Showing posts with label 201710H. Show all posts
Showing posts with label 201710H. Show all posts

рдЕрдиुрд╡ाрдж: рд╢्рд░ी рдХрдирдХ рдзाрд░ा рд╕्рддोрдд्рд░

рдЖрджि рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рд╡िрд░рдЪिрдд рд╢्рд░ी рдХрдирдХрдзाрд░ा рд╕्рддोрдд्рд░ рдХा рдХाрд╡्рдпाрдиुрд╡ाрдж

- рдоृрджुрд▓ рдХीрд░्рддि

рдоृрджुрд▓ рдХीрд░्рддि

рдЕрд╖्рдЯ рд╕िрдж्рдзि рдк्рд░рджाрддा।
рдЕрдгिрдоा, рдорд╣िрдоा, рдЧрд░िрдоा, рд▓рдШिрдоा, рдк्рд░ाрдк्рддि, рдк्рд░ाрдХाрдо्рдп, рдИрд╢िрдд्рд╡, рд╡ाрд╕िрдд्рд╡ рдЕрд╖्рдЯ рд▓рдХ्рд╖्рдоी।
рдЖрд░ोрдЧ्рдп, рдХीрд░्рддि, рд╕ंрддाрди, рд╡िрдЬрдп, рдзрди-рдзाрди्рдп, рдоोрдХ्рд╖, рд╕ौрднाрдЧ्рдп, рд╢ांрддि।

рдЬрдп рдЬрдпрддि рдЬрдп рд╣рд░ि! рдЕंрдЧ рддो, рдЖрдиंрдж рднूрд╖рдг рд╢ोрднिрддा,
рдпрд╣ि рд░ूрдк рд▓рдЦि рд╣рд░ि рдХा рдордиोрд╣рд░, рд▓рдХ्рд╖्рдоी рд╢्рд░ी! рдЕрд╕ рдоोрд╣िрддा,
рдЬрд╕ рднृंрдЧ рдоोрд╣िрдд рдоुрдХुрд▓ рдкुंрдЬ, рддрдоाрд▓ рдХे рдЬो рдЕрдзрдЦिрд▓े,
рддрд╕ рд╣ी рдХृрдкा рдордо рдоंрдЧрд▓рдо, рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░िрдпा рд╕े рдиिрдд рдоिрд▓े। (1)

рдкुрдиि-рдкुрдиि рдиिрд╣ाрд░े рдоुрдЧ्рдз, рдЪिрддрд╡рди, рдоुрдЦ рдоुрд░ाрд░े! рдиीрд░рдЬा,
рдиिрд░рдЦрддीं рд╕ंрдХोрдЪ рд╕े, рд╕िрдж्рдзि, рдкрдпोрджрдзि рдЬрди्рдордЬा,
рдордзु рдоृрдЪ्рдЫिрдХा рдЬрд╕ рдиीрд▓ рдиीрд░рдЬ, рдХे рдордзुрд░ рд░рд╕ рдХो рдЧрд╣े,
рддрд╕ рд╡рд╣ी рд╣рд░िрд╡рд▓्рд▓्рднी рд╢ुрдн, рджृрд╖्рдЯि, рдзрди рд╡рд░्рд╖िрдд рдорд╣े। (2)

рдЕрд░्рдж्рдз рдиिрдорд▓िрдд рдирдпрди рд╕े, рдЕрдиिрдоेрд╖ рддрдХрддीं рдоुрдХुंрдж рдХो,
рд╕рдХुрдЪाрдд, рдорди рдоुрджिрддा рд░рдоा, рд╢्рд░ी рдкрд░рдо рдЖрдиंрджрдХंрдж рдХो।
рдиंрдж рдЖрдирди, рдмंрдж рдирдпрдиा, рднुрдЬрдЧ рд╢рдпрдирдо рдиाрде рд╢्рд░ी,
рд╣े рдкрдж्рдоिрдиी! рджेрдиा рдоुрдЭे, рдзрди, рдЕрдирд╡рд░рдд рдРрд╢्рд╡рд░्рдп рд╢्рд░ी। (3)

рдХौрд╕्рддुрднं рдЖрднूрд╖рдгं, рдордгि рд╣ाрд░ рдиीрд▓рдо рд╢ोрднिрддं,
рдд्рд░ैрд▓ोрдХ्рдп рд╕्рд╡ाрдоी, рдордзु рд╡िрдЬिрдд, рд╣े рд░рдоाрдкрддि! рдк्рд░िрдп рд╡рд░ं,
рдк्рд░ेрдо рдкूрд░िрдд, рднाрд╡ рднाрд╡िрдд, рд╢्рд░ी рд╣рд░ि! рдХो рднрдЧрд╡рддी,
рдХрдорд▓ाрд▓рдпा, рджेрдиा рдпрдеा, рдзрди-рдзाрди्рдп рдоुрдЭрдХो рд╕рдо्рдкрдд्рддि। (4)

рд╢ुрдн рд╢्рдпाрдо рд╡рдХ्рд╖рд╕्рдерд▓ рд╡िрд╢ाрд▓ा, рдкрдж्рдоिрдиी рдЬрд╕ рджाрдоिрдиी,
рдШрди рддिрдоिрд░ рдоें рддреЬिрдд рдоाрдирд╣ुँ, рд╢ोрднिрддा рдкрдж्рдоाрд╕िрдиी,
рд╣े! рдЬрдЧрддрдоाрддु! рдорд╣ीрдпрд╕ी, рд╣े! рд╡рд░ рдорд╣िрдо рднाрд░्рдЧрд╡ рд╕ुрддा,
рд╣े! рд╢ुрдн рдк्рд░рджा, рджेрдиा рдоुрдЭे, рдзрди, рдЕрдирд╡рд░рдд рд╢्рд░ी рдЕрдЪ्рдпुрддा। (5)

рд╡рд░рджाрдирдордп, рдЖрд╢ीрд╖рдордп, рдХृрдкाрд░ूрдк рд╢ुрднांрдЧिрдиी
рд░рдоा рдХी рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдордзुрдЬिрдд, рдХी рдмрдиे рд╡ाрдоांрдЧिрдиी .
рдХрд░ुрдгाрдордпी, рдк्рд░ेрдорд╕्рд╡рд░ूрдкा, рд╕्рдиेрд╣рд╡िрдЧрд▓िрдд рджृрд╖्рдЯि рдЬो
рд╕े рдХрд░ो рдк्рд▓ाрд╡िрдд рдоुрдЭे, рджो, рдпाрдЪрдиा рдоाँ! рдЕрднीрд╖्рдЯ рдЬो। (6)

рдЬрдп рдЬрдпрддि рдЬрдп рдоाँ рднрдЧрд╡рддी, рдХी рдиिрдоिрд╖ рдХрд░ुрдгा рджृрд╖्рдЯि рд╕े,
рдЗрди्рдж्рд░ рднी рджेрд╡ेрд╢ 'рдордзुрдЬिрдд', рд╣ों рджрдпा рдХी рд╡ृрд╖्рдЯि рд╕े
рдЖрдиंрдж рдордп рдЖрдиंрджрд░ूрдкा, рд╕िрдж्рдзि рд╡ाрдЪी рдпрд╢рд╕्рд╡िрдиी
рдиीрд▓ рд╡ाрд░िрдЬ рдирдпрди рд╕े, рдоुрдЭे рджेрдЦ рдоाँ! рдкрдж्рдоाрд╕िрдиी। (7)

рд╕्рд╡рд░्рдЧ рдкрдж рджुрд░्рд▓рдн, рд╕ुрд▓рдн, рдоाँ рдХी рдХृрдкा рд╢ुрдн рджृрд╖्рдЯि рд╕े,
рдкा рд╕рдХें, рдЗрд╖्рдЯा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯा, рдиिрдоिрд╖ рдХрд░ुрдгा рд╡ृрд╖्рдЯि рд╕े,
рджीрдк्рддिрдордп рд╢ुрдн рджृрд╖्рдЯि рджो, рдЬो рдкूрд░्рдг рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрдорд▓ рд╕ी,
рд╕рд░्рд╡ рдоंрдЧрд▓,рдХाрдо्рдп рджाрдд्рд░ी, рдоंрдЧрд▓ा рдоाँ! рд╡िрдорд▓ рд╕ी। (8)

рдж्рд░рд╡िрдг рдЕрдо्рдмु рдзाрд░ рдХी, рдоुрдЭ рджीрди рд╣िрдд рд╡рд░्рд╖ा рдХрд░ो,
рд╡िрд╣рдЧ рд╢िрд╢ु рдЪाрддрдХ рдЕрдХिंрдЪрди, рддृрд╖िрдд, рдоाँ рддृрд╖्рдгा рд╣рд░ो,
рдкрд╡рди рд╕ी рд╡िрд╕्рддृрдд рджрдпाрд▓ु, рдЕрдШ, рд╣рд░ो рдиाрд░ाрдпрдгी,
рд╕рдШрди рдШрди рд╕рдо рдирдпрди рдЪाрд░ु, рдоाँ! рдХृрдкा рдХрд▓्рдпाрдпрдгी। (9)

рдЬ्рдЮाрдиेрд╢्рд╡рд░ी, рд╣े рдорд╣ाрдХाрд▓ी!, рддुрдо рдЧрд░ुрдгрдз्рд╡рдЬ рдХी рдк्рд░िрдпा,
рд╕ृрд╖्рдЯि, рд╕्рдеिрддि, рдк्рд░рд▓рдп рдХाрд▓े, рд╕ंрд╕्рдеिрддा, рд╕ंрд╕ृрддि рдХ्рд░िрдпा।
рднрдЧрд╡рддी! рдд्рд░ैрд▓ोрдХ्рдп рдкूрдЬ्рдпा, рдЖрджि рдоाँ рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░ी,
рдордо рдирдорди рдЙрд╕ рдЬрдЧрдд рдоाँ рдХो, рд╕ाрдзрдиा рд╕िрдж्рдзेрд╢्рд╡рд░ी। (10)

рдХрд░्рдордлрд▓рд╢ुрдн рджाрдпिрдиी, рд╡ेрджोрдХ्рдд рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд░рдордгीрдп рдЧुрдг рдпुрдХ्рддा рд░рддि!, рд╣े рд╢ुрдн्рд░! рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╢рддрдкрдд्рд░ рдХे рдХрдорд▓ाрд▓рдпे, рд╣े рд╢рдХ्рддि! рдоाँ рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░िрдпा рд╣рд░ि рд╡рд▓्рд▓्рднा, рд╣े рдкुрд╖्рдЯि! рдоाँ рдХोрдЯिрдХ рдирдорди। (11)

рдкूрд░्рдг рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрдорд▓ рд╕рдо, рд╕ौंрджрд░्рдп, рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╡ाрдЪी, рдкрдпोрджрдзि рдЬрди्рдордЬा, рд╕ुрд░рднि, рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рдЕрдоिрдп рд╕ोрдо рд╕рд╣ोрджрд░ाрдпा, рд╡िрднा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╢्рд░ी рдиाрд░ाрдпрдг рд╡рд▓्рд▓्рднा, рд╢्рд░ी рдиिрдзि рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди। (12)

рдХрдирдХ рдкрдж्рдоाрд╕िрдиी рд╣िрд░рдг्рдпा, рд╕्рд╡рдзा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди
рдиाрдпिрдХा рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рд╕рд░्рд╡ं, рдк्рд░рдХृрддि рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рджрдпाрдордп рджेрд╡ाрджि рдкрд░ рднी, рдЖрдж्рдпा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╢ाрд░ंрдЧ рдЖрдпुрдз рд╡рд▓्рд▓्рднाрдпे, рд╢ुрднा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди। (13)

рднृрдЧु рдЖрдд्рдордЬा, рджेрд╡ी рд╕ुрдХрди्рдпा, рдЬрдпा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╢्рд░ी рд╡िрд╖्рдгु рдХे рд╡рдХ्рд╖рд╕्рдерд▓े, рд░рдорддि рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рдХрдорд▓рдЬा рдХрдорд▓ाрд▓рдпै, рдХрдорд▓ा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рд╢्рд░ी рджाрдоोрджрд░ рд╡рд▓्рд▓рднा, рджेрд╡ी рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди। (14)

рдХрдорд▓ рдХी рдХांрддि рд╣ै рдХрдорд▓ा, рдХाрди्рддि рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рднूрдоि рдФрд░, рднू рдоाрддु рднी, рд╣े рднूрдоि рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рджेрд╡рддाрдУं рд╕े рднी рдкूрдЬिрдд, рд╢्рд░ेрдп рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди,
рдирди्рдж рдЖрдд्рдордЬ рд╡рд▓्рд▓्рднाрдпै, рдЖрдж्рдпा рдоाँ! рдХोрдЯिрдХ рдирдорди। (15)

рдмрд╣ुрд▓ рдзрди-рд╕ंрдкрдд्рддि рджाрдд्рд░ी, рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХे рд╕ुрдЦ рд╕рднी,
рд╣े рд╕рд░ोрдЬाрдХ्рд╖ी! рдк्рд░рджाрдд्рд░ी, рд░ाрдЬ рдХो рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рднी,
рдж्рд╡рди्рдж рджुрд░िрддाрдиि рдд्рд╡рд░िрдд, рдоाँ рд▓рдХ्рд╖्рдоी! рд╕ाрд░े рд╣рд░ो,
рд╣े! рдоाрддु рд╢्рд░ी рд╡рди्рджрди рдирдорди, рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдоाँ рдоेрд░े рдХрд░ो। (16)

рдЬो рдХрдЯाрдХ्рд╖ рдЙрдкाрд╕рдиा рдХे, рд╡िрдзि рд╡िрдзाрди рд╕े рдпुрдХ्рдд рд╣ो,
рд╢्рд░ी, рд╕рдо्рдкрджा, рдРрд╢्рд╡рд░्рдп, рдзрди рд╕े, рднрдХ्рдд рд╡рд╣ рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд╣ो,
рдХोрдЯि рд╡ंрджрди рдирдорди рдкुрдиि-рдкुрдиि, рдорди рд╡рдЪрди рдФрд░ рдХрд░्рдо рд╕े,
рд╢्рд░ी рдоुрд░ाрд░ी рдХी рдк्рд░िрдпा рд╢्рд░ी, рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдХो, рд╣िрдп рдорд░्рдо рд╕े। (17)

рдкрдж्рдоिрдиी рдкрдж्рдоाрд╕िрдиी, рд╢ुрдн рдкрдж्рдо рд╣рд╕्рддे рдкाрд╡рдиी,
рдзрд╡рд▓ рд╡рд╕्рдд्рд░ा, рд╢ुрдн्рд░ рд╕ुрд░рднिрдд рдоाрд▓ рдорд▓рдпрдЬ рднाрд╡рдиी,
рднрдЧрд╡рддी! рд╣рд░िрд╡рд▓्рд▓рднा, рдорди рдоुрджिрдд рдЖрдиंрджिрдд рдХрд░े,
рдд्рд░िрднुрд╡рди рд╡िрднूрддि рд╢्рд░ीрдордпी, рд╡рд╣ рдоाँ рдоुрдЭे рдк्рд░рдоुрджिрдд рдХрд░े। (18)

рдХрдирдХ рдХुंрдн рд╕े рдЕрд╖्рдЯ рдХुंрдЬрд░, рдЧंрдЧाрдЬрд▓ рджिрд╢ि рдкाрд╡рдиी,
рдХрд░ें рдк्рд░рдХ्рд╖ाрд▓рди, рдЬो рдЧंрдЧा, рд░рдоा рд╣िрдд рд╕्рд╡рд░्рдЧ рд╡ाрд╣िрдиी,
рдк्рд░ाрддрд░्рдирдоाрдоि рдЬрдЧрдд рдЬрдирдиी, рд╢्рд░ीрдзрд░ः, рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоिрдиी
рдЬрд▓рдзि рддрдирдпा, рдЕрдоिрдп рджाрдд्рд░ी, рд▓рдХ्рд╖्рдоी, рд╕्рд╡рд╕्рддि, рдкрдж्рдоिрдиी। (19)

рдХрдорд▓ рдирдпрдиं рд╡рд▓्рд▓рднे, рд╣े!, рдХрдорд▓, рд╣े рдХрд░ुрдгाрдордпी,
рдЕрд╡рд▓ोрдХ рдоेрд░ी рдУрд░ рдХिंрдЪिрдд, рдоाрддु рд╢्рд░ी рдордорддाрдордпी।
рдоैं рджीрди рд╕े рднी рджीрди, рдоाँ, рддेрд░ी рджрдпा рдХा рдкाрдд्рд░ рд╣ूँ,
рдЕрддि-рдЕрддि рдк्рд░рдердо рдХрд░рдиा рджрдпा, рдоाँ! рджीрди рд╣ूँ рдЕрддि рдЖрд░्рдд рд╣ूँ। (20)

рдЬрдЧрджीрд╢्рд╡рд░ी рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХी, рд░рдХ्рд╖ा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХрд░ рд░рд╣ीं,
рдХрд▓्рдпाрдг рд░ूрдкा, рдХрдорд▓ рдирдпрдиा, рд╕ृрд╖्рдЯि рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдорд╣ी
рджाрд░िрдж्рд░्рдп рднрдп рд╕े рдЖрдк्рдд рд╣िрдп, рд╢рд░рдг рдоें рд╣ूँ рдЖрдкрдХी,
рджрдпा рджृрд╖्рдЯि рдЕрдирд╡рд░рдд рдоाँ!, рдЪाрд╣ рддेрд░े рдк्рд░рддाрдк рдХी। (21)

рд╡ेрджрд╕्рд╡рд░ूрдкा рднрдЧрд╡рддी рдХा, рдз्рдпाрди рд╣िрдп рд╕े рдиिрдд рдХрд░े
рд╡рд╣ी рдд्рд░िрднुрд╡рди рд╢्рд░ीрдордпी рдоाँ, рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдк्рд░рдоुрджिрдд рдХрд░े,
рднाрдЧ्рдп, рд╢्рд░ी, рдРрд╢्рд╡рд░्рдп, рд╕рдж्рдЧुрдг, рдЬ्рдЮाрди рдиिрд╢्рдЪрдп рд╣ी рдоिрд▓े,
рдЬ्рдЮाрдиिрдпों рд╕े рдоाрди, рднрд╡ рд╡ैрднрд╡, рд╢्рд░ी рдХृрдкा рдоाँ рдХी рдоिрд▓े
рд╢्рд░ी рдХृрдкा рдоाँ рдХी рдоिрд▓े।

рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा - рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░рд╣рд╕्рдп

рд╢рд╢ि рдкाрдзा

- рд╢рд╢ि рдкाрдзा

рдЬीрд╡рди рдХे рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдк्рд░ाрдгी рд╕рдлрд▓рддा рдХे рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рд╢िрдЦрд░ рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХी рдЕрднिрд▓ाрд╖ा рд░рдЦрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╡рд╣ рдиिрд░рди्рддрд░ рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рднी рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЖрдЬ рддрдХ рдХेрд╡рд▓ рдмुрдж्рдзि рддрдеा рдк्рд░рддिрднा рдХो рд╣ी рдЬीрд╡рди рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд╕ोрдкाрди рд╕рдордЭा рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ै। рдкреЭाрдИ рдоें рд╣ोрд╢िрдпाрд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХो рджेрдЦ рдХрд░ рдпрд╣ рдоाрди рд▓िрдпा рдЬाрддा рдеा рдХि рдпрд╣ рдмрдЪ्рдЪा рдмреЬा рд╣ोрдХрд░ рдЕрд╡рд╢्рдп рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдмрдиेрдЧा рдЕрдерд╡ा  рдЙрдЪ्рдЪ рдкрджाрд╕ीрди рд╣ोрдХрд░ рдЬीрд╡рди рдпाрдкрди рдХрд░ेрдЧा । рдХिрди्рддु рдЖрдЬ рдХे рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдж्рдзा рдХे рдпुрдЧ рдоे рдРрд╕ा рджेрдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЙрдЪ्рдЪ рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕्рддрд░ рд╡ाрд▓े рдмрдЪ्рдЪे рд╣ी рдЖрдЧे рдЬाрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдпा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ों। рдЕрдкिрддु рдРрд╕े рднी рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ैं рдХि рдХрдИ рдордз्рдпрдо рдмुрдж्рдзि рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рднी рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХे рдЕрди्рдп рдЧुрдгों рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдЪрд░्рдо рд╕ीрдоा рдХो рдЫू рд▓ेрддे рд╣ैं।

рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдРрд╕ा рдХ्рдпों рд╣ोрддा рд╣ै ? рд╕рдлрд▓рддा рдоें рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕्рддрд░ рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХी рдзाрд░рдгा рдХो рддोреЬрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ाрд░्рд╡рд░्рдб рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдоें рдкी. рдПрдЪ्. рдбी. рддрдеा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ंрдмрди्рдзी рдЕрдиेрдХ рд▓ेрдЦों рдХे рд▓ेрдЦрдХ рдбेрдиिрдпрд▓ рдЧोрд▓рдоेрди рд╣ैं । рдЗрди्рд╣ोंрдиे рд╕рди् 1995 рдоें рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ "рдЗрдоोрд╢рдирд▓ рдЗंрдЯैрд▓िрдЬेрди्рд╕ -рд╡्рд╣ाрдИ рдЗрдЯ рдХैрди рдоैрдЯрд░ рдоोрд░ рджैрди рдЖрдИ рдХ्рдпू" рдоें рддрдеा рдкुрди: "рд╡्рд╣ेрдпрд░ рдоेрдХ्рд╕ рдП рд▓ीрдбрд░" рдоें рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХिрдпा рд╣ै рдХि рдЬीрд╡рди рдоे рдк्рд░рддिрднा рдПрд╡ं рдмुрдж्рдзि рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рдирдХाрд░ा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा, рдХिрди्рддु рдЬीрд╡рди рдкрде рдкрд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрд╡ं рд╕рдлрд▓рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддिрднा рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рд╣ोрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдпाрдиी рдХोрдИ рднी рдк्рд░рддिрднाрд╡ाрди рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдЧрд░ рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рднी рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рд╣ोрдЧा рддो рджोрдиों рдЧुрдг рд╕ोрдиे рдкे рд╕ुрд╣ाрдЧा рдЬैрд╕े рдХाрд░्рдп рдХрд░ेंрдЧे। рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдоें рдПрдХ рдмाрдд рдЕрдд्рдпрди्рдд рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै рдХि рдмौрдж्рдзिрдХ рд╕्рддрд░ рдЬрди्рдордЬाрдд рддрдеा рд╡ंрд╢ाрдиुрдЧрдд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдХिрди्рддु рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рд╕े рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиी рдиिрдЬी рднाрд╡рдиाрдУं рдЬैрд╕े рдХ्рд░ोрдз, рдЙрдж्рд╡ेрдЧ, рдЦुрд╢ी, рддрдиाрд╡ рдЖрджि рдХो рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рд╕ंрдпрдоिрдд рдПрд╡ं рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░े рдХि рд╡े рдЙрд╕рдХी рд╕рдлрд▓рддा рддрдеा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдкूрд░्рддि рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ो рд╕рдХें। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдк्рд░рддिрднा рддрдеा рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдпोрдЧ्рдпрддा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬीрд╡рди рдХे рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиे рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рддрдеा рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рднी рджूрд╕рд░ों рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рд╕рдордЭ рдХрд░ рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХрд░े। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЕрдкрдиी рднाрд╡рдиाрдУं рдХी рд╕рд╣ी рдкрд╣рдЪाрди рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдХी рдУрд░ рдиिрд░्рджेрд╢рди рдХрд░рдиा рд╣ी рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рд╣ै।

рдоाрдирд╡ рдХे рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕рд╣ी рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рди рдХрд░ें рддो рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे рджो рднाрдЧ рд╣ैं। рдмाрдпें рднाрдЧ рдоें рддрд░्рдХ рдмुрдж्рдзि рд╣ै рддрдеा рджाрдпें рднाрдЧ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдордиुрд╖्рдп рдЕрди्рдд:рдХрд░рдг рдХी рдЖрд╡ाреЫ рдХो рд╕ुрдирддा рдФрд░ рдкрд░рдЦрддा рд╣ै। рджोрдиों рднाрдЧ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдкрд░ рдЖрд╢्рд░िрдд рд╣ैं рдФрд░ рджोрдиों рдХा рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╕рдлрд▓ рдЬीрд╡рди рдХी рдкूрдЮ्рдЬी рд╣ै।

рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрд╕्рддрд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдпे рдкाँрдЪ рдоुрдЦ्рдп рдЧुрдгों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдЕрдд्рдпाрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै —

1. рдЦुрдж рдХी рдкрд╣рдЪाрди — рдЬрдм рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиी рдиिрдЬी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рддрдеा рдЙрдирдХे рдХाрд░рдгों рдХो рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╕рд╣ी рддрд░рд╣ рд╕े рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рддो рд╡े рдкрдЧ-рдкрдЧ рдкрд░ рдЙрд╕рдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ рдмрди рдЬाрддी рд╣ैं । рдпрд╣ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХा рдЧुрдг рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рдк्рд░рдердо рд╕ोрдкाрди рд╣ै। рдРрд╕ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиी рдпोрдЧ्рдпрддाрдУं рдПрд╡ं рдХрдоिрдпों рдХा рд╕рд╣ी рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рджिрдпे рдЧрдпे рд╕ुрдЭाрд╡ों рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдХрд░рддा рд╣ै। рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд░рдЦ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рджेрдЦा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕ुрдЦ-рджुрдЦ, рддрдиाрд╡-рдЦुрд╢ी рдЖрджि рдкрд░ рдХैрд╕ी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдХрд░рддा рд╣ै, рдЖрд╕ рдкाрд╕ рдХे рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдоे рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдХिрддрдиा рдвाрд▓рдиे рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХрд░рддा рд╣ै рддрдеा рдЕрдкрдиी рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░िрдпों рдХा рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХिрддрдиी рдХрд░्рдд्рддрд╡्рдп  рдкрд░ाрдпрдгрддा рд╕े рдХрд░рддा рд╣ै। рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдоें рдЕрджрдо्рдп рдЖрдд्рдо рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै рддрдеा рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рддрдЯрд╕्рдерддा рдХे рд╕ाрде рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рдоें рд╕ंрдХोрдЪ рдирд╣ीं рдХрд░рддा।

2. рдЖрдд्рдо рд╕ंрдпрдо — рдЕрдкрдиी рднाрд╡рдиाрдУं рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд░рдЦ рдХрд░ рдХिрд╕ी рднी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рд╢ाрди्рдд рд░рд╣рдиा, рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рдкीрдЫे рдзрдХेрд▓ рдХрд░ рд╕рдХाрд░рдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ों рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдХाрд░्рдпрдХुрд╢рд▓рддा рдХा рдкрд░िрдЪрдп рджेрдиा рд╣ी рдЖрдд्рдорд╕рдпंрдо рдЕрдерд╡ा рдЖрдд्рдо рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╣ै । рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдоें рдпрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдордиुрд╖्рдп рдХ्рд░ोрдз, рдЙрдд्рддेрдЬрдиा, рдЕрдиिрд░्рдгрдп рдЖрджि рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг, рдЕрдиिрд╖्рдаा, рддрдиाрд╡ рдЖрджि рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡िрдЪाрд░ों  рдкрд░ рд╡िрдЬрдп рдкाрдХрд░ рд╕ंрдпрдо, рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдпрддा, рдХाрд░्рдпрд╕ंрд▓рдЧ्рдирддा рдЖрджि рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЧुрдгों рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै। рдРрд╕ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдХाрд░्рдп рдХे рдк्рд░рддि рдкूрд░्рдг рд╕рдорд░्рдкिрдд рд░рд╣рдХрд░ рдЕрди्рддрд░ाрдд्рдоा  рдХे рдЖрджेрд╢ों рдХो рд╕рдордЭ рдХрд░ рдЕрдкрдиी рдпोрдЧ्рдпрддाрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрдиे рддрдеा рдирд╡ीрди рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдоें рднी рд╕ंрдХोрдЪ рдирд╣ीं рдХрд░рддा।

3. рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा — рджूрд╕рд░ों рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рд╕рдордЭрдиा рдФрд░ рдЙрдирдХा рдЖрджрд░ рдХрд░рдиा рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЧुрдг рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдЬрдм рдпрд╣ рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрддा рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХी рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рднाрд╡рдиाрдУं рдХा рдЙрд╕рдХी рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдПрд╡ं рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдкрд░ рдХ्рдпा рдЕрд╕рд░ рдкреЬрддा рд╣ै рддрдеा рд╡ो рдЕрдкрдиे рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рдХी рднाрд╡рдиाрдУं, рдпोрдЧ्рдпрддाрдУं рддрдеा рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдЖрджрд░ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рдПрдХ рдЕрдЯूрдЯ рд╕ंрдЧрдарди рдмрдиा рдХрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ै рддो рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЙрд╕े рдоिрдд्рд░ों рддрдеा рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╣ी рдоिрд▓ेрдЧा।

4. рдк्рд░ेрд░рдгा рд╢рдХ्рддि — рднрдЧрд╡рдд् рдЧीрддा рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै "рдлрд▓ рдХी рдЪिрди्рддा рдХिрдпे рдмिрдиा рдПрдХाрдЧ्рд░рдЪिрдд्рдд рд╣ोрдХрд░, рддрди्рдордпрддा рд╕े рдХाрд░्рдп рдХी рдУрд░ рд╕рдорд░्рдкिрдд рд░рд╣рдиा рдЪाрд╣िрдП।" рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рднी рдХाрд░्рдп рдХे рдк्рд░рддि рдкूрд░्рдгрддрдп: рд╕рдорд░्рдкिрдд рд░рд╣рдХрд░ рдкрд░िрд╢्рд░рдо, рдЙрдж्рдпрдо, рддрдеा рд▓рдЧрди рд╕े рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдлрд▓ рдХी рдЪिрди्рддा рдХी рдУрд░ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рд▓рдЧाрддा। рдмौрдж्рдзिрдХ рддрдеा рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рдХाрд░्рдп рдХो рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рд╕े рдШрдмрд░ाрддे рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдЙрдирдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХा рдЕрджрдо्рдп рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡े рдЕрдкрдиी рд▓рдЧрди рдПрд╡ं рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рд╕े рдЕрдкрдиे рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рдХो рднी рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं।

5. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХुрд╢рд▓рддा — рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╡िрднिрди्рди рдЗрдХाрдЗрдпों, рд╕рдоुрджाрдпों рдХे рд╕ाрде рд╕ौрд╣ाрд░्рджрдкूрд░्рдг рд╕ंрдмрди्рдз рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдХे рдХुрд╢рд▓рддा рд╕े рд╕рд╣рдпोрдЧिрдпों рддрдеा рдоिрдд्рд░ों рдХो рд╕ाрде рд▓े рдХрд░ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рд╡्рдпрдХ्рддि рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХी рдУрд░ рд╕ंрд▓рдЧ्рди рдРрд╕ा рд╡्рдпрдХ्рддि  рджूрд╕рд░ों рд╕े рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХी рдЖрд╢ा рд░рдЦрддे рд╣ुрдпे рд╕्рд╡рдпं рднी рд╕рджैрд╡ рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХे рд▓िрдпे рддрдд्рдкрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рдк्рд░рднाрд╡рдордп рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рдЦुрд▓े рджिрд▓ рд╕े рд╡िрдЪाрд░ों рдХा рдЖрджाрди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै। рдРрд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдирдпे-рдирдпे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рд╕े рднी рд╕рдХुрдЪाрддे рдирд╣ीं рд╣ैं । рд╡े рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдФрдж्рдпोрдЧिрдХी рдЬрдЧрдд рдоें рддрдеा рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдмрджрд▓ाрд╡ рдХे рдк्рд░рддि рдЬाрдЧрд░ूрдХ рд░рд╣рддे рд╣ैं।

рдЖрдЬ рдХे рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдж्рдзा  рдХे рдпुрдЧ рдоें рдХुрдЫ  рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдмौрдж्рдзिрдХ рдпोрдЧ्рдпрддा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рддो рдЕрдЪ्рдЫे рдЕंрдХ рдкाрддे  рд╣ैं рдХिрди्рддु рдиौрдХрд░ी рдХे рд▓िрдпे рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рд╕рдордп рдпा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕рдлрд▓ рдирд╣ीं рд╣ो рдкाрддे рд╣ैं। рдЖрдЬ рдХे рдФрдж्рдпौрдЧिрдХ рдШрд░ाрдиे рдпा рдорд▓्рдЯीрдиेрд╢рдирд▓ рдХंрдкрдиिрдпाँ рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХे рд╕рдордп рдЖрд╡ेрджрдХ рдХी рдХेрд╡рд▓ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЕрдерд╡ा рдмौрдж्рдзिрдХ рдпोрдЧ्рдпрддा рдирд╣ीं рджेрдЦрддीं рдЕрдкिрддु рдЖрд╡ेрджрдХ рдХी рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдПрд╡ं рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдпोрдЧ्рдпрддा рднी рдкрд░рдЦрддी рд╣ै । рдЬрдм рдпрд╣ рдмाрдд рд╕рдд्рдп рд╣ै рдХि рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рддो рдмрдЪ्рдЪों рдХो рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдоाрддा рдкिрддा, рдЧुрд░ुрдЬрди рдПрд╡ं рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рд╣ी рдпोрдЧрджाрди рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рдШрд░ рдХा рд╕्рдиेрд╣рдкूрд░्рдг рд╡ाрддाрд╡рд░рдг, рдоाрддा-рдкिрддा рдХा рдЖрдкрд╕ рдоें рдк्рд░ेрдо рддрдеा рдЖрджрд░рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░, рдмрдЪ्рдЪों рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХा рдЖрджрд░ рддрдеा рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиे рд╡िрдЪाрд░ рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдЫूрдЯ рджेрдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। рдЬो рдмрдЪ्рдЪे рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рд╣ँрд╕ी рдЦुрд╢ी рд╡ाрд▓े рдШрд░ рдоें, рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рдПрд╡ं рдк्рд░рдмुрдж्рдз рддрдеा рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╕рдоाрдЬ рдХी рджेрдЦ рд░ेрдЦ рдоें рдкрд▓рддे рд╣ैं, рдЙрдирдХी рдмुрдж्рдзि рдХा рдЪрд╣ुँрдоुрдЦी рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдлрд▓рддा рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЙрдирдХे рдХрджрдо рдЪूрдорддी рд╣ै।

"рдЧोрд▓рдоेрди" рдХी рдпрд╣ рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЦोрдЬ рдХि "рдк्рд░рддिрднा рдХे рд╕ाрде рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै" рднाрд░рддрд╡ाрд╕िрдпों рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдирдпी рдмाрдд рдирд╣ीं। рд╣рдоाрд░े рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЧ्рд░рди्рдеों рдоें рднी рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдкрд░ рд╕ंрдпрдо, рдорди рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг, рд╕рд╣िрд╖्рдгुрддा, рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा, рдЖрдд्рдорд╢ाрди्рддि рддрдеा рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЦूрдм рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рдорди рдХी рдЪंрдЪрд▓рддा рдкрд░ рдХाрдмू рдкाрдХрд░ рдЕрдкрдиी рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХो рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдХी рдФрд░ рд▓рдЧाрдиा рд╣ी рд╕рд╣ी рдоाрдпрдиे рдоें "рдпोрдЧ" рдФрд░ "рдз्рдпाрди" рд╣ै। рдЕрдд: рдЖрдЬ рдХे рдпुрдЧ рдоें рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЧ्рд░рди्рдеों рд╕े рдк्рд░ेрд░рдгा рд▓ेрдХрд░ рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдХी рдФрд░ рд╕рд╣ी рдХрджрдо  рдмреЭाрдпें рддो рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░  рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं।
-0-

рд╣िрди्рджी реЪреЫрд▓

рд╢рдЩ्рдХрд░ рдж्рд╡िрд╡ेрджी (21 рдЬुрд▓ाрдИ 1941 - 27 рдЬुрд▓ाрдИ 1981)

рд╕्рд╡рд░ рдХोрдХिрд▓ा рдХा рдХेрд╡рд▓ рдЙрдкрдоाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।
рдЬрдм "рдХाँрд╡-рдХाँрд╡" рд░рд╡ рд╣ी, рдХрд▓рдЧाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХिрд╕ рдоंрдЪ рдкрд░ рдкрдзाрд░ूँ, рдоैं рдЧीрдд рдХ्рдпा рд╕ुрдиाрдКँ?
рдЬрдм рдХंрда рднाрд╡рдиा рдХा, рдк्рд░рддिрдоाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХрд▓िрдпुрдЧ рддुрдо्рд╣ाрд░े рдШрд░ рдоें, рдХ्рдпा рдЬрди्рдо рд▓ें рдпुрдзिрд╖्рдаिрд░।
рдЬрдм рдиिрдд рдЕрд╕рдд्рдп-рднाрд╖рдг, рдЬрд▓рдкाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХрдЯि рдХो рдХрд░ें рдХрд▓ंрдХिрдд, рддрд▓рд╡ाрд░ рдХौрди рдмांрдзे?
рдЬрдм рдЬрди्рдордЬाрдд, рдоाрд╣िрд▓, рдорд▓рдЦाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдн्рд░рдо-рд▓ीрди рдоाрдирд╕ों рдХो, рдоैं рдХ्рдпा рд╕ुрдЭाрд╡ рджूंрдЧा?
рдЬрдм рджृреЭ рд╡िрдЪाрд░ рдХेрд╡рд▓, рдЕрдиुрдоाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХ्рдпा рдж्рд╡ाрд░рдХेрд╢ рддुрдорд╕े, рдоिрд▓рдиे рдЪрд▓े рд╕ुрджाрдоा?
рдЬрдм рдоिрдд्рд░-рднाрд╡ рдзुंрдзрд▓ी, рдкрд╣рдЪाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдЗрд╕ рдпाрдЪिрдХा рдХो рдХोрдИ, рдХिрд╕ рднाँрддि рдирдЧ्рди рджेрдЦे?
рдЬрдм рдоौрди рдмेрдмрд╕ी рдХा, рдкрд░िрдзाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХ्рдпा рд░ंрдЧ рдлाрдЧुрдиी рд╣ो, рдд्рдпोрд╣ाрд░ рдХ्рдпा рдордиाрдПँ?
рдЬрдм рд░ोрдЯिрдпाँ рдЬुрдЯाрдиा, рдкрдХрд╡ाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рд╣ै рд╡्рдпрд░्рде рд╕ोрдЪрдиा рднी, рдЕрдм рди्рдпाрдп рдХ्рдпा рдоिрд▓ेрдЧा?
рдЬрдм рд╕ंрд╡िрдзाрди 'рд╢рдЩ्рдХрд░', рд╡्рдпрд╡рдзाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।।

рдХрд╡िрддाрдПँ: рд╡рд░्рд╖ा рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡ ' рдЕрдиीрдж्рдпा'

рд╡рд░्рд╖ा рд╢्рд░ीрд╡ाрд╕्рддрд╡ 'рдЕрдиीрдж्рдпा'

рдоैं рд╕ीрддा рдирд╣ीं рдмрдиूंрдЧी

рд╣ाँ, рдпे рддрдп рд╣ै,
рдоैं рд╕ीрддा рдирд╣ीं рдмрдиूंрдЧी,
рд░ाрдо рдХो рдорди рдоें рдзाрд░ूंрдЧी,
рдкрд░ рдЕрдЧ्рдиि рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें,
рдЪрд░िрдд्рд░ рдХा рдк्рд░рдоाрдг рджेрдиे,
рд╕्рд╡рдпं рдХो рд╣ोрдо рдирд╣ीं рдХрд░ूंрдЧी,

рд╣ाँ, рдпे рддрдп рд╣ै...
рдЕрдкрдиे рд░ाрдЬрдзрд░्рдо рдХी рдЦाрддिрд░,
рдкрддि рдзрд░्рдо рдд्рдпाрдЧ рджेрддा рдЬो,
рдЙрд╕рдХो рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░ рдХрд╣рдХрд░,
рдЙрд╕рдХा рдкूрдЬрди рдирд╣ीं рдХрд░ूंрдЧी,
рдЕрдкрдиे рд╕рддीрдд्рд╡ рдХी рдкुрдиः рдкрд░ीрдХ्рд╖ा,
рдХा рдк्рд░рддिрдХाрд░ рдХрд░ूँрдЧी,
рдоैं рд╕ाрде рдЪрд▓ी рдеी рд░ाрдо рддुрдо्рд╣ाрд░े,

рддो рд╕ंрдЧ рддुрдо्рд╣ें рднी рдЪрд▓рдиा рд╣ोрдЧा,
рдоैं рдЦुрдж рдХो рдд्рдпाрдЧा рдЬाрдиा,
рдиा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ूंрдЧी,
рд╣ाँ, рдпे рддрдп рд╣ै,
рдоैं рд╕ीрддा рдирд╣ीं рдмрдиूंрдЧी।

........режреж.........

рд╕ुрдиो рд░ाрдоाрдиुрдЬ

рд╕ुрдиो рд░ाрдоाрдиुрдЬ,
рдЕрдм рдордд рдЦींрдЪो рд▓рдХ्рд╖्рдордг рд░ेрдЦा,
рдоेрд░े рдЪाрд░ों рдУрд░,
рд╕ीрддा рднी рдирд╣ीं рд░рд╣ рдкाрдпीं,
рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЗрд╕ рд░ेрдЦा рд╕े,
рдоैं рдХैрд╕े рд░рд╣ рдкाрдКँрдЧी,
рдордд рдмांрдзो рдоेрд░े рдкैрд░,
рдЬंрдЬीрд░ рдмрдиा рдЗрд╕ рд░ेрдЦा рд╕े,
рдоेрд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рдЪिंрддा рдоें,
рдоुрдЭे рд╣ी рдордд рдХैрдж рдХрд░ो,
рдХрдаोрд░ рд╕ींрдЦрдЪों рдоें,
рдмреЭрдиे рджो рдоुрдЭे рдЪрд▓рдиे рджो,
рдордд рдХрд░ो рд╕ीрдоिрдд,

рдоेрд░े рд╕рдкрдиों рдХो,
рдХिрд╕ी рд░ाрд╡рдг рдХे рдбрд░ рд╕े,
рдпрджि рджेрдЦрдиा рд╣ी рд╣ै рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдоुрдЭे,
рддो рдЦींрдЪो рдПрдХ рд▓рдХ्рд╖्рдордг рд░ेрдЦा,
рдЕрдкрдиे рдЕрди्рддрд╕् рдоें,
рдЙрд╕ рджрд╢ाрдирди рдХे рд▓िрдП,
рдЬो рдкрдирдк рд░рд╣ा рд╣ै,
рдХिрд╕ी рдФрд░ рдЬाрдирдХी рдХे рд▓िрдП।

рдд्рд░िрд╢ंрдХु рдЬीрд╡рди - рдПрдХ рднाрд░рддीрдп рдЕрдоेрд░िрдХрди

рд╕ुрдзीрд░ рд░ंрдЬрди
рдХрд╡िрддा - рд╕ुрдзीрд░ рд░ंрдЬрди, рд░рд╡ीрдиा рдЧोрдпрд▓


рдиा рдЗрдзрд░ рдХे рд░рд╣े, рдиा рдЙрдзрд░ рдХे,
рдмीрдЪ рдЕрдзрд░ рдмрд╕ рдЕрдЯрдХे рд░рд╣े,
рдиा рдЗंрдбिрдпा рдХो рднुрд▓ा рд╕рдХे,
рдиा рдЕрдоेрд░िрдХा рдХो рдЕрдкрдиा рд╕рдХे,
рдЗंрдбिрдпрди-рдЕрдоेрд░िрдХрди рдмрдирдХे рдХाрдо рдЪрд▓ाрддे рд░рд╣े।

рдиा рд╣िрди्рджी рдХो рдЫोрдб़ рд╕рдХे,
рдиा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдХो рдкрдХрдб़ рд╕рдХे,
рджेрд╕ी рдПрдХ्рд╕ेंрдЯ рдоें рд▓ोрдЧों рдХो рдХрди्рдл्рдпूреЫ рдХрд░рддे рд░рд╣े, 
рдиा рдЯрд░्рдХी рдкрдХा рд╕рдХे, рдиा рдЧ्рд░ेрд╡ी рдмрдиा рд╕рдХे,
рд░ाрдо рдХा рдиाрдо рд▓ेрдХे рдеैंрдХ्рд╕ рдЧिрд╡िंрдЧ рдордиाрддे рд░рд╣े।

рди рдХ्рд░िрд╕рдорд╕ рдЯ्рд░ी рдорди рд╕े рд▓рдЧा рд╕рдХे, 
рди рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ैंрдЯा рдХा рдорддрд▓рдм рд╕рдордЭा рд╕рдХे,
рдкрд░ рджिрд╡ाрд▓ी рдкрд░ рд╕ैंрдЯा рдмрдирдХे 
рддोрд╣рдлे рдмाँрдЯрддे рд░рд╣े,
рди рд╢ॉрд░्рдЯ्рд╕ рдорди рд╕े рдкрд╣рди рд╕рдХे
рди рд╕рд▓рд╡ाрд░ рдЫोрдб़ рд╕рдХे,
рдЬीрди्рд╕ рдкे рдХुрд░рддा рдФрд░ рд╕्рдиीрдХрд░्рд╕ рдЪрдв़ा рдХे рдЗрддрд░ाрддे рд░рд╣े।

рди рдиाрд╢्рддे рдоें рдбोрдирдЯ рдЦा рд╕рдХे,
рди рдбिрдирд░ рдкे рд╕्рдкрдШेрдЯी,
рдкिрдЬ्рдЬा рдкрд░ рдоिрд░्рдЪ рдЫिрдб़рдХрдХрд░ рдордЬा рд▓ेрддे рд░рд╣े,
рди рдЧрд░्рдоिрдпों рдХो рднुрд▓ा рд╕рдХे
рди рдмрд░्рдл рдХो рдЕрдкрдиा рд╕рдХे
рдЦिрдб़рдХी рд╕े рд╕ूрд░рдЬ рдХो рджेрдЦрдХрд░ 'рдм्рдпुрдЯीрдлुрд▓ рдбे' рдХрд╣рддे рд░рд╣े।

рдЕрдм рдЖрдИ рдмाрд░ी рднाрд░рдд рдХो рдЬाрдиे рдХी,
рддो рд╡рд╣ां рд╣ाрде рдоें рдкाрдиी рдХी рдмोрддрд▓ рд▓ेрдХрд░ рдЪрд▓े,
рди рднेрд▓рдкुрд░ी рдЦा рд╕рдХे,
рди рд▓рд╕्рд╕ी рдкी рд╕рдХे,
рдкेрдЯ рдХे рджрд░्рдж рд╕े рддрдб़рдкрддे рдорд░े,
рд╣рд░рдб़े-рдЗрд╕рдмрдЧोрд▓ рдЦाрдХрд░ рдХाрдо рдЪрд▓ाрддे рд░рд╣े।

рдиा рдЦुрдб्рдбी рдкрд░ рдмैрда рд╕рдХे,
рдиा рдХрдоोрдб़ рдХो рднूрд▓ рд╕рдХे,
рдмрд╕ рдмीрдЪ рдЕрдзрд░ рдЭुрдХрдХे рдХाрдо рдЪрд▓ाрддे рд░рд╣े,
рдиा рдордЪ्рдЫрд░ рд╕े рднाрдЧ рд╕рдХे,
рдиा рдбॉрд▓рд░ рдХो рдЫुрдкा рд╕рдХे,
рдиौрдХрд░ों рд╕े рднी рдкीрдЫा рдЫुрдб़ाрдХрд░ рднाрдЧрддे рд░рд╣े।

рд╕рд╡ाрд▓ рдкे рд╕рд╡ाрд▓ рдкрдв़рдХрд░,
рдиाрдЧрд░िрдХрддा рддो рдмрджрд▓рддे рд░рд╣े,
рдкрд░рди्рддु рдорди рдоें рддिрд░ंрдЧा рд▓рдкेрдЯे,
рдЦ़рдпाрд▓ी рдкुрд▓ाрд╡ рдкрдХाрддे рд░рд╣े,
рдХुрдЫ рдХрд░ рджिрдЦाрдиे рдХी рдХрд╕्рдоें рдЦाрддे рд░рд╣े,
рдиा рдЗрдзрд░ рдХे рд░рд╣े, рдиा рдЙрдзрд░ рдХे।

рдЪрдХ्рд░рд╡рдд् - рдорд╣िрдо рдм'рд░ा (рдЕрд╕рдоिрдпा рдХрд╣ाрдиी)

рд▓ेрдЦрдХ: рдорд╣िрдо рдм'рд░ा

рдЕрдиुрд╡ाрджрдХ: рд╢िрд╡ рдХिрд╢ोрд░ рддिрд╡ाрд░ी
рдорд╣िрдо рдм'рд░ा
(6 рдЬुрд▓ाрдИ 1924 - 5 рдЕрдЧрд╕्рдд 2016)
рдЪिрдд्рд░ рд╕ाрднाрд░: www.dy365.in
      рдЕрд╕рдо рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рднा рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд░рд╣ рдЪुрдХे рдорд╣िрдо рдм'рд░ा (6 рдЬुрд▓ाрдИ 1924 - 5 рдЕрдЧрд╕्рдд 2016) рдЕрд╕рдоिрдпा рдХे рдиाрдоी рдФрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдХрдеाрдХाрд░ рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдзिрдХрддрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рдЙрдкрди्рдпाрд╕-рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी। 2001 рдоें рдЙрди्рд╣ें 'рдПрдзाрдиी рдоाрд╣ीрд░ рд╣ाँрд╣ी' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा।

      рдм'рд░ा рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рджृрд╖्рдЯि-рд╕рдо्рдкрди्рди, рд░ोрдЪрдХ рд╡рд░्рдгрди рд╢ैрд▓ी। рд╡े рдЕрдкрдиी рдХрдеा рдХो рд░рд╕ рд▓ेрдХрд░, рдЖрд░ाрдо рд╕े, рдзैрд░्рдпрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕ुрдиाрддे рд╣ैं рдкрд░ рдХрд╣рди рдХा рдвंрдЧ рдЗрддрдиा рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╕ुрдирдиे рд╡ाрд▓ा рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП рднी рдЕрдкрдиा рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рд╣рдЯा рдкाрддा।

      1960 рдХे рдЖрд╕рдкाрд╕ рд▓िрдЦी рдЧрдИ рдХрд╣ाрдиी  рдЪрдХ्рд░рд╡рдд् рдПрдХ рдЕрдХिंрдЪрди рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдХрд░ुрдг рдХрдеा рд╣ै, рдкрд░ рдм'рд░ा рдиे рдЙрд╕े рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै рдЙрд╕рдоें рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрдд्рдоीрдп рд╡िрдиोрджрдкрдЯुрддा рд╣ै рдЬो рдХрд╣ाрдиी рдХे рдиाрдпрдХ рдХी рддрд░рд╣ рдЬीрд╡рди рдХो рдпрдеाрд╡рдд् рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиी рдЖрд╢ाрд╡ाрджिрддा рдмрдиाрдпे рд░рдЦрддी рд╣ै।

рдЪрдХ्рд░рд╡рдд्

рдорд░рдо्рдорддी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдмीрдЪ рд╕рд╣рди рдоें рд▓िрдЯाрдХрд░ рдмाрдк-рдкूрдд рд╕рднी рдЙрд╕рдХे рдЗрд░्рджрдЧिрд░्рдж рдШेрд░ा рдмрдиाрдХрд░ рдмैрдаे рд╣ैं। рдмाрдк рддो рдЕрдЧрд▓े рдкрд╣िрдП рдХा рдЯ्рдпूрдм рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рдЙрд╕рдоें рд╣рд╡ा рднрд░ рдПрдХ рдХрдЯोрд░े рдкाрдиी рдоें рдбुрдмा-рдбुрдмाрдХрд░ 'рд▓ीрдХ' рдвूँрдв़ рд░рд╣े рд╣ैं। рдкुрдд्рд░рдЧрдг рдЪाрд░ों рдУрд░ рд╕े рдШेрд░рдХрд░ рдЗрд╕ рдХाрдо рдХो рдПрдХांрдд рдорди рд╕े рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЯ्рдпूрдм рдХी рд▓ीрдХ рдоिрд▓рддे рд╣ी рдкाрдиी рдоें рдмुрд▓рдмुрд▓े рдЙрдарддे рд╣ैं।рдпे рдмुрд▓рдмुрд▓े рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдХौрддूрд╣рд▓ рдХा рдХेंрдж्рд░ рд╣ैं। рдЗрд╕ рдмीрдЪ рджो рдЬрдЧрд╣ рдЪिрдк्рдкрдб़ рд▓рдЧ рдЪुрдХे рд╣ैं। рддीрд╕рд░े рдХे рд▓िрдП рдмाрдк рдиे рдкुрд░ाрдиे рдЯ्рдпूрдм рд╕े рд░рдмрд░ рдХा рдПрдХ рдЯुрдХрдб़ा рдХैंрдЪी рд╕े рдЧोрд▓ाрдХाрд░ рдХाрдЯ рд▓िрдпा рд╣ै। рдХैंрдЪी рдХी рдзाрд░ рдХी рддрд░рдл рд╕े рдШिрд╕рдХрд░ рдЙрд╕ рдЯुрдХрдб़े рдХो рдмрд░ाрдмрд░ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं।рд╕рд▓ूрд╕рди рдХा рдЯ्рдпूрдм рдмрдЧрд▓ рдоें рдкрдб़ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдкेрдЯ рдЕрдм рддрдХ рдЦाрд▓ी рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ै। рдордиि рдиे рдЖрд╣िрд╕्рддा рд╣ाрде рдмрдв़ाрдХрд░ рдЯ्рдпूрдм рдХो рдПрдХ рдмाрд░ рд╕рд╣рд▓ाрдпा। рдкिрддा рдиे рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд╣ा। рдлिрд░ рдзीрд░े рд╕े рдЙрд╕े рдпрд╣ाँ рд╕े рдЙрдаाрдХрд░ рд╡рд╣ाँ рд░рдЦा। рдЗрд╕ рдмाрд░ рднी рдкिрддा рдиे рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд╣ा। рд╢ाрдпрдж рджेрдЦा рд╣ी рди рд╣ो। рдЕंрддрдд: рд╡рд╣ рд╕рд▓ूрд╕рди рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЙрда рдЖрдпा। рдврдХ्рдХрди рдЦोрд▓рдХрд░ рдЯ्рдпूрдм рдХो рдиाрдХ рддрдХ рд▓े рдЧрдпा। рдпрд╣ рдЧंрдз рдЙрд╕े рдмрдб़ी рдЕрдЪ्рдЫी рд▓рдЧрддी рд╣ै। рд╕рд▓ूрд╕рди рдХो рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рдЕрдЬीрдм-рд╕ा рдЦ्рдпाрд▓ рдЙрд╕े рдмрд░ाрдмрд░ рдЖрддा рд╣ै - рдХि рдирдпा рдЯ्рдпूрдм рд▓ेрдХрд░ рдЙрд╕े рд▓рдХрдб़ी рдХे рдХिрд╕ी рдЯुрдХрдб़े рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдЬोрд░ рд╕े рдоुрдХ्рдХे рдпा рдХिрд╕ी рдЪीрдЬ рд╕े рдк्рд░рд╣ाрд░ рдХрд░े рдФрд░ рд╕рд▓ूрд╕рди рдЫिрдЯрдХрдХрд░ рдЪाрд░ों рдУрд░ рдлैрд▓ рдЬाрдп। рдлिрд▓рд╣ाрд▓ рдЗрд╕ рдЗрдЪ्рдЫा рдХो рджрдоिрдд рдХрд░рдиे рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХोрдИ рдЪाрд░ा рдирд╣ीं рд╣ै। рдмрдб़ा рд╣ोрдХрд░ рдкैрд╕े рдХрдоाрдпेрдЧा рддो рдкрд╣рд▓ा рдХाрдо рдпрд╣ी рдХрд░ेрдЧा।

рдЫोрдЯे рджो рднाрдИ рд╕рд▓ूрд╕рди рдХी рдЯ्рдпूрдм рдХो рд▓рд▓рдЪाрдИ рдирдЬрд░ों рд╕े рджेрдЦ рд░рд╣े рдеे। рдЙрди्рд╣ें рднी рд╣ाрде рдоें рд▓ेрдиा рд╣ै рдПрдХ рдмाрд░। рджो рдиंрдмрд░ рдХा рднाрдИ рдмрдб़े-рдмूрдв़ों рдХी рддрд░рд╣ рдмोрд▓ा, “рдЫूрдиा рдирд╣ीं, рдЫूрдиा рдирд╣ीं, рдЧрдб़рдмрдб़ рд╣ो рдЬाрдпेрдЧी। рджेрдЙрддा (рдкिрддा) рдХो рдмोрд▓ рджूँ рдХ्рдпा...”

рдордиि рдиे рдЬрд▓्рджी рд╕े рдЯ्рдпूрдм рдЙрд╕े рдкрдХрдб़ा рджिрдпा। рдЫोрдЯे рдиे рд▓рдкрдХрдХрд░ рдЦुрдж рд▓ेрдиा рдЪाрд╣ा।

рд╢िрд╡ рдХिрд╢ोрд░ рддिрд╡ाрд░ी
“рджेрдЦो рдХ्рдпा рдХрд░ рджिрдпा!” рдоँрдЭрд▓ा рдЪिрд▓्рд▓ा рдкрдб़ा, рдЫीрдиाрдЭрдкрдЯी рдоें рдЯ्рдпूрдм рджрдм рдЧрдпा рдеा рдФрд░ рд╕ॉрд▓्рдпूрд╢рди рдмाрд╣рд░ рдЖ рдЧрдпा рдеा। рдмाрдк рдХे рд╣ाрде рдХा рд░рдмрд░ рдХा рдЯुрдХрдб़ा рдЪिрдкрдХाрдиे рд▓ाрдпрдХ рд╣ो рдЧрдпा рддो рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрдЧрд▓ рдоें рдЯ्рдпूрдм рдХो рдЯрдЯोрд▓ा। рди рдоिрд▓ा рддो рдКрдкрд░ рджेрдЦा рдФрд░ рдоाрдЬрд░ा рд╕ाрдордиे рдЖрдпा। рдЧрд░рдЬрдХрд░ рдЙрдаे, рдоुँрд╣ рд╕े рд╕рд▓ूрд╕рди рдХी рддрд░рд╣ рд╢рдм्рдж рдиिрдХрд▓рдиे рд▓рдЧे, “рддुрдо рд▓ोрдЧों рдХा рдпрд╣ाँ рдХ्рдпा рдХाрдо? рдмिрд▓्рд▓ी, рдЪूрд╣े, рд╕िрдпाрд░, рдХुрдХुрд░ рдХी рдФрд▓ाрдж рд╕рдм!" рдиिрдХрд▓े рд╣ुрдП рд╕рд▓ूрд╕рди рдХो рд░рдмрд░ рдХे рдЯुрдХрдб़े рдкрд░ рд▓рдЧाрдХрд░ рдЬो рдмрдЪा рдЙрд╕े рд╡ाрдкрд╕ рдЯ्рдпूрдм рдХे рдоुँрд╣ рдоें рдаेрд▓рдиे рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХी। рдЫोрдЯे рджोрдиों рд▓рдб़рдХे рдЗрд╕ рдмीрдЪ рдмिрдЬрд▓ी рдХी рд╕ी рдлुрд░्рддी рд╕े рднाрдЧ рд▓िрдпे। рдХेрд╡рд▓ рдордиि рдмрдЧрд▓ें рдЭाँрдХрддा рдмैрдаा рд░рд╣ा। рдмाрдк рдиे рдШूрд░рдХрд░ рджेрдЦा рдЙрд╕े, “рддंрдмाрдХू рдХा рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ рд░े рдмрдб़рдордирдИ рдХे рдмेрдЯे? рдПрдХ рдкрд╣рд░ рд╕े рдПрдХ рдЪिрд▓рдо рддंрдмाрдХू рдХे рд▓िрдП рдмोрд▓-рдмोрд▓рдХрд░ рдоुँрд╣ рджुрдЦ рдЧрдпा। рдЧंрдзैрд▓े!  рднुрдХ्рдЦрдб़! рдЦाрдиे рдХे рдмрджрд▓े рдХुрдЫ рдХрд░ рднी рджिрдпा рдХрд░ рдХрднी। рдЦाрдиे рдХो рддो рд╕рдм рдЪाрд╣िрдП। рдХिрддрдиी рдмाрд░ рдЦा рдЪुрдХा рдЕрдм рддрдХ?”

рдмाрдд рдмीрдЪ рдоें рд░рд╣ рдЧрдИ। рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоिрдиी рдПрдХ рд╣ाрде рдоें рд╣ुрдХ्рдХा рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдоें рдЪाрдп рдХा рдЧिрд▓ाрд╕ рд▓िрдП рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ुрдИं। рд╡ाрдЧ्рдзाрд░ा рдмेрдЯे рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рдкрдд्рдиी рдХी рдУрд░ рдоुрдб़ рдЧрдИ, “рдЕрдм рдЬाрдХे рдлुрд░рд╕рдд рдоिрд▓ी рдмрдб़рдордирдИ рдХी рдмेрдЯी рдХो। рдЗрддрдиी рджेрд░ рд╕े рдмाрдЗрд╕िрдХрд▓ рдмрдиा рдмрдиाрдХрд░ рд╣рд▓рдХाрди рд╣ो рдЧрдпे рдЗрдзрд░।”

“рддो рдоैं рдХौрди рд╕ा рдЖрд░ाрдо рдХрд░ рд░рд╣ी рдеी? рдвेрдХी рдкрд░ рджूрд╕рд░ी рдХुрдЯрдиी рдХा рдзाрди рдкрдб़ा рд╣ै। рдХрд░рдШा рднी рдХिрддрдиा рддंрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै!” рдЧृрд╣िрдгी рдХा рдЙрдд्рддрд░ рднी рдЙрд╕ी рд╕ुрд░ рдоें рдЖрдпा। рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЪाрдп рдХा рдЧिрд▓ाрд╕ рдЖрдЧे рдХрд░ рджिрдпा। рджो рдШूँрдЯ рдкीрдХрд░ рдкрддि рдЪिрдк्рдкрдб़ рдЬोрдб़рдиे рдоें рд▓рдЧे - рд╕рд▓ूрд╕рди рд╕ूрдЦ рд░рд╣ा рдеा।

рдЧुрд╕्рд╕े рд╕े рдЬрд╡ाрдм рджेрдиे рдХा рдеोрдб़ा рдЕрдлрд╕ोрд╕ рд╣ुрдЖ рдЧृрд╣िрдгी рдХो। рдлрд╕ाрдж рдХी рдЬрдб़ рддो рдпрд╣ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЕрдкрдиा рдЧुрд╕्рд╕ा рдЖрдЦिрд░ рдЙрд╕ рдкрд░ рдЙрддाрд░ा, “рдпे рдмाрдИрд╕рдХрд▓ рдпा рддेрдИрд╕рдХрд▓ рдЬो рднी рд╣ै рдХिрддрдиी рдмाрд░ рдЦрд░ाрдм рд╣ोрддी рд╣ै рдЬी? рдЗрд╕ рдкाрдк рдХो рдХुрд▓्рд╣ाрдб़ी рд╕े рдХाрдЯрдХрд░ рдлेंрдХ рдХ्рдпों рдирд╣ीं рджेрддे? рдЬрдм рджेрдЦो, рджिрди рдоें рд╕ौ рдмाрд░ рдЙрд╕ी рдоें рд▓рдЧे рд╣ैं! рджेрдЦ-рджेрдЦрдХрд░ рдердХ рдЧрдИ рдоैं рддो।"  рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоी рдиे рднौंрд╣ें рд╕िрдХोрдб़рдХрд░ рдЙрдирдХी рдУрд░ рджेрдЦा рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рджेрдЦрдХрд░ рдмाрдд рдкूрд░ी рдХी, “рд╣ाँ рдирд╣ीं рддो!”

“рд╣ुँрд╣! рдЬрдоीрди рдирд╣ीं, рдЧाрдп-рдЧोрд░ू рдирд╣ीं, рдиौрдХрд░ी рдирд╣ीं। рдпे рдмाрдЗрд╕िрдХрд▓ рд╣ी рдЦिрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдЕрдиाрджрд░!” рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоी рдмрдб़рдмрдб़ा рдЙрдаे। рдЪाрдп рдЦрдд्рдо рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╣ुрдХ्рдХा рдкрдХрдб़ाрдХрд░ рдФрд░ рдЪाрдп рдХा рдЧिрд▓ाрд╕ рдЙрдаाрдХрд░ рдЧृрд╣िрдгी рдЪрд▓ी рдЧрдИं।

рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоी рдХрд╣рддे рд╣ैं рдмाрдЗрд╕рдХрд▓, рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоिрдиी рдХрд╣рддी рд╣ैं рддेрдИрд╕рдХрд▓, рдордиि рдХрднी рд╕ाрдЗрдХрд▓ рдХрднी рд╕ाрд░्рдХрд▓। рдоूрд▓рдд: рдХिрд╕ी рдЕрдЪ्рдЫी рдХंрдкрдиी рдХी рдеी। рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоी рд╣рд░िрдиाрде рдкрд╣рд▓े рдПрдХ рдЪाрдп рдХंрдкрдиी рдоें рдиौрдХрд░ рд▓рдЧे рдеे - рдХрдо рдЙрдо्рд░ рдХे рдордЬрджूрд░ों рдХे рдоुрд╣рд░्рд░िрд░। рд╡рд╣ीं рдПрдХ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕ाрд╣рдм рд╕े рдпрд╣ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЦрд░ीрджी рдеी। рдЗрд╕ рдЗрд▓ाрдХे рдоें рддрдм рдЗрд╕े рд▓ेрдХрд░ рдХुрд▓ рдЬрдоा рджो рд╕ाрдЗрдХिрд▓ें рдеीं। рд╣рд░िрдиाрде рдХो рднी рдХрдо рдЧुрдоाрди рдирд╣ीं рдеा рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा।

рддрдм рд╕े рдХрдИ рд╕ाрд▓ рдмीрдд рдЪुрдХे। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рдЕрд╕्рдеिрдкंрдЬрд░ рдпाрдиे рдл्рд░ेрдо рднрд░ рд╣рд░िрдиाрде рдХे рдЧौрд░рд╡рд╢ाрд▓ी рдЕрддीрдд рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ी рд░рд╣ рдЧрдпा। рдиाрдиा рдирдИ-рдирдИ рдХंрдкрдиिрдпों рдХे рдЕрдиेрдХ рдкाрд░्рдЯों рдХो рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрдм рд╡рд░्рдгрд╕ंрдХрд░ рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै। рд╣рд░िрдиाрде рдХी рдиौрдХрд░ी рдЫूрдЯे рджрд╕ рд╕ाрд▓ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ुрдЖ। рдирдпे рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдпुрд╡ा рдЖ рдЧрдпे। рдмाрдЧाрдиों рдХी рдиौрдХрд░िрдпाँ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджрдЦрд▓ рдХрд░ рд▓ीं। рд╣рд░िрдиाрде рдХो рдЕрдм рдХोрдИ рдирд╣ीं рд░рдЦрддा। рдлिрд░ рднी рдХрд╣ीं рдиौрдХрд░ी рдХी рдЦрдмрд░ рдоिрд▓рддे рд╣ी рдЗрд╕ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рд╣ी рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрдХрд░ рджौрдб़рддे рд╣ैं। рдиौрдХрд░ी рдирд╣ीं рдоिрд▓рддी। рд▓ेрдХिрди рдмाрдЧाрди рдоें рдХोрдИ рдкुрд░ाрдиा рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдоिрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рдХोрдИ рд░ुрдкрдпा рджो рд░ुрдкрдпा рджेрдХрд░ рдорджрдж рдХрд░ рджेрддा рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХे рдпрд╣ाँ рд╕े рдЦрд░ाрдм рдкрдб़े рдЯाрдпрд░, рдЯ्рдпूрдм, рдл्рд░ी рд╡्рд╣ीрд▓ рд╡рдЧैрд░рд╣ рдоिрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं। рдШрд░ рд╡ाрдкрд╕ рдЖрдХрд░ рд╣рдл्рддे рднрд░ рд░ेंрдЪ, рд╣рдеौрдб़ी рд▓ेрдХрд░ рдХाрд░рдЦाрдиा рдЪрд▓рддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕े рд╣ाрдЯ-рдмाрдЬाрд░ рдХा рдХाрдо। рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╕ुрдиाрдИ рдкрдб़рддा рд╣ै рдиौрдХрд░ी рдЦाрд▓ी рд╣ुрдИ рд╣ै - рд╢ाрдпрдж 50-60 рдоीрд▓ рджूрд░ рдХे рдХिрд╕ी рдмाрдЧाрди рдоें। рдкुрди: рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕े рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн।

рдЖрдЬ 15-20 рд╕ाрд▓ рд╕े рдпрд╣ рджुрдкрд╣िрдпा рд╡ाрд╣рди рд╣рд░िрдиाрде рдХे рдЬीрд╡рди рдХा рд╕ुрдЦ-рджु:рдЦ рдХा рд╕ाрдеी рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕рдордп рдкाँрдЪ рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХा рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЙрд╕ी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै। рдЬрд░-рдЬрдоीрди рдирд╣ीं рд╣ै। рдкрдд्рдиी рдХрдкрдб़ा рдмुрдирддी рд╣ै рдЬिрд╕े рд╣рд░िрдиाрде рд╕्рдеाрдиीрдп рдмाрдЬाрд░ рдоें рдпा рдкाрд╕ рдХे рдмाрдЧाрдиों рдоें рдмेрдЪрддा рд╣ै। рдлिрд░ рдирдпे рдХрдкрдб़े рдмुрдирдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ूрдд рд▓ाрддा рд╣ै। рдпрд╣ी рдХ्рд░рдо। рд╕рдм рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рд╕рд╣ाрд░े। рдЗрд╕рдХी рдиिंрджा рд╣рд░िрдиाрде рдХो рд╕рд╣्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдЕрд░्рдЬुрди рдЪाрд╣े рдЧांрдбीрд╡ рдХी рдиिंрджा рд╕ुрди рд▓ेрддा।

рдЗрд╕ рдмीрдЪ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдорд░рдо्рдордд рдкूрд░ी рд╣ुрдИ। рдЯ्рдпूрдм рдХो рдЯाрдпрд░ рдоें рд╡ाрдкрд╕ рдбाрд▓рдХрд░ рдЯाрдпрд░ рдХो рд░िрдо рдкрд░ рдЪрдв़ाрдиा рд╣ै। рдЗрд╕ рдХाрдо рдХे рд▓िрдП рдордиि рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै। рдЯाрдпрд░ рдХा рдЖрдЦिрд░ी рд╣िрд╕्рд╕ा рдЪрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рджैрд╡ी рдХोрдЯि рдХी рдпुрдХ्рддि рд▓рдЧрддी рд╣ै। рдкुрд░ाрдиा рдЯाрдпрд░, рдЬрд░ा рдЬोрд░ рд▓рдЧाрдиे рдкрд░ "рде्рд░ेрдб" рдЫोрдб़рдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै। рд░ेंрдЪ рдПрдХ рд╣ी рд╣ै рддो рд▓ोрд╣े рдХा рдХोрдИ рдЪрдкрдЯा рдЯुрдХрдб़ा рд▓ेрдХрд░ рдЙрд╕рд╕े рдЯाрдпрд░ рдХा рдПрдХ рд╕िрд░ा рд░िрдо рдоें рдлँрд╕ाрдХрд░ рджрдмाрдпे рд░рдЦрдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдХाрдо рдордиि рдХा рд╣ै। рдкिрддा рд░ेंрдЪ рдХी рдорджрдж рд╕े рдмाрдХी рдХा рдЯाрдпрд░ рд░िрдо рдкрд░ рдЪрдв़ाрддे рд╣ैं। рдордиि рдЕрдкрдиे рдЗрд╖्рдЯрджेрд╡ рдХा рдиाрдо рдЬрдкрддा рд▓ोрд╣े рдХे рдЯुрдХрдб़े рдХो рдпрдеाрд╕्рдеाрди рдЬрдоाрдпे рд░рдЦрддा рд╣ै। рдмрд░ाрдмрд░ рдбрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै рдлिрд╕рд▓ рди рдЬाрдп। рд╕ाрде-рд╕ाрде рдкिрддा рдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрддा рд╣ै, рднाрд╡- рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХрд░рддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдкिрддा рдХी рдЖँрдЦों рдХे рдкाрд╕ рдХी рдЪрдордб़ी рдХрдкрдб़े рдкрд░ рджрд░्рдЬी рдХी рдмрдиाрдИ рдЪुрди्рдирдЯ рдЬैрд╕ी рд╕िрдХुрдб़ рдЖрдИ рд╣ै। рдордиि рдХी рдЖँрдЦों рдХे рдкाрд╕ рдХी рдд्рд╡рдЪा рднी рд╕िрдХुрдб़ рдЬाрддी рд╣ै। рдмाрдк рдХी рдЧрд░рджрди рдХी рд╢िрд░ा рдлूрд▓ рдЙрдарддी рд╣ै। рдордиि рдХी рднी рдлूрд▓ рдЬाрддी рд╣ै। рдЕрдм рдкिрддा рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдПрдХ рдХे рдмाрдж рдПрдХ рдк्рд░ाрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд╢्рд▓ोрдХ рдмाрд╣рд░ рд╣ोंрдЧे; рдордиि рднी рдорди рд╣ी рдорди рд╡рд╣ी рд╢рдм्рдж рджुрд╣рд░ाрддा рдЬाрдпेрдЧा।

рд╕ाрдЗрдХिрд▓ 'рдлिрдЯ' рд╣ुрдИ। рдЕрдм рдордиि рдЙрд╕े рдкрдХрдб़рдХрд░ рдЦрдб़ा рдХрд░ेрдЧा। рдкिрддा рд╣рд╡ा рднрд░ेंрдЧे। рдордиि рдХे рдкैрд░ों рдоें рдЕрд╕рд╣्рдп рдЪुрдирдЪुрдиी рдорд╣рд╕рд╕ рд╣ोрдиे рд▓рдЧी, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕рдиे рдмिрдиा рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдмैрдаे рдкेрдбрд▓ рдоाрд░рдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрдиा рд╕ीрдЦ рд▓िрдпा рд╣ै। рдЬ्рдпाрджा рджिрди рдирд╣ीं рд╣ुрдП рдЕрднी।

рдЯ्рд░िंрдЧ...рдЯ्рд░िंрдЧ...

рдк्рд░рддाрдк рдЖрдпा рд╣ै, рдордиि рдХा рджोрд╕्рдд। рддीрди-рдЪाрд░ рджिрди рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдмैрдардиे рд▓ाрдпрдХ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЕрдм рднी рдкेрдбрд▓ рдШुрдоाрдиे рдХे рд▓िрдП рдкैрд░ рдЫोрдЯा рдкрдб़ рд░рд╣ा рд╣ै।рдЙрд╕ी рдвंрдЧ рд╕े рднाрдИ рдХी рдирдИ рд░ेрд▓ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрддा рдЖрдпा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдмрдб़ा рднाрдИ рдкाрд╕ рдХे рдЪाрдп рдмाрдЧाрди рдоें рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै। рд╢рдиिрд╡ाрд░-рд╢рдиिрд╡ाрд░ рдШрд░ рдЖрддा рд╣ै। рдЖрдЬ рдЖрдпा рд╣ोрдЧा।
рдордиि рдиे рджोрдиों рд╣ाрдеों рд╕े рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдкрдХрдб़े- рдкрдХрдб़े рд╕िрд░ рдШुрдоाрдХрд░ рдк्рд░рддाрдк рдХी рдУрд░ рджेрдЦा। рдк्рд░рддाрдк рдкाрд╕ рдЖрдХрд░ рдЙрддрд░ा।

“рдЖ рдк्рд░рддाрдк, рддू рдКрдкрд░ рдЪрдв़рдиा рд╕ीрдЦ рдЧрдпा?” рдордиि рдХे рд╕्рд╡рд░ рдоें рд╕рдо्рдоाрди рдеा।

“рдХुрдЫ рдмिрдЧрдб़ा рд╣ै рдХ्рдпा?” рдЕрд░्рдеाрдд् рдордиि рдХी рд╕ाрд╣рдХिрд▓ рдХी рдЦрдмрд░ рдкूрдЫी।

рдордиि рдиे рдмिрдиा рдмोрд▓े рдЖрдЧे рдХे рдкрд╣िрдпे рдХी рдУрд░ рд╕िрд░ рд╕े рдЗрд╢ाрд░ा рдХिрдпा।

рд╣рд╡ा рднрд░рдиा рдкूрд░ा рд╣ुрдЖ। рд╣рд░िрдиाрде рдиे рдк्рд░рддाрдк рдХी рдУрд░ рджेрдЦा, “рднाрдИ рдЖрдпा рд╣ै рдХ्рдпा?”

“рд╣ाँ।”

рд╣рд░िрдиाрде рдЬैрд╕े рдЕрдкрдиे рдЖрдк рд╕े рдХुрдЫ рдХрд╣ рд░рд╣ा рд╣ो, рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рднुрдирднुрди рдХрд░рддा рд░рд╣ा -- рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рджिрдЦाрдиे рдЖрдпा рд╣ै! рдкрддा рд╣ै рдЗрд╕ рдЬрд╡ाрд░ рдоें рдкрд╣рд▓ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрдХрд░ рдлрд▓ाрдиे рдиे рд╣ी рджिрдЦाрдИ рдеी? -- рдлрд▓ाрдиे рдоाрдиे рд╣рд░िрдиाрде рд╕्рд╡рдпं -- рдЖрдЬрдХрд▓ рдЬिрд╕े рджेрдЦो рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрддा рдШूрдо рд░рд╣ा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬिрддрдиी рднी рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ो, рдмрд╕ рдКрдкрд░ рдХी рдЪрдордХ-рджрдордХ рд╣ै। рд╣рд░िрдиाрде рдХी
рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рд▓ोрд╣ा рд▓ेрдХिрди рдЦाँрдЯी рд╣ै, рдЕрд╕рд▓ рд╣ाрд░्рдбी рдоाрд░्рдХा, рдРрд╕ी рджूрд╕рд░ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЖрдЬрдХрд▓ рдХрд╣ाँ рдоिрд▓ेрдЧी? рдЦुрдж рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕ाрд╣рдм рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓!

рдк्рд░рддाрдк рдХो рди рдпрд╣ рд╕рдм рдкрддा рд╣ै рди рдкрддा рд╣ोрдиे рдХी рдЙрд╕рдХी рдЙрдо्рд░ рд╣ै। рд╡рд╣ рд╣рд░िрдиाрде рдХी рдмाрддों рдХा рдорддрд▓рдм рдирд╣ीं рд╕рдордЭा। рд╡рд╣ рддो рдордиि рдХो рдпрд╣ рджिрдЦाрдиे рдЖрдпा рдеा рдХि рдЕрдм рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рдЪрд▓ाрдиा рд╕ीрдЦ рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рдХाрдо рдкूрд░ा рд╣ुрдЖ। рд╡рд╣ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рд╡ाрдкрд╕ рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрдХрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा।

рд╣рд░िрдиाрде рдиे рд░ेंрдЪ, рдирдЯ рдФрд░ рдмाрдХी рд▓ोрд╣ा-рд▓рдХ्рдХрдб़ рдЬрдоा рдХрд░рдХे рд╕ाрдордиे рд░рдЦे рд▓िрд▓ी рдмिрд╕्рдХुрдЯ рдХे рдЫोрдЯे рдбрдм्рдмे рдоें рдбाрд▓ рджिрдпे। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдЗрд╕ी рд╣ोрдоिрдпोрдкैрдеिрдХ рдмрдХ्рд╕े рдиे рдЬिрд▓ा рд░рдЦा рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рд╕рднी рд░ोрдЧों рдХी рджрд╡ा рдЗрд╕ рдмрдХ्рд╕े рдХे рдЕंрджрд░ рд╣ै। рдПрдХ рд╣ाрде рдоें рдмрдХ्рд╕ा рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдоें рд╣ुрдХ्рдХा рд▓िрдП рд╣рд░िрдиाрде рдЕंрджрд░ рдЧрдпा। рдордиि рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдЪреЭрдиा рдЪाрд╣рддा рдеा рдкрд░ рд░ुрдХ рдЧрдпा। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рджीрд╡ाрд░ рд╕े рд▓рдЧे рдПрдХ рдЦрдо्рднे рдкрд░ рдЕрдЯрдХाрдХрд░ рд╡рд╣ рдеोреЬे рдлрдЯे – рдкुрд░ाрдиे рдХрдкрдбे рдвूंрдв рд▓ाрдпा। рд╕ाрде – рд╕ाрде рдЕрди्рджрд░ рд╕े рдХिрд░ाрд╕рди рдХी рдвिрдмрд░ी рднी рд▓ाрдпा। рдХрдкреЬा рдеोреЬे рд╕े рдХिрд░ाрд╕рди рдоें рднिрдЧोрдХрд░ рд╡рд╣ рдПрдХ рдУрд░ рд╕े рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рд░рдЧреЬрдиे рдоें рдЬुрдЯा। рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рдХे рдЗрд░्рдж-рдЧिрд░्рдж рдмрд╣ुрдд рдоैрд▓ рдЬрдоा рдеी। рдПрдХ рд╕ींрдХ рд▓ेрдХрд░ рдЬрд╣ाँ рддрдХ рд╣ो рд╕рдХा рдЦोрдж-рдЦोрджрдХрд░ рд╕ाреЮ рдХिрдпा। рдмीрдЪ рдХी рд╕ंрдХрд░ी рдЬрдЧрд╣ рдоें рдЖрд░рдкाрд░ рдПрдХ рдлрдЯा рдХрдкреЬा рдбाрд▓рдХрд░ рджोрдиों рд╕िрд░ों рд╕े рдкрдХреЬрдХрд░ рдШिрд╕ рджिрдпा। рд╕्рдкोрдХों рдоें рдХिрд░ाрд╕िрди рд▓рдЧाрдХрд░ рдаीрдХ рд╕े рд╕рдлाрдИ рдХрд░ рджी। рд░िंрдЧ, рдПрдХ्рд╕िрд▓, рдХ्рд░ैंрдХ, рдкेрдбрд▓, рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдл्рд░ेрдо рднी рдкूрд░ी рддाрдХрдд рд▓рдЧाрдХрд░ рдПрдХ рдУрд░ рд╕े рд╕ाреЮ рдХрд░ рдЧрдпा। рддेрд▓ рд▓ेрдХिрди рдирд╣ीं рджे рдкाрдпा। рдоाँ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ी рдиाрд░िрдпрд▓ рддेрд▓ рдеोреЬा рдоिрд▓ рдЬाрддा! рдкिрдЫрд▓े рд╕рдк्рддाрд╣ рд╣ी рдиाрд░िрдпрд▓ рддेрд▓ реЩрдд्рдо рд╣ो рдЧрдпा, рдоाँ рдХрд╣ рднी рдЪुрдХी рд╣ै рдХрдИ рдмाрд░। рдХреЬрд╡ा рддेрд▓ рдФрд░ рдХिрд░ाрд╕рди рдоिрд▓ाрдХрд░ рд▓рдЧाрдиे рд╕े рдХाрдо рдЪрд▓ेрдЧा। рд╡рд╣ рдЖрдпрд▓ рдХैрди рдЙрдаा рд▓ाрдпा рдФрд░ рдХिрд░ाрд╕िрди – рдХреЬрд╡े рддेрд▓ рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд▓рдЧाрдиे рд▓рдЧा। рдкीрдЫे рдХे рдкрд╣िрдпे рдоें, рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рдоें, рдкेрдбрд▓ рдоें, рдлोрд░्рдХ рдоें рднी। рдЕрдм рд╡рд╣ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд▓ेрдХрд░ рдПрдХ рдЪрдХ्рдХрд░ рд▓рдЧा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдЖрдпрд▓ рдХैрди рдХो рд╡ाрдкрд╕ рд░рдЦрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЬрд╣ाँ рдЯिрдХा рд░рдЦी рдеी рд╡рд╣ाँ рд╕े рдЙрдаाрдХрд░ рд╣ेंрдбिрд▓ рд╕ीрдзा рдХिрдпा। рджрд░्рдж рд╕े рдкрд░ेрд╢ाрди рдмीрдоाрд░ рдЬैрд╕े рд╕ाрдд рд╕ुрд░ рдоें рдмाрдк-рдмाрдк рдХрд░рддा рд╣ै рд╡ैрд╕े рд╣ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рднी рдЪिрд▓्рд▓ा рдЙрдаी। рд╣рд░ рдЬोреЬ рдоें рджрд░्рдж рд╣ै। рд╣рд░ рдЬोреЬ рд╕े рдЪीрдЦ рдиिрдХрд▓рддी рд╣ै। рдХिрддрдиा рддेрд▓ рд▓рдЧाрдпा рдкрд░ рдЪीрдЦ рдЧрдИ рдирд╣ीं। рдордиि рдХा рдорди рдЯूрдЯ рдЧрдпा। рддेрд▓-рдоाрд▓िрд╢ рдХे рдмाрдж рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рд░ूрдк рдмेрддрд░рддीрдм рдвंрдЧ рд╕े рдкाрдЙрдбрд░ рд▓рдЧे, рддेрд▓-рд╕рдиे рдоुँрд╣ рдХी рддрд░рд╣ рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рдХैрд╕े рдЯिрдХ-рдЯिрдХ рдХрд░рддा рдЪрд▓рддा рд╣ै! рдЪेрди рдХो реЫрд░ा рд╕ा рдШुрдоा рджेрдиे рд╕े рдХ्рдпा рдХрд░्рд░ рдХрд░्рд░ рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рдиिрдХрд▓рддी рд╣ै! рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХोрдИ рдоुँрд╣ рдоें рдЪрдмेрдиा рдЪрдмा рд░рд╣ा рд╣ो। рдФрд░ рдЕрдкрдиी рд╕ाрдЗрдХिрд▓! рдЬрд╣ाँ рдЖрд╡ाрдЬ рдЖрдиी рдЪाрд╣िрдП – рдпाрдиी рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рд╡рд╣ाँ рддो рдкूрд░ी рдЧूंрдЧी; рдЙрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдкेрдбрд▓ рд╕े рд╕ैрдбрд▓ рддрдХ, рдордбрдЧाрд░्рдб рд╕े рд╣ैंрдбрд▓ рддрдХ, рдлोрд░्рдХ, рдХ्рд░ैंрдХ, рд╡्рд╣ीрд▓ рд╕рдм рдХुрдЫ рдПрдХ рд╕ाрде рдЪिрд▓्рд▓ा рдЙрдарддे рд╣ैं। рдЬो рднी рд╣ो, рдоौреШा рд╣ै рддो рдПрдХ рдЪрдХ्рдХрд░ рдЪрд▓ा рд╣ी рдЖрдпा рдЬाрдп।

рдХрдб़ рдХрдб़ рдХрдб़рдд।

рдЪेрди рдмीрдЪ-рдмीрдЪ рдоें рджांрддों рдХे рдКрдкрд░ рд╕े рдлिрд╕рд▓ рдЬाрддी рд╣ै।

рдеोрдб़ी рджूрд░ рдЬाрдХрд░ рд▓ौрдЯ рдЖрдпा। рдкेрдбрд▓ рдкрд░ рдкैрд░ рд░рдЦрдиे рдХे рдмाрдж рдШुрдоा рдирд╣ीं рдкाрдпा। рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рдХे рдЖрдЦिрд░ рд░ाрд╕्рддे рдХे рдХिрдиाрд░े рдХे рдЧрдб्рдвे рдоें рдЬा рдШुрд╕ा। рдЖрдЧे рдХी рдкрд╣िрдП рдоें рдХрдЪрдХрдЪ рд╢рдм्рдж рдХ्рдпों рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै? рдЖрдЧे рдХे рдкрд╣िрдП рдХी рдиाрдиा рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрд╡ाрдЬें рдЙрд╕рдиे рд╕ुрдиी рд╣ैं। рдЙрд▓्рд▓ू рдЬैрд╕ी рдЖрд╡ाрдЬ рджिрди рдоें 18 рдмाрд░। рд▓ेрдХिрди рдРрд╕ी рдЖрд╡ाрдЬ рддो рдирд╣ीं рд╕ुрдиी।

рдкिрддा рдиे рдЕंрджрд░ рд╕े рд╣ी рд╡рд╣ рдЖрд╡ाрдЬ рд╕ुрдиी। рдмाрд╣рд░ рдЖ рдЧрдпे। рд╣ाрде рдоें рд╣ुрдХ्рдХा рдФрд░ рдЬрдмाрди рдкрд░ рд╣िंрджी, “рдХुрдЫ рдХाрдо рдХा рдЖрджрдоी рдирд╣ीं рд╣ै рддुрдо! рд░िंрдЪ рд╡ाрд▓ा рдмрдХ्рд╕ा рд▓े рдЖ - рдЪूрд╣े рдХा рдмрдЪ्рдЪा!”

рдкिрддा рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рдХрднी-рдХрднी рд╣िंрджी рдмोрд▓рддे рд╣ैं। рдЦूрдм рдЧुрд╕्рд╕ा рдЖрдиे рдкрд░ рднी рдФрд░ рдоौрдЬ рдоें рднी। рдХोрди рдвीрд▓ा рд╣ोрдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдкрд╣िрдпा рдвीрд▓ा рд╣ोрдХрд░ рд░िрдо рдлोрд░्рдХ рдХे рдмाрд░ рдоें рд▓рдЧ рд░рд╣ा рд╣ै। рдкрд╣िрдпा рдордиि рдХो рдпрд╣ी рдмрддाрдиा рдЪाрд╣ рд░рд╣ा рдеा।

рдХोрди рдХो рдЯाрдЗрдЯ рдХिрдпा рдЧрдпा।

рдХрд░ीрдм рдПрдХ рдШंрдЯे рдмाрдж рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдмाрдЬाрд░ рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдеी। рдХैрд░िрдпрд░ рдкрд░ рдПрдХ рдмोрд░ा рдкाрди-рд╕ुрдкाреЬी, рд╣ैंрдбिрд▓ рдмाрд░ рдкрд░ рд▓рдЯрдХे рд╕ाрдЧ-рд╕рдм्рдЬी, рдХेрд▓े рдХे рдлूрд▓, рдиींрдмू рдЖрджि рдЕрдиेрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдмिрдХाрдК рд╕ाрдоाрди। рдПрдХ рдлрдЯे рдЭोрд▓े рдХे рдЕрди्рджрд░ рджो-рдПрдХ рдмेрдЪрдиे рдХा рдоाрд▓, рджो-рдПрдХ рдЦाрд▓ी рдмोрд░े, рдлрдЯे рдХрдкрдбे, рдХिрд░ाрд╕िрди, рдХреЬрд╡ा рддेрд▓ рдФрд░ рдиाрд░िрдпрд▓ рддेрд▓ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЦाрд▓ी рдмोрддрд▓ें рдФрд░ рд╡рд╣ рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ोрдоिрдпोрдкैрдеिрдХ рдмрдХ्рд╕ा। рдЪाрд░ рдЕрджрдж рдиाрд░िрдпрд▓ рдЪाрд░ рдЕंрдЧुрд▓ рдЫिрд▓рдХा рдЙрддाрд░рдХрд░ рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЫिрд▓рдХे рд╕े рд╣ैंрдбрд▓ рдоें рдмाँрдз рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рджो рдоीрд▓ рдХा рд░ाрд╕्рддा рд╣ै рдмाрдЬाрд░ рдХा।
рдкिрддा рд╣ैंрдбрд▓ рдкрдХреЬрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рд╕ंрднाрд▓े рд╣ैं рдФрд░ рдордиि рдХैрд░िрдпрд░ рдкрд░ рд░рдЦी рдЪीрдЬों рдкрд░ рдПрдХ рд╣ाрде рд░рдЦे рдкीрдЫे рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЧрдб्рдвा рдЖрджि рдЖрдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдкीрдЫे рд╕े рдзрдХ्рдХा рд▓рдЧा рджेрддा рд╣ै। рдЪौрдеाрдИ рдоीрд▓ рджूрд░ рд╕े рдЬाрдирдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдордЭ рд▓ेрддे рд╣ैं рдХि рдмाрдк-рдмेрдЯे рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै рдпा рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЙрд╕ рджिрди рдордиि рдХे рд╣ाрдеों рддेрд▓-рдоाрд▓िрд╢ рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдЪीрдЦें рдХрдо рд╣ोрдиे рдХे рдмрдЬाрдп рдмреЭ рдЧрдпी рдеीं, рд╕ाрд░े рд░ाрд╕्рддे рд╣ाрдп-рд╣ाрдп рдХрд░рддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै।

рдмाрдЬाрд░ рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдЕрдЪ्рдЫी рд╣ुрдИ। реЮाрдпрджा рд╣ुрдЖ। рдЧाँрд╡ рдоें рдмेрдЪрдиे рд▓ाрдпрдХ рдХुрдЫ рдЦрд░ीрдж рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХ्рдпा, рдпрд╣ рджेрдЦрдиा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा। рд╕ूрд░рди, рд╢рдХрд░рдХंрджी, рдиाрдЧा рдЪрдЯाрдЗрдпाँ рдЖрджि рдХुрдЫ рдЪीрдЬों рдХे рджाрдо рдЖрдЬ рдХрдо рд╣ैं। рдЧाँрд╡ рдоें рд▓े рдЬाрдХрд░ рдмेрдЪрдиे рд╕े рд▓ाрдн рд╣ोрдЧा। рдордиि рдиे рднाрдЗрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдкैрд╕े рдХा рд▓ाрдЪीрджाрдиा рдЦрд░ीрдж рд▓िрдпा – рдпुрдж्рдз рдХी рдоंрд╣рдЧाрдИ рдХे рдкрд╣рд▓े рдХा рд╕рдордп рдеा, рдПрдХ рдкैрд╕े рдХी рдЦрд░ीрдж-рдмिрдХ्рд░ी рдЕрднी рдЪрд▓рддी рдеी।

рд▓рдЧрднрдЧ рдкрд╣рд▓े рдЬैрд╕ा рдмोрдЭ рд▓ेрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯी। рдШрд░ рдкрд╣ुँрдЪ рд╣ी рдЧрдП рдеे, рдХेрд╡рд▓ рдЪौрдеाрдИ рдоीрд▓ рдФрд░। рдШрд░ рдоें рдоाँ рдмेрдЯे рдХाрди рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рд╕ुрди рд░рд╣े рд╣ोंрдЧे। рдкрд░ рд╡рд╣ рдоूрд▓्рдпрд╡ाрди рдЖрд╡ाрдЬ рд╕рд╣рд╕ा рдмंрдж рд╣ो рдЧрдИ।

“рдзрдХ्рдХा рджे рдзрдХ्рдХा!”

рдордиि рдХा рд╣ाрде рдкैंрдЯ рдХी рдЬेрдм рдоें рдоिрдаाрдЗрдпों рдкрд░ рдеा। рдеोрдб़ा рдЦा рд▓ेрдиे рд╕े рднी рднाрдЗрдпों рдХे рд▓िрдП рдХрдо рдкрдб़ рдЬाрдПрдЧा। рдЬेрдм рдХे рднीрддрд░ рдиाрдЦूрдиों рд╕े рдоिрдаाрдЗрдпों рдХो рдЪिрдХोрдЯी-рд╕ी рдХाрдЯрддा рд╕ाрд░े рд░ाрд╕्рддे рдЕрдкрдиी рдЬीрдн рдХा рдкाрдиी рд░ोрдХे рд╣ुрдП рдеा। рдЬрд▓्рджी-рдЬрд▓्рджी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдзрдХ्рдХा рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╣ाрде рдиिрдХाрд▓ा рддो рдоिрдаाрдЗрдпां рдмрд╣ुрдд рд╕ी рдмाрд╣рд░ рдЧिрд░ рдЧрдИ। рдлिрд░ рдЬेрдм рдХी рдПрдХ рддрд░рдл рдХी рд╕िрд▓ाрдИ рдиिрдХрд▓ рдЧрдИ рд╣ै рддो рд╡рд╣ рднी рд╕ूрдЦे рддाрд▓ рдХे рдкेंрджे рдЬैрд╕ी рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै, рдиीрдЪे рдХी рдУрд░ рдЬрд░ा-рд╕ा рдХुрдЫ рд░рдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╣ाрде рд╣рдЯाрдпा рддो рдЖрдлрдд!

рдХिрди्рддु рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рдкрд╣िрдпे рдЕрдЪрд▓ рд╣ोрдиे рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдпрд╣ рд╕рдм рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рдеा। рдкрд╣िрдпे рд▓ेрдХिрди рдШूрдоे рдирд╣ीं। рдкिрдЫрд▓े рдЪрдХ्рдХे рдХे рдХोрди рдЬाрдо рд╣ो рдЧрдП рд╣ैं। рдкिрддा рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣िंрджी, рдлिрд░ рдк्рд░ाрдЧ्рд╡ैрджिрдХ рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдиिрдХрд▓ी। рдЙ...рд╣ूँ....। рдЖрдЬ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЬुрд▓ू рднाрд╖ा рдоें рднी рдЧाрд▓ी рд╕ुрдирдиे рдХो рддैрдпाрд░ рд╣ै। рдмोрдЭ рдХрдо рдХрд░рдХे рд╕ाрдИंрдХिрд▓ рдХो рджो рдмाрд░ рдЬोрд░ рд╕े рдаोрдХрд░ рдоाрд░ी। рдмेрдХाрд░! рдордиि рдиे рдкेрдбрд▓ рдЪрд▓ाрдХрд░ рджेрдЦा। рдУ... рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рддो рджोрдиों рддрд░рдл рдШूрдо рд░рд╣ा рд╣ै। рджाрд╣िрдиी рдУрд░ рдШूрдордиे рд╕े рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЖрдЧे рдЪрд▓ेрдЧी, рдмाрдИ рдУрд░ рдШुрдоाрдУ рддो рд╕िрд░्рдл рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рдЪрд▓ेрдЧा, рдЗрд╕ рд╕рдордп рд╡рд╣ рджोрдиों рддрд░рдл “рдл्рд░ी” рд╣ै। ...рдЧрдпा рдЬрд╣рди्рдиुрдо рдоें! рд╕्рдк्рд░िंрдЧ рдЯूрдЯा рд╣ै рдЬрд░ूрд░। рдЧुрд╕्рд╕े рдоें рд╣рд░िрдиाрде рдиे рдкीрдЫे рд╡ाрд▓े рдкрд╣िрдпे рдХो рджो рдмाрд░ рдФрд░ рдаोрдХрд░ рдоाрд░ी। рдкрд╣рд▓े рднी рдмीрдЪ-рдмीрдЪ рдоें рдл्рд░ीрд╡्рд╣ीрд▓ рдХाрдо рдХрд░рдиा рдмंрдж рдХрд░ рдЪुрдХा рд╣ै।  рд╕्рдк्рд░िंрдЧ рдирд╣ीं рдкрдХреЬрддा, рдкрд░ рдаोрдХрд░ рдоाрд░рдиे рд╕े рдаीрдХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрднी рддो рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдкрд╣िрдпा рдШूрдоे।

рд╣рд░िрдиाрде рдиे рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдЬोрд░ рд╕े рдкीрдЫे рдХी рдУрд░ рдзрдХ्рдХा рджिрдпा। рдХोрди рдХुрдЫ рдвीрд▓े рд╣ुрдП। рдеोреЬी рджेрд░ рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рдкीрдЫे рдХी рдУрд░ рдаेрд▓рдХрд░ рдЬрдм рдкрд╣िрдпा рдШूрдордиे рд▓рдЧा рддो рдлिрд░ рдЖрдЧे рдХी рдУрд░ рдЪрд▓ा। 15-20 рд╣ाрде рдЖрдЧे рдЧрдпा। рдлिрд░ рдЪрдХ्рдХा рдЬाрдо! рдкिрдЫрд▓ी рдкрдж्рдзрддि рдлिрд░ рдЕрдкрдиाрдИ। рдлिрд░ рдеोреЬी рджूрд░ рдЪрд▓े। рдлिрд░ рдЬाрдо! рдЪाрд░-рдкाँрдЪ рдмाрд░ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдЖрдЧे-рдкीрдЫे рдХрд░рдХे рдШрд░ рдХे рдкाрд╕ рдкрд╣ुँрдЪ рдЧрдП। рдлिрд░ рдЬाрдо! рдШрд░ рдЬाрдХрд░ рд╣ोрдоिрдпोрдкैрдеी рдХрд░рдиी рдкреЬेрдЧी। рд▓ेрдХिрди рдлिрд▓рд╣ाрд▓ рдЖрд╕ुрд░ी рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЪाрд╣िрдП। рдЧुрд╕्рд╕े рдоें рдЬोрд░ рд▓рдЧाрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХो рдЦींрдЪा। рдмेрдЯा рдоिрдаाрдЗрдпों рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рдЫोреЬ рджोрдиों рд╣ाрдеों рд╕े рдзрдХ्рдХा рджेрдиे рд▓рдЧा।  рдХреЬрдд рдХреЬ! рдмाрд▓ рд╢ाрдпрдж рдЯूрдЯ рдЧрдП рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ рджी। рд╕ाрде-рд╕ाрде рд░िрдо рдкрд░ рдЯрди рдЯрди рдХुрдЫ рдЯрдХрд░ाрдиे рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рдЖрдИ। рдирд╣ीं рддो, рдордиि рдХी рдЬेрдм рд╕े рд▓ाрдЪीрджाрдиे рдХी рдЧोрд▓िрдпाँ рдирд╣ीं рдЧिрд░ी рдЙрдзрд░। рдкीрдЫे рдХे рдкрд╣िрдпे рдХे рдмाрд▓ рдиाрдЪ-рдиाрдЪ рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдиे рд▓рдЧे। рдЬрд░ूрд░ рдХोрди рдЯूрдЯ рдЧрдП рд╣ैं рдпा рд╣рдм рдХा рдШाрдЯ рдЧрдпा। рдордиि рдиे рдПрдХ рдлрдЯे рдХाрдЧреЫ рдоें рдмाрд▓ рдмрдЯोрд░рдХрд░ рдЬрдоा рдХिрдпे। рдмрд╣ुрдд-рд╕े рдирд╣ीं рдоिрд▓े। рдЬो рдоिрд▓ рдЬाрдп! рдШрд░ рдХा рд╕рд╣рди рдЖ рдЧрдпा। рдЕрдм рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрди्рджрд░ рддрдХ рдХैрд╕े рдЬाрдп?

рд╣рд░िрдиाрде рдиे рдмेрдЯे рдХो рд╣ैंрдбिрд▓ рдкрдХреЬाрдХрд░ рдкीрдЫे рдХा рдкрд╣िрдпा рдЙрдаा рд▓िрдпा। рдЕрдЧрд▓ा рдкрд╣िрдпा рд░ोрддे – рд░ोрддे рдФрд░ рдкिрдЫрд▓ा рдоुрд╕्рдХрд░ाрддे рд╣ुрдП рдЕंрджрд░ рджाрдЦिрд▓ рд╣ुрдП। рд╕ाрдд рджिрди рд╕ाрдд рд░ाрдд рд╣ोрдо्рдпोрдкैрдеिрдХ, рдЖрд╕ुрд░ी рдЗрдд्рдпाрджि рд╕рдм рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЪрд▓ी। рдардХ рдардХ, рдаाँрдп-рдаाँрдп рдХी рдЖрд╡ाрдЬ рд╕े рдЖрдзी рд░ाрдд рддрдХ рдкреЬोрд╕िрдпों рдХी рдиींрдж рд╣рд░ाрдо рд╣ुрдИ। рдкрд╣рд▓ी рджो рд░ाрддों рддрдХ рддो рдордиि рдХी рдоाँ рдиे рд╕ोрдиे рдХी рдк्рд░рдмрд▓ рдЪेрд╖्рдЯा рдХी рдкрд░рди्рддु рдЕंрдд рдоें рд╣ाрд░рдХрд░ “рддेрдИрд╕рдХрд▓” рдХी рдЫрдд्рддीрд╕ рдкुрд╢्рддों рдХो рд╕рд░ाрдкрддे рд╣ुрдП рд░ेрд╢рдо рдХा рд╕ूрдд рдХाрддрдиे рдмैрдаी। рдордиि рдХे рд╕ोрдиे рдХा рддो рд╕рд╡ाрд▓ рдирд╣ीं рдеा। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдЙрд╕े рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ै рдФрд░ рдорд░рдо्рдордд рдХा рдХाрдо рджेрдЦрдиा рдЙрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдкिрддा рдХी рдмुрдж्рдзिрдорддा рдоें рдЙрд╕рдХी рдЧрд╣рд░ी рдЖрд╕्рдеा рд╣ै। рдкिрддा рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдоें рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рдкैрдмंрдж рд▓рдЧाрддे рдЬाрддे рд╣ैं, рдЙрд╕े рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рд╡े рдЪाрд╣ें рддो рдл्рд░ी рд╡्рд╣ीрд▓, рдЪेрди рдЖрджि рджो – рдПрдХ рдЪीрдЬें рдЫोреЬрдХрд░ рдмाрдХी рдПрдХ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдШрд░ рдоें рд╣ी рдмрдиा рд▓ें। рдмाрдпाँ рдкेрдбрд▓ рдиिрдХрд▓ рдЧрдпा, рдПрдХ рдЯुрдХреЬा рдХाрда рд▓рдЧा рджिрдпा, рд╣ो рдЧрдпा рдкेрдбрд▓। рдЪेрди рдЯूрдЯ рдЧрдИ, рдПрдХ рдХीрд▓ рдаोрдХ рджी। рдл्рд░ी рд╡्рд╣ीрд▓ рдХा рд╕्рдк्рд░िंрдЧ рд╕рдлाрдИ рд╕े рдмрджрд▓ рджिрдпा, рдЪрд▓ рдЧрдпा рдл्рд░ी рд╡्рд╣ीрд▓। рдПрдХ рдмाрд░ рд╕ुрдирддे рд╣ैं рдХрд╣ीं рднोрд▓्рдЯू (рд╡ाрд▓्рд╡ рдЯ्рдпूрдм рдпा рдЯ्рдпूрдм рд╡ाрд▓्рд╡) рдЯूрдЯ рдЧрдпा рддो рдкिрддा рдиे рдПрдХ рдЬोंрдХ рд╕े рдХाрдо рдЪрд▓ा рд▓िрдпा рдеा। рдмाрдИं  рдУрд░ рдХा рдХ्рд░ैंрдХ рдПрдХ्рд╕рд▓ рдШिрд╕ рдЬाрдиे рд╕े рдкूрд░ा рдЯाрдЗрдЯ рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рдеा рддो рдЯीрди рдХा рдПрдХ рдЯुрдХреЬा рдХाрдЯрдХрд░ рдПрдХ्рд╕рд▓ рдоें рд▓рдкेрдЯ рджिрдпा। рдмрд╕ рдлिрд░ рд╣ो рдЧрдпा! рдХाрдЯрд░ рдкिрди рдвीрд▓ा рд╣ो рдЧрдпा рдеा, рд╡рд╣ी рдЙрдкाрдп – рдЯीрди рдХे рдЯुрдХрдбे рдХा рдкैрдмंрдж।

 рд╕ाрдд рджिрди рдкрд╣िрдпा рдЙрдаाрдпे рдкреЬी рд░рд╣ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓। рд╕ाрдд рджिрди рдмाрдж рджीрд╡ाрд▓ рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЦреЬी рд╣ुрдИ।

рджोрдкрд╣рд░ рдХो рдЦाрдиा рдЦाрдиे рдХे рдмाрдж рд╣рд░िрдиाрде рдиे рд╕ाрдд рджिрди рдХी рдердХाрди рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХी। рдордиि рдПрдХ рдУрд░ рдмैрдаा। рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдЙрд╕рдХी рдоाँ рддрдХрд▓ी рд▓िрдП рдмैрдаी। рдЫोрдЯे рднाрдИ рджो рдмी.рдмी. рдХрдк (рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рдЫोрдЯे рдкाрд░्рдЯ) рд▓ेрдХрд░  “рдШिрд▓ा рдЦेрд▓” рдЦेрд▓ рд░рд╣े рд╣ैं। рдкрддि, рдкрдд्рдиी рдФрд░ рдордиि рддीрдиों рдХे рдоुँрд╣ рдкрд░ рдЖрд╢्рд╡рд╕्рддि рдХा рднाрд╡ рд╣ै। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдаीрдХ рд╣ुрдИ рдХрдо рд╕े рдХрдо। рд╕ौрднाрдЧ्рдп рд╕े рдкिрдЫрд▓े рдмाрдЬाрд░ рдХे рджिрди рдлाрдпрджा рд╣ुрдЖ рдеा рддो рдЪाрд╡рд▓ рдеोрдбा рдЕрдзिрдХ рдЦрд░ीрдж рд▓ाрдпे рдеे। рджो рдмेрд▓ा рдЦाрддे рддो рдлिрд░ рднी рдХрдо рдкреЬ рдЧрдпा рд╣ोрддा। рд▓ेрдХिрди рдЪाрд░-рдкाँрдЪ рд╕ाрд▓ рд╕े рдПрдХ рдмेрд▓ा рд╣ी рдЦाрддे рдЖрдпे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдШрд░ рдоें рд╕рднी рдХा рдпрд╣ी рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рдордиि рд╕рдордЭрдиे рдмूрдЭрдиे рд▓ाрдпрдХ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै, рдкрд░ рдмाрдХी рджोрдиों рднाрдИ рддो рдпрд╣ी рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рд▓ोрдЧ рдПрдХ рдмेрд▓ा рд╣ी рдЦाрддे рд╣ैं।

рдордиि рдиे рдЗрддрдиा рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╕ोрдЪा। рдЙрд╕рдХी рдирдЬрд░ рджीрд╡ाрд░ рд╕े рдЯिрдХाрдХрд░ рд░рдЦी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рд╣ै। рдмрд╣ुрдд рдоेрд╣рдирдд рдХрд░рдХे рднी рд╡рд╣ рдЙрд╕े рдЪрдордХा рдирд╣ीं рдкाрдпा। рд╣ैंрдбिрд▓ рдмाрд░ рдХैрд╕ा рдХुрд╖्рдард░ोрдЧी рдЬैрд╕ा рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै! рдкрд╣िрдпे рдеोреЬा рджрдмे рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЯाрдпрд░ рдоें рдХोрдИ рддीрди рдЪिрдк्рдкреЬ рд╣ैं। рджो рдЬрдЧрд╣ рднीрддрд░ рдЯाрдпрд░ рдХे рдЯुрдХрдбे рд▓рдЧाрдХрд░ рдбрдмрд▓ рдЯाрдпрд░ рдмрдиाрдпा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЗрди рдЬрдЧрд╣ों рдоें рдЯाрдпрд░ рдХी рддोंрдж-рд╕ी рдиिрдХрд▓ рдЖрдИ рд╣ै। “рдлुрд▓ рдкрдо्рдк” рджेрдХрд░ рдкрд╣िрдпों рдХो рдЯрдиाрдЯрди рд░рдЦें рддрдм рддो рд╕рд░-рд╕рд░ рдЪрд▓рддी рд╕ाрдЗрдХिрд▓। рдЬ्рдпाрджा рд╣рд╡ा рджेрдиे рд╕े рдЯाрдпрд░ рдиिрдХрд▓ рднाрдЧेंрдЧे рдпा “рдмрд░्рд╕्рдЯ” рдХрд░ेंрдЧे। рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЬिрдзрд░ рднी рдЬाрддी рд╣ै, рдЯाрдпрд░ों рдХे рдмीрдЪ рдХी рдбिрдЬाрдЗрди рдХी рдЫाрдк рд░ाрд╕्рддे рдкрд░ рдЫोреЬ рдЬाрддी рд╣ै। рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рд╕्рдкोрдХ рдЪрд▓рддे рд╕рдордп рдХैрд╕े рдЪрдордХрддे рд░рд╣рддे рд╣ैं! рдЙрд╕ рджिрди рдк्рд░рддाрдк рдиे рдЙрд╕े рдеोреЬी рджेрд░ рдЪрд▓ाрдиे рджिрдпा рдеा। рд╕рдордЭ рдоें рд╣ी рдирд╣ीं рдЖрдпा рдХि рдкेрдбрд▓ рдоाрд░ा рдпा рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдЪрд▓ рдЧрдИ। рдЕрдкрдиी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдоें рд╕ाрдд рдмाрд░ рдкेрдбрд▓ рдоाрд░ो рддो рдкрд╣िрдпा рдЬ्рдпाрджा рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдЪाрд░ рдмाрд░ рдШूрдорддा рд╣ै। .... рджेрдЦрддे рджेрдЦрддे рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдм्рд░ैंрдб рди्рдпू рд░ेрд▓ी рдмрди рдЧрдпी।

“рдоुрдЭे рдХрд▓ рд╕ुрдмрд╣ рд╣ी рдПрдХ рдмाрдЧाрди рдоें рдЬाрдиा рд╣ै। рд╕ुрдиा рд╣ै рд╡рд╣ाँ рд╕ाрд░े рд╕्рдЯाрдл рдХो рдиिрдХाрд▓ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдирдИ рднрд░्рддी рдХрд░ेंрдЧे” рдмреЬी рджेрд░ рдХे рдмाрдж рд╣рд░िрдиाрде рдиे рдмाрдд рд╢ुрд░ू рдХी, “рдЕрднी рд░ाрдордиाрде рдмोрд▓ рдЧрдпा рд╣ै। рд╡рд╣ рднी рдЬाрдПрдЧा।“ рдЧृрд╣рдгी рдХो рдЗрд╕рдоे рдХोрдИ рдирдИ рдмाрдд рдирд╣ीं рджिрдЦी। рдРрд╕ी рдЬрдЧрд╣ें рдХिрдд्рддрдиी рдмाрд░ рдЦाрд▓ी рд╣ुрдИ рд╣ैं! рдоिрд▓рддे рдоिрд▓рддे рд╣рд░ рдмाрд░ рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै। рдХिрддрдиे рд╕ाрд╣рдм рд▓ोрдЧों рдиे рдХिрддрдиी рдмाрд░ рдкрддा рдоांрдЧрдХрд░ рд░рдЦ рд▓िрдпा рд╣ै। рдХिрди्рддु рдордиि рдХी рдЖँрдЦे рдПрдХрджрдо рдЪрдордХ рдЙрдаीं। рдвेрд░ рд╕ाрд░ी рдиौрдХрд░िрдпाँ рдЦाрд▓ी рд╣ुрдИ рд╣ैं? рдПрдХ рддो рдоिрд▓ рд╣ी рдЬाрдпेрдЧी рддрдм! рдЗрд╕ рдмाрд░ рдЬрд░ूрд░ рдоिрд▓ेрдЧी। “рдЗрд╕ рдмाрд░ рдЬрд░ूрд░ рдоिрд▓ेрдЧी”, рдЙрд╕рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рд╣рдаाрдд рдиिрдХрд▓ рдЧрдпा। “рдаीрдХ рд╣ै, рдмाрд▓ рднрдЧрд╡ाрди рдХे рдоुँрд╣ рд╕े рдмाрдд рдиिрдХрд▓ी рд╣ै рддो...।” рджेрдЦूँ рддो рдордиि, рдПрдХ рдЙंрдЧрд▓ी рдкрдХреЬ рддो। рдЧुрд▓ाрдм рдФрд░ рдХрдорд▓।” рд╣рд░िрдиाрде рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рд╕рдЧुрди рджेрдЦрддा рд╣ै। рджाрд╣िрдиे рд╣ाрде рдХी рддрд░्рдЬрдиी рдФрд░ рдордз्рдпрдоा рдХो рдиाрдХ рдХे рдкाрд╕ рд░рдЦ рдлिрд░ рдордиि рдХी рдУрд░ рдмреЭा рджेрддा рд╣ै – рдЧुрд▓ाрдм рдпा рдХрдорд▓, рдпा рдРрд╕े рдХोрдИ рджो рдиाрдо। рдПрдХ рдХो рдкрдХреЬे рддो рдХाрдо рд╣ोрдЧा, рджूрд╕рд░े рдХो рдкрдХреЬे рддो рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा।

рдордиि рдиे рднрдЧрд╡ाрди рдХे рдЕрдиेрдХ рдиाрдоों рдоें рд╕े рдЬिрддрдиे рдпाрдж рдЖрдпे, рд╕рдмрдХा рд╕्рдорд░рдг рдХрд░ рдЦрдЯ рд╕े рдПрдХ рдЙंрдЧрд▓ी рдкрдХреЬ рд▓ी।

“рдЧुрд▓ाрдм। рдоिрд▓ेрдЧा, рдоिрд▓рдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै।”

рдордиि рддो рдЬैрд╕े рдЕрднी рдХूрджрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдЪреЭ рдЬाрдПрдЧा।

“рдиौрдХрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी рддो рдкрд╣рд▓ी рддрдирдЦ्рд╡ाрд╣ рд╕े рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд▓ेंрдЧे।” рдмाрдХी рджोрдиों рднाрдИ рднी рдЕрдм рддрдХ рд╕рдордЭ рдЧрдП рдеे рдХि рдХुрдЫ рдкाрдиे рдХी рдмाрдд рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै।

“рдоेрд░े рд▓िрдП рдХрдоीрдЬ।”

“рдоेрд░े рд▓िрдП рдЬूрддे।” рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рднी рдмोрд▓ा। рдоाँ рдиे рджेрдЦा рдХि рдмाрдд рдХो рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рднी рд▓िрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХोрдИ рдаीрдХ рдирд╣ीं, рдоिрд▓ рднी рд╕рдХрддी рд╣ै рдиौрдХрд░ी। рдлिрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдкрд░ рдЧुрд╕्рд╕ा рдЖрдпा, “рдЕрднी рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдП – рдпрд╣ рдЪाрд╣िрдП, рд╡рд╣ рдЪाрд╣िрдП। рдпрд╣ी рд╕рдм рдХुрд▓рдЪ्рдЫрдиी рд╣ैं। рдирд╣ीं рддो рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдиौрдХрд░ी рд╣ाрде рд╕े рдиिрдХрд▓ рдЬाрдп? рдХिрд╕ी рдХा рдПрдХ рдмрдЪ्рдЪा рд╣ोрддा рд╣ै – рдРрд╕ा рдХि рдзрди рдзाрди्рдп рд╕े рдШрд░ рднрд░ рдЬाрддा рд╣ै। рдФрд░ рд╣рдоाрд░े рдпे рддीрди? рдПрдХ рдФрд░ рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рднी рджिрдЦ рд░рд╣ी рд╣ै। рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ? рд╕рдм рдЪूрдиे рдХी рд╣ांреЬी!”

“рдП рдХुрд▓рдЪ्рдЫрдиी рдЕрднाрдЧों! рдФрд░ рдХुрдЫ рднी рдоांрдЧ рд▓ो! рдЕрдзिрдХрдИ рддो рджेрдЦो! рдЦाрдиे рдХो рдкूрд░ा рдирд╣ीं рдкреЬрддा, рд╢рд░ीрд░ рдкрд░ рд▓рдд्рддा рдирд╣ीं, рд░ाрдЬा рдХी рддीрди рд╕ाрд▓ рдХी рдоाрд▓рдЧुрдЬाрд░ी рдЙрдзाрд░ рдХрд░рдХे рдШрд░ рдЬाрдиे рдХी рдиौрдмрдд рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै, рдкреЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдлीрд╕ рдирд╣ीं, рдХिрддाрдм рдирд╣ीं। рдФрд░ рдкрд╣рд▓े рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪाрд╣िрдП!”

рдЧृрд╣рд╕्рд╡ाрдоी рдмाрддें рд╕ुрди рд░рд╣े рдеे। рдЖрдЬрдХрд▓ рдмुрд░ा рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рдмाрддों рдоें рдПрдХ рддрд░рд╣ рдХा рдордЬा рд╣ी рдЖрддा рд╣ै। рдкрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдмाрдд рдкрд░ рдЧंрднीрд░ рд╣ो рдЧрдпे, “рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕ाрд╣рдм рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ै। рдЕрд╕рд▓ी рд╕्рдЯीрд▓। рдкूрд░ा рд╣ाрд░्рдбी। рд░ंрдЧ рдХрд░ рджेрдиे рд╕े рд╣ो рдЧрдпी рдирдИ। рдЪрд▓рддी рдХा рдиाрдо рдЧाреЬी!”

“рдирд╣ीं, рдпे рдЯिрдХ рдЯिрдХ рдирд╣ीं рдмोрд▓рддी, рдм्рд░ेрдХ рдирд╣ीं рд╣ै, рдмेрд▓ рдирд╣ीं... рдЪрд▓ाрдиे рдоें рдХिрддрдиी рд╕рдЦ्рдд рд╣ै!”

“рдЕрд░े рд╕рдЦ्рдд рд╣ी рддो рдЪाрд╣िрдП। рдвीрд▓ी рдХ्рдпों рдЪाрд╣िрдП? рдирдпा рдПрдХ рдл्рд░ी рд╡्рд╣ीрд▓ рд▓рдЧा рджेрдиे рд╕े рдЯिрдХ рдЯिрдХ рдмोрд▓ेрдЧी। рдХрд╣ाँ – рдоैं рдЪрд▓ाрддा рд╣ूँ рддो рдм्рд░ेрдХ-рдл्рд░ेрдХ рдХुрдЫ рд▓рдЧрддा рд╣ै? рддू рдЪрд▓ाрдиा рдирд╣ीं рдЬाрдирддा। рддेрд░े рдЪрд▓ाрдиे рд╕े рдЦрд░ाрдм рд▓рдЧрддी рд╣ै рд╕ाрдЗрдХिрд▓।”

рдордиि рдХे рдХाрди рдоें рдПрдХ рдмाрдд рдирд╣ीं рдЧрдпी। рд╡рд╣ рдирдИ рдмाрдИрд╕ рдЗंрдЪ рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рднрди्рди-рднрди्рди рдШूрдо рд░рд╣ा рд╣ै, рд╡рд╣ рднी рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдмैрдардХрд░। рдкेрдбрд▓ рдкूрд░ा рдШुрдоा рд▓ेрддा рд╣ै। рдк्рд░рддाрдк рдЬैрд╕ी рдКँрдЪी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै।
  - - - - - - - - - - -  - - - - - - - - - - - - - -

рд░ाрдордиाрде рдФрд░ рд╣рд░िрдиाрде рдХी рдиौрдХрд░ी рдХी рджिрд╢ा рдоें рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░рдо्рдн рд╣ुрдИ। рджोрдиों рдПрдХ рд╣ी рдЙрдо्рд░ рдХे рд╣ैं। рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рд╣ी рд╕ाрде рджोрдиों рдХी рдиौрдХрд░िрдпाँ рднी рдЫूрдЯी рдеीं। рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рдиौрдХрд░ी рдЦोрдиे рд╡ाрд▓े рди рдЗрдзрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ै рди рдЙрдзрд░ рдХे। рди рдШрд░ рдХी рдЦेрддी рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं, рди рдХोрдИ рдзंрдзा–рд░ोрдЬрдЧाрд░। рдиौрдХрд░ी рджुрдмाрд░ा рдоिрд▓рддी рдирд╣ीं। рд░ाрдордиाрде рдХी рдеोреЬी рдЬрдоीрди рдеी। рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдкाрд╕ рдЧрд╣рдиे рднी рдеे। рд╕ाрде рдоें рдеी рдпुрд╡ाрдХाрд▓ рд╕े рд╢рд░ाрдм рдХी рд▓рдд। рдЬрдоीрди, рдЬेрд╡рд░ рдФрд░ рд╢рд░ाрдм рдПрдХ рд╕ाрде рдирд╣ीं рд░рд╣ рдкाрддे, рд╕ो рдкрд╣рд▓ी рджो рдЪीрдЬें рдЬрд▓्рджी рд╣ी рдШрд░ рдЫोреЬ рдЧрдпीं। рд░ाрдордиाрде рдХी рдЬрдмрд░्рджрд╕्рдд рдорд╕्рддрдоिрдЬाрдЬी рд▓ेрдХिрди рдХाрдмू рдоें рдирд╣ीं рдЖрдИ। рдЕрдм рднी рдмाрдмू рд╕ाрд╣рдм рд╣ी рд╣ैं।

рд░ाрдордиाрде рдХे рдкाрд╕ рднी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ै। рдЗрд╕ рдЗрд▓ाрдХे рдоें рдЬिрди рджो рд▓ोрдЧों рдиे рдкрд╣рд▓े рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рджрд░्рд╢рди рдХрд░ाрдпे, рдЙрдирдоें рджूрд╕рд░े рд░ाрдордиाрде рдеे। рд░ाрдордиाрде рдХो рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдорд░рдо्рдордд рдХा рдХाрдо рдирд╣ीं рдЖрддा, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрд╕рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рд╣ाрд▓рдд рдФрд░ рдЦрд░ाрдм рд╣ै। рдмेрд▓ рдФрд░ рдм्рд░ेрдХ рдиाрдо рдХी рд╡рд╕्рддुрдПँ рднी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдИрдЬाрдж рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдиे рдмрдиाрдИ рдеीं, рд░ाрдордиाрде рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ (рд░ाрдордиाрде “рдмाрдЗрдХ” рдХрд╣рддा рд╣ै) рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЕंрджाрдЬा рдХрд░рдиा рдХрдаिрди рд╣ै। рдкिрдЫрд▓े рдкрд╣िрдпे рдоें рдордбрдЧाрд░्рдб рдирд╣ीं рд╣ै, рдЕрдЧрд▓े рдоें рдордбрдЧाрд░्рдб – рдЬैрд╕ा рдХुрдЫ рд╕реЬा-рдЧрд▓ा рдПрдХ рдлुрдЯ рд▓ंрдмा рдкрджाрд░्рде рдмрдЪा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡рд╣ी рдмेрд▓ рдФрд░ рдм्рд░ेрдХ рдХा рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै। рдкैрд░ рдЙрдаाрдХрд░ рдЙрд╕े рдЬोрд░ рд╕े рджрдмाрдиे рд╕े рдкрд╣िрдпा рд░ुрдХ рдЬाрддा рд╣ै। рджोрдиों рдЯाрдпрд░ рд╕ांрдк рдХी рдкीрда рдЬैрд╕े рдЪिрдХрдиे рдФрд░ рдХाрдЧреЫ рдЬैрд╕े рдкрддрд▓े рд╣ो рдЧрдП рд╣ैं। рдкिрдЫрд▓े рдЪрдХ्рдХे рдоें рдХрдИ рд╕्рдкोрдХ рдЧाрдпрдм рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╡рдЬрд╣ рд╕े рд░िрдо рдеोреЬा рдЭुрдХा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЪрд▓рддे рд╣ुрдП рдкीрдЫे рд╕े рджेрдЦрдХрд░ рд▓рдЧрддा рд╣ै рдЬैрд╕े рднाрд╡рдиा рдиाрдЯ्рдп рдХा рд╕ूрдд्рд░рдзाрд░ рдиाрдЪрддा рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕ीрдЯ рдкрд░ рдХिрд╕िрдо рдХिрд╕िрдо рдХा рдХрдкреЬा рд▓рдкेрдЯрдХрд░ рдЙрд╕े рдордЬрдмूрдд рдФрд░ рдЖрд░ाрдорджेрд╣ рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдкृрде्рд╡ी рдХी рдк्рд░ाрдп: рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдПं рдЕрдЪрд▓ рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧी рдкрд░ рд░ाрдордиाрде рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрдкрдиे рдзрд░्рдо рдХा рдкाрд▓рди рдХिрдпे рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै।

рд╣ाँ, рд░ाрдордиाрде рдХो рднी рдиौрдХрд░ी рдоिрд▓рдиी рдЪाрд╣िрдП। рдордиि рд╕ोрдЪ рд░рд╣ा рд╣ै। рд░ाрдордиाрде рдХो рдмрдЪ्рдЪे рдХाрдХा рдХрд╣рддे рд╣ै। рд░ाрдордиाрде рдХा рд▓реЬрдХा рдЬीрд╡рди рдордиि рдХा рд╣рдордЙрдо्рд░ рдФрд░ рджोрд╕्рдд рд╣ै। рдЙрд╕ рдмेрдЪाрд░े рдХे рдкाрд╕ рднी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै। рджोрдиों рд╣ी рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ें рд▓ेंрдЧे। рд╣рдл्рддे рднрд░ рддрдХ рдФрд░ рдХुрдЫ рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░ेंрдЧे, рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рдШूрдордиा рдФрд░ рдШूрдордиा।

рдЙрд╕े рд╕ाреЮ рджिрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै -  рджेрдЙрддा (рдкिрддा) рдФрд░ рдХाрдХा рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдмीрд╕ рдоीрд▓ рдЪрд▓ рдЪुрдХे рд╣ैं। рдЪाрдп рдмाрдЧाрди рдХे рдЧेрдЯ рдкрд░ рд╕ाрд╣рдм рдЗрди्рддрдЬाрд░ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рджोрдиों рдлрдЯ рд╕े рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕े рдЙрддрд░рдХрд░ рд╕рд▓ाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╕ाрд╣рдм “рд╣ैंрдбрд╢ेрдХ” рдХрд░рддा рд╣ै। рддрдд्рдХाрд▓ рдЖрдлिрд╕ рдоें рдмुрд▓ा рд▓ेрддा рд╣ै। рджेрдЙрддा рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдУрд░ рд╕ाрд╣рдм рдХрдИ рдмाрд░ рджेрдЦ рдЪुрдХा рд╣ै। рдЬो рднी рд╣ो, рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕ाрд╣рдм рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ै। рдкिрддा рдиे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╣िंрджी–рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдоें рд╕ाрд╣рдм рдХो рдмрддा рджिрдпा рд╣ै рдХि рдлाрдХ्рд╕ рд╕ाрд╣рдм рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдеी। рдЙрд╕ рдЬрдоाрдиे рдоें рд╕ाрд╣рдм рдиे рдкंрдж्рд░рд╣ рд░ुрдкрдпे рдХीрдордд рдоांрдЧी рдеी। “рдП рд╡ेрд░ी рдЧुрдб рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕ाрд╣рдм, рдЦांрдЯी рд╕्рдЯीрд▓, рд╡्рд╣ाрдЯ рдоाрдИ рд╕рди...”

рдзрдд, рдЙрд╕рдХी рдмाрдд рдХ्рдпों рдХрд░ेंрдЧे рд╡े рд▓ोрдЧ? рд╡ैрд╕े рднी рд╕ाрд╣рдм рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдорд░्рдпाрджा рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░ेрдЧा। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж “рдЕрдк्рд╡ाрдЗंрдЯेрдб।”

рдиौрдХрд░ी рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╢рдм्рджों рдХे рдЕрд░्рде рдоाँ-рдмेрдЯे рд╕рднी рдЬाрдирдиे рд▓рдЧे рд╣ैं।

рдЙрд╕ рдпाрдд्рд░ा рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд░ाрдордиाрде рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрдЪрд▓ рд╣ुрдИ। рдЖрдЧे рдХे рдкрд╣िрдпे рдХा рдЯ्рдпूрдм рдлрдЯ рдЧрдпा। рд╣рд░िрдиाрде рдХा рдХ्рд░ैंрдХ рд╡्рд╣ीрд▓ рднी рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рддोреЬрдиे рд▓рдЧा। рдмिрдиा рджाँрдд рдХे рдмूреЭे рдЬैрд╕ा рд╣ो рдЧрдпा। рдЪेрди рдкрдХреЬ рдирд╣ीं рд░рд╣ी। рд░ाрд╕्рддे рдХे рдХिрдиाрд░े рдПрдХ рдкेреЬ рдХी рдЫाрдпा рдоें рджोрдиों рдмैрдаे। рдмीрдбी рдкीрддे-рдкीрддे рд╣рд░िрдиाрде рдХे рдЦрдЬाрдиे рдХा рдоुँрд╣ рдЦुрд▓ा। рдмрдХ्рд╕ा рдмाрд╣рд░ рдХрд░рдХे рд░ेंрдЪ, рдкрд▓ाрд╕, рд╣рдеौреЬी рд╕рдм рдиिрдХाрд▓े рдЧрдпे। рдПрдХ рдШंрдЯे рдоें рд░ाрдордиाрде рдХे рдЯ्рдпूрдм рдХी рдорд░рдо्рдордд рдкूрд░ी рд╣ुрдИ। рд▓ेрдХिрди рд╣рд░िрдиाрде рдХा рдХ्рд░ैंрдХ рд╡्рд╣ीрд▓ рдаीрдХ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХा। рдЕрдм рддрдп рд╣ुрдЖ рдХि рд░ाрдордиाрде рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЪрд▓ाрдПрдЧा, рд╣рд░िрдиाрде рдЕрдкрдиी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдмैрдардХрд░ рд░ाрдордиाрде рдХो рдкрдХрдбे рдЪрд▓ेрдЧा। рдкाँрдЪ рдоीрд▓ рдХा рд░ाрд╕्рддा рд╣ै рдмрд╕। рд░ाрдордиाрде рдЦींрдЪ рд▓े рдЬाрдПрдЧा।

рдордиि рдиे рджो рдЙंрдЧрд▓िрдпा рдеोреЬी рджेрд░ рдиाрдХ рдХे рдкाрд╕ рд░рдЦрдХрд░ рдЖँрдЦ рдмंрдж рдХрд░рдХे рдЬाрдк рдХिрдпा। рдПрдХ рдмрдХुрд▓ рдПрдХ рдЯрдЧрд░। рдмрдХुрд▓ рдХो рдкрдХреЬрдиे рд╕े рдиौрдХрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी, рдЯрдЧрд░ рдХो рдкрдХреЬрдиे рд╕े рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧी। рдЫोрдЯे рднाрдИ рдХो рдк्рдпाрд░ рд╕े рдмुрд▓ाрдХрд░ рдЙंрдЧрд▓िрдпा рдЙрд╕рдХे рд╕ाрдордиे рдХрд░ рджीं। - “рдкрдХреЬ рддो рднोрд▓ा, рд╕рд╣ी рдкрдХреЬेрдЧा рддो рд▓ाрдЪीрджाрдиा рдоिрд▓ेрдЧा। рдЙрд╕ рджिрди рдЬो рдЦाрдпा рдеा।” рд▓ाрдЪीрджाрдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рдоें рднोрд▓ा рдиे рджोрдиों рдЙंрдЧрд▓िрдпाँ рдЬोрд░ рд╕े рдкрдХреЬ рд▓ी।

“рдЧेрд░ेрд▓ा (рдПрдХ рдЬंрдЧрд▓ी рдЬाрдирд╡рд░), рдмिрдбाрд▓, рдоेрдХुрд░ी (рдмिрд▓्рд▓ी)! рдПрдХ рдкрдХреЬ!”

рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рдлिрд░ рдоंрдд्рд░ рдоाрд░рдХрд░ рдЙंрдЧрд▓िрдпाँ рдЖрдЧे рдХी। рдЗрд╕ рдмाрд░ рдЯрдЧрд░ рдХो рдкрдХреЬрдиे рд╕े рдоिрд▓ेрдЧी, рдмрдХुрд▓ рдХो рдкрдХреЬрдиे рд╕े рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧी। рднोрд▓ा рдЧाрд▓ी рдЦाрдХрд░ рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдбрд░ा рд╣ुрдЖ рдеा, рдбрд░рддे-рдбрд░рддे рдмрдХुрд▓ рдХो рдкрдХреЬा। рддीрди рдмाрд░ рдоें рдкрдХ्рдХा рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдЦिрд░ी рдмाрд░ рдоंрдд्рд░ рдкреЭрдХрд░ рдЙंрдЧрд▓िрдпा рдмреЭाрдИ – рдХрдорд▓ рдФрд░ рдЬрд╡ा। рдХрдорд▓ рд╕े рдоिрд▓ेрдЧी, рдЬрд╡ा рд╕े рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧी। рдХрдорд▓ рд╡ाрд▓ी рдЙंрдЧрд▓ी рдЪाрд▓ाрдХी рд╕े рдеोреЬी рдЖрдЧे рдХрд░ рджी। рдХрдорд▓ – рдоिрд▓ рдЧрдпी рдиौрдХрд░ी। рдоिрд▓ेрдЧी рд╣ी рдоिрд▓ेрдЧी।

рдоाँ рдХрд░рдШे рдкрд░ рдмैрдаी рд╕ुрди рд░рд╣ी рдеी। рдмाрд▓ рднрдЧрд╡ाрди рдХी рдмाрдд! рдХिрд╕्рдордд рдмрджрд▓рдиे рдоें рдХिрддрдиा рд╡рдХ्рдд рд▓рдЧрддा рд╣ै? рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдкाрд╕ рдЖ рдХрд░ рдЦреЬी рд╣ो рдЧрдИ। рдордиि реЩुрд╢ी рд╕े рдЪिрд▓्рд▓ा рдЙрдаा।

“рдЙрд╕ рджिрди рдХा рддрд▓ा рдШिрд▓ा рдкिрдаा (рдкुрдЖ) рд╣ै рдХ्рдпा, рджेрдЦ। рдПрдХ рднोрд▓ा рдХो рджे। рдЙрд╕рдиे рд╕рд╣ी рдЙंрдЧрд▓ी рдкрдХреЬ рджी।”

“рдЪाрд░ рдаो рдкुрдП рдЗрддрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдмीрдЪ рдмрдЪेंрдЧे। рдЯрдкाрдЯрдк рдЦा рд▓िрдП, реЩрдд्рдо рд╣ुрдП। рдЕрдЪ्рдЫा, рджрд╕ рджाрдиे рдзाрди рд▓े рдЖ рддो, рдоै ‘рдоंрдЧрд▓’ рджेрдЦूंрдЧी।” рдордиि рджौреЬрдХрд░ рдПрдХ рдоुрдЯ्рдаी рдзाрди рд▓े рдЖрдпा। рдмрдЪ्рдЪे рдШेрд░рдХрд░ рдмैрдаे।

рдзाрди рдХे рдХुрдЫ рджाрдиे рд▓ेрдХрд░ рдоाँ рдиे рдоंрдд्рд░ рдкреЭा, рдЕрд░्рдеाрдд, рднрдЧрд╡ाрди рдХे рдХрдИ рдиाрдо рджुрд╣рд░ाрдП। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдзाрди рдХे рджाрдиे рдЬрдоीрди рдкрд░ рдмिрдЦेрд░ рджिрдпे। рдПрдХ рдЬोреЬा, рджो рдЬोреЬा, рддीрди рдЬोреЬा, ... рд╕рдм рдЬोреЬे рд╣ी рдоिрд▓े। ‘рдоंрдЧрд▓’ рддो рдХрд╣ рд░рд╣ा рд╣ै рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧी। рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рджेрдЦрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдмाрд░ рддाрдХ рд╣ो рдЧрдпा – рдПрдХ рджाрдиा рдЕрдХेрд▓ा рдмрдЪा। рд╕рднी рдЙрдд्рд╕ाрд╣िрдд рд╣ुрдП।

рдЕрдм рдЬрдоीрди рдоें рдХрдИ рд░ेрдЦाрдПँ рдЦींрдЪрдХрд░ рдЧिрдиी рдЧрдИं। рдЗрд╕ рдмाрд░ рднी рддाрдХ рдиिрдХрд▓ा। рдоिрд▓ेрдЧी рдиौрдХрд░ी। рдкिрддा рдЖрдЬ рд▓ौрдЯрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं। рдиौрдХрд░ी рдоिрд▓рдиी рдЪाрд╣िрдП। рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рджрдпाрджृрд╖्рдЯि рд╣ो рдЬाрдп, рдмрд╕। рдордиि рдХी рдЖँрдЦें рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рд╕्рдкोрдХ рдХी рддрд░рд╣ рдЪрдордХ рдЙрдаीं।

рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рд╕े рдХोрдИ рдЖрд╡ाрдЬ рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै। рдЕрдкрдиी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╣ी рд╣ै। рдоाँ-рдмेрдЯे рдЙрдд्рдХрд░्рдг рд╣ुрдП। рдпрд╣ рдЖрд╡ाрдЬ рдЙрдирдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рд╣ी рд╣ोрдЧी। рдордиि рдмाрд╣рд░ рджौреЬा। рд╣ाँ, рдкिрддा рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдаेрд▓рддे рдЖ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рдЕрдиेрдХ рдкाрд░्рдЯ – рдХ्рд░ैंрдХ рд╡्рд╣ीрд▓, рдЯाрдпрд░, рдкेрдбрд▓, рдЯ्рдпूрдм – рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрд░ рдЬрд╣ाँ-рддрд╣ाँ рд▓рдЯрдХे рд╣ैं। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рд╕े рдЯрдХрд░ाрдХрд░ рд▓ोрд╣े рдХी рдЪीрдЬें рдПрдХ рдЕрдж्рднुрдд рд╕ंрдЧीрдд рд░рдЪ рд░рд╣ी рд╣ैं। рд░ाрдордиाрде рдХाрдХा рднी рдЕрдкрдиी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдаेрд▓рдХрд░ рд▓ा рд░рд╣े рд╣ैं। рдЙрдирдХे рдлोрд░्рдХ рдХी рджोрдиों рддрд░рдл рдмाँрд╕ рдХी рдЦрдкрдЪ्рдЪिрдпाँ рдмंрдзी рд╣ुрдИ рд╣ैं। рдлोрд░्рдХ рдЯूрдЯ рдЧрдпा рд╢ाрдпрдж। рд╣िрд▓рддे рдбुрд▓рддे рдЖ рд░рд╣े рд╣ैं।
рдордиि рдиे рдЖрдЧे рдмреЭрдХрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкрдХреЬी। рд░ाрдордиाрде рдмाрд╣рд░-рдмाрд╣рд░ рдЕрдкрдиे рдШрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдкाрд░्рдЯ рдмрд╣ुрдд рдЖрдпे рд╣ैं। рдмाрдЧाрди рдХे рдХिрд╕ी рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдоिрдд्рд░ рдХे рдпрд╣ाँ рдлाрд▓рддू рдкреЬे рдкाрд░्рдЯ। рдкрдХ्рдХा рд╣ै рдХि рдШрд░ рдлिрд░ рдПрдХ рд╣рдл्рддे рдХे рд▓िрдП рдХाрд░рдЦाрдиे рдоें рддрдм्рджीрд▓ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा।

рдоाँ рдЬрд▓्рджी рд╕े рдПрдХ рдХрдк рдЪाрдп рдмрдиा рд▓ाрдИ। рдЪिрд▓рдо рддैрдпाрд░ рдХрд░рдХे рд▓ा рджी। рдордиि рд╕ाрдоाрди рдмाрд╣рд░ рдХрд░рдиे рд▓рдЧा – рдЪाрд╡рд▓, рдЪीрдиी рдХी рджो рдкोрдЯрд▓िрдпाँ рднी рдмैрдЧ рдоें рдЖрдИ рд╣ै। рд╢ाрдпрдж рдЦрд░ीрджрдХрд░ рд▓ाрдпे рд╣ैं। рдеोреЬी рдЪाрдп рд╣ै। рдмाрдЧाрди рдХे рдХिрд╕ी рдХрд░्рдордЪाрд░ी рд╕े рдоांрдЧрдХрд░ рд▓ाрдпे рд╣ोंрдЧे। рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд▓ाрддे рд╣ै рдЕрдХ्рд╕рд░।

рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рдХ्рдпा? рдл्рд░ेрдо рдХा рдЬрдЗрди (рдЬ्рд╡ाрдЗंрдЯ) рддो рдЦुрд▓ рдЧрдпा рд╣ै। рдЙँрдЧрд▓ी рд▓рдЧाрдХрд░ рдЬाрдпрдЬा рд▓िрдпा। рдкिрддा рдиे рдбांрдЯрдХрд░ рдХрд╣ा, “рд░рд╣рдиे рджे, рд░рд╣рдиे рджे। рдЕрдкрдиा рдХाрдо рдХрд░। рдЙंрдЧрд▓ी рд╕े рдЫूрдХрд░ рдЬрдЗрди рдаीрдХ рдХрд░рдиे рдХा рдХोрдИ рдоंрдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ै। рдоिрд╕्рдд्рд░ी рдХे рдкाрд╕ рд▓े рдЬाрдХрд░ рд╡ेрд▓्рдбिंрдЧ рдХрд░ाрдиी рдкреЬेрдЧी। рдл्рд░ेрдо рдоें рдХोрдИ рдЦрд░ाрдмी рдирд╣ीं рд╣ै – рдЕрд╕рд▓ рд╣ाрд░्рдбी!”

рдкрд╣िрдпा, рд╕ीрдЯ, рдХ्рд░ैंрдХ, рд╕рдм рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рдХेрд╡рд▓ рдл्рд░ेрдо рджीрд╡ाрд▓ рд╕े рдЯिрдХाрдХрд░ рд░рдЦ рджिрдпा рдЧрдпा,  рдлिрд░ рднोрдЬрди–рдкाрдиी; рддрдм рддрдХ рд╕ूрд░рдЬ рдврд▓рдиे рд▓рдЧा рдеा। рдЖрдЬ рдл्рд░ेрдо рдХो рдоिрд╕्рдд्рд░ी рдХे рдпрд╣ाँ рд▓े рдЬाрдиा рди рд╣ो рдкाрдпेрдЧा। рд╣рд░िрдиाрде рдХा рдмрджрди рдЯूрдЯ рд░рд╣ा рд╣ै। рдеोреЬी рджेрд░ рдмिрдЫौрдиे рдкрд░ рд▓ेрдЯे рдмिрдиा рдЖрд░ाрдо рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧा।

рдкрд╣рд▓े рдХी рддрд░рд╣ рд╕рдм рдФрдЬाрд░ рдЬрдоा рдХिрдпे। рдиौрдХрд░ी рдХी рдЦрдмрд░ рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рднी рд╡्рдпрдЧ्рд░ рд╣ैं, рдкрд░ рдкूрдЫрдиे рдХी рд╣िрдо्рдордд рдирд╣ीं рдЬुрдЯा рдкा рд░рд╣े рд╣ैं। рдоिрд▓ी рддो рдирд╣ीं, рдлिрд░ рднी рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ рдпрд╣ рдЬाрдирдиे рдХी рдЙрдд्рд╕ुрдХрддा рд╣ै। рд╢ाрдпрдж рд╕ाрд╣рдм рдиे рдкрддा рд▓ेрдХрд░ рд░рдЦ рд▓िрдпा рд╣ो, рдпा рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рджिрдЦाрдиे рдХो рдХрд╣ा рд╣ो।

“рдЖрдЙрдЯрдбोрд░ рдоें рдПрдХ рдиौрдХрд░ी рдЦाрд▓ी рд╣ुрдИ рдеी। рд╕ाрд░ा рд╕्рдЯाрдл рд╣рдЯाрдиे рд╡ाрд▓ी рдмाрдд рдЭूрдаी рдеी। рд╕рдд्рддрд░ рдХे рд▓рдЧрднрдЧ рд▓ोрдЧ рдЧрдП рдеे рд╕ाрд╣рдм рдХो рдоिрд▓рдиे। рдмूрдвों рдХो рдирд╣ीं рд░рдЦेंрдЧे, рдПрдХ рдиौрдЬрд╡ाрди рдХो рд░рдЦ рд▓िрдпा। рдоैрдЯ्рд░िрдХ рдкाрд╕। рдордХाрди рдмрдиाрдиे рдХा рдаेрдХा рдиिрдХрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╕ाрд╣рдм рдиे рдкрддा рд░рдЦ рд▓िрдпा рд╣ै। рдмрд╕्рддी рдХे рдордХाрди рдмрдиेंрдЧे। рдмाँрд╕, рдЗрдХрд░ा (рдПрдХ рддрд░рд╣ рдХा рд╕рд░рдХंрдбा) рд╕рдк्рд▓ाрдИ рдХा рдаीрдХा рднी рдиिрдХрд▓ेрдЧा। рдкрд░ рдЗрд╕ी рдмीрдЪ рд╕िрд▓рд╣рдЯी (рдкूрд░्рд╡ рдмंрдЧाрд▓ рдХे рд╕िрд▓рд╣рдЯ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी) рд▓ोрдЧ рдШुрд╕ рдЖрдпे рд╣ैं। рдаीрдХे рд╕рдм рд╡рд╣ी рд▓े рд▓े рд░рд╣े рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕рдм реЩрдд्рдо рд╣ो рдЬाрдПрдЧा। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд▓ोрдЧ рдЬाрдпेंрдЧे। рдкिрдЫрд▓े рджो рд╕ाрд▓ рд╕े рдЙрдирдХे рджेрд╢ рдоें рдпुрдж्рдз рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдеा। рдЕрдм рд╡рд╣ рднाрд░рдд рддрдХ рдЖ рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ाрд╣рдм рд▓ोрдЧों (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों) рдХो рдпрд╣ рджेрд╢ рдЫोреЬрдХрд░ рдЬाрдиा рдкреЬेрдЧा। рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдмрд╣ुрдд рдиौрдХрд░िрдпाँ рдиिрдХрд▓ेंрдЧी। рдмрд╣ुрдд рд╕े рдаीрдХे рднी।”

рдкिрддा рд╣ुрдХ्рдХा рдкीрддे-рдкीрддे рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ рднाрд╡ рд╕े рдпрд╣ рд╕рдм рдмोрд▓рддे рд░рд╣े। рдмрд╣ुрдд рдиौрдХрд░िрдпाँ, рдмрд╣ुрдд рдаीрдХे। рдордиि рдиे рд╕ोрдЪा рд╡рд╣ рднी рдмреЬा рд╣ोрдЧा। рдкैрд╕े рдХрдоाрдпेрдЧा। рдПрдХ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ - рдЪрдордХрддी рд╣ुрдИ, рдирдИ!

рд▓ेрдХिрди рдХрдорд░े рдоें рдвेрд░ рдХिрдпे рдпे рдФрдЬाрд░ – рдХрд▓ – рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рдкाрд░्рдЯ? рдЗрд╕ рдмाрд░ рдлिрдЯ рдХрд░рдиे рдоें рдХिрддрдиा рд╕рдордп рд▓рдЧेрдЧा? рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЖрдЧे рдХी рддрд░рд╣ рдЦреЬी рд╣ो рдкाрдпेрдЧी?

рд╣рд░िрдиाрде рдХो рднी рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдХрдордЬोрд░ी рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ुрдИ। рдЯूрдЯा рдорд░рдо्рдордд рдХрд░ो, рдпрд╣ाँ рдЬोреЬ рд▓рдЧाрдУ, рд╡рд╣ाँ рдкैрдмंрдж рд╕ाрдЯो, рд╣рдЬाрд░ рдХाрдо! рд╢рд░ीрд░ рдХी рдирд╕ें рд╕िрдХुреЬ рдЧрдпी рдЬैрд╕े। рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рдЦुрд▓े рд╣ुрдП рд╣िрд╕्рд╕ों рдХी рддрд░рд╣ рд╢рд░ीрд░ рдХी рдорд╢ीрди рднी рдмेрдХाрд░ рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै।

рдкрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рддो рдаीрдХ рдХрд░рдиी рдкреЬेрдЧी। рдкрдд्рдиी рдХी рдУрд░ рджेрдЦा рд╣рд░िрдиाрде рдиे। рд░ेрд╢рдоी рдоेрдЦрд▓ा рдкрд╣рдиे рд╣ै। рдЕрд╕рдоिрдпा рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдЕрддि рд╕ुрдЦी рдпा рдЕрддि рдЕрднाрд╡рдЧ्рд░рд╕्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╣ी рд░ेрд╢рдоी рдоेрдЦрд▓ा рдкрд╣рдирддी рд╣ैं। (рдпा рддो реЩुрд╢ी рдХे рдоौрдХे рдкрд░ рдпा рд╕ूрддी рдоेрдЦрд▓ा рдХा рдЬुрдЧाреЬ рди рдХрд░ рдкाрдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें)। рдкिрдЫрд▓े рджो рд╕ाрд▓ рдоें рдПрдХ рд╕ाрдзाрд░рдг рдоेрдЦрд▓ा рднी рдирд╣ीं рджे рдкाрдпा।

рдордиि рдпрд╣ рд╕рдм рдирд╣ीं рд╕ोрдЪ рд╕рдХा। рдЙрд╕рдХी рдЖँрдЦों рдХे рд╕ाрдордиे рддो рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рд╕ाрд░े рдкाрд░्рдЯ рдирдпे, рдЪрдордХрддे рд╣ुрдП рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ो рд░рд╣े рдеे। рдл्рд░ेрдо рдоें рдирдпा рд░ंрдЧ рд╣ोрдЧा рдЬिрд╕рдХे рдХिрдиाрд░े рд▓ाрд▓ рдзाрд░ी – рджрдордХ рдЙрдаेрдЧा рдмिрд▓्рдХुрд▓। рдХ्рд░ैंрдХ, рд░िрдо рд╕рдм рдирдпे! рджेрдЦрддे рджेрдЦрддे рд╕рдм рдоिрд▓ाрдХрд░ рдПрдХ рдм्рд░ैंрдб рди्рдпू рд░ेрд▓ी рд╕ाрдИрдХिрд▓ рдЦреЬी рд╣ो рдЧрдИ। рдорди рдоें рдЙрд╕рдХी рдЖрдиंрджрджाрдпрдХ рдз्рд╡рдиि рдЧूंрдЬрдиे рд▓рдЧी। рдХूрджрдХрд░ рдордиि рдЪреЭ рдЧрдпा рдФрд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдЪрд▓рдиे рд▓рдЧी। рдЯिрдХ... рдЯिрдХ... рдлрд░्рд░... рдлрд░्рд░... рдЯ्рд░िрди... рдЯ्рд░िрди... рдмाрд╣рд░ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХी рдШंрдЯी рд╕ुрдиाрдИ рджी। рдЬрд░ूрд░ рдк्рд░рддाрдк рдЖрдпा рд╣ै।

рд▓ेрдХिрди рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп! рдЖрдЬ рд╣рд░िрдиाрде рдХे рдорди рдоें рдк्рд░рддाрдк рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рджेрдЦрдХрд░ рдИрд░्рд╖्рдпा рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ। рдирдпे рд▓ोрдЧ, рдирдпे рдЬрд╡ाрди, рдмूрдвों рдХो рдиौрдХрд░ी рд╕े, рдХрд░्рдордХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╣рдЯा рджिрдпा рд╣ै। рдирдИ-рдирдИ рд╕ाрдЗрдХिрд▓ें рдЖрдИ рд╣ैं। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕ाрд╣рдм рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓, рджेрд╕ी рд╕ाрдЗрдХिрд▓  -- рдПрдХ рд╣ी рдмाрдд  рд╣ै। рджेрдЦो рди, рдЦाँрдЯी рд╕्рдЯीрд▓ рд╣ोрдХрд░ рднी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХा рдЬрдЗрди рдЯूрдЯ рдЧрдпा – рдХ्рдпों рдЯूрдЯ рдЧрдпा?

рдХрд╡िрддा: рдФрд░рдд

- рдЕрдоृрддा рдХुрдоाрд░ी рд╕िंрд╣, рднोрдЬрдкुрд░, рдмिрд╣ाрд░ (рднाрд░рдд)

рдЕрдоृрддा рдХुрдоाрд░ी рд╕िंрд╣
рдмाрд░ рдмाрд░
рдШрд░ рд╣ो рдпा рдмाрд╣рд░
рд╕ुрдирдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै
рдФрд░рдд рд╣ो, рдЪुрдк рд░рд╣ो
рд▓ूрдЯा рддूрдиे рдЗрдЬ्рдЬрдд
рдЦा рдЧрдпा рд╕рдоाрдЬ
рдЦрдд्рдо рдХрд░ рджिрдпा рддुрдо рд▓ोрдЧो рдиे
рдФрд░ рдЕрдм рднी рдмोрд▓рддे рд╣ो рдХि рдФрд░рдд рд╣ो рдЪुрдк рд░рд╣ो
рдФрд░рдд рд╣ूँ рдХोрдИ рдХрдардкुрддрд▓ी рддो рдирд╣ीं
рдШुрдЯ-рдШुрдЯ рдХे рдорд░ рд░рд╣ी рд╣ूँ
реЫिрди्рджрдЧी рдпे рдХोрдИ реЫिрди्рджрдЧी рддो рдирд╣ीं
рддुрдо рдиोрдЪ рдЦाрдиे рдкे рддुрд▓े рд╣ो
рдЕрд╕्рдордд рд▓ूрдЯрдиे рдФрд░ рд▓ुрдЯाрдиे рдкे рддुрд▓े рд╣ो
рдЫूрдЯ рдЬाрдП рди рдЦрдЬाрдиा рд╕ाँрд╕ो рдХा
рдЦिрд▓ौрдиा рдмрди рди рдЬाрдКँ рдоैं рдХिрд╕ी рдХे  рд╣ाрдеों рдХा
рд╣ै рддेрд░े рдЬैрд╕ा рд╣ी рдоांрд╕
рдЬीрдиे рдХी рдоेрд░े рдорди рдоे рднी рд╣ै рдЖрд╕
рд░ूрд╣ рддрдХ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдЬрдЦ्рдоी
рдХрднी рд╕ोрдЪा рд╣ै,
рдЗрди्рд╕ाрди?
рдЬाрдирд╡рд░ों рдХी рддрд░рд╣ рдиोрдЪा рд╣ै
рдХोрд░े рдХाрдЧрдЬ рдХा рдПрдХ рдЕंрд╢ рдкूрд░ा рдлाреЬ рджिрдпा
рдЬीрддी-рдЬाрдЧрддी реЫिрди्рджрдЧी рдХो
рдоुрд░्рджों рдХी рддрд░рд╣ рд▓рддाреЬ рджिрдпा
рд╕ूрдЦ рдЧрдпे рдЖँрд╕ू
рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдпा рдЦूрди
рдЗрддрдиा рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी
рдХ्рдпा рдирд╣ीं рдЖрдпा рддुрдордХो рд╕рдХूрди
рдмрдЪी рд╣ैं рдЪрди्рдж рд╕ाँрд╕ें
рдлिрд░ рднी
рдмाрд░ рдмाрд░
рдШрд░ рд╣ो рдпा рдмाрд╣рд░
рд╕ुрдирдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै
рдФрд░рдд рд╣ो рдЪुрдк рд░рд╣ो

рдХाрд╡्рдп: рджिрдиेрд╢ рд░рд╡िрдХрд░

рджिрдиेрд╢ рд░рд╡िрдХрд░

- рджिрдиेрд╢ рд░рд╡िрдХрд░

рд╡рд░िрд╖्рда рддрдХрдиीрдХी рд╕рд╣ाрдпрдХ, рдЗंрдбिрдпрди рд╕्рдХूрд▓ рдСреЮ рдоाрдЗंрд╕, рдзрдирдмाрдж (рдЭाрд░рдЦрдг्рдб)
рдЬрди्рдо: 15 рдЕрдЧрд╕्рдд 1960; рдкрдЯрд░ंрдЧा рдоंрдбी (рдЬрдирдкрдж рдлैрдЬाрдмाрдж), рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢

рдХुंрдбрд▓िрдпाँ

(1)
рдбेंрдЧू-рдбेंрдЧा рд╕рдо рдЬрдоा, рддрд░рд╣ рддрд░рд╣ рдХे рдХीрдЯ।
рдЦूрдм рдкрдЯाрдЦे рджाрдЧिрдП, рдоाрд░ рд╡िрд╖ाрдгु рдШрд╕ीрдЯ।
рдоाрд░ рд╡िрд╖ाрдгु рдШрд╕ीрдЯ, рдПрдХ рджिрди рдХा рдпрд╣ рдЙрдкрдХ्рд░рдо।
рдордиा рдПрдХрд╢: рдкрд░्рд╡, рджिрдЦा рджे рджुрд░्рджрдо рджрдо-реЩрдо।
рд▓ौ рдоें рд▓ोрд▓ुрдк-рд▓ोрдк, рдзुँрдЖ рдХрд▓्рдпाрдг рдХрд░ेрдЧा।
рд╕рд╣ рдмाрд░ूрджी рдЧंрдз, рдоिрдЯा рджे рдбेंрдЧू-рдбेंрдЧा।|

(2)
рдд्рдпोрд╣ाрд░ों рдХी рдЯाрдЗрдоिंрдЧ, рд╣рддрдк्рд░рдн рд╣ुрдЖ рд╡िрджेрд╢।
рдЪौрдоाрд╕ा рдмीрддा рдирд╣ीं, рдЖ рдЬाрддा рд╕рди्рджेрд╢।
рдЖ рдЬाрддा рд╕рди्рджेрд╢, рдШрд░ों рдХी рд░ंрдЧ-рдкुрддाрдИ।
рд╕рдЬे рдирдЧрд░ рдкрде рдЧ्рд░ाрдо, рдирдИ рджुрд▓्рд╣рди рдХी рдиाрдИ।
рд╕рдм рдоें рдирд╡ рдЙрдд्рд╕ाрд╣, рджिрд╢ाрдПँ рд╣рд░्рд╖िрдд рдЪाрд░ों।
рд▓рдо्рдмी рдпрд╣ рд╢ृंрдЦрд▓ा, рдХрд░ूँ рд╕्рд╡ाрдЧрдд рдд्рдпोрд╣ाрд░ों।।

(3)
рд░ो рд▓े рдР рдЕрди्рдзेрд░ рддू, реЩрдд्рдо рдЖрдЬ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп।
рдк्рд░ेрдо рдиेрдо рд╕े рдмрдЯ рд░рд╣ा, рдШृрдгा рдж्рд╡ेрд╖   рдд्рдпाрдЬ्рдп।
рдШृрдгा рдж्рд╡ेрд╖ рдЕрдШ рдд्рдпाрдЬ्рдп, рдЕрдоाрд╡рд╕ рдпрд╣ рдЕрддि рдкाрд╡рди।
рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै рд╢्рд░ी рд░ाрдо, рдЖрдЗрдпे рдкाрдк рдирд╢ाрд╡рди।
рдзूрдо рдЖрдЬ рд╕рд░्рд╡рдд्рд░, рдпрд╣ाँ рднी рджेрд╡ी  рд╣ो рд▓े।
рд╕ुрдЦ рд╕ाрдоृрдж्рдз рд╕ौрд╣ाрд░्рдж, рджाрди рджे рдкреЭрдХрд░ рд░ोрд▓े।

(4)
рджेрд╣ рджेрд╣рд░ी рджेрд╣рд░ा,  рджो, рджो рджिрдпा рдЬрд▓ाрдп।
рдХрд░ рдЙрдЬेрд░ рдорди рдЧрд░्рдн-рдЧृрд╣, рдХुрд▓ рдЕрдШ-рддрдо рджрд╣рдХाрдп।
рдХुрд▓ рдЕрдШ рддрдо рджрд╣рдХाрдп , рджीрдк рджрд╕  рдШूрд░ рдирд░рджрд╣ा।
рдЧрд▓ी рдж्рд╡ाрд░ рдкिрдЫрд╡ाреЬ , рдЦेрдд рдЦрд▓िрд╣ाрди рд▓рд╣рд▓рд╣ा।
рджेрд╡ि рд▓рдХ्рд╖ि рдЖрдЧрдорди, рд╡िрд░ाрдЬो рд╕рджा рдХेрд╣рд░ी।
рд╕ुрдЦ рд╕ाрдоृрдж्рдз рд╕ौрд╣ाрд░्рдж, рдмрд╕े рдХुрд▓ рджेрд╣ рджेрд╣рд░ी।।

рджेрд╣, рджेрд╣рд░ी, рджेрд╣рд░ा = рдХाрдпा, рдж्рд╡ाрд░, рджेрд╡ाрд▓рдп
рдШूрд░ = рдХूреЬा
рд▓рдХ्рд╖ि  = рд▓рдХ्рд╖्рдоी

рдд्рдпोрд╣ाрд░ рдХा рдоौрд╕рдо 

рдмीрдд рдЧрдпा рднीрдЧा рдЪौрдоाрд╕ा। рдЙрд░्рд╡рд░ рдзрд░рддी рдмрдврддी рдЖрд╢ा।
рдд्рдпोрд╣ाрд░ों рдХा рдоौрд╕рдо рдЖрдпे।  рд╕ेрда рдЕрд╢рд░्рдлी рд▓ाрд▓ рднुрд▓ाрдП।

рд╡िрдШ्рдирд╡िрдиाрд╢рдХ рдЧрдгрдкрддि рджेрд╡ा। рд▓рдбुрд╡рди рдХा рдХрд░ рд░рд╣े рдХрд▓ेрд╡ा।
рдЧाँрд╡ рдирдЧрд░ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдордиाрдпे। рдоाँ рджुрд░्рдЧे рдХी рдорд╣िрдоा рдЧाрдпे।

рд╡िрдЬрдпा рдмीрддी рдХрд░рд╡ा рдЖрдП। рдкрддि-рдкрдд्рдиी рдХा рдк्рдпाрд░ рдмрдвाрдП।
рдЬрдоा рдЬुрдЖреЬी рдЪौрд╕рд░ рддाрд╢ा। рдлेंрдХे рдкाрд╢ा рдмрджрд▓ी рднाрд╖ा।।

рдПрдХाрджрд╢ी рд░рдоा рдХी рдЖрдИ।  рд╡ीрдгा рдмाреЪ-рдж्рд╡ाрджрд╢ी рдЧाрдИ।
рдзрдирддेрд░рд╕ рдХो рдзाрддु рдЦрд░ीрджें। рдирдИ рдирдИ рдЬाрдЧी рдЙрдо्рдоीрджें।

рдзрди्рд╡рди्рддрд░ि рдХी рдЬрдп рдЬрдп рдмोрд▓े।  рддрди рдорди рдмुрдж्рдзि рдиिрд░ोрдЧी рд╣ोрд▓े।
рдХाрд▓ी рдкूрдЬा рдмंрдЧाрд▓ी рдХी। рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдкूрдЬा рджीрд╡ाрд▓ी рдХी।।

рдЭाрд▓рд░ рджीрдкрдХ рдмрд▓्рдм рд▓рдЧाрддे। рдлोреЬें рдмрдо рдлुрд▓рдЭреЬी рдЪрд▓ाрддे।
рдЦाрддे рдХुрд▓ рдкрдХрд╡ाрди рдЦिрд▓ाрддे। рдПрдХ рд╕ाрде рд╕рдм рдоिрд▓ें рдордиाрддे।

рд▓ाрд▓ рдЕрд╢рд░्рдлी рдлреЬ рдкрд░ рдмैрдаी। рд░рд╣рддी рд▓ेрдХिрди рдХिрд╕्рдордд рдРंрдаी।
рдлिрд░ рдЖрдпा рдЬрдордШंрдЯ рдмीрддрддा। рдмрд░्рдмाрджी рд╣ी рдЬुрдЖ рдЬीрддрддा।।

рд▓ाрд▓ рдЕрд╢рд░्рдлी рд╣ोрддी рдХाрд▓ी। рдХौреЬी рдХौреЬी рд╣ुрдИ рджिрд╡ाрд▓ी।
рдн्рд░ाрдд рдж्рд╡िрддीрдпा рдмрд╣рдиा рдХрд░рддी। рд╕рдХрд▓ рдмрд▓ाрдПँ рдкीреЬा рд╣рд░рддी।

рдЪिрдд्рд░рдЧुрдк्рдд рдХी рдкूрдЬा рджेрдЦा। рдк्рд░рд╕्рддुрдд рд╣ो рдШाрдЯे рдХा рд▓ेрдЦा।
рд╕ूрд░्рдп рджेрд╡рддा рдХी рдЕрдм рдмाрд░ी।  рдЫрда рдкूрдЬा рдХी рд╣ो рддैрдпाрд░ी।।

рджोрд╣े 

рджे рдХुрдЯीрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдлिрд░, рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХो рдХाрдо।
рдЪाрдХ рдЪрдХाрдЪрдХ рдЪрдЯुрдХ рдЪрд▓, рд╕्рд╡ाрд▓ंрдмрди рдкैрдЧाрдо।।

рд╣рд░्рд╖िрдд рд╣ोрддा рдЕрдд्рдпрдзिрдХ,  рдХुрдЯिрдпा рдоें рдЬрдм рджीрдк।
рд╡िрд╖рдо рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рдкреЭे, рдмрдЪ्рдЪे рдмैрда рд╕рдоीрдк।।

рдоाрдЯी рдХी рдЗрд╕ рджेрд╣ рд╕े, рдЦाрдЯी рдЦुрд╢्рдмू рдкाрдп।
рддрди рдорди рджिрд▓ рдЪैрддрди्рдп рд╣ो, рдк्рд░ाрдХृрдд рдЬрдЧ  рд╣рд░рд╖ाрдп।

рдмाрддा-рдмाрддी рдордиुрдЬ рдХी, рдмाँрдЯ-рдмूँрдЯ рдоें рд╡्рдпрд╕्рдд।
рдмाрддी рдмँрдЯрддे рдирд╣िं рджिрдЦे, рдЕрдкрдиे рдоें рд╣ी рдорд╕्рдд।।

рдЕँрдзिрдпाрд░ा рдЕрддिрд╢рдп рдмреЭे , рдорди рдоें рдирд╣ीं рдЙрдЬाрд╕।
рднीреЬ-рднाреЬ рд╕े рднрдЧे рддрдм, рдЧाँрд╡ рдХрд░े рдкрд░िрд╣ाрд╕।।

рдордд्рддрдЧрдпрди्рдж рд╕рд╡ैрдпा  

рдоीрдд рд╕рдоीрдк рджिрдЦाрдп рд░рд╣े рдХुрдЫ рджूрд░ рдЦреЬे рд╕рдордЭाрд╡рдд рд╣ैं।
рдмूрдЭ рд╕рдХूँ рдирд╣िं рд╕ैрди рд╕рдЦे  рддрдм рд╣ाрде рдЧрд╣े рд▓рдЗ рдЬाрд╡рдд рд╣ैं।
рдЬाрдЧ рд░рд╣े рдХुрд▓ рд░ाрдд рд╕рдмै, рд╣рда рдЪौрд╕рд░ рдоें рдлँрд╕рд╡ाрд╡рдд  рд╣ैं।
рд╣ाрд░ рдЧрдпा рдШрд░рдмाрд░ рд╕рднी, рдлिрд░ рднी рд╢рда рдоीрдд рдХрд╣ाрд╡рдд рд╣ैं।।

рдЕрдиुрдХ्рд░рдордгिрдХा, рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2017

рд╕ेрддु 

рд╡рд░्рд╖ 2, рдЕंрдХ 5 

рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ 2017

рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп

рдХрдеा-рдХрд╣ाрдиी

рдХाрд╡्рдп

рд╕ेрддु рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा

рдЖрд▓ेрдЦ рд╡ рд╢ोрдз

рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░

рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╕ेрддु

рд╕рдоीрдХ्рд╖ा 

рд╕्рдеाрдИ рд╕्рддрдо्рдн

рдХрд╡िрддा: рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी

рдоोрдиिрдХा рдУрд╕рд╡ाрд▓

- рдоोрдиिрдХा рдУрд╕рд╡ाрд▓

рддुрдо рдирд╣ीं рдоिрд▓рддे рдЖрдЬрдХрд▓
рди рд╣ी рднेрдЬрддे рд╣ो рд╕рди्рджेрд╢ा рдХि
рд╡्рдпрд╕्рдд рд╣ो рддुрдо

рдеाрд▓िрдпाँ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХी,
рд▓ोрдЯे рджूрдз рдХे
рдзाрдЧे рдорди्рдирдд рдХे,
рдпрди्рдд्рд░ рдз्рд╡рдиि рд╡िрд╕्рддाрд░рдХ рдХे
рд╢рдм्рдж рдЧ्рд░ंрдеों рдХे,
рдЧुрдо्рдмреЬ рдоाрдеे рдХे
рдЙрдЪ्рдЪाрд░рдг рдоंрдд्рд░ों рдХे,
рдЯोрдЯрдХे рд╡рд╢ीрдХрд░рдг рдХे
рднीреЬ рдпाрдЪрдХों рдХी
рдкूрдЬा рдкुрдЬाрд░िрдпों рдХी
рдФрд░
рд╡ाрдЪाрд▓ рдЪीрд░े рдХрдг्рда
рд╣ृрджрдп рд╡िрджाрд░рдХ рдоूрдХ рдЪीрдд्рдХाрд░ें,

рдЦोрдЬрддी рд╣ै рдЕрд╕ंрдЦ्рдп рдк्рд░ाрд░्рдердиाрдПँ рддुрдо्рд╣ें
рдХिрддрдиी рдоोрдордмрдд्рддिрдпाँ рдФрд░
рдХिрддрдиे рджीрдкрдХ рдФрд░ рдХे рдЕрднिрд▓ाрд╖ी рд╣ो рддुрдо?

рдХрд╣ाँ,
рдХिрд╕ рдЕрдирд╢рди рдоें рдмैрдаे рд╣ो рддुрдо?

рд╣ो рднिрдЬ्рдЮ рдХ्рдпा рдирд╣ी
рд╕рдд्рдп, рддрде्рдп рд╕े рдЗрд╕
рдХि рдмрд╣рд░े рд╣ैं рдХाрди,
рдЧूंрдЧी рд╕рдорд╕्рдд рднाрд╖ाрдПँ,
рддрд░्рдХ рдоृрдд?

рд▓рдШुрдХрдеाрдПँ: рд╕ंрдЧीрддा рдЧांрдзी

рд╕ंрдЧीрддा рдЧांрдзी
рд╕ंрдЧीрддा рдЧांрдзी

рдЦिрд▓рддी рдЕрдиुрднूрддिрдпाँ

“рд╡ाрд╣! рдХ्рдпा рд▓рдЧрддी рд╣ो!
рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рднी рдкрдЯाрдЦा рд╣ो! ”
рдЧрд▓ी рдоें рддेрдЬी рд╕े рдЬाрддी рд╣ुрдИ рдк्рд░ीрддि рдкрд░ рдкीрдЫे рд╕े рдЖрддे।рдмाрдЗрдХ рд╕рд╡ाрд░ рдиे рдлрдм्рддी рдХрд╕ी।
рдк्рд░ीрддि  рдЪाрд▓ीрд╕ рд╕ाрд▓ рдХी рдЧ्рд░рд╣рдгी, рдЬрд▓्рджी рдЬрд▓्рджी рдШрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиा рдЪाрд╣рддी рдеी।
рдмाрд░िрд╢ рд╣ो рд░рд╣ी  рдеी। рдоुрдЦ्рдп рд╕реЬрдХ рдкрд░ рдкाрдиी рднрд░ा рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЧрд▓ी рд╡ाрд▓े рд░ाрд╕्рддे рдкрд░ рдЬा рд░рд╣ी рдеी।
“рдоैрдбрдо, рдмाрдд рддो рд╕ुрдиिрдП।”
рдк्рд░ीрддि рдЪुрдкрдЪाрдк рдЪрд▓ рд░рд╣ी рдеी।
18-19 рд╕ाрд▓ рдХे рд▓реЬрдХे рдХी рдЙрджंрдбрддा рдмреЭрддी рдЬा рд░рд╣ी рдеी। рдЙрд╕рдиे рдоौрдХा рджेрдЦ рдк्рд░ीрддि рдХी рдкीрда рдкрд░ реЫोрд░ рд╕े рд╣ाрде рдоाрд░ा।
рдЕрдм рдк्рд░ीрддि рдЪुрдк рди рд░рд╣ рд╕рдХी, “рд╢рд░्рдо рдирд╣ीं рдЖрддी, рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдоाँ рдХी рдЙрдо्рд░ рдХी рд╣ूँ।”
“рдоैрдбрдо, рд╣рдо рддो рдЖрдкрдХो рдПрдХ рдФрд░рдд рдХी рддрд░рд╣ рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЦुрд╢ рд╣ोрдЗрдП рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рдХोрдИ рдЗрди рдиреЫрд░ों рд╕े рдЖрдкрдХो рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै।”
рд▓реЬрдХे рдиे рдЕрдкрдиी рдЖँрдЦों рдоें рдмेрд╢рд░्рдоी рдЪрдордХाрддे рд╣ुрдП рдмрджрддрдоीрдЬी рд╕े рд╕рдиा рдЬुрдорд▓ा рдлेंрдХा।
рдк्рд░ीрддि рдиे рдЕрдкрдиी рдЪाрд▓ рддेрдЬ рдХрд░ рджी।
рдЧрд▓ी рдоें рдЖрдЧे рдЕंрдзेрд░ा рдеा। рдмाрд░िрд╢ рдХा рднрд░ा рдкाрдиी рдирд╣ीं рджिрдЦा। рдмैрд▓ेंрд╕ рдмिрдЧреЬрдиे рд╕े рд▓реЬрдХा рдмाрдЗрдХ рд╕рдоेрдд рдЧрдб्рдвे рдоें рдЧिрд░ा।
рдк्рд░ीрддि рдиे рдоुреЬ рдХрд░ рджेрдЦा। рдорди рд╣ुрдЖ рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ुрдЖ рдЗрд╕ рдЬैрд╕े рдЫिрдЫोрд░े рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ी рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
 рдк्рд░ीрддि рдХुрдЫ рдЖрдЧे рдмреЭ рдХрд░ рд░ुрдХ рдЧрдпी। рдкीрдЫे рд▓ौрдЯी।
“рд▓ो рд╣ाрде рдкрдХреЬो।”
рд▓реЬрдХे рдХो рдЧрдб्рдвे рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЦींрдЪा। рдЙрд╕рдХे рд╕िрд░ рд╡ рдмाрд╣ों рдкрд░ рдЪोрдЯ рд▓рдЧी рдеी।
“рдЪрд▓ो рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХे рдкाрд╕।”
рд▓реЬрдХा рдмреЬी рд╣ैрд░ाрдиी рдФрд░ рдХुрдЫ рд╢рд░्рдоिंрджрдЧी рд╕े рдк्рд░ीрддि рдХो рджेрдЦ рд░рд╣ा рдеा।
“рдоैं рдЖрдкрдХो рдЫेреЬ рд░рд╣ा рдеा। рдмрджрддрдоीрдЬी рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдлिрд░ рднी рдЖрдкрдиे рдоेрд░ी рдорджрдж рдХी। рдоुрдЭे рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдХे рдкाрд╕ рд▓े рдЬाрдиे рдХो рдХрд╣ рд░рд╣ीं рд╣ैं! ”
рдХुрдЫ рджेрд░ рдкрд╣рд▓े рдХी рдмрджрддрдоीрдЬी рд╢рд░्рдо рдмрди рдХрд░ рд▓реЬрдХे рдХी рдЖंрдЦों рд╕े рдЫрд▓рдХी। рд╢рдм्рджों рдоें рднी рд╢рд░्рдоिंрджрдЧी рдЬрдЧрд╣ рдмрдиा рдЪुрдХी рдеी।
“рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдиреЫрд░ों рдоें рдоैं рдмрд╕ рдПрдХ рд╣ाреЬ-рдоाँрд╕ рдХी рдФрд░рдд рдеी!
рдкрд░ рдоेрд░ी рдиреЫрд░ों рдоें рддुрдо рдоेрд░े рдмेрдЯे рдЬैрд╕े рд╣ो। рдПрдХ рдоाँ рдмेрдЯे рдХी рдЪोрдЯ рджेрдЦ рдоुँрд╣ рдХैрд╕े рдлेрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै।”
рд▓реЬрдХा рд╢рд░्рдо рд╕े рдкाрдиी-рдкाрдиी рд╣ो рдЪुрдХा рдеा।
рдЙрд╕рдХे рдЕंрджрд░ рдХा рдЧрди्рджा рдкुрд░ुрд╖ рд╡िрд▓ुрдк्рдд рд╣ोрдХрд░ рдЕрдм рдмेрдЯा рдмрди рдоाँ рдХे рд╕ाрде рдЪрд▓ рдкреЬा।
-------

рдПрдХ рдиिрдпрддि

“рдоाँ, рджेрдЦो рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рд╕ोрдЪ рд▓ो। рдпे рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рд░рд╣рдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдЖрдкрдХा рд╣ै, рд╣рдоाрд░ा рдирд╣ीं।”
“рдЕрдм рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╕ोрдЪрдиा! рдмेрдЯा, рддुрдо्рд╣ाрд░े рдШрд░ рдоें рдоुрдЭे рдХिрд╕ी рдЪीреЫ рдХी рдХрдоी рдирд╣ीं рдкрд░ ...."
рдХрд╣рддे рдХрд╣рддे рдоाँ рдХे рд╢рдм्рдж рдоूрдХ рд╣ो рдЧрдП।
“рдкрд░ рдХ्рдпा, рдоाँ?”
“рдПрдХ рдЕрдХेрд▓ी рдмुреЭिрдпा рджिрди рднрд░ рдХрдорд░े рдоें рдЕрдХेрд▓ी рдкреЬी рд░рд╣े!
рдиोрдХрд░ рдЖрдХрд░ рдЦाрдиा-рдкाрдиी рджे рдЬाрдП рдмрд╕!”
“рддो рдоाँ рдФрд░ рдХ्рдпा рдХрд░ें рдЖрдкрдХे рд▓िрдП, рд╕рдордп рд╕े рд╕рдм рдХुрдЫ рдоिрд▓рддा рд╣ै рди!”
“рджो рд░ोрдЯिрдпाँ рддो рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдоें рднी рдоिрд▓ рдЬाрдПंрдЧी।
рд╣ाँ рдпрд╣ाँ рд╕ाрде рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рднी рд╣ोंрдЧे।”
“рдШрд░ рдоें рд╕рдм рдЕрдкрдиा рдХाрдо рдХрд░ें рдпा рдЖрдкрдХे рд╕ाрде рдЧрдк्рдкे рд▓рдЧाрдПँ!” рдмेрдЯे рдиे рдЪिреЭ рдХрд░ рдХрд╣ा।
“рдмेрдЯा рддुрдо्рд╣ाрд░े рдШрд░ рдоें рдХुрдд्рддे рдХो рджो рдмाрд░ рдмाрд╣рд░ рдШुрдоाрдиे рдХा рд╕рдмрдХे рдкाрд╕ рд╕рдордп рд╣ै!  рдЕрдо्рдоा рд╕े рджो рдмोрд▓ рдмोрд▓рдиे рдХा рдирд╣ीं!”
“рдаीрдХ рд╣ै, рдЬो рдЖрдкрдХी рдорд░्рдЬी।”
“рдЖрдк рдпрд╣ाँ рдмैрдаो, рдоैं рдЕंрджрд░ рдЬाрдХрд░ рд╕ाрд░ी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдкूрд░ी рдХрд░рддा рд╣ूँ।”
рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рдХ, “рддो рд╢рд░्рдоा рдЬी рдЖрдк рдХ्рдпा рдХрд░рддे рд╣ैं?”
“рдПрдХ рдмреЬे рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрди рдоें рд╣िंрджी рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╣ूँ।”
“рдЬी рдмрд╣ुрдд рдЦूрдм। рд╣िंрджी рдХी рдЬो рджрд╢ा рд╣ै, рдЙрд╕ рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं рд╢рд░्рдоा рдЬी?”
рд╕ंрдЪाрд▓рдХ рдиे рдХाрдЧрдЬी рдХाрд░्рдпрд╡ाрд╣ी рдХрд░рддे рд╢рд░्рдоा рдЬी рд╕े рдкूрдЫा।
“рдЬी, рджेрд╢  рдоें рднрд▓े рд╣िंрджी рдХा рд╕рдо्рдоाрди рдХрдо рд╣ो рдкрд░ рдоैं рддो рдоाрдирддा рд╣ूँ рдХि рд╣िंрджी рд╣рдоाрд░ी рдоाँ рд╣ै।”
рд╕ंрдЪाрд▓рдХ реЫोрд░ рд╕े рд╣ँрд╕ा рдлिрд░ рд╡्рдпंрдЧ्рдпрднेрджी рджृрд╖्рдЯि рд╢рд░्рдоा рдЬी рдкрд░ рдЙрдЫाрд▓рддे рд╣ुрдП рдмोрд▓ा, “рд╣ाँ рдЬी, рдЖрдЬрдХрд▓  рдЕрд╕рд▓ी рдоाँ рд╣ो рдпा рднाрд╖ा рджोрдиों рдХी рдиिрдпрддि рд╡ृрдж्рдзाрд╢्рд░рдо рд╣ै!  рдШрд░ рдоें рджोрдиों рдХा рд╕рдо्рдоाрди рдирд╣ीं!”
рд╢рд░्рдоा рдЬी рдХी рдЖँрдЦें рдЭुрдХ рдЪुрдХी рдеीं।
-------

рд╕рдо्рд╡ेрджрдиाрдУं рдХा рдкрд▓рд╕्рддрд░ 

рд░рд╡िрд╡ाрд░ рд╕्рдХूрд▓ рдХी рдЫुрдЯ्рдЯी рдеी। рдоाрдирд╕ी рдЪाрдп рдХा рдХрдк рд▓ेрдХрд░ рдмाрд▓рдХрдиी рдоें рдЖ рдЧрдпी। рд╕реЬрдХ рдкрд░ рд╕ुрдмрд╣ рдХी рд╕ैрд░ рд╕े рд▓ौрдЯ рд░рд╣े рдХुрдЫ рджंрдкрддिрдпों рдкрд░ рдоाрдирд╕ी рдХी рдиреЫрд░ рдЧрдпी। рдХिрддрдиे рдЕрдЪ्рдЫे рд▓рдЧ рд░рд╣े рдеे। рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рд╕ुрдЦрдж рдЕрдиुрднрддिрдпाँ, “рдоैंрдиे рдХрднी рдорд╣рд╕ूрд╕ рдирд╣ीं рдХीं! ” рдоाрдирд╕ी рдмुрджрдмुрджाрдпी।
рдЪीрдиी рдХे рдмाрдж рднी рдЪाрдп рдлीрдХी рд▓рдЧ рд░рд╣ी рдеी। рдаीрдХ рд╡ैрд╕े рд╣ी рдмрд╣ुрдд рд╕ुंрджрд░, рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рдХूрд▓ рдХी рдЯीрдЪрд░ рдоाрдирд╕ी рдХा рдЬीрд╡рди рдеा। рдХрднी рдЗрд╕ рдмाрд▓рдХрдиी рдоें рдоाँ, рдкाрдкा, рднाрдИ рдХे рд╕ाрде рдмैрда рдЪाрдп рдкीрддी рдеी। рдоाँ, рдкाрдкा рдорд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рдоंреЫिрд▓ рдЙрд╕рдХे рдиाрдо рдХрд░ рдЧрдП рдкрд░ рд╡ो рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХा рд╕ूрдиाрдкрди рдХिрд╕рд╕े рдмाँрдЯें?
рд╣рд▓्рдХी рдмрд░рд╕ाрдд рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЪुрдХी рдеी। рд╣рдеेрд▓िрдпों рд╕े рдлुрд╣ाрд░ рдХो рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрддीрдд рдХी рд╕्рдоृрддिрдпाँ рдоाрдирд╕ी рдХो рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рдиे рд▓рдЧीं।
рдкाрдкा рдиे рдзूрдордзाрдо рд╕े рд╡िрд╡ाрд╣ рдХिрдпा рдеा। рднрд░ा-рдкूрд░ा рд╕рд╕ुрд░ाрд▓, рд╕рдм рдзрди-рд╡ैрднрд╡ рдкрд░ рд╕ुрдЦ рдПрдХрджिрди рди рдоिрд▓ा। рдЬिрд╕рдХे рд╕ाрде рдЬीрд╡рди рдмिрддाрдиा рдеा рд╡ो рд╣ी рдЕрдкрдиा рди рд╣ुрдЖ!  рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд╕ाрд▓ рднрд░ рдмाрдж рдоाрдирд╕ी рдЬाрди рдЧрдИ рдеी рдХि рдкрддि рдХा рд░िрд╢्рддे рдХी рднाрднी рд╕े рдЕрд╡ैрдз рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै।
рдЦूрдм рдХ्рд▓ेрд╢ рдХिрдпा। рдХрдоाрдК рдмेрдЯे рдХे рдЖрдЧे рд╕ाрд╕-рд╕рд╕ुрд░ рдоौрди рд░рд╣े। рдкрддि рдиे рд╕ाрдл рдХрд╣ рджिрдпा, “рд░рд╣рдиा рд╣ै рд░рд╣ो рдирд╣ीं рддो …! рдоैं рдЙрд╕े рдирд╣ीं рдЫोрдбूंрдЧा।”
рдирддीрдЬा рддрд▓ाрдХ рдФрд░ рдоाрдирд╕ी рджो рд╕ाрд▓ рдоें рд╣ी рдоाрдпрдХे рд╡ाрдкिрд╕ рдЖ рдЧрдпी। рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдШाрд╡ рднрд░ा। рджूрд╕рд░े рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрдиे реЫोрд░ рджिрдпा। рдкрд░ рдоाрдирд╕ी  рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдиाрдо рд╕े рдШрдмрд░ाрддी рдеी। рдЬрдм рддрдХ рдХुрдЫ рд╕рдо्рднрд▓ी - рдоाрддा -рдкिрддा рдЬा рдЪुрдХे рдеे। рдЙрдо्рд░ рд╣ाрдеों рд╕े рдлिрд╕рд▓ рдЪुрдХी рдеी।
рдЖрдЬ рднाрдИ рдХा рдЕрдкрдиा рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╣ै। рдоाрдирд╕ी рдХे рдкाрд╕ рд╣ै- рдЙрд╕рдХी рдиॉрдХрд░ी, рдЙрд╕рдХा рдЕрдкрдиा рдкोрд░्рд╢рди рдФрд░ рдЬीрд╡рди  рдХी рджीрд╡ाрд░ों рд╕े рдЭреЬрддा рд╕ूрдиाрдкрди!
рддрднी рднाрднी рдиे рдЖрд╡ाреЫ рджी, “рджीрджी, реЫрд░ा рдиीрдЪे рдЖрдЗрдП।”
рдоाрдирд╕ी рдЕрддीрдд рд╕े рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд▓ौрдЯी। рд╕ीреЭिрдпाँ рдЙрддрд░ рдиीрдЪे рдЧрдпी।
“рджीрджी, рд╣рдо рдХुрдЫ рджिрди рдХे рд▓िрдП рдмाрд╣рд░ рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं। рдЗрдирдХे рджрдл्рддрд░ рдХा рдПрдХ рдЯूрд░ рд╣ै। рдмрдЪ्рдЪे рднी рд╕ाрде рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं।”
рдЗрддрдиा рдХрд╣ рднाрднी рдиे рдХрдирдЦिрдпों рд╕े рднाрдИ рдХो рджेрдЦा। рднाрдИ рдиे рдмреЬी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд╕े рд╢рдм्рджों рдХो рдкिрдШрд▓ाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा, “рдоाрдирд╕ी, рд╡ो рдЯूрд░ рд╣ै рди рддो рдмрд╕ рдкрддि-рдкрдд्рдиी рд╡ рдмрдЪ्рдЪे рд╣ी рд╕ाрде рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╡рд░рдиा рддुрдо्рд╣ें рднी рд▓े рдЬाрддे।”
рднाрдИ-рднाрднी рдХी рдиреЫрд░ें рдоिрд▓ीं। рдиреЫрд░ों рдХी рднाрд╖ा рдФрд░ рд╢рдм्рджों рдХी рднाрд╖ा рдХा рдЕंрддрд░ рдоाрдирд╕ी рд╕рдордЭ рдЧрдпी рдеी।
“рдЕрдЪ्рдЫा рдШрд░ рдХा рдз्рдпाрди рд░рдЦрдиा।” рдЗрддрдиा рдХрд╣ рднाрдИ рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕рд╣िрдд  рдмाрд╣рд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा।
рдЖंрдЧрди рдоें рдЕрдХेрд▓ी рдЦреЬी рдоाрдирд╕ी рдиे рджрд░рд╡ाреЫा рдмрди्рдж рдХिрдпा। рднाрдИ рдХे рдкोрд░्рд╢рди рдкрд░ рджрд░рд╡ाрдЬों рдкрд░ рд▓рдЯрдХрддे рддाрд▓े рдоाрдиों рдоाрдирд╕ी рдХो рдоुँрд╣ рдЪिреЭा рд░рд╣े рдеे!
рдердХे рдХрджрдоों рд╕े рдЪрд▓рддे рд╣ुрдП рдоाрдирд╕ी рд╕ीреЭिрдпों рдХी рдУрд░ рдмреЭी। рджो рд╕ीреЭिрдпाँ рдЪреЭрддे рд╣ी рдиिрдвाрд▓ рддीрд╕рд░ी рд╕ीреЭी рдкрд░ рдмैрда рдЧрдпी।
рдЕंрджрд░ рдХрдм рд╕े рд░ोрдХ рдХрд░ рд░рдЦी рд╕िрд╕рдХिрдпाँ рдмाँрдз рддोреЬ рдХрд░ рдмрд╣ рдиिрдХрд▓ीं। рд░ोрддे рд╣ुрдП рдоाрдирд╕ी рдЙрдардХрд░ рдЕрдкрдиे рдкोрд░्рд╢рди рдкрд░ рдЖ рдЧрдпी। рдХрдорд░े рдХी рдЫрдд  рд╕े рдкрд▓рд╕्рддрд░ рдЭреЬ рдХрд░ рдоाрдирд╕ी рдкрд░ рдЧिрд░ा!  рджрдмी, рдШुрдЯी рдЪीрдЦों рдХे рд╕ाрде рдоाрдирд╕ी рдХी рд╕ूрдиी рд╕рдо्рд╡ेрджрдиाрдУं рдХा рдкрд▓рд╕्рддрд░ рднी рдЭреЬрдиे рд▓рдЧा।
48 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдоाрдирд╕ी рдиे рдЕрдкрдиे рд╕्рдХूрд▓ рдХे 50 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рд╡िрд╡ेрдХ рдХो рдлोрди рдоिрд▓ाрдпा। рд╡िрд╡ेрдХ рдХी рджो рдмेрдЯिрдпाँ рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рдеीं। рдкрдд्рдиी рдХी  рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдиिрддांрдд рдЕрдХेрд▓े рдеे।
“рд╡िрд╡ेрдХ, рдоुрдЭрд╕े рд╢ाрджी рдХрд░ोрдЧे?”
рдЬрд╡ाрдм рд╕ुрди рдоाрдирд╕ी рдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдЦिрд▓ी рдоुрд╕्рдХाрди рдиे рд╕рдо्рд╡ेрджрдиाрдУं рдХा рдкрд▓рд╕्рддрд░ рдкрдХ्рдХा рдХрд░ рджिрдпा।

рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╡ाрд░्рдирд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ рдФрд░ рд▓ेрдЦрдХ рд░ॉрдмрд░्рдЯ рдЬрдЩ्рдХ рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрд╡ाрдж

рдоेрд╣ेрд░ рд╡ाрди

рдоेрд╣ेрд░ рд╡ाрди

рдпрд╣ рдкрдд्рд░ाрдЪाрд░ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдФрд░ рдЕрдиिрд╢्рдЪिрдд्рддा рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХे рдк्рд░рдгेрддा рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ рд╡ाрд░्рдирд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ рдФрд░ “рдм्рд░ाрдЗрдЯрд░ рджैрди рдеाрдЙреЫेंрдб рд╕рди्рд╕” рдХे рд▓ेрдЦрдХ рд░ॉрдмрд░्рдЯ рдЬрдЩ्рдХ рдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрди рдкрдд्рд░ों рдоें рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдФрд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ рдХी рдоुрд▓ाрдХाрдд рдФрд░ рдЕрди्рдп рдШрдЯрдиाрдУं рд╕рд╣िрдд рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдУं рдХा реЫिрдХ्рд░ рд╣ै। рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдФрд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ рдХी рдоुрд▓ाрдХाрдд рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХाреЮी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдФрд░ рд░рд╣рд╕्рдпрдордп рдоाрдиी рдЬाрддी рд░рд╣ी рд╣ै, рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдиाрдЯрдХीрдп рд░ूрдк рд╕े рддрдоाрдо рдХрдпाрд╕ рд▓рдЧाрдпे рдЬाрддे рд░рд╣े рд╣ैं। 

****************

17 рдирд╡ंрдмрд░, 1956

рдк्рд░िрдп рдбॉ. рдЬрдЩ्рдХ,

рдЕрдкрдиे рдк्рд░рдХाрд╢рдХ рдХे реЫрд░िрдпे рдкрд░рдоाрдгु рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХे рдмाрд░े рдоें рд▓िрдЦी рдЧрдИ рдмेрд╣рддрд░ीрди рдФрд░ рд░ोрдЪрдХ рдХिрддाрдм рдоुрдЭे рднेрдЬрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЖрдкрдХो рдмрд╣ुрдд рдзрди्рдпрд╡ाрдж. рдЪूँрдХि рдоैं рдкिрдЫрд▓े рдХुрдЫ рджिрдиों рд╕े рдмीрдоाрд░ рдеा рдЗрд╕рд▓िрдпे рдоुрдЭे рдкूрд░ी рдХिрддाрдм рдкреЭрдиे рдХा рдоौрдХा рдоिрд▓ рдЧрдпा рдФрд░ рдоैंрдиे рдкाрдпा рдХि рдЖрдкрдиे рдкрд░рдоाрдгु рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХे рдЗрд░्рдж-рдЧिрд░्рдж рдХे рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдХी рдХाреЮी рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕े рдкреЬрддाрд▓ рдХी рд╣ै। рдПрдХ рддрде्рдп рдпрд╣ рднी рд╣ै рдХि рдЖрдкрдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдаाрдпे рдЧрдпे рдХुрдЫ рдиाреЫुрдХ рдоुрдж्рджों рдкрд░ рдХिрд╕ी рди рдХिрд╕ी рдХो рдХुрдЫ рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдпрд╣ рдХोрдИ рдорд╣ाрди рдЦрддрд░ा рдирд╣ीं рд╣ैं। рдХिрддाрдм рдХे рдЕंрдд рдоें реЮ्рд░ेंрдХ рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдФрд░ рдмोрд░ рдХा рд░ुрдЬрд╡ेрд▓्рдЯ рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рдЬ्рдЮाрдкрди рдоेрд░ी рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдкрдХी рдХिрддाрдм рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ै। рдкुрдирд░ाрд╡рд▓ोрдХрди рдоें рдЗрд╕ рдмाрдд рд╕े рд╢ाрдпрдж рд╣ी рдХोрдИ рдЗрдирдХाрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпाрдУं рдХो рд╕рдордЭрдиे рдФрд░ рдЙрдирдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдоें рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рдк्рд░рдХृрддि рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮों рд╕े рдХрд╣ीं рдЕрдзिрдХ рдмेрд╣рддрд░ рдеे।

рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдЖрдкрдХी рдХिрддाрдм рдоें рджिрдпे рдЧрдпे рдХुрдЫ рдм्рдпौрд░ों рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдоुрдЭे рдХुрдЫ рдХрд╣рдиा рд╣ै рдпрд╣ рдХिрддाрдм рдХे рджूрд╕рд░े рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоें рднूрд▓ рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдЖрдкрдХी рдХाреЮी рдорджрдж рдХрд░ेрдЧा (рдЬो рдХि рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рд╡рдЪрди рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрд░िрд╣ाрд░्рдп рд╣ै)। 
рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо, рдкृрд╖्рда 52: рдпрд╣ рдмिрди्рджु рдоेрд░े рд▓िрдП рдХाреЮी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै. рдЖрдкрдиे рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рдХे рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рджृрдв рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡рд░्рдгрди (рдЬो рдХि рдоेрд░ी рд╕рдордЭ рдоें рдЯेрд▓рд░ рд╕े рдХी рдЧрдИ рдмाрддрдЪीрдд рд╕े рдиिрдХाрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै) рдХिрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд▓рдЧрднрдЧ рдЕंрдд рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै “рдЙрд╕ (рдЯेрд▓рд░ Teller) рдХो рдРрд╕ा рдоाрдирдиा рдкреЬा рдеा рдХि рдЙрд╕рдХा рдпрд╣ рдкुрд░ाрдиा рджोрд╕्рдд рдФрд░ рд╕рд╣рдкाрдаी рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХा рд╡реЮाрджाрд░ рд░рд╣ेрдЧा”। рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕рдХे рдаीрдХ рдмाрдж рд╡ाрд▓ा рд╡ाрдХ्рдп рдЗрд╕рдХा рдк्рд░рддिрдж्рд╡рди्рдж्рд╡ी рд╣ै, рдоेрд░ा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╡ाрдХ्рдп рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рдХे рд░ाрдЬрдиिрддिрдХ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдЧрд▓рдд рдЪिрдд्рд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕рди 1931 рд╕े 1935 рдХे рдмीрдЪ рдоैंрдиे рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рдХो рд▓рдЧрднрдЧ рд░ोреЫ рджेрдЦा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рд╢ाрдпрдж рдоैं рдХिрд╕ी рдФрд░ рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХाреЮी рд▓рдо्рдмे рд╕рдордп рд╕े рдЬाрдирддा рд╣ूँ। рдкрд╣рд▓े рддो, рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпे рдЧрдпे рдЕрдкрд░ाрдзों рд╕े рдЙрддрдиी рд╣ी рдШृрдгा рдХрд░рддा рд╣ै рдЬिрддрдиा рдХि рдХोрдИ рдЕрди्рдп рдЕрдЪ्рдЫा рдЗंрд╕ाрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдШृрдгा рдмाрдж рдоें рднी рдХрднी рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ुрдИ, рд╣ाрд▓ाँрдХि рдпрд╣ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде, рдбрд░ рдХे рдХाрд░рдг рдХी рдЧрдИ рдк्рд░рд╢ंрд╕ा рд╣ो, рдЬрдм рдЙрд╕рдиे (рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे реЫрд░िрдпे) рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдиреЫрджीрдХी рд╕े рджेрдЦा рд╣ो рдХि рд╣िрдЯрд▓рд░ рдиे рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рд╕рдд्рддा рдХो рдЙрди рдЕрдд्рдпंрдд рд╕рдорд░्рде, рдкреЭे-рд▓िрдЦे рд▓ोрдЧों рд╕े рд╣рдеिрдпाрдиे рдоें рд╕реЮрд▓рддा рдкाрдИ рдЬिрдирдХे рдк्рд░рдпाрд╕ рдЬрд░्рдорди рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рджिрд╢ाрдУं рдХी рдУрд░ рдеे, рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЙрд╕े (рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХो) рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХे рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╕ुрд╡िрдзाрдпें рдФрд░ рд░िрдпाрдпрддें рд╡िрджेрд╢ों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИं, рдЙрдирдХे рд▓िрдпे рдм्рд░ूрдиिंрдЧ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ेрд╕ेрдоेрди рд╣рдоेрд╢ा рдкाрдиे рдХी рдмेрдХाрд░ рдХोрд╢िрд╢ें рдХрд░рддे рд░рд╣े। рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рд▓िрдпे рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡реЮाрджाрд░ी рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рдмाрдд рдХрд░рдиा рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рджूрд░ рдХी рдХौреЬी рд╣ैं।
рдпुрдж्рдз рдХे рд╢ुрд░ू рд╣ोрддे рд╣ी, рд╣рд░ рдПрдХ рдЬрд░्рдорди рднौрддिрдХрд╡िрдж рдХे рдорди рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдЬ рдЕрд╕рдоंрдЬрд╕ рдеा рдХि рдЙрдирдХे рд╣рд░ рдПрдХ рдХाрдо-рдХाрдЬ рдХा рдорддрд▓рдм рдпा рддो рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХी рдЬीрдд рдеा рдпा рдлिрд░ рдЬрд░्рдордиी рдХी рд╣ाрд░, рдФрд░ рд╣рдоाрд░े рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдиिрд╕्рд╕ंрджेрд╣ рдЙрдирдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рджोрдиों рд╡िрдХрд▓्рдк рднрдпंрдХрд░ рдеे। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें, рдоैं рдоाрдирддा рд╣ूँ рдХि рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХा рдЕрд╕рдоंрдЬрд╕ рдЕрди्рдп рдоिрдд्рд░-рджेрд╢ों рдХे рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рднी рд░рд╣ा рд╣ोрдЧा, рдЬैрд╕े рд╣ी рдЙрди्рд╣ें рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рдХिрд╕ी рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рдХे рд▓िрдпे рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ рдХिрдпे рд╣ोंрдЧे, рдЙрд╕ी рд╕рдордп рд╡рд╣ рд╕्рддाрд▓िрди рдХी рдЬीрдд рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рдкрд░ рд░ूрд╕ рдХे рд╕рд╢рдХ्рдд рдЖрдХ्рд░рдордг рдХे рд▓िрдпे рднी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдз рд╣ो рдЧрдпे рд╣ोंрдЧे। рдХुрд▓ рдоिрд▓ाрдХрд░, рдЗрд╕ рдЕрд╕рдоंрдЬрд╕ рдоें рдЬрд░्рдорди рднौрддिрдХрд╡िрджों рдиे рдЙрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рд░ूреЭिрд╡ाрджिрдпों рдХी рддрд░рд╣ рдХाрдо рдХिрдпा, рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рди рд╕िрд░्реЮ реЫрд░ुрд░рдд рдеी рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рднी рдеा рдФрд░ рдЬो рднी рднाрдЧ्рдпрд╢ाрд▓ी рдеे рдФрд░ рдЗрд╕ рджौрд░ाрди рдмрдЪे рд░рд╣े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рдк्рд░рд▓рдп рдХे рдЕंрдд рдХा рдЗंрддреЫाрд░ рдХिрдпा। 

рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд рдкृрд╖्рда 91: рдоुрдЭे рдЧॉрдбрд╕्рдоिрде рдХे рдШрд░ рдкрд░ рд╣ुрдпी реЮрд░्рдоी рд╕े рдоुрд▓ाрдХाрдд рдпाрдж рд╣ै, рдкрд░ рдпрд╣ рдПрдХрджрдо рдпाрдж рдирд╣ीं рд╣ै рдХि реЮрд░्рдоी рдиे рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рд╕рдорд╕्рдпा рдХ рдХोрдИ реЫिрдХ्рд░ рдХिрдпा рдеा। рдЕрдЧрд▓े рдпुрдж्рдз рдоें рдкрд░рдоाрдгु рд╣рдеिрдпाрд░ рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпे рд╣ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं, рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╕ंрднрд╡рдиाрдУं рдХो рдоैंрдиे рдиिрд╢्рдЪिрдд рддौрд░ рдкрд░ рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдеा, рд╣ाрд▓ाँрдХि рдЙрд╕рдХो рдоैंрдиे рдЕंрджрд░ूрдиी рдбрд░ рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдкрдиे рдЕंрджрд░ рд╣ी рджрдмा рджिрдпा рдеा। рдХिрд╕ी рднी рдХीрдордд рдкрд░, рдоुрдЭे рдпрд╣ рдпाрдж рдирд╣ीं рдЖ рд░рд╣ा рдХि рдЬैрд╕े рдХि рдоैंрдиे рдХрд╣ा рдХि рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХा реЫिрдХ्рд░ рд╣ुрдЖ рд╣ो, рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдпाрдж्рджाрд╢्рдд рдХा рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХрдореЫोрд░ рд╣ोрдиा рдЦुрдж рд╣ी рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рджрдорди рдХे рд╕्рддрд░ рдХा рд╕ंрдХेрдд рд╣ो। рдкेрдЧ्рд░ाрдо рдХे рд╕ाрде рдмाрддрдЪीрдд рдеोреЬा рдмाрдж рдоें рд╣ुрдпी рдФрд░ рдоैंрдиे рдЙрд╕ рд╕рдордп рджृреЭ-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╕े рдкेрдЧ्рд░ाрдо рдХो рдХрд╣ा рдХि рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдпुрдж्рдз рдоें рд╣िрдЯрд▓рд░ рд╣ाрд░ рдЬाрдпेрдЧा рд╣ाрд▓ाँрдХि рдоुрдЭे рдорд╣рд╕ूрд╕ рд╣ुрдЖ рдеा рдХि рдоुрдЭे рдЕрдзिрдХाрдзिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЬрд░्рдордиी рдоें рдоौрдЬूрдж рдЬिрддрдиा рднी рдХुрдЫ рдЕрдЪ्рдЫा рдеा рдЙрд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдЬрд░्рдордиी рдоें рд░ुрдХрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдеा। рдЗрд╕ी рдоुрд▓ाрдХाрдд рдХे рджौрд░ाрди рд╣ी, рдоैंрдиे рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдеा рдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рд╕ाрде рдпुрдж्рдз рдХा рдПрдХ рдЕрд╣рдо рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрди рдЬाрдпेрдЧा। рдПрдХ рддрд░реЮ рдоुрдЭे рдЖрд╢ा рдеी рдХि рдпुрдж्рдз рдЬрд▓्рджी рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рддрд░реЮ, рдоुрдЭे рдпрд╣ рдПрд╣рд╕ाрд╕ рдеा рдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдЙрдЪ्рдЪ рдХोрдЯि рдХी рдХрдаिрдиाрдЗрдпाँ рдЖрдпेंрдЧीं (рдЬिрдирдХे рдмाрд░े рдоें рдоैंрдиे рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕ोрдЪा рдирд╣ीं рдеा)

рдкृрд╖्рда 100 рдХे рдмाрд░े рдоें: рдпрд╣ाँ рджूрд╕рд░े рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдХे рдЕंрдд рдоें рдЖрдк рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рдЦिрд▓ाреЮ рд╕рдХ्рд░िрдп рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХे рдмाрд░े рдоें рдмाрдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं, рдФрд░ рдоैं рд╕ीрдзे-рд╕ीрдзे рдпрд╣ рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдпे рдоाреЮी рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ- рдоुрдЭे рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдЕрдзिрдиाрдпрдХрд╡ाрджी рддाрдиाрд╢ाрд╣ी рдХी рд╕рдордЧ्рд░ рдЧрд▓рддреЮрд╣рдоी рдХो рдмрдпाँ рдХрд░рддा рд╣ै। рддाрдиाрд╢ाрд╣ी рдоें рд╕рдХ्рд░िрдп рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХेрд╡рд▓ рд╡рд╣ी рд▓ोрдЧ рдХрд░ рдкाрддे рд╣ै рдЬिрди्рд╣ें рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╕рд╣рднाрдЧिрдпों рдХी рддрд░рд╣ рджेрдЦा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрджि рдХोрдИ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╡िрдкिрд░ीрдд рдмोрд▓рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рд╕рдХ्рд░िрдп рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХी рдХिрд╕ी рднी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рд╕े рдЦुрдж рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдардЧ рд▓ेрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдпा рддो рд╡рд╣ рд╡्рдпрд╡्рд╕्рдеा рдХी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдХेрд╡рд▓ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЕрд╡рд╕рд░ों рдкрд░ рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХ्рд╖рддि-рд╢ूрди्рдп рддрд░ीрдХे рд╕े рдХрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕рдХा рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рдк्рд░рднाрд╡ рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдк्рд░рддिрдмाрдзिрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै; рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдпे рдХोрдИ рдиौрдЬрд╡ाрдиों рдХे реЫрд░िрдпे рдЕрдкрдиी рдмाрдд рдХрд╣ рд╕рдХрддा рд╣ै: рдЕрд░े рд╡ाрд╣! рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ ’рдЕ’ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫे рд╡ृрдж्рдз рдЖрджрдоी рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдмेрд╢рдХ рд╡рд╣ рдиौрдЬрд╡ाрдиों рдХे рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें рдЕрдХ्рд╖рдо рд╣ैं рдЕрдерд╡ा рдРрд╕ी рд╣ी рдХोрдИ рдмाрдд। рдЕрдерд╡ा, рд╡िрд░ोрдзी/ рдХ्рд░ाँрддिрдХाрд░ी рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЫाрдд्рд░ों рдХो рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рд╕рдХ्рд░िрдпрддा рдХे рд▓िрдпे рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै, рдРрд╕े рдоें рд╡рд╣ рдХुрдЫ рд╣ी рджिрдиों рдоें рдХंрд╕рди्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдХैंрдо्рдк्рд╕ рдоें рдХैрджी рд╣ोрдХрд░ рдкреЬा рдоिрд▓рддा рд╣ै, рдФрд░ рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЙрд╕рдХी рд╢рд╣ाрджрдд рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрдЬ्рдЮाрдд рд░рд╣ рдЬाрддी рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдмोрд▓рдиे рдХा рдоौрдХा рдирд╣ीं рджिрдпा рдЬाрддा। рдоैं рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддा рдХि рдоेрд░ी рдЗрд╕ рдЯिрдк्рдкрдгी рдХे рдЬрд░िрдпे рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рдЧрд▓рдд рдЕрд░्рде рдиिрдХाрд▓ा рдЬाрдпे рдХि рдоैं рдЦुрдж рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХी рдЦिрд▓ाреЮрдд рдоें рд╕рдХ्рд░िрдп рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдЗрд╕рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд, рдоुрдЭे 20 рдЬुрд▓ाрдИ рдХे рдкрд╣рд▓े рд╣рдоेрд╢ा рд▓ोрдЧों (рдЬिрдирдоें рд╕े рдХुрдЫ рдоेрд░े рджोрд╕्рдд рд╣ैं) рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рд╢рд░्рдо рдХा рдПрд╣рд╕ाрд╕ рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдПрдХ рд╕рдордп рдкрд░ рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдоें рдЕрдкрдиे рдЧंрднीрд░ рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХे рдХाрд░рдг рдЬाрдиें рднी рдЧंрд╡ाрдИं рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЙрдирдХे рдЙрджाрд╣рд░рдг рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ैं рдХि рд╕рдЪ्рдЪा рдк्рд░рддिрд░ोрдз рдХेрд╡рд▓ рдЙрди्рд╣ीं рд▓ोрдЧों рдХी рддрд░реЮ рд╕े рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬो рдХि рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХे рд╕рд╣рдЧाрдоी рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рд╣рдоाрд░ा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрджाрд╣рд░рдг “рдХेрдиाрд░िрд╕” рдеा рдЬिрд╕рдиे рдХि рд╣рдоाрд░े рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХे рд╕рдоूрд╣ рдХो рдЗрдХрдЯ्рдаा рдХрд░рдиे рдоें рднी рдПрдХ рд╕рдордп рдкрд░ рдорджрдж рдХी рдеी।

рдкृрд╖्рда рд╕ंрдЦ्рдпा 175: рдЙрд░्реЮेрд▓्рдб рдХी рд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдпाрдд्рд░ा рдХे рджौрд░ाрди рдХी рдПрдХ рдЫोрдЯी рд╕ी рдШрдЯрдиा рдХा рдм्рдпौрд░ा рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╣ै। рдЪूँрдХि рд╕рднी рдкुрд░ुрд╖ рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे “рдлोрдХ्рд╕्рдЯрд░्рдо” (рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдиाреЫी рд╕ेрдиा, рдЬो рдХि рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡ рдпुрдж्рдз рдХे рд╕рдордп рд╕ाрдзाрд░рдг рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рдеी) рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рдХा рдорд╕ौрджा рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा, рд╣ाрд▓ाँрдХि рдпрд╣ рдХोрдИ рд╕ाрдзाрд░рдг рдШрдЯрдиा рдирд╣ीं рдеी, рдХрдИ рдиाрдЧрд░िрдХ рджेрд╢ рдХे рдЖрдЧे рдФрд░ рдкीрдЫे рдХी рдУрд░ рд╕े рднाрдЧ рдЧрдпे рдеे। рдЗрд╕े рд░ोрдХрдиे рд╣ेрддु рд╕ेрдиा рдиे рдРрд╕े рднрдЧोреЬों рдХो рдкрдХреЬрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЕрдкрдиे рдкрд╣рд░ेрджाрд░ों рдХो рд╕реЬрдХ рдкрд░ рдЫोреЬ рджिрдпा рдеा рдЬрд╣ाँрдкрд░ рдЙрди्рд╣ें рдпрджा-рдХрджा рдмिрдиा рдХिрд╕ी рд╕ैрди्рдп рди्рдпाрдпिрдХ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХे реЮाँрд╕ी рдкрд░ рдЪреЭा рджिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдоैंрдиे рдЗрд╕ рд╡िрдкрдд्рддि рд╕े реЩुрдж рдХो рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЕрдкрдиे рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕े рдПрдХ рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рд▓िрдпा рдеा। рд╣ाрд▓ाँрдХि рдПрдХ реЮौрдЬी рдиे рдкрд╣рдЪाрди рд▓िрдпा рдеा рдХि рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХा рджрд╕्рддाрд╡ेреЫ рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕े рдмрд╣ुрдд рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдмрдирд╡ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рдХрд╣ा рдеा рдХि рд╡рд╣ рдоुрдЭे рдЕрдкрдиे рдХрдоाँрдбिंрдЧ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХे рд╕рдордХ्рд╖ рдкेрд╢ рдХрд░ेрдЧा। рдЗрд╕ рдЦрддрд░рдиाрдХ рдоोреЬ рд╕े рдоैं рдЦुрдж рдХो рдкाрд▓-рдоाрд▓ рд╕िрдЧрд░ेрдЯ्рд╕ рдХे рдкैрдХेрдЬ рдХी рд░िрд╢्рд╡рдд рджेрдХрд░ рдмрдЪा рдкाрдпा рдеा। рд╡ैрд╕े, рдоेрд░ा рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕े рдЪрд▓ा рдЖрдиा рди рддो рдХрд░्рдирд▓ рдкाрд╢ рдХी реЮौрдЬ рд╕े рднाрдЧ рдЖрдиा рдеा рдФрд░ рди рд╣ी реЮोрдХ्рд╕्рдЯрд░्рдо рд╕े; рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдеाрди рдоें рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдПрд╣рддिрдпाрдд рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा рдиिрд░्рдгрдп рдеा рдЬो рдХि рдоेрд░े рдЙрд╕ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рдкрд░िрдгाрдо рдеा рдХि рдоुрдЭे рдЕंрддिрдо рдпुрдж्рдзों рдХे рдХ्рд╖рдгों рдоें рдЕрдкрдиे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рддрд░реЮ рд╣ोрдиा рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдоैं рдЙрд╕ рдХ्рд╖рдг рддрдХ рд╣ेрдЪिंрдЬрди рдоें рдмрдиा рд░рд╣ा рдЬрдм рддрдХ “реЮोрдХ्рд╕рдЯрд░्рдо” рднंрдЧ рдХрд░ рджिрдпा рдЬा рдЪुрдХा рдеा рдФрд░ реЮाँрд╕ीрд╕ी рдЯैंрдХ्рд╕ рдЖ рд░рд╣े рдеे। рддрдм рдоैं рд░ाрдд рдХे 3 рдмрдЬे рдЕрдкрдиी рд╕ाрдИрдХिрд▓ рд╕े рдиिрдХрд▓ рдЖрдпा рдеा।  

рдЕрдм рдХुрдЫ рдоाрдоूрд▓ी рдм्рдпौрд░े: 

рдкृрд╖्рда 177 рдкрд░ рдЙрд░्рдмैрдЪ рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЙрд░्реЮेрд▓्рдб рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдпे।

рдкृрд╖्рда 224: рдоैंрдиे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдЯोрдмाрдЗрд╕ рд╕्рдоोрд▓ेрдЯ рдирд╣ीं, рдПрди्рдеोрдиी рдЯ्рд░ोрд▓ोрдк рдХी рд╕ाрд░ी рд░рдЪрдиाрдпें рдкреЭी рд╣ुрдИं рд╣ैं। 
рдЕंрддрддः рдкृрд╖्рда 225: рдкрд╣рд▓ी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдоें, рдоैंрдиे рд╕рдЪ рдоें рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рдирд╣ीं рдХिрдпा рдеा, рдХ्рдпोंрдХि рдоैं рдЬाрдирддा рдеा рдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдоों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдЕрд╡िрд╢्рд╡рд╕्рдпрдиीрдп рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ्рддा рд╣ोрдЧी। рдХेрд╡рд▓ рджूрд╕рд░ी рд░ेрдбिрдпो рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХे рдмाрдж рдЬрд╣ाँ рдпрд╣ рд╕ाреЮ рддौрд░ рдРрд╕े рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрдпा рдЧрдпा, рдЬिрдирдХे реЫрд░िрдпे рдоैं рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХे рд╕ाрде рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп рдмрдиा рдкाрдпा рдХि рдЕрдоेрд░िрдХा рдиे рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдкрд░ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЕрд░рдмों рдЦрд░्рдЪ рдХिрдпे рд╣ैं рдФрд░ рдЗрд╕ рдХाрдо рдоें рд╕ैрдХреЬों рд╣рдЬाрд░ рд▓ोрдЧों рдиे рдЗрд╕рдкрд░ рдХाрдо рдХिрдпा рд╣ै। рд╕рдоाрдЪाрд░ों рдХे рджूрд╕рд░े рдк्рд░рд╕ाрд░рдг рдХे рдмाрдж рдоैंрдиे рдЗрд╕ рд╡िрдЪाрд░ рдХो рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдХि рдЕрдоेрд░िрдХिрдпों рдиे рднाрд░ी рдмрдо рдЧिрд░ाрдпा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдиे рд░ेрдбिрдпो-рдПрдХ्рдЯिрд╡ рдк्рд░рджूрд╖рдг рдХे реЫрд░िрдпे рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ीрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХिрдпा рд╣ोрдЧा। рдФрд░ рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдмрд╣ुрдд рдЖрд╕ाрди рдеा, рдЪूँрдХि рд╣рдордиे рдЗрд╕े рдмрд╣ुрдд рдЕрдЧंрднीрд░рддा рд╕े рд▓िрдпा рдХि рдЕрдоेрд░िрдХी рд▓ोрдЧों рдиे рдкाрдЗрд▓ (рдмाрд░ूрдж рдХे рдвेрд░) рдЗрддрдиी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдмрдиा рд▓िрдпे рд╣ोंрдЧे рддो рдЗрд╕рдоें рдЙрди्рд╣ें рд░ुрдЪि рд╢ाрдпрдж рд╣ी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдпे। рд▓ेрдХिрди рд╣рдоाрд░े рд▓िрдпे рдкाрдЗрд▓ (рдмाрд░ूрдж рдХे рдвेрд░) рдФрд░ рдмрдо рдХे рдмीрдЪ рдХा рд╕ाреЮ рдЕрди्рддрд░ рдеा, рд╣рдордиे рд╕ेрдоिрдиाрд░ рдоें рдЕрдЧрд▓े рд╣ी рджिрди рдмрдо рдХे рдЖрдХाрд░ рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдХाрд░्рдпрдк्рд░рдгाрд▓ी рдХी рдЧрдгрдиा рдХрд░ рд▓ी рдеी। рд╣ाрд▓ाँрдХि рдоैं рдЗрд╕ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдпрд╣ рдХрд╣рдиा рдЪाрд╣ूँрдЧा рдХि рд╕рди 1944 рдоें рдЧोрдПрд░िंрдЧ рдЗрди्рд╕्рдЯीрдЪ्рдпूрдЯ рд╕े рдПрдХ рджूрдд рд╣рдоाрд░े рдпрд╣ाँ рдЖрдпा рдеा, рдЙрд╕рдиे рдпрд╣ рдЗंрдЧिрдд рдХिрдпा рдеा рдХि рдпрд╣ рдЦрдмрд░ рдЬाрд╕ूрд╕ों рдХे реЫрд░िрдпे рдЬрд░्рдордиी рддрдХ рдЖрдИ рд╣ै рдХि рдЕрдоेрд░िрдХी рдЬрд░्рдорди рд╕ीрдоा рдоें рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдЧिрд░ाрдиे рдХी рддैрдпाрд░ी рдоें рд╣ैं рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рдоुрдЭрд╕े рдкूрдЫा рдеा рдХि рдХ्рдпा рдоेрд░े рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдпрд╣ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै? рдЙрд╕ рд╕рдордп рдоेрд░ा рдЬрд╡ाрдм рдеा рдХि рдпрдж्рдпрдкि рдоेрд░े рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ (1944 рдХी рдЧрд░्рдоी рддрдХ) рдЗрд╕рдХी рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ्рддा рд╣ै, рд╣ाрд▓ाँрдХि рдоैंрдиे рдЗрд╕рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╕े рдЗрди्рдХाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдеा।

рдкृрд╖्рда 227:  рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЕреЮрд╕рд░ рдХा рдЕंрддिрдо рд╡ाрдХ्рдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдСрдЯो рд╣ाрди рдХे рд▓िрдпे рдирд╣ीं рдеा: рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣ाрди рдЙрд╕ рд╡ाрд░्рддрд▓ाрдк рдоें рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ी рдирд╣ीं рдеे рдФрд░ рдоुрдЭे рджृреЭ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдШोрд░ рд░рдгрдиीрддि рдХे рдХाрд░рдг рд╣ी рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЕреЮрд╕рд░ рдиे рд╕рд╡ाрд▓ рдХा рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рдЬрд╡ाрдм рдирд╣ीं рджिрдпा рд╣ोрдЧा। рдпрджि рдоुрдЭे рдаीрдХ-рдаाрдХ рдпाрдж рд╣ै рддो рдпрд╣ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдСреЮिрд╕рд░, рд╡ाрдЗреЫрд╢ेрдХрд░ рдФрд░ рдоेрд░े рдмीрдЪ рдХा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдоें, рдЬो рдХि рдмрдо рдЧिрд░ाрдиे рдХे рдиैрддिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдкрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рдеा, рдЗрд╕ी рдмीрдЪ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЕреЮрд╕рд░ рдХो рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдкрд░ाрдЬрдп рд╕ी рдорд╣рд╕ूрд╕ рд╣ुрдИ рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рдпрд╣ рдмाрдд реЫोрд░ рджेрдХрд░ рдХрд╣ी рдХि рд╣рдоें рдЙрд╕рдХी рдмाрдд рд╕рдордЭрдиी рд╣ी рдкреЬेрдЧी: рдЙрд╕рдХे рд▓िрдпे рдПрдХ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдпा рдЕрдоेрд░िрдХी реЮौрдЬी рдХा рдЬीрд╡рди 70 рд╣рдЬाрд░ рдЬाрдкाрдиी рдиाрдЧрд░िрдХों рд╕े рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдеा। рддрдм рд╣рдордоें рд╕े рдХिрд╕ी рдиे рдЙрдд्рддрд░ рджिрдпा рдеा “рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ाँ рдЖрдк рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рдиैрддिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рдХे рдмेрд╣рдж рдХрд░ीрдм рд╣ैं”। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ рдЕреЮрд╕рд░ рдЕрдкрдиे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╡्рдпрдеिрдд рднाрд╡ рд▓ेрдХрд░ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдЫोреЬ्рдХрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣рдоाрд░े рд╣рдоेрд╢ा рджोрд╕्рддाрдиा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ुрдЖ рдХрд░рддे рдеे। рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рдЕрдкрдиे рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдордд рд╕े рдЙрд╕ рдЕреЮрд╕рд░ рдХा рдорддрд▓рдм рд╣рдоें рдЖрд╣рдд рдХрд░рдиा рдирд╣ीं рдеा рдФрд░ рд╢ाрдпрдж рд╡рд╣ рдЦुрдж рдмाрдж рдоें рдЕрдкрдиे рдХрдерди рд╕े рджुрдЦी рдеा।

рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ोрдЧा рдпрджि рдЖрдк рдЕрдкрдиी рдХिрддाрдм рдХी рджूрд╕рд░ी рдЫрдкाрдИ рдоें рдХुрдЫ рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░ рд▓ें, рдФрд░ рдоेрд░ी рдпрд╣ рдзाрд░рдгा рд╣ै рдХि рдЖрдкрдХो рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХे рд╕ुрдзाрд░ों рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рдЕрди्рдп рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХी рдУрд░ рд╕े рднी рдоिрд▓ेрдЧी। рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рдЗрддрдиी рд░ोрдЪрдХ рдХिрддाрдм рдХे рд▓िрдпे рдмрд╣ुрдд рдмрд╣ुрдд рдзрди्рдпрд╡ाрдж।

рд╕ाрджрд░ рдЖрдкрдХा,
(рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░)

**********

рд▓ॉрд╕ рдПрди्рдЬेрд▓्рд╕
29 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1956

рдк्рд░िрдп рдФрд░ рдоाрдирдиीрдп рдк्рд░ोреЮेрд╕рд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ,

рдЖрдкрдХो рдЗрддрдиे рджрдпाрд▓ु рдкрдд्рд░ рдХे рд▓िрдпे рд╕ुрдЭाрдпे рдЧрдпे рд╕ुрдзाрд░ों рдХे рд╕рд╣िрдд рдоेрд░ा рдзрди्рдпрд╡ाрдж। 15 рдЬрдирд╡рд░ी рдХो рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рдХिрддाрдм рдХे рдирдпे рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоें рдЖрдкрдХे рд╕ुрдЭाрд╡ों рдХो рдоैंрдиे рдкрд╣рд▓े рд╣ी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХрд░ рд▓िрдпा рд╣ै।
рд╣ाрд▓ाँрдХि рдХुрдЫ рдХो рдоैं рд╕िрд░्реЮ реЮुрдЯ्рдиोрдЯ्рд╕ рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ рдкा рд░рд╣ा рд╣ूँ рддाрдХि рдХिрддाрдм рдХा рдЦाрдХा рдЕрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рди рд╣ो। рдЬрдирд╡рд░ी рдпा реЮрд░рд╡рд░ी рдоें, рдоैं рдХिрддाрдм рдХे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдЬा рд░рд╣ा рд╣ूँ рдЬो рдХि рдЧ्рд░ेрдЯ рдм्рд░िрдЯेрди рдоें рдПрдХ рд╕ाрде рджो рдк्рд░рдХाрд╢рдХों (Gollancz and Hart-Davis) рдХे рд╕ाрде рдФрд░ рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें Harcourt, Brace and Co. рдХे рд╕ाрде рдЖрдпेрдЧा। рдХिрддाрдм реЮ्рд░ाँрд╕ рдФрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоी рдпूрд░ोрдкीрдп рджेрд╢ों рдоें рдЗрд╕ рдмрд╕рди्рдд рдХे рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рд╣ै।
рдХ्рдпा рдЖрдк рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдпा рдЭुрдХाрд╡ рд╣ै рдХि рдЙрди рдмрд╣ुрдд рд╕े рдЕрдкूрд░्рдгрддрдУं рдоें рд╕े рдХुрдЫ рдХो рдкूрд░ा рдХिрдпा рдЬाрдпे рдУ рдХि рдХिрддाрдм рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯрддрдпा рдоौрдЬूрдж рд╣ैं, рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рдоैं рдЖрдкрдХा рдмेрд╣рдж рдЖрднाрд░ी рд░рд╣ूँрдЧा। рд╡िрд╢ेрд╖рддрдпा, рдФрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рд╕े рдоेрд░ी рд░ुрдЪि  рдЖрдкрдХे рдФрд░ рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдХे рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рд╣ुрдпे рдХोрдкेрдирд╣ेрдЧрди рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХो рдмेрд╣рддрд░ी рд╕े рд╕рдордЭрдиे рдоें рд╣ै। рдоुрдЭे рдпुрдж्рдз рдХे рдмाрдж рдХी рдЭूрдаी рдЪेрддाрд╡рдиी рдХे рдмाрд░े рдоें рдФрд░ рднी рдЬाрдирдиा рдЕрдЪ्рдЫा рд▓рдЧेрдЧा, рдЬрдм рджो рддрдеाрдХрдеिрдд рдЬाрд╕ूрд╕ рдЧोрдЯिंрдЬрди рд╕े рдЖрдкрдХे рдЕрдкрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдпे рдзрдордХिрдпाँ рджे рд░рд╣े рдеे (рдмाрдж рдоें рдкрддा рдЪрд▓ा рдХि рд╡рд╣ рдзोрдЦेрдмाрдЬ рдеे)।

рдЖрдкрдХे рдкрдд्рд░ рдХा рд╕िрд░्реЮ рдПрдХ рдмिрди्рджु рдоैं рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдпा। рд╡ॉрди рд╡ाрдЗрдЬрд╢ेрдХрд░ рдиे рдХुрдЫ рд╕рдордп рдкрд╣рд▓े рдЧोрдЯिंрдЬрди рдоें рдЦुрдж рдоुрдЭрд╕े рдХрд╣ा рдеा рдХि рдпрдж्рдпрдкि рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдЖрди्рджोрд▓рди (рдЬो рдХि рдаीрдХ 1939 рдХे рдмाрдж рдирд╣ीं) рдХे рд▓िрдпे рд░ाрдЬрдиेрддाрдУं рд╕े рдШृрдгा рдХрд░рддे рдеे, рдЗрд╕рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдоें рдЙрдирдХे рдорди рдоें рдПрдХ рд╕рд╣ाрдиुрднूрддि рдеी рдЕрдерд╡ा рдЗрд╕े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХे рд▓िрдпे рд╕рдордЭрджाрд░ी рдХрд╣ рд▓ें, рдХ्рдпोंрдХि рдЙрди्рд╣ें рдРрд╕ा рд▓рдЧा рдеा рдХि рд╡рд╣ाँ рдЧрдо्рднीрд░ рд╕рдШрди рдмрд▓ों рдХा рдПрдХ реЫोрд░ рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдЗрд╕ рдордиोрднाрд╡ рдХे рд▓िрдпे рдоेрд░ी рд╕рдордЭрджाрд░ी рдеी рдФрд░ рдЕрдм рднी рд╣ै, рдЪूँрдХि рдоैं рдЬрд░्рдорди рдпुрд╡ा рдЖрди्рджोрд▓рди рдоें рдЖрди्рддрд░िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдФрд░ рдмाрд╣्рдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЙрд╕рдХे рд╕ाрде рд░рд╣ा рд╣ूँ, рдЬिрд╕рдХे рдмौрдж्рдзिрдХрддाрд╡ाрдж рдХी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдкрд░ рдиाрдЬिрдпों рдиे рдЕрдкрдиा рдХрдм्реЫा рдЬрдоा рд▓िрдпा рдеा рдФрд░ рдХुрдЯिрд▓рддा рд╕े рдЙрд╕рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдПрдХ рднोंрдбे рджिрдоाрдЧ-рд░рд╣िрдд рд╣рдеिрдпाрд░ рдХी рддрд░рд╣ рдХिрдпा рдеा।      

рд╡ैрд╕े, рдоुрдЭे рдЖрд╢ा рд╣ै рдХि рдоेрд░ी рдХिрддाрдм рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рднी “рдиाреЫी” рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ рдХे рдоिрдердХ рдХो рддोреЬेрдЧी, рдЬिрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдиोрд░्рдмрд░्рдЯ рд╡ाрдЗрдирд░ рдоें рдХुрдЫ рд╣ी рдорд╣ीрдиे рдкрд╣рд▓े рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдордХрдеा рдХे рджूрд╕рд░े рднाрдЧ рдоें рдПрдХ рдмрд╣рд╕ рдЧрд░рдоा рджी рд╣ै। 
рдЖрдЧे рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╕ाрд▓ рдХे рд▓िрдпे рд╢ुрднрдХाрдордиाрдпें, рд╕ाрджрд░

рдЖрдкрдХा,
 (рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░) рд░ॉрдмрд░्рдЯ рдЬрдЩ्рдХ

***********

18 рдЬрдирд╡рд░ी, 1957

рдк्рд░िрдп рдбॉ рдЬрдЩ्рдХ,

рдкрдд्рд░ рдХे рд▓िрдпे рдФрд░ рдоुрдЭрд╕े рдж्рд╡िрддीрдп рд╡िрд╢्рд╡рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдХे рд╕ाрде рд╣ुрдпे рдХोрдкेрдирд╣ेрдЧрди рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХे рдмाрд░ें рдеोреЬा рдФрд░ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдпे рдХрд╣рдиे рд╣ेрддु рдЖрдкрдХो рдЕрдиेрдХाрдиेрдХ рдзрди्рдпрд╡ाрдж। рдоेрд░ी рдпाрдж рдоें, рдЬो рдХि рд▓рдо्рдмा рдЕрд░рд╕ा рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдоुрдЭे рдмेрд╢реШ рдзोрдЦा рджे рд╕рдХрддी рд╣ै, рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХुрдЫ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╣ुрдЖ рдеा। рдоैंрдиे рдХोрдкेрдирд╣ेрдЧрди рдХी рдпाрдд्рд░ा 1941 рдХे рдкрддрдЭреЬ рд╡ाрд▓े рдоौрд╕рдо рдоें рдХी рдеी; рдоुрдЭे рдРрд╕ा рдпाрдж рдЖрддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ рдХे рдЕрди्рддिрдо рджिрди рдеे। рдЙрд╕ рд╕рдордп, рдпुрд░ेрдиिрдпрдо рдФрд░ рднाрд░ी рдЬрд▓ рд╕рдо्рдмрди्рдзी рдк्рд░рдпोрдЧों рдХे рдкрд░िрдгाрдорддः рд╣рдо рдЕрдкрдиे “рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдХ्рд▓рдм” рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪे рдеे: рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдФрд░ рднाрд░ी рдЬрд▓ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдиाрднिрдХीрдп рд░िрдпрдХ्рдЯрд░ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдЬो рдХि рдКрд░्рдЬा рдЙрдд्рдкाрджрди рдХрд░े। рдЗрд╕ рд░िрдпрдХ्рдЯрд░ рдоें (рд╡ॉрди рд╡ीрдЬрд╕ेрдХрд░ рдХे рд╕ैрдж्рдзाрди्рддिрдХ рдХाрд░्рдп рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд) рдпूрд░ेрдиिрдпрдо-239 рдХे рдХ्рд╖рдп рд╕े рдПрдХ рдЙрдд्рдкाрдж рдмрдиेрдЧा рдЬो рдпूрд░ेрдиिрдпрдо-235 рдЬैрд╕ा рд╡िрд╕्рдлोрдЯрдХ рд╣ोрдЧा рдФрд░ рдкрд░рдоाрдгु рдмрдоों рдоें рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХेрдЧा। рд╣рдо рдпुрдж्рдз-рдХाрд▓ीрди рдЬрд░्рдордиी рдоें рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рд╕े рдпूрд░ेрдиिрдпрдо-235 рдХे рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдоाрдд्рд░ा рдоें рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рд╡िрдзि рдирд╣ीं рдЬाрдирддे рдеे। рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЗрди рд░िрдпрдХ्рдЯрд░ों рд╕े рдиाрднिрдХीрдп рд╡िрд╕्рдлोрдЯрдХों рдХा рдЙрдк्рддाрджрди рдХेрд╡рд▓ рдЙрд╕ рджрд╢ा рдоें рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдЬрдм рдЗрди рд░िрдпрдХ्рдЯрд░ों рдХो рдХрдИ рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рд▓рдЧाрддाрд░ рдЪाрд▓ू рд░рдЦा рдЬाрдпे। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╣рдо рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें рдХाреЮी рд╣рдж рддрдХ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдеे рдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рдк्рд░рдЪुрд░ рддрдХрдиीрдХी рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╕ंрднрд╡ рд╣ै। рдЕрддः рд╣рдо рд╕ैрдж्рдзाрди्рддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЬाрдирддे рдеे рдХि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдмрдиाрдиा рд╕ंрднрд╡ рд╣ै, рдпрдж्рдпрдкि рд╣рдордиे рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХे рдмाрд░े рдоें рдЧрдгрдиाрдпें рдХी рдеी рдЬो рдХि рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдпोрдЬрдиाрдмрдж्рдз рдк्рд░рдпाрд╕ों рд╕े рдХाреЮी рдЕрдзिрдХ рдеीं। рдпрд╣ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рд╣рдоें рдЙрд╕ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдкрдХ्рд╖рдзрд░ рд╢рд░्рдд рдХी рддрд░рд╣ рдорд╣рд╕ूрд╕ рд╣ुрдИ рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдиे рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХो рдЖрдЧाрдоी рдкрд░рдоाрдг्рд╡िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рд╕рдХ्рд╖рдо рдмрдиाрдпा рдеा। рдпрджि рдкрд░рдоाрдгु рдмрдоों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдЕрд╕ंрднрд╡ рд╣ोрддा рддो рдпрд╣ рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ी рдЙрдд्рдкрди्рди рдирд╣ीं рд╣ुрдпी рд╣ोрддी, рд▓ेрдХिрди рдпрджि рдпрд╣ рдЖрд╕ाрди рд╣ोрддा рддो рднौрддिрдХрд╡िрдж рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЗрд╕рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рдХो рдирд╣ीं рд░ोрдХ рдкाрддे। рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдкрд░िрдгाрдо рдпрд╣ рдеा рдХि рдЗрд╕рдиे рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХो рдзोрдЦेрдмाреЫी рд╕े рдЙрд╕ рд╕рдордп рдоें рдЖрдЧाрдоी рдШрдЯрдиाрдУं рдХे рдКрдкрд░ рдиिрд░्рдгрдпाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рднाрд╡ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा, рдЪूँрдХि рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЕрдкрдиे рдк्рд░рд╢ाрд╕рдХों рдХो рдмрддाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЕрдЪ्рдЫे рддрд░्рдХ рдеे- рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдпुрдж्рдз рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣िрд╕्рд╕ा рдирд╣ीं рдиिрднा рдкाрддे, рдЕрдерд╡ा рдмोрдзрдЧрдо्рдп рддрд░ीрдХे рдХे рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХो рдЕрдкрдиाрддे рд╣ुрдпे рдпрд╣ рднी рд╕ंрднрд╡ рдеा рдХि рдЗрди्рд╣ें (рдмрдоों рдХो) рдпुрдж्рдз рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣िрд╕्рд╕ा рдиिрднाрдиे рдХे рд▓ाрдпрдХ рдмрдиा рджिрдпा рдЬाрддा। рдЖрдЧाрдоी рдШрдЯрдиाрдУं рдиे рджोрдиों рддрд░рд╣ рдХे рддрд░्рдХों рдХो рддрде्рдпाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рди्рдпाрдпрд╕ंрдЧрдд рдард╣рд░ाрдпा; рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЬिрдирдХे рдХाрд░рдг рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рдЕрдоेрд░िрдХी рдЬрд░्рдордиी рдкрд░ рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдпा। 

рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдоें рд╣рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा рдХि рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рдоुрд▓ाрдХाрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрдЧी। рдпрд╣ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рд╢ाрдо рдХे рд╡рдХ्рдд рдиाрдп-рдХाрд░्рд▓्рд╕рдмрд░्рдЧ рдХे рдкाрд╕ рд╢рд╣рд░ी рдЬिрд▓े рдоें рдкैрджрд▓ рдЪрд▓рддे рд╣ुрдпे рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ुрдИ рдеी। рдХ्рдпोंрдХि рдоैं рдЬाрдирддा рдеा рдХि рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдХो рдЬрд░्рдорди рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рдЬाрд╕ूрд╕ рдЕрдкрдиी рдиिрдЧрд░ाрдиी рдоें рд░рдЦे рд╣ुрдпे рд╣ैं, рдФрд░ рдоेрд░े рдмाрд░े рдЬो рд╡िрд╡рд░рдг рдмोрд░ рджेंрдЧे рд╡рд╣ рд╡ाрдкрд╕ рдЬрд░्рдордиी рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪेрдЧें, рдоैंрдиे рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХो рд╕ंрдХेрддों рдХे рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ рддрдХ рд░рдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХी рддाрдХि рдЗрд╕рд╕े рддाрдд्рдХाрд▓िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдоेрд░ी рдЬाрди рдХो рдЦрддрд░ा рдиा рд╣ो। рдпрд╣ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рд╢ाрдпрдж рд╕ाрдоाрди्рдп рд░ूрдк рд╕े рдоेрд░े рдпрд╣ рдкूрдЫрдиे рдХे рд╕ाрде рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ рдХि рдХ्рдпा рдпрд╣ рди्рдпाрдп рд╕ंрдЧрдд рд╣ै рдХि рднौрддिрдХрд╡िрдж рдЗрд╕ рд╕рдордп рдЦुрдж рдХो рдпुрдж्рдз рдХे рд╕рдордп рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд╕ुрд▓рдЭाрдиे рдХे рд▓िрдпे рд╕ौंрдк рд░рд╣े рд╣ैं, рдЬрдмрдХि рд▓ोрдЧों рдХो рдХрдо рд╕े рдХрдо рдЗрд╕ рд╕ंрднाрд╡рдиा рдХी рдУрд░ рдз्рдпाрди рджेрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдХि рдЗрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХोрдИ рднी рдк्рд░рдЧрддि рдпुрдж्рдз рддрдХрдиीрдХ рдХे рд▓िрдпे рдЧрд╣рд░े рдкрд░िрдгाрдо рдЫोреЬेрдЧी। рдмोрд░ рдиे рдЗрд╕ рдк्рд░рд╢्рди рдХी рдЧंрднीрд░рддा рдХो рддुрд░ंрдд рд╕рдордЭ рд▓िрдпा рдеा рдЬो рдХि рдоैं рдЙрдирдХे рднाрд╡ों рд╕े рд╕рдордЭ рдкाрдпा рдеा। рдЬрд╣ाँ рддрдХ рдоुрдЭे рдпाрдж рд╣ै, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕рдХा рдЙрдд्рддрд░, рдоुрдЭрд╕े рдПрдХ рдФрд░ рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫрдХрд░ рджिрдпा рдеा, “рдХ्рдпा рддुрдо्рд╣ें рд╕рдЪрдоुрдЪ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рд╡िрдЦंрдбрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै?” рд╢ाрдпрдж рдоैंрдиे рдЙрдд्рддрд░ рджिрдпा рдеा, “рдоैं рдЬाрдирддा рд╣ूँ рдХि рдпрд╣ рд╕ैрдж्рдзाрди्рддिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрднрд╡ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рднрдпाрдирдХ рд░ूрдк рд╕े рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрдЧी, рдЬो рдХि рд╣рдо рдЖрд╢ा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рдЗрд╕ рдпुрдж्рдз рдХे рджौрд░ाрди рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХेрдЧा।“ рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдмोрд░ рдЗрд╕ рдЙрдд्рддрд░ рд╕े рдЗрддрдиा рд╣ैрд░ाрди рд╣ो рдЧрдпे рдеे рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрдпाрд╕ рд▓рдЧाрдпा рдеा рдХि рдоैं рдЙрди्рд╣ें рдпрд╣ рдХрд╣рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ рдХि рдЬрд░्рдордиी рдиे рдкрд░рдоाрдгрд╡िрдХ рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें рдмेрд╣рддрд░ीрди рдк्рд░рдЧрддि рдХрд░ рд▓ी рд╣ै। рдЗрд╕ рдЧрд▓рдд рдзाрд░рдгा рдХो рдаीрдХ рдХрд░рдиे рдХे рдЖрдЧाрдоी рдк्рд░рдпाрд╕ рдоें, рдоैं рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмोрд░ рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдирд╣ीं рдЬीрдд рдкाрдпा, рд╡िрд╢ेрд╖рд░ूрдк рд╕े рдХ्рдпोंрдХि рдоैं рдЕрдкрдиे рдбрд░ рдХे рдХाрд░рдг рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕ाрд╡рдзाрдиी рд╕े рд╕ांрдХेрддिрдХ рднाрд╖ा рдоें рдмाрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा (рдЬो рдХि рдоेрд░ी рд╣ी рдЧрд▓рддी рдеी) рдмाрдж рдоें рд╢рдм्рджों рдХे рдЦाрд╕ рддौрд░ рдкрд░ рдЪрдпрди рдиे рдоेрд░ी рдЦिрд▓ाреЮрдд рдХрд░ рджी। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдоैंрдиे рдПрдХ рдмाрд░ рдФрд░ рдмोрд░ рд╕े рдкूрдЫा рдХि рдЗрди рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдиैрддिрдХ рдЪिंрддाрдУं рдХो рдордж्рджेрдиреЫрд░ рд░рдЦрддे рд╣ुрдпे, рдХ्рдпा рдпрд╣ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै рдХि рд╕рднी рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХो рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рд╢ोрдз рди рдХрд░рдиे рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рд░ाрдЬी рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे, рдЪूँрдХि рд╡े рд╣ी рд╣ैं рдЬो рдХि рдХिрд╕ी рднी рддрд░рд╣ рд╕े рднाрд░ी рддрдХрдиीрдХी рдорджрдж рд╕े рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рдмोрд░ рдРрд╕ा рд╕ोрдЪрддे рдеे рдХि рд╣рд░ рдПрдХ рджेрд╢ рдХे рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХे рдХ्рд░िрдпा-рдХрд▓ाрдкों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рдиा рдиिрд░ाрд╢ाрдЬрдирдХ рд╣ोрдЧा, рдФрд░ рдпрд╣ рдХि, рд╡ैрд╕े рддो рджुрдиिрдпा рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рднौрддिрдХрд╡िрдж рдЕрдкрдиे рдЕрдкрдиे рджेрд╢ों рдХे рд▓िрдпे рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ेрддु рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। 

рдЗрд╕ рдЙрдд्рддрд░ рдХो рд╕рдордЭाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдХिрд╕ी рдХो рднी рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЬрдЯिрд▓рддा рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рддे рд╣ुрдпे рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рд╣ोрдЧा рдХि рдпрдж्рдпрдкि рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрд╣ुрдд рдмाрддрдЪीрдд рдирд╣ीं рд╣ुрдпी рд▓ेрдХिрди рдЬिрддрдиा рднी рдоुрдЭे рдпाрдж рд╣ै рдФрд░ рдЬिрддрдиे рдХे рд▓िрдпे рдоुрдЭे рд╕ंрдЬ्рдЮाрди рд╣ै, рдФрд░ рдпрд╣ рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्рдордХ рдФрд░ рдЧैрд░-рд╕ंрдЬ्рдЮाрдиाрдд्рдордХ рд░ूрдк рд╕े рдмोрд░ рдХे рджिрдоाрдЧ рдоें рднी рд╣ोрдЧा। рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХाрд░рдгों рд╕े рдкрд░рдоाрдгрд╡िрдХ рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХे рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдЬрд░्рдордиी рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдоेрд░िрдХी рдУрд░ рд╕े рдЕрдк्рд░рддिрдо рд░ूрдк рд╕े рдЕрдзिрдХ рдеी। рд╕рди 1933 рд╕े, рдЬрд░्рдордиी рдиे рддрдоाрдо рд╡िрдж्рд╡ाрди рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХों рдХो рдЙрдд्рдк्рд░рд╡ाрд╕рди рдХे рдХाрд░рдг рдЦो рджिрдпा рдеा, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХी рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд▓ाрдпें рд╕рд░рдХाрд░ों рдХी рдЙрдкेрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рдХाрд░рдг рдЧрд░ीрдм рдФрд░  рдкुрд░ाрдиी рдкреЬ рдЧрдпी рдеीं, рдк्рд░рддिрднाрд╢ाрд▓ी рдпुрд╡ा рдЕрдХ्рд╕рд░ рджूрд╕рд░े рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд░ोрдЬрдЧाрд░ों рдХी рдУрд░ рдЬाрдиे рдХो рдмाрдз्рдп рдХрд░ рджिрдпे рдеे। рд╣ाрд▓ाँрдХि, рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рд╕рди 1932 рд╕े рдХрдИ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдФрд░ (рддрдХрдиीрдХी) рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдирдпे рдФрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг рджिрдпे рдЬा рд░рд╣े рдеे рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдиाрднिрдХीрдп рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рджिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рдеा। рдмреЬे рдФрд░ рдЫोрдЯे рд╕ाрдЗрдХ्рд▓ोрдЯ्рд░ोрди (рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рддрдХрдиीрдХी рдк्рд░рдпोрдЧрд╢ाрд▓ा) рдХो рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рдеा, рддрдоाрдо рд╕рдХ्рд╖рдо рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХो рдЕрди्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рд╕े рдпрд╣ाँ рд▓ाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рдеा рдФрд░ рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдиाрднिрдХीрдп рднौрддिрдХी рдоें рдЬрдирддा рдХी рд░ुрдЪि рдХाреЮी рдЕрдзिрдХ рдеी। рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдЕрддिрд╢िрдпोрдХ्рддिрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕ोрдЪे рддो рд╣рдоाрд░ा рдпрд╣ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдХि рджोрдиों рддрд░реЮ рдХे рднौрддिрдХрд╡िрджों рдХो рдкрд░рдоाрдгु рдмрдоों рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдирд╣ीं рдмреЭрдиा рдЪाрд╣िрдпे, рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдеा। рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдоाрдирд╡ीрдп рд╕्рдеिрддि “рдПрдХ рдмेрд╣рддрд░ीрди рдЗंрд╕ाрди рд╣ोрддे рд╣ुрдпे рдХोрдИ рдкрд░рдоाрдгु рдмрдо рдирд╣ीं рдмрдиा рд╕рдХрддा” рдЕрдм рдЬрд░्рдордиी рдХे рд╣िрдд рдФрд░ рд▓ाрдн рд╕े рдПрдХрд░ूрдк рд╣ो рдЧрдИ рдеी। рдпрд╣ рдиीрд▓्рд╕ рдмोрд░ рдХो рдХिрд╕ рд╣рдж рддрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ рд░рд╣ी рдеी рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рдоैं рдирд╣ीं рд╕рдордЭ рд╕рдХрддा। рдоैं рдпрд╣ाँ рдЬो рднी рд▓िрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ, рд╡рд╣ рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЬрдЯिрд▓ рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХे рдмाрдж рдХिрдпा рдЧрдпा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд╣ै, рдЬрд╣ाँ рдпрд╣ рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рд╣рд░ рдмिрди्рджु рдмрд╣ुрдд рд╣ी рд╕рдЯीрдХ рд╣ो- рдоैं рд╕्рд╡рдпं рдЗрд╕ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рд╕े рдмрд╣ुрдд рдиाрдЦुрд╢ рдеा। рдЕрддः рдпрд╣ рдмाрддрдЪीрдд рдХुрдЫ рд╕рдк्рддाрд╣ों рдпा рдорд╣ीрдиे рдмाрдж рджोрдмाрд░ा рдЬेрди्рд╕рди рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ुрдИ, рд▓ेрдХिрди рдЙрддрдиी рд╣ी рдЕрд╕рдлрд▓ рд░рд╣ी। рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЕрдм рднी рдЬрдм рдоैं рдЙрд╕ рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХे рдмाрд░े рдоें рд▓िрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ, рдоुрдЭे рдЕрдЪ्рдЫा рдорд╣рд╕ूрд╕ рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै, рдЪूँрдХि рдХрдИ рдХрдердиों рдХे рд╢рдм्рдж рдЕрдм рдмрд╣ुрдд рд╕рдЯीрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे, рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдпे рд╕рднी рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХे рд╕рдЯीрдХ рдмिрди्рджुрдУं рдХी рдмाрд░ीрдХिрдпों рдХा рдЙрдирдХी рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЫाрдпा рдоें рджोрдмाрд░ा рд╕े рдм्рдпौрд░ा рджेрдиा рд╣ोрдЧा।

рдЖрдкрдХे рдкрдд्рд░ рдоें рджूрд╕рд░ा рдк्рд░рд╢्рди рд╕рди 1947 рдоें рдоेрд░े рдЧोрдЯिंрдЧрди рд╕े рддрдеाрдХрдеिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЕрдкрд╣рд░рдг рдЬाрдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣ै। рд╕्рдкрд╖्рдЯрддः рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдХा рдкुрдирд░ाрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░рддे рд╣ुрдпे, рдЗрд╕े рдХेрд╡рд▓ рдореЫाрдХिрдпा рд▓рд╣рдЬे рдоें рд╣ी рджेрдЦा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдиे рдЙрди рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों (рдм्рд░िрдЯोрди्рд╕: рдк्рд░ाрдЪीрди рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдирд╕्рд▓) рдХो рдХाреЮी рдкрд░ेрд╢ाрди рдХिрдпा рдеा, рдЬिрди्рд╣ें рд╣рдоाрд░ी рджेрдЦрднाрд▓ рдФрд░ рд░рдЦрд╡ाрд▓ी рдХрд░рдиी рдкреЬ рд░рд╣ी рдеी, рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рдЙрди्рд╣ें рд╣рдоें (рдпाрдиि рдХि рдСрдЯो рд╣ाрди рдФрд░ рдоुрдЭे) рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХे рд▓िрдпे рдЧोрдЯिंрдЧрди рд╕े рдХिрд╕ी рдФрд░ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рднेрдЬрдиा рдкреЬा рдеा। рдоेрд░े рдЧोрдЯिंрдЧрди рд╡ाрд▓े рдШрд░ рдХे рдмाрд╣рд░ рдЖрдзी рд░ाрдд рдХो рджो рдирдХाрдмрдкोрд╢ рджेрдЦे рдЧрдпे рдеे рдЬिрди्рд╣ें рдоुрдЭे рдПрдХ рдЬाрд╕ूрд╕ рдХो рд╕ौंрдкрдиे рдХे рдмрджрд▓े рднाрд░ी рдЗрдиाрдо рджिрдпे рдЬाрдпे рдХा рд╡ाрджा рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдмाрдж рдоें рдЬрдм рдЙрди्рд╣ें рдкрдХреЬा рдЧрдпा рддो рдкрддा рдЪрд▓ा рдХि рд╡рд╣ рджो рд╣ैрдордмрд░्рдЧ рдмрди्рджрд░рдЧाрд╣ рдкрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдордЬрджूрд░ рдеे рдЬो рд╕рд╕्рддे рдоें рдмреЬी рд░рдХрдо рдкाрдиा рдЪाрд╣рддे рдеे। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें, рдЬिрд╕ рдЖрджрдоी рдиे рдЗрди рджो рдордЬрджूрд░ों рдХो рд╕ुрдкाрд░ी рджी рдеी рдЙрд╕ी рдиे рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдПрдЬेंрд╕ी рдХो рдЗрд╕ рд╢рд░ाрд░рдд рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ूрдЪрдиा рднी рджी рдеी, рд╡рд╣ рдПрдХ рдЬाрд▓рд╕ाрдЬ рдеा рдЬो рдХि рд╕ीрдХ्рд░ेрдЯ рд╕рд░्рд╡िрд╕ (рдЬाрд╕ूрд╕ी рд╕ेрд╡ा) рдоें рдКँрдЪी рдХुрд░्рд╕ी рдкाрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЦुрдж рдХो рддैрдпाрд░ рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╕ाрд▓ рдХे рдмाрдж рд╣ी рдЗрд╕ рдЭूрда рдХा рдкрд░्рджाреЮाрд╢ рд╣ो рдкाрдпा рдЬिрд╕рдиे рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╣рдоें рдмрд╣ुрдд рд╣ँрд╕ाрдпा рдеा।

рдЖрдкрдиे рдЬो рд╡ाрдЗреЫрд╕ेрдХрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рдоैं рд╕рд╣рдордд рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ूँ। рдХेрд╡рд▓ “рдЕрдкрдиे рд╢ुрд░ुрдЖрддी рдХ्рд╖рдгों рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХी рд╕рдордЭ” рдФрд░ “рд╣िрдЯрд▓рд░ рдХी рд╡реЮाрджाрд░ी” рдоें реЫрдоीрди рдЖрд╕рдоाрди рдХा рдЕрди्рддрд░ рд╣ै рдЬिрд╕े рдЖрдкрдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рд╣ै। рдХोрдИ рднी рдЕрдкрдиी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХी рд╕рдордЭ рдХो рдЕрдкрдиे рдиेрддा рд╕े рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдШृрдгा рдХे рд╕ाрде рдЦुрдж рдХो рд╕рдмрд╕े рдЕрд▓рдЧ-рдерд▓рдЧ рдХрд░рдХे рдпрд╣ рдХрд╣рддे рдЗрддрдиे рд╕ाреЮ рддौрд░ рдкрд░ рдХ्рдпों рдоिрд╢्рд░िрдд рдХрд░ेрдЧा, “рдЬрд░्рдордиी рдХे рд▓ोрдЧों рдХी рдПрдХ рд╕рдЪ्рдЪी, рдЖрджрд░्рд╢рд╡ाрджी рдЗрдЪ्рдЫा рдХो рдПрдХ рд╣िрдЯрд▓рд░ рдЬैрд╕े рдиीрд░рд╕ рдЖрджрдоी рдиे рдЧाрд▓ी рджी рд╣ै”। рд╢ुрд░ुрдЖрддी рджिрдиों рдоें рддрдоाрдо рдЬрд░्рдорди рд▓ोрдЧ “рд╣िрдЯрд▓рд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХे рдмрд░ाрдмрд░ी рдХрд░рддे рд╣ैं” рдХा рдорддрд▓рдм рд╕рдордЭ рдирд╣ी рдкाрдпे, рдЬोрдХि рдмाрдж рдХे рд╡рд░्рд╖ों рдоें рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдЖ।
рдХ्рдпा рдЖрдкрдХो рдмोрд░ рдХे рд╕ाрде рдоेрд░े рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХो рдЕрдкрдиी рдХिрддाрдм рдоें рд╕ंрд╢ोрдзिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдпे, рдоैं рдЖрдкрдХा рдмрд╣ुрдд рдЖрднाрд░ी рд░рд╣ूँрдЧा рдпрджि реЫрд░ूрд░рдд рдкреЬрдиे рдкрд░ рдХिрдпे рдЧрдпे рд╕ंрд╢ोрдзрдиों рдХो рдХिрддाрдм рдХे рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╕े рдкूрд░्рд╡ рд╕्рд╡рдпं рджेрдЦ рд╕рдХूँрдЧा।
рдЧрд░्рдордЬोрд╢ी рдкूрд░्рдг рдЕрднिрд╡ाрджрди рдХे рд╕ाрде
рдЖрдкрдХा,
(рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░)
рд╡ाрд░्рдирд░ рд╣ाрдЗрдЬेрдирдмрд░्рдЧ

рдХрд╡िрддाрдПँ - рдЕрдиीрддा  рдорд╣ुрд╡ाрд░

рдЕрдиीрддा  рдорд╣ुрд╡ाрд░

рджेрд╢ 

рд╕рдкрдиों рдХे рдХिрд╕ рджेрд╢
рдХी рдмाрдд рдХрд░ूँ?
рдЕрдм рддो рди рд╕рдкрдиे
рди рджेрд╢
рдирд╣ीं рдХुрдЫ рднी рд╢ेрд╖

рдлिрд░ рднी рдЙрдарддी рд╣ै
рд╣्рджрдп рдоें рдПрдХ рдХूрдХ
рди рдЬाрдиे рдХ्рдпों

рдЬрдЧाрддी рд╣ै рдЙрдо्рдоीрджें
рдмрдв़рддी рд╣ै рдХुрдЫ рдЖрд╕
рдХुрдЫ рдХрд░рдиे рдХी
рдХुрдЫ рдкाрдиे рдХी

рдЙрдд्рд╕ुрдХ рд╣ै рднूрдоि рднी
рдмीрдЬ...
рдЕंрдХुрд░...
рдлूрдЯрдиे рдХो

рд╢ेрд╖ рд╣ै рдЕрднी
рджेрд╢ рдХा рднрд╡िрд╖्рдп
рддैрдпाрд░ рд╣ै рд▓ोрдЧ
рдЕрдкрдиी рдзрд░рддी
рдЕрдкрдиी рдоिрдЯ्рдЯी
рдЕрдкрдиे рд▓ोрдЧ।
--------------------------------------

рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें

1.
рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХ рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।...
рдХрднी рддрди рдХो, рдХрднी рдорди рдХो
рдЭрдХрдЭोрд░ рджेрддी рд╣ै।

рдЕрдкрдиी рдХрдб़рд╡ाрд╣рдЯ рдХो
рд╡िрдЪाрд░ों рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддी рд╣ै।
рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХ рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।...

2. 
рдиाрд░ी, рдкुрд░ुрд╖, рдмрдЪ्рдЪे,
рди рдмूрдв़े
рдХ्рд░ूрд░рддा рд╕े рдмрдЪ рдкाрдП рд╣ैं।

рдЬाрддि рдФрд░ рдзрд░्рдо рджोрдиों
рддрд▓рд╡ाрд░ рдХी рдзाрд░ рдкрд░
рдЪрд▓рддे рдмिрдЧрдб़рддे рдЖрдП рд╣ैं।

рдЕрдоीрд░ рди рдЧрд░ीрдм рдХ्рд░ूрд░рддा рдХे
рд╡िрдиाрд╢ рд╕े рдмрдЪ рдкाрдП рд╣ैं।

рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХे рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।...

3.
рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें рд╣рдоेрд╢ा
рдХ्рд░ूрд░рддा рдХी рд╕्рдпाрд╣ी рджिрдЦाрддी рд╣ै।

рдЗрд╕ рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ी рд╢рд╣рд░ рдоें
рдХрдИ рдн्рд░рд╖्рдЯ рдиेрддाрдУं рдХा рдЧाрди рд╣ै।

рдЗрд╕рдоें рдХрд╣ीं рджुрдЦ, рддो рдХрд╣ीं рд╕ुрдЦ
рдХрд╣ीं рдЦुрд╢ी, рдХрд╣ीं рдЧрдо

рдХрд╣ीं рдЧुрд╕्рд╕ा, рддो рдХрд╣ीं рд╢ंрдХा
рдХрд╣ीं рдмрджрдиाрдоी, рддो рдХрд╣ीं рдЧुंрдбाрдЧрд░्рджी

рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХे рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।

4.
рдЗрд╕ рднीрдб़-рднाрдб़ рдоें
рд╕рднी рдХो рдЕрдХेрд▓ा рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।

рд╕्рдд्рд░ी рд╣ो рдпा рд╡рд╕्рддु
рдкрдХ्рд╖ी рд╣ो рдпा рдкрд╢ु
рд╡ृрдХ्рд╖ рд╣ो рдпा рдмрдЧीрдЪे
рд╕рднी рдоें рдмेрдЪैрдиी
рдФрд░ рдбрд░ рдлैрд▓ाрддी...

рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХ рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।

5.
рд╕рдордп рд╕рдордп рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдХ्рд░ूрд░ рд░ूрдк рджिрдЦाрддी
рдпрд╣ рдХрдИ рд░ूрдкों рд╕े рдмрдиी-рд╕ँрд╡рд░ी рд╣ै।

рдЗрди рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ों рдиे рдХिрд╕ी рдХा
рд╕рдо्рдоाрди рди рдХिрдпा рдФрд░ рди рдХрд░ेрдЧी।

рдЗрд╕рдиे рдХोрдорд▓рддा рдХो рд╣рд░ рдкрде-рдкрде рдкрд░
рдХुрдЪрд▓ा рдФрд░ рд▓рдЬ्рдЬिрдд рдХिрдпा।

рд╕्рдд्рд░ी рдХे рд╕्рдд्рд░ीрдд्рд╡ рдХो рдЦंрдбिрдд рдХрд░рддी
рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें

рдкрд▓рдХें рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।

6.
рдЗрд╕рдХी рдХ्рд░ूрд░рддा рдЕрдЧ्рдиि рдХी
рднांрддि рд╕рдмрдХो рдЬрд▓ाрдХрд░ рд░ाрдЦ рдХрд░ рджेрддी।

рджंрдЧों рдоें рд╕рдм рдХो рднрдбреШा рджेрддी
рдЖрдЧ рдоें рдШी рдбाрд▓рдиे рдХा рдХाрдо рдХрд░рддी।

рд╣рд░ी рднрд░ी рднूрдоि рдХो рдЙрдЬाрдб़ рджेрддी
рдиिंрджा, рдЪुрдЧрд▓ी рдоाрдирд╡ीрдпрддा рдХा рдХрдд्рд▓ рдХрд░рддी।

рдирдХाрдм рдУрдв़े рдЪेрд╣рд░ों рдХा
рдФрд░ рднрдпंрдХрд░ рд░ूрдк рджिрдЦाрддी।

рд▓ोрдЧों рдХी рдХ्рд░ूрд░ рдирдЬрд░ें
рдкрд▓рдХ рдЭрдкрдХрддे рдХ्рд░ूрд░рддा рдлैрд▓ाрддी рд╣ैं।

7. 
рдк्рд░рд╢्рди рд╡िрдЪाрд░рдгीрдп рдХрдИ рд╣ैं
рдкрд░ंрддु рд╢рдм्рдж рдкрдб़ рдЧрдП рдоेрд░े рдХрдо!

рджोрд╖ рдХрдИ рдЖрдзुрдиिрдХ рдоाрдирд╡ рдоें рд╣ैं
рдХ्рдпा рдЧिрдиाрдПँ рдХ्рдпा рдЫोрдб़े рд╣рдо?