‘เคชเคฅ เคธूเคจा เคนै เคคुเคฎ เคนो, เคนเคฎ เคนैं, เค†เค“ เคฌाเคค เค•เคฐें...!’

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ, เคœिเคจเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคš्เคšा เคฆเคฐ्เคฆ เค”เคฐ เค•เคฐुเคฃा เคนै
เคกॉ. เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ

เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु


15 เค…เค—เคธ्เคค เค•ो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ा เคธौเคตाँ เคœเคจ्เคฎเคฆिเคจ เคฅा। เคเค• เคเคธे เคšैเคคเคจ्เคฏ เค”เคฐ เค•ृเคคी เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ा เคธौเคตाँ เคœเคจ्เคฎเคฆिเคจ, เคœिเคธเคจे เคœीเคตเคจ เคญเคฐ เคฌเคธ, เคฒिเค–ा, เคฒिเค–ा เค”เคฐ เคฒिเค–ा। เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค•ोเคˆ เคฎเคนเคค्เคค्เคตाเค•ांเค•्เคทा เคจเคนीं เคชाเคฒी। เคฆेเคถ เค•े เคคเคฎाเคฎ-เคคเคฎाเคฎ เคฎाเคฎूเคฒी เคฒोเค—ों เค•ी เคคเคฐเคน เค–ुเคฆ เค•ो เคเค• เคธीเคงा-เคธाเคฆा, เคฎाเคฎूเคฒी เค‡เคจเคธाเคจ เคฎाเคจเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœीเคตเคจ เคœिเคฏा, เค”เคฐ เคœो เคœिเคฏा, เคœो เคฆेเค–ा-เคญाเคฒा, เคญीเคคเคฐ เคคเค• เคฎเคนเคธूเคธ เค•िเคฏा, เค‰เคธे เคชूเคฐी เค†เค•ुเคฒเคคा เค•े เคธाเคฅ เคฒिเค–ा।

เคฏों เคฌเคฐเคธों เคฌीเคคे। เคฆเคถเค•ों เคชเคฐ เคฆเคถเค• เค—ुเคœเคฐเคคे เค—เค, เค”เคฐ เคฒिเค–เคคे-เคฒिเค–เคคे เคœाเคจे-เค…เคจเคœाเคจे เค•เคฌ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เคถिเค–เคฐ เค•ो เค›ू เคฒिเคฏा, เค‡เคธเค•ा เคจ เค‰เคจ्เคนें เค•ुเค› เคญाเคจ เคนुเค†, เคจ เคฆूเคธเคฐों เค•ो। เคตे เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคฌเคจ เค—เค, เคชเคฐ เคฌिเคจा เค•ोเคˆ เคญเคฐเคฎ เคชाเคฒे เคตे เคฒिเค–เคคे เคฐเคนे, เค”เคฐ เค†เคœ เคญी เคฒिเค– เคฐเคนे เคนैं।

เค†เคœ เคญी เคตे เคเค•เคฆเคฎ เคšैเคคเคจ्เคฏ เคนोเค•เคฐ เคฒिเค–เคคे เคนैं, เคชเคข़เคคे เคนैं เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคฌाเคฆ เค•ी เคชीเคข़िเคฏों เคธे เคจिเคฐंเคคเคฐ เคธंเคตाเคฆ เคญी เคธाเคงเคคे เคนैं। เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เคเค•เคฆเคฎ เคจเคตोเคฆिเคคों เคธे เคญी เคตे เคช्เคฐเคธเคจ्เคจ เคนोเค•เคฐ, เค”เคฐ เค–ूเคฌ เคงเคงाเค•เคฐ เคฎिเคฒเคคे เคนैं, เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เค–ूเคฌ เคนौเคธเคฒा เคฌเคข़ाเคคे เคนैं।
เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคจे เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคช्เคฐाเคฏः เคธเคญी เคตिเคงाเค“ं เคฎें เคฒिเค–ा, เค”เคฐ เคนเคฐ เคตिเคงा เค•ो เค…เคชเคจी เคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค•เคคा เค•े เคคाเคช เคธे เคธเคฎृเคฆ्เคง เค•िเคฏा। เค–ाเคธเค•เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธों เค•ी เคคो เคงूเคฎ เคฐเคนी। เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจिเคฏाँ, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค, เคฐेเค–ाเคšिเคค्เคฐ, เคกाเคฏเคฐी, เคจिเคฌंเคง เคธเคญी เค…เคจूเค े เคนैं। เคชเคฐ เคฎूเคฒเคคः เคคो เคตे เค•เคตि เคนी เคนैं, เค”เคฐ เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เคญी เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคตे เคชเคนเคฒे เค•เคตि เคนैं, เคซिเคฐ เค•ुเค› เค”เคฐ।
เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎเคจु
เค•เคนเคจा เคจ เคนोเค—ा เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เคนिंเคฆी เค•े เคเค• เคฌเคก़े เค•เคฆ เค•े เคฎूเคฐ्เคงเคจ्เคฏ เค•เคตि เคนैं, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคธเคนी เค…เคฐ्เคฅ เคฎें เค•เคตिเคธिเคฆ्เคงเคคा เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐ เคฒी เคนै। เคฌेเคนเคฆ เคธीเคงे-เคธเคฐเคฒ เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจเคจीเคฏ เค•เคตि। เคตे เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค–เคคे เคนी เคจเคนीं, เค•เคตिเคคाเคँ เคœीเคคे เคญी เคนैं। เค•เคตिเคคा เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เคนै, เค‰เคจเค•ी เคธाँเคธ-เคธाँเคธ เคฎें เคฌเคธी เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค”เคฐ เค•เคตिเคฏों เค•ी เคคเคฐเคน เค•เคตिเคคा เคฒिเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เค•िเคธी เค–ाเคธ เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคฏा เคฎूเคก เค•ी เคฆเคฐเค•ाเคฐ เคจเคนीं เคนै। เคฌเคฒ्เค•ि เค•เคตिเคคा เคนै เคœो เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เคธे เคฌเคนเคคी เคนै, เค•िเคธी เคเคฐเคจे เค•ी เคคเคฐเคน เค…เคœเคธ्เคฐ เคเคฐเคคी เคนै, เค”เคฐ เคœो เค•ुเค› เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เคšเคฒเคคा เคนै, เคตเคน เคธเคนเคœ เคนी เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‰เคคเคฐเคคा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เค•ेเคตเคฒ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคเค• เคชूเคฐे เคฏुเค— เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคธเคฎเคฏ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ, เคœिเคจเคฎें เค‰เคจเค•े เคธเคฎเคฏ เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ เค…เคชเคจे เคคเคฎाเคฎ เคฐंเค—-เคฐूเคช เค”เคฐ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจों เค•े เคธाเคฅ เคฌเคนเคคा เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै।

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค†เคœ เคธे เค•ोเคˆ เค…เคธ्เคธी เคฌเคฐเคธ เคชเคนเคฒे เคถुเคฐू เคนुเคˆ เคฅी, เค”เคฐ เค†เคœ เคคเค• เคฅเคฎी เคจเคนीं เคนै। เค‰เคจเค•ी เค•เคฒเคฎ เคฎें เคเค• เค—เคนเคฐी เคช्เคฏाเคธ, เค—เคนเคฐी เคคเคก़เคช เคนै เคตเคน เคธเคฌ เค•เคนเคจे เค•ी, เคœो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌเคก़ी เคตिเค•เคฒเคคा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เค†เคธเคชाเคธ เคฆेเค–ा-เคญाเคฒा เค”เคฐ เคญीเคคเคฐ เคคเค• เคฎเคนเคธूเคธ เค•िเคฏा। เค•िเคธ्เคฎ-เค•िเคธ्เคฎ เค•े เค…เคจुเคญเคตों เคธे เคชเค—ी เค…เคชเคจी เคธीเคงी, เคธเคนเคœ เคœीเคตเคจ–เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคœो เค•ुเค› เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคœिเคฏा, เคตเคน เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ँ เคฎें เคขเคฒเคคा เคœाเคคा เคนै, เค”เคฐ เคตे เค•เคตिเคคाเคँ เค‡เคคเคจे เคธเคนเคœ เคฐूเคช เคฎें เคธाเคฎเคจे เค†เคคी เคนैं เค•ि เคนเคฐ เค•िเคธी เค•ो เคตे เค…เคชเคจी, เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคชเคจी เค•เคตिเคคाเคँ เคฒเค—เคคी เคนैं। เคนเคœाเคฐों เคฆिเคฒों เคฎें เคตे เคฆเคธ्เคคเค• เคฆेเคคी เคนैं เค”เคฐ เคนोंเค  เค‰เคจ्เคนें เค—ुเคจเค—ुเคจाเค เคฌिเคจा เคจเคนीं เคฐเคน เคชाเคคे।

เค†เค  เคฆเคถเค•ों เคคเค• เคซैเคฒी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคธृเคœเคจ-เคฏाเคค्เคฐा เค•เคˆ เคฎाเคฎเคฒों เคฎें เคตिเคฐเคฒ เคนै। เค‡เคธ เคฌीเคš เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคจเคฆी เคฎें เคฌเคนुเคค เคชाเคจी เคฌเคนा। เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เคฌเคฆเคฒा, เคฌเคฆเคฒเคคा เคšเคฒा เค—เคฏा। เคฌเคนुเคค เคจाเคฎ เค‰เคญเคฐे, เคœिเคจเค•ी เคšเคฎเค•-เคฆเคฎเค• เค”เคฐ เคถोเคฐเคถเคฐाเคฌे เคจे เคฌเคนुเคคों เค•ो เคนैเคฐाเคจ เค•िเคฏा। เคชเคฐ เค‰เคจเคฎें เคธे เค•เค‡เคฏों เค•ी เคฒेเค–เคจी เคฌเคนुเคค เคฅोเคก़े เคธเคฎเคฏ เคฎें เคนी เคฅเค•เคจे เคฒเค—ी। เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ, เคเคธे เคฒोเค— เคญी เคฅे, เคœो เคฎเคจ เค•ी เคธเคš्เคšाเคˆ เค”เคฐ เค†เคฌ เค•े เคธाเคฅ เคธाเคฎเคจे เค†เค। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคเคธे เคธीเคงे-เคธเคš्เคšे เคฒोเค—ों เค•ो เคช्เคฏाเคฐ เค”เคฐ เค…เคชเคจเคค्เคต เคฌाँเคŸเคคे เคนुเค เค†เค—े เคฌเคข़เคคे เค—เค। เค”เคฐ เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคจเค•े เคฒेเค–เคจ เค•ी เค—เคคि เคนी เคจเคนीं เคฌเคข़ी, เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเคฎें เคจिเคฐंเคคเคฐ เคจिเค–ाเคฐ เค†เคคा เค—เคฏा।

เคนाเคฒाँเค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคจे เคธिเคฐ्เคซ เค•เคตिเคคाเคँ เคนी เคจเคนीं เคฒिเค–ीं। เค‰เคจเค•ा เค—เคฆ्เคฏ เคญी เคฌเคนुเคค เคช्เคฐเคญाเคตเคถाเคฒी เคนै। เค•เคนाเคจी, เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เค”เคฐ เค†เคฒोเคšเคจा เคธाเคนिเคค्เคฏ—เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฒिเค–ा เค”เคฐ เคนเคฐ เคตिเคงा เค•ो เค…เคชเคจी เคฒेเค–เคจी เคธे เคธเคฎृเคฆ्เคง เค•िเคฏा। เคชเคฐ เคฅोเคก़ा เค—ौเคฐ เคธे เคฆेเค–ें เคคो เค‡เคจเคฎें เคญी เค‰เคจเค•े เค•เคตि เคฐूเคช เค•ा เคนी เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนी เคฆिเค–ाเคˆ เคชเคก़เคคा เคนै। เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจिเคฏाँ เคนों เคฏा เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนों เคฏा เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค, เคธเคฌเคฎें เค‰เคจเค•े เค•เคตि เคฎเคจ เค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคจเคœเคฐ เค† เคœाเคคी เคนै। เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เค‰เคจเค•ी เค†เคฒोเคšเคจा เคญी เคเค• เคคเคฐเคน เค•ी เคธเคฐ्เคœเคจाเคค्เคฎเค• เค†เคฒोเคšเคจा เคนै, เคœिเคธे เคเค• เคฌเคก़ा เคธเคนृเคฆเคฏ เค•เคตि เคนी เคฒिเค– เคธเค•เคคा เคนै।
เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เคธे เคฎेเคฐा เคจाเคคा เคฆเคถเค•ों เคชुเคฐाเคจा เคนै। เคฏाเคฆ เคชเคก़เคคा เคนै, เค•ोเคˆ เคชเคšाเคธ เคฌเคฐเคธ เคชเคนเคฒे เคœเคฌ เคฎैं เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•ी เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เคกเคฐเคคे-เคกเคฐเคคे เค…เคชเคจे เค•ौเคคुเค• เคญเคฐे เคชाँเคต เคฐเค– เคฐเคนा เคฅा, เคคเคฌ เค‡เคธเค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคนुเคˆ เคฅी เค…เคชเคจे เค•เคธ्เคฌाเคˆ เคถเคนเคฐ เค•ी เคฒाเค‡เคฌ्เคฐेเคฐी เคฎें เคฆเคธ्เคคเค• เคฆेเคจे เคธे। เค‰เคธ เคฒाเค‡เคฌ्เคฐेเคฐी เคฎें เคจिเคฐंเคคเคฐ เค†เคตाเคœाเคนी เค•เคฐเคคे เคนुเค เคœो เคญी เค…เคš्เค›ी เค•िเคคाเคฌें เคฎिเคฒ เคธเค•ीं, เค‰เคจ्เคนें เคชเคข़เค•เคฐ เคฎैं เค…เคชเคจी เคชเคธंเคฆ เค•ी เคšीเคœों เค•ो เคธ्เคฎृเคคि เคฎें เคธँเคœो เคฒेเคคा। เคซिเคฐ เค‰เคจ เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เค•ृเคคिเคฏों เค•ो เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคฎเคจ เคนी เคฎเคจ เคฆोเคนเคฐाเคจा เคฎेเคฐे เคฒिเค เคฌเคก़े เค†เคจंเคฆ เค•ी เคฌाเคค เคฅी। เค‰เคจ्เคนीं เคฆिเคจों เคฎेเคฐे เคนाเคฅ เคฒเค—ी เคฅी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœ्เคžाเคจเคชीเค  เคธे เค›เคชी เคจเคตเค—ीเคคों เค•ी เคเค• เคฌेเคนเคคเคฐीเคจ เคชुเคธ्เคคเค• ‘เคชाँเคš เคœोเคก़ เคฌाँเคธुเคฐी’, เคœिเคธเค•ा เคธंเคชाเคฆเคจ เคšंเคฆ्เคฐเคฆेเคต เคธिंเคน เคจे เค•िเคฏा เคฅा। เค‡เคธ เคจเคตเค—ीเคค เคธंเคšเคฏเคจ เคฎें เคฌเคนुเคค เค…เคš्เค›े เค”เคฐ เคเค•เคฆเคฎ เค…เคฒเค— เคคเคฐเคน เค•े เค—ीเคค เคฅे, เคจिเคฐाเคฒा เคธे เคฒेเค•เคฐ เคฌเคนुเคค เคฌाเคฆ เคคเค• เค•े เค•เคตिเคฏों เค•े।

เคฎेเคฐा เค–ुเคฆ เค•ा เคฎिเคœाเคœ เค—ीเคค เค•ा เคจเคนीं เคฅा। เคชเคฐ เคœाเคจे เค•्เคฏों เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•े เคฌเคนुเคค-เคธे เค—ीเคค เคฎเคจ เคชเคฐ เค›ा เค—เค เคฅे। เค‰เคจเคฎें เค•ेเคฆाเคฐเคจाเคฅ เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ, เค ाเค•ुเคฐเคช्เคฐเคธाเคฆ เคธिंเคน, เคจเคฐेเคถ เคธเค•्เคธेเคจा เค”เคฐ เคถเคฒเคญ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเคธिंเคน เค•े เค—ीเคคों เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคญी เค•ुเค› เค—ीเคค เคชเคข़े เคฅे, เคœिเคจเคฎें เคเค• เค—ीเคค เค•ुเค› เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคฎเคจ เคฎें เคจเค•्เคถ เคนुเค† เค•ि เค‡เคคเคจे เคฌเคฐเคธों เคฌाเคฆ, เค†เคœ เคญी เค‰เคธเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เคฎเคจ เคฎें เคงुँเคงเคฒी เคจเคนीं เคชเคก़ी। เค‰เคธ เค—ीเคค เค•े เคถुเคฐुเค†เคคी เคฌोเคฒ เคฅे, “เค‰เคฎเคก़ เคฐเคนी เคชुเคฐเคตैเคฏा เค•ुंเคคเคฒ-เคœाเคฒ เคธी, เคฒเคนเคฐ เคฐเคนे เค…ंเคฌเคฐ เคฎें เค•ाเคฒे-เค•ाเคฒे เคฌเคฆเคฐा!”

เค‡เคคเคจा เคธुंเคฆเคฐ, เคธเค˜เคจ เค”เคฐ เคฆृเคถ्เคฏाเคค्เคฎเค• เค—ीเคค เคฅा เคฏเคน เค•ि เคฒเค—เคคा เคฅा, เค‡เคธเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ी เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธुंเคฆเคฐเคคा เค…เคฌाเคง เคฌเคนी เคšเคฒी เค† เคฐเคนी เคนै। เคเค• เคธाเคฅ เคธुंเคฆเคฐ, เคธुเค•ुเคฎाเคฐ เค”เคฐ เค‰เคฆाเคค्เคค เคญी, เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคญाเคทिเค• เคธौंเคฆเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคฒเคฏ-เคตिเคงाเคจ เคคो เคธเคšเคฎुเคš เค†เคœ เคญी เคฎुเคे ‘เคœाเคฆुเคˆ’ เคฒเค—เคคा เคนै। เค‡เคธे เค†เคœ เคญी เคœเคฌ-เคคเคฌ เคฎเคจ เคฎें เคฆोเคนเคฐा เคฒेเคจा เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै—

เคนเคฐी-เคนเคฐी เค›ाเคฏा เคตเคจ เคฎें เคฒเคนเคฐा เคฐเคนी
เคงเคฐเคคी เคจเคญ เคฎें เค‰เคก़ी-เค‰เคก़ी เคœा เคฐเคนी,
เคुเค•े เคนुเค เค˜เคจ เคฌเคนे เคœा เคฐเคนे เคต्เคฏोเคฎ เคฎें
เคเคฎ-เคเคฎ เคฐเคธ-เคฌुँเคฆिเคฏा เคฎें เคงเคฐा เคจเคนा เคฐเคนी।
เคงूเคช เคฒเคœीเคฒी เค‰เคก़ी เคœा เคฐเคนी เคชाเคฒ-เคธी
เค—เคฐเคœ เคฐเคนे เคธाเค—เคฐ เคธे เค›ाเคฏा เคตाเคฒे เคฌเคฆเคฐा,
เค‰เคฎเคก़ เคฐเคนी เคชुเคฐเคตैเคฏा เค•ुंเคคเคฒ-เคœाเคฒ เคธी
เคฒเคนเคฐ เคฐเคนे เค…ंเคฌเคฐ เคฎें เค•ाเคฒे-เค•ाเคฒे เคฌเคฆเคฐा!

เค‡เคธ เค—ीเคค เค•ो เคชเคข़เค•เคฐ เคฒเค—ा เคฅा, เค•िเคธी เค—ीเคค เคฎें เคฒोเค•-เคถैเคฒिเคฏों เค•ा เคนเคฒเค•ा-เคธा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เค‰เคธे เค•िเคคเคจा เคชुเคท्เคŸ, เคฎांเคธเคฒ เค”เคฐ เคฐเคธเคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคจा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคนเคฎ เค‰เคธเคฎें เคญीเค— เคœाเคँ เค”เคฐ เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคก़เคจे เคฒเค—ें।

เคฎुเค เคธเคฐीเค–े เคเค• เคจเค-เคจเค เค•เคธ्เคฌाเคˆ เค•เคตि เค•ा เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคธे เคฏเคน เคชเคนเคฒा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฅा, เคœिเคธเคจे เค‰เคจ्เคนें เคœाเคจเคจे เคคเคฅा เค”เคฐ-เค”เคฐ เคœाเคจเคจे เค•ी เค–ाเคธी เค‰เคค्เค•ंเค ा เคฎเคจ เคฎें เคญเคฐ เคฆी เคฅी।

เคซिเคฐ เค•ुเคฐुเค•्เคทेเคค्เคฐ เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เค†เคฏा เคคो เคฎैं เค†เคงुเคจिเค• เค•เคตिเคคा เค•े เคธौंเคฆเคฐ्เคฏเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคชเคฐ เค…เคชเคจे เคถोเคงเค•ाเคฐ्เคฏ เคฎें เค‰เคฒเค เค—เคฏा। เค‰เคธ เคฆौเคฐाเคจ เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เค•เคตि เคœिเคจเค•ी เคฌเคนुเคค เคšเคฐ्เคšा เคฅी, เคชाเคธ เค†เคคे เค—เค เค”เคฐ เคฎैं เค‰เคจเคธे เคชเคฐเคšเคคा เค—เคฏा। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ुเค› เคชीเค›े เค›ूเคŸ เค—เค। เคถाเคฏเคฆ เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เคจ เค‰เคจเค•ी เคšเคฐ्เคšाเค“ं เค•ा เคถोเคฐ เค•เคญी เคฅा เค”เคฐ เคจ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคญी เคตैเคธा เคšाเคนा เคนी!

เคซिเคฐ เคเค• เคฒंเคฌे เค…เคฐเคธे เคฌाเคฆ เคฎैंเคจे เค–ुเคฆ เค•ो เคช्เคฐाเคง्เคฏाเคชเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคเค• เค•ॉเคฒेเคœ เคฎें เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เค•ो เคเค• เค•เคตिเคคा เคชเคข़ाเคคे เคนुเค เคชाเคฏा। เคเค• เคฒंเคฌी เค•เคตिเคคा, เคœिเคธเค•ा เคถीเคฐ्เคทเค• เคฅा ‘เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ’। เค•เคˆ เคฆिเคจों เคคเค• เคตเคน เค•เคตिเคคा เคฎेเคฐे เค”เคฐ เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เค•े เคฌीเคš เค˜ूเคฎเคคी เคฐเคนी। เค•เคˆ เคฆिเคจों เคคเค• เคฎुเคे เคฒเค—เคคा เคฐเคนा เค•ि เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เค•ो เคชเคข़ाเคคे เคตเค•्เคค เคฎेเคฐे เค”เคฐ เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เค•े เคฌเคšी เค•ुเค› เคเคธा เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ी เคฌเคก़ी เคธे เคฌเคก़ी เคธเคš्เคšाเค‡เคฏाँ เค”เคฐ เคเค• เคตिเคฐाเคŸ เคนाเคนाเค•ाเคฐ เคงเคงเค•เคคा เคนुเค† เคšเคฒा เค†เคคा เคนै। เค”เคฐ เค…เค•ाเคฆเคฎीเคฏ เคชเคข़ाเคˆ เค•ी เค”เคชเคšाเคฐिเค•เคคाเคँ เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคชीเค›े เค›ूเคŸ เคœाเคคी เคนैं! เค•เคตिเคคा เค•े เคถเคฌ्เคฆ เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคฎेเคฐे เคธเคฎเคฏ เค•ा เคเค• เค†เคˆเคจा เคฌเคจเคคे เคœाเคคे เคนैं, เคœिเคธเคฎें เค•ुเค› เคญी เค›िเคชा เคจเคนीं เคฐเคนเคคा। เคšंเคฆเคจ เคตเคจों เคธे เคฒिเคชเคŸे เคนुเค เคธाँเคชों เค•ा เคฌिंเคฌ เค‰เคธเคฎें เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค†เคคा เคนै। เคงเคฐเคคी เค…เคจเค—िเคจเคคा เคंเค े เคนुเค เค•ंเค ों, เค‰เคฒเคŸी เคนुเคˆ เคจเคฆिเคฏों, เคคाเคฒाเคฌों เค”เคฐ เค•ुเค› เคธเคชเคจों เคญเคฐी เค ंเคกी เค†ँเค–ों เคธे เคชเคŸी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนै।

เคฎुเคे เคนैเคฐाเคจी เคนुเคˆ เค•ि เค‡เคคเคจी เคธเค–्เคค เค•เคตिเคคा เคœो เค‡เคคเคจे เคœ्เคฏाเคฆा เค…เคธुเคตिเคงाเคœเคจเค• เคธเคตाเคฒों เคชเคฐ เคธเคตाเคฒ เคชूเค›เคคी เคฅी เค”เคฐ เคนเคฐ เค•िเคธी เค•ो เคญीเคคเคฐ เคธे เค–ँเค—ाเคฒเคคी เคฅी, เค‰เคธी เค•เคตि เค•ी เคฒिเค–ी เคนुเคˆ เคฅी เคœिเคธเคจे เคฌเคฐเคธों เคชเคนเคฒे เค…เคชเคจा เคตเคน เคธुเคฎเคงुเคฐ เค—ीเคค เคฒिเค–ा เคฅा, เคœो เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคฎेเคฐी เคธ्เคฎृเคคिเคฏों เคฎें เค˜ुเคฎเคก़เคคा เคฅा, “เค‰เคฎเคก़ เคฐเคนी เคชुเคฐเคตैเคฏा เค•ुंเคคเคฒ เคœाเคฒ-เคธी, เคฒเคนเคฐ เคฐเคนे เค…ंเคฌเคฐ เคฎें เค•ाเคฒे-เค•ाเคฒे เคฌเคฆเคฐा...!” เค”เคฐ เคคเคฌ เคฎैं เค‰เคธ เค—ीเคค เคธे เค‡เคธ เคฒंเคฌी เค”เคฐ เคฌेเคนเคฆ เค–ुเคฐเคฆเคฐी เค•เคตिเคคा เค•ो เคœोเคก़เค•เคฐ เคฆेเค–เคจे เคฒเค—ा। เคฎुเคे เคฒเค—ा, เคฏे เคฆोเคจों เคฆो เคญिเคจ्เคจ เคฎिเคœाเคœ เค•ी เคšीเคœें เคนैं, เคชเคฐ เคฏเคน เคœो เคฌเคก़ी เคธเค–्เคค เค”เคฐ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•ी เคฒंเคฌी เคฎाเคฐ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เค•เคตिเคคा เคนै, เคตเคน เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เค‰เคธ เค—ीเคค เคธे เคนी เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เค† เคฐเคนी เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เค‡เคธเค•े เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคเค• เคฌेเคงเค• เคธเคš्เคšाเคˆ เคนै, เคœिเคธเคธे เค†เคช เค†ँเค– เคจเคนीं เคšुเคฐा เคธเค•เคคे। เคฏเคน เคจเคˆ เค•เคตिเคคा เคฆौเคฐ เค•ी เค‰เคจ เคคเคฎाเคฎ เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เค…เคฒเค— เคฅी, เคœिเคจเคฎें ‘เคชोเคธ्เคšเคฐ’ เคœ्เคฏाเคฆा เค”เคฐ เค…ंเคคเคฐ्เคญाเคตเคจा เค•เคฎ เคฅी। เคฏเคน เค…เคชเคจे เคฆुเค– เค•ो เคซुเคฒा-เคซुเคฒाเค•เคฐ เค•เคนเคจे เคตाเคฒी เค•เคฒाเคฌाเคœी เคธे เคญी เคเค•เคฆเคฎ เค…เคฒเค— เค•เคตिเคคा เคฅी। เค”เคฐ เค‰เคธे เค—ाँเคต เค•ा เคตเคนी เคธाเคฆा เค†เคฆเคฎी เคฒिเค– เคธเค•เคคा เคฅा, เคœो เคฎुเคฒเคฎ्เคฎों เค”เคฐ เคจเค•เคฒी เคšเคฎเค•-เคฆเคฎเค• เค•े เคช्เคฐเคฒोเคญเคจ เคฎें เคจเคนीं เค†เคคा เค”เคฐ เคšीเคœों เค•ो เคนเคฐ เคนाเคฒ เคฎें เค…เคธเคฒी เคธूเคฐเคค เคฎें เคฆेเค–เคจा เคšाเคนเคคा เคนै—เคฏाเคจी เคนिंเคฆुเคธ्เคคाเคจी เคœเคฎीเคจ เค•ा เค•เคตि, เคœเคจเคคा เค•ा เค…เคชเคจा เค•เคตि।

เคซिเคฐ เคคो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ी เคเค• เค–ोเคœ-เคฏाเคค्เคฐा เคฎेเคฐे เคญीเคคเคฐ เคถुเคฐू เคนुเคˆ। เค‰เคจเค•े เค•เคˆ เคธंเค—्เคฐเคน เค–ोเคœเค•เคฐ เคชเคข़े เค”เคฐ เคฒเค—ा เค•ि เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เคฎेเคฐे เคญीเคคเคฐ เคคเคฎाเคฎ-เคคเคฎाเคฎ เค•เคตिเคฏों เคธे เคชเคฐे เคเค• เค…เคฒเค— เค”เคฐ เคตिเคถ्เคตเคธเคจीเคฏ เคชเคนเคšाเคจ เคฌเคจा เคฐเคนी เคนै। เคฏเคน เคเค• เคธाเคฆा เคฒेเค•िเคจ เค†เคค्เคฎเคตिเคถ्เคตाเคธเคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคก़े เค•เคตि เค•ी เค†เคญ्เคฏंเคคเคฐिเค• เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เคฅी, เคœो เค–ुเคฒी เค†ँเค–ों เคธे เคœिंเคฆเค—ी เค•ो เคฆेเค–เคคा เคนै เค”เคฐ เคœिเคธे เค†เคธाเคจी เคธे เคงोเค–ा เคจเคนीं เคฆिเคฏा เคœा เคธเค•เคคा, เคญเคฐเคฎाเคฏा เคญी เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा। เคตเคนाँ เคญाเคทा เค•ी เคซाเคฒเคคू เคšเคฎเค•-เคฆเคฎเค•, เคšเคคुเคฐाเค‡เคฏाँ เค•เคฎ เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เคญीเคคเคฐ เค•ा เค…เคนเคธाเคธ เค•เคนीं เคœ्เคฏाเคฆा เคฌเคก़ा, เค•เคนीं เค…เคงिเค• เค—เคนเคฐा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเคธे เคฎुँเคน เคšुเคฐाเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนै।

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคชเคข़เคคे เคนुเค เคชเคนเคฒा เค…เคนเคธाเคธ เคฎเคจ เคฎें เคฏเคนी เคœाเคคा เคฅा เค•ि เคฏเคน เค•เคตि เคœो เค•เคน เคฐเคนा เคนै, เคตเคน เคธเคš เค•เคน เคฐเคนा เคนै—เคเค• เค–เคฐा เคธเคš। เค‰เคธ เคชเคฐ เคฏเค•ीเคจ เค•เคฐो! เค”เคฐ เค•ोเคˆ เค•เคตि เค…เค—เคฐ เคฏเคน เคตिเคถ्เคตाเคธ เค…เคฐ्เคœिเคค เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै, เคคो เคฎैं เคธเคฎเคเคคा เคนूँ, เค‰เคธเคจे เค•เคตि เคนोเคจे เค•ी เคธिเคฆ्เคงเคคा เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐ เคฒी เคนै! เค…เคฒเคฌเคค्เคคा เค‰เคจเคฎें เคธे เค•ुเค› เค•เคตिเคคाเคँ เคคเคจिเค• เคซीเค•ी เคญी เคฒเค— เคฐเคนी เคฅीं, เคชเคฐ เคตे เคจि:เคธंเคฆेเคน เคตाเค—्เคตैเค—्เคง्เคฏ เคตाเคฒी เค‰เคจ เคคเคฎाเคฎ-เคคเคฎाเคฎ เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เค…เคฒเค— เคฅीं, เคœो เคจเคˆ เค•เคตिเคคा เค•े เคฆौเคฐ เคฎें เคซैเคถเคจ เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฒिเค–ी เคœाเคคी เคฅीं เค”เคฐ เคœिเคจเคฎें เคฏเคน เคขूँเคข़เคจा เคชเคก़เคคा เคฅा เค•ि เคฏเคน เค…เคŸเคฐเคฎ-เคชเคŸเคฐเคฎ, เคฏे เคฒเคŸเค•े-เคเคŸเค•े เค”เคฐ เค†เคชเค•ी เคตिเคšिเคค्เคฐ เคซूँ-เคซाँ—เคฏเคน เคธเคฌ เคคो เค ीเค• เคนै, เคฎเค—เคฐ เคฏเคน เคคो เคฌเคคाเค‡เค เคœเคจाเคฌ, เค•ि เค†เคช เค•เคนเคจा เค•्เคฏा เคšाเคนเคคे เคนैं! เคฏเคน เคฐाเคนเคค เค•ी เคฌाเคค เคนै เค•ि เคœैเคธे เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคฏเคนाँ เคจ เคฒिเค–เคจे เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคœैเคธे เคจเค•เคฒी เคฒेเค–เค•ीเคฏ เคธंเค•เคŸ เคจเคนीं เคนैं, เคตैเคธे เคนी เค…เคฐ्เคฅ-เคจ्เคฏूเคจเคคा เค•ी เคฌेเคšाเคฐเค—ी เคตाเคฒा เคฏเคน เค•เคตिเคฏों เค•ा เค–ुเคฆ เค•ा เคฌเคจाเคฏा เคนुเค† เคธंเค•เคŸ เคญी เคจเคนीं เคนै।

เคซिเคฐ เคœเคฌ เคšौเคฆเคน เค–ंเคกों เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคฐเคšเคจाเคตเคฒी เคจिเค•เคฒी—เคฌเค—ैเคฐ เค•िเคธी เคฌाเคœे-เค—ाเคœे, เค‡เคถ्เคคเคนाเคฐ เค”เคฐ เคถोเคฐ-เคถเคฐाเคฌे เค•े เคจिเค•เคฒी เคคो เคฌाเค•िเคฏों เค•ा เคคो เคจเคนीं เคชเคคा, เคชเคฐ เคฎेเคฐे เคœैเคธे เคชाเค เค• เค•ो เคซिเคฐ เคธे เค‰เคจ्เคนें เคชเคข़เคจे เค”เคฐ เคฆोเคนเคฐाเคจे เค•ा เคธुเค– เคฎिเคฒा। เค–ाเคธเค•เคฐ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•े เคฆोเคจों เค–ंเคก เคคो เคฎैं เคชूเคฐे-เคชूเคฐे เคชเคข़ เค—เคฏा เคนूँ। เค”เคฐ เค…เคฌ เค•े เคชเคนเคฒे เคธे เค•เคนीं เคœ्เคฏाเคฆा เคตिเคธ्เคฎिเคค เคนूँ เค•ि เคฎैं เค‡เคคเคจा เคœाเคจเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคญी, เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เค•े เคเค• เคฌเคก़े เค•เคตि เค•ो เคธเคšเคฎुเคš เค•िเคคเคจा เค•เคฎ เคœाเคจเคคा เคนूँ।


[2]

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคธीเคงी-เคธाเคฆी เคฒเค—เคจे เคตाเคฒी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค…เคธเคฒ เคฎें เค‡เคคเคจी เคธीเคงी-เคธเคนเคœ เคญी เคจเคนीं เคนै เค•ि เค‰เคธเค•ी เคธिเคงाเคˆ เค•े เคฒिเค เค†เคช เค‰เคธเค•ी เค‰เคชेเค•्เคทा เค•เคฐ เคฆें। เค—ौเคฐ เค•เคฐें เคคो เค‰เคธเคฎें เคถเค•्เคคि เค”เคฐ เคŠเคฐ्เคœा เค•े เค•ुเค› เคเคธे เค‰เคฒ्เค•ा-เคชिंเคก เค†เคชเค•ो เคคैเคฐเคคे เคจเคœเคฐ เค† เคธเค•เคคे เคนैं, เคœो เคฌเคนुเคค เคšुเคชเค•े เคธे เคฏเคน เคธเคฎเคा เคœाเคคे เคนैं เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เค•ा เคธीเคงा เคนोเคจा เคเค• เคฌเคก़ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฎेเคงा เคฏा เค•เคตि เคถเค–्เคธिเคฏเคค เค•ा, เคเค• เคฌเคก़ी เคธाเคฎเคฐ्เคฅ्เคฏ เคธे เค•เคฎाเคฏा เคนुเค† เคงीเคฐเคœ เค”เคฐ เคธंเคฏเคฎ เคนै, เคœिเคธเค•े เคญीเคคเคฐ เค†เคชเค•ो เค•ाเคซी เค‰เคฅเคฒ-เคชुเคฅเคฒ เคฎिเคฒेเค—ी। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค‡เคธ เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค–ुเคฆ เคฎें เค–ाเคธी เคฌुเคฒंเคฆ เคฐเคนी เคนोเค—ी, เคฏเคน เค‰เคจเค•े เคถुเคฐुเค†เคคी เคธंเค—्เคฐเคน ‘เคชเคฅ เค•े เค—ीเคค’ เค•े เค—ीเคคों เคชเคฐ เคเค• เคจเคœเคฐ เคกाเคฒเคคे เคนी เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคฏे เค—ीเคค เค‰เคจเค•ी เค†เค—े เค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เคฌเคก़ी เคคैเคฏाเคฐी เค•ा เคชเคคा เคฆेเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจเคฎें เคเคธे เค—ीเคค เคญी เคนैं, เคœिเคจเค•ा เคฎिเคœाเคœ เค”เคฐ เคฐंเค—เคค เค—ीเคคों เค•े เคช्เคฐเคšเคฒिเคค เคขाँเคšे เคธे เคเค•เคฆเคฎ เค…เคฒเค— เคนै।

เคธंเค—्เคฐเคน เค•ा เคชเคนเคฒा เคนी เค—ीเคค “เคšเคฒ เคฐเคนा เคนूँ, เค•्เคฏोंเค•ि เค—เคคि เคธे เคชंเคฅ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเค—ा” เค•เคˆ เคฎाเคฏเคจों เคฎें เคเค• เคฆเคฎเคฆाเคฐ เค—ीเคค เคนै เค”เคฐ เค‰เคธे เคฒिเค–เคคे เคธเคฎเคฏ เคถाเคฏเคฆ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคญी เคฏเคน เค†เคญाเคธ เคจ เคนोเค—ा เค•ि เคเค• เคฆिเคจ เค‰เคจเค•ा เคฏเคน เค—ीเคค เคšौเคฆाเคน เค–ंเคกों เคฎें เค›เคชी เค‰เคจเค•ी เคชूเคฐी เคฐเคšเคจाเคตเคฒी เค•ा เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคเค• เคธเคŸीเค• เคฌिंเคฌ...เคฏा เค•เคนिเค เค•ि เคเค• ‘เคธिเค—เคจेเคšเคฐ เคŸ्เคฏूเคจ’ เคฌเคจ เคœाเคเค—ा। เคšเคฒเคคे-เคšเคฒเคคे เค”เคฐ เค…เคชเคจे เค†เคค्เคฎเคตिเคถ्เคตाเคธเคชूเคฐ्เคฃ เค•เคฆเคฎों เคธे เคฐाเคน เคฌเคจाเคคे เคนुเค เคญी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค†เคœ เคตเคนाँ เค† เค—เค เคนैं, เคœเคนाँ เคนोเคจा เค•िเคธी เคฐเคšเคจाเค•ाเคฐ เค•ी เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ी เคฎเคนเคค्เคตाเค•ांเค•्เคทा เค”เคฐ เค…เคญिเคฒाเคทा เคนो เคธเค•เคคी เคนै।

เค‡เคธी เคธे เคฎिเคฒเคคा-เคœुเคฒเคคा เคเค• เค”เคฐ เคธुंเคฆเคฐ เค—ीเคค เคนै, “เค•्เคทिเคคिเคœ เค•ी เคงूเคธเคฐ เคกเค—เคฐ เคชเคฐ เคเค• เคœीเคตเคจ เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै” เคœिเคธเคฎें เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคฆुเค– เค”เคฐ เคตिเคทाเคฆ เค•ी เคเค• เคนเคฒเค•ी เคธी เค›ाเคฏा เคญी เคนै। เค‡เคธे เคเค• เคช्เคฐเคคीเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–ें, เคคो เค•เคฒ เค•ी เคงूเคธเคฐ เคกเค—เคฐ เค†เคœ เคธाเคซ เคนो เคšुเค•ी เคนै เค”เคฐ เคคเคฎाเคฎ เคจिเคฐाเคถाเค“ं, เคนเคคाเคถाเค“ं เค”เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท-เคฏाเคค्เคฐाเค“ं เค•ो เค…เคชเคจे เค‰เคค्เค•เคŸ เคงीเคฐเคœ เคธे เคชाเคฐ เค•เคฐ เค†เค เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคฌीเคš เคชूเคฐे เค†เคค्เคฎเคตिเคถ्เคตाเคธ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคชเคฐ เคฐเคนे เคนैं, เคฏเคน เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคนเคฎ เคธเคญी เค•े เคฒिเค เค†เคธ्เคฅा เค”เคฐ เค—เคฐ्เคต เค•ी เคšीเคœ เคนै। เค…เคฒเคฌเคค्เคคा ‘เคชเคฅ เค•े เค—ीเคค’ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•ुเค› เค—ीเคคों, “เคธंเคง्เคฏा เคฎें เคฌाเคฆเคฒ เคกूเคฌे เคนैं, เคฎเคจ เคกूเคฌा เคธเคจ्เคจाเคŸे เคฎें...” เคฏा “เค–ेเคคों เค•ी เคธिเค•ुเคก़ी เคธाเคก़ी เคฎें เคคिเคœเคนเคฐिเคฏा เค…เคฒเคธाเคˆ เคนै...”, “เคฎैं เค…เคทाเคข़ เค•ा เคชเคนเคฒा เคฌाเคฆเคฒ, เคฎेเคฐी เคฐाเคน เคจ เคฌाँเคงो”, “เคฏเคน เคซाเค—ुเคจ เค•ी เคฐाเคค เคฐे, เคฎเคจ เค‰เคก़-เค‰เคก़ เคœाเค” เคคเคฅा เคเค• เค”เคฐ เคธुंเคฆเคฐ เค—ीเคค “เคกूเคฌ เค—เคฏा เคฆिเคจ เคงीเคฐे-เคงीเคฐे...!”—เค‡เคจ เค—ीเคคों เค•ो เคฏाเคฆ เค•เคฐ เคฒें, เคคो เคชเคคा เคšเคฒेเค—ा เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค•เคตि เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคธ เคคเคฐเคน เค•े เคˆंเคŸ-เคชเคค्เคฅเคฐ เค”เคฐ เค—ाเคฐे เคธे เคนुเค† เคนै। เค”เคฐ เค•्เคฏों เคฆिเคฒ्เคฒी เคฎें เค‡เคคเคจे เคฌเคฐเคธ เคฐเคนเคจे เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค†เคœ เคญी เคตे เค—ाँเคต เค•े เคนैं। เค—ाँเคต เค‰เคจเคฎें เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคฐเคšเคจाเค“ं เคฎें เค•िเคธी เค…เค•्เคทเคฏ-เคธ्เคฐोเคค เคนी เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคช्เคฐाเคฃ-เคถเค•्เคคि เค•ी เคคเคฐเคน เคฌเคนเคคा เคนै।

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคฏे เค—ीเคค เคจ เคคो เค›ाเคฏाเคตाเคฆी เค—ीเคค เคนैं เค”เคฐ เคจ เค‰เคค्เคคเคฐ-เค›ाเคฏाเคตाเคฆिเคฏों เค•े-เคธे เค•เคตि-เคธเคฎ्เคฎेเคฒเคจी เค—ीเคค เคนैं। เคฏे เคตे เค—ीเคค เคนैं เคœिเคจเคฎें เค—ाँเคต เค…เคชเคจी เคชूเคฐी เคฒोเค•-เคธंเคธ्เค•ृเคคि, เคฒोเค•เค—ीเคคों, เค†เค–्เคฏाเคจों เค”เคฐ เคธुเค–-เคฆुเค–-เค…เคญाเคต เค•े เคตिเคตिเคง เคฐंเค—ों เค•े เคธाเคฅ เคฎौเคœूเคฆ เคนै। เคฒिเคนाเคœा เค—ीเคคों เค•ी เค‰เคจเค•ी เคฐाเคน เคญी เค•ुเค› เค…เคฒเค— เคนी เคนै, เคœो เคœเคฒ्เคฆी เคนी เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค•े เค—เคिเคจ เคฐंเค—ों เคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคจเคˆ เค•เคตिเคคा เค•ी เค“เคฐ เคฒे เค†เคˆ।


[3]

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค…เค—เคฒे เค•เคตिเคคा เคธंเค—्เคฐเคน ‘เคฌैเคฐंเค— เคฌेเคจाเคฎ เคšिเคŸ्เค िเคฏाँ’ เค•ी เค–ाเคธिเคฏเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคตเคน เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธंเคงि-เคธ्เคฅเคฒ เคนै เค”เคฐ เค—ीเคค เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เค•े เค…เคจोเค–े เคฎेเคฒ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เค•िเคธी เคชाเค เค• เค•ो เค–ाเคธा เคฆिเคฒเคšเคธ्เคช เคฒเค— เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เค‡เคธे เคชเคข़เคจा เคเค• เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคŸเคŸोเคฒเคจा เคนै เค•ि เค•ैเคธे เคเค• เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค–ुเคฆ เค•ो เค•เคตि เคฏा เค•เคตिเคคाเค•ाเคฐ เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคฐเคนा เคนै। เคจเคนीं เคถाเคฏเคฆ เคฎैंเคจे เค—เคฒเคค เค•เคนा। เค…เคธเคฒ เคฎें เคเค• เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค•ैเคธे เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เค…เคชเคจे เคธเคฎเคฏ เค•े เคญीเคคเคฐी เค”เคฐ เคฌाเคนเคฐी เคฅเคชेเคก़े เค–ा-เค–ाเค•เคฐ เค•เคตिเคคाเค•ाเคฐ เคนुเค† เคœा เคฐเคนा เคนै, ‘เคฌैเคฐंเค— เคฌेเคจाเคฎ เคšिเคŸ्เค िเคฏाँ’ เค•ो เคชเคข़เคจा เค‡เคธเค•ा เค—เคตाเคน เคนोเคจा เคนै। เคฒिเคนाเคœा เค•เคนाँ-เค•เคนाँ เค—ीเคค เคฎें เค•เคตिเคคा เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เคฎें เค—ीเคค เค˜ुเคฒा-เคฎिเคฒा เคนै เค”เคฐ เค•เคนाँ เคšเคฒเค•เคฐ เคตे เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนैं, เคฎुเคे เค•ुเค›-เค•ुเค› เคตैเคธा เคนी เคฐเคนเคธ्เคฏเคฎเคฏ เค”เคฐ เคฐोเคฎांเคšเค• เคฒเค—ा, เคœैเคธे เคถाเคฏเคฆ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ी เค•ुเค› เค…ंเคคเคฐ्เค—ुเคนाเค“ं เค•े เคญिเคค्เคคि-เคถिเคฒ्เคช เค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•िเคธी เค‡เคคिเคนाเคธ-เคช्เคฐेเคฎी เคฏा เค–ोเคœी เค•ो เคฒเค—ेเค—ा।

เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เคจि:เคธंเคฆेเคน ‘เคฌैเคฐंเค— เคฌेเคจाเคฎ เคšिเคŸ्เค िเคฏाँ’, ‘เคจींเคต เค•े เคชเคค्เคฅเคฐ’, ‘เคฆेเคนाเคคी เคŸीเคธเคจ’, ‘เค†เคค्เคฎเคถोเคง’, ‘เค•ाเคฒเคฏाเคค्เคฐी’, ‘เคจिเคถाเคจ’ เคœैเคธी เค•ुเค› เคฌเคข़िเคฏा เคœाเคจเคฆाเคฐ เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं। เคฌेเคนเคฆ เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคाเคँ, เคœो เคฎिเคฒเค•เคฐ เคตเคน เคจींเคต เคฌเคจाเคคी เคนैं เคœिเคธ เคชเคฐ เค†เค—े เคšเคฒเค•เคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เค•ी เคชूเคฐी เค‡เคฎाเคฐเคค เค–เคก़ी เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เค•ुเค›ेเค• เคเคธी เคญोเคฒी, เค…เคฒ्เคนเคก़ เค•เคตिเคคाเคँ เคญी เคนैं, เคœिเคจเค•ी เคฎเคธें เค…เคญी เคญीเค— เคฐเคนी เคนैं। เค•เคตिเคคा เค•ी เคคैเคฏाเคฐी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ। เคฒेเค•िเคจ เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•े เค—ीเคค เคฆेเค–िเค, เคคो เค‰เคจเคฎें เค•ुเค› เคเคธी เคชूเคฐ्เคฃเคคा เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เคธเคซाเคˆ เค”เคฐ เคธुเค˜เคฐाเคˆ เค†เคชเค•ो เคฎोเคนे เคฌเค—ैเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคคी! เคตเคนाँ เคธाเคฆเค—ी เคเคธी เคนै เค•ि เค‰เคธเค•ा เคœाเคฆू เคธिเคฐ เคšเคข़เค•เคฐ เคฌोเคฒเคคा เคนै, เค•ुเค›-เค•ुเค› เคฎीเคฐ เค•ी เค—เคœเคฒों เค•ी เคคเคฐเคน। เค‡เคจเคฎें เคธे เคเค• เค—ीเคค เคนै—

เคคुเคฎ เคฌिเคจ เค•ुเค› เค–ोเคฏा-เค–ोเคฏा เคธा
เค•ुเค› เคธूเคจा-เคธूเคจा เคฒเค—เคคा เคนै,
เคฐीเคคे เค˜เคฐ เค•ा เคนเคฐ เคฐीเคคाเคชเคจ
เค•ुเค› เคฆूเคจा-เคฆूเคจा เคฒเค—เคคा เคนै।

เคเคธे เคนी เคเค• เค”เคฐ เค—ीเคค เคฆेเค–ें। เค‡เคธเคฎें เคฌเค—ैเคฐ เคฌाเคฆเคฒों เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•िเค เคฌाเคฆเคฒों เค•ी เคฌाเคค เค‰เค ाเคˆ เค—เคˆ เคนै, เคฌเคนुเคค เค–ूเคฌเคธूเคฐเคคी เคธे—

เค†เคคे เค˜िเคฐ-เค˜िเคฐ
เคœाเคคे เคซिเคฐ-เคซिเคฐ,
เคงเคฐเคคी เค•े เค†ँเค—เคจ เคฎें เค‡เคจเค•ा
เค•्เคฏा เคœाเคจे เค•्เคฏा เค›ूเคŸ เค—เคฏा เคนै।

เคธंเค—्เคฐเคน เค•े เคเค• เค”เคฐ เค—ीเคค เคฎें เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เค•เคนเค•เคฐ เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เค•เคน เคฆेเคจे เค•ा เคฒाเค˜เคต เคนै। เคฌाเคค เคซूเคฒों เค•ी เคนै, เคฎเค—เคฐ เคซूเคฒ เคฏเคนाँ เคœเคฒเคคे เคนैं—
เคœเคฒเคคे เคนैं เคซूเคฒ
เค˜ाเคŸी เคฎें เคœเคฒเคคे เคนैं เคธेเคฎเคฒ เค•े เคซूเคฒ।

เค•्เคฏा ‘เคœเคฒเคจे’ เค•ी เคœเค—เคน เค•ोเคˆ เค”เคฐ เคถเคฌ्เคฆ เค†เคช เคธुเคा เคธเค•เคคे เคนैं? เคจเคนीं, เคฏเคนाँ เคœเคฒเคจे เค•ी เคธुंเคฆเคฐเคคा เคนै, เคœिเคธे เค•िเคธी เคธिเคฆ्เคง เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค•ी เค†ँเค– เคนी เคฆेเค– เคธเค•เคคी เคนै। เค”เคฐ เคซिเคฐ เคเค• เค”เคฐ เค—ीเคค เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐा เคง्เคฏाเคจ เคœाเค เคฌเค—ैเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคคा, เคœिเคธเค•ा เค‰เคธ्เคคाเคฆाเคจा เคเค•्เคธเคช्เคฐेเคถเคจ เค‰เคธे เคเค• เคฌเคก़ी เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เคŠँเคšाเคˆ เคฆे เคฆेเคคा เคนै—

เคฏเคน เคญी เคฆिเคจ เคฌीเคค เค—เคฏा,
เคชเคคा เคจเคนीं เคœीเคตเคจ เค•ा เคฏเคน เค˜เคก़ा,
เคเค• เคฌूँเคฆ เคญเคฐा เคฏा เค•ि เคเค• เคฌूँเคฆ เคฐीเคค เค—เคฏा।

เคฏाเคจी เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ी เคจिเคท्เคซเคฒเคคा เค”เคฐ เค‰เคฆाเคธी เค•ा เค—ीเคค। เคฎเค—เคฐ เคฏเคนी เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ी เคจिเคท्เคซเคฒเคคा เคฏा เค‰เคฆाเคธी เคœเคฌ เค•िเคธी เค—ाँเคต เค•ी เคธ्เคค्เคฐी เค•े เคฆुเค– เค”เคฐ เค†ँเคธुเค“ं เคธे เคœुเคก़เคคी เคนै, เคคो เค‰เคธเค•ी เคฐंเค—เคค เคนी เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคी เคนै। เค”เคฐ เค—ीเคค เคเค• เคŸेเคฐ เค•ी เคถเค•्เคฒ เคฒे เคฒेเคคा เคนै, “เคฌाเคฆเคฒ เค˜ेเคฐ-เค˜ेเคฐ เคฎเคค เคฌเคฐเคธ เค•ि เคฎेเคฐे เคฒाเคœ-เคตเคธเคจ เคกूเคฌे।”

เคฏे เค—ीเคค เคฆेเค–เคจे เคฎें เคธीเคงे, เคธเคฐเคฒ เคฒเค— เคธเค•เคคे เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เคฎुเคे เค•เคนเคจे เคฆीเคœिเค เค•ि เค‡เคจเค•ी เคธเคฐเคฒเคคा เค•ुเค›-เค•ुเค› เคงोเค–ेเคญเคฐी เคธเคฐเคฒเคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เคฏे เคฌเคนुเคค-เค•ुเค› เคธเคนเค•เคฐ, เคชเคšाเค•เคฐ เค”เคฐ เคเค• เคฌเคก़ी เค•ाเคต्เคฏ-เคธाเคฎเคฐ्เคฅ्เคฏ เค•ो เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฒिเค–े เค—เค เค—ीเคค เคนैं। เคฏे เคฆेเค–เคจे เคฎें เคธเคฐเคฒ เค‡เคธीเคฒिเค เคฒเค—เคคे เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि เคเค• เคธिเคฆ्เคง เค•เคตि เคจे เค‡เคธ เค—ीเคคों เค•े เคฆเคฐ्เคฆ เค•ो เค…เคชเคจा, เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เค…เคชเคจा เคฌเคจाเค•เคฐ เคฒिเค–ा เคนै। ‘เคฌैเคฐंเค— เคฌेเคจाเคฎ เคšिเคŸ्เค िเคฏाँ’ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคฎैं เคจเคนीं เค•เคนเคคा เค•ि เคนเคฒเค•ी เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเค•े เค—ीเคคों เค•ा เค•เคฆ เค‰เคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เคฌเคก़ा เคนै।

เคนाँ, เคฏे เค•เคตिเคคाเคँ เคเค• เคฆेเคนाเคคी เคฎเคจ เค•ी เคिเคเค• เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฌเคก़ी เคชुเค–्เคคเค—ी เคธे เคฏเคน เค•เคนเคคी เคฒเค— เคธเค•เคคी เคนैं เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ी เคฏเคน เค—ाเคก़ी เคœो เค†เคœ ‘เคฆेเคนाเคคी เคŸीเคธเคจ’ เคชเคฐ เค–เคก़ी เคนै, เค•เคฒ เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคฐाเคœเคงाเคจी เคชเคนुँเคšे। เคฎเค—เคฐ เคฐाเคœเคงाเคจी เคชเคนुँเคšเค•เคฐ เคญी เคตเคน เคถเคนเคฐाเคคी เค‰เคคเคฐเคจ เคชเคนเคจเคจे เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•เคฐेเค—ी เค”เคฐ เค…เคชเคจा ‘เคฆेเคธीเคชเคจ เค•ा เค ाเคŸ’ เคนเคฐ เคนाเคฒ เคฎें เคฌเคšाเค เค”เคฐ เคฌเคจाเค เคฐเค–ेเค—ी। เค”เคฐ เคนเคฎ เคฆेเค–เคคे เคนैं, เคฏเคน เคšीเคœ เค…เค•्เคทเคฐเคถ: เคธเคนी เคธाเคฌिเคค เคนुเคˆ।


[4]

‘เคชเค• เค—เคˆ เคนै เคงूเคช’ เคฎें เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคถुเคฐुเค†เคคी เค•เคš्เคšेเคชเคจ เค•ी เคœเค—เคน เคเค• เคคเคฐเคน เค•ी เคชुเคท्เคŸเคคा เค”เคฐ เค—ांเคญीเคฐ्เคฏ เคจเคœเคฐ เค†เคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे ‘เคชเค• เค—เคˆ เคนै เคงूเคช’ เค•ा เคฎुเคนाเคตเคฐा เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เคชเคฐ เค‡เคคเคจा เค–เคฐा เค‰เคคเคฐเคคा เคนै เค•ि เคฎैं เคšเค•िเคค เคนूँ। เค‡เคธเคฎें เคเคธी เคขेเคฐों เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคนिंเคฆी เค•ी เค…เคš्เค›ी เค”เคฐ เคฏाเคฆ เคฐเคน เคœाเคจे เคตाเคฒे เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคจเคฎें เคญी เค•ोเคˆ เค•ोเคˆ เคฆเคฐ्เคœเคจ เคญเคฐ เค•เคตिเคคाเคँ เคคो เคฌेเคนเคคเคฐीเคจ เค”เคฐ เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคนैं—เค…เคชเคจे เค†เคช เคฎें เคเค•เคฆเคฎ เคฎुเค•เคฎ्เคฎเคฒ! เคฏเคน เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคฐเคšเคจा-เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคธเคฎृเคฆ्เคง เค•ाเคฒ เคนै। เคเค• เคญเคฐा-เคชूเคฐा เคฏौเคตเคจ!
เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคชเคนเคฒी เค•เคตिเคคा ‘เคนोเคจे เคจ เคนोเคจे เค•े เคฌीเคš’ เคนी เคจเคœเคฐ เค•ो เคชเค•เคก़ เคฒेเคคी เคนैं เค”เคฐ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‡เคธे เคชเคข़े เคฌเค—ैเคฐ เค†เคช เค†เค—े เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคे। เคฒेเค•िเคจ เค—ौเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคšीเคœ เคฏเคน เคนै เค•ि เคฏเคน เคนोเคจा เคจ เคนोเคจा เค•िเคธी เค…เคธ्เคคिเคค्เคตเคตाเคฆी เคšिंเคคเคจ เค•ी เคšिเคฐ-เคชเคนेเคฒी เค•ा-เคธा เคจเคนीं เคนैं, ‘เคŸू เคฌी เค†เคฐ เคจॉเคŸ เคŸू เคฌी...?’ เคจ, เคจเคนीं! เคฏเคน เคตो เคšीเคœ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เค‰เคธเคธे เค…เคฒเค— เคนै। เคฏเคน เคเค• เคธเคนी เค†เคฆเคฎी เค•े เค—เคฒเคค เคœเค—เคน เค† เคœाเคจे เค•ी เค›เคŸเคชเคŸाเคนเคŸ เคนै, เค…เคชเคจे เค—เคฒเคค เคขंเค— เคธे เคนोเคจे เค”เคฐ เค‡เคธเคธे เคญी เคธाเคซ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนूँ, เคคो เค—เคฒเคค เคขंเค— เคธे เคธเคฎเคे เคœाเคจे เค•ी เคชीเคก़ा เคนै। เค”เคฐ เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคœैเคธा เคนोเคจा เคšाเคนिเค, เคตैเคธा เคจ เคนो เคชाเคจे เค•ी เคฎเคฐ्เคฎांเคคเค• เคชीเคก़ा เคนै। เค…เค—เคฐ เคฎैं เค•เคนूँ เค•ि เคฏเคน เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค…เคชเคจी เคชीเคก़ा เคนै, เคจिเคœ เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ, เคœिเคธเคฎें เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เค‰เคจเค•ी เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค•े เคชเคจ्เคจे เคญी เคซเคก़เคซเคก़ाเคคे เคจเคœเคฐ เค† เคธเค•เคคे เคนैं, เคคो เค•ुเค› เค—เคฒเคค เคจ เคนोเค—ा।

เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนें, เคคो เคตเคน เค—ाँเคต เค”เคฐ เคถเคนเคฐ เค•े เคฌीเคš เค•ा เคคเคจाเคต เคนै। เค—ाँเคต เคถเคนเคฐ เคฎें เค†เค•เคฐ เค•ुเค› เค िเค เค• เค—เคฏा เคนै, เคฎเค—เคฐ เค—ाँเคต เค…เคชเคจे เค ेเค เคชเคจे เค•ो เคญी เคนเคฐเค—िเคœ เค›ोเคก़เคจे เค•ो เคคैเคฏाเคฐ เคจเคนीं เคนै। เค”เคฐ เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค…เค—เคฐ เค‡เคธเคฎें เค…เคธ्เคคिเคค्เคตเคตाเคฆी เคธोเคš เค•ी เคเค•ाเคง เคญूเคฒी-เคญเคŸเค•ी เคธोเคš เคนै เคญी, เคคो เคตเคน เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เค†เค•เคฐ, เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธोเคš เค”เคฐ เคฌेเคšैเคจी เค•े เคฎเคนाเคธเคฎुเคฆ्เคฐ เคฎें เคœा เคฎिเคฒी เคนै। ‘เคฎเคนाเคธाเค—เคฐ’, ‘เค†เค•ाเคถ เคฎें เคซเคธเคฒ เคฒเคนเคฒเคนा เคฐเคนी เคนै’, ‘เคฌाเคนเคฐ-เคญीเคคเคฐ’, ‘เคคเคฒाเคถ’, ‘เคเค• เค”เคฐ เคชृเคท्เค ’, ‘เคฐเคšเคจा’, ‘เค…เคœเคจเคฌी’, ‘เค ंเคกी เคนเคตाเคँ’, ‘เคธुเค–ी เคฒोเค—’, ‘เคชเค• เค—เคˆ เคนै เคงूเคช’ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เคเคธी เคเค• เคธे เคเค• เคฌेเคนเคคเคฐीเคจ เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ा เค•เคตिเคคा เค—เคข़เคจे เค•ा เค…เคชเคจा เคฎौเคฒिเค• เคคเคฐीเค•ा เค”เคฐ เค”เคœाเคฐ เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं। เคนाเคฒाँเค•ि “เค›ाँเคน เค—เคฒिเคฏों เคฎें เคญเคŸเค•เคคी เคนै”, “เคเค• เคฌเคนเค•ी เคนเคตा เคซाเค—ुเคจ เค•ी” เคœैเคธी เค—ीเคคाเคค्เคฎเค•เคคा เค…เคญी เคฌเคฐเค•เคฐाเคฐ เคนै เคœो เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•े เค…เคชเคจे เคฎुเค•्เคค เคธ्เคตเคญाเคต เค•ी เคคเคฐंเค— เค•ी เคคเคฐเคน เคนเคฎें เค…เคชเคจे เคธंเค— เคฌเคนाเค เคฒिเค เคœाเคคी เคนै।

เคฏों เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें ‘เค†เค•ाเคถ เคฎें เคซเคธเคฒ เคฒเคนเคฒเคนा เคฐเคนी เคนै’ เคธเคฎेเคค เค•ुเค› เค”เคฐ เค•เคตिเคคाเคँ เค‡เคธเคฒिเค เคญी เคฏाเคฆ เค•ी เคœा เคธเค•เคคी เคนैं เค•ि เค‰เคจเคฎें เคญाเคฐเคค-เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เคฏुเคฆ्เคง เค”เคฐ เคคเคฌाเคนी เค•ी เคฌเคนुเคค เค‰เค—्เคฐ เค›ाเคฏाเคँ เคฎौเคœूเคฆ เคนैं เค”เคฐ เคฏे เคธเคšเคฎुเคš เคเค• เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ เค•ी เคคเคนเคฐ เคนैं। ‘เคฎेเคฐा เค†เค•ाเคถ’, ‘เค—ाเคก़ी เคœा เคฐเคนी เคนै’, ‘เคซिเคฐ เคตเคนी เคฒोเค—’ เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•ी เคฒंเคฌी เคฎเคนเคค्เคค्เคตाเค•ांเค•्เคทी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं เคœिเคจเคฎें เค‰เคจเค•े เคฏुเคตा เคฎเคจ เค•ी เคชूเคฐी เคŠเคฐ्เคœा เค”เคฐ เคฌेเคšैเคจी เคนเคฎें เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै। เคฎเค—เคฐ เคเค• เค–ाเคธ เคคเคฐเคน เค•े เคงीเคฐเคœ, เคธंเคฏเคฎ เค”เคฐ เค–ुเคฒी เคฆृเคท्เคŸि เค•े เคธाเคฅ।
เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เค•े เคธंเค—्เคฐเคน ‘เค•ंเคงे เคชเคฐ เคธूเคฐเคœ’ เค”เคฐ ‘เคฆिเคจ เคเค• เคจเคฆी เคฌเคจ เค—เคฏा’ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เค•े เคจिเคธ्เคธंเคฆेเคน เคฌเคนुเคค เค…เคš्เค›े เคธंเค—्เคฐเคน เคนैं, เคœिเคจเค•ी เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคšเคฐ्เคšा เคนुเคˆ เคนै। เค‰เคจเค•ी เคฐเคšเคจा-เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคฏเคน เคถिเค–เคฐ-เค•ाเคฒ เคนै। เค‡เคจ เคธंเค—्เคฐเคนों เค•ी เคฆเคฐ्เคœเคจों เคเคธी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœिเคจ्เคนें เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‰เคฆ्เคงृเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เค”เคฐ เคœिเคจเค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•े เคฌเค—ैเคฐ เคจเคˆ เค•เคตिเคคा เคฏा เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เค•เคตिเคคा เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคชूเคฐी เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคी। ‘เค•ंเคงे เคชเคฐ เคธूเคฐเคœ’ เค–ुเคฆ เคฎें เคเค• เคฒाเคœเคตाเคฌ เค•เคตिเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธे เคนिंเคฆी เค•ी เคถीเคฐ्เคท เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงिเคฏों เคฎें เค—िเคจा เคœाเคจा เคšाเคนिเค। เค‡เคธी เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें ‘เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคตเคน เคฒंเคฌी เค•เคตिเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคœीเคตเคจ-เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคฌเคนुเคค เค•เค ोเคฐ เคฌिंเคฌ เคนै, เค”เคฐ เคœिเคธे เคชเคข़เคคे เคนुเค เค•ा เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เค•เคตिเคคा เค•ा เคธाเค ोเคค्เคคเคฐी เคฆौเคฐ เคนเคฎाเคฐी เค†ँเค–ों เค•े เค†เค—े เค•ौंเคง เคœाเคคा เคนै। ‘เค—เค เคฐी’, ‘เคฒौเคŸ เค†เคฏा เคนूँ เคฎेเคฐे เคฆेเคถ’, ‘เคเค• เคœंเค—เคฒ’, ‘เคตเคน เค‡เคธी เคฎौเคธเคฎ เคฎें เค†เคคा เคนै’, ‘เค›ुเคŸ्เคŸिเคฏों เค•े เคฆिเคจ’, ‘เคฌोเคง’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธे เคฒिเค–ी เค—เคˆ เค›เคน เค•เคตिเคคाเคँ, ‘เค…เคชเคจे เคธे เค…เคชเคจे เคคเค•’, ‘เคฐाเคตเคฃ เค•ा เคชुเคคเคฒा’, ‘เคฏเคนी เคนोเคจा เคนै’, ‘เคเค• เคฆिเคจ’ เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคชเคข़ी เคœाเคจे เคฒाเคฏเค• เคฒाเคœเคตाเคฌ เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน ‘เคฆिเคจ เคเค• เคจเคฆी เคฌเคจ เค—เคฏा’ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी ‘เคธเคก़เค•’, ‘เคนเคฎ เค•เคนाँ เคนैं’, ‘เคเค• เคฆिเคจ เคฎें เคฆो เคฆिเคจ’, ‘เคงूเคช’, ‘เคฐाเคœเคงाเคจी เคเค•्เคธเคช्เคฐेเคธ’, ‘เค–ोเคœ’ เคเคธी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं เคœिเคจเคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ा เค•ाเคต्เคฏ-เคฎुเคนाเคตเคฐा เค…เคชเคจे เคชूเคฐे เคจिเค–ाเคฐ เค”เคฐ เคคेเคตเคฐ เค•े เคธाเคฅ เคฎौเคœूเคฆ เคนै। เคนाเคฒाँเค•ि เค‡เคธ เคฆौเคฐ เคฎें เคญी “เค–ो เค—เคˆ เคนैं เคธเคฌ เคฏाเคค्เคฐाเคँ เคธाเคฅ เค•ी, เคฐाเคธ्เคคा เคนी เคฐाเคธ्เคคा เค…เคฌ เคฐเคน เค—เคฏा” เคœैเคธी เค•เคฐुเคฃा เค—ूँเคœों เค”เคฐ เคจाเคฆ เคตाเคฒे เค—ीเคค เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคšเคฒเคคे เคฐเคนे เค”เคฐ เค‡เคธเคธे เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เค•ोเคˆ เค…ंเคคเคฐ्เคตिเคฐोเคง เคจเคนीं, เคเค• เคชुเค–्เคคเค—ी เค”เคฐ เคญीเคคเคฐी เคฐเคธ เคนी เคœुเคก़ा।

เคนाँ, เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค…เคชเคจे เคคเคฎाเคฎ เค†เคฒोเคšเค•ों เค•ो, เคœो เคฎเคนเคœ เค‰เคจ्เคนें ‘เคเค• เคธीเคงा-เคธाเคฆा เค•เคตि’ เค•เคนเค•เคฐ เคเค• เค›ोเคŸी เคชिเคŸाเคฐी เคฏा เค–ाเคจे เคฎें เคกाเคฒ เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं, เค•เคญी-เค•เคญी เคฌเคก़े เคฎเคœे เคฎें เค–िเคฒाเคคे เค”เคฐ เคนเคก़เค•ाเคคे เคญी เคฐเคนเคคे เคนैं। เคเคธे ‘เคถ्เคฐीเคฎंเคค’ เคฒोเค— เค•เคฒ्เคชเคจा เคคเค• เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी ‘เคฎृเคค्เคฏुเคฌोเคง’ เคœैเคธी เค•เคตिเคคाเคँ เคญी เคฒिเค– เคธเค•เคคे เคนैं เคœो เค‰เคจเค•े เคซूเคฒे เคนुเค เค…เคธ्เคคिเคค्เคตเคตाเคฆी เคชेเคŸ เคฎें เคฌเคก़ी เคนोเคถिเคฏाเคฐी เคธे เคเค• เคธूเคˆ เคšुเคญा เคฆेเคคी เคนै। เค”เคฐ เคซिเคฐ ‘เคฎृเคค्เคฏुเคฌोเคง’ เค•ा เคตिเคฆेเคถी เคฌोเคง เคชเคข़े เคนुเค เคช्เคฏाเคฐेเคฒाเคฒ เค•ा เคœो เคจाเคŸเค• เค†ँเค– เค•े เค†เค—े เค†เคคा เคนै, เคตเคน เคธเคšเคฎुเคš เค•เคฎाเคฒ เค•ा เคนै! ‘เค†เคจंเคฆ-เคฌोเคง’ เค•เคตिเคคा เคฎें เคคो เคตे เค…เคชเคจे เค†เคฒोเคšเค•ों เค”เคฐ เคชाเค เค•ों เคฆोเคจों เค•ो เคฒเค—เคญเค— เคญौเคšเค•्เค•ा เค•เคฐเคคे เคนुเค ‘เค•ुเค•ुเคฐเคฎुเคค्เคคा’ เค•े เคธाเคฅ เคเค• ‘เคœुเคค्เคคा’ เคฒे เค†เคคे เคนैं, เค‰เคธเคธे เค…เคš्เค›े-เค…เคš्เค›ों เค•ी เคธाँเคธ เค‰เค–เคก़ เคธเค•เคคी เคนै, เคšेเคนเคฐा เคซเค•्เค• เคนो เคธเค•เคคा เคนै। เคฒเค—เคคा เคนै, เคจिเคฐाเคฒा เค•ी ‘เค•ुเค•ुเคฐเคฎुเคค्เคคा’ เค•เคตिเคคा เค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฅोเคก़ा เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅ-เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคฆे เคฆिเคฏा เคนो।

เคฎैं เคธเคฎเคเคคा เคนूँ, เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคนเคฐ เค†เคฒोเคšเค• เค•ो เค†เคˆเคจे เคฎें เค…เคชเคจा เคธเคนी เคšेเคนเคฐा เคฆेเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคเค• เคฌाเคฐ เคœเคฐूเคฐ เคฏเคน เค•เคตिเคคा เคชเคข़ เคฒेเคจी เคšाเคนिเค। เค‡เคธเคฒिเค เคญी เค•ि เคœो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคเค• เคธूเค–ा เค†เคฆเคฐ्เคถเคตाเคฆी เค•เคตि เค•เคนเคคे เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเค เค•ि เค‰เคจเค•े เคญीเคคเคฐ เคนाเคธ्เคฏ-เคตिเคจोเคฆ เค•ा เค•िเคคเคจा เคฎाเคฆ्เคฆा เคนै—

เคเค• เค†เคฒोเคšเค• เค•ो เคฎिเคฒा เคเค• เคชเคนเคจा เคนुเค† เคœुเคค्เคคा
เค–ुเคถ เคนुเค†
เคฎुเคซ्เคค เคฎिเคฒ เคœाเค เคคो เค•्เคฏा เค•เคฎเคฒ, เค•्เคฏा เค•ुเค•ुเคฐเคฎुเคค्เคคा!
เคตเคนीं เค–เคก़ा เคฅा เคเค• เคธ्เคตाเคฎिเคญเค•्เคค เคช्เคฐाเคฃी
เค‰เคธे เคฌुเคฒाเคฏा, เคชुเคšเค•ाเคฐा, เคชिเคฒाเคˆ เค…เคฎเคฐเคตाเคฃी—
‘เคฆेเค– เคช्เคฏाเคฐे
เคคू เค–ोเคŸा เคนै เคฏा เค–เคฐा,
เคคू เค–ाเคฒी เคนै เคฏा เคญเคฐा,
เคฐोเคœ-เคฐोเคœ เคฅोเคก़ा-เคฅोเคก़ा เค‡เคธ เคœूเคคे เค•ो เคšाเคŸा เค•เคฐ
เค”เคฐ เคฏเคนाँ เคธे เค—ुเคœเคฐเคจे เคตाเคฒे เคนเคฐ เค†เคฆเคฎी เค•ो เค•ाเคŸा เค•เคฐ।’
เคคเคญी เคธे
เคนเคฐ เค†เคจे-เคœाเคจे เคตाเคฒे เค•ो
(เค•ाเคŸ เคคो เคจเคนीं เคชाเคฏा) เคญूँเค• เคฐเคนा เคนै เคฏเคน เค•ुเคค्เคคा...!
เคœाเคนिเคฐ เคนै, เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เคฎें เค†เคฒोเคšเค• เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค–เคฌเคฐ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เค‰เคธ ‘เคฌौเคจों เค•े เคธंเคธाเคฐ’ เค•ी เคฒी เค—เคˆ, เคœिเคธเค•ा เค•ाเคฎ ‘เคเค•’ เค•े เคœूเคคे เคšाเคŸเคจा เค”เคฐ เคฌเคนुเคคों เค•ो ‘เค•ाเคŸเคจा’ เคนै। เค”เคฐ เค•ौเคจ เค•เคนेเค—ा เค•ि เคฏเคน เคธเคš เคจเคนीं เคนै?


[5]

เค‡เคธเคธे เค†เค—े เค•ी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เคœिเคธเคฎें ‘เคœुเคฒूเคธ เค•เคนाँ เคœा เคฐเคนा เคนै’, ‘เค†เค— เค•ुเค› เคจเคนीं เคฌोเคฒเคคी’, ‘เคฌाเคฐिเคถ เคฎें เคญीเค—เคคे เคฌเคš्เคšे’, ‘เคเคธे เคฎें เคœเคฌ เค•เคญी’ เค”เคฐ เค—เคœเคฒ-เคธंเค—्เคฐเคน ‘เคนँเคธी เคนोंเค  เคชเคฐ เค†ँเค–ें เคจเคฎ เคนैं’ เคถाเคฎिเคฒ เคนैं, เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคช्เคฐौเคข़เคค्เคต เค•ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เคนै, เคœिเคธเคฎें เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เคฌเคนुเคค เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏเคœเคจเค• เคขंเค— เคธे เคซैเคฒเคคी เค—เคˆ เคนै। เค†เคธเคชाเคธ เค•ी เคฆुเคจिเคฏा เค•ा เค•ोเคˆ เค›ोเคŸा เคธे เค›ोเคŸा, เคฎाเคฎूเคฒी เคธे เคฎाเคฎूเคฒी เค…เคจुเคญเคต เคญी เคตเคนाँ เคช्เคฐเคตेเคถ เค•े เคฒिเค เคฆ्เคตाเคฐ เค–เคŸเค–เคŸाเค•เคฐ เคฆเคธ्เคคเค• เคฆे เคธเค•เคคा เคนै। เคฎाเคจो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคฆเคฐเคถा เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนों เค•ि เค…เคฌ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เคเค• เคเคธी เคฌเคก़ी เคชเคฐिเคตाเคฐिเค•เคคा เค•ा เคฐूเคช เคฒेเคคी เคœा เคฐเคนी เคนै, เคœिเคธเคฎें เคนเคฐ เคถเค–्เคธ เค‰เคธी เค…เคงिเค•ाเคฐ เคธे เค†เค•เคฐ เคฌैเค  เค”เคฐ เคฌเคคिเคฏा เคธเค•เคคा เคนै, เคœैเคธे เคตเคน เค‰เคธเค•ा เค…เคชเคจा เค˜เคฐ เคนो! เคฏเคน เค†เค•เคธ्เคฎिเค• เคจเคนीं เค•ि เค‡เคธ เคฆौเคฐ เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เค•ा เคฌीเคœ เคถเคฌ्เคฆ ‘เค˜เคฐ’ เคนै เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคœिเคธ เค•ाเคต्เคฏ-เคธ्เคตเคฐ เค•ी เค—ूँเคœ-เค…เคจुเค—ूँเคœ เค‰เคจเค•ी เค‡เคธ เคฆौเคฐ เค•ी เคชूเคฐी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เคธเคฎाเคˆ เคนुเคˆ เคนै, เค‰เคธे เค…เค—เคฐ เค•เคนเคจा เคนो, เคคो เค‰เคจ्เคนीं เค•े เค—ीเคค เค•ी เคเค• เคชंเค•्เคคि เค‰เค ाเคจी เคชเคก़ेเค—ी, “เคฆिเคจ เคกूเคฌा, เค…เคฌ เค˜เคฐ เคœाเคँเค—े।”

เคฏเคน เคœो เค˜เคฐ เคœाเคจा เคนै, เคฏเคน เคœो เค˜เคฐ เค•ी เคŠเคท्เคฎा เคญเคฐी เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค•เคคा เคนै, เค”เคฐ เคฏเคน เคœो เค‡เคธ เค˜เคฐ เค•ी เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค•เคคा เคฎें เคธाเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฌเคจाเค•เคฐ เคธเคฎा เคฒेเคจा เคนै, เค‡เคธे เค…เคชเคจे เคฆौเคฐ เค•े เคฆो เคฌเคก़े เคฒेเค–เค•ों เคฎें เคฎैंเคจे เคฌเคก़े เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏเคœเคจเค• เคขंเค— เคธे เคฆेเค–ा। เคเค• เคกॉ. เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ, เคฆूเคธเคฐे เคกॉ. เคฐाเคฎเคตिเคฒाเคธ เคถเคฐ्เคฎा। เคฆोเคจों เคฆो เคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคฒेเค–เค•, เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคœो เค˜เคฐ เค•ी เคฎเคฐ्เคฏाเคฆा เค”เคฐ เค†เคฆเคฐ्เคถ เคนै, เคตเคน เค‰เคจเค•े เคฎเคนเคค् เคœीเคตเคจ-เค†เคฆเคฐ्เคถों เคฎें เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค˜ुเคฒ-เคฎिเคฒ เค—เคฏा เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เคถเคฌ्เคฆ-เคฏाเคค्เคฐा เคฒเค—ाเคคाเคฐ เค…เคตिเคšเคฒिเคค เคญाเคต เคธे เค”เคฐ-เค”เคฐ เคฌเคก़े เคถिเค–เคฐों เคคเค• เคœाเคคी เคฐเคนी เคนै। เค‡เคธเคธे เคฎाเคฒूเคฎ เคชเคก़เคคा เคนै เค•ि เค˜เคฐ เค•ोเคˆ เค›ोเคŸी เคšीเคœ เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เค˜เคฐ เคญी เคเค• เคฌเคก़ा เค†เคฆเคฐ्เคถ เคนै เค”เคฐ เค˜เคฐ เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถों เค•ो เค…เคชเคจे เคŠँเคšे เคœीเคตเคจ-เค†เคฆเคฐ्เคถों เคธे เคเค•ाเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆेเคจे เคธे เคนी เค•िเคธी เคต्เคฏเค•्เคคि เคฏा เคฒेเค–เค• เคฎें เคตเคน เคญीเคคเคฐी เคฆृเคข़เคคा เค†เคคी เคนै เค•ि เคตเคน เค…เคŸूเคŸ เค†เคธ्เคฅा เค•े เคธाเคฅ เค…ंเคค เคคเค• เคšเคฒเคคा เค”เคฐ เค†เค—े เคฌเคข़เคคा เคจเคœเคฐ เค†เคคा เคนै।

เคœाเคนिเคฐ เคนै, เค‡เคธ เคฆौเคฐ เค•ी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›ी เค•เคตिเคคाเคँ เคตे เคนैं, เคœो เคชเคค्เคจी, เคฌเคš्เคšों, เค˜เคฐ เค”เคฐ เค†เคธเคชाเคธ เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคนैं। เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे ‘เค†เค— เค•ुเค› เคจเคนीं เคฌोเคฒเคคी’ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें ‘เคฒเคก़เค•ी’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธे เคฒिเค–ी เค—เคˆ เค†เค  เค•เคตिเคคाเคँ เคฌเคนुเคค เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคนैं เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคธाเคฆเค—ी เคฎें เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคญी। เคเคธी เคนी เค•ुเคฒ เค›เคน เคฒाเค‡เคจों เค•ी เคเค• เค›ोเคŸी-เคธी เค•เคตिเคคा เคฏเคนाँ เค‰เคฆ्เคงृเคค เค•เคฐ เคฐเคนा เคนूँ—

เคฒเคก़เค•ा เคฌเคก़ा เคนो เคฐเคนा เคนै
เคฒเคก़เค•ी เคฌเคก़ी เคนो เคฐเคนी เคนै
เคฒเคก़เค•ा เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค˜เคฐ เค–ाเคฒी เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै
เคฒเคก़เค•ी เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค˜เคฐ เคญเคฐ เคฐเคนी เคนै
เคฒเคก़เค•ा เคกเคฐा เคฐเคนा เคนै เคธเคก़เค•ों-เคšौเคฐाเคนों เค•ो
เคฒเคก़เค•ी เคธ्เคตเคฏं เค…เคชเคจे เคธे เคกเคฐ เคฐเคนी เคนै।

เค•ोเคˆ เค›เคน เคฒाเค‡เคจों เค•ी เค•เคตिเคคा เคญी เค•ैเคธे เคเค• เคฎुเค•เคฎ्เคฎเคฒ เค”เคฐ เคญเคฐी-เคชूเคฐी เค•เคตिเคคा เคนो เคธเค•เคคी เคนै, เค‡เคธเค•ा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฆेเคจा เคนो เคคो เค‡เคธเคธे เค…เคš्เค›ी เค•िเคคเคจी เค•เคตिเคคाเคँ เคฎिเคฒेเค—ी เค†เคชเค•ो?

เคเคธे เคนी ‘เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคนँเคธी’ เค•ी เค˜ुเคŸเคฐुเค“ं เคšเคฒเคคी เคฏเคน เค›ोเคŸी-เคธी เคฌเคš्เคšी เคจเคนीं เคญूเคฒเคคी, เคœो เคฆिเคจ เคญเคฐ เค•ी เค‰เคฆाเคธी เค•ा เค•เคฒेเคœा เคšाเค• เค•เคฐ เคฆेเคคी เคนैं เค”เคฐ เค†เค•ाเคถ เคฎें เคšाँเคฆเคจी เคจिเค•เคฒ เค†เคคी เคนै। ‘เคฌाเคฐिเคถ เคฎें เคญीเค—เคคे เคฌเคš्เคšे’ เค•ी ‘เค˜เคฐ’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธे เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคชाँเคš เค•เคตिเคคाเคँ เคฏा ‘เคธंเค•ु’ เค•े เคฒिเค เคฒिเค–ी เค—เคˆ เค•เคตिเคคा เคญी เคเคธी เคนी เค†เคค्เคฎीเคฏ เคนैं। ‘เค†เค— เค•ुเค› เคจเคนीं เคฌोเคฒเคคी’ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी ‘เคฎเค•ाเคจ’ เค•เคตिเคคा เค…เคชเคจा เค˜เคฐ เคนोเคจे เค•ा เคเค• เค”เคฐ เค…เคฐ्เคฅ เค–ोเคฒเคคी เคนै। เคธीเคฎेंเคŸ เค”เคฐ เคˆंเคŸों เคธे เคฌเคจे เค‡เคธ เคฎเค•ाเคจ เคฎें เคœเคฎीเคจ เค•ा เคเค• เคŸूเค•เคก़ा เค–ाเคฒी เค›ूเคŸा เคนुเค† เคนै, เคœเคนाँ เคจीเคฌू เค•ा เคเค• เค›ोเคŸा-เคธा เคชेเคก़ เค”เคฐ เคคुเคฒเคธी เค•ा เคฌिเคฐเคตा เคนै। เค‡เคธी เคธे เคฏเคน เคฎเค•ाเคจ, เคฎเค•ाเคจ เคจ เคฐเคนเค•เคฐ ‘เค˜เคฐ’ เคนो เคœाเคคा เคนै।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน ‘เคœुเคฒूเคธ เค•เคนाँ เคœा เคฐเคนा เคนै’ เค•ी ‘เค”เคฐเคค’ เค•เคตिเคคा เคธ्เคค्เคฐी เคนोเคจे เค•े เค•िเคคเคจे เคฌเคก़े เค…เคฐ्เคฅ เค”เคฐ เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เค–ोเคฒเคคी เคนै, เคฏเคน เค‡เคธे เคชเคข़เค•เคฐ เคนी เคœाเคจा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคชूเคฐा เค˜เคฐ เค‰เคธเค•ी เคฒเคฏ เคชเคฐ เคšเคฒเคคा เคนै। เคธเคญी เค•े เคธुเค–ों, เคนँเคธी-เคฎुเคธเค•เคฐाเคนเคŸ เค”เคฐ เค—ुเคจเค—ुเคจाเคนเคŸों เค•ी เคจींเคต เคฎें เคตเคน เคนै। เคšเคฐเค–े เค•ी เคคเคฐเคน เคตเคน เคฐाเคค-เคฆिเคจ เคšเคฒเคคी เคฐเคนเคคी เคนै। เคธเคฌเค•े เคธाเคฅ เคนँเคธเคคी เคนै เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคเค•ांเคค เคฎें เคฌเคนुเคค เคนเคฒเค•े เคธे เค…เคชเคจी เค•เคฐाเคน เค•ो เคฆเคฌा เคฒेเคคी เคนै। เคธเคฌเค•े เคนोเคจे เค•े เคชीเค›े เค…เคธเคฒ เคฎें เค‡เคธ เค”เคฐเคค เค•ा เคนोเคจा เคนी เคนै। เคฎเค—เคฐ เค‡เคธ เค”เคฐเคค เค•े เคนोเคจे เค•ो เคธเคšเคฎुเคš เค•िเคธเคจे เคฎเคนเคธूเคธ เค•िเคฏा เคนै! ‘เค…เค•ेเคฒा เค•เคฌीเคฐ’, ‘เคฐूเคชांเคคเคฐ’, ‘เคฌाเคค’, ‘เคคुเคฎเคจे เค•्เคฏों เค•เคนा’, ‘เคฌเคก़เคช्เคชเคจ’, ‘เคนเคฎ เคฆोเคจों’, ‘เค•เคŸ-เคซเคŸे เคชृเคท्เค ’, ‘เค—ोเคฒी’, ‘เค†เคฒोเคšเค•’, ‘เคšिเคŸ्เค िเคฏाँ’, ‘เคฎाเค‡เค•’, ‘เคงเคฐ्เคฎ’ เค‡เคธ เคฆौเคฐ เค•ी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคตे เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคฌเค—ैเคฐ ‘เคฒाเค‰เคก’ เคนुเค เคœीเคตเคจ เค•ी เคฌเคก़ी เคธे เคฌเคก़ी เคตिเคธंเค—เคคिเคฏों เค•ो เคฎाเคจो เคตे เค–ेเคฒ-เค–ेเคฒ เคฎें เค•เคน เคœाเคคे เคนैं। เคฏเคน เคตเคน เคฆौเคฐ เคนै, เคœเคฌเค•ि เค‰เคจเค•ा เค—ुเคธ्เคธा, เค†เค•्เคฐोเคถ, เคฆเคฐ्เคฆ, เคธเคฌ-เค•ुเค› เคเค• เคคเคฐเคน เค•ी เคธंเคœीเคฆเค—ी เคฎें เคขเคฒ เค—เคฏा เคนै। เค”เคฐ เค‡เคจเค•ा เค†เคธ्เคตाเคฆ เค•ुเค›-เค•ुเค› เคตैเคธा เคนी เคนै, เคœैเคธे เคงเคฐเคคी เคธे เคœเคจ्เคฎ เคฒेเคจे เคตाเคฒे เคฒोเค•เค—ीเคคों เค”เคฐ เคฒोเค•ाเค–्เคฏाเคจों เค•ा เคฐเคนा เคนोเค—ा, เคœिเคจเคฎें เคเค• เคญीเคคเคฐ เค•ी เค—เคนเคฐाเคˆ เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เค†เคคी เคšเคฒी เคœाเคคी เคนै।

เคฎเคœे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เค‡เคธ เคฆौเคฐ เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคจे เคฌเคนुเคค-เคธी เค—เคœเคฒें เคญी เคฒिเค–ीं เค”เคฐ เค‡เคจเคฎें เค•ुเค› เคคो เค‡เคคเคจी เคธुเค˜เคก़ เค”เคฐ เค•ाเคฎเคฏाเคฌ เคนैं เค•ि เคฒเค—เคคा เคนै เค‰เคจเค•े เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค•ा เคนी เคเค• เคจเคฏा เค•ाเคฏाเค•เคฒ्เคช เคเค• เค—เคœเคฒเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนुเค† เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคœเคฌ เคตे เค•เคนเคคे เคนैं—

เคนเคฎ เคนैं เคคुเคฎ เคนो, เคคुเคฎ เคนो เคนเคฎ เคนैं,
เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เคธुเค– เค•्เคฏा เค•เคฎ เคนैं!

เคคो เค‡เคธ เค—เคœเคฒ เคฎें เค‰เคจเค•े เค—ीเคค เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ เคธเคฎाเคฏा เคนुเค† เคธा เคฒเค—เคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคนाँ, เค‰เคจเค•े เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค‰เคจเค•े เค‡เคธ เค—เคœเคฒเค•ाเคฐ-เคฐूเคช เคฎें เคฎाเคฐ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค•เคญी-เค•เคญी เคถเคฐाเคฐเคคी เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคฅเค•ा เคกाเคฒเคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เค•เคนीं เคฌเคก़ा เคนै। เคฎเคธเคฒเคจ, “เคธुเคจेंเค—े เค†เคช เคœเคนाँ เคคเค• เค•เคฅा เคธुเคจाเคँเค—े, เคจเคนीं เคคो เคœाเค•े เค…เค•ेเคฒे เคฎें เค—ुเคจเค—ुเคจाเคँเค—े।” เคฎเค—เคฐ เค•เคญी-เค•เคญी เคตे เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคชเคฒเคŸเค•เคฐ เค•เคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เคœिเคธे เคธुเคจाเคจा เคนोเคคा เคนै, เค‰เคธे เค•ुเค› เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค”เคฐ เคฌेเคงเคก़เค• เค…ंเคฆाเคœ เคฎें เคธुเคจाเคคे เคนैं เค•ि เคฆाँเคคों เคคเคฒे เค‰ँเค—เคฒी เคฆเคฌा เคฒेเคจी เคชเคก़เคคी เคนै। เคธिเคฐ्เคซ เคšाเคฐ เคถेเคฐ เค•ी เค‰เคจเค•ी เคเค• เค—เคœเคฒ เคนै। เคœเคฐा เคฎुเคฒाเคนिเคœा เคซเคฐเคฎाเค‡เค—

เคฏเคน เคจ เคธोเคšिเค เค•ि เค†เคชเค•ो เคธुเคจा เคฐเคนा เคนूँ เคฎैं,
เคฌैเค े-เคฌैเค े เคฏूँ เคนी เคœเคฐा เค—ुเคจเค—ुเคจा เคฐเคนा เคนूँ เคฎैं।

เคฐूเค -เคธा เค—เคฏा เคนै เค—ीเคค เค†เคชเค•ी เคฆुเค† เคธे เคœो,
เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค‰เคธे เคช्เคฏाเคฐ เคธे เคฎเคจा เคฐเคนा เคนूँ เคฎैं।

เคชूเค›เคคे เคนैं เค†เคช, เค•เคฌ เคคเคฒเค• เคจ เค•ुเค› เค•เคฐोเค—े เคคुเคฎ,
เคฆेเค–เคคे เคจเคนीं เคนैं, เคเค• เคฌाเคฐ เค˜เคฐ เคฌเคจा เคฐเคนा เคนूँ เคฎैं।

เค†เคชเคจे เคœเคฎा เค•िเคฏा เคœो เคฆเคฐ्เคฆ เคฎेเคฐे เคจाเคฎ เคธे,
เค•ाเคŸ-เค•ाเคŸ เค†ँเคธुเค“ं เค•े เคšेเค• เคญुเคจा เคฐเคนा เคนूँ เคฎैं।

เคฎเค—เคฐ เค‡เคธी เค•े เคฌीเคš เค‰เคฆाเคธी เค•ी เคเค• เคฒเคนเคฐ เคญी เค›िเคก़ เคœाเคคी เคนै, เคœเคฌ เคตे เคฆेเค–เคคे เคนैं เค•ि เคœो เค•เคญी เคธाเคฅ เคฅे, เคตे เค…เคฌ เคเค•-เคเค• เค•เคฐ เคตिเคฆा เคนो เคฐเคนे เคนैं—

เคเค•-เคเค• เคœा เคฐเคนे เคนैं เคธเคญी,
เคฎเคจ เคฌเคก़ा เค…เค•ेเคฒा เคฒเค—เคคा เคนै।

เค‡เคธ เคฆौเคฐ เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคˆ เคเคธी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•ो เค–เคฐे เคขंเค— เคธे เค•เคนเคจे เค•ा เคธाเคนเคธ เค”เคฐ เคฌोเคฒ्เคกเคจेเคธ เคฌเคข़ी เคนै เค”เคฐ เคตे เคฌिเคจा ‘เค•िंเคคु-เคชเคฐंเคคु’ เค•े เค…เคชเคฐाเคงी เค•ो เค…เคชเคฐाเคงी เค•เคนเคจे เค•े เคฒिเค เคœैเคธे เคตिเค•เคฒ เคนो เค‰เค ी เคนों! เคฎเคธเคฒเคจ ‘เคฌเคก़เคช्เคชเคจ : เคฆो เค•เคตिเคคाเคँ’ เคฎें เคตे เค‰เคธ เคฒेเค–เค• เค•े เคฌเคก़เคช्เคชเคจ เคชเคฐ เคนँเคธเคคे เคนैं, เคœो เคœเคนाँ เค•เคนीं เคœाเคคा เคนै, เคšाเคนे เค•िเคธी เคถोเค•-เคธเคญा เคฎें เคนी, เค…เค—เคฒी เคชंเค•्เคคि เค•ी เค•ुเคฐ्เคธी เค–ोเคœเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธ เคฌाเคค เค•े เคฒिเค เคฌेเคšैเคจ เคฐเคนเคคा เคนै เค•ि เคชเคนเคฒी เคช्เคฐเคคिเค•्เคฐिเคฏा เค‰เคธเค•ी เค†เคจी เคšाเคนिเค।

‘เคนเคฎ เคฆोเคจों’ เคฎें เค—ाँเคต เคธे เคเค• เคนी เคธाเคฅ เคšเคฒे, เคงूเคฒเคญเคฐी เคชเค—เคกंเคกिเคฏों เคธे เค—ुเคœเคฐเคคे เคนुเค เคถเคนเคฐ เค†เค เคฆो เคฒेเค–เค• เคนैं। เค‡เคจเคฎें เคเค• เคœो เค—ाँเคต เค•ो เคธเคฆा เคœीเคคा เคฐเคนा, เค‰เคธे เคชเคนเคšाเคจเคจे เคฎें เค†เคชเค•ो เคฆिเค•्เค•เคค เคจเคนीं เคนोเคคी। เคฏे เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคนैं। เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा? เคชเคนเคšाเคจ เค†เคช เค‰เคธे เคญी เคฒेंเค—े, เคœिเคธเค•ी เคจเคœเคฐ เค…เคŸ्เคŸाเคฒिเค•ा เค”เคฐ เคธเคค्เคคा เค•े เคŠँเคšे เคธिंเคนाเคธเคจों เคชเคฐ เคนै। เคถเคนเคฐ เคฎें เค†เค•เคฐ เค—ाँเคต เคธे เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค‰เคธเคจे เค…เคชเคจे เค†เคชเค•ो เคฎुเค•्เคค เค•िเคฏा। เคฒेเค•िเคจ เคœเคฌ เค—ाँเคต เค•े เคฒेเค–เค• เคนोเคจे เคชเคฐ เคœै-เคœैเค•ाเคฐ เค•ी เคฌाเคฐी เค†เคˆ, เคคो เคตเคนाँ เคญी เคตเคน เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค—ाँเคต เค•े เค†เคฆเคฎी เค•ा เค…เคญिเคจเคฏ เค•เคฐเคคा เคนुเค† เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै। เค”เคฐ เคฏों, “เคถเคนเคฐ เคคเคฅा เค—ाँเคต เคฆोเคจों เค‰เคธเค•े เคชाँเคต เค•े เคจीเคšे เค† เค—เค เคนैं।” เคฎเค—เคฐ เค•्เคฏा เคธเคšเคฎुเคš เค† เค—เค เคนैं?

เค‡เคธी เคคเคฐเคน ‘เคคुเคฎเคจे เค•्เคฏों เค•เคนा’ เค”เคฐ ‘เคฎुเคŸ्เค िเคฏाँ’ เคฎें เค›เคฆ्เคฎ เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆिเคฏों เคชเคฐ เคช्เคฐเคนाเคฐ เคนै। เคจเค-เคจเค เค เคจเค เคจाเคคे เคนुเค เค‰เคค्เคคเคฐ-เค†เคงुเคจिเค•ों เคชเคฐ เคญी, เคœो เค…เคฌ เคฎाเคจเคจे เคฒเค—े เคนैं เค•ि, “เค…เคฌ เคธเคค्เคฏ เค•ो เคœोเคก़เค•เคฐ เคจเคนीं, เคคोเคก़เค•เคฐ เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।” เค”เคฐ เค‡เคธ ‘เคคोเคก़ा-เคคोเคก़ी เคฎैं เค”เคฐ เค•ुเค› เคนोเคคा เคนै เคฏा เคจเคนीं, เคฎเค—เคฐ เค–ुเคฆ เคตे เค…เคชเคจे เคฒिเค เคฌเคนुเคค-เค•ुเค› เคœोเคก़ เคฒेเคคे เคนैं।’ เคนाँ, เคเค• เคฌाเคค เคธाเคซ เค•เคฐ เคฆूँ। เคฏเคน เคœो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ा เคฌेเคिเคเค• เค†เค—े เค†เค•เคฐ เคฎाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนै, เคฏเคน เค‰เคจเค•े เคธ्เคตเคญाเคต เคฎें เคจเคนीं เคนै। เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตเคญाเคต เคคो เคนै เคธเคนเคจा। เคธเคนเคจा เค”เคฐ เคธเคนเคคे-เคธเคนเคคे เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•เคนเคคे เคฐเคนเคจा। เคฒेเค•िเคจ เค…เค—เคฐ เค†เคœ เค‰เคจ्เคนें เค†เค—े เค†เค•เคฐ เค‡เคคเคจी เคฌेเคงเค• เคธเคš्เคšाเคˆ เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจ เคฌाเคค เค•เคนเคจी เคชเคก़ เคฐเคนी เคนै, เคคो เค‡เคธเค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคเค• เคธเคนเคจเคถीเคฒ เค†เคฆเคฎी เค•ी เคนเคฆों เค•ा เคŸूเคŸเคจा เคนै—เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เค†เคœ เค•े เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคฎाเคนौเคฒ เค•ा เคเค• เคฌेเคคเคฐเคน เค•เคก़เคตा เคธเคš เคญी เค›िเคชा เคนुเค† เคนै, เคœिเคธे เค†เคœ เคฌเคนुเคค เคฒोเค— เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं।
เคธเคš เคชूเค›िเค เคคो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ी เค—เคนเคฐी เคตिเค•เคฒเคคा เคนै เค•ि เคนเคฎाเคฐा เค†เคœ เค•ा เคธाเคนिเคค्เคฏिเค• เคฎाเคนौเคฒ เคซिเคฐ เคธे เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เค”เคฐ เคช्เคฐीเคคिเคฎเคฏ เคนो। เคคाเค•ि เคชूเคฐे เคธเคฎाเคœ เคฎें เคตเคน เคช्เคฐाเคฃ เคธंเคšเคฐिเคค เค•เคฐ เคธเค•े เค”เคฐ เคฒोเค— เคชเคนเคฒे เค•ी เคคเคฐเคน เค—เคนเคฐे เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคธเคธे เคœुเคก़เค•เคฐ เค†เคจंเคฆिเคค เคนों। เคธाเคฅ เคนी เค†เคธ्เคฅा, เคŠเคฐ्เคœा เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เคถเค•्เคคि เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐें।


[6]

เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เค†เค เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค•เคตिเคคा เคธंเค—्เคฐเคน ‘เค†เคฎ เค•े เคชเคค्เคคे’ (2004), ‘เค†เค— เค•ी เคนँเคธी’ (2012) เค”เคฐ ‘เคฎैं เคคो เคฏเคนाँ เคนूँ’ (2015) เค‰เคจเค•ी เค‰เคธ เคธिเคฆ्เคงाเคตเคธ्เคฅा เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœिเคธे เคšเคคुเคฐ्เคฆिเค• เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฎिเคฒा। เค‡เคจเคฎें ‘เค†เคฎ เค•े เคชเคค्เคคे’, เคœिเคธ เคชเคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคต्เคฏाเคธ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคญी เคฎिเคฒा เคนै, เค•เคˆ เคฎाเคฏเคจों เคฎें เค‰เคค्เค•ृเคท्เคŸ เคธंเค—्เคฐเคน เคนै, เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคชूเคฐी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เคšुเคจिंเคฆा เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ा เคธंเค—्เคฐเคน เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนो, เคคो เคธंเคญเคตเคคः ‘เค†เคฎ เค•े เคชเคคे’ เค•ी เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ो เค†เคชเค•ो เคธเคนेเคœเคจा เคนोเค—ा। เค–ाเคธเค•เคฐ เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เคฎेเคœ, เค•ुเคฐ्เคธी, เคธूเคˆ, เคšाเค•ू, เคšเคฎ्เคฎเคš, เค•เคฒเคฎ เคœैเคธी เคจिเคฐ्เคœीเคต เคšीเคœों เคชเคฐ เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคคो เค…เคฆ्เคญुเคค เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เคœिंเคฆाเคฆिเคฒी เค›เคฒเค›เคฒा เคฐเคนी เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคฎेเคœ, เค•ुเคฐ्เคธी, เคธूเคˆ, เคšाเค•ू, เค•เคฒเคฎ เคœैเคธी เคšीเคœें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เคฎें เค†เค•เคฐ เค•ेเคตเคฒ เค•ुเค› เคฎाเคฎूเคฒी เคšीเคœें เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคฏे เคเค•ाเคเค• เคธเคœीเคต เคนो เค‰เค เคคी เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคนเคœ เคช्เคฐเคตाเคน เคซूเคŸ เคชเคก़เคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค ‘เคฎेเคœ’ เค•เคตिเคคा เคฆेเค–ें, เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ เคœिंเคฆเค—ी เค•ा เคชूเคฐा เคเค• เคฎेเคฒा เคœुเคก़ा เคนुเค† เคนै, เค”เคฐ เค–ुเคฆ เคฎेเคœ เค•ो เคญी เค‡เคธเค•ा เค…เคนเคธाเคธ เคนै। เค•เคตिเคคा เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค‡เคจ เคชंเค•्เคคिเคฏों เคธे เคนोเคคी เคนै—

เค•เคฎเคฐे เคฎें เคจเค—े เคชเค ाเคฐ เคธी เคชเคก़ी เคนोเคคी เคนूँ
เค”เคฐ เคฌเคš्เคšे เคฎुเค เคชเคฐ เค–ेเคฒเคคे เคนैं เคธाँเคช-เคธीเคข़ी เค•ा เค–ेเคฒ
เค‰เคจเค•े เคนाเคฅों เค•े เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคธे เคฒเค—เคคा เคนै
เคœैเคธे เค–เคฐเค—ोเคถ เค•ा เค•ोเคˆ เคฌเคš्เคšा เคฎेเคฐे เคŠเคชเคฐ เคธे เคธเคฐเค• เคฐเคนा เคนै
เค•เคญी เค—िเคฐे เคนोเคคे เคนैं เค‰เคจเค•ी เคฅाเคฒी เคธे เคฆाเคฒ เค”เคฐ เคธเคฌ्เคœी เค•े เคชीเคฒे-เคชीเคฒे เคงเคฌ्เคฌे
เค”เคฐ เคฎैं เคญूเค– เค•ा เคธ्เคตाเคฆ เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคी เคนूँ
เค•เคญी เคตे เคฎेเคฐे เคŠเคชเคฐ เคฌเคธ्เคคा เคซेंเค•เค•เคฐ เคšเคฒे เคœाเคคे เคนैं
เคฌเคธ्เคคे เคฎें เคฎเคนเค•เคคी เค•ाเคชिเคฏों เค•ा เคฆเคฌाเคต
เค•िเคคเคจा เค—ुเคจเค—ुเคจा เคฒเค—เคคा เคนै เคœाเคก़े เค•ी เคงूเคช เคธा

เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เค•ा เค…ंเคค เคญी เคฌเคนुเคค เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เคนै। เคฐाเคค เค•े เคธเคจ्เคจाเคŸे เคฎें เคฎेเคœ เคชเคฐ เคฐเค–ी เค•िเคคाเคฌों เค•े เคชเคจ्เคจे เค…เคšाเคจเค• เค–ुเคฒเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं เค”เคฐ เค•िเคคाเคฌें เค†เคชเคธ เคฎें เคฌเคคिเคฏाเคคी เคนैं เคคो เค‰เคธเค•ी เค–ुเคถी เค•ा เค िเค•ाเคจा เคจเคนीं เคฐเคนเคคा। เค‰เคธे เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคตเคน เค•ाเค  เค•ी เคฎेเคœ เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เค•ोเคˆ เคธเคœीเคต เคช्เคฐाเคฃी เคนै เค”เคฐ เคธเคฎूเคšी เคฆुเคจिเคฏा เค…เคชเคจी เคชूเคฐी เคนเคฒเคšเคฒों เค”เคฐ เค†เคธ्เคตाเคฆ เค•े เคธाเคฅ เค‰เคธเค•े เค‡เคฐ्เคฆ-เค—िเคฐ्เคฆ เคธिเคฎเคŸ เค†เคˆ เคนै। เค‡เคธी เคคเคฐเคน ‘เค•เคฒเคฎ’ เคญी เคฌเคก़ी เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เค•เคตिเคคा เคนै, เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ เคญाเคตเคจाเค“ं เค•ा เคชूเคฐा เคเค• เคฐेเคฒा เคนै। เคฏเคนी เค•เคฒเคฎ เคนै เคœिเคธเคธे เคนเคฎ เคฌเคšเคชเคจ เคฎें เคฎोเคŸा เคธा ‘เค•’ เคฒिเค–เคคे เคนैं เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐा เคฎเคจ เคœैเคธे เค–ुเคถी เคธे เคšเคนเค• เค‰เค เคคा เคนै। เคคเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคฌเคšเคชเคจ เค•ी เค‡เคธ เคšเคนเค• เค•े เคธाเคฅ เคนी เค•เคฒเคฎ เคญी เค–िเคฒเค–िเคฒा เค‰เค เคคी เคนै เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เคญเคฐ เค‰เคธเค•ा เคนोเคจा เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ เคฐเคนเคคा เคนै। เคœीเคตเคจ เค•े เค‡เคธ เคช्เคฐเคตाเคน เคฎें เคธाเคฅ เคšเคฒเคคे เคนुเค เคตเคน เค–ुเคถ เคญी เคนोเคคी เคนै, เคฆुเค–ी เคญी เค”เคฐ เค‰เคฆाเคธ เคญी। เคฒीเคœिเค, เค…เคฌ เคœเคฐा เคฎाเคฎूเคฒी เคธी เคฒเค—เคคी เค‡เคธ เค•เคฒเคฎ เค•ी เคฆो เคฌाเคคें เคคो เคธुเคจें, เคœिเคจเคฎें เค‰เคธเค•ा เคนृเคฆเคฏ เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคนै—

เคฏाเคฆ เคนै เคœเคฌ เคคुเคฎ เคฌเคš्เคšे เคฅे
เคœเคฌ เคฎैं เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค…ँเค—ुเคฒिเคฏों เคฎें เคซँเคธเค•เคฐ
เคฎोเคŸा เคธा เค• เคฌเคจ เค—เคˆ เคฅी
เคคो เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคธाเคฅ เคฎैं เค•िเคคเคจी เค‰เคค्เคซुเคฒ्เคฒ เคนुเคˆ เคฅी
เคตเคน เค…เค•्เคทเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคญीเคคเคฐ-เคฌाเคนเคฐ เคจिเคนिเคค
เค…เคฎिเคค เค‰เคœाเคธ เค•ा เคชเคนเคฒा เคฌिंเคฆु เคฅा
เคœो เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคฐेเค–ाเคँ เคฌเคจเคคा เค—เคฏा
เค”เคฐ เคฐेเค–ाเค“ँ เคธे
เคจ เคœाเคจे เค•िเคคเคจे เคšिเคค्เคฐ เค†เค•ाเคฐ เคชाเคคे เค—เค
เค‰เคธ เคฆिเคจ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เค–ेเคฒเคจे เคฎें
เคเค• เค…เคฒเค— เคคเคฐเคน เค•ी เคšเคนเค• เคฅी
เค‰เคธ เคšเคนเค• เคฎें เคเค• เคฎเคนเค• เคฅी
เค”เคฐ เคฎैं เค…เคชเคจी เคœเค—เคน เคธ्เคฅिเคฐ เคนोเค•เคฐ เคญी
เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคธाเคฅ เค–ेเคฒ เคฐเคนी เคฅी เค–िเคฒเค–िเคฒाเคคी เคนुเคˆ।

เค”เคฐ เคฏเคนाँ เคคเค• เค†เคคे-เค†เคคे เค•เคฒเคฎ เคธिเคฐ्เคซ เค•เคฒเคฎ เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคी, เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ी เคชूเคฐी เค•เคฅा เคšเคฒ เคชเคก़เคคी เคนै เค”เคฐ เคชाเค เค• เคšเค•िเคค เคธा เค›ूเคŸ เคœाเคคा เคนै। เคญเคฒा เค‡เคธ เคจเคจ्เคนी เคธी เค•เคฒเคฎ เค•े เคธเคฌเคธे เค–ुเคถी เค•े เคชเคฒ เค•ौเคจ เคธे เคนैं, เคฏเคน เคญी เค•เคตिเคคा เค•ी เค—เคนเคฐी เคฐाเค—ाเคค्เคฎเค•เคคा เคธे เคญเคฐी เค‡เคจ เคชंเค•्เคคिเคฏों เคฎें เคฆเคฐ्เคœ เคนै। เคฒीเคœिเค, เคœเคฐा เคธुเคจिเค เคคो—

เคฎेเคฐे เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›े เคฆिเคจ เคตे เคนोเคคे เคนैं
เคœเคฌ เคฎैं เค†เคœ เค•ी เคงเคฐเคคी เคชเคฐ
เค•เคฒ เค•ा เค†เค•ाเคถ เคฐเคšเคจे เคตाเคฒी
เค…ँเค—ुเคฒिเคฏों เคฎें เคซँเคธी เคนोเคคी เคนूँ
เคฎुเคเคฎें
เคฌเคนเคจे เคฒเค—เคคी เคนै เคซाเค—ुเคจ เค•ी เค…เคฒ्เคนเคก़ เคนเคตा
เค”เคฐ เคฎैं เค˜ाเคŸी-เค˜ाเคŸी เคฎें เคชเคฒाเคถ เคธी เคฆเคนเค• เค‰เค เคคी เคนूँ
เค–ेเคคों-เค–ेเคคों เคฎें เคชเค•เคคी เคซเคธเคฒ เคธी เคฌเคœ เค‰เค เคคी เคนूँ
เค‰เคฎเคก़เคจे เคฒเค—เคคी เคนै เคธाเคตเคจ เค•ी เค˜เคŸा
เค”เคฐ เคฎैं เคฒเคนเคฐाเคคे เคงाเคจ เค•ी เคคเคฐเคน
เค•िเคธाเคจ เค•ी เค†ँเค–ों เคฎें เคธเคชเคจे เคฌुเคจเคจे เคฒเค—เคคी เคนूँ

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคˆ เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เค‰เคจเค•े เคฌเคšเคชเคจ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฎाँ เค”เคฐ เคชिเคคा เค•ी เคฌเคก़ी เค†เคค्เคฎीเคฏ เค›เคตिเคฏाँ เค†เคคी เคนैं। ‘เค†เคฎ เค•े เคชเคค्เคคे’ เคฎें เคญी เคเคธी เคฆो เคฌเคก़ी เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं। เค‡เคจเคฎें ‘เคชเคนเคšाเคจ’ เคฎें เคฌเคšเคชเคจ เค•े เคเค• เค›ोเคŸे เคธे เคช्เคฐเคธंเค— เค•े เคธाเคฅ เคฎाँ เคšเคฒी เค†เคคी เคนैं—

เคฌाเคँ เคนाเคฅ เค•ी เค•เคฒाเคˆ เคชเคฐ เคœเคฌ-เคœเคฌ เค˜เคก़ी เคฌाँเคงเคคा เคนूँ
เคคुเคฎ เคฆिเค–ाเคˆ เคชเคก़ เคœाเคคी เคนो เคฎाँ
เคšोเคŸ เค•े เค‡เคธ เคจिเคถाเคจ เคฎें
เคธเคฎเคฏ เค”เคฐ เคคुเคฎ
เคฆोเคจों เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฌเคนเคจे เคฒเค—เคคे เคนो เคฎुเคเคฎें

เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เค•ा เค…ंเคค เค‡เคจ เคชंเค•्เคคिเคฏों เคธे เคนोเคคा เคนै, “เค…เคฌ เคฏเคน เคจिเคถाเคจ เคฎेเคฐी เคชเคนเคšाเคจ เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै / เคœो เคฎेเคฐे เคญीเคคเคฐ เคธे เคฒेเค•เคฐ / เคชเคนเคšाเคจ-เคชเคค्เคฐों เคคเค• เคฎें เคฆเคฐ्เคœ เคนै / เค”เคฐ เค‡เคธเคฎें เคชเคก़ी-เคชเคก़ी เคคुเคฎ เคฎुเคธเค•เคฐा เคฐเคนी เคนो เคฎाँ!”

เคเคธे เคนी เคชिเคคा เคชเคฐ เคฒिเค–ी เค—เคˆ ‘เคชिเคคा เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें’ เค‡เคคเคจी เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เค•เคตिเคคा เคนै เค•ि เคชเคข़เคคे เคนुเค เค†ँเค–ें เคญीเค—เคจे เคฒเค—เคคी เคนैं। เค•เคตिเคคा เค›ंเคฆ เคฎें เคนै, เคชเคฐ เค‰เคธเคฎें เคœीเคตเคจ เค•ा เค‡เคคเคจा เคธเคนเคœ เคช्เคฐเคตाเคน เคนै เค•ि เคถเคฌ्เคฆ เคฎाเคจो เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เค†เคชเคธ เคฎें เคœुเคก़เค•เคฐ เคเค• เค•เคฐुเคฃ เคญाเคต เค•ी เคธृเคท्เคŸि เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ा เค…เคญाเคตों เคฎें เคฌीเคคा เคซเคŸेเคนाเคฒ เคฌเคšเคชเคจ, เคชिเคคा เค•ा เค•ोเคฎเคฒ เคช्เคฏाเคฐ เค”เคฐ เคฌेเคฌเคธी—เคธเคฌ เค•ुเค› เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เคฎें เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคšเคฒा เค†เคฏा เคนै เค•ि เค‡เคธ เค›ोเคŸी เคธी เค•เคตिเคคा เคฎें เคฎाเคจो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค•ा เคชूเคฐा เคเค• เค…เคง्เคฏाเคฏ เคธिเคฎเคŸ เค†เคฏा เคนै—

เคœाเคจे เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เคฆेเค–ा, เคชाเคฏा, เคชिเคคा เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें।
เคซเคŸेเคนाเคฒ เคฌเคšเคชเคจ เคฅा เคฎेเคฐा, เคนँเคธเคคी เคนुเคˆ เค‰เคฆाเคธी เคธा
เคญूเค–ा-เคช्เคฏाเคธा เคฆिเคจ เค†เคคा-เคœाเคคा เคฅा เค…เคชเคจे เคธाเคฅी เคธा,
เคฒเค—เคคा เคฅा เคฎैं เคนूँ เคญเคฐ เค†เคฏा, เคชिเคคा เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें।
เค•เคนाँ-เค•เคนाँ เคธे เคคुเคฎ เค†เคคे เคฅे เคฅเค•े เคนुเค เคคเคจ เคฎें, เคฎเคจ เคฎें,
เคเค• เคฌेเคฌเคธी เคšुเคช-เคšुเคช เค†เค•เคฐ เคธो เคœाเคคी เคฅी เค†ँเค—เคจ เคฎें,
เคนिเคฒเคคा เคฅा เคฐाเคคों เค•ा เคธाเคฏा เคชिเคคा เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें।
เคญเคนเคฐाเค•เคฐ เค—िเคฐเคคी เคฅीं เคœเคฒ เคฎें เค˜เคฐ เค•ी เคฆीเคตाเคฐें เค•เคš्เคšी,
เคจंเค—ा เคนो เค‰เค เคคा เคฅा เค†ँเค—เคจ, เคฐोเคคे เคฅे เคšूเคฒ्เคนा-เคšเค•्เค•ी,
เค•ैเคธी เคฅी เคญाเคฆों เค•ी เค›ाเคฏा, เคชिเคคा เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें।

เคเคธे เคนी เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคเค• เค”เคฐ เค–ूเคฌเคธूเคฐเคค เค•เคตिเคคा ‘เคฎेเคฐे เคฎเค•ाเคจ เคฎें เคเค• เค†ँเค—เคจ เคญी เคนै’ เคชเคข़เคคे เคนुเค, เคฎเคจ เคญीเค—เคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคฏों เคคो เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคฌंเคฆ เค•เคฎเคฐों เคฎें เคธिเคฎเคŸเค•เคฐ เคนी เคถเคนเคฐ เค•ा เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคœीเคตเคจ เคฌीเคคเคคा เคนै। เคชเคฐ เคœเคฌ เค•เคญी เคนเคฎ เค†ँเค—เคจ เคฎें เค†เค•เคฐ เคฌैเค เคคे เคนैं, เคคो เคเค•ाเคเค• เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เคฌเคฆเคฒเคจे เคฒเค—เคคा เคนै เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เค…เคชเคจी เคธเคนเคœ เค‰เคค्เคซुเคฒ्เคฒ เคšाเคฒ เคฎें เคšเคฒเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคœเคฐा เคชเคข़ें เค‡เคธ เค•เคตिเคคा เค•ी เคฏे เคญाเคตเคชूเคฐ्เคฃ เคชंเค•्เคคिเคฏाँ, เคœो เคนเคฎें เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคญीเคคเคฐ-เคฌाเคนเคฐ เคธे เคฌเคฆเคฒเคคी เคญी เคนैं--

เคฒेเค•िเคจ เค•เคญी-เค•เคญी เคœเคฌ เคฏों เคนी
เคฎैं เค…เคชเคจे เค†ँเค—เคจ เคฎें เคœा เคฌैเค เคคा เคนूँ
เคคो เคฒเค—เคคा เคนै
เค–ुเคฒा เค†เค•ाเคถ เคญเคฐ เค†เคฏा เคนै เคฎेเคฐी เค†ँเค–ों เคฎें
...........................................
..........................................
เคงूเคช เค•ी เค•िเคคเคจी เคนी เคฒिเคชिเคฏाँ
เค…ंเค•िเคค เคนो เคœाเคคी เคนैं เคฎेเคฐी เคค्เคตเคšा เคชเคฐ
เคนเคตा เค•े เคตिเคตिเคง เคธ्เคชเคถों เค•े เค…ंเค•ुเคฐ
เคฎेเคฐे เคฐोเคฎ-เคฐोเคฎ เคฎें เค‰เค— เค†เคคे เคนैं
เค†ँเค—เคจ เคฎें เคชैเค เคจे เคฒเค—เคคे เคนैं เคงीเคฐे-เคงीเคฐे
เคชเคก़ोเคธ เค•े เคธुเค–-เคฆुเค–ों เค•े เคธ्เคชंเคฆเคจ
เค”เคฐ เคฎैं เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เคœाเคจे เคฒเค—เคคा เคนूँ
เคชเคก़ोเคธ เคธे เคชเคก़ोเคธ เคคเค•, เคชเคก़ोเคธ เคธे เคชเคก़ोเคธ เคคเค•

เค”เคฐ เคฏเคน เค…เคนเคธाเคธ เค‡เคคเคจा เค†เคค्เคฎीเคฏเคคा เคธे เคธเคฐाเคฌोเคฐ เค•เคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒा เคนै เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคฒเค—เคคा เคนै, “เคฌเคนुเคค เคฆिเคจों เคฌाเคฆ เคฎैंเคจे เคจเคฆी เคฎें เคธ्เคจाเคจ เค•िเคฏा เคนै, เค”เคฐ เคฎेเคฐे เค…ंเค—-เค…ंเค— เคฎें เคœเคฒ เคฅเคฐเคฅเคฐा เคฐเคนा เคนै!”

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธे เคธंเคตाเคฆ เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं เค”เคฐ เคธंเคตाเคฆ เค•ी เคฏเคน เคฌेเค•เคฒी เค‰เคจเค•ी เคฌเคนुเคค เคธी เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เคนुเคˆ เคนै। เคนाเคฒाँเค•ि ‘เค†เคฎ เค•े เคชเคคे’ เคธंเค—्เคฐเคน เคฎें เคถाเคฎिเคฒ ‘เค†เค“ เคฌाเคค เค•เคฐें’ เค•เคตिเคคा เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เคฎुเคे เค…เคจ्เคฏเคคเคฎ เคฒเค—เคคी เคนै, เคœिเคธเคฎें เค•เคนीं เคเค• เค—เคนเคฐी เคชुเค•ाเคฐ เคนै, เคœो เคนเคฎें เคญीเคคเคฐ เคคเค• เคฎเคฅเคจे เคฒเค—เคคी เคนै—

เคชเคฅ เคธूเคจा เคนै เคคुเคฎ เคนो, เคนเคฎ เคนैं, เค†เค“ เคฌाเคค เค•เคฐें।
เค—ुเคฎเคธुเคฎ-เค—ुเคฎเคธुเคฎ เคธा เคนै เคฎเคจ, เค†ँเค–ें เค–ोเคˆ-เค–ोเคˆ,
เคฆिเคถा-เคฆिเคถा เคšुเคชिเคฏों เคฌीเคš เคฒเค—เคคी เคธोเคˆ-เคธोเคˆ,
เคฆेเค–ो เค—เคˆ เคนเคตाเคँ เคฅเคฎ เคนैं, เค†เค“ เคฌाเคค เค•เคฐें।

เค‡เคธ เคช्เคฐเค—ीเคคाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคा เค•ा เคเค• เค”เคฐ เคชเคฆ เค‡เคคเคจी เคธเค˜เคจ เคธंเคตेเคฆเคจा เคฒिเค เคนुเค เคนै เค•ि เคเค• เคฌाเคฐ เคชเคข़เคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฏे เคชंเค•्เคคिเคฏाँ เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคฎเคจ เคฎें เค—ूँเคœเคจे เคฒเค—เคคी เคนैं—

เค•เคนเคคे-เคธुเคจเคคे, เคธुเคจเคคे-เค•เคนเคคे เคฆिเคจ เค•เคŸ เคœाเคँเค—े,
เคนँเคธी, เคนँเคธी เคธे, เค†ँเคธू เคธे เค†ँเคธू เคฌँเคŸ เคœाเคँเค—े,
เคธाเคฅ เคธเคซเคฐ เค•ी เค˜เคก़िเคฏाँ เค•เคฎ เคนैं, เค†เค“ เคฌाเคค เค•เคฐें।
เคธเคš เคชूเค›िเค เคคो เคฏเคน เคจเค เคœเคฎाเคจे เค•े เคจเค เคฌोเคง เค•ा เค—ीเคค เคนै, เคœो เค—ीเคค เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฆूเคฐिเคฏों เค•ो เคชाเคŸเค•เคฐ, เคเค• เคญाเคตเคจाเคค्เคฎเค• เคชुเคฒ เคธเคฐीเค–ा เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै। เค•เคนเคจा เคจ เคนोเค—ा เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคฏे เคช्เคฐเค—ीเคคाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคाเคँ เค•เคฒ เค•े เค—ीเคค เค•ी เคธเคนी เคฆिเคถा เค•ी เค“เคฐ เคญी เค‡ंเค—िเคค เค•เคฐ เคฐเคนी เคœाเคจ เคชเคก़เคคी เคนैं।
*

เคธाเคนिเคค्เคฏ เค…เค•ाเคฆेเคฎी เคชुเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เคธे เค…เคฒंเค•ृเคค เค•เคตिเคคा เคธंเค—्เคฐเคน ‘เค†เค— เค•ी เคนँเคธी’ เคฎें เคญी เคเคธी เคฌเคนुเคค เคธी เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं, เคœो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เคœी เค•ी เค†เคœ เค•ी เคฎเคจःเคธ्เคฅिเคคि เค•ो เคฌเคนुเคค เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคคी เคนैं। เค‡เคจเคฎें ‘เคฎเคจ เคคो’ เคถीเคฐ्เคทเค• เคธे เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคเค• เค•เคตिเคคा เคฎें เคฎเคจ เค”เคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•े เคฌीเคš เค•ी เคฌเคก़ी เคตिเคšिเคค्เคฐ เคธी เคฆ्เคตंเคฆ्เคตाเคค्เคฎเค• เคธ्เคฅिเคคि เคนै। เคฎเคจ เคชเคนเคฒे เค•ी เคคเคฐเคน เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคฌเคนเคจा เค”เคฐ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคฏाเคค्เคฐाเคँ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคा เคนै, เคชเคฐ เคถเคฐीเคฐ เคฅเค•เคจे เคฒเค—ा เคนै। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคฆोเคจों เค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคธ เคฆ्เคตंเคฆ्เคต เค•ो เคฌเคก़े เคถांเคค เคญाเคต เคธे เคœीเคคे เคนैं—

เคšुเคช เคฌैเค ा เคฐเคนเคคा เคนूँ เคฎैं เค…เคจเคญीเค—ा เคธा,
เคธाเคฎเคจे เคธเคฎเคฏ เค•ा เคœเคฒ เคฌเคนเคคा เคฐเคนเคคा เคนै।
เคนै เคšเคนเคฒ-เคชเคนเคฒ เค•िเคคเคจी เคคो เคฆाเคँ-เคฌाเคँ,
เคชเคฐ เคญीเคคเคฐ เคธเคจ्เคจाเคŸा เคฆเคนเคคा เคฐเคนเคคा เคนै।
เคฒंเคฌी เคฏाเคค्เคฐाเค“ँ เค•े เค•ुเค› เคฎीเค े เคฒเคฎ्เคนे,
เคฎेเคฐी เคคเคจเคนाเคˆ เคฎें เค†เคคे-เคœाเคคे เคนैं।
เค…เคจเคธुเคจी เค•िเคฏा เค•เคฐเคคा เคนै เคฅเค•ा-เคฅเค•ा เคคเคจ,
เคฎเคจ เคคो เคœाเคจे เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เค•เคนเคคा เคฐเคนเคคा เคนै।

เค‹เคคुเค“ं เค•ा เคšเค•्เคฐ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคšเคฒเคคा เคนै เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคญी เคฌเคนाเค เคฒिเค เคœाเคคा เคนै। เค•्เคตाเคฐ เค†เคฏा เคคो เคนเคฐเคธिंเค—ाเคฐ เคชเคฐ เคซूเคฒ เค† เค—เค, เคชเคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคœीเคตเคจเคธंเค—िเคจी เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคœी เคจเคฐ्เคธिंเค— เคนोเคฎ เคฎें เคนैं। เค‡เคธเค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคนเคฐเคธिंเค—ाเคฐ เค•े เคŸเคช-เคŸเคช เคŸเคชเค•เคคे เคซूเคฒों เค•ी เคฎเคนเค•เคคी เคชुเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคšिเคก़िเคฏों เค•ी เคšเคน-เคšเคน เคคो เคฐुเค•เคคी เคจเคนीं เคนै। เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคœी เค˜เคฐ เคฎें เคจเคนीं เคนैं, เคชเคฐ เคธเคฌเคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค•เคฎी เค‰เคจ्เคนीं เค•ी เคฎเคนเคธूเคธ เคนोเคคी เคนै। ‘เคซिเคฐ เค† เค—เคฏा เค•्เคตाเคฐ’ เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เคฌเคก़े เค†เคค्เคฎीเคฏ เคฐंเค—ों เคตाเคฒी เค•เคตिเคคा เคนै—

เคซिเคฐ เค•्เคตाเคฐ เค† เค—เคฏा
เค”เคฐ เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคœी เคซिเคฐ เคจเคฐ्เคธिंเค— เคนोเคฎ เคฎें
เค†ँเค—เคจ เคฎें
เค‰เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฒเค—ाเคฏा เค—เคฏा เคนเคฐเคธिंเค—ाเคฐ
เคฐाเคค เคญเคฐ เคฎเคนเค•เคคा เคนै
เค”เคฐ เคธुเคฌเคน-เคธुเคฌเคน เคซूเคฒों เค•ी เคฌाเคฐिเคถ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै
เคชुเค•ाเคฐเคคा เคนै เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคœी เค•ो—
“เค•เคนाँ เคนो,
เคฎेเคฐे เคซूเคฒ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เค…ंเคœเคฒि เค•ी เคช्เคฐเคคीเค•्เคทा เคฎें
เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เคฌिเค–เคฐे เคชเคก़े เคนैं!”
เค—िเคฒเคนเคฐिเคฏाँ เค‡เคธ เคกाเคฒ เคธे เค‰เคธ เคกाเคฒ เคคเค• เคซुเคฆเค•เคคी เคนैं
เคฎाเคจो เค•ुเค› เค–ोเคœ เคฐเคนी เคนों
เคšिเคก़िเคฏाँ เคถोเคฐ เคฎเคšाเคคी เคนुเคˆ เค‰เคก़เคคी เคฐเคนเคคी เคนैं
เค•เคนเคคी เคนैं—
“เค•เคนाँ เคนो, เค•เคนाँ เคนो, เคนเคฎें เคฆाเคจा-เคชाเคจी เคšाเคนिเค।”

‘เค•िเคคเคจा เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै’ เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคเค• เคฌเคก़ी เคธुंเคฆเคฐ เคช्เคฐเค—ीเคคाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคा เคนै, เคœो เคฌเคนुเคค เคฅोเคก़े เคธे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เค•เคน เคฆेเคคी เคนै। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•เคญी เค†เค—े เคฌเคข़เคจे เค•ी เคฆौเคก़ เคฎें เคจเคนीं เคฐเคนे। เคšुเคชเคšाเคช เคฒिเค–เคจा-เคชเคข़เคจा เคนी เค‰เคจ्เคนें เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै। เคเคธे เคฎें เคฏเคน เคธीเค– เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคฌเคนुเคค เคนैं เค•ि เค…เค—เคฐ เค†เค—े เคฌเคข़เคจा เคนै เคคो เค˜เคฐ เค›ोเคก़ो। เคฒेเค•िเคจ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคšुเคชเคšाเคช เค˜เคฐ เค•ी เค›ाँเคน เคฎें เคฒिเค–เคคे-เคชเคข़เคคे เคนुเค เค…เคชเคจे เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐों เค•े เคธเคชเคจे เค—เคข़เคคे เคฐเคนเคคे เคนैं, เค”เคฐ เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ, เคคเคญी เค…เคšाเคจเค• เค‰เคจเค•े เคธ्เคตเคฐ เคฆूเคฐ-เคฆूเคฐ เคคเค• เคœा เคชเคนुँเคšเคคे เคนैं เค”เคฐ เคนเคฐ เค•िเคธी เค•ा เคนृเคฆเคฏ เคंเค•ृเคค เค•เคฐเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं—

เคฌैเค  เค›ाँเคน เคฎें เค…เคชเคจे เค˜เคฐ เค•ी เค•ुเค› เคฒिเค–เคจा-เคชเคข़เคจा,
เค•िเคคเคจा เค…เคš्เค›ा เคฒเค—เคคा เคนै เคธเคฌเค•े เคธเคชเคจे เค—เคข़เคจा।
เคฎเคšी เคนुเคˆ เคนै เคฐेเคฒเคชेเคฒ เคฎเคนเคซिเคฒ เคฎें เคฐเคนเคจे เค•ी,
เคชाเคจे เค•ो เคคाเคฒिเคฏाँ, เคฌाเคค เคฎंเคšों เคธे เค•เคนเคจे เค•ी।
เค•เคนเคคे เคนैं เคตे เค˜เคฐ เค›ोเคก़ो, เคฏเคฆि เคนै เค†เค—े เคฌเคข़เคจा।
เค•เคนाँ-เค•เคนाँ เคธे เคฆเคฐ्เคฆों เค•े เคชाเคนुเคจ เค† เคœाเคคे เคนैं,
เคจिเค•เคฒ เคฏเคนाँ เคธे เคธ्เคตเคฐ เคฎेเคฐे เคฌाเคนเคฐ เค›ा เคœाเคคे เคนैं,
เคฎैं เคญूเค—ाเคฎी, เคšเคข़ें เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคœो เคšाเคนें เคšเคข़เคจा।

เคฏों เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคญเคฒे เคนी เคญूเค—ाเคฎी เคฐเคนे เคนों, เคชเคฐ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เคถिเค–เคฐों เคชเคฐ เคตिเคฐाเคœเคฎाเคจ เค•เคตिเคฏों เคธे เค•เคนीं เคœ्เคฏाเคฆा เคฆूเคฐ-เคฆूเคฐ เคคเค• เคœा เคชเคนुँเคšเคคी เคนै เค”เคฐ เค…เคชเคจा เคนोเคจा เคธाเคฌिเคค เค•เคฐเคคी เคนै। เคซिเคฐ เคฏเคน เคฌाเคค เคญी เค•เคฎ เคšเค•िเคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคी เค•ि เค‡เคงเคฐ เค•ी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคนी เคจเคนीं, เค‰เคจเค•े เค—ीเคค เคญी เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฌเคฆเคฒे-เคฌเคฆเคฒे เคธे เคนैं เค”เคฐ เค•เคตि เค•े เคฎเคจ เค•ी เคตिเค•เคฒเคคा เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคจเค เคฏुเค— เค•ी เคจเคˆ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•ो เคญी เคฌเคก़े เคธเคงे เคนुเค เค…เคฒ्เคซाเคœ เคฎें เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคนिंเคฆी เค•े เค…เคค्เคฏंเคค เคช्เคฐเคคिเคท्เค िเคค เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคธे เคธเคฎ्เคฎाเคจिเคค เค•เคตिเคคा เคธंเค—्เคฐเคน ‘เคฎैं เคคो เคฏเคนाँ เคนूँ’ เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เคเค• เคฌเคก़ी เค‰เค ाเคจ เคฒिเค เคนुเค เคนैं เค”เคฐ เค—เคนเคฐी เคธंเคตेเคฆเคจा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•เคนเคคी เคนैं। เค‡เคธ เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคถीเคฐ्เคทเค• เค•เคตिเคคा ‘เคฎैं เคคो เคฏเคนाँ เคนूँ’ เคฎें เค•เคตि เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคฎंเคฆिเคฐ เคฎें เคจเคนीं, เคตเคนाँ เคฆेเค–เคคा เคนै, เคœเคนाँ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคฎुเค•्เคค เคตैเคญเคต เคฒเคน-เคฒเคน เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै เคคเคฅा เคงเคฐเคคी เค”เคฐ เค†เค•ाเคถ เค•े เคฌीเคš เคเค• เค–ुเคฒा เคธंเคตाเคฆ เคนो เคฐเคนा เคนै—

เคธเคญी เคšเคฒे เค—เค เคฅे
เคฎंเคฆिเคฐ เคฎें เค…เคชเคจी เคฎुเคฐाเคฆों เค•े เคšीเคฅเคก़े เค›ोเคก़เค•เคฐ
เคฎैं เค…เค•ेเคฒे เคฌैเค ा เคฅा เคช्เคฐเคญु-เคฎूเคฐ्เคคि เค•े เคธाเคฎเคจे
เค”เคฐ เคฌाเคคें เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा เคธुเค–-เคฆुเค– เค•ी
เคฒेเค•िเคจ เคฎूเคฐ्เคคि เคœเคก़ เคฌเคจी เคฐเคนी

เคŠเคฌเค•เคฐ เคฎंเคฆिเคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•เคฒा เคคो เคฆेเค–ा—
เคšाเคฐों เค“เคฐ เคชुเคท्เคชिเคค เค–ेเคค เค–िเคฒเค–िเคฒा เคฐเคนे เคฅे
เคšเคนเคšเคนाเคคी เคšिเคก़िเคฏों เค•ा เคฎเคนाเคฐाเคธ เคฎเคšा เคฅा

เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เค‡เคธ เคฎुเค•्เคค เคธ्เคชंเคฆเคจ เค”เคฐ เค†เคจंเคฆเคฒीเคฒा เค•े เคฌीเคš เค…เคšाเคจเค• เค•เคตि เค•ो เคฎเคนเคธूเคธ เคนुเค†, เคœैเคธे เคšाเคฐों เค“เคฐ เคเค• เค†เคตाเคœ़ เค—ूँเคœ เคฐเคนी เคนै—“เค…เคฐे, เคฎैं เคคो เคฏเคนाँ เคนूँ, เคฏเคนाँ เคนूँ, เคฏเคนाँ เคนूँ!”

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคเค• เค”เคฐ เคฌเคก़ी เคธंเคตेเคฆเคจाเคค्เคฎเค• เค•เคตिเคคा เคนै, ‘เคตाเคฃी เคตिเคนाเคฐ’। เคฌเคฐเคธों เคชเคนเคฒे เคœिเคจ เคธुเคงाเค•เคฐ เคœी เคจे เค…เคชเคจे เคธเคญी เคฎिเคค्เคฐ เค…เคง्เคฏाเคชเค•ों เค•ो เคฌुเคฒा-เคฌुเคฒाเค•เคฐ เคฌเคก़ी เคธเคนृเคฆเคฏเคคा เค•े เคธाเคฅ เคตाเคฃी เคตिเคนाเคฐ เคฌเคธाเคฏा เคฅा, เค‰เคจเค•े เคจिเคงเคจ เคชเคฐ เค…เคคीเคค เค•े เค•ुเคนाเคธे เคฎें เคाँเค•เคคे เคนुเค เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคเค• เคธाเคฅ เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เคฏाเคฆ เค†เคคा เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै। เคฌเคก़ी เคคเค•เคฒीเคซ เค•े เคธाเคฅ เคตे เค•เคตिเคคा เคฎें เคตाเคฃी เคตिเคนाเคฐ เค•ी เคฏเคน เค•เคฐुเคฃ เค•เคฅा เคญी เคชिเคฐो เคฆेเคคे เคนैं, เค•ि เคฆेเค–เคคे เคนी เคฆेเค–เคคे เคตเคน เค•ैเคธे เคตเคฃिเค• เคตिเคนाเคฐ เคฎें เคฌเคฆเคฒ เค—เคฏा เค”เคฐ เคฌाเคœाเคฐเคตाเคฆ เคจे เค‰เคธ เคธाเคฐी เคช्เคฐिเคฏเคคा เค•ो เคฒीเคฒ เคฒिเคฏा, เคœो เคตाเคฃी เคตिเคนाเคฐ เค•ी เค…เคชเคจी เคชเคนเคšाเคจ เคฅी। ‘เคฆिเคฒ्เคฒी เคฎें เค—ाँเคต เคฒिเค’ เคญी เคเค• เค…เคฒเค— เคธी เค•เคตिเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฆो เคฎिเคค्เคฐों เค•ी เค•เคนाเคจी เคนै, เคœो เคเค• เคธाเคฅ เค—ाँเคต เคธे เคฆिเคฒ्เคฒी เคถเคนเคฐ เคฎें เค†เค। เคฆोเคจों เคเค• เคนी เคœเคฎीเคจ เค•े เคฅे, เคเค• เคนी เคœैเคธे เคนाเคฒाเคค। เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคฅी, เค•ि เคตे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฐเคนเคคे เคนुเค เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ा เคธเคนाเคฐा เคฌเคจेंเค—े। เคชเคฐ เคเค• เค•ो เคฆिเคฒ्เคฒी เค•ी เคŠเคชเคฐी เคšเคฎเค•-เคฆเคฎเค• เค•ा เค†เค•เคฐ्เคทเคฃ เค…เคชเคจे เคฎें เคฒเคชेเคŸเคคा เคšเคฒा เค—เคฏा เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เค•े เคธाเคฅ เค—ाँเคต เค…เคฌ เคญी เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै। เคฏों เคเค• เคนी เคœเค—เคน เคธे เคตे เคšเคฒे เค”เคฐ เคซिเคฐ เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคฆूเคฐ เคนोเคคे เคšเคฒे เค—เค। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคฎें เคฏเคน เคฆเคฐ्เคฆ เคฌเคนुเคค เค—เคนเคฐे เคฌเคธा เคนुเค† เคนै เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค•เคˆ เค•เคตिเคคाเค“ं เคฎें เคฐเคน-เคฐเคนเค•เคฐ เค›เคฒเค• เค‰เค เคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เค‰เคจเค•े เคˆเคฎाเคจเคฆाเคฐ เค—ँเคตเคˆ เคฎเคจ เค•ी เคต्เคฏเคฅा เคนै।
‘เค†เคญाเคฐी เคนूँ เค•เคตिเคคे’ เคญी เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคเค•เคฆเคฎ เค…เคฒเค— เคธी เค•เคตिเคคा เคนै। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคจे เคธिเคฐ्เคซ เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค–ीं เคนी เคจเคนीं, เค•เคตिเคคाเค“ं เค•ो เคœिเคฏा เคญी เคนै। เค”เคฐ เคฌเคฆเคฒे เคฎें เค•เคตिเคคा เคจे เคญी เค‰เคจ्เคนें เค…ंเคฆเคฐ-เคฌाเคนเคฐ เคธे เคญเคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เค…เคฌ เค•เคตिเคคा เค‰เคจเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคญी เคนै, เค”เคฐ เคœीเคตเคจ เคญी—

เคคुเคฎเคจे เคฎुเคे เค•िเคคเคจा เค•ुเค› เคฆिเคฏा
เคฎेเคฐी เค•เคตिเคคे
เคœो เคฌीเคค เค—เคฏा,
เคตเคน เคญी เคฎुเคเคฎें เคœीเคตिเคค เคนै เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคธเคนाเคฐे
เค†เคœ เค•े เคœเคฒเคคे เคธเคฎเคฏ เคฎें เคญी
เคฎेเคฐा เคฎเคจ เคชा เคฒेเคคा เคนै เค•ोเคˆ เค˜เคจी เค›ाँเคน
เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏเคคा เค•े เคช्เคฐเคคि
เคฎเคฐเคคा เคนुเค† เคตिเคถ्เคตाเคธ
เคซिเคฐ-เคซिเคฐ เคœी เค‰เค เคคा เคนै

เค‡เคธी เคคเคฐเคน ‘เค…ँเค—ीเค ी เค”เคฐ เคฎैं’ เค•เคตिเคคा เคฎें เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เค•ा เคฆेเคธी เค ाเคŸ เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคฆिเคฒ्เคฒी เค•ी เคญीเคทเคฃ เค ंเคก เคฎें เคตे เค…ँเค—ीเค ी เค•े เคชाเคธ เคฌैเค े เคนाเคฅ เคธेंเค• เคฐเคนे เคนैं เค”เคฐ เคฏเคน เค†เคจंเคฆ เค‰เคจ्เคนें เคเค• เคŠเคท्เคฎिเคฒ เค…เคนเคธाเคธ เคฎें เคฒเคชेเคŸ เคฒेเคคा เคนै—

เค‡เคธ เคญเคฏाเคจเค• เค ंเคก เคฎें
เค…ँเค—ीเค ी เค•े เคชाเคธ เคฌैเค ा เคนूँ
เคฆเคนเค•เคคे เค•ोเคฏเคฒे เค•ी เคนँเคธी
เคŠเคท्เคฎा เค•े เคซूเคฒ เคฌเคจ เคœा เคฐเคนी เคนै เคฎेเคฐी เคค्เคตเคšा เคชเคฐ
เคฎเคจ เค—ुเคจเค—ुเคจा เคฐเคนा เคนै
เคฒเค—เคคा เคนै
เคฎौเคจ เคญाเคต เคธे เคเค• เค†เคค्เคฎीเคฏ เคธंเคตाเคฆ เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै
เคฎेเคฐे เค”เคฐ เค…ँเค—ीเค ी เค•े เคฌीเคš

เคฏเคน เคเค• เคธुเค–เคฆ เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ เคนै เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เค•े เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…เคฌ เคคเค• เค‰เคจเค•ी เคฏเคน เคธเคนเคœเคคा เค”เคฐ เคฆेเคธीเคชเคจ เคฆोเคจों เคฌเคฐเค•เคฐाเคฐ เคฐเคนे เคนैं เค”เคฐ เค•เคตिเคคा เค•ी เคตเคน เคธाเคฆเค—ी เคญी, เคœिเคธเคธे เคตเคน เคนเคฐ เคนोंเค  เคชเคฐ เคšเคข़ เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคนเคฐ เคฆिเคฒ เคฎें เค‰เคคเคฐเค•เคฐ เค—ुเคจเค—ुเคจाเคจे เคฒเค—เคคी เคนै। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคा เค•ी เคฏเคน เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคช्เคคि เคนी เค‰เคจเค•ी เคถเค•्เคคि เคญी เคนै, เคœिเคธเคธे เค‰เคจเค•ा เค•เคฆ เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคจिเคฐंเคคเคฐ เคฌเคข़เคคा เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै।


[7]

เค…เคฒเคฌเคค्เคคा เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคชूเคฐी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เค•ा เคœाเคฏเคœा เคฒें, เคคो เคเค• เคฌाเคค เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐा เคง्เคฏाเคจ เคœाเค เคฌเค—ैเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคคा เค•ि เคจ เคธिเคฐ्เคซ เค—ीเคค เคธे เค‰เคธเค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคนुเคˆ เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคฏเคน เคญी เคธाเคซ เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เค—ीเคค เค‰เคจเคธे เค•เคญी เคจเคนीं เค›ूเคŸा। เคจ เคตे เค—ीเคค เค•ो เค›ोเคก़ เคชाเค เค”เคฐ เคจ เค—ीเคค เค‰เคจเค•ो। เคฏเคน เคฆीเค—เคฐ เคฌाเคค เคนै เค•ि เค‰เคจเค•े เค—ीเคค เค•े เคธ्เคตเคฐ เคถुเคฐू เคฎें เค•ुเค› เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เค…เคงिเค• เคฅे, เคœिเคจเคฎें เคฌीเคš-เคฌीเคš เคฎें เคจเคเคชเคจ เค•ी เคเคฒเค• เค†เคคी เคฅी। เคชเคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคธเคฎเคฏ เค•े เคฅเคชेเคก़े เคेเคฒเคคे เคนुเค, เคตे เคธเค˜เคจ, เคฎंเคฆ्เคฐ เค”เคฐ เค—ंเคญीเคฐ เคนोเคคे เคšเคฒे เค—เค। เค‰เคจเคฎें เคธเค˜เคจเคคा เค†เคˆ เค”เคฐ เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เค•เคนเค•เคฐ เคฏा เค•เคญी-เค•เคญी เคคो เคเค•เคฆเคฎ เคšुเคช เคฐเคนเค•เคฐ เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เค•เคน เคกाเคฒเคจे เคตाเคฒी เคธंเคœीเคฆเค—ी เคญी। เคนाเคฒाँเค•ि เค‰เคจเค•े เคถुเคฐू เค•े เค—ीเคค เคชเคข़ें เคฏा เคฌाเคฆ เคฎें เคฒिเค–े เค—เค เค—ीเคค, เคเค• เคฌाเคค เคคเคฏ เคนै เค•ि เค‰เคจเค•ी เคธाเคฆเค—ी เคฌเคนुเคค เคฎोเคนเค• เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เค‰เคจเค•े เค—ीเคค เคเค• เคฌाเคฐ เคชเคข़เคจे เค•े เคฌाเคฆ เค•เคญी เคญूเคฒเคคे เคจเคนीं, เค•เคญी เคชुเคฐाเคจे เค”เคฐ เคฌाเคธी เคญी เคจเคนीं เคฒเค—เคคे।
เคฎเค—เคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค—ीเคค เค•्เคฏा เคธिเคฐ्เคซ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค—ीเคค เคนी เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เคธे เค‰เคจเค•ा เค•ोเคˆ เคฒेเคจा-เคฆेเคจा เคจเคนीं เคนै? เค•เคตिเคคा เค•ी เคฅोเคก़ी เคธी เคธเคฎเค เคฐเค–เคจे เคตाเคฒा เค†เคฆเคฎी เคญी เคถाเคฏเคฆ เคเคธा เคจ เค•เคน เคชाเค, เค‡เคธเคฒिเค เค•ि เค—ीเคค เคฏเคนाँ เคธिเคฐ्เคซ เค—ीเคค เคจเคนीं เคนैं, เคตे เคœเคฎीเคจ เค•ी เค†เคตाเคœें เคนैं। เคตे เคœीเคตเคจ เค•े เคธ्เคตเคฐ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคœीเคตเคจ เค•े เคธुเค–-เคฆुเค– เค•ा เคธंเค—ीเคค เคฌเคนा เค†เคคा เคนै เค”เคฐ เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เค•ी เคเค• เค—เคนเคฐी เคฎिเค ाเคธ เคญी เค‰เคจเคฎें เคนैं। เคคो เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค—ीเคค เคฎเคนเคœ เค—ीเคค เคจเคนीं เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคœीเคตเคจ เค†เคธ्เคฅा เค”เคฐ เคฒोเค• เคœीเคตเคจ เคธे เคนाเคธिเคฒ เคนुเคˆ เคธंเคตेเคฆเคจा เค•ा เคชเคฐ्เคฏाเคฏ เคนैं, เคœो เค†เคœ เคญी เค‰เคจเคฎें เคฌเคนเคคी เคนै।

เคฅोเคก़ा เค”เคฐ เค—ौเคฐ เคธे เคฆेเค–ें เคคो เคฏเคน เค•ेเคตเคฒ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค—ीเคคों เค•ा เคนी เคจเคนीं, เค‰เคจเค•ी เคธเคฎूเคšी เค•เคตिเคคा เค•ा เคฎिเคœाเคœ เคนै। เคธंเค•ोเคš เค”เคฐ เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เคงीเคฐเคœ เคœो เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เค‰เคจ्เคนें เค—ीเคคों เค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เคธे เคฎिเคฒा เคนै, เคตเคน เคจ เค‰เคจ्เคนें เค•เคนीं ‘เคฌेเคธुเคฐा’ เคนोเคจे เคฆेเคคा เคนै เค”เคฐ เคจ ‘เคฌेเคคाเคฒ’। เค‰เคจ्เคนें เคฌेเคคเคฐเคน เคซैเคฒเคจे เคญी เคจเคนीं เคฆेเคคा। เคตे เค•เคฎ เค•เคนเคคे เคนैं, เค…เคชเคจे เคงीเคฐเคœเคตाเคจ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं เค”เคฐ เค†เค–िเคฐ เค•เคน เคนी เคฒेเคคे เคนैं, เคœो เค‰เคจ्เคนें เค•เคนเคจा เคนोเคคा เคนै।

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคšाเคนे เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เคนिंเคฆी เค•เคตिเคคा เค•े ‘เคंเคกाเคฌเคฐเคฆाเคฐ’ เคจ เคฐเคนे เคนों, เคฒेเค•िเคจ เคตे เคเคธे เค•เคตि เคนैं เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคนिंเคฆी เค•เคตिเคคा เค•ो เคญीเคคเคฐ เคธे เคฎाँเคœा เคนै, เค‰เคธे เคฌเคนुเคค-เคธी เค…เคจाเคตเคถ्เคฏเค• เค—ुเคค्เคฅिเคฏों เคธे เค›ुเคŸเค•ाเคฐा เคฆिเคฒाเค•เคฐ เคธीเคงा, เคธเคฐเคฒ เคฌเคจाเคฏा เคนै। เคธाเคฅ เคนी เค‰เคธे เคœเคจเคคा เค•े เคœ्เคฏाเคฆा เคจเคœเคฆीเค• เคฒाเค•เคฐ, เค–ाเคธ เค”เคฐ เค†เคฎ เคธเคฌเค•ी เค†เคธ्เคฅा เค•ा เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฌเคจाเค•เคฐ เคธเคฎเค•ाเคฒीเคจ เค•เคตिเคคा เค•ा เคเค• เคจเคฏा ‘เคฒोเค•-เคธंเคธ्เค•ाเคฐ’ เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธเค•े เคญीเคคเคฐ เค—เคนเคฐे เคฎें เคाँเค•ें เคคो เค‰เคค्เคธ เคฐूเคช เคฎें, เคŠเคฐ्เคœा เค•े เคฐूเคช เคฎें, เค†เคฆเคฐ्เคถ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค—ाँเคต เค•ा เคตเคนी เคงूเคฒ เคธे เคธเคจा เค•िเคถोเคฐ เคฌैเค ा เคนै, เคœिเคธเคจे เค•เคญी เค—ीเคค เค•ी เค•เคฐुเคฃ เคชुเค•ाเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค•เคตिเคคा เค•ी เคŸेเคฐ เคฒเค—ाเคˆ เคฅी!...เค”เคฐ เคคเคฌ เคฏเคน เค—ीเคค เค—ीเคค เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคा, เคตाเคฒ्เคฎीเค•ि เค•े เคน्เคฆเคฏ เคธे เคซूเคŸा ‘เคฎा เคจिเคทाเคฆ เคช्เคฐเคคिเคท्เค ां...’ เคนो เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเค•े เคฌเค—ैเคฐ เคตाเคฒ्เคฎीเค•ि เค•ी เคฐाเคฎाเคฏเคฃ เคจเคนीं เคฒिเค–ी เคœा เคธเค•เคคी เคฅी। เคตाเคฒ्เคฎीเค•ि เคฐाเคฎाเคฏเคฃ เค•े เคฎเคนाเคธिंเคงु เค•ो เคฏเคนी เคเค• เค•เคฐुเคฃ เคฐाเค— เคถुเคฐू เคธे เค…ंเคค เคคเค• เคฒเคนเคฐ-เคฒเคนเคฐ เค•เคฐเคคा เคจเคœเคฐ เค†เคคा เคนै। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค‡เคธ เคฒंเคฌी เค•เคตिเคคा-เคฏाเคค्เคฐा เคฎें เค—ीเคค เค•ा เคญी เค•ुเค› เคตैเคธा เคนी เค…เคฐ्เคฅ, เคตैเคธा เคนी เคฎเคนเคค्เคค्เคต เคธเคฎเคเคจा เคšाเคนिเค।

เคฏเคน เค†เค•เคธ्เคฎिเค• เคจเคนीं เค•ि เคธाเค ोเคค्เคคเคฐी เค•เคตिเคคा เค•े เคฆौเคฐ เคฎें ‘เค•िเคธिเคฎ-เค•िเคธिเคฎ เค•ी เค•เคตिเคคा’ เค•े เค†ँเคงी-เคคूเคซाเคจ เคฎें เคœเคฌ เคนเคฎ เค…เคš्เค›े-เค…เคš्เค›े เค•เคตिเคฏों เค•ो เค…เคชเคจी เคœเคฎीเคจ เคธे เคนเคŸเคคे เค”เคฐ เคฌเคนเค•เคคे เคฆेเค–เคคे เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคถเคฎเคถेเคฐ, เค—िเคฐिเคœाเค•ुเคฎाเคฐ เคฎाเคฅुเคฐ เค”เคฐ เคญाเคฐเคคเคญूเคทเคฃ เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ เคœैเคธे เคฌเคก़े เค•เคตि เคญी เคฅे, เคคเคฌ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคนी เคฅे เคœो เค…เคตिเคšเคฒिเคค เคงीเคฐเคœ เคธे, เค…เคชเคจे เค†เคถ्เคตเคธ्เคคिเค•ाเคฐी เค•เคฆเคฎों เคธे, เค…เคชเคจी เคฐाเคน เคชเคฐ เคฌเคข़เคคे เคจเคœเคฐ เค† เคฐเคนे เคฅे। เค‰เคจ्เคนें เคœเคฎाเคจे เค•े เคธाเคฅ เคšเคฒเคคा เคนुเค† เคฆीเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจे เคšेเคนเคฐे เคชเคฐ ‘เคฎुเคฆ्เคฐाเคँ’ เคšिเคชเค•ाเคจे เค•ी เค•เคญी เคœเคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคชเคก़ी। เค—िเคฐिเคœाเค•ुเคฎाเคฐ เคฎाเคฅुเคฐ เค…เคชเคจे เค‡เคธ ‘เคตिเคšเคฒเคจเค•ाเคฐी เค•ाเคต्เคฏ-เคฆौเคฐ’ เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เค†เค—े เคšเคฒเค•เคฐ เคถเคฐ्เคฎिเคฆा เคจเคœเคฐ เค†เคคे เคนैं। ‘เคญीเคคเคฐी เคจเคฆी เค•ी เคฏाเคค्เคฐा’ เค•เคตिเคคा-เคธंเค—्เคฐเคน เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เคœिเค•्เคฐ เค•िเคฏा เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคœिเคธ เค•เคตि เค•ो เคถเคฐ्เคฎिเคฆा เคนोเคจे เค•ी เค•เคคเคˆ เคœเคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคชเคก़ी, เคตे เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เคนैं। เค•्เคฏोंเค•ि เค•เคนीं เคจ เค•เคนीं เค‰เคจเค•ा เค—ँเคตเคˆ เค—ाँเคต เค•ा เค—ीเคคों เคฏा เคฒोเค•เค—ीเคคों เคตाเคฒा เคฎिเคœाเคœ เคนी เคนै, เคœो เค‰เคจเค•े เค•ाเคจों เคฎें เคšुเคชเค•े เคธे เค•เคน เคฐเคนा เคฅा, “เค…เคชเคจी เคฐाเคน เคชเคฐ เค†เค—े เคฌเคข़เคคे เคšเคฒो। เคฏे เคคเคฎाเคฎ เคंเคกे เคฅोเคก़े เคธเคฎเคฏ เคฌाเคฆ เคนी เคนเคตा เคฎें เค‰เคก़ เคœाเคจे เคตाเคฒे เคนैं!”

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคคो เคธिเคฐ्เคซ เคšเคฒเคคे เคœा เคฐเคนे เคฅे। เคตे เคœिเคงเคฐ เคœा เคฐเคนे เคฅे, เคตเคนाँ เคฐाเคน เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคฌเคจเคคी เคšเคฒी เค—เคˆ। เค”เคฐ เคตे, เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เคšिเคข़ाเคคी เคนुเคˆ เคฎुเคฆ्เคฐाเค“ं เค•े เคธाเคฅ เค†เค—े-เค†เค—े เคฆौเคก़เคคे, เคฌเคฒ्เค•ि ‘เค‰เคก़เคคे’ เคนुเค เคฆेเค–เคคे เคฅे, เค‰เคจ्เคนें เคญी เค…ंเคคเคค: เค‰เคธी เคฐाเคน เคชเคฐ เค†เคจा เคชเคก़ा। เคฏเคน เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคญीเคคเคฐ เคฌैเค े เค—ाँเคต เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เค‰เคธ เค—ीเคค เค•ी เคญी เคตिเคœเคฏ เคฅी, เคœो เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจी เคœเคฎीเคจ เคธे เคญเคŸเค•เคจे เคนी เคจเคนीं เคฆे เคธเค•เคคा เคฅा। เค…เคธเคฒ เคฎें เคฏे เค—ीเคค เคจเคนीं, ‘เคฎा เคจिเคทाเคฆ เคช्เคฐเคคिเคท्เค ां’ เค•ी เคคเคฐเคน เคœीเคตเคจ เค•ी เค•เคฐुเคฃा เคฅी, เคœो เค—ीเคค เค•ी เคถเค•्เคฒ เคฎें เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคฅी।

เคธเคš เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค—ीเคคों เค•ी เคฏเคน เคต्เคฏเคช्เคคि เคธिเคฐ्เคซ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคा เคคเค• เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคตเคน เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจिเคฏों, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों, เค†เคค्เคฎเค•เคฅा, เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคคांเคค เคธเคญी เคฎें เคซैเคฒी เค”เคฐ เคธเคฎाเคˆ เคนुเคˆ เคนै। เคšौเคฆเคน เค–ंเคกों เคฎें เค›เคชी เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคฌृเคนเคค् เคฐเคšเคจाเคตเคฒी เค•िเคธी เคเค• ‘เคฎเคนाเคธเคฎुเคฆ्เคฐ’ เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เคนै। เค‰เคธे เคธเคฎूเคšा เคฎैंเคจे เคชเคข़ा เคนै। เคชเคฐ เคฎुเคे เคฏाเคฆ เคจเคนीं เคชเคก़เคคा เค•ि เค‡เคธเค•े เค•िเคธी เคญी เค–ंเคก เค•ो เคชเคข़เคคे เคธเคฎเคฏ เคฎैं เค•เคญी เค‰เคธ เค—ीเคคเค•ाเคฐ เค•เคตि เค•ो เคญूเคฒ เคชाเคฏा เคนूँ, เคœो เค•เคญी เคฒिเค–ा เค•เคฐเคคा เคฅा, “เคšเคฒ เคฐเคนा เคนूँ เค•्เคฏोंเค•ि เค—เคคि เคธे เคชंเคฅ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเค—ा...” เคฏा เค•ि “เค‰เคฎเคก़ เคฐเคนी เคชुเคฐเคตैเคฏा เค•ुंเคคเคฒ-เคœाเคฒ เคธी, เคฒเคนเคฐ เคฐเคนे เค…ंเคฌเคฐ เคฎें เค•ाเคฒे-เค•ाเคฒे เคฌเคฆเคฐा...” เคฏा เคซिเคฐ “เคธंเคง्เคฏा เคฎें เคฌाเคฆเคฒ เคกूเคฌे เคนैं, เคฎเคจ เคกूเคฌा เคธเคจ्เคจाเคŸे เคฎें!”

เคฒเค—เคคा เคนै, เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคธเคฎूเคšी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เค•ी เค—ूँเคœें-เค…เคจुเค—ूँเคœें เค”เคฐ เคชเคฆ्เคšिเคน्เคจ เค‰เคจเค•ी เคฏाเคค्เคฐा เค•े เค‡เคธ เคถुเคฐुเค†เคคी เคšเคฐเคฃ เคฎें เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนैं เค”เคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคคो เค•ेเคตเคฒ เค‰เคจเค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคญเคฐ เคนुเค† เคนै। เคฏाเคจी เคšौเคฆเคน เค–ंเคกों เคฎें เคธเคฎाเคฏा เคฌเคฒ्เค•ि เคฏเคนाँ เคญी เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคจ เคธเคฎा เคธเค•ा เคตเคน เคฎเคนाเคธिंเคงु เคฌเคธ เค•เคฐुเคฃा เค•ी เค‰เคธी เคเค• เคฌूँเคฆ เค•ा เคฐเคšा เคนुเค† เคนै, เคœिเคธเคจे เค•เคญी เค—ुเคนाเคฐ เคฒเค—ाเคˆ เคฅी เค•ि “เคฎैं เค…เคทाเคข़ เค•ा เคชเคนเคฒा เคฌाเคฆเคฒ/เคฎेเคฐी เคฐाเคน เคจ เคฌाँเคงो” เค”เคฐ เค•ि “เคธंเคง्เคฏा เคฎें เคฌाเคฆเคฒ เคกूเคฌे เคนैं/เคฎเคจ เคกूเคฌा เคธเคจ्เคจाเคŸे เคฎें।”...


[8]

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เคฏเคนी เค•เคฐुเคฃा เค˜เคฐ-เคชเคฐिเคตाเคฐ เคธे เคฒेเค•เคฐ เคธाเคฐे เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคชเคฐिเคตाเคฐ เคธเคฎเคเคจे เคตाเคฒे เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฎें เคต्เคฏाเคช्เคค เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เคฆिเค–ाเคตा เค•เคฐเคจे เค•ी เค•เคญी เคœเคฐूเคฐเคค เคจเคนीं เคชเคก़ी, เคจ เค•ोเคˆ ‘เคชोเคธ्เคšเคฐ’ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจाเคฏा। เคจ เคถिเคฒ्เคช เค”เคฐ เคญाเคทा เค•ी เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคญंเค—िเคฎाเคँ। เคนाँ, เคœเคนाँ เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคฅी, เคตเคนाँ เคธाเคซ-เคธाเคซ เคตिเคฐोเคง เคฆเคฐ्เคœ เค•िเคฏा เคญी।

เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•ाเคต्เคฏ-เคฏाเคค्เคฐा เคฎें ‘เค†เคฒोเคšเค•’, ‘เคนเคฎ เคฆोเคจों’, ‘เคฎुเคŸ्เค िเคฏाँ’, ‘เค‰เคค्เคคเคฐ-เค†เคงुเคจिเค•เคคा’ เคธเคฐीเค–ी เคเคธी เค•เคˆ เค•เคตिเคคाเคँ เคนैं เคœिเคจเคฎें เคตे เคจ เคธिเคฐ्เคซ เคคเคฎाเคฎ เคธเคจเคธเคจीเค–ेเคœ เคฎुเคฆ्เคฐाเค“ं เคตाเคฒे เคฒेเค–เค•ों เค•े เคญเคŸเค•ाเคต เค•ी เค“เคฐ เค‡เคถाเคฐा เค•เคฐเคคे เคนैं, เคฌเคฒ्เค•ि เคฌुเคฐे เค‡เคฐाเคฆों เคชเคฐ เคšोเคŸ เคญी เค•เคฐเคคे เคนैं। เค•เคตिเคคा เค•ी เค•ुเค› เค—िเคจी-เคšुเคจी เคชंเค•्เคคिเคฏों เคฎें เคนी เคตे เค•िเคธी เคธिเคฆ्เคงांเคค เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เค…เคชเคจाเคˆ เค—เคˆ เค…เคตเคธเคฐเคตाเคฆिเคคा เค”เคฐ เค›เคฆ्เคฎ เคตिเคฆ्เคตเคค्เคคा เค•े เค˜เคฎंเคก เค•ो เคคाเคฐ-เคคाเคฐ เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เคธเคฌ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคญी เค‰เคจเคฎें เคตเคนी เคงीเคฐเคœ เคจเคœเคฐ เค†เคคा เคนै, เคœो เค•ि เค‰เคจ्เคนें เคฌเคคा เคœाเคคा เคนै เค•ि เค•เคตि เค•ा เค•ाเคฎ เคฎเคนเคœ เคธाเคนिเคค्เคฏ เค•े เค…เค–ाเคก़े เคฎें เคฎुเคŸ्เค िเคฏाँ เคญाँเคœเคจा เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เค•ाเคฎ เคคो เคœเคจเคคा เค•े เคฆुเค–-เคฆเคฐ्เคฆ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเค•เคฐ เค‰เคธเค•ी เคญीเคคเคฐी เคต्เคฏเคฅा เค•ो เค…เคชเคจे เคธ्เคตเคฐों เคฎें เค‰เคคाเคฐเคจा เคนै।
เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เคฒिเค เคฌเคก़े เค•เคตि เคนोเคจे เค•ा เค†เคฆเคฐ्เคถ เค•िเคธी เคจाเคฎीเค—िเคฐाเคฎी เค†เคฒोเคšเค• เค•ा เคธเคฐ्เคŸीเคซिเค•ेเคŸ เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐ เคฒेเคจा เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि ‘เคœเคจเคคा เค•ा เค…เคชเคจा เค•เคตि’ เคนोเคจा เคนै। เคฌเคก़ा เค•เคตि เคตเคนीं เคนै เคœो เคœเคจเคคा เค•े เคœ्เคฏाเคฆा เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคจिเค•เคŸ เคนो। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค‡เคธ เค…เคฐ्เคฅ เคฎें เคœเคจเคคा เค•े เค•เคตि เคนैं เค”เคฐ เคฏเคน เคœเคจเคคा เค•ा เค•เคตि เคนोเคจा เค‰เคจเค•े เคธเคฎूเคšे เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เคฎें เคฌिंเคงा เคนुเค† เคนै। เคฏเคน เค‡เคธเคธे เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เคตे เค…เคชเคจी เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เคฒिเค–ें, เค•เคนाเคจिเคฏाँ, เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃ, เคฏाเคค्เคฐा-เคตृเคค्เคคांเคค เคฏा ‘เคœเคฒ เคŸूเคŸเคคा เคนुเค†’ เค”เคฐ ‘เค…เคชเคจे เคฒोเค—’ เคœैเคธे เคฌเคก़े เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธ, เคนเคฐ เคœเค—เคน เคเค• เคฌเคก़े เค•เคตि เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคจเค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै। เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคฌเคก़ी เค•เคตिเคคा, เค‰เคจเค•ी เค†เคค्เคฎเค•เคฅा เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคจ्เคฏाเคธों เคฎें เคซूเคŸเคคी เคนै। เค‰เคจเค•े เคธंเคธ्เคฎเคฐเคฃों เคฎें เคฌเคนเคคी เคนै। เคฎैं เค‡เคธे เค‰เคจเค•े เค•เคตि เค•ी เค•เคนीं เคœ्เคฏाเคฆा เคฌเคก़ी เคธเคซเคฒเคคा เค•เคนเคคा เคนूँ।

เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें, เคฏเคน เคตเคน เคธเคš्เคšा เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆ เคนै เคœो เค•िเคคाเคฌों เคธे เค•เคฎ, เคœीเคตเคจ เค•ा เคชाเค  เคชเคข़เคจे เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เค†เคฏा เคนै। เคฏเคน เคœीเคตเคจ เค•ी เค–ुเคฒी เคญाเคทा เคชเคข़เคจे เคธे เค†เคฏा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे เคนเคฎ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคฎें เคถुเคฐू เคธे เค†เค–िเคฐ เคคเค• เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคตिเค•ाเคธเคฎाเคจ เคฆेเค–เคคे เคนैं। เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคฌเค—ैเคฐ เคฆाเคตा เค•िเค เคเค• เคธเคš्เคšे เค”เคฐ เค–เคฐे เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆी เคฒेเค–เค• เคนैं। เคฏเคน เคฌाเคค เค•เคนเคจी เค‡เคธเคฒिเค เคœเคฐूเคฐी เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เค•เคญी เค–ुเคฆ เค•ो เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆ เค•ा ‘เค…เคตाँเค—ाเคฐ्เคฆ’ เค•เคนเคจे เคตाเคฒे เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคฒेเค–เค•ों เค•े เคฎुเค–ौเคŸे เค‰เคคเคฐ เคšुเค•े เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจเค•ा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฆेเค–เค•เคฐ เคฒเคœ्เคœा เค†เคคी เคนै। เคเคธे เคฎें เคฏเคน เคธाเคซ-เคธाเคซ เคฌเคคा เคฆेเคจे เค•ा เคธเคฎเคฏ เค† เค—เคฏा เคนै เค•ि เคฏเคน เคธाเคฐा เค•ा เคธाเคฐा เคช्เคฐเคชंเคšเคตाเคฆ เคจ เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆ เคฅा, เคจ เคนै।

เคूเค ी เคฒเคก़ाเค•ू เคฎुเคฆ्เคฐाเคँ เคชเคนเคจเคจे เคธे เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆ เคจเคนीं เค† เคœाเคคा, เคฏเคน เค‡เคธी เคธे เคธाเคฌिเคค เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เคธोเคตिเคฏเคค เคธंเค˜ เค•ा เคชเคคเคจ เคนोเคคे เคนी เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคฏเคนी เคฒोเค— เคญाเค— เค–เคก़े เคนुเค เคฅे เค”เคฐ เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆ เค•ो เค…เคช्เคฐाเคธंเค—िเค• เค•เคฐाเคฐ เคฆेเคจे เคฎें เคœुเคŸ เค—เค เคฅे। เคœเคฌเค•ि เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เคœैเคธे เคฌเคก़े เคฒेเค–เค•, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค•เคญी เคฆिเค–ाเคตเคŸी เค˜ोเคทเคฃाเคँ เคจเคนीं เค•ी เค”เคฐ เค…เคชเคจी เคฎाเคฐ्เค•्เคธเคตाเคฆी เคธเคฎเค เค•ो เคธीเคงे-เคธीเคงे เค…เคชเคจी เคœเคจเคคा เค•े เคธंเค˜เคฐ्เคท เคธे เคœोเคก़ा, เค ेเค  เคนिंเคฆुเคธ्เคคाเคจी เคคเคนเคœीเคฌ, เค…เคชเคจी เคœเคฎीเคจ เคคเคฅा เค‰เคธเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคธे เคœोเคก़ा, เค†เคœ เคตे เค‰เคธी เคคเคฐเคน เค…เคกोเคฒ เคงीเคฐเคœ เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เคฐाเคธ्เคคे เคชเคฐ เค†เค—े เคฌเคข़เคคे เคšเคฒे เคœा เคฐเคนे เคนैं।

เค…เคชเคจी เคœเคจเคคा เค•े เคตिเคฐाเคŸ เคธुเค–-เคฆुเค– เค•ो เค…เคชเคจे เค…ंเคฆเคฐ เคธเคฎा เคฒेเคจे เค•ी เค•ूเคตเคค เค”เคฐ เค†เคค्เคฎ-เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•े เคฒिเคนाเคœ เคธे เค…เค—เคฐ เค•िเคธी เคฒेเค–เค• เคธे เค‰เคจเค•ी เคคुเคฒเคจा เคนो เคธเค•เคคी เคนै, เคคो เคตे เคช्เคฐेเคฎเคšंเคฆ เคนी เคนैं। เคช्เคฐेเคฎเคšंเคฆ เค•ी เคœीเคตเคจ-เคฏाเคค्เคฐा 1936 เคฎें เคฅเคฎ เค—เคˆ เคฅी เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคตिเคคाเคँ เคจเคนीं, เค—เคฆ्เคฏ เคฒिเค–ा เคฅा। เคชเคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ो เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เคชเคข़เคคे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเค“ं เคธे เค—ुเคœเคฐเคคे เคนुเค, เคฎैंเคจे เค…เคชเคจे เค†เคชเคธे เคฏเคน เค•ौเคคुเค• เคญเคฐा เคธเคตाเคฒ เคชूเค›ा, “เค…เค—เคฐ เคช्เคฐेเคฎเคšंเคฆ เค†เคœ เคนोเคคे เค”เคฐ เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค– เคฐเคนे เคนोเคคे เคคो เคตे เค•ैเคธी เคนोเคคीं?” เค‡เคธ เคชเคฐ เคญीเคคเคฐ เคธे เคœเคตाเคฌ เค†เคฏा เค•ि “เคตे เค ीเค• เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคฎिเคถ्เคฐ เคœैเคธी เคนोเคคी।” เคฎुเคे เคฒเค—ा เค…เคฌ เค•ुเค› เค”เคฐ เค•เคนเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคฎेเคฐे เคฒिเค เคฐเคน เคจเคนीं เค—เคˆ เคนै।

เคตे เคœो ‘เค•เคฒाเคตंเคค’ เคนोเคจे เคฏा เคฆीเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•เคตिเคคाเคँ เคฒिเค– เคฐเคนे เคนैं, เคเคธे เคคเคฎाเคฎ เค…เคญिเคœाเคค เค•िเคธ्เคฎ เค•े เคซैเคถเคจेเคฌเคฒ เค•เคตि เค•्เคฏों เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•े เค†เค—े เค†เคคे เคนी เคช्เคฐเคญाเคนीเคจ เค”เคฐ เคจिเคธ्เคคेเคœ เคชเคก़ เคœाเคคे เคนैं, เค‰เคจเค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เค•्เคฏों เค‰เคจ्เคนीं เค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เคšเค•्เค•เคฐ เค•ाเคŸเคคी เคฐเคน เคœाเคคी เคนैं เค”เคฐ เคฐाเคฎเคฆเคฐเคถ เคœी เค•ी เค•เคตिเคคाเคँ เค•ैเคธे เคœเคจเคคा เคธे เคธीเคงा-เคธเคš्เคšा เคธंเคตाเคฆ เค•ाเคฏเคฎ เค•เคฐ เคฒेเคคी เคนैं, เค…เค—เคฐ เค–ोเคœें เคคो เค‡เคธ เคธเคตाเคฒ เค•ा เคœเคตाเคฌ เคญी เคนเคฎें เคฏเคนीं เค•เคนीं เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเค—ा।
**

545 เคธेเค•्เคŸเคฐ-29, เคซเคฐीเคฆाเคฌाเคฆ (เคนเคฐिเคฏाเคฃा), เคชिเคจ-121008,
เคšเคฒเคญाเคท: 09810602327,
เคˆเคฎेเคฒ: prakashmanu333@gmail.com

No comments :

Post a Comment

We welcome your comments related to the article and the topic being discussed. We expect the comments to be courteous, and respectful of the author and other commenters. Setu reserves the right to moderate, remove or reject comments that contain foul language, insult, hatred, personal information or indicate bad intention. The views expressed in comments reflect those of the commenter, not the official views of the Setu editorial board. เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคฐเคšเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคถाเคฒीเคจ เคธเคฎ्เคตाเคฆ เค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคนै।