Showing posts with label рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди. Show all posts
Showing posts with label рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди. Show all posts

рдбॉ. рдЖрд░рддी ‘рд▓ोрдХेрд╢’ рдХो рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХा “рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди”

рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рдо्рдоाрдирдкрдд्рд░
рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рд╡ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े рд╕्рдеाрдкिрдд ‘рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоोрдХा, рдоॉрд░ीрд╢рд╕’ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддि рджो рд╡рд░्рд╖ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рджिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा ‘рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди’ рдХा рдЪौрдеा рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рджुрдмрдИ (рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЕрд░рдм рдЕрдоीрд░ाрдд) рдХी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд▓ेрдЦिрдХा рдбॉ. рдЖрд░рддी ‘рд▓ोрдХेрд╢’ рдХो рдЙрдкрди्рдпाрд╕ ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा। 8 рдоाрд░्рдЪ 2023 рдХो рд╣ुрдП рдЗрд╕ рд╕рдо्рдоाрди рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рдЙрди्рд╣ें рд╕рдо्рдоाрди-рдкрдд्рд░ рдХे рд╕ाрде 2000 рдЕрдорд░ीрдХी рдбॉрд▓рд░ рдХी рд░ाрд╢ि рднेंрдЯ рдХрд░рдиे рдХी рдШोрд╖рдгा рднी рдХी рдЧрдИ। рд╕्рд╡ाрдЧрдд рднाрд╖рдг рдоें рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХी рдиिрджेрд╢िрдХा рдбॉ. рд╡िрдж्рдпोрдд्рддрдоा рдХुрдЮ्рдЬрд▓ рдиे рдЗрд╕ рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдо्рдоाрди рдХी рд╕ंрдХрд▓्рдкрдиा, рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╡ рдХрдаिрди рдЪрдпрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдпा। рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ рд╢्рд░ीрдоाрди рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рд░ाрдордк्рд░рддाрдк рдиे рдЗрд╕े рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд▓ेрдЦрдХों рдХे рд▓िрдП рдоंрдЪ рдмрддाрдпा। рднाрд░рддीрдп рджूрддाрд╡ाрд╕ рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рдХी рдЙрдЪ्рдЪाрдпुрдХ्рдд рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ुрдиीрддा рдкाрд╣ुрдЬा рдиे рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд▓ेрдЦрди рдХो рднाрд╖ा рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕े рдЬोреЬрдиे рд╡ाрд▓ी рдХреЬी рдмрддाрдпा।

рдбॉ. рдЖрд░рддी ‘рд▓ोрдХेрд╢’
рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рд╡ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╕ंрд╕्рдеा 'рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоोрдХा, рдоॉрд░ीрд╢рд╕' рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд 'рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди' рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд░рдЪрдиाрдХाрд░ों рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рд╕рдо्рдоाрди рд╣ै। рдпрд╣ рд╣िंрджी рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ рд▓ेрдЦрди рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рднाрд░рддेрддрд░ рд╕рдо्рдоाрди рдЗрд╕рд▓िрдП рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЗрд╕рдоें 2,000 рдЕрдоेрд░िрдХी рдбॉрд▓рд░ рдХी рд╕рдо्рдоाрди рд░ाрд╢ि рднी рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЗрд╕рд▓िрдП рдХि рдЗрд╕рдХे рдХреЬे рдиिрдпрдо, рдиिрд╖्рдкрдХ्рд╖рддा рддрдеा рдЧोрдкрдиीрдпрддा рд╕рд░्рд╡рд╡िрджिрдд рд╣ै। рд╕рди् 2015 рдоें рднोрдкाрд▓ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рджрд╕рд╡ें рд╡िрд╢्рд╡ рд╣िंрджी рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдоंрдд्рд░ी рдоाрдирдиीрдп рд▓ीрд▓ा рджेрд╡ी рджुрдЦрди-рд▓рдЫрдорди рдж्рд╡ाрд░ा рд╣िंрджी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕िрдпों рдХे рд▓िрдпे рдЗрд╕ рд╕рдоाрди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдШोрд╖рдгा рдХिрдпे рдЬाрдиे рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЕрдм рддрдХ рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди рдЪाрд░ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд▓ेрдЦрдХों рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।  2016-17 рдоें рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдкिрдЯ्рд╕рдмрд░्рдЧ рдЕрдоेрд░िрдХा рд╕े рд╕ेрддु рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдо्рдкाрджрдХ рд╢्рд░ी рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╢рд░्рдоा рдХो рдЙрдирдХे рдХрдеा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ “рдЕрдиुрд░ाрдЧी рдорди” рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рдеा। 2018-19 рдоें рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдпोрдЧ्рдп рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯि рди рдоिрд▓рдиे рдХे рдХाрд░рдг рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди рдХिрд╕ी рдХो рдирд╣ीं рджिрдпा рдЧрдпा। 2020-21 рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди  рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЕрд░рдм рдЕрдоीрд░ाрдд рдХे рдбॉ. рд╕ंрдЬीрд╡ рджीрдХ्рд╖िрдд  рддрдеा рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдХी рд░ीрддा рдХौрд╢рд▓ рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдФрд░ рдЕрдм 2022-23 рдХे рд▓िрдпे рдбॉ рдЖрд░рддी рд▓ोрдХेрд╢ рдХा рдЪрдпрди рд╣ुрдЖ рд╣ै।

рд░ीрддा рдХौрд╢рд▓
рд╕рдо्рдоाрди рдХे рдЪрдпрди рдХे рд▓िрдП рдмрдиी рдЪाрд░-рд╕рджрд╕्рдпीрдп рдЬ्рдпूрд░ी рдоें рд╕े рднाрд░рддीрдп рдЙрдЪ्рдЪाрдпुрдХ्рдд рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ुрдиीрддा рдкाрд╣ुрдЬा рдЬी рдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рдХो рдХрдеाрдирдХ, рд╡िрдЪाрд░, рдкाрдд्рд░ों рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा, рдЙрдж्рджेрд╢्рдп, рдХрдеोрдкрдХрдерди, рднाрд╖ा рд╢ैрд▓ी, рджेрд╢-рдХाрд▓ рд╕ंрдпोрдЬрди, рд╣рд░ рдХрд╕ौрдЯी рдкрд░ рдЙрдд्рддрдо рдмрддाрдпा। рдЕрдкрдиे рд╡рдХ्рддрд╡्рдп рдоें рдбॉ. рдЖрд░рддी ‘рд▓ोрдХेрд╢ рдиे рдЗрд╕ рд╕рдо्рдоाрди рдХो рд╕рднी рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों рдХा рд╕рдо्рдоाрди рдХрд╣ा। ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рдХी рд░рдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрддे рд╣ुрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдЕрдкрдиे рдкрд╣рд▓े рдЙрдкрди्рдпाрд╕ ‘рд░ोрд╢рдиी рдХा рдкрд╣рд░ा’ рд▓िрдЦрддे рд╕рдордп рд╣ी рдЙрдирдХे рдорди рдоें ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рдХी рдпोрдЬрдиा рдЖрдХाрд░ рд▓ेрдиे рд▓рдЧी рдеी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрддाрдпा рдХि ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдХा рдЪрдпрди рдоुрдЦ्рдп рдкाрдд्рд░ рдЪाрд░ु рдХे рдЕрдкрдиे рд╣ी рдорди рдХे рдЕँрдзेрд░ों рдХी рдХैрдж рдХे рдХाрд░рдг рдХिрдпा рдФрд░ рдЙрдкрд╢ीрд░्рд╖рдХ ‘рдПрдХ рдмंрджिрдиी рдХा рдЕрдкрд░ाрдз рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рд╕े рдж्рд╡ंрдж्рд╡’ рдЙрд╕рдХे рдЬीрд╡рди рдХी рдКрд╣ाрдкोрд╣ рдФрд░ рдЙрдаा-рдкрдЯрдХ рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдЯीрдХ рд▓рдЧा। ‘рдХाрд░ाрдЧाрд░’ рдХी рдПрдХ рдкाрдд्рд░ рд╕ुрд╖рдоा рдХे рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХो рдЙрдХेрд░рдиे рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиी рдоाрддा рдХे рдоुрдЦ рд╕े рд╕ुрдиे рдЙрдирдХे рдЕрдкрдиे рдмाрд▓рд╕ंрдШрд░्рд╖ों рдХो рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпा рд╣ै।
рдбॉ. рд╕ंрдЬीрд╡ рджीрдХ्рд╖िрдд

рдЧूрдЧрд▓ рдоीрдЯ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдпोрдЬिрдд рдЗрд╕ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХे рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ рд╢्рд░ी рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рд░ाрдордк्рд░рддाрдк, рдиिрджेрд╢िрдХा рдбॉ. рд╡िрдж्рдпोрдд्рддрдоा рдХुрдЮ्рдЬрд▓, рднाрд░рддीрдп рдЙрдЪ्рдЪाрдпुрдХ्рдд рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ुрдиीрддा рдкाрд╣ुрдЬा, рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ाрд░ рд╢्рд░ीрдорддी рдЙрдоाрджेрд╡ी рдХोрд▓ेрд╕рд░, рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕ृрдЬрди рд╡ рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдбॉ. рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдЭुрдо्рдорди, рдбॉ. рдХृрд╖्рдг рдХुрдоाрд░ рдЭा, рдбॉ. рдЕрд▓рдХा рдзрдирдкрдд, рдбॉ. рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди рддрдеा рд╣िंрджी рд╡िрднाрдЧ рдХे рдЫाрдд्рд░ рддрдеा рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХрдЧрдг рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдеे। рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдбॉ. рдЖрд░рддी ‘рд▓ोрдХेрд╢’ рдХी рдоाрддाрдЬी, рдкрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕рджрд╕्рдп рдФрд░ рдоिрдд्рд░ рдЗрд╕ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХे рд╕ाрдХ्рд╖ी рдмрдиे।


рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╢рд░्рдоा (рдк्рд░рдердо рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди)
рд╕рди् 2015 рдоें рднोрдкाрд▓ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рджрд╕рд╡ें рд╡िрд╢्рд╡ рд╣िंрджी рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХी рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╢िрдХ्рд╖ाрдоंрдд्рд░ी рдоाрдирдиीрдп рд▓ीрд▓ा рджेрд╡ी рджुрдЦрди-рд▓рдЫрдорди рдж्рд╡ाрд░ा рд╣िंрджी рдХे  рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों рдХे рд▓िрдпे 'рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди' рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЧрдпी рдеी рдЬिрд╕े рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХे рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдж्рд╡ाрд░ा рджो рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдПрдХ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдХो рд╣िंрджी рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ, рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд░рдЪрдиाрдХрд░्рдо рдоें рдпोрдЧрджाрди рдПрд╡ं рднाрд╖ा рдХे рдЙрди्рдирдпрди рд╣ेрддु рджिрдпा рдЬाрдиा рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ुрдЖ рдеा।

рд╕ेрддु рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рдЖрд░рддी рдЬी рдХो рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди рдХे рд▓िрдпे рд╣ाрд░्рджिрдХ рдмрдзाрдИ рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХे рд▓िрдпे рдЕрдиंрдд рд╢ुрднрдХाрдордиाрдПँ।

рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░: рдоॉрд░िрд╢рд╕ рд╕े рдЕрднिрдорди्рдпु рдЕрдирдд

- рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди


рдиौ рдЕрдЧрд╕्рдд 1937, рдоें рдоाрд░ीрд╢рд╕ рдХे рдд्рд░िрдпोрд▓े рдЧ्рд░ाрдо рдоें рдЬрди्рдоे рдЕрднिрдорди्рдпु рдЕрдирдд, рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣िंрджी рдХे рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ैं। рд╣िंрджी рдЕрдз्рдпाрдкрдХ, рдФрд░ рдиाрдЯ्рдп рдХрд▓ा рд╡िрднाрдЧ рдоें рдиाрдЯ्рдп рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд░рд╣рдиे рдХे рдЙрдкрд░ांрдд рд╡े рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдоें рд╣िंрджी рдХे рд╡िрднाрдЧाрдз्рдпрдХ्рд╖ рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХी рд╣िंрджी рдкрдд्рд░िрдХा ‘рд╡рд╕ंрдд’ рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ рд░рд╣ рдЪुрдХे рд╣ैं।
рд╣िंрджी рдХे рд╡िрд╢्рд╡рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдЕрднिрдорди्рдпु рдЕрдирдд рд╕े, рдЙрдирдХी рдХृрддि 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें, рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоोрдХा (рдоॉрд░िрд╢рд╕) рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ рд▓ेрдЦрди рдХी рд╡िрднाрдЧाрдз्рдпрдХ्рд╖ рдбॉреж рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди рдХी рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рд╡ाрд░्рддा

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЕрднिрдорди्рдпु рдЬी 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рд░рдЪрдиे рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдЖрдкрдХो рдХрд╣ाँ, рдХрдм рдФрд░ рдХैрд╕े рдоिрд▓ी?
рдЕрдирдд: рд░рдЪрдиा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоेрд░े рднीрддрд░ рдмрд╣ुрдд рдкрд╣рд▓े рд╕े рдеी। рдоैं рд╣рдоेрд╢ा рдпुрдж्рдз рдХे рдЦिрд▓ाрдл рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдпुрдж्рдз рд╡िрдиाрд╢ рдХा рдХाрд░рдг рдФрд░ рд╕ाрд░ी рд╕рдн्рдпрддा рдХो рдоिрдЯाрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╣ै। рдпрд╣ рдоाрдирд╡рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рдХृрд╖्рдг рдкрд░ рдпрд╣ рдЖрд░ोрдк рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпुрдж्рдз рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ोрдЧों рдХो рд╡िрд╡рд╢ рдХिрдпा। рдкрд░рди्рддु рдХृрд╖्рдг рдХा рдорд╣рддी рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдпुрдж्рдз рдХрд░рд╡ाрдХрд░ рд▓ोрдЧों рдХो рдЙрд╕рдХा рдкрд░िрдгाрдо рджिрдЦाрдиा рдеा। рдЙрдкрджेрд╢ рдоाрдд्рд░ рд╕े рдХाрдо рдирд╣ीं рдЪрд▓рддा। рднрдЧрд╡ाрди् рд▓ाрдЦ рдмोрд▓ें рдХि рдпुрдж्рдз рдордд рдХрд░ो! рдпुрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ी рд░рд╣ेрдЧा। рд▓ेрдХिрди, рдпрджि рдЖрджрдоी рд╕्рд╡рдпं рдпुрдж्рдз рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдЭेрд▓ рд▓ेрдЧा рддो рд╡рд╣ рдпुрдж्рдз рдмрди्рдж рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ेрдЧा।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХो 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдиाрдЯрдХ рдХा рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдиे рдХा рдХ्рдпा рдХाрд░рдг рд╣ै?
рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди
рдЕрдирдд: рдорд╣ाрднाрд░рдд рдПрдХ рдпुрдж्рдз рд╡िрд░ोрдзी рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдЪाрд╣े рдЗрд▓िрдпрдб рд╣ो рдпा 'la guerre de cent ans' рд╣ो, рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдХрд╣ीं рднी рдЗрд╕ рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рдЙрддрдиे рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдвंрдЧ рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рдпुрдж्рдз рдХी рд╕рдорд╕्рдпा  рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рджिрдЦाрдИ рдЧрдпी рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдоैंрдиे рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХो рд╣ी рдЖрдзाрд░ рдмрдиाрдпा। рдоैंрдиे рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХी рдоूрд▓ рдХрдеाрд╡рд╕्рддु рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХी, рд▓ेрдХिрди рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХрддा рдФрд░ рдХрд▓्рдкрдиा рдХा рднी рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा। рдЕрд╕्рдд्рд░рдкрддि рдкाрдд्рд░ рдоेрд░ी рдоौрд▓िрдХ рдХрд▓्рдкрдиा рд╣ै। рдЙрд╕े рдоूрд▓ рдХрдеा рдоें рд░рдЦрдХрд░ рдоैंрдиे рдпрд╣ рдк्рд░рд╢्рди рдХिрдпा рдХि рдпुрдж्рдз рдХे рдкीрдЫे рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ рдХौрди рд╣ै? рдЬрдм рджो рдЖрджрдоी рд▓рдб़рддे рд╣ैं рддрдм рдХ्рдпा рдХोрдИ рддीрд╕рд░ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЙрди्рд╣ें рд▓рдб़рдиे рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं рдЙрдХрд╕ाрддा? рдЖрдЬ рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рдоें рднी рд╣рдорд╕े рдпुрдж्рдз рдХрд░рд╡ाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕рдд्рдп рдХो рдЙрдЬाрдЧрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдПрдоैंрдиे рдпрд╣ рдиाрдЯрдХ рд▓िрдЦा।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЗрд╕рдХा рдЖрд╢рдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╢ांрддि рдХी рдкुрдирд░्рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ै?
рдЕрдирдд: рд╣ाँ, рд╢ांрддि рдХी рдкुрдирд░्рд╕्рдеाрдкрдиा। рд▓ेрдХिрди рдоैрдиे рдорд╣ाрднाрд░рддрдХाрд░ рдХी рддрд░рд╣ рдЕрдкрдиी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХो рдЗрдо्рдкोрдЬ़ рдирд╣ीं рдХिрдпा рд╣ै। рдоेрд░ा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЕрдкрдиी рдпुрдж्рдз рд╡िрд░ोрдзी рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХो рд▓ोрдЧों рдкрд░ рдеोрдкрдиा рдирд╣ींрдЕрдкिрддु рдЙрди्рд╣ें рд╕्рд╡рдпं рд╡िрдЪाрд░рдиे рдХे рд▓िрдПрдЖрдоंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। рдпрджि рдЖрдкрдХो рдЖрдЬ рдХे рдпुрдЧ рдоें рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा рдЕрдХрд▓ी। рдкрд░ рддो рдЖрдк рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдоें рдХ्рдпा рдХрд╣ेंрдЧे?рдЕрдирдд: рдпрд╣ рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХी рд╣ी рд╣рдоेрд╢ाрдиाрдЯрдХ рддрд░рд╣ рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд░рд╣ेрдЧा। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдПрдХ рдорд╣ाрдХाрд╡्рдп рд╣ै। рдЧोрд╢्рддे' рдиे рдХрд╣ा рд╣ै рдХि рдЬो рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧा, рд╡рд╣ рд╣рдордХो рдЕрди्рдпрдд्рд░ рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧा। рдорд╣ाрднाрд░рдд рд╕ंрд╕ाрд░ рдХा рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рд╣ै। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХा рд╕рдд्рдп рд╕рдордХाрд▓ीрди рдФрд░ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै। рдоैंрдиे рдпुрдж्рдз рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рд▓िрдЦा। рдоेрд░े рдмाрдж рднी, рд╣рдЬाрд░ों рд▓ोрдЧ рдЗрд╕ी рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рд▓िрдЦेंрдЧे। рд╣рд░ рдЖрджрдоी рдпुрдж्рдз рдХी рдПрдХ рдирдпी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рджेрдЧा। рдоेрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдоिрдердХ рдХा рдкुрд╖्рдЯिрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рдеा। рдоिрдердХ рдоें рдХेрд╡рд▓ рдХрдеा рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрд╕рдоें рджुрдиिрдпा рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд╕рдд्рдп рд╣ोрддा рд╣ै

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЖрдкрдиे рдиाрдЯрдХ рдХा рд╢ीрд░्рд╖рдХ 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рд╣ी рдХ्рдпों рд░рдЦा?
рдЕрдирдд: рдХ्рдпोंрдХि рдХृрд╖्рдг рдиे рд╣ी рдпुрдж्рдз рдХрд░рд╡ाрдпा। рдХृрд╖्рдг рдЕрд░्рдеाрдд् рдХाрди्рд╣ा рдк्рд░рдХृрддि рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ैं। рд╡े рдиिрдпрддि рдирд╣ीं рд╣ै। рдк्рд░рдХृрддि рдХो рд╣рдо рдЦुрдж рдоिрдЯाрддे рд╣ैं рдФрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЗрд╕рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рдЬो рд░рдХ्рд╖рдХ рд╣ै, рд╡рд╣ рднрдХ्рд╖рдХ рднी рдмрдирддा рд╣ै। рдоिрдердХ рдоें рд╡िрд╖्рдгु рд╕ृрд╖्рдЯा рд╣ै, рдм्рд░рд╣рдоा рдкाрд▓рдХ рд╣ै рдФрд░ рдорд╣ाрджेрд╡ рд╡िрдиाрд╢рдХ рд╣ै। рдЗрд╕ рдд्рд░िрдоूрд░्рддि рдоें рдЬрди्рдордкाрд▓рди рдФрд░ рд╕ंрд╣ाрд░ рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै। рдк्рд░рдХृрддि рд╣ी рд╕ंрд╣ाрд░ рдХрд░рддी рд╣ै। рдХाрд▓िрджाрд╕ рдиे рдХрд╣ा рд╣ै рдХि рдирд░्рдорджा рдирджी рдЬрдм рддрдХ рдЕрдкрдиी рдорд░्рдпाрджा рдХे рд╕ाрде рдмрд╣рддी рд╣ै, рддрдм рддрдХ рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдмрдв़рддी рд╣ै। рджेрд╢ рдкрд▓्рд▓рд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдирд░्рдорджा рдЬрдм рдЕрдкрдиी рдорд░्рдпाрджा рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рдмрд╣рддी рд╣ै рддрдм рдмाрдв़ рдЖ рдЬाрддी рд╣ै рдпा рд╕ूрдЦा рдкрдб़ рдЬाрддा рд╣ै। рдХृрд╖्рдг рд╕े рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХी рдЧрдпी рд╣ै рдХि рдк्рд░рдХृрддि! рддुрдо्рд╣ीं рд░ोрдХ рд╕рдХрддी рд╣ो рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдХो। рдк्рд░рдХृрддि рд╣рдо рд╣ै। рд╣рдоाрд░ी рдоाрдирд╕िрдХрддा рдк्рд░рдХृрддि рд╣ै। рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा - рдпрд╣ рдж्рд░ोрдкрджी рдХी рдоाँрдЧ рд╣ै। рдЖрдЬ рдкूрд░े рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдпрд╣ी рдоाँрдЧ рд╣ै। рдпुрдж्рдз рд╕े рд░рдХ्рд╖ा рддрднी рд╣ोрдЧी рдЬрдм рд╣рдо рд╕्рд╡рдпं рд╕े 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा ' рдХрд╣ें рдФрд░ рдЖрд╣्рд╡ाрди рдХрд░ें рдХि рд╣рдоें рдЦुрдж рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдХो рд░ोрдХрдиा рд╣ै।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЖрдкрдХे рд╡िрдЪाрд░ рд╕े  'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдФрд░ рдзрд░्рдорд╡ीрд░ рднाрд░рддी рдХे 'рдЕंрдзा рдпुрдЧ' рдоें рдХ्рдпा рдЕрди्рддрд░ рд╣ै?
рдЕрдирдд: 'рдЕंрдзा рдпुрдЧ' рдПрдХ рд╕рд░ोрд╡рд░ рд╣ै рдФрд░ 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा'  рдПрдХ рдмूंрдж рд╣ै। Comparison has no reason, especially in art and literature. рдзрд░्рдорд╡ीрд░ рднाрд░рддी рдХी рдЧрдгрдиा рдЖрдзुрдиिрдХ рдХाрд▓ рдХे рджрд╕ рдорд╣ाрди् рд▓ेрдЦрдХों рдоें рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдоैं рдЕрдкрдиी рддुрд▓рдиा рдзрд░्рдорд╡ीрд░ рднाрд░рддी рдХे рд╕ाрде рдХрд░рдиे рдХा рд╕ाрд╣рд╕ рдирд╣ीं рдХрд░ूंрдЧा। рдоेрд░े рдиाрдЯрдХ рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдпुрдж्рдз рдХा рдкुрдирд░्рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдиा рд╣ै। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд░рдЪрдиा рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддा рд╣ै। рдоैंрдиे рдЕंрдзा рдпुрдЧ рдХे рдЙрд╕ рдХ्рд╖рдг рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा рд▓िрдЦा, рдЬрдм рдЧांрдзाрд░ी рдХृрд╖्рдг рдХो рд╢्рд░ाрдк рджेрддी рд╣ै। рдХृрд╖्рдг рдХा рдХрдерди рд╣ै, "рдЬрдм рдПрдХ рд╕ैрдиिрдХ рдЬрдоीрди рдкрд░ рдЧिрд░рддा рд╣ै рддрдм рдоैं рд╕्рд╡рдпं рдЧिрд░рддा рд╣ूँ। рдЬрдм рдХोрдИ рдорд░рддा рд╣ै рддрдм рдоैं рд╕्рд╡рдпं рдорд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдоें рдоेрд░ी рдоृрдд्рдпु рдмाрд░-рдмाрд░ рд╣ुрдИ рд╣ै।" рдЗрд╕ рдПрдХ рд╡ाрдХ्рдп рдХे рд╕ाрдордиे рджुрдиिрдпा рднрд░ рдХी рдкुрд╕्рддрдХों рдХे рд╡ाрдХ्рдп рдмौрдиे рдкрдб़ рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╡ाрдХ्рдп рдХो рджोрд╣рд░ाрдиा рд╣ोрдЧा। рджूрд╕рд░ों рдХी рдпाрддрдиाрдУं рдХो рдЖрдд्рдорд╕ाрдд рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдкैрджा рдХрд░рддी рд╣ोрдЧी।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдиाрдЯрдХ рдоें рдпुрдпुрдд्рд╕ु рд╡िрд╡ेрдХрд╢ीрд▓ рд╣ै рдЬрдм рдХि рдЕंрдзा рдпुрдЧ' рдХा рдпुрдпुрдд्рд╕ु рд╡िрдХ्рд╖िрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕрди्рддрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрдкрдХा рдХ्рдпा рдХрд╣рдиा рд╣ै?
рдЕрдирдд: 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдХा рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдоेрд░ा рд╡िрд╡ेрдЪрди рд╣ै। рдХेрд╡рд▓ рд╡िрд╡ेрдХрд╣ीрди рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ी рджुрд╡िрдзा рдоें рдирд╣ीं рдкрдб़рддा। рдиिрд░्рдгрдп рди рд▓े рдкाрдиे рдХी рдпुрдпुрдд्рд╕ рдХी рджुрд╡िрдзा, рдЖрдЬ рдХे рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рд╡рд░्рдЧ рдХी рджुрд╡िрдзा рд╣ै। рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдХो рдкрддा рдирд╣ीं рдЪрд▓рддा рдХि рд╡рд╣ рдкांрдбрд╡ों рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╣ै рдпा рдХौрд░рд╡ों рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें। рдЖрдЬ рдХा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рднी рдирд╣ीं рдЬाрдирддा рдХि рд╡рд╣ рдХрд╣ाँ рдЦрдб़ा рд╣ै। рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдЦाрдоोрд╢ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ीрд╡рд░्рдЧ рднी рдЕрдирд░्рде рд╣ोрддे рджेрдЦрдХрд░ рдЪुрдк рд╣ै। рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै, рдЬिрдирдХे рдкाрд╕ рджिрдоाрдЧ, рдХрд▓рдо рдФрд░ рдЖрд╡ाрдЬ़ рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рд╡े рдЙрди्рд╣ें рдмुрд▓ंрдж рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी:  'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा рдХा рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдЕрд╕рд▓ рдоें рдмрд╣ुрдд рдоुрдЦрд░ рд╣ै।
рдЕрдирдд: рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХी рдоुрдЦрд░рддा рдХा рдХोрдИ рдкрд░िрдгाрдо рдирд╣ीं рдиिрдХрд▓рддा। рдмिрд░рд▓ा рд╣ी рдХोрдИ рдРрд╕ा рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдоिрд▓ेрдЧा рдЬो рд╕рд╡ाрд▓ рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕े рд╕рд╡ाрд▓ рдХा рдЬрд╡ाрдм рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдпुрдпुрдд्рд╕ु рдХा рдк्рд░рд╢्рди рдХрд░рдиा рдкाрдиी рдоें рддрд▓рд╡ाрд░ рдоाрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдмाрдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЖрджрдоी рдХी рдмेрдмрд╕ी рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै - рдпुрдпुрдд्рд╕ु। рдЖрдЬ рдХा рд╣рд░ेрдХ рдЖрджрдоी рдпुрдпुрдд्рд╕ु рд╣ै। рдоैं рднी рдпुрдпुрдд्рд╕ु рд╣ूँ।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी:  рдЕрднिрдорди्рдпु рдЬी рдпुрдж्рдзрд╡िрд╖рдп рдкрд░ рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрдкрдиे рдиाрдЯрдХрд╡िрдзा рдХा рд╣ी рдЪрдпрди рдХ्рдпों рдХिрдпा?
рдЕрдирдд: рд╕рднी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╡िрдзाрдУं рдоें рд╕े рдиाрдЯрдХ рд╣ी рдПрдХ рдРрд╕ी рд╡िрдзा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдФрд░ рджрд░्рд╢рдХ рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрд╡ाрдж рдЪрд▓рддा рд╣ै। рдиाрдЯрдХрдХाрд░ рдЕрдкрдиे рджрд░्рд╢рдХों рдХे рд╕ाрдордиे рд╣ोрдХрд░ рдмाрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдоैंрдиे рдЕрддीрдд рдХो рдЧौрд░рд╡ाрди्рд╡िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдирд╣ीं рд▓िрдЦा। рдоेрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рджрд░्рд╢рдХों рдХे рд╕ाрде рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХрд░рдХे, рдЙрди्рд╣ें рдиाрдЯрдХ рдоें рддрдд्рдХाрд▓ рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। рдоैंрдиे рдЪाрд╣ा рдХि рдпुрдж्рдз рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рдЪिंрддрди рдХा рд╡िрд╖рдп рдмрдиे। рдпрд╣ рдиाрдЯрдХ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рдеा।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЕрднिрдорди्рдпु рдЬी 'рдЧूंрдЧा рдЗрддिрд╣ाрд╕', 'рднрд░рдд рд╕рдо рднाрдИ' рдФрд░ 'рдЙрд░्рдоिрд▓ा рдиाрдЯрдХों рдХा рдоंрдЪрди рджेрд╢-рд╡िрджेрд╢ рдоें рд╣ुрдЖ рд╣ै, 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдХा рдоंрдЪрди рдХрдм-рдХрдм рд╣ुрдЖ рд╣ै?
рдЕрдирдд: рд╢्рд░ी рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рд╕рджाрд╕िंрд╣ рдХे рдиिрд░्рджेрд╢рди рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдкोрд░्рдЯ рд▓ुрдИ рдеिрдпेрдЯрд░, рд░ाрдорд╕ुрди्рджрд░ рдк्рд░рдпाрдЧ рдПрд╕режрдПрд╕режрдПрд╕ рдФрд░ рдд्рд░िрдпोрд▓े рдХे 'рддाрджрдмिрд░' рд╕िрдиेрдоा рд╣ॉрд▓ рдоें рдЗрд╕ рдиाрдЯрдХ рдХा рдоंрдЪрди рд╣ुрдЖ рдд्рд░िрдпोрд▓े рдХे рдирдЯрд░ाрдЬ рдЧ्рд░ुрдк рдХे рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдиे рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рд╕ाрд▓ рдЗрдирдХी рддैрдпाрд░ी рдХी рдеी। рд╕рди् 1985 рдоें рдпрд╣ рдиाрдЯрдХ рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдоंрдЪिрдд рд╣ुрдЖ рдеा, рдЬрдм рдпрд╣ рдкुрд╕्рддрдХ рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рдЖрдпा рдеा। рдХрд▓ाрдХाрд░ों рдиे рдкांрдбुрд▓िрдкि рд╕े рд╣ी рдХाрдо рдЪрд▓ाрдпा рдеा।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЖрдкрдиे рдЕрдиेрдХ рдиाрдЯрдХों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी। рдЗрдирдоें 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдХो рдХ्рдпा рд╕्рдеाрди рджेрддे рд╣ै?
рдЕрдирдд: рдпрд╣ рддो рдРрд╕ा рдк्рд░рд╢्рди рд╣ुрдЖ рдЬैрд╕े рдХि рдоेрд░े рдкाँрдЪ рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд╕े рдоुрдЭे рдХौрди-рд╕ा рдмрдЪ्рдЪा рдЕрдзिрдХ рдк्рд░िрдп рд╣ै। 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдоें рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рдоूрд▓्рдпों рдХो рдк्рд░рдХाрд╢ рдоें рд▓ाрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХी рдЧрдпी рд╣ै। рдЧूंрдЧा рдЗрддिрд╣ाрд╕' рдиाрдЯрдХ рдХो рдоॉрд░ीрд╢рд╕ рдФрд░ рднाрд░рдд рдХे рд╕ाрдд рд╢рд╣рд░ों рдоें рдмрдб़ी рд╕рдлрд▓рддा рдоिрд▓ी рдк्рд░ेрд╕ рдоें рднी рдЗрд╕рдХी рдмрд╣ुрдд рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рд╣ुрдИ। рдкрд░ рд╡рд╣ рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЖрдЦ्рдпाрди рдирд╣ीं рд╣ै। рдХेрд╡рд▓ 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдиाрдЯрдХ рдоें рдоिрдердХ рд╣ै рдФрд░ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рд╕рдд्рдп рдоाрдирд╡ рдоूрд▓्рдпों рдХे рд╡िрдШрдЯрди рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдкृрдХ्рдд рд╣ै। 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा' рдоें рдирд╡рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рд╢ंрдЦрдз्рд╡рдиि рд╣ै, рдЬो рдоेрд░े рдЕрди्рдп рдиाрдЯрдХों рдоें рдирд╣ीं рд╣ै। рд╢ंрдЦ рдз्рд╡рдиि рдпुрдж्рдз рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдФрд░ рд╕рдоाрдк्рддि рдоें рд╣ोрддी рд╣ै। рдоैं рдЙрдкрджेрд╢рд╡ाрд╣рдХ, рд╕ंрджेрд╢рд╡ाрд╣рдХ рдпा рдлрд░िрд╢्рддा рдирд╣ीं рд╣ैं। рдкрд░ рдоैंрдиे рд╡рд╣ рд╢ंрдЦ рдз्рд╡рдиि рдлूँрдХрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рдпुрдж्рдз рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЖрдкрдиे рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЖрдЦ्рдпाрди рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХ्рдпों рдХिрдпा?
рдЕрдирдд: рдЬिрд╕ рд╕рдд्рдп рдХो рднुрд▓ा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рдоें рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рдеा। 'рд░ोрдХ рджो рдХाрди्рд╣ा'  рдХी рдиाрдЯ्рдп-рд╢ैрд▓ी рдЕрд▓рдЧ рд╣ै। рдоेрд░े рд╢рдм्рдж рдЪрдпрди рднी рдЕрд▓рдЧ рд╣ैं। рдоैंрдиे рд╕ोрдЪा рдХि рдХुрдЫ рдЕрд▓рдЧ рдвंрдЧ рд╕े рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХी рдХрдеा рдХो рд▓ोрдЧों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдКँ। рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рдЙрдкрдиिрд╖рдж рдоें рдРрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХे рдХृрд╖्рдг рдиे рд╣ी рдХрд╣ा рдеा- рдЙрдаो рдФрд░ рд▓рдб़ो।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЕрднिрдорди्рдпु рдЬी, рдХ्рдпा рдЖрдкрдХा рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рдкाрдд्рд░ рд╣ै?
рдЕрдирдд: рдиाрдЯрдХ рдоें рджो рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рдкाрдд्рд░ рд╣ैं - рдЕрд╕्рдд्рд░рдкрддि рдФрд░ рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी। рдПрдХ рддрд░рдл рдирдХाрд░ाрдд्рдордХрддा рд╣ै, рджूрд╕рд░ी рддрд░рдл рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХрддा। рдоैंрдиे рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХрддा рдХी рдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдФрд░ рдирдХाрд░ाрдд्рдордХрддा рджिрдЦाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрд╕्рдд्рд░рдкрддि рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХी рд╣ै।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдХिрд╕рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै?
рдЕрдирдд: рд╣рдоाрд░े рдпрд╣ाँ рдЬो рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдиाрдЯрдХ рд╣ै, рдЙрди рд╕рднी рдоें рдирдЯ рд╣ै। рдирдЯ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬो рд╕्рдеिрддि рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддी рд╣ै। рд╢ेрдХ्рд╕рдкिрдпрд░ рд╣ी рдирд╣ीं, рдХрдИ рдиाрдЯрдХрдХाрд░ों рдиे рдПрдХ рдЖрджрдоी рдХो рд░рдЦा рд╣ै, рдЬो рд╕ूрдд्рд░рдзाрд░ рдХा рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рдкрд░ंрдкрд░ा-рд╕ी рдЪрд▓ी рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै। рджрд░्рд╢рдХों рдоें рдмुрдж्рдзिрдЬीрд╡ी рдФрд░ рдЕрддि рд╕ाрдзाрд░рдг рд▓ोрдЧ рднी рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрддः рдиाрдЯрдХ рдоें рд╣рдоेрд╢ा рдПрдХ рдРрд╕ा рдкाрдд्рд░ рд░рдЦा рдЬाрддा рд╣ै, рдЬो рд╕ाрд░ा рдХुрдЫ рд╕рдордЭाрддा рд╣ै। рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдирдЯ рдХी рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдХрд╣рддा рд╣ै- рдоैं рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣ूँ рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рднी рд╣ूँ।
рдЕрдирдд: рд╡рд╣ рд╡рд░्рддрдоाрди, рдЕрддीрдд рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рд╣ै। рдоैंрдиे рдПрдХ рдЕрди्рдп рдиाрдЯрдХ рдоें рдоुрдб़िрдпा рдкрд╣ाрдб़ рдХो рдк्рд░рд╣рд░ी рдФрд░ рд╕ाрдХ्рд╖ी рджोрдиों рдмрдиाрдпा рд╣ै। рд╡рд╣ рд╕рднी рд▓ोрдЧों рдХो рдЖрддे-рдЬाрддे рджेрдЦрддा рд╣ै рдФрд░ рдЦेрдд рдХे рдмрдЬрд░рдмрдЯ्рдЯू рдХी рддрд░рд╣ рдЦреЬा рднी рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЪिрдб़िрдпा рдЦेрдд рдоें рдЪुрдЧрдХрд░ рдЙреЬ рднी рдЬाрддी рд╣ै, рдФрд░ рд╡рд╣ рджेрдЦрддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рдПрдХ рдкाрдд्рд░ рд╣ै, рдЬो рдмрддाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдХि рджेрдЦो рдоैं рд╕рдордп рдХा рдЧрд╡ाрд╣ рд╣ूँ।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЧोрдХुрд▓рд╡ाрд╕ी рджो рдШाрдпрд▓ рд╕ैрдиिрдХों рдХो рдкाрдиी рдкिрд▓ाрддा рд╣ै।
рдЕрдирдд: рд╣рдоें рд╕рдордп рд╣ी рдШाрд╡ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдордп рд╣ी рдорд░рд╣рдо рдкрдЯ्рдЯी рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдорддрд▓рдм рдХ्рд░िрдпा рдкрдЯ्рдЯी рд▓рдЧाрдиे рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै? рдкाрдиी рдкिрд▓ाрдиे рдХी рдорд░рд╣рдо рдХा।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдХ्рдпा рдкाрдиी рднी рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рд╣ै?
рдЕрдирдд: рдЪेрдЦрд╡ рдиे рдЬो рдмाрдд рдирд╣ीं рдХрд╣ी рд╣ै, рд╡рд╣ी рдЙрд╕рдХी рдХрд╣ाрдиी рдХा рд╕рдд्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рд╣рдоाрд░े рдпрд╣ाँ рдпрджि рдЦाрд▓ी рд▓ोрдЯा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рдкाрдиी рд╕े рднрд░ा рд╣ुрдЖ рд╕рдордЭрддे рд╣ैं рдФрд░ рдпрджि рдЙрд╕рдоें рдкाрдиी рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рд╢рд░ाрдм рдпा рдЕрдоृрдд рд╕े рднрд░ा рд╣ुрдЖ рдоाрдирддे рд╣ैं। рдкाрдардХ рдЬाрдирддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рдм рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рд╣ै। рдлिрд░ рднी рд╡рд╣ рд░ंрдЧрдоंрдЪ рдХे рд╕ाрде рдЬुрдб़ рдЬाрддा рд╣ै।

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдХ्рдпा рдЗрд╕ рдиाрдЯрдХ рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдЖрдкрдХो рдЙрдЪिрдд рд▓рдЧрддा рд╣ै?
рдЕрдирдд: рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЙрдЪिрдд рд╣ै। рдЧाрд░्рд╕िрдпा рдХे рдХा рдЕрдЧрд░ рдЕрдиुрд╡ाрдж рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣рдо Gacia рдЗрдирд╕े рдХрд╣ाँ рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ो рдкाрддे? рдХाрд▓ीрджाрд╕ рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕े рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ़ी рдоें рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рддो рдЕрди्рдп рджेрд╢ों рдХे рд▓ोрдЧ рдЙрди्рд╣ें рдХैрд╕े рдЬाрдирддे? рд▓ेрдЦрдХ рдХा рдЕрдкрдиा рдПрдХ рд╡ाрдж्рдпрдпंрдд्рд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡рд╣ рдоुрд░рд▓ी рдмрдЬाрддा рд╣ै рдпा рд╕िрддाрд░। рдЙрд╕рдХी рдзुрди рдХो рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рднेрдЬрдиा рдЪाрд╣े, рддो рдЙрд╕े рдЬाрдЬ़' рд╢ैрд▓ी рдоें рдмрджрд▓рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдЙрд╕े рдЗंрдЧ्рд▓ैंрдб рд▓े рдЬाрдиा рдЪाрд╣ें, рддो рдЧिрдЯाрд░ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдиुрд╡ाрдж рдПрдХ рдРрд╕ा рдпंрдд्рд░ рд╣ै, рдЬो рдПрдХ рд░рдЪрдиा рдХो рдЙрд╕рдХे рд╕ीрдоिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдкрдЯрд▓ рдкрд░ рд▓े рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╕ौ рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै। рдмрдв़िрдпा рд╕े рдмрдв़िрдпा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдоूрд▓ рдХे 75% рдХा рд╣ी рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдкाрддा рд╣ै рднाрд╖ाрдУं 75 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХрд░। рдЬрдм рджोрдиों рднाрд╖ाрдУं рдХे рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддрдм рд╡рд╣ рдмेрд╣рддрд░ рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрдиुрд╡ाрдж рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ो, рддो рдПрдХ рд▓ेрдЦрдХ рдХा рдк्рд░рд╢्рди рдЕрд▓рдЧ рднाрд╖ा рдоें рдЕрдзिрдХ рдмрдб़ी рдЬрдирддा рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдоैंрдиे рдк्рд░рд╢्рди рдХिрдпा, "рдпुрдж्рдз рдХ्рдпों?" рдЗрд╕рдХा рдл्рд░ेंрдЪ рдЕрдиुрд╡ाрдж рдкрдв़рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рдкूрдЫेंрдЧे - Pourquoi la guerre?

рд░ाрдЬрд░ाрдиी: рдЖрдкрдХा рдзрди्рдпрд╡ाрдж рдЕрдирдд рдЬी।

рдЗंрд╕ाрди рдФрд░ рдХाрдЧреЫ - рдХрд╡िрддा

- рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди


рдХाрдЧреЫ рдХा рднेрдж рдХिрд╕рдиे рдЬाрдиा?
рдЙрд╕рдиे рдЬिрд╕рдиे рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп рд╕рдордЭा।
рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХрдХ्рд╖ рдоें рдХाрдЧреЫ рдкрд░ рдЙрддाрд░े рд╡िрдЪाрд░, рднाрд╡
рдЬिрдирдХो рдаूрд╕ рдаूрд╕ рдХрд░, рджिрдоाрдЧ рдоें рднрд░рдХрд░
рдХिрдпा рдеा рдХंрдард╕्рде, рд╣ोрдХрд░ рддрдиाрд╡ рдЧ्рд░рд╕्рдд।
рдХाрдЧреЫ рдкрд░ рдЙрдЧрд▓े рджाрд░्рд╢рдиिрдХों, рд╡िрдЬ्рдЮाрдирд╡िрджों рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों рднाрд╖ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░िрдпों рдХे рдордд।

рдбॉ. рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди
рдХाрдЧреЫ рдХा рдиिрд░्рдоिрдд рдлिрд░ рдоिрд▓рддा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░,
рдЬिрд╕рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдЖрдЬ рд╕рдм рдХा рдЬीрд╡рди рдЪрдХ्рд░।
рдмрди рдЬाрдП рдЪाрд╣े рдкेрдкрд░ рд▓ेрд╕ рдЬрдЧрдд,
рдкрд░ рд░рд╣ेрдЧी рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХी рд╕рджा реЫрд░ूрд░рдд।
рдоिрд▓ рдЬाрддी рдиौрдХрд░ी рджेрдХрд░ рдХाрдЧреЫ рд╡ाрд▓े рдиोрдЯों рдХी рд░िрд╢्рд╡рдд
рдиौрдХрд░ी рдЫूрдЯ рд╕рдХрддी, рдпрдж्рдпрдкि, рди рд╣ो рдХाрдЧреЫ рдиिрд░्рдоिрдд рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░।

рдХाрдЧреЫ рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ोрддा рдЬрдирдо, рд╡िрд╡ाрд╣, рдоृрдд्рдпु рдХा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░।
рдЯूрдЯрддे рдмिрдЦрд░рддे рд░िрд╢्рддों рдХा рд╕ंрдХेрдд рджेрддा рдХाрдЧреЫ рдиिрд░्рдоिрдд рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░।
рдк्рд░рднुрд╕рдд्рддा рдХा рднाрди рдХрд░ाрддा, рджेрд╡ рджेрд╡िрдпों рдХा рдХाрдЧреЫ рдиिрд░्рдоिрдд рдЪिрдд्рд░।
рдШрдЯрдиाрдУं, рджुрд░्рдШрдЯрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪрдиा рджेрддी рдХाрдЧреЫ рдиिрд░्рдоिрдд рд╕рдоाрдЪाрд░рдкрдд्рд░।
рд╕्рдеाрди рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдХो рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд░рдЦрдиा рд╣ो, рдлैрд▓ा рджेрддे рдиीрдЪे рд╕рдоाрдЪाрд░рдкрдд्рд░।
рдХुрдЫ рдврдХрдиा, рдЫिрдкाрдиा рд╣ो рддो рдХाрдЧреЫ рдХा рдмрдиा рджेрддे рд▓рдкेрдЯ।

рдХाрдЧреЫ рдХी рд╢рдХ्рддि рдЗрддрдиी рдЕрд╕ीрдо
рдмрдиा рджेрддा рдиिрд░्рдЧुрдг рдХो рд╕рдЧुрдг, рдЕрдЧोрдЪрд░ рдХो рдЧोрдЪрд░।
рд╕рд░्рд╡ рд╢рдХ्рддिрдоाрди рд╣рдо, рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рдХाрдЧреЫ рдХो рдЕрджृрд╢्рдп,
рдкेреЬों рдХा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ, рдРрд╕ा рддрд░्рдХ рджेрдХрд░।
рднूрд▓ рдЬाрддे рд╣ाँ рдХि рдХाрдЧреЫ рдкрд░ рд▓ेрдЦрди рд╕े рд╣ी,
рд╣ुрдЖ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг, рдк्рд░рдЪाрд░

рдХाрдЧреЫ рдиे рджिрдпा рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों, рд╢ोрдзрдХрд░्рддाрдУं рдХो
рдЕрдоिрдЯ рдпрд╢ рдЪाрд╣े рд╣ो рдЕрдкрдиा рджेрд╢ рдпा рд╡िрджेрд╢।
рдХाрдЧреЫ рдмрдЪाрддे рдмрдЪाрддे, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдкрд░ рд╡рд░्рдб рдк्рд░ोрд╕ेрд╕ рдХрд░рддे рдХрд░рддे
рдХрд╣ीं рдоिрдЯ рди рдЬाрдП рд╣рдоाрд░ी рд▓िрдЦाрд╡рдЯ, рд╣рдоाрд░ी рдкрд╣рдЪाрди।
рд╣рдоाрд░ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рди рдмрди рдЬाрдП рдХрдЯ рдкेрд╕्рдЯ рдХрд▓्рдЪрд░
рдЬिрд╕े рд╣рдо рдХрд░ рди рдкाрдП рднाрд╡ी рдкीреЭिрдпों рдХो рдлॉрд░рд╡рд░्рдб।

The Unknown Immigrant - Abhimanyu Unnuth

рд╡рд╣ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी - рдЕрднिрдорди्рдпु рдЕрдирдд
(рдЧीрдд рд░ूрдкांрддрд░рдг: рдбॉ. рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди :: English Translation: Girijesh Rao)


Composer and Singer: S S Mungroo; Tabla: Kannan



Abhimanyu Unnuth (рдХрд╡ि)

Seen suddenly
In gusty winds
The petals of Gulmohar
Falling in abundance
Weltering, fluttering in solitude,
On blazing embers
That unknown immigrant.


It flashed back on me
The unwritten history
Those heaves hidden in cinder of history
Arose in memory
I listened to them again and again
Mudiya Pahad, (the Govardhan of Pitris)
- the sentinel feared the rains
Of soaked lashes
Horrified he
Shivered in silence again and again
That unknown immigrant

The quiescence when cried
From sugarcane fields
I remembered the vermillion on foreheads

The shining drops of sweat on bare chests
Their tender dreams
Tender like petals red
Turned into ash
Burnt in heat of scorching sun
That unknown immigrant.

After listening to the sounds of Ganga
Coming floating on waves of Indian ocean
I remembered, that dark history
Forgotten
The dark history hadn’t seen
The unknown immigrant
Nor the mute history told his full story ever
That unknown immigrant
The deaf history never heard to
His cries

Who shed the first drop
Of sweat on this soil
Who sprouted the greens
In rocky surroundings
Bearing the marks of thousands canes
Shedding the red sweat again and again
That first Girmitiya
The son of this soil
Yours and mine too
Mine and yours too
Unknown immigrant,

the unknown immigrant.

рд╕ेрддु рдЕрдЧрд╕्рдд 2017
Setu, August 2017


Dr. Rajrani Gobin (рдЧीрдд рд░ूрдкांрддрд░рдХрд░्рддा)

рдЕрдЪाрдирдХ рд╣рд╡ा рдХे рдЭोंрдХों рд╕े рдЭрд░рдЭрд░ा рдХрд░ рдЭрд░рддे рджेрдЦा
рдЧुрд▓рдоोрд╣рд░ рдХी рдкंрдЦुрдб़िрдпों рдХो
рдЦाрдоोрд╢ी рдоें, рдЭुрд▓рд╕рддे, рдЫрдЯрдкрдЯाрддे рджेрдЦा
рдЙрди्рд╣ें рдзрд░рддी рдкрд░ рдзрдзрдХ рд░рд╣े рдЕंрдЧाрд░ों рдкрд░
рд╡рд╣ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी

рдпाрдж рдЖрдпा рдоुрдЭे
рд╡рд╣ рдЕрдирд▓िрдЦा рдЗрддिрд╣ाрд╕
рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рд░ाрдЦ рдоें рдЫुрдкी рд╡े рдЖрд╣ें
рдпाрдж рдЖ рдЧрдпीं
рдЬिрди्рд╣ें рд╕ुрдиा рдмाрд░-рдмाрд░
рдк्рд░рд╣рд░ी рдоुрдб़िрдпा рдкрд╣ाрдб़
рдбрд░рддा рдеा рд╡рд╣ рднीрдЧे рдХोрдб़ों рдХी рдмौрдЫाрд░ों рд╕े
рджрд╣рд▓рдХрд░ рдмाрд░-рдмाрд░ рдХाँрдкा рдоौрди рд╕ाрдзे
рд╡рд╣ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी

рдЧрди्рдиे рдХे рдЦेрддों рд╕े рдЦाрдоोрд╢ी рдЪीрдд्рдХाрд░рддी рдЬрдм
рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдмीрдЪ рддрдкрддी рджोрдкрд╣рд░ी рдоें
рдпाрдж рдЖрдпे рдордЬрджूрд░ों рдХे рдоाрдеे рдХे рдЯीрдХे
рдиंрдЧी рдЫाрддी рдкрд░ рдкрд╕ीрдиे рдХी рдЪрдордХрддी рдмूँрджें
рдзрдзрдХрддे рд╕ूрд░рдЬ рдХे рддाрдк рд╕े
рд▓ाрд▓ рдкंрдЦुрдб़िрдпों рд╕े
рдЙрдирдХे рдХोрдорд▓ рдХोрдорд▓
рд╕рдкрдиे рд╣ुрдП рд░ाрдЦ
рд╡рд╣ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी

рд╣िंрдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХी рд▓рд╣рд░ों рд╕े рддैрд░ рдХрд░ рдЖрдпी
рдЧंрдЧा рдХी рд╕्рд╡рд░-рд▓рд╣рд░ी рдХो рд╕ुрди
рдпाрдж рдЖрдпा рдоुрдЭे, рд╡рд╣ рдХाрд▓ा рдЗрддिрд╣ाрд╕
рдЙрд╕рдХा рдмिрд╕ाрд░ा рд╣ुрдЖ
рдЕंрдзे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдиे рдЙрд╕ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рдХो рди рджेрдЦा рдеा
рди рддो рдЧूँрдЧे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдиे рдХрднी рд╕ुрдиाрдИ рдЙрд╕рдХी рдкूрд░ी рдХрд╣ाрдиी
рд╡рд╣ рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी

рдмрд╣рд░ा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рди рд╕ुрди рдкाрдпा
рдЙрд╕рдХे рдЪीрдд्рдХाрд░ों рдХो
рдЬिрд╕рдХी рдЗрд╕ рдоाрдЯी рдкрд░ рдмрд╣ी
рдкрд╣рд▓ी рдмूँрдж рдкрд╕ीрдиे рдХी
рдЬिрд╕рдиे рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдХे рдмीрдЪ рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдЙрдЧाрдпी рдеी
рдиंрдЧी рдкीрдаों рдкрд░ рд╕рд╣ рдХрд░ рд▓ाрдЦों рдмाँрд╕ों рдХी рдмौрдЫाрд░ें
рдмрд╣ा-рдмрд╣ाрдХрд░ рд▓ाрд▓ рдкрд╕ीрдиा
рд╡рд╣ рдкрд╣рд▓ा рдЧिрд░рдоिрдЯिрдпा
рдЗрд╕ рдоाрдЯी рдХा рдмेрдЯा
рддेрд░ा рдЕрдкрдиा, рдоेрд░ा рднी рдЕрдкрдиा

рдоेрд░ा рдЕрдкрдиा, рддेрд░ा рднी рдЕрдкрдиा
рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी, рдЕрдирдЬाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी ...

English translation: Girijesh Rao





рдк्рд░рдердо рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди - рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоॉрд░िрд╢рд╕

рд╕рди् 2015 рдоें рднोрдкाрд▓ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рджрд╕рд╡ें рд╡िрд╢्рд╡ рд╣िंрджी рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдоें рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ाрдоंрдд्рд░ी рдоाрдирдиीрдп рд▓ीрд▓ा рджेрд╡ी рджुрдЦрди-рд▓рдЫрдорди рдиे рд╣िंрджी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХाрд░्рдпрд░рдд рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕िрдпों рдХे рд▓िрдпे 'рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди' рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдеी рдЬो рдХि рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХे рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдж्рд╡ाрд░ा рджो рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдПрдХ рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдХो рд╣िंрджी рдоें рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ, рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд░рдЪрдиाрдХрд░्рдо рдоें рдпोрдЧрджाрди рдПрд╡ं рднाрд╖ा рдХे рдЙрди्рдирдпрди рд╣ेрддु рджिрдпा рдЬाрдиा рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ुрдЖ рдеा।


рд╕ेрддु рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рдЕрдд्рдпंрдд рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдо्рдоाрди рдХे 'рдк्рд░рдердо рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг - рд╡рд░्рд╖ 2016' рдХे рд▓िрдпे рд╕ेрддु рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдо्рдкाрджрдХ рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╢рд░्рдоा рдХो рдЪुрдиा рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрди्рд╣ोंрдиे 23 рдЕрдЧрд╕्рдд 2017 рдХो рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоोрдХा рдХे рд╕ुрдм्рд░рдордг्рдп рднाрд░рддी рд╕рднाрдЧाрд░ рдоें рднाрд░рддीрдп рдЙрдЪ्рдЪाрдпोрдЧ, рд╡िрд╢्рд╡ рд╣िंрджी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдХेंрдж्рд░, рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рд░рд╡ींрдж्рд░рдиाрде рдаाрдХुрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХे рдк्рд░рддिрдиिрдзिрдпों рд╕рд╣िрдд рдЕрдиेрдХ рдЧрдгрдоाрди्рдп рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдоें рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рднा рдХी рд╕्рдкीрдХрд░ рдоाрдирдиीрдп рд╢ांрддि рдмाрдИ рд╣рдиुрдоाрдирдЬी рдХे рд╣ाрдеों рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा।

рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рднाрд░рддीрдп рдЙрдЪ्рдЪाрдпोрдЧ рдоें рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕рдЪिрд╡ рдбॉ. рдиूрддрди рдкाрдг्рдбेрдп рдиे рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╢рд░्рдоा рдХे рдХрдеा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ 'рдЕрдиुрд░ाрдЧी рдорди' рдоें рд╕ंрдХрд▓िрдд рдХुрдЫ рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЙрдирдХे рд▓ेрдЦрди рдХे рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдмिंрджुрдУं рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдпे рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдХो рднीрддрд░ рддрдХ рд╕्рдкрд░्рд╢ рддो рдХрд░рддी рд╣ी рд╣ैं, рд╕ाрде рд╣ी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХे рдЕрдиूрдаे рдЕंрдд рдкाрдардХ рдХो рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рд╕ोрдЪрдиे рдкрд░ рд╡िрд╡рд╢ рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं। рд░ोрдЪрдХрддा, рд╕рд░рд╕рддा, рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдФрд░ рдЕрдк्рд░рдд्рдпाрд╢िрдд рдЕंрдд рдЗрди рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд╣ैं।


рд╕рдо्рдоाрди рдХी рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдоिрддि рдоें рдбॉ. рдиूрддрди рдкाрдг्рдбेрдп рдХे рд╕ाрде рдбॉ рд╡िрдиोрдж рдоिрд╢्рд░, рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡, рд╡िрд╢्рд╡ рд╣िंрджी рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп, рддрдеा рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ рдЙрдоेрд╢ рдХुрдоाрд░ рд╕िंрд╣, рдЖрдИрд╕ीрд╕ीрдЖрд░ рдЪेрдпрд░ рднी рд╢ाрдоिрд▓ рдеे। рдк्рд░рдмुрдж्рдзрдЬрдиों рдХे рд╡рдХ्рддрд╡्рдпों рдоें рдЕрдиुрд░ाрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ाрд╣िрдд्рдпрд╕ृрдЬрди рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЗंрдЯрд░рдиैрдЯ рд░ेрдбिрдпो, рдкॉрдбрдХाрд╕्рдЯ рдЖрджि рддрдХрдиीрдХी рдоाрдз्рдпрдоों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдХे рд╣िंрджी рдХी рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдХृрддिрдпों рдХी рдСрдбिрдпो рдк्рд░рд╕्рддुрддिрдпाँ, рдФрд░ рд╡िрджेрд╢ рдоें рд╣िंрджी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдпे рд╡ॉрд▓ंрдЯीрдпрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХा рднी реЫिрдХ्рд░ рдХिрдпा рдЧрдпा।


рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХी рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ूрд░्рдпाрдХांрддि рдЧрдпाрди рддрдеा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд╢्рд░ी рдЬрдпрдиाрд░ाрдпрдг рдоीрддू рднी рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдеे। рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рд▓ेрдЦрди рд╡िрднाрдЧ рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдбॉ. рд░ाрдЬрд░ाрдиी рдЧोрдмिрди рдиे рдХिрдпा। рд╕рдо्рдоाрди рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоाрдЪाрд░ों рдоें рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдм्рд░ॉрдбрдХाрд╕्рдЯिंрдЧ рдХॉрд░्рдкोрд░ेрд╢рди рдХे рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╕ृрдЬрди рдХे рд▓िрдпे рдЕрдиुрд░ाрдЧ рд╕े рд╡ाрд░्рддा рд░िрдХॉрд░्рдб рдХी рдЧрдИ।


                             * рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЪैрдирд▓ рдкрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рд╕рдоाрдЪाрд░ *

рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди, рдоोрдХा, рдоॉрд░िрд╢рд╕
рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдоें рдмрдиे рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХी рдиींрд╡ 3 рдЬूрди 1970 рдХो рд╢्рд░ीрдорддी рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдФрд░ рд╢्рд░ी рдЕрдиिрд░ुрдж्рдз рдЬрдЧрди्рдиाрде рдж्рд╡ाрд░ा рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЦी рдЧрдИ рдеी। рд╕ंрд╕्рдеाрди рдж्рд╡ाрд░ा рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУं, рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рдХрд▓ा рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдоॉрд░िрд╢рд╕ рдХी рдХрд▓ा рдФрд░ рдЕрдз्рдпрдпрди рдФрд░ рдЪीрдиी рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें рд╕्рдиाрддрдХ рд╡ рд╕्рдиाрддрдХोрдд्рддрд░ рдбिрдЧ्рд░ी рддрдеा рдбिрдк्рд▓ोрдоा рдХोрд░्рд╕ рдкреЭाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╣िंрджी, рддрдоिрд│, рддेрд▓ुрдЧु, рдорд░ाрдаी рдФрд░ рдЙрд░्рджू рдХे рд╕्рдиाрддрдХ рд╡िрд╖рдп рдЪрд▓ाрдиे рдоें рдоॉрд░िрд╢рд╕ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХो рд╕рд╣рдпोрдЧ рднी рдХрд░рддा рд╣ै।

рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЕрдиौрдкрдЪाрд░िрдХ рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рднी рдХрд░рддा рд░рд╣ा рд╣ै।

рджिрд╕рдо्рдмрд░ 2002 рдоें рджो рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░िрдпों рд╢्рд░ी рдирд╡ीрдирдЪंрдж्рд░ рд░ाрдордЧुрд▓ाрдо рддрдеा рд╢्рд░ी рдЕрдЯрд▓ рдмिрд╣ाрд░ी рдмाрдЬрдкेрдпी рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рд░рдмींрдж्рд░рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрди рднी рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕े рд╕рдо्рдмрдж्рдз рд╕ंрд╕्рдеा рд╣ै। рдЗрди рджोрдиों рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╕ंрдЪाрд▓рди рд╕рдоिрддि рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд╢्рд░ी рдЬрдпрдиाрд░ाрдпрдг рдЬीрддू рддрдеा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдорд╣ाрдиिрджेрд╢рдХ рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ूрд░्рдпाрдХांрддि рдЧрдпाрди рд╣ैं। 'рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рд╕ंрд╕्рдеाрди рдЖрдк्рд░рд╡ाрд╕ी рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рд╕рдо्рдоाрди' рдХी рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рд╢्рд░ीрдорддी рд╕ूрд░्рдпाрдХांрддि рдЧрдпाрди рдиे рд╣ी рдХी рдеी।