐเคนें เค‡เคจ्เคนीं เคฎंเค—เคฒ เค•ाเคฎเคจाเค“ं เค•े เคธाเคฅ ...

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।